| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පටිසම්‌භිදාමග්‌ගපාළි • Paṭisambhidāmaggapāḷi |
25-28. පටිසම්‌භිදාඤාණනිද්‌දෙසො
25-28. Paṭisambhidāñāṇaniddeso
76. කථං අත්‌ථනානත්‌තෙ පඤ්‌ඤා අත්‌ථපටිසම්‌භිදෙ ඤාණං, ධම්‌මනානත්‌තෙ පඤ්‌ඤා ධම්‌මපටිසම්‌භිදෙ ඤාණං, නිරුත්‌තිනානත්‌තෙ පඤ්‌ඤා නිරුත්‌තිපටිසම්‌භිදෙ ඤාණං, පටිභානනානත්‌තෙ පඤ්‌ඤා පටිභානපටිසම්‌භිදෙ ඤාණං? සද්‌ධින්‌ද්‍රියං ධම්‌මො, වීරියින්‌ද්‍රියං ධම්‌මො, සතින්‌ද්‍රියං ධම්‌මො, සමාධින්‌ද්‍රියං ධම්‌මො, පඤ්‌ඤින්‌ද්‍රියං ධම්‌මො. අඤ්‌ඤො සද්‌ධින්‌ද්‍රියං ධම්‌මො, අඤ්‌ඤො වීරියින්‌ද්‍රියං ධම්‌මො, අඤ්‌ඤො සතින්‌ද්‍රියං ධම්‌මො, අඤ්‌ඤො සමාධින්‌ද්‍රියං ධම්‌මො, අඤ්‌ඤො පඤ්‌ඤින්‌ද්‍රියං ධම්‌මො. යෙන ඤාණෙන ඉමෙ නානා ධම්‌මා ඤාතා, තෙනෙව ඤාණෙන ඉමෙ නානා ධම්‌මා පටිවිදිතාති. තෙන වුච්‌චති – ‘‘ධම්‌මනානත්‌තෙ පඤ්‌ඤා ධම්‌මපටිසම්‌භිදෙ ඤාණං’’.
76. Kathaṃ atthanānatte paññā atthapaṭisambhide ñāṇaṃ, dhammanānatte paññā dhammapaṭisambhide ñāṇaṃ, niruttinānatte paññā niruttipaṭisambhide ñāṇaṃ, paṭibhānanānatte paññā paṭibhānapaṭisambhide ñāṇaṃ? Saddhindriyaṃ dhammo, vīriyindriyaṃ dhammo, satindriyaṃ dhammo, samādhindriyaṃ dhammo, paññindriyaṃ dhammo. Añño saddhindriyaṃ dhammo, añño vīriyindriyaṃ dhammo, añño satindriyaṃ dhammo, añño samādhindriyaṃ dhammo, añño paññindriyaṃ dhammo. Yena ñāṇena ime nānā dhammā ñātā, teneva ñāṇena ime nānā dhammā paṭividitāti. Tena vuccati – ‘‘dhammanānatte paññā dhammapaṭisambhide ñāṇaṃ’’.
අධිමොක්‌ඛට්‌ඨො අත්‌ථො, පග්‌ගහට්‌ඨො අත්‌ථො, උපට්‌ඨානට්‌ඨො අත්‌ථො, අවික්‌ඛෙපට්‌ඨො අත්‌ථො, දස්‌සනට්‌ඨො අත්‌ථො. අඤ්‌ඤො අධිමොක්‌ඛට්‌ඨො අත්‌ථො, අඤ්‌ඤො පග්‌ගහට්‌ඨො අත්‌ථො, අඤ්‌ඤො උපට්‌ඨානට්‌ඨො අත්‌ථො, අඤ්‌ඤො අවික්‌ඛෙපට්‌ඨො අත්‌ථො, අඤ්‌ඤො දස්‌සනට්‌ඨො අත්‌ථො. යෙන ඤාණෙන ඉමෙ නානා අත්‌ථා ඤාතා, තෙනෙව ඤාණෙන ඉමෙ නානා අත්‌ථා පටිවිදිතාති. තෙන වුච්‌චති ‘‘අත්‌ථනානත්‌තෙ පඤ්‌ඤා අත්‌ථපටිසම්‌භිදෙ ඤාණං’’.
Adhimokkhaṭṭho attho, paggahaṭṭho attho, upaṭṭhānaṭṭho attho, avikkhepaṭṭho attho, dassanaṭṭho attho. Añño adhimokkhaṭṭho attho, añño paggahaṭṭho attho, añño upaṭṭhānaṭṭho attho, añño avikkhepaṭṭho attho, añño dassanaṭṭho attho. Yena ñāṇena ime nānā atthā ñātā, teneva ñāṇena ime nānā atthā paṭividitāti. Tena vuccati ‘‘atthanānatte paññā atthapaṭisambhide ñāṇaṃ’’.
පඤ්‌ච ධම්‌මෙ සන්‌දස්‌සෙතුං බ්‍යඤ්‌ජනනිරුත්‌තාභිලාපා, පඤ්‌ච අත්‌ථෙ සන්‌දස්‌සෙතුං බ්‍යඤ්‌ජනනිරුත්‌තාභිලාපා. අඤ්‌ඤා ධම්‌මනිරුත්‌තියො, අඤ්‌ඤා අත්‌ථනිරුත්‌තියො. යෙන ඤාණෙන ඉමා නානා නිරුත්‌තියො ඤාතා, තෙනෙව ඤාණෙන ඉමා නානා නිරුත්‌තියො පටිවිදිතාති. තෙන වුච්‌චති – ‘‘නිරුත්‌තිනානත්‌තෙ පඤ්‌ඤා නිරුත්‌තිපටිසම්‌භිදෙ ඤාණං’’.
Pañca dhamme sandassetuṃ byañjananiruttābhilāpā, pañca atthe sandassetuṃ byañjananiruttābhilāpā. Aññā dhammaniruttiyo, aññā atthaniruttiyo. Yena ñāṇena imā nānā niruttiyo ñātā, teneva ñāṇena imā nānā niruttiyo paṭividitāti. Tena vuccati – ‘‘niruttinānatte paññā niruttipaṭisambhide ñāṇaṃ’’.
පඤ්‌චසු ධම්‌මෙසු ඤාණානි, පඤ්‌චසු අත්‌ථෙසු ඤාණානි, දසසු නිරුත්‌තීසු ඤාණානි. අඤ්‌ඤානි ධම්‌මෙසු ඤාණානි, අඤ්‌ඤානි අත්‌ථෙසු ඤාණානි, අඤ්‌ඤානි නිරුත්‌තීසු ඤාණානි. යෙන ඤාණෙන ඉමෙ නානා ඤාණා ඤාතා, තෙනෙව ඤාණෙන ඉමෙ නානා ඤාණා පටිවිදිතාති. තෙන වුච්‌චති – ‘‘පටිභානනානත්‌තෙ පඤ්‌ඤා පටිභානපටිසම්‌භිදෙ ඤාණං’’.
Pañcasu dhammesu ñāṇāni, pañcasu atthesu ñāṇāni, dasasu niruttīsu ñāṇāni. Aññāni dhammesu ñāṇāni, aññāni atthesu ñāṇāni, aññāni niruttīsu ñāṇāni. Yena ñāṇena ime nānā ñāṇā ñātā, teneva ñāṇena ime nānā ñāṇā paṭividitāti. Tena vuccati – ‘‘paṭibhānanānatte paññā paṭibhānapaṭisambhide ñāṇaṃ’’.
77. සද්‌ධාබලං ධම්‌මො, වීරියබලං ධම්‌මො, සතිබලං ධම්‌මො, සමාධිබලං ධම්‌මො, පඤ්‌ඤාබලං ධම්‌මො. අඤ්‌ඤො සද්‌ධාබලං ධම්‌මො, අඤ්‌ඤො වීරියබලං ධම්‌මො, අඤ්‌ඤො සතිබලං ධම්‌මො, අඤ්‌ඤො සමාධිබලං ධම්‌මො, අඤ්‌ඤො පඤ්‌ඤාබලං ධම්‌මො. යෙන ඤාණෙන ඉමෙ නානා ධම්‌මා ඤාතා, තෙනෙව ඤාණෙන ඉමෙ නානා ධම්‌මා පටිවිදිතාති. තෙන වුච්‌චති – ‘‘ධම්‌මනානත්‌තෙ පඤ්‌ඤා ධම්‌මපටිසම්‌භිදෙ ඤාණං’’.
77. Saddhābalaṃ dhammo, vīriyabalaṃ dhammo, satibalaṃ dhammo, samādhibalaṃ dhammo, paññābalaṃ dhammo. Añño saddhābalaṃ dhammo, añño vīriyabalaṃ dhammo, añño satibalaṃ dhammo, añño samādhibalaṃ dhammo, añño paññābalaṃ dhammo. Yena ñāṇena ime nānā dhammā ñātā, teneva ñāṇena ime nānā dhammā paṭividitāti. Tena vuccati – ‘‘dhammanānatte paññā dhammapaṭisambhide ñāṇaṃ’’.
අස්‌සද්‌ධියෙ අකම්‌පියට්‌ඨො අත්‌ථො. කොසජ්‌ජෙ අකම්‌පියට්‌ඨො අත්‌ථො. පමාදෙ අකම්‌පියට්‌ඨො අත්‌ථො. උද්‌ධච්‌චෙ අකම්‌පියට්‌ඨො අත්‌ථො. අවිජ්‌ජාය අකම්‌පියට්‌ඨො අත්‌ථො. අඤ්‌ඤො අස්‌සද්‌ධියෙ අකම්‌පියට්‌ඨො අත්‌ථො, අඤ්‌ඤො කොසජ්‌ජෙ අකම්‌පියට්‌ඨො අත්‌ථො, අඤ්‌ඤො පමාදෙ අකම්‌පියට්‌ඨො අත්‌ථො, අඤ්‌ඤො උද්‌ධච්‌චෙ අකම්‌පියට්‌ඨො අත්‌ථො, අඤ්‌ඤො අවිජ්‌ජාය අකම්‌පියට්‌ඨො අත්‌ථො. යෙන ඤාණෙන ඉමෙ නානා අත්‌ථා ඤාතා, තෙනෙව ඤාණෙන ඉමෙ නානා අත්‌ථා පටිවිදිතාති. තෙන වුච්‌චති – ‘‘අත්‌ථනානත්‌තෙ පඤ්‌ඤා අත්‌ථපටිසම්‌භිදෙ ඤාණං’’.
Assaddhiye akampiyaṭṭho attho. Kosajje akampiyaṭṭho attho. Pamāde akampiyaṭṭho attho. Uddhacce akampiyaṭṭho attho. Avijjāya akampiyaṭṭho attho. Añño assaddhiye akampiyaṭṭho attho, añño kosajje akampiyaṭṭho attho, añño pamāde akampiyaṭṭho attho, añño uddhacce akampiyaṭṭho attho, añño avijjāya akampiyaṭṭho attho. Yena ñāṇena ime nānā atthā ñātā, teneva ñāṇena ime nānā atthā paṭividitāti. Tena vuccati – ‘‘atthanānatte paññā atthapaṭisambhide ñāṇaṃ’’.
පඤ්‌ච ධම්‌මෙ සන්‌දස්‌සෙතුං බ්‍යඤ්‌ජනනිරුත්‌තාභිලාපා, පඤ්‌ච අත්‌ථෙ සන්‌දස්‌සෙතුං බ්‍යඤ්‌ජනනිරුත්‌තාභිලාපා. අඤ්‌ඤා ධම්‌මනිරුත්‌තියො, අඤ්‌ඤා අත්‌ථනිරුත්‌තියො. යෙන ඤාණෙන ඉමා නානා නිරුත්‌තියො ඤාතා, තෙනෙව ඤාණෙන ඉමා නානා නිරුත්‌තියො පටිවිදිතාති. තෙන වුච්‌චති – ‘‘නිරුත්‌තිනානත්‌තෙ පඤ්‌ඤා නිරුත්‌තිපටිසම්‌භිදෙ ඤාණං’’.
Pañca dhamme sandassetuṃ byañjananiruttābhilāpā, pañca atthe sandassetuṃ byañjananiruttābhilāpā. Aññā dhammaniruttiyo, aññā atthaniruttiyo. Yena ñāṇena imā nānā niruttiyo ñātā, teneva ñāṇena imā nānā niruttiyo paṭividitāti. Tena vuccati – ‘‘niruttinānatte paññā niruttipaṭisambhide ñāṇaṃ’’.
සතිසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගො ධම්‌මො, ධම්‌මවිචයසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගො ධම්‌මො, වීරියසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගො ධම්‌මො, පීතිසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගො ධම්‌මො, පස්‌සද්‌ධිසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගො ධම්‌මො, සමාධිසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගො ධම්‌මො, උපෙක්‌ඛාසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගො ධම්‌මො. අඤ්‌ඤො සතිසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගො ධම්‌මො, අඤ්‌ඤො ධම්‌මවිචයසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගො ධම්‌මො, අඤ්‌ඤො වීරියසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගො ධම්‌මො, අඤ්‌ඤො පීතිසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගො ධම්‌මො, අඤ්‌ඤො පස්‌සද්‌ධිසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගො ධම්‌මො, අඤ්‌ඤො සමාධිසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගො ධම්‌මො, අඤ්‌ඤො උපෙක්‌ඛාසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගො ධම්‌මො. යෙන ඤාණෙන ඉමෙ නානා ධම්‌මා ඤාතා, තෙනෙව ඤාණෙන ඉමෙ නානා ධම්‌මා පටිවිදිතාති. තෙන වුච්‌චති – ‘‘ධම්‌මනානත්‌තෙ පඤ්‌ඤා ධම්‌මපටිසම්‌භිදෙ ඤාණං’’.
Satisambojjhaṅgo dhammo, dhammavicayasambojjhaṅgo dhammo, vīriyasambojjhaṅgo dhammo, pītisambojjhaṅgo dhammo, passaddhisambojjhaṅgo dhammo, samādhisambojjhaṅgo dhammo, upekkhāsambojjhaṅgo dhammo. Añño satisambojjhaṅgo dhammo, añño dhammavicayasambojjhaṅgo dhammo, añño vīriyasambojjhaṅgo dhammo, añño pītisambojjhaṅgo dhammo, añño passaddhisambojjhaṅgo dhammo, añño samādhisambojjhaṅgo dhammo, añño upekkhāsambojjhaṅgo dhammo. Yena ñāṇena ime nānā dhammā ñātā, teneva ñāṇena ime nānā dhammā paṭividitāti. Tena vuccati – ‘‘dhammanānatte paññā dhammapaṭisambhide ñāṇaṃ’’.
උපට්‌ඨානට්‌ඨො අත්‌ථො, පවිචයට්‌ඨො අත්‌ථො, පග්‌ගහට්‌ඨො අත්‌ථො, ඵරණට්‌ඨො අත්‌ථො, උපසමට්‌ඨො අත්‌ථො, අවික්‌ඛෙපට්‌ඨො අත්‌ථො, පටිසඞ්‌ඛානට්‌ඨො අත්‌ථො. අඤ්‌ඤො උපට්‌ඨානට්‌ඨො අත්‌ථො, අඤ්‌ඤො පවිචයට්‌ඨො අත්‌ථො, අඤ්‌ඤො පග්‌ගහට්‌ඨො අත්‌ථො, අඤ්‌ඤො ඵරණට්‌ඨො අත්‌ථො, අඤ්‌ඤො උපසමට්‌ඨො අත්‌ථො, අඤ්‌ඤො අවික්‌ඛෙපට්‌ඨො අත්‌ථො, අඤ්‌ඤො පටිසඞ්‌ඛානට්‌ඨො අත්‌ථො. යෙන ඤාණෙන ඉමෙ නානා අත්‌ථා ඤාතා, තෙනෙව ඤාණෙන ඉමෙ නානා අත්‌ථා පටිවිදිතාති. තෙන වුච්‌චති – ‘‘අත්‌ථනානත්‌තෙ පඤ්‌ඤා අත්‌ථපටිසම්‌භිදෙ ඤාණං’’.
Upaṭṭhānaṭṭho attho, pavicayaṭṭho attho, paggahaṭṭho attho, pharaṇaṭṭho attho, upasamaṭṭho attho, avikkhepaṭṭho attho, paṭisaṅkhānaṭṭho attho. Añño upaṭṭhānaṭṭho attho, añño pavicayaṭṭho attho, añño paggahaṭṭho attho, añño pharaṇaṭṭho attho, añño upasamaṭṭho attho, añño avikkhepaṭṭho attho, añño paṭisaṅkhānaṭṭho attho. Yena ñāṇena ime nānā atthā ñātā, teneva ñāṇena ime nānā atthā paṭividitāti. Tena vuccati – ‘‘atthanānatte paññā atthapaṭisambhide ñāṇaṃ’’.
සත්‌ත ධම්‌මෙ සන්‌දස්‌සෙතුං බ්‍යඤ්‌ජනනිරුත්‌තාභිලාපා, සත්‌ත අත්‌ථෙ සන්‌දස්‌සෙතුං බ්‍යඤ්‌ජනනිරුත්‌තාභිලාපා. අඤ්‌ඤා ධම්‌මනිරුත්‌තියො, අඤ්‌ඤා අත්‌ථනිරුත්‌තියො. යෙන ඤාණෙන ඉමා නානා නිරුත්‌තියො ඤාතා, තෙනෙව ඤාණෙන ඉමා නානා නිරුත්‌තියො පටිවිදිතාති. තෙන වුච්‌චති – ‘‘නිරුත්‌තිනානත්‌තෙ පඤ්‌ඤා නිරුත්‌තිපටිසම්‌භිදෙ ඤාණං’’.
Satta dhamme sandassetuṃ byañjananiruttābhilāpā, satta atthe sandassetuṃ byañjananiruttābhilāpā. Aññā dhammaniruttiyo, aññā atthaniruttiyo. Yena ñāṇena imā nānā niruttiyo ñātā, teneva ñāṇena imā nānā niruttiyo paṭividitāti. Tena vuccati – ‘‘niruttinānatte paññā niruttipaṭisambhide ñāṇaṃ’’.
සත්‌තසු ධම්‌මෙසු ඤාණානි, සත්‌තසු අත්‌ථෙසු ඤාණානි, චුද්‌දසසු නිරුත්‌තීසු ඤාණානි. අඤ්‌ඤානි ධම්‌මෙසු ඤාණානි, අඤ්‌ඤානි අත්‌ථෙසු ඤාණානි, අඤ්‌ඤානි නිරුත්‌තීසු ඤාණානි. යෙන ඤාණෙන ඉමෙ නානා ඤාණා ඤාතා, තෙනෙව ඤාණෙන ඉමෙ නානා ඤාණා පටිවිදිතාති. තෙන වුච්‌චති – ‘‘පටිභානනානත්‌තෙ පඤ්‌ඤා පටිභානපටිසම්‌භිදෙ ඤාණං’’.
Sattasu dhammesu ñāṇāni, sattasu atthesu ñāṇāni, cuddasasu niruttīsu ñāṇāni. Aññāni dhammesu ñāṇāni, aññāni atthesu ñāṇāni, aññāni niruttīsu ñāṇāni. Yena ñāṇena ime nānā ñāṇā ñātā, teneva ñāṇena ime nānā ñāṇā paṭividitāti. Tena vuccati – ‘‘paṭibhānanānatte paññā paṭibhānapaṭisambhide ñāṇaṃ’’.
සම්‌මාදිට්‌ඨි ධම්‌මො, සම්‌මාසඞ්‌කප්‌පො ධම්‌මො, සම්‌මාවාචා ධම්‌මො, සම්‌මාකම්‌මන්‌තො ධම්‌මො, සම්‌මාආජීවො ධම්‌මො, සම්‌මාවායාමො ධම්‌මො, සම්‌මාසති ධම්‌මො, සම්‌මාසමාධි ධම්‌මො. අඤ්‌ඤො සම්‌මාදිට්‌ඨි ධම්‌මො, අඤ්‌ඤො සම්‌මාසඞ්‌කප්‌පො ධම්‌මො, අඤ්‌ඤො සම්‌මාවාචා ධම්‌මො, අඤ්‌ඤො සම්‌මාකම්‌මන්‌තො ධම්‌මො, අඤ්‌ඤො සම්‌මාආජීවො ධම්‌මො, අඤ්‌ඤො සම්‌මාවායාමො ධම්‌මො, අඤ්‌ඤො සම්‌මාසති ධම්‌මො, අඤ්‌ඤො සම්‌මාසමාධි ධම්‌මො. යෙන ඤාණෙන ඉමෙ නානා ධම්‌මා ඤාතා, තෙනෙව ඤාණෙන ඉමෙ නානා ධම්‌මා පටිවිදිතාති. තෙන වුච්‌චති – ‘‘ධම්‌මනානත්‌තෙ පඤ්‌ඤා ධම්‌මපටිසම්‌භිදෙ ඤාණං’’.
Sammādiṭṭhi dhammo, sammāsaṅkappo dhammo, sammāvācā dhammo, sammākammanto dhammo, sammāājīvo dhammo, sammāvāyāmo dhammo, sammāsati dhammo, sammāsamādhi dhammo. Añño sammādiṭṭhi dhammo, añño sammāsaṅkappo dhammo, añño sammāvācā dhammo, añño sammākammanto dhammo, añño sammāājīvo dhammo, añño sammāvāyāmo dhammo, añño sammāsati dhammo, añño sammāsamādhi dhammo. Yena ñāṇena ime nānā dhammā ñātā, teneva ñāṇena ime nānā dhammā paṭividitāti. Tena vuccati – ‘‘dhammanānatte paññā dhammapaṭisambhide ñāṇaṃ’’.
දස්‌සනට්‌ඨො අත්‌ථො, අභිනිරොපනට්‌ඨො අත්‌ථො, පරිග්‌ගහට්‌ඨො අත්‌ථො, සමුට්‌ඨානට්‌ඨො අත්‌ථො, වොදානට්‌ඨො අත්‌ථො, පග්‌ගහට්‌ඨො අත්‌ථො, උපට්‌ඨානට්‌ඨො අත්‌ථො, අවික්‌ඛෙපට්‌ඨො අත්‌ථො. අඤ්‌ඤො දස්‌සනට්‌ඨො අත්‌ථො, අඤ්‌ඤො අභිනිරොපනට්‌ඨො අත්‌ථො, අඤ්‌ඤො පරිග්‌ගහට්‌ඨො අත්‌ථො, අඤ්‌ඤො සමුට්‌ඨානට්‌ඨො අත්‌ථො, අඤ්‌ඤො වොදානට්‌ඨො අත්‌ථො, අඤ්‌ඤො පග්‌ගහට්‌ඨො අත්‌ථො, අඤ්‌ඤො උපට්‌ඨානට්‌ඨො අත්‌ථො, අඤ්‌ඤො අවික්‌ඛෙපට්‌ඨො අත්‌ථො. යෙන ඤාණෙන ඉමෙ නානා අත්‌ථා ඤාතා තෙනෙව ඤාණෙන ඉමෙ නානා අත්‌ථා පටිවිදිතාති. තෙන වුච්‌චති – ‘‘අත්‌ථනානත්‌තෙ පඤ්‌ඤා අත්‌ථපටිසම්‌භිදෙ ඤාණං’’.
Dassanaṭṭho attho, abhiniropanaṭṭho attho, pariggahaṭṭho attho, samuṭṭhānaṭṭho attho, vodānaṭṭho attho, paggahaṭṭho attho, upaṭṭhānaṭṭho attho, avikkhepaṭṭho attho. Añño dassanaṭṭho attho, añño abhiniropanaṭṭho attho, añño pariggahaṭṭho attho, añño samuṭṭhānaṭṭho attho, añño vodānaṭṭho attho, añño paggahaṭṭho attho, añño upaṭṭhānaṭṭho attho, añño avikkhepaṭṭho attho. Yena ñāṇena ime nānā atthā ñātā teneva ñāṇena ime nānā atthā paṭividitāti. Tena vuccati – ‘‘atthanānatte paññā atthapaṭisambhide ñāṇaṃ’’.
අට්‌ඨ ධම්‌මෙ සන්‌දස්‌සෙතුං බ්‍යඤ්‌ජනනිරුත්‌තාභිලාපා, අට්‌ඨ අත්‌ථෙ සන්‌දස්‌සෙතුං බ්‍යඤ්‌ජනනිරුත්‌තාභිලාපා. අඤ්‌ඤා ධම්‌මනිරුත්‌තියො, අඤ්‌ඤා අත්‌ථනිරුත්‌තියො. යෙන ඤාණෙන ඉමා නානා නිරුත්‌තියො ඤාතා , තෙනෙව ඤාණෙන ඉමා නානා නිරුත්‌තියො පටිවිදිතාති. තෙන වුච්‌චති – ‘‘නිරුත්‌තිනානත්‌තෙ පඤ්‌ඤා නිරුත්‌තිපටිසම්‌භිදෙ ඤාණං’’.
Aṭṭha dhamme sandassetuṃ byañjananiruttābhilāpā, aṭṭha atthe sandassetuṃ byañjananiruttābhilāpā. Aññā dhammaniruttiyo, aññā atthaniruttiyo. Yena ñāṇena imā nānā niruttiyo ñātā , teneva ñāṇena imā nānā niruttiyo paṭividitāti. Tena vuccati – ‘‘niruttinānatte paññā niruttipaṭisambhide ñāṇaṃ’’.
අට්‌ඨසු ධම්‌මෙසු ඤාණානි, අට්‌ඨසු අත්‌ථෙසු ඤාණානි සොළසසු නිරුත්‌තීසු ඤාණානි. අඤ්‌ඤානි ධම්‌මෙසු ඤාණානි, අඤ්‌ඤානි අත්‌ථෙසු ඤාණානි, අඤ්‌ඤානි නිරුත්‌තීසු ඤාණානි. යෙන ඤාණෙන ඉමෙ නානා ඤාණා ඤාතා, තෙනෙව ඤාණෙන ඉමෙ නානා ඤාණා පටිවිදිතාති. තෙන වුච්‌චති – ‘‘පටිභානනානත්‌තෙ පඤ්‌ඤා පටිභානපටිසම්‌භිදෙ ඤාණං’’. තං ඤාතට්‌ඨෙන ඤාණං, පජානනට්‌ඨෙන පඤ්‌ඤා. තෙන වුච්‌චති – ‘‘අත්‌ථනානත්‌තෙ පඤ්‌ඤා අත්‌ථපටිසම්‌භිදෙ ඤාණං. ධම්‌මනානත්‌තෙ පඤ්‌ඤා ධම්‌මපටිසම්‌භිදෙ ඤාණං. නිරුත්‌තිනානත්‌තෙ පඤ්‌ඤා නිරුත්‌තිපටිසම්‌භිදෙ ඤාණං. පටිභානනානත්‌තෙ පඤ්‌ඤා පටිභානපටිසම්‌භිදෙ ඤාණං’’.
Aṭṭhasu dhammesu ñāṇāni, aṭṭhasu atthesu ñāṇāni soḷasasu niruttīsu ñāṇāni. Aññāni dhammesu ñāṇāni, aññāni atthesu ñāṇāni, aññāni niruttīsu ñāṇāni. Yena ñāṇena ime nānā ñāṇā ñātā, teneva ñāṇena ime nānā ñāṇā paṭividitāti. Tena vuccati – ‘‘paṭibhānanānatte paññā paṭibhānapaṭisambhide ñāṇaṃ’’. Taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ, pajānanaṭṭhena paññā. Tena vuccati – ‘‘atthanānatte paññā atthapaṭisambhide ñāṇaṃ. Dhammanānatte paññā dhammapaṭisambhide ñāṇaṃ. Niruttinānatte paññā niruttipaṭisambhide ñāṇaṃ. Paṭibhānanānatte paññā paṭibhānapaṭisambhide ñāṇaṃ’’.
පටිසම්‌භිදාඤාණනිද්‌දෙසො අට්‌ඨවීසතිමො.
Paṭisambhidāñāṇaniddeso aṭṭhavīsatimo.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ඛුද්‌දකනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / පටිසම්‌භිදාමග්‌ග-අට්‌ඨකථා • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā / 25-28. පටිසම්‌භිදාඤාණනිද්‌දෙසවණ්‌ණනා • 25-28. Paṭisambhidāñāṇaniddesavaṇṇanā
