Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ဒီဃနိကာယ • Dīghanikāya

    ၃. အမ္ဗဋ္ဌသုတ္တံ

    3. Ambaṭṭhasuttaṃ

    ၂၅၄. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝာ ကောသလေသု စာရိကံ စရမာနော မဟတာ ဘိက္ခုသင္ဃေန သဒ္ဓိံ ပဉ္စမတ္တေဟိ ဘိက္ခုသတေဟိ ယေန ဣစ္ဆာနင္ဂလံ နာမ ကောသလာနံ ဗ္ရာဟ္မဏဂာမော တဒဝသရိ။ တတ္ရ သုဒံ ဘဂဝာ ဣစ္ဆာနင္ဂလေ ဝိဟရတိ ဣစ္ဆာနင္ဂလဝနသဏ္ဍေ။

    254. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā kosalesu cārikaṃ caramāno mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ pañcamattehi bhikkhusatehi yena icchānaṅgalaṃ nāma kosalānaṃ brāhmaṇagāmo tadavasari. Tatra sudaṃ bhagavā icchānaṅgale viharati icchānaṅgalavanasaṇḍe.

    ပောက္ခရသာတိဝတ္ထု

    Pokkharasātivatthu

    ၂၅၅. တေန ခော ပန သမယေန ဗ္ရာဟ္မဏော ပောက္ခရသာတိ ဥက္ကဋ္ဌံ 1 အဇ္ဈာဝသတိ သတ္တုသ္သဒံ သတိဏကဋ္ဌောဒကံ သဓညံ ရာဇဘောဂ္ဂံ ရညာ ပသေနဒိနာ ကောသလေန ဒိန္နံ ရာဇဒာယံ ဗ္ရဟ္မဒေယ္ယံ။ အသ္သောသိ ခော ဗ္ရာဟ္မဏော ပောက္ခရသာတိ – ‘‘သမဏော ခလု, ဘော, ဂောတမော သက္ယပုတ္တော သက္ယကုလာ ပဗ္ဗဇိတော ကောသလေသု စာရိကံ စရမာနော မဟတာ ဘိက္ခုသင္ဃေန သဒ္ဓိံ ပဉ္စမတ္တေဟိ ဘိက္ခုသတေဟိ ဣစ္ဆာနင္ဂလံ အနုပ္ပတ္တော ဣစ္ဆာနင္ဂလေ ဝိဟရတိ ဣစ္ဆာနင္ဂလဝနသဏ္ဍေ။ တံ ခော ပန ဘဝန္တံ ဂောတမံ ဧဝံ ကလ္ယာဏော ကိတ္တိသဒ္ဒော အဗ္ဘုဂ္ဂတော – ‘ဣတိပိ သော ဘဂဝာ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓော ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပန္နော သုဂတော လောကဝိဒူ အနုတ္တရော ပုရိသဒမ္မသာရထိ သတ္ထာ ဒေဝမနုသ္သာနံ ဗုဒ္ဓော ဘဂဝာ’ 2။ သော ဣမံ လောကံ သဒေဝကံ သမာရကံ သဗ္ရဟ္မကံ သသ္သမဏဗ္ရာဟ္မဏိံ ပဇံ သဒေဝမနုသ္သံ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတ္ဝာ ပဝေဒေတိ။ သော ဓမ္မံ ဒေသေတိ အာဒိကလ္ယာဏံ မဇ္ဈေကလ္ယာဏံ ပရိယောသာနကလ္ယာဏံ, သာတ္ထံ သဗ္ယဉ္ဇနံ, ကေဝလပရိပုဏ္ဏံ ပရိသုဒ္ဓံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ ပကာသေတိ။ သာဓု ခော ပန တထာရူပာနံ အရဟတံ ဒသ္သနံ ဟောတီ’’တိ။

    255. Tena kho pana samayena brāhmaṇo pokkharasāti ukkaṭṭhaṃ 3 ajjhāvasati sattussadaṃ satiṇakaṭṭhodakaṃ sadhaññaṃ rājabhoggaṃ raññā pasenadinā kosalena dinnaṃ rājadāyaṃ brahmadeyyaṃ. Assosi kho brāhmaṇo pokkharasāti – ‘‘samaṇo khalu, bho, gotamo sakyaputto sakyakulā pabbajito kosalesu cārikaṃ caramāno mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ pañcamattehi bhikkhusatehi icchānaṅgalaṃ anuppatto icchānaṅgale viharati icchānaṅgalavanasaṇḍe. Taṃ kho pana bhavantaṃ gotamaṃ evaṃ kalyāṇo kittisaddo abbhuggato – ‘itipi so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā’ 4. So imaṃ lokaṃ sadevakaṃ samārakaṃ sabrahmakaṃ sassamaṇabrāhmaṇiṃ pajaṃ sadevamanussaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedeti. So dhammaṃ deseti ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇaṃ, sātthaṃ sabyañjanaṃ, kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ pakāseti. Sādhu kho pana tathārūpānaṃ arahataṃ dassanaṃ hotī’’ti.

    အမ္ဗဋ္ဌမာဏဝော

    Ambaṭṭhamāṇavo

    ၂၅၆. တေန ခော ပန သမယေန ဗ္ရာဟ္မဏသ္သ ပောက္ခရသာတိသ္သ အမ္ဗဋ္ဌော နာမ မာဏဝော အန္တေဝာသီ ဟောတိ အဇ္ဈာယကော မန္တဓရော တိဏ္ဏံ ဝေဒာနံ 5 ပာရဂူ သနိဃဏ္ဍုကေဋုဘာနံ သာက္ခရပ္ပဘေဒာနံ ဣတိဟာသပဉ္စမာနံ ပဒကော ဝေယ္ယာကရဏော လောကာယတမဟာပုရိသလက္ခဏေသု အနဝယော အနုညာတပဋိညာတော သကေ အာစရိယကေ တေဝိဇ္ဇကေ ပာဝစနေ – ‘‘ယမဟံ ဇာနာမိ, တံ တ္ဝံ ဇာနာသိ; ယံ တ္ဝံ ဇာနာသိ တမဟံ ဇာနာမီ’’တိ။

    256. Tena kho pana samayena brāhmaṇassa pokkharasātissa ambaṭṭho nāma māṇavo antevāsī hoti ajjhāyako mantadharo tiṇṇaṃ vedānaṃ 6 pāragū sanighaṇḍukeṭubhānaṃ sākkharappabhedānaṃ itihāsapañcamānaṃ padako veyyākaraṇo lokāyatamahāpurisalakkhaṇesu anavayo anuññātapaṭiññāto sake ācariyake tevijjake pāvacane – ‘‘yamahaṃ jānāmi, taṃ tvaṃ jānāsi; yaṃ tvaṃ jānāsi tamahaṃ jānāmī’’ti.

    ၂၅၇. အထ ခော ဗ္ရာဟ္မဏော ပောက္ခရသာတိ အမ္ဗဋ္ဌံ မာဏဝံ အာမန္တေသိ – ‘‘အယံ, တာတ အမ္ဗဋ္ဌ, သမဏော ဂောတမော သက္ယပုတ္တော သက္ယကုလာ ပဗ္ဗဇိတော ကောသလေသု စာရိကံ စရမာနော မဟတာ ဘိက္ခုသင္ဃေန သဒ္ဓိံ ပဉ္စမတ္တေဟိ ဘိက္ခုသတေဟိ ဣစ္ဆာနင္ဂလံ အနုပ္ပတ္တော ဣစ္ဆာနင္ဂလေ ဝိဟရတိ ဣစ္ဆာနင္ဂလဝနသဏ္ဍေ။ တံ ခော ပန ဘဝန္တံ ဂောတမံ ဧဝံ ကလ္ယာဏော ကိတ္တိသဒ္ဒော အဗ္ဘုဂ္ဂတော – ‘ဣတိပိ သော ဘဂဝာ, အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓော ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပန္နော သုဂတော လောကဝိဒူ အနုတ္တရော ပုရိသဒမ္မသာရထိ သတ္ထာ ဒေဝမနုသ္သာနံ ဗုဒ္ဓော ဘဂဝာ’။ သော ဣမံ လောကံ သဒေဝကံ သမာရကံ သဗ္ရဟ္မကံ သသ္သမဏဗ္ရာဟ္မဏိံ ပဇံ သဒေဝမနုသ္သံ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတ္ဝာ ပဝေဒေတိ။ သော ဓမ္မံ ဒေသေတိ အာဒိကလ္ယာဏံ မဇ္ဈေကလ္ယာဏံ ပရိယောသာနကလ္ယာဏံ, သာတ္ထံ သဗ္ယဉ္ဇနံ ကေဝလပရိပုဏ္ဏံ ပရိသုဒ္ဓံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ ပကာသေတိ။ သာဓု ခော ပန တထာရူပာနံ အရဟတံ ဒသ္သနံ ဟောတီတိ။ ဧဟိ တ္ဝံ တာတ အမ္ဗဋ္ဌ, ယေန သမဏော ဂောတမော တေနုပသင္ကမ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ သမဏံ ဂောတမံ ဇာနာဟိ, ယဒိ ဝာ တံ ဘဝန္တံ ဂောတမံ တထာသန္တံယေဝ သဒ္ဒော အဗ္ဘုဂ္ဂတော, ယဒိ ဝာ နော တထာ။ ယဒိ ဝာ သော ဘဝံ ဂောတမော တာဒိသော, ယဒိ ဝာ န တာဒိသော, တထာ မယံ တံ ဘဝန္တံ ဂောတမံ ဝေဒိသ္သာမာ’’တိ။

    257. Atha kho brāhmaṇo pokkharasāti ambaṭṭhaṃ māṇavaṃ āmantesi – ‘‘ayaṃ, tāta ambaṭṭha, samaṇo gotamo sakyaputto sakyakulā pabbajito kosalesu cārikaṃ caramāno mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ pañcamattehi bhikkhusatehi icchānaṅgalaṃ anuppatto icchānaṅgale viharati icchānaṅgalavanasaṇḍe. Taṃ kho pana bhavantaṃ gotamaṃ evaṃ kalyāṇo kittisaddo abbhuggato – ‘itipi so bhagavā, arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā’. So imaṃ lokaṃ sadevakaṃ samārakaṃ sabrahmakaṃ sassamaṇabrāhmaṇiṃ pajaṃ sadevamanussaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedeti. So dhammaṃ deseti ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇaṃ, sātthaṃ sabyañjanaṃ kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ pakāseti. Sādhu kho pana tathārūpānaṃ arahataṃ dassanaṃ hotīti. Ehi tvaṃ tāta ambaṭṭha, yena samaṇo gotamo tenupasaṅkama; upasaṅkamitvā samaṇaṃ gotamaṃ jānāhi, yadi vā taṃ bhavantaṃ gotamaṃ tathāsantaṃyeva saddo abbhuggato, yadi vā no tathā. Yadi vā so bhavaṃ gotamo tādiso, yadi vā na tādiso, tathā mayaṃ taṃ bhavantaṃ gotamaṃ vedissāmā’’ti.

    ၂၅၈. ‘‘ယထာ ကထံ ပနာဟံ, ဘော, တံ ဘဝန္တံ ဂောတမံ ဇာနိသ္သာမိ – ‘ယဒိ ဝာ တံ ဘဝန္တံ ဂောတမံ တထာသန္တံယေဝ သဒ္ဒော အဗ္ဘုဂ္ဂတော, ယဒိ ဝာ နော တထာ။ ယဒိ ဝာ သော ဘဝံ ဂောတမော တာဒိသော, ယဒိ ဝာ န တာဒိသော’’’တိ?

    258. ‘‘Yathā kathaṃ panāhaṃ, bho, taṃ bhavantaṃ gotamaṃ jānissāmi – ‘yadi vā taṃ bhavantaṃ gotamaṃ tathāsantaṃyeva saddo abbhuggato, yadi vā no tathā. Yadi vā so bhavaṃ gotamo tādiso, yadi vā na tādiso’’’ti?

    ‘‘အာဂတာနိ ခော, တာတ အမ္ဗဋ္ဌ, အမ္ဟာကံ မန္တေသု ဒ္ဝတ္တိံသ မဟာပုရိသလက္ခဏာနိ, ယေဟိ သမန္နာဂတသ္သ မဟာပုရိသသ္သ ဒ္ဝေယေဝ ဂတိယော ဘဝန္တိ အနညာ။ သစေ အဂာရံ အဇ္ဈာဝသတိ, ရာဇာ ဟောတိ စက္ကဝတ္တီ ဓမ္မိကော ဓမ္မရာဇာ စာတုရန္တော ဝိဇိတာဝီ ဇနပဒတ္ထာဝရိယပ္ပတ္တော သတ္တရတနသမန္နာဂတော ။ တသ္သိမာနိ သတ္တ ရတနာနိ ဘဝန္တိ။ သေယ္ယထိဒံ – စက္ကရတနံ, ဟတ္ထိရတနံ, အသ္သရတနံ, မဏိရတနံ, ဣတ္ထိရတနံ, ဂဟပတိရတနံ, ပရိဏာယကရတနမေဝ သတ္တမံ။ ပရောသဟသ္သံ ခော ပနသ္သ ပုတ္တာ ဘဝန္တိ သူရာ ဝီရင္ဂရူပာ ပရသေနပ္ပမဒ္ဒနာ။ သော ဣမံ ပထဝိံ သာဂရပရိယန္တံ အဒဏ္ဍေန အသတ္ထေန ဓမ္မေန အဘိဝိဇိယ အဇ္ဈာဝသတိ။ သစေ ခော ပန အဂာရသ္မာ အနဂာရိယံ ပဗ္ဗဇတိ , အရဟံ ဟောတိ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓော လောကေ ဝိဝဋ္ဋစ္ဆဒော။ အဟံ ခော ပန, တာတ အမ္ဗဋ္ဌ, မန္တာနံ ဒာတာ; တ္ဝံ မန္တာနံ ပဋိဂ္ဂဟေတာ’’တိ။

    ‘‘Āgatāni kho, tāta ambaṭṭha, amhākaṃ mantesu dvattiṃsa mahāpurisalakkhaṇāni, yehi samannāgatassa mahāpurisassa dveyeva gatiyo bhavanti anaññā. Sace agāraṃ ajjhāvasati, rājā hoti cakkavattī dhammiko dhammarājā cāturanto vijitāvī janapadatthāvariyappatto sattaratanasamannāgato . Tassimāni satta ratanāni bhavanti. Seyyathidaṃ – cakkaratanaṃ, hatthiratanaṃ, assaratanaṃ, maṇiratanaṃ, itthiratanaṃ, gahapatiratanaṃ, pariṇāyakaratanameva sattamaṃ. Parosahassaṃ kho panassa puttā bhavanti sūrā vīraṅgarūpā parasenappamaddanā. So imaṃ pathaviṃ sāgarapariyantaṃ adaṇḍena asatthena dhammena abhivijiya ajjhāvasati. Sace kho pana agārasmā anagāriyaṃ pabbajati , arahaṃ hoti sammāsambuddho loke vivaṭṭacchado. Ahaṃ kho pana, tāta ambaṭṭha, mantānaṃ dātā; tvaṃ mantānaṃ paṭiggahetā’’ti.

    ၂၅၉. ‘‘ဧဝံ, ဘော’’တိ ခော အမ္ဗဋ္ဌော မာဏဝော ဗ္ရာဟ္မဏသ္သ ပောက္ခရသာတိသ္သ ပဋိသ္သုတ္ဝာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ဗ္ရာဟ္မဏံ ပောက္ခရသာတိံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ပဒက္ခိဏံ ကတ္ဝာ ဝဠဝာရထမာရုယ္ဟ သမ္ဗဟုလေဟိ မာဏဝကေဟိ သဒ္ဓိံ ယေန ဣစ္ဆာနင္ဂလဝနသဏ္ဍော တေန ပာယာသိ။ ယာဝတိကာ ယာနသ္သ ဘူမိ ယာနေန ဂန္တ္ဝာ ယာနာ ပစ္စောရောဟိတ္ဝာ ပတ္တိကောဝ အာရာမံ ပာဝိသိ။ တေန ခော ပန သမယေန သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ အဗ္ဘောကာသေ စင္ကမန္တိ။ အထ ခော အမ္ဗဋ္ဌော မာဏဝော ယေန တေ ဘိက္ခူ တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ တေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝောစ – ‘‘ကဟံ နု ခော, ဘော, ဧတရဟိ သော ဘဝံ ဂောတမော ဝိဟရတိ? တဉ္ဟိ မယံ ဘဝန္တံ ဂောတမံ ဒသ္သနာယ ဣဓူပသင္ကန္တာ’’တိ။

    259. ‘‘Evaṃ, bho’’ti kho ambaṭṭho māṇavo brāhmaṇassa pokkharasātissa paṭissutvā uṭṭhāyāsanā brāhmaṇaṃ pokkharasātiṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā vaḷavārathamāruyha sambahulehi māṇavakehi saddhiṃ yena icchānaṅgalavanasaṇḍo tena pāyāsi. Yāvatikā yānassa bhūmi yānena gantvā yānā paccorohitvā pattikova ārāmaṃ pāvisi. Tena kho pana samayena sambahulā bhikkhū abbhokāse caṅkamanti. Atha kho ambaṭṭho māṇavo yena te bhikkhū tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā te bhikkhū etadavoca – ‘‘kahaṃ nu kho, bho, etarahi so bhavaṃ gotamo viharati? Tañhi mayaṃ bhavantaṃ gotamaṃ dassanāya idhūpasaṅkantā’’ti.

    ၂၆၀. အထ ခော တေသံ ဘိက္ခူနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘အယံ ခော အမ္ဗဋ္ဌော မာဏဝော အဘိညာတကောလညော စေဝ အဘိညာတသ္သ စ ဗ္ရာဟ္မဏသ္သ ပောက္ခရသာတိသ္သ အန္တေဝာသီ။ အဂရု ခော ပန ဘဂဝတော ဧဝရူပေဟိ ကုလပုတ္တေဟိ သဒ္ဓိံ ကထာသလ္လာပော ဟောတီ’’တိ။ တေ အမ္ဗဋ္ဌံ မာဏဝံ ဧတဒဝောစုံ – ‘‘ဧသော အမ္ဗဋ္ဌ ဝိဟာရော သံဝုတဒ္ဝာရော, တေန အပ္ပသဒ္ဒော ဥပသင္ကမိတ္ဝာ အတရမာနော အာဠိန္ဒံ ပဝိသိတ္ဝာ ဥက္ကာသိတ္ဝာ အဂ္ဂဠံ အာကောဋေဟိ, ဝိဝရိသ္သတိ တေ ဘဂဝာ ဒ္ဝာရ’’န္တိ။

    260. Atha kho tesaṃ bhikkhūnaṃ etadahosi – ‘‘ayaṃ kho ambaṭṭho māṇavo abhiññātakolañño ceva abhiññātassa ca brāhmaṇassa pokkharasātissa antevāsī. Agaru kho pana bhagavato evarūpehi kulaputtehi saddhiṃ kathāsallāpo hotī’’ti. Te ambaṭṭhaṃ māṇavaṃ etadavocuṃ – ‘‘eso ambaṭṭha vihāro saṃvutadvāro, tena appasaddo upasaṅkamitvā ataramāno āḷindaṃ pavisitvā ukkāsitvā aggaḷaṃ ākoṭehi, vivarissati te bhagavā dvāra’’nti.

    ၂၆၁. အထ ခော အမ္ဗဋ္ဌော မာဏဝော ယေန သော ဝိဟာရော သံဝုတဒ္ဝာရော, တေန အပ္ပသဒ္ဒော ဥပသင္ကမိတ္ဝာ အတရမာနော အာဠိန္ဒံ ပဝိသိတ္ဝာ ဥက္ကာသိတ္ဝာ အဂ္ဂဠံ အာကောဋေသိ။ ဝိဝရိ ဘဂဝာ ဒ္ဝာရံ။ ပာဝိသိ အမ္ဗဋ္ဌော မာဏဝော။ မာဏဝကာပိ ပဝိသိတ္ဝာ ဘဂဝတာ သဒ္ဓိံ သမ္မောဒိံသု, သမ္မောဒနီယံ ကထံ သာရဏီယံ ဝီတိသာရေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု။ အမ္ဗဋ္ဌော ပန မာဏဝော စင္ကမန္တောပိ နိသိန္နေန ဘဂဝတာ ကဉ္စိ ကဉ္စိ 7 ကထံ သာရဏီယံ ဝီတိသာရေတိ, ဌိတောပိ နိသိန္နေန ဘဂဝတာ ကိဉ္စိ ကိဉ္စိ ကထံ သာရဏီယံ ဝီတိသာရေတိ။

    261. Atha kho ambaṭṭho māṇavo yena so vihāro saṃvutadvāro, tena appasaddo upasaṅkamitvā ataramāno āḷindaṃ pavisitvā ukkāsitvā aggaḷaṃ ākoṭesi. Vivari bhagavā dvāraṃ. Pāvisi ambaṭṭho māṇavo. Māṇavakāpi pavisitvā bhagavatā saddhiṃ sammodiṃsu, sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ambaṭṭho pana māṇavo caṅkamantopi nisinnena bhagavatā kañci kañci 8 kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāreti, ṭhitopi nisinnena bhagavatā kiñci kiñci kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāreti.

    ၂၆၂. အထ ခော ဘဂဝာ အမ္ဗဋ္ဌံ မာဏဝံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ဧဝံ နု တေ, အမ္ဗဋ္ဌ, ဗ္ရာဟ္မဏေဟိ ဝုဒ္ဓေဟိ မဟလ္လကေဟိ အာစရိယပာစရိယေဟိ သဒ္ဓိံ ကထာသလ္လာပော ဟောတိ, ယထယိဒံ စရံ တိဋ္ဌံ နိသိန္နေန မယာ ကိဉ္စိ ကိဉ္စိ ကထံ သာရဏီယံ ဝီတိသာရေတီ’’တိ?

    262. Atha kho bhagavā ambaṭṭhaṃ māṇavaṃ etadavoca – ‘‘evaṃ nu te, ambaṭṭha, brāhmaṇehi vuddhehi mahallakehi ācariyapācariyehi saddhiṃ kathāsallāpo hoti, yathayidaṃ caraṃ tiṭṭhaṃ nisinnena mayā kiñci kiñci kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretī’’ti?

    ပဌမဣဗ္ဘဝာဒော

    Paṭhamaibbhavādo

    ၂၆၃. ‘‘နော ဟိဒံ, ဘော ဂောတမ။ ဂစ္ဆန္တော ဝာ ဟိ, ဘော ဂောတမ, ဂစ္ဆန္တေန ဗ္ရာဟ္မဏော ဗ္ရာဟ္မဏေန သဒ္ဓိံ သလ္လပိတုမရဟတိ, ဌိတော ဝာ ဟိ, ဘော ဂောတမ, ဌိတေန ဗ္ရာဟ္မဏော ဗ္ရာဟ္မဏေန သဒ္ဓိံ သလ္လပိတုမရဟတိ, နိသိန္နော ဝာ ဟိ, ဘော ဂောတမ, နိသိန္နေန ဗ္ရာဟ္မဏော ဗ္ရာဟ္မဏေန သဒ္ဓိံ သလ္လပိတုမရဟတိ, သယာနော ဝာ ဟိ, ဘော ဂောတမ, သယာနေန ဗ္ရာဟ္မဏော ဗ္ရာဟ္မဏေန သဒ္ဓိံ သလ္လပိတုမရဟတိ။ ယေ စ ခော တေ, ဘော ဂောတမ, မုဏ္ဍကာ သမဏကာ ဣဗ္ဘာ ကဏ္ဟာ 9 ဗန္ဓုပာဒာပစ္စာ, တေဟိပိ မေ သဒ္ဓိံ ဧဝံ ကထာသလ္လာပော ဟောတိ, ယထရိဝ ဘောတာ ဂောတမေနာ’’တိ။ ‘‘အတ္ထိကဝတော ခော ပန တေ, အမ္ဗဋ္ဌ, ဣဓာဂမနံ အဟောသိ, ယာယေဝ ခော ပနတ္ထာယ အာဂစ္ဆေယ္ယာထ 10, တမေဝ အတ္ထံ သာဓုကံ မနသိ ကရေယ္ယာထ 11။ အဝုသိတဝာယေဝ ခော ပန ဘော အယံ အမ္ဗဋ္ဌော မာဏဝော ဝုသိတမာနီ ကိမညတ္ရ အဝုသိတတ္တာ’’တိ။

    263. ‘‘No hidaṃ, bho gotama. Gacchanto vā hi, bho gotama, gacchantena brāhmaṇo brāhmaṇena saddhiṃ sallapitumarahati, ṭhito vā hi, bho gotama, ṭhitena brāhmaṇo brāhmaṇena saddhiṃ sallapitumarahati, nisinno vā hi, bho gotama, nisinnena brāhmaṇo brāhmaṇena saddhiṃ sallapitumarahati, sayāno vā hi, bho gotama, sayānena brāhmaṇo brāhmaṇena saddhiṃ sallapitumarahati. Ye ca kho te, bho gotama, muṇḍakā samaṇakā ibbhā kaṇhā 12 bandhupādāpaccā, tehipi me saddhiṃ evaṃ kathāsallāpo hoti, yathariva bhotā gotamenā’’ti. ‘‘Atthikavato kho pana te, ambaṭṭha, idhāgamanaṃ ahosi, yāyeva kho panatthāya āgaccheyyātha 13, tameva atthaṃ sādhukaṃ manasi kareyyātha 14. Avusitavāyeva kho pana bho ayaṃ ambaṭṭho māṇavo vusitamānī kimaññatra avusitattā’’ti.

    ၂၆၄. အထ ခော အမ္ဗဋ္ဌော မာဏဝော ဘဂဝတာ အဝုသိတဝာဒေန ဝုစ္စမာနော ကုပိတော အနတ္တမနော ဘဂဝန္တံယေဝ ခုံသေန္တော ဘဂဝန္တံယေဝ ဝမ္ဘေန္တော ဘဂဝန္တံယေဝ ဥပဝဒမာနော – ‘‘သမဏော စ မေ, ဘော, ဂောတမော ပာပိတော ဘဝိသ္သတီ’’တိ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘စဏ္ဍာ, ဘော ဂောတမ, သက္ယဇာတိ; ဖရုသာ, ဘော ဂောတမ, သက္ယဇာတိ; လဟုသာ, ဘော ဂောတမ, သက္ယဇာတိ; ဘသ္သာ, ဘော ဂောတမ, သက္ယဇာတိ; ဣဗ္ဘာ သန္တာ ဣဗ္ဘာ သမာနာ န ဗ္ရာဟ္မဏေ သက္ကရောန္တိ, န ဗ္ရာဟ္မဏေ ဂရုံ ကရောန္တိ 15, န ဗ္ရာဟ္မဏေ မာနေန္တိ, န ဗ္ရာဟ္မဏေ ပူဇေန္တိ, န ဗ္ရာဟ္မဏေ အပစာယန္တိ။ တယိဒံ, ဘော ဂောတမ, နစ္ဆန္နံ, တယိဒံ နပ္ပတိရူပံ, ယဒိမေ သက္ယာ ဣဗ္ဘာ သန္တာ ဣဗ္ဘာ သမာနာ န ဗ္ရာဟ္မဏေ သက္ကရောန္တိ, န ဗ္ရာဟ္မဏေ ဂရုံ ကရောန္တိ, န ဗ္ရာဟ္မဏေ မာနေန္တိ, န ဗ္ရာဟ္မဏေ ပူဇေန္တိ, န ဗ္ရာဟ္မဏေ အပစာယန္တီ’’တိ။ ဣတိဟ အမ္ဗဋ္ဌော မာဏဝော ဣဒံ ပဌမံ သက္ယေသု ဣဗ္ဘဝာဒံ နိပာတေသိ။

    264. Atha kho ambaṭṭho māṇavo bhagavatā avusitavādena vuccamāno kupito anattamano bhagavantaṃyeva khuṃsento bhagavantaṃyeva vambhento bhagavantaṃyeva upavadamāno – ‘‘samaṇo ca me, bho, gotamo pāpito bhavissatī’’ti bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘caṇḍā, bho gotama, sakyajāti; pharusā, bho gotama, sakyajāti; lahusā, bho gotama, sakyajāti; bhassā, bho gotama, sakyajāti; ibbhā santā ibbhā samānā na brāhmaṇe sakkaronti, na brāhmaṇe garuṃ karonti 16, na brāhmaṇe mānenti, na brāhmaṇe pūjenti, na brāhmaṇe apacāyanti. Tayidaṃ, bho gotama, nacchannaṃ, tayidaṃ nappatirūpaṃ, yadime sakyā ibbhā santā ibbhā samānā na brāhmaṇe sakkaronti, na brāhmaṇe garuṃ karonti, na brāhmaṇe mānenti, na brāhmaṇe pūjenti, na brāhmaṇe apacāyantī’’ti. Itiha ambaṭṭho māṇavo idaṃ paṭhamaṃ sakyesu ibbhavādaṃ nipātesi.

    ဒုတိယဣဗ္ဘဝာဒော

    Dutiyaibbhavādo

    ၂၆၅. ‘‘ကိံ ပန တေ, အမ္ဗဋ္ဌ, သက္ယာ အပရဒ္ဓု’’န္တိ? ‘‘ဧကမိဒာဟံ, ဘော ဂောတမ, သမယံ အာစရိယသ္သ ဗ္ရာဟ္မဏသ္သ ပောက္ခရသာတိသ္သ ကေနစိဒေဝ ကရဏီယေန ကပိလဝတ္ထုံ အဂမာသိံ။ ယေန သက္ယာနံ သန္ဓာဂာရံ တေနုပသင္ကမိံ။ တေန ခော ပန သမယေန သမ္ဗဟုလာ သက္ယာ စေဝ သက္ယကုမာရာ စ သန္ဓာဂာရေ 17 ဥစ္စေသု အာသနေသု နိသိန္နာ ဟောန္တိ အညမညံ အင္ဂုလိပတောဒကေဟိ 18 သဉ္ဇဂ္ဃန္တာ သံကီဠန္တာ, အညဒတ္ထု မမညေဝ မညေ အနုဇဂ္ဃန္တာ, န မံ ကောစိ အာသနေနပိ နိမန္တေသိ။ တယိဒံ, ဘော ဂောတမ, နစ္ဆန္နံ, တယိဒံ နပ္ပတိရူပံ, ယဒိမေ သက္ယာ ဣဗ္ဘာ သန္တာ ဣဗ္ဘာ သမာနာ န ဗ္ရာဟ္မဏေ သက္ကရောန္တိ, န ဗ္ရာဟ္မဏေ ဂရုံ ကရောန္တိ, န ဗ္ရာဟ္မဏေ မာနေန္တိ, န ဗ္ရာဟ္မဏေ ပူဇေန္တိ, န ဗ္ရာဟ္မဏေ အပစာယန္တီ’’တိ။ ဣတိဟ အမ္ဗဋ္ဌော မာဏဝော ဣဒံ ဒုတိယံ သက္ယေသု ဣဗ္ဘဝာဒံ နိပာတေသိ။

    265. ‘‘Kiṃ pana te, ambaṭṭha, sakyā aparaddhu’’nti? ‘‘Ekamidāhaṃ, bho gotama, samayaṃ ācariyassa brāhmaṇassa pokkharasātissa kenacideva karaṇīyena kapilavatthuṃ agamāsiṃ. Yena sakyānaṃ sandhāgāraṃ tenupasaṅkamiṃ. Tena kho pana samayena sambahulā sakyā ceva sakyakumārā ca sandhāgāre 19 uccesu āsanesu nisinnā honti aññamaññaṃ aṅgulipatodakehi 20 sañjagghantā saṃkīḷantā, aññadatthu mamaññeva maññe anujagghantā, na maṃ koci āsanenapi nimantesi. Tayidaṃ, bho gotama, nacchannaṃ, tayidaṃ nappatirūpaṃ, yadime sakyā ibbhā santā ibbhā samānā na brāhmaṇe sakkaronti, na brāhmaṇe garuṃ karonti, na brāhmaṇe mānenti, na brāhmaṇe pūjenti, na brāhmaṇe apacāyantī’’ti. Itiha ambaṭṭho māṇavo idaṃ dutiyaṃ sakyesu ibbhavādaṃ nipātesi.

    တတိယဣဗ္ဘဝာဒော

    Tatiyaibbhavādo

    ၂၆၆. ‘‘လဋုကိကာပိ ခော, အမ္ဗဋ္ဌ, သကုဏိကာ သကေ ကုလာဝကေ ကာမလာပိနီ ဟောတိ။ သကံ ခော ပနေတံ, အမ္ဗဋ္ဌ, သက္ယာနံ ယဒိဒံ ကပိလဝတ္ထုံ, နာရဟတာယသ္မာ အမ္ဗဋ္ဌော ဣမာယ အပ္ပမတ္တာယ အဘိသဇ္ဇိတု’’န္တိ။ ‘‘စတ္တာရောမေ, ဘော ဂောတမ, ဝဏ္ဏာ – ခတ္တိယာ ဗ္ရာဟ္မဏာ ဝေသ္သာ သုဒ္ဒာ။ ဣမေသဉ္ဟိ, ဘော ဂောတမ, စတုန္နံ ဝဏ္ဏာနံ တယော ဝဏ္ဏာ – ခတ္တိယာ စ ဝေသ္သာ စ သုဒ္ဒာ စ – အညဒတ္ထု ဗ္ရာဟ္မဏသ္သေဝ ပရိစာရကာ သမ္ပဇ္ဇန္တိ။ တယိဒံ, ဘော ဂောတမ , နစ္ဆန္နံ, တယိဒံ နပ္ပတိရူပံ, ယဒိမေ သက္ယာ ဣဗ္ဘာ သန္တာ ဣဗ္ဘာ သမာနာ န ဗ္ရာဟ္မဏေ သက္ကရောန္တိ, န ဗ္ရာဟ္မဏေ ဂရုံ ကရောန္တိ, န ဗ္ရာဟ္မဏေ မာနေန္တိ, န ဗ္ရာဟ္မဏေ ပူဇေန္တိ, န ဗ္ရာဟ္မဏေ အပစာယန္တီ’’တိ။ ဣတိဟ အမ္ဗဋ္ဌော မာဏဝော ဣဒံ တတိယံ သက္ယေသု ဣဗ္ဘဝာဒံ နိပာတေသိ။

    266. ‘‘Laṭukikāpi kho, ambaṭṭha, sakuṇikā sake kulāvake kāmalāpinī hoti. Sakaṃ kho panetaṃ, ambaṭṭha, sakyānaṃ yadidaṃ kapilavatthuṃ, nārahatāyasmā ambaṭṭho imāya appamattāya abhisajjitu’’nti. ‘‘Cattārome, bho gotama, vaṇṇā – khattiyā brāhmaṇā vessā suddā. Imesañhi, bho gotama, catunnaṃ vaṇṇānaṃ tayo vaṇṇā – khattiyā ca vessā ca suddā ca – aññadatthu brāhmaṇasseva paricārakā sampajjanti. Tayidaṃ, bho gotama , nacchannaṃ, tayidaṃ nappatirūpaṃ, yadime sakyā ibbhā santā ibbhā samānā na brāhmaṇe sakkaronti, na brāhmaṇe garuṃ karonti, na brāhmaṇe mānenti, na brāhmaṇe pūjenti, na brāhmaṇe apacāyantī’’ti. Itiha ambaṭṭho māṇavo idaṃ tatiyaṃ sakyesu ibbhavādaṃ nipātesi.

    ဒာသိပုတ္တဝာဒော

    Dāsiputtavādo

    ၂၆၇. အထ ခော ဘဂဝတော ဧတဒဟောသိ – ‘‘အတိဗာဠ္ဟံ ခော အယံ အမ္ဗဋ္ဌော မာဏဝော သက္ယေသု ဣဗ္ဘဝာဒေန နိမ္မာဒေတိ, ယံနူနာဟံ ဂောတ္တံ ပုစ္ဆေယ္ယ’’န္တိ။ အထ ခော ဘဂဝာ အမ္ဗဋ္ဌံ မာဏဝံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ကထံ ဂောတ္တောသိ, အမ္ဗဋ္ဌာ’’တိ? ‘‘ကဏ္ဟာယနောဟမသ္မိ, ဘော ဂောတမာ’’တိ။ ပောရာဏံ ခော ပန တေ အမ္ဗဋ္ဌ မာတာပေတ္တိကံ နာမဂောတ္တံ အနုသ္သရတော အယ္ယပုတ္တာ သက္ယာ ဘဝန္တိ; ဒာသိပုတ္တော တ္ဝမသိ သက္ယာနံ။ သက္ယာ ခော ပန, အမ္ဗဋ္ဌ, ရာဇာနံ ဩက္ကာကံ ပိတာမဟံ ဒဟန္တိ။

    267. Atha kho bhagavato etadahosi – ‘‘atibāḷhaṃ kho ayaṃ ambaṭṭho māṇavo sakyesu ibbhavādena nimmādeti, yaṃnūnāhaṃ gottaṃ puccheyya’’nti. Atha kho bhagavā ambaṭṭhaṃ māṇavaṃ etadavoca – ‘‘kathaṃ gottosi, ambaṭṭhā’’ti? ‘‘Kaṇhāyanohamasmi, bho gotamā’’ti. Porāṇaṃ kho pana te ambaṭṭha mātāpettikaṃ nāmagottaṃ anussarato ayyaputtā sakyā bhavanti; dāsiputto tvamasi sakyānaṃ. Sakyā kho pana, ambaṭṭha, rājānaṃ okkākaṃ pitāmahaṃ dahanti.

    ‘‘ဘူတပုဗ္ဗံ, အမ္ဗဋ္ဌ, ရာဇာ ဩက္ကာကော ယာ သာ မဟေသီ ပိယာ မနာပာ, တသ္သာ ပုတ္တသ္သ ရဇ္ဇံ ပရိဏာမေတုကာမော ဇေဋ္ဌကုမာရေ ရဋ္ဌသ္မာ ပဗ္ဗာဇေသိ – ဩက္ကာမုခံ ကရကဏ္ဍံ 21 ဟတ္ထိနိကံ သိနိသူရံ 22။ တေ ရဋ္ဌသ္မာ ပဗ္ဗာဇိတာ ဟိမဝန္တပသ္သေ ပောက္ခရဏိယာ တီရေ မဟာသာကသဏ္ဍော, တတ္ထ ဝာသံ ကပ္ပေသုံ။ တေ ဇာတိသမ္ဘေဒဘယာ သကာဟိ ဘဂိနီဟိ သဒ္ဓိံ သံဝာသံ ကပ္ပေသုံ။

    ‘‘Bhūtapubbaṃ, ambaṭṭha, rājā okkāko yā sā mahesī piyā manāpā, tassā puttassa rajjaṃ pariṇāmetukāmo jeṭṭhakumāre raṭṭhasmā pabbājesi – okkāmukhaṃ karakaṇḍaṃ 23 hatthinikaṃ sinisūraṃ 24. Te raṭṭhasmā pabbājitā himavantapasse pokkharaṇiyā tīre mahāsākasaṇḍo, tattha vāsaṃ kappesuṃ. Te jātisambhedabhayā sakāhi bhaginīhi saddhiṃ saṃvāsaṃ kappesuṃ.

    ‘‘အထ ခော, အမ္ဗဋ္ဌ, ရာဇာ ဩက္ကာကော အမစ္စေ ပာရိသဇ္ဇေ အာမန္တေသိ – ‘ကဟံ နု ခော, ဘော, ဧတရဟိ ကုမာရာ သမ္မန္တီ’တိ? ‘အတ္ထိ, ဒေဝ, ဟိမဝန္တပသ္သေ ပောက္ခရဏိယာ တီရေ မဟာသာကသဏ္ဍော , တတ္ထေတရဟိ ကုမာရာ သမ္မန္တိ။ တေ ဇာတိသမ္ဘေဒဘယာ သကာဟိ ဘဂိနီဟိ သဒ္ဓိံ သံဝာသံ ကပ္ပေန္တီ’တိ။ အထ ခော, အမ္ဗဋ္ဌ, ရာဇာ ဩက္ကာကော ဥဒာနံ ဥဒာနေသိ – ‘သက္ယာ ဝတ, ဘော, ကုမာရာ, ပရမသက္ယာ ဝတ, ဘော, ကုမာရာ’တိ။ တဒဂ္ဂေ ခော ပန အမ္ဗဋ္ဌ သက္ယာ ပညာယန္တိ; သော စ နေသံ ပုဗ္ဗပုရိသော။

    ‘‘Atha kho, ambaṭṭha, rājā okkāko amacce pārisajje āmantesi – ‘kahaṃ nu kho, bho, etarahi kumārā sammantī’ti? ‘Atthi, deva, himavantapasse pokkharaṇiyā tīre mahāsākasaṇḍo , tatthetarahi kumārā sammanti. Te jātisambhedabhayā sakāhi bhaginīhi saddhiṃ saṃvāsaṃ kappentī’ti. Atha kho, ambaṭṭha, rājā okkāko udānaṃ udānesi – ‘sakyā vata, bho, kumārā, paramasakyā vata, bho, kumārā’ti. Tadagge kho pana ambaṭṭha sakyā paññāyanti; so ca nesaṃ pubbapuriso.

    ‘‘ရညော ခော ပန, အမ္ဗဋ္ဌ, ဩက္ကာကသ္သ ဒိသာ နာမ ဒာသီ အဟောသိ။ သာ ကဏ္ဟံ နာမ 25 ဇနေသိ။ ဇာတော ကဏ္ဟော ပဗ္ယာဟာသိ – ‘ဓောဝထ မံ, အမ္မ, နဟာပေထ မံ အမ္မ, ဣမသ္မာ မံ အသုစိသ္မာ ပရိမောစေထ, အတ္ထာယ ဝော ဘဝိသ္သာမီ’တိ။ ယထာ ခော ပန အမ္ဗဋ္ဌ ဧတရဟိ မနုသ္သာ ပိသာစေ ဒိသ္ဝာ ‘ပိသာစာ’တိ သဉ္ဇာနန္တိ; ဧဝမေဝ ခော, အမ္ဗဋ္ဌ, တေန ခော ပန သမယေန မနုသ္သာ ပိသာစေ ‘ကဏ္ဟာ’တိ သဉ္ဇာနန္တိ။ တေ ဧဝမာဟံသု – ‘အယံ ဇာတော ပဗ္ယာဟာသိ, ကဏ္ဟော ဇာတော, ပိသာစော ဇာတော’တိ။ တဒဂ္ဂေ ခော ပန, အမ္ဗဋ္ဌ ကဏ္ဟာယနာ ပညာယန္တိ, သော စ ကဏ္ဟာယနာနံ ပုဗ္ဗပုရိသော။ ဣတိ ခော တေ , အမ္ဗဋ္ဌ, ပောရာဏံ မာတာပေတ္တိကံ နာမဂောတ္တံ အနုသ္သရတော အယ္ယပုတ္တာ သက္ယာ ဘဝန္တိ, ဒာသိပုတ္တော တ္ဝမသိ သက္ယာန’’န္တိ။

    ‘‘Rañño kho pana, ambaṭṭha, okkākassa disā nāma dāsī ahosi. Sā kaṇhaṃ nāma 26 janesi. Jāto kaṇho pabyāhāsi – ‘dhovatha maṃ, amma, nahāpetha maṃ amma, imasmā maṃ asucismā parimocetha, atthāya vo bhavissāmī’ti. Yathā kho pana ambaṭṭha etarahi manussā pisāce disvā ‘pisācā’ti sañjānanti; evameva kho, ambaṭṭha, tena kho pana samayena manussā pisāce ‘kaṇhā’ti sañjānanti. Te evamāhaṃsu – ‘ayaṃ jāto pabyāhāsi, kaṇho jāto, pisāco jāto’ti. Tadagge kho pana, ambaṭṭha kaṇhāyanā paññāyanti, so ca kaṇhāyanānaṃ pubbapuriso. Iti kho te , ambaṭṭha, porāṇaṃ mātāpettikaṃ nāmagottaṃ anussarato ayyaputtā sakyā bhavanti, dāsiputto tvamasi sakyāna’’nti.

    ၂၆၈. ဧဝံ ဝုတ္တေ, တေ မာဏဝကာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစုံ – ‘‘မာ ဘဝံ ဂောတမော အမ္ဗဋ္ဌံ အတိဗာဠ္ဟံ ဒာသိပုတ္တဝာဒေန နိမ္မာဒေသိ။ သုဇာတော စ, ဘော ဂောတမ အမ္ဗဋ္ဌော မာဏဝော, ကုလပုတ္တော စ အမ္ဗဋ္ဌော မာဏဝော, ဗဟုသ္သုတော စ အမ္ဗဋ္ဌော မာဏဝော, ကလ္ယာဏဝာက္ကရဏော စ အမ္ဗဋ္ဌော မာဏဝော, ပဏ္ဍိတော စ အမ္ဗဋ္ဌော မာဏဝော, ပဟောတိ စ အမ္ဗဋ္ဌော မာဏဝော ဘောတာ ဂောတမေန သဒ္ဓိံ အသ္မိံ ဝစနေ ပဋိမန္တေတု’’န္တိ။

    268. Evaṃ vutte, te māṇavakā bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘mā bhavaṃ gotamo ambaṭṭhaṃ atibāḷhaṃ dāsiputtavādena nimmādesi. Sujāto ca, bho gotama ambaṭṭho māṇavo, kulaputto ca ambaṭṭho māṇavo, bahussuto ca ambaṭṭho māṇavo, kalyāṇavākkaraṇo ca ambaṭṭho māṇavo, paṇḍito ca ambaṭṭho māṇavo, pahoti ca ambaṭṭho māṇavo bhotā gotamena saddhiṃ asmiṃ vacane paṭimantetu’’nti.

    ၂၆၉. အထ ခော ဘဂဝာ တေ မာဏဝကေ ဧတဒဝောစ – ‘‘သစေ ခော တုမ္ဟာကံ မာဏဝကာနံ ဧဝံ ဟောတိ – ‘ဒုဇ္ဇာတော စ အမ္ဗဋ္ဌော မာဏဝော, အကုလပုတ္တော စ အမ္ဗဋ္ဌော မာဏဝော, အပ္ပသ္သုတော စ အမ္ဗဋ္ဌော မာဏဝော, အကလ္ယာဏဝာက္ကရဏော စ အမ္ဗဋ္ဌော မာဏဝော, ဒုပ္ပညော စ အမ္ဗဋ္ဌော မာဏဝော, န စ ပဟောတိ အမ္ဗဋ္ဌော မာဏဝော သမဏေန ဂောတမေန သဒ္ဓိံ အသ္မိံ ဝစနေ ပဋိမန္တေတု’န္တိ, တိဋ္ဌတု အမ္ဗဋ္ဌော မာဏဝော, တုမ္ဟေ မယာ သဒ္ဓိံ မန္တဝ္ဟော အသ္မိံ ဝစနေ။ သစေ ပန တုမ္ဟာကံ မာဏဝကာနံ ဧဝံ ဟောတိ – ‘သုဇာတော စ အမ္ဗဋ္ဌော မာဏဝော, ကုလပုတ္တော စ အမ္ဗဋ္ဌော မာဏဝော, ဗဟုသ္သုတော စ အမ္ဗဋ္ဌော မာဏဝော, ကလ္ယာဏဝာက္ကရဏော စ အမ္ဗဋ္ဌော မာဏဝော, ပဏ္ဍိတော စ အမ္ဗဋ္ဌော မာဏဝော, ပဟောတိ စ အမ္ဗဋ္ဌော မာဏဝော သမဏေန ဂောတမေန သဒ္ဓိံ အသ္မိံ ဝစနေ ပဋိမန္တေတု’န္တိ, တိဋ္ဌထ တုမ္ဟေ; အမ္ဗဋ္ဌော မာဏဝော မယာ သဒ္ဓိံ ပဋိမန္တေတူ’’တိ။

    269. Atha kho bhagavā te māṇavake etadavoca – ‘‘sace kho tumhākaṃ māṇavakānaṃ evaṃ hoti – ‘dujjāto ca ambaṭṭho māṇavo, akulaputto ca ambaṭṭho māṇavo, appassuto ca ambaṭṭho māṇavo, akalyāṇavākkaraṇo ca ambaṭṭho māṇavo, duppañño ca ambaṭṭho māṇavo, na ca pahoti ambaṭṭho māṇavo samaṇena gotamena saddhiṃ asmiṃ vacane paṭimantetu’nti, tiṭṭhatu ambaṭṭho māṇavo, tumhe mayā saddhiṃ mantavho asmiṃ vacane. Sace pana tumhākaṃ māṇavakānaṃ evaṃ hoti – ‘sujāto ca ambaṭṭho māṇavo, kulaputto ca ambaṭṭho māṇavo, bahussuto ca ambaṭṭho māṇavo, kalyāṇavākkaraṇo ca ambaṭṭho māṇavo, paṇḍito ca ambaṭṭho māṇavo, pahoti ca ambaṭṭho māṇavo samaṇena gotamena saddhiṃ asmiṃ vacane paṭimantetu’nti, tiṭṭhatha tumhe; ambaṭṭho māṇavo mayā saddhiṃ paṭimantetū’’ti.

    ‘‘သုဇာတော စ, ဘော ဂောတမ, အမ္ဗဋ္ဌော မာဏဝော, ကုလပုတ္တော စ အမ္ဗဋ္ဌော မာဏဝော, ဗဟုသ္သုတော စ အမ္ဗဋ္ဌော မာဏဝော, ကလ္ယာဏဝာက္ကရဏော စ အမ္ဗဋ္ဌော မာဏဝော, ပဏ္ဍိတော စ အမ္ဗဋ္ဌော မာဏဝော, ပဟောတိ စ အမ္ဗဋ္ဌော မာဏဝော ဘောတာ ဂောတမေန သဒ္ဓိံ အသ္မိံ ဝစနေ ပဋိမန္တေတုံ, တုဏ္ဟီ မယံ ဘဝိသ္သာမ, အမ္ဗဋ္ဌော မာဏဝော ဘောတာ ဂောတမေန သဒ္ဓိံ အသ္မိံ ဝစနေ ပဋိမန္တေတူ’’တိ။

    ‘‘Sujāto ca, bho gotama, ambaṭṭho māṇavo, kulaputto ca ambaṭṭho māṇavo, bahussuto ca ambaṭṭho māṇavo, kalyāṇavākkaraṇo ca ambaṭṭho māṇavo, paṇḍito ca ambaṭṭho māṇavo, pahoti ca ambaṭṭho māṇavo bhotā gotamena saddhiṃ asmiṃ vacane paṭimantetuṃ, tuṇhī mayaṃ bhavissāma, ambaṭṭho māṇavo bhotā gotamena saddhiṃ asmiṃ vacane paṭimantetū’’ti.

    ၂၇၀. အထ ခော ဘဂဝာ အမ္ဗဋ္ဌံ မာဏဝံ ဧတဒဝောစ – ‘‘အယံ ခော ပန တေ, အမ္ဗဋ္ဌ, သဟဓမ္မိကော ပဉ္ဟော အာဂစ္ဆတိ, အကာမာ ဗ္ယာကာတဗ္ဗော။ သစေ တ္ဝံ န ဗ္ယာကရိသ္သသိ, အညေန ဝာ အညံ ပဋိစရိသ္သသိ, တုဏ္ဟီ ဝာ ဘဝိသ္သသိ, ပက္ကမိသ္သသိ ဝာ ဧတ္ထေဝ တေ သတ္တဓာ မုဒ္ဓာ ဖလိသ္သတိ။ တံ ကိံ မညသိ, အမ္ဗဋ္ဌ, ကိန္တိ တေ သုတံ ဗ္ရာဟ္မဏာနံ ဝုဒ္ဓာနံ မဟလ္လကာနံ အာစရိယပာစရိယာနံ ဘာသမာနာနံ ကုတောပဘုတိကာ ကဏ္ဟာယနာ, ကော စ ကဏ္ဟာယနာနံ ပုဗ္ဗပုရိသော’’တိ?

    270. Atha kho bhagavā ambaṭṭhaṃ māṇavaṃ etadavoca – ‘‘ayaṃ kho pana te, ambaṭṭha, sahadhammiko pañho āgacchati, akāmā byākātabbo. Sace tvaṃ na byākarissasi, aññena vā aññaṃ paṭicarissasi, tuṇhī vā bhavissasi, pakkamissasi vā ettheva te sattadhā muddhā phalissati. Taṃ kiṃ maññasi, ambaṭṭha, kinti te sutaṃ brāhmaṇānaṃ vuddhānaṃ mahallakānaṃ ācariyapācariyānaṃ bhāsamānānaṃ kutopabhutikā kaṇhāyanā, ko ca kaṇhāyanānaṃ pubbapuriso’’ti?

    ဧဝံ ဝုတ္တေ, အမ္ဗဋ္ဌော မာဏဝော တုဏ္ဟီ အဟောသိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခော ဘဂဝာ အမ္ဗဋ္ဌံ မာဏဝံ ဧတဒဝောစ – ‘‘တံ ကိံ မညသိ, အမ္ဗဋ္ဌ, ကိန္တိ တေ သုတံ ဗ္ရာဟ္မဏာနံ ဝုဒ္ဓာနံ မဟလ္လကာနံ အာစရိယပာစရိယာနံ ဘာသမာနာနံ ကုတောပဘုတိကာ ကဏ္ဟာယနာ, ကော စ ကဏ္ဟာယနာနံ ပုဗ္ဗပုရိသော’’တိ? ဒုတိယမ္ပိ ခော အမ္ဗဋ္ဌော မာဏဝော တုဏ္ဟီ အဟောသိ။ အထ ခော ဘဂဝာ အမ္ဗဋ္ဌံ မာဏဝံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ဗ္ယာကရောဟိ ဒာနိ အမ္ဗဋ္ဌ, န ဒာနိ, တေ တုဏ္ဟီဘာဝသ္သ ကာလော။ ယော ခော, အမ္ဗဋ္ဌ, တထာဂတေန ယာဝတတိယကံ သဟဓမ္မိကံ ပဉ္ဟံ ပုဋ္ဌော န ဗ္ယာကရောတိ, ဧတ္ထေဝသ္သ သတ္တဓာ မုဒ္ဓာ ဖလိသ္သတီ’’တိ။

    Evaṃ vutte, ambaṭṭho māṇavo tuṇhī ahosi. Dutiyampi kho bhagavā ambaṭṭhaṃ māṇavaṃ etadavoca – ‘‘taṃ kiṃ maññasi, ambaṭṭha, kinti te sutaṃ brāhmaṇānaṃ vuddhānaṃ mahallakānaṃ ācariyapācariyānaṃ bhāsamānānaṃ kutopabhutikā kaṇhāyanā, ko ca kaṇhāyanānaṃ pubbapuriso’’ti? Dutiyampi kho ambaṭṭho māṇavo tuṇhī ahosi. Atha kho bhagavā ambaṭṭhaṃ māṇavaṃ etadavoca – ‘‘byākarohi dāni ambaṭṭha, na dāni, te tuṇhībhāvassa kālo. Yo kho, ambaṭṭha, tathāgatena yāvatatiyakaṃ sahadhammikaṃ pañhaṃ puṭṭho na byākaroti, etthevassa sattadhā muddhā phalissatī’’ti.

    ၂၇၁. တေန ခော ပန သမယေန ဝဇိရပာဏီ ယက္ခော မဟန္တံ အယောကူဋံ အာဒာယ အာဒိတ္တံ သမ္ပဇ္ဇလိတံ သဇောတိဘူတံ 27 အမ္ဗဋ္ဌသ္သ မာဏဝသ္သ ဥပရိ ဝေဟာသံ ဌိတော ဟောတိ – ‘‘သစာယံ အမ္ဗဋ္ဌော မာဏဝော ဘဂဝတာ ယာဝတတိယကံ သဟဓမ္မိကံ ပဉ္ဟံ ပုဋ္ဌော န ဗ္ယာကရိသ္သတိ, ဧတ္ထေဝသ္သ သတ္တဓာ မုဒ္ဓံ ဖာလေသ္သာမီ’’တိ။ တံ ခော ပန ဝဇိရပာဏိံ ယက္ခံ ဘဂဝာ စေဝ ပသ္သတိ အမ္ဗဋ္ဌော စ မာဏဝော။

    271. Tena kho pana samayena vajirapāṇī yakkho mahantaṃ ayokūṭaṃ ādāya ādittaṃ sampajjalitaṃ sajotibhūtaṃ 28 ambaṭṭhassa māṇavassa upari vehāsaṃ ṭhito hoti – ‘‘sacāyaṃ ambaṭṭho māṇavo bhagavatā yāvatatiyakaṃ sahadhammikaṃ pañhaṃ puṭṭho na byākarissati, etthevassa sattadhā muddhaṃ phālessāmī’’ti. Taṃ kho pana vajirapāṇiṃ yakkhaṃ bhagavā ceva passati ambaṭṭho ca māṇavo.

    ၂၇၂. အထ ခော အမ္ဗဋ္ဌော မာဏဝော ဘီတော သံဝိဂ္ဂော လောမဟဋ္ဌဇာတော ဘဂဝန္တံယေဝ တာဏံ ဂဝေသီ ဘဂဝန္တံယေဝ လေဏံ ဂဝေသီ ဘဂဝန္တံယေဝ သရဏံ ဂဝေသီ – ဥပနိသီဒိတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ကိမေတံ 29 ဘဝံ ဂောတမော အာဟ? ပုနဘဝံ ဂောတမော ဗ္ရဝိတူ’’တိ 30

    272. Atha kho ambaṭṭho māṇavo bhīto saṃviggo lomahaṭṭhajāto bhagavantaṃyeva tāṇaṃ gavesī bhagavantaṃyeva leṇaṃ gavesī bhagavantaṃyeva saraṇaṃ gavesī – upanisīditvā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘kimetaṃ 31 bhavaṃ gotamo āha? Punabhavaṃ gotamo bravitū’’ti 32.

    ‘‘တံ ကိံ မညသိ, အမ္ဗဋ္ဌ, ကိန္တိ တေ သုတံ ဗ္ရာဟ္မဏာနံ ဝုဒ္ဓာနံ မဟလ္လကာနံ အာစရိယပာစရိယာနံ ဘာသမာနာနံ ကုတောပဘုတိကာ ကဏ္ဟာယနာ, ကော စ ကဏ္ဟာယနာနံ ပုဗ္ဗပုရိသော’’တိ? ‘‘ဧဝမေဝ မေ, ဘော ဂောတမ, သုတံ ယထေဝ ဘဝံ ဂောတမော အာဟ။ တတောပဘုတိကာ ကဏ္ဟာယနာ; သော စ ကဏ္ဟာယနာနံ ပုဗ္ဗပုရိသော’’တိ။

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, ambaṭṭha, kinti te sutaṃ brāhmaṇānaṃ vuddhānaṃ mahallakānaṃ ācariyapācariyānaṃ bhāsamānānaṃ kutopabhutikā kaṇhāyanā, ko ca kaṇhāyanānaṃ pubbapuriso’’ti? ‘‘Evameva me, bho gotama, sutaṃ yatheva bhavaṃ gotamo āha. Tatopabhutikā kaṇhāyanā; so ca kaṇhāyanānaṃ pubbapuriso’’ti.

    အမ္ဗဋ္ဌဝံသကထာ

    Ambaṭṭhavaṃsakathā

    ၂၇၃. ဧဝံ ဝုတ္တေ, တေ မာဏဝကာ ဥန္နာဒိနော ဥစ္စာသဒ္ဒမဟာသဒ္ဒာ အဟေသုံ – ‘‘ဒုဇ္ဇာတော ကိရ, ဘော, အမ္ဗဋ္ဌော မာဏဝော; အကုလပုတ္တော ကိရ, ဘော, အမ္ဗဋ္ဌော မာဏဝော; ဒာသိပုတ္တော ကိရ, ဘော, အမ္ဗဋ္ဌော မာဏဝော သက္ယာနံ။ အယ္ယပုတ္တာ ကိရ, ဘော, အမ္ဗဋ္ဌသ္သ မာဏဝသ္သ သက္ယာ ဘဝန္တိ။ ဓမ္မဝာဒိံယေဝ ကိရ မယံ သမဏံ ဂောတမံ အပသာဒေတဗ္ဗံ အမညိမ္ဟာ’’တိ။

    273. Evaṃ vutte, te māṇavakā unnādino uccāsaddamahāsaddā ahesuṃ – ‘‘dujjāto kira, bho, ambaṭṭho māṇavo; akulaputto kira, bho, ambaṭṭho māṇavo; dāsiputto kira, bho, ambaṭṭho māṇavo sakyānaṃ. Ayyaputtā kira, bho, ambaṭṭhassa māṇavassa sakyā bhavanti. Dhammavādiṃyeva kira mayaṃ samaṇaṃ gotamaṃ apasādetabbaṃ amaññimhā’’ti.

    ၂၇၄. အထ ခော ဘဂဝတော ဧတဒဟောသိ – ‘‘အတိဗာဠ္ဟံ ခော ဣမေ မာဏဝကာ အမ္ဗဋ္ဌံ မာဏဝံ ဒာသိပုတ္တဝာဒေန နိမ္မာဒေန္တိ, ယံနူနာဟံ ပရိမောစေယ္ယ’’န္တိ။ အထ ခော ဘဂဝာ တေ မာဏဝကေ ဧတဒဝောစ – ‘‘မာ ခော တုမ္ဟေ, မာဏဝကာ, အမ္ဗဋ္ဌံ မာဏဝံ အတိဗာဠ္ဟံ ဒာသိပုတ္တဝာဒေန နိမ္မာဒေထ။ ဥဠာရော သော ကဏ္ဟော ဣသိ အဟောသိ။ သော ဒက္ခိဏဇနပဒံ ဂန္တ္ဝာ ဗ္ရဟ္မမန္တေ အဓီယိတ္ဝာ ရာဇာနံ ဩက္ကာကံ ဥပသင္ကမိတ္ဝာ မဒ္ဒရူပိံ ဓီတရံ ယာစိ။ တသ္သ ရာဇာ ဩက္ကာကော – ‘ကော နေဝံ ရေ အယံ မယ္ဟံ ဒာသိပုတ္တော သမာနော မဒ္ဒရူပိံ ဓီတရံ ယာစတီ’’’ တိ, ကုပိတော အနတ္တမနော ခုရပ္ပံ သန္နယ္ဟိ 33။ သော တံ ခုရပ္ပံ နေဝ အသက္ခိ မုဉ္စိတုံ, နော ပဋိသံဟရိတုံ။

    274. Atha kho bhagavato etadahosi – ‘‘atibāḷhaṃ kho ime māṇavakā ambaṭṭhaṃ māṇavaṃ dāsiputtavādena nimmādenti, yaṃnūnāhaṃ parimoceyya’’nti. Atha kho bhagavā te māṇavake etadavoca – ‘‘mā kho tumhe, māṇavakā, ambaṭṭhaṃ māṇavaṃ atibāḷhaṃ dāsiputtavādena nimmādetha. Uḷāro so kaṇho isi ahosi. So dakkhiṇajanapadaṃ gantvā brahmamante adhīyitvā rājānaṃ okkākaṃ upasaṅkamitvā maddarūpiṃ dhītaraṃ yāci. Tassa rājā okkāko – ‘ko nevaṃ re ayaṃ mayhaṃ dāsiputto samāno maddarūpiṃ dhītaraṃ yācatī’’’ ti, kupito anattamano khurappaṃ sannayhi 34. So taṃ khurappaṃ neva asakkhi muñcituṃ, no paṭisaṃharituṃ.

    ‘‘အထ ခော, မာဏဝကာ, အမစ္စာ ပာရိသဇ္ဇာ ကဏ္ဟံ ဣသိံ ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဧတဒဝောစုံ – ‘သောတ္ထိ, ဘဒ္ဒန္တေ 35, ဟောတု ရညော; သောတ္ထိ, ဘဒ္ဒန္တေ, ဟောတု ရညော’တိ။ ‘သောတ္ထိ ဘဝိသ္သတိ ရညော, အပိ စ ရာဇာ ယဒိ အဓော ခုရပ္ပံ မုဉ္စိသ္သတိ, ယာဝတာ ရညော ဝိဇိတံ, ဧတ္တာဝတာ ပထဝီ ဥန္ဒ္ရိယိသ္သတီ’တိ။ ‘သောတ္ထိ, ဘဒ္ဒန္တေ, ဟောတု ရညော, သောတ္ထိ ဇနပဒသ္သာ’တိ။ ‘သောတ္ထိ ဘဝိသ္သတိ ရညော, သောတ္ထိ ဇနပဒသ္သ, အပိ စ ရာဇာ ယဒိ ဥဒ္ဓံ ခုရပ္ပံ မုဉ္စိသ္သတိ, ယာဝတာ ရညော ဝိဇိတံ, ဧတ္တာဝတာ သတ္တ ဝသ္သာနိ ဒေဝော န ဝသ္သိသ္သတီ’တိ။ ‘သောတ္ထိ, ဘဒ္ဒန္တေ, ဟောတု ရညော သောတ္ထိ ဇနပဒသ္သ ဒေဝော စ ဝသ္သတူ’တိ။ ‘သောတ္ထိ ဘဝိသ္သတိ ရညော သောတ္ထိ ဇနပဒသ္သ ဒေဝော စ ဝသ္သိသ္သတိ, အပိ စ ရာဇာ ဇေဋ္ဌကုမာရေ ခုရပ္ပံ ပတိဋ္ဌာပေတု, သောတ္ထိ ကုမာရော ပလ္လောမော ဘဝိသ္သတီ’တိ။ အထ ခော, မာဏဝကာ, အမစ္စာ ဩက္ကာကသ္သ အာရောစေသုံ – ‘ဩက္ကာကော ဇေဋ္ဌကုမာရေ ခုရပ္ပံ ပတိဋ္ဌာပေတု။ သောတ္ထိ ကုမာရော ပလ္လောမော ဘဝိသ္သတီ’တိ။ အထ ခော ရာဇာ ဩက္ကာကော ဇေဋ္ဌကုမာရေ ခုရပ္ပံ ပတိဋ္ဌပေသိ, သောတ္ထိ ကုမာရော ပလ္လောမော သမဘဝိ။ အထ ခော တသ္သ ရာဇာ ဩက္ကာကော ဘီတော သံဝိဂ္ဂော လောမဟဋ္ဌဇာတော ဗ္ရဟ္မဒဏ္ဍေန တဇ္ဇိတော မဒ္ဒရူပိံ ဓီတရံ အဒာသိ။ မာ ခော တုမ္ဟေ, မာဏဝကာ, အမ္ဗဋ္ဌံ မာဏဝံ အတိဗာဠ္ဟံ ဒာသိပုတ္တဝာဒေန နိမ္မာဒေထ, ဥဠာရော သော ကဏ္ဟော ဣသိ အဟောသီ’’တိ။

    ‘‘Atha kho, māṇavakā, amaccā pārisajjā kaṇhaṃ isiṃ upasaṅkamitvā etadavocuṃ – ‘sotthi, bhaddante 36, hotu rañño; sotthi, bhaddante, hotu rañño’ti. ‘Sotthi bhavissati rañño, api ca rājā yadi adho khurappaṃ muñcissati, yāvatā rañño vijitaṃ, ettāvatā pathavī undriyissatī’ti. ‘Sotthi, bhaddante, hotu rañño, sotthi janapadassā’ti. ‘Sotthi bhavissati rañño, sotthi janapadassa, api ca rājā yadi uddhaṃ khurappaṃ muñcissati, yāvatā rañño vijitaṃ, ettāvatā satta vassāni devo na vassissatī’ti. ‘Sotthi, bhaddante, hotu rañño sotthi janapadassa devo ca vassatū’ti. ‘Sotthi bhavissati rañño sotthi janapadassa devo ca vassissati, api ca rājā jeṭṭhakumāre khurappaṃ patiṭṭhāpetu, sotthi kumāro pallomo bhavissatī’ti. Atha kho, māṇavakā, amaccā okkākassa ārocesuṃ – ‘okkāko jeṭṭhakumāre khurappaṃ patiṭṭhāpetu. Sotthi kumāro pallomo bhavissatī’ti. Atha kho rājā okkāko jeṭṭhakumāre khurappaṃ patiṭṭhapesi, sotthi kumāro pallomo samabhavi. Atha kho tassa rājā okkāko bhīto saṃviggo lomahaṭṭhajāto brahmadaṇḍena tajjito maddarūpiṃ dhītaraṃ adāsi. Mā kho tumhe, māṇavakā, ambaṭṭhaṃ māṇavaṃ atibāḷhaṃ dāsiputtavādena nimmādetha, uḷāro so kaṇho isi ahosī’’ti.

    ခတ္တိယသေဋ္ဌဘာဝော

    Khattiyaseṭṭhabhāvo

    ၂၇၅. အထ ခော ဘဂဝာ အမ္ဗဋ္ဌံ မာဏဝံ အာမန္တေသိ – ‘‘တံ ကိံ မညသိ, အမ္ဗဋ္ဌ, ဣဓ ခတ္တိယကုမာရော ဗ္ရာဟ္မဏကညာယ သဒ္ဓိံ သံဝာသံ ကပ္ပေယ္ယ, တေသံ သံဝာသမန္ဝာယ ပုတ္တော ဇာယေထ။ ယော သော ခတ္တိယကုမာရေန ဗ္ရာဟ္မဏကညာယ ပုတ္တော ဥပ္ပန္နော, အပိ နု သော လဘေထ ဗ္ရာဟ္မဏေသု အာသနံ ဝာ ဥဒကံ ဝာ’’တိ? ‘‘လဘေထ, ဘော ဂောတမ’’။ ‘‘အပိနု နံ ဗ္ရာဟ္မဏာ ဘောဇေယ္ယုံ သဒ္ဓေ ဝာ ထာလိပာကေ ဝာ ယညေ ဝာ ပာဟုနေ ဝာ’’တိ? ‘‘ဘောဇေယ္ယုံ, ဘော ဂောတမ’’။ ‘‘အပိနု နံ ဗ္ရာဟ္မဏာ မန္တေ ဝာစေယ္ယုံ ဝာ နော ဝာ’’တိ? ‘‘ဝာစေယ္ယုံ, ဘော ဂောတမ’’။ ‘‘အပိနုသ္သ ဣတ္ထီသု အာဝဋံ ဝာ အသ္သ အနာဝဋံ ဝာ’’တိ? ‘‘အနာဝဋံ ဟိသ္သ, ဘော ဂောတမ’’။ ‘‘အပိနု နံ ခတ္တိယာ ခတ္တိယာဘိသေကေန အဘိသိဉ္စေယ္ယု’’န္တိ? ‘‘နော ဟိဒံ, ဘော ဂောတမ’’။ ‘‘တံ ကိသ္သ ဟေတု’’? ‘‘မာတိတော ဟိ, ဘော ဂောတမ, အနုပပန္နော’’တိ။

    275. Atha kho bhagavā ambaṭṭhaṃ māṇavaṃ āmantesi – ‘‘taṃ kiṃ maññasi, ambaṭṭha, idha khattiyakumāro brāhmaṇakaññāya saddhiṃ saṃvāsaṃ kappeyya, tesaṃ saṃvāsamanvāya putto jāyetha. Yo so khattiyakumārena brāhmaṇakaññāya putto uppanno, api nu so labhetha brāhmaṇesu āsanaṃ vā udakaṃ vā’’ti? ‘‘Labhetha, bho gotama’’. ‘‘Apinu naṃ brāhmaṇā bhojeyyuṃ saddhe vā thālipāke vā yaññe vā pāhune vā’’ti? ‘‘Bhojeyyuṃ, bho gotama’’. ‘‘Apinu naṃ brāhmaṇā mante vāceyyuṃ vā no vā’’ti? ‘‘Vāceyyuṃ, bho gotama’’. ‘‘Apinussa itthīsu āvaṭaṃ vā assa anāvaṭaṃ vā’’ti? ‘‘Anāvaṭaṃ hissa, bho gotama’’. ‘‘Apinu naṃ khattiyā khattiyābhisekena abhisiñceyyu’’nti? ‘‘No hidaṃ, bho gotama’’. ‘‘Taṃ kissa hetu’’? ‘‘Mātito hi, bho gotama, anupapanno’’ti.

    ‘‘တံ ကိံ မညသိ, အမ္ဗဋ္ဌ, ဣဓ ဗ္ရာဟ္မဏကုမာရော ခတ္တိယကညာယ သဒ္ဓိံ သံဝာသံ ကပ္ပေယ္ယ, တေသံ သံဝာသမန္ဝာယ ပုတ္တော ဇာယေထ။ ယော သော ဗ္ရာဟ္မဏကုမာရေန ခတ္တိယကညာယ ပုတ္တော ဥပ္ပန္နော, အပိနု သော လဘေထ ဗ္ရာဟ္မဏေသု အာသနံ ဝာ ဥဒကံ ဝာ’’တိ? ‘‘လဘေထ, ဘော ဂောတမ’’။ ‘‘အပိနု နံ ဗ္ရာဟ္မဏာ ဘောဇေယ္ယုံ သဒ္ဓေ ဝာ ထာလိပာကေ ဝာ ယညေ ဝာ ပာဟုနေ ဝာ’’တိ? ‘‘ဘောဇေယ္ယုံ, ဘော ဂောတမ’’။ ‘‘အပိနု နံ ဗ္ရာဟ္မဏာ မန္တေ ဝာစေယ္ယုံ ဝာ နော ဝာ’’တိ? ‘‘ဝာစေယ္ယုံ, ဘော ဂောတမ’’။ ‘‘အပိနုသ္သ ဣတ္ထီသု အာဝဋံ ဝာ အသ္သ အနာဝဋံ ဝာ’’တိ? ‘‘အနာဝဋံ ဟိသ္သ, ဘော ဂောတမ’’။ ‘‘အပိနု နံ ခတ္တိယာ ခတ္တိယာဘိသေကေန အဘိသိဉ္စေယ္ယု’’န္တိ? ‘‘နော ဟိဒံ, ဘော ဂောတမ’’။ ‘‘တံ ကိသ္သ ဟေတု’’? ‘‘ပိတိတော ဟိ, ဘော ဂောတမ, အနုပပန္နော’’တိ။

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, ambaṭṭha, idha brāhmaṇakumāro khattiyakaññāya saddhiṃ saṃvāsaṃ kappeyya, tesaṃ saṃvāsamanvāya putto jāyetha. Yo so brāhmaṇakumārena khattiyakaññāya putto uppanno, apinu so labhetha brāhmaṇesu āsanaṃ vā udakaṃ vā’’ti? ‘‘Labhetha, bho gotama’’. ‘‘Apinu naṃ brāhmaṇā bhojeyyuṃ saddhe vā thālipāke vā yaññe vā pāhune vā’’ti? ‘‘Bhojeyyuṃ, bho gotama’’. ‘‘Apinu naṃ brāhmaṇā mante vāceyyuṃ vā no vā’’ti? ‘‘Vāceyyuṃ, bho gotama’’. ‘‘Apinussa itthīsu āvaṭaṃ vā assa anāvaṭaṃ vā’’ti? ‘‘Anāvaṭaṃ hissa, bho gotama’’. ‘‘Apinu naṃ khattiyā khattiyābhisekena abhisiñceyyu’’nti? ‘‘No hidaṃ, bho gotama’’. ‘‘Taṃ kissa hetu’’? ‘‘Pitito hi, bho gotama, anupapanno’’ti.

    ၂၇၆. ‘‘ဣတိ ခော, အမ္ဗဋ္ဌ, ဣတ္ထိယာ ဝာ ဣတ္ထိံ ကရိတ္ဝာ ပုရိသေန ဝာ ပုရိသံ ကရိတ္ဝာ ခတ္တိယာဝ သေဋ္ဌာ, ဟီနာ ဗ္ရာဟ္မဏာ။ တံ ကိံ မညသိ, အမ္ဗဋ္ဌ, ဣဓ ဗ္ရာဟ္မဏာ ဗ္ရာဟ္မဏံ ကိသ္မိဉ္စိဒေဝ ပကရဏေ ခုရမုဏ္ဍံ ကရိတ္ဝာ ဘသ္သပုဋေန ဝဓိတ္ဝာ ရဋ္ဌာ ဝာ နဂရာ ဝာ ပဗ္ဗာဇေယ္ယုံ။ အပိနု သော လဘေထ ဗ္ရာဟ္မဏေသု အာသနံ ဝာ ဥဒကံ ဝာ’’တိ? ‘‘နော ဟိဒံ, ဘော ဂောတမ’’ ။ ‘‘အပိနု နံ ဗ္ရာဟ္မဏာ ဘောဇေယ္ယုံ သဒ္ဓေ ဝာ ထာလိပာကေ ဝာ ယညေ ဝာ ပာဟုနေ ဝာ’’တိ? ‘‘နော ဟိဒံ, ဘော ဂောတမ’’။ ‘‘အပိနု နံ ဗ္ရာဟ္မဏာ မန္တေ ဝာစေယ္ယုံ ဝာ နော ဝာ’’တိ? ‘‘နော ဟိဒံ, ဘော ဂောတမ’’။ ‘‘အပိနုသ္သ ဣတ္ထီသု အာဝဋံ ဝာ အသ္သ အနာဝဋံ ဝာ’’တိ? ‘‘အာဝဋံ ဟိသ္သ, ဘော ဂောတမ’’။

    276. ‘‘Iti kho, ambaṭṭha, itthiyā vā itthiṃ karitvā purisena vā purisaṃ karitvā khattiyāva seṭṭhā, hīnā brāhmaṇā. Taṃ kiṃ maññasi, ambaṭṭha, idha brāhmaṇā brāhmaṇaṃ kismiñcideva pakaraṇe khuramuṇḍaṃ karitvā bhassapuṭena vadhitvā raṭṭhā vā nagarā vā pabbājeyyuṃ. Apinu so labhetha brāhmaṇesu āsanaṃ vā udakaṃ vā’’ti? ‘‘No hidaṃ, bho gotama’’ . ‘‘Apinu naṃ brāhmaṇā bhojeyyuṃ saddhe vā thālipāke vā yaññe vā pāhune vā’’ti? ‘‘No hidaṃ, bho gotama’’. ‘‘Apinu naṃ brāhmaṇā mante vāceyyuṃ vā no vā’’ti? ‘‘No hidaṃ, bho gotama’’. ‘‘Apinussa itthīsu āvaṭaṃ vā assa anāvaṭaṃ vā’’ti? ‘‘Āvaṭaṃ hissa, bho gotama’’.

    ‘‘တံ ကိံ မညသိ, အမ္ဗဋ္ဌ, ဣဓ ခတ္တိယာ ခတ္တိယံ ကိသ္မိဉ္စိဒေဝ ပကရဏေ ခုရမုဏ္ဍံ ကရိတ္ဝာ ဘသ္သပုဋေန ဝဓိတ္ဝာ ရဋ္ဌာ ဝာ နဂရာ ဝာ ပဗ္ဗာဇေယ္ယုံ။ အပိနု သော လဘေထ ဗ္ရာဟ္မဏေသု အာသနံ ဝာ ဥဒကံ ဝာ’’တိ? ‘‘လဘေထ, ဘော ဂောတမ’’။ ‘‘အပိနု နံ ဗ္ရာဟ္မဏာ ဘောဇေယ္ယုံ သဒ္ဓေ ဝာ ထာလိပာကေ ဝာ ယညေ ဝာ ပာဟုနေ ဝာ’’တိ? ‘‘ဘောဇေယ္ယုံ, ဘော ဂောတမ’’။ ‘‘အပိနု နံ ဗ္ရာဟ္မဏာ မန္တေ ဝာစေယ္ယုံ ဝာ နော ဝာ’’တိ? ‘‘ဝာစေယ္ယုံ, ဘော ဂောတမ’’။ ‘‘အပိနုသ္သ ဣတ္ထီသု အာဝဋံ ဝာ အသ္သ အနာဝဋံ ဝာ’’တိ? ‘‘အနာဝဋံ ဟိသ္သ, ဘော ဂောတမ’’။

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, ambaṭṭha, idha khattiyā khattiyaṃ kismiñcideva pakaraṇe khuramuṇḍaṃ karitvā bhassapuṭena vadhitvā raṭṭhā vā nagarā vā pabbājeyyuṃ. Apinu so labhetha brāhmaṇesu āsanaṃ vā udakaṃ vā’’ti? ‘‘Labhetha, bho gotama’’. ‘‘Apinu naṃ brāhmaṇā bhojeyyuṃ saddhe vā thālipāke vā yaññe vā pāhune vā’’ti? ‘‘Bhojeyyuṃ, bho gotama’’. ‘‘Apinu naṃ brāhmaṇā mante vāceyyuṃ vā no vā’’ti? ‘‘Vāceyyuṃ, bho gotama’’. ‘‘Apinussa itthīsu āvaṭaṃ vā assa anāvaṭaṃ vā’’ti? ‘‘Anāvaṭaṃ hissa, bho gotama’’.

    ၂၇၇. ‘‘ဧတ္တာဝတာ ခော, အမ္ဗဋ္ဌ, ခတ္တိယော ပရမနိဟီနတံ ပတ္တော ဟောတိ, ယဒေဝ နံ ခတ္တိယာ ခုရမုဏ္ဍံ ကရိတ္ဝာ ဘသ္သပုဋေန ဝဓိတ္ဝာ ရဋ္ဌာ ဝာ နဂရာ ဝာ ပဗ္ဗာဇေန္တိ။ ဣတိ ခော, အမ္ဗဋ္ဌ, ယဒာ ခတ္တိယော ပရမနိဟီနတံ ပတ္တော ဟောတိ, တဒာပိ ခတ္တိယာဝ သေဋ္ဌာ, ဟီနာ ဗ္ရာဟ္မဏာ။ ဗ္ရဟ္မုနာ ပေသာ, အမ္ဗဋ္ဌ 37, သနင္ကုမာရေန ဂာထာ ဘာသိတာ –

    277. ‘‘Ettāvatā kho, ambaṭṭha, khattiyo paramanihīnataṃ patto hoti, yadeva naṃ khattiyā khuramuṇḍaṃ karitvā bhassapuṭena vadhitvā raṭṭhā vā nagarā vā pabbājenti. Iti kho, ambaṭṭha, yadā khattiyo paramanihīnataṃ patto hoti, tadāpi khattiyāva seṭṭhā, hīnā brāhmaṇā. Brahmunā pesā, ambaṭṭha 38, sanaṅkumārena gāthā bhāsitā –

    ‘ခတ္တိယော သေဋ္ဌော ဇနေတသ္မိံ၊

    ‘Khattiyo seṭṭho janetasmiṃ,

    ယေ ဂောတ္တပဋိသာရိနော။

    Ye gottapaṭisārino;

    ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပန္နော၊

    Vijjācaraṇasampanno,

    သော သေဋ္ဌော ဒေဝမာနုသေ’တိ။

    So seṭṭho devamānuse’ti.

    ‘‘သာ ခော ပနေသာ, အမ္ဗဋ္ဌ, ဗ္ရဟ္မုနာ သနင္ကုမာရေန ဂာထာ သုဂီတာ နော ဒုဂ္ဂီတာ, သုဘာသိတာ နော ဒုဗ္ဘာသိတာ, အတ္ထသံဟိတာ နော အနတ္ထသံဟိတာ, အနုမတာ မယာ။ အဟမ္ပိ ဟိ, အမ္ဗဋ္ဌ, ဧဝံ ဝဒာမိ –

    ‘‘Sā kho panesā, ambaṭṭha, brahmunā sanaṅkumārena gāthā sugītā no duggītā, subhāsitā no dubbhāsitā, atthasaṃhitā no anatthasaṃhitā, anumatā mayā. Ahampi hi, ambaṭṭha, evaṃ vadāmi –

    ‘ခတ္တိယော သေဋ္ဌော ဇနေတသ္မိံ၊

    ‘Khattiyo seṭṭho janetasmiṃ,

    ယေ ဂောတ္တပဋိသာရိနော။

    Ye gottapaṭisārino;

    ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပန္နော၊

    Vijjācaraṇasampanno,

    သော သေဋ္ဌော ဒေဝမာနုသေ’တိ။

    So seṭṭho devamānuse’ti.

    ဘာဏဝာရော ပဌမော။

    Bhāṇavāro paṭhamo.

    ဝိဇ္ဇာစရဏကထာ

    Vijjācaraṇakathā

    ၂၇၈. ‘‘ကတမံ ပန တံ, ဘော ဂောတမ, စရဏံ, ကတမာ စ ပန သာ ဝိဇ္ဇာ’’တိ? ‘‘န ခော, အမ္ဗဋ္ဌ, အနုတ္တရာယ ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပဒာယ ဇာတိဝာဒော ဝာ ဝုစ္စတိ, ဂောတ္တဝာဒော ဝာ ဝုစ္စတိ, မာနဝာဒော ဝာ ဝုစ္စတိ – ‘အရဟသိ ဝာ မံ တ္ဝံ, န ဝာ မံ တ္ဝံ အရဟသီ’တိ။ ယတ္ထ ခော, အမ္ဗဋ္ဌ, အာဝာဟော ဝာ ဟောတိ, ဝိဝာဟော ဝာ ဟောတိ, အာဝာဟဝိဝာဟော ဝာ ဟောတိ, ဧတ္ထေတံ ဝုစ္စတိ ဇာတိဝာဒော ဝာ ဣတိပိ ဂောတ္တဝာဒော ဝာ ဣတိပိ မာနဝာဒော ဝာ ဣတိပိ – ‘အရဟသိ ဝာ မံ တ္ဝံ, န ဝာ မံ တ္ဝံ အရဟသီ’တိ။ ယေ ဟိ ကေစိ အမ္ဗဋ္ဌ ဇာတိဝာဒဝိနိဗဒ္ဓာ ဝာ ဂောတ္တဝာဒဝိနိဗဒ္ဓာ ဝာ မာနဝာဒဝိနိဗဒ္ဓာ ဝာ အာဝာဟဝိဝာဟဝိနိဗဒ္ဓာ ဝာ, အာရကာ တေ အနုတ္တရာယ ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပဒာယ။ ပဟာယ ခော, အမ္ဗဋ္ဌ, ဇာတိဝာဒဝိနိဗဒ္ဓဉ္စ ဂောတ္တဝာဒဝိနိဗဒ္ဓဉ္စ မာနဝာဒဝိနိဗဒ္ဓဉ္စ အာဝာဟဝိဝာဟဝိနိဗဒ္ဓဉ္စ အနုတ္တရာယ ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပဒာယ သစ္ဆိကိရိယာ ဟောတီ’’တိ။

    278. ‘‘Katamaṃ pana taṃ, bho gotama, caraṇaṃ, katamā ca pana sā vijjā’’ti? ‘‘Na kho, ambaṭṭha, anuttarāya vijjācaraṇasampadāya jātivādo vā vuccati, gottavādo vā vuccati, mānavādo vā vuccati – ‘arahasi vā maṃ tvaṃ, na vā maṃ tvaṃ arahasī’ti. Yattha kho, ambaṭṭha, āvāho vā hoti, vivāho vā hoti, āvāhavivāho vā hoti, etthetaṃ vuccati jātivādo vā itipi gottavādo vā itipi mānavādo vā itipi – ‘arahasi vā maṃ tvaṃ, na vā maṃ tvaṃ arahasī’ti. Ye hi keci ambaṭṭha jātivādavinibaddhā vā gottavādavinibaddhā vā mānavādavinibaddhā vā āvāhavivāhavinibaddhā vā, ārakā te anuttarāya vijjācaraṇasampadāya. Pahāya kho, ambaṭṭha, jātivādavinibaddhañca gottavādavinibaddhañca mānavādavinibaddhañca āvāhavivāhavinibaddhañca anuttarāya vijjācaraṇasampadāya sacchikiriyā hotī’’ti.

    ၂၇၉. ‘‘ကတမံ ပန တံ, ဘော ဂောတမ, စရဏံ, ကတမာ စ သာ ဝိဇ္ဇာ’’တိ? ‘‘ဣဓ, အမ္ဗဋ္ဌ, တထာဂတော လောကေ ဥပ္ပဇ္ဇတိ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓော ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပန္နော သုဂတော လောကဝိဒူ အနုတ္တရော ပုရိသဒမ္မသာရထိ သတ္ထာ ဒေဝမနုသ္သာနံ ဗုဒ္ဓော ဘဂဝာ။ သော ဣမံ လောကံ သဒေဝကံ သမာရကံ သဗ္ရဟ္မကံ သသ္သမဏဗ္ရာဟ္မဏိံ ပဇံ သဒေဝမနုသ္သံ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတ္ဝာ ပဝေဒေတိ။ သော ဓမ္မံ ဒေသေတိ အာဒိကလ္ယာဏံ မဇ္ဈေကလ္ယာဏံ ပရိယောသာနကလ္ယာဏံ သာတ္ထံ သဗ္ယဉ္ဇနံ ကေဝလပရိပုဏ္ဏံ ပရိသုဒ္ဓံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ ပကာသေတိ။ တံ ဓမ္မံ သုဏာတိ ဂဟပတိ ဝာ ဂဟပတိပုတ္တော ဝာ အညတရသ္မိံ ဝာ ကုလေ ပစ္စာဇာတော။ သော တံ ဓမ္မံ သုတ္ဝာ တထာဂတေ သဒ္ဓံ ပဋိလဘတိ။ သော တေန သဒ္ဓာပဋိလာဘေန သမန္နာဂတော ဣတိ ပဋိသဉ္စိက္ခတိ။ပေ.။ (ယထာ ၁၉၁ အာဒယော အနုစ္ဆေဒာ, ဧဝံ ဝိတ္ထာရေတဗ္ဗံ)။။

    279. ‘‘Katamaṃ pana taṃ, bho gotama, caraṇaṃ, katamā ca sā vijjā’’ti? ‘‘Idha, ambaṭṭha, tathāgato loke uppajjati arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā. So imaṃ lokaṃ sadevakaṃ samārakaṃ sabrahmakaṃ sassamaṇabrāhmaṇiṃ pajaṃ sadevamanussaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedeti. So dhammaṃ deseti ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇaṃ sātthaṃ sabyañjanaṃ kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ pakāseti. Taṃ dhammaṃ suṇāti gahapati vā gahapatiputto vā aññatarasmiṃ vā kule paccājāto. So taṃ dhammaṃ sutvā tathāgate saddhaṃ paṭilabhati. So tena saddhāpaṭilābhena samannāgato iti paṭisañcikkhati…pe… (yathā 191 ādayo anucchedā, evaṃ vitthāretabbaṃ).…

    ‘‘သော ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ, ဝိဝိစ္စ အကုသလေဟိ ဓမ္မေဟိ, သဝိတက္ကံ သဝိစာရံ ဝိဝေကဇံ ပီတိသုခံ ပဌမံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ပေ.။ ဣဒမ္ပိသ္သ ဟောတိ စရဏသ္မိံ။

    ‘‘So vivicceva kāmehi, vivicca akusalehi dhammehi, savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati…pe… idampissa hoti caraṇasmiṃ.

    ‘‘ပုန စပရံ, အမ္ဗဋ္ဌ, ဘိက္ခု ဝိတက္ကဝိစာရာနံ ဝူပသမာ အဇ္ဈတ္တံ သမ္ပသာဒနံ စေတသော ဧကောဒိဘာဝံ အဝိတက္ကံ အဝိစာရံ သမာဓိဇံ ပီတိသုခံ ဒုတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ပေ.။ ဣဒမ္ပိသ္သ ဟောတိ စရဏသ္မိံ။

    ‘‘Puna caparaṃ, ambaṭṭha, bhikkhu vitakkavicārānaṃ vūpasamā ajjhattaṃ sampasādanaṃ cetaso ekodibhāvaṃ avitakkaṃ avicāraṃ samādhijaṃ pītisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati…pe… idampissa hoti caraṇasmiṃ.

    ‘‘ပုန စပရံ, အမ္ဗဋ္ဌ, ဘိက္ခု ပီတိယာ စ ဝိရာဂာ ဥပေက္ခကော စ ဝိဟရတိ သတော စ သမ္ပဇာနော, သုခဉ္စ ကာယေန ပဋိသံဝေဒေတိ, ယံ တံ အရိယာ အာစိက္ခန္တိ – ‘‘ဥပေက္ခကော သတိမာ သုခဝိဟာရီ’တိ, တတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ပေ.။ ဣဒမ္ပိသ္သ ဟောတိ စရဏသ္မိံ။

    ‘‘Puna caparaṃ, ambaṭṭha, bhikkhu pītiyā ca virāgā upekkhako ca viharati sato ca sampajāno, sukhañca kāyena paṭisaṃvedeti, yaṃ taṃ ariyā ācikkhanti – ‘‘upekkhako satimā sukhavihārī’ti, tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati…pe… idampissa hoti caraṇasmiṃ.

    ‘‘ပုန စပရံ, အမ္ဗဋ္ဌ, ဘိက္ခု သုခသ္သ စ ပဟာနာ ဒုက္ခသ္သ စ ပဟာနာ, ပုဗ္ဗေဝ သောမနသ္သဒောမနသ္သာနံ အတ္ထင္ဂမာ အဒုက္ခမသုခံ ဥပေက္ခာသတိပာရိသုဒ္ဓိံ စတုတ္ထံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ပေ.။ ဣဒမ္ပိသ္သ ဟောတိ စရဏသ္မိံ။ ဣဒံ ခော တံ, အမ္ဗဋ္ဌ, စရဏံ။

    ‘‘Puna caparaṃ, ambaṭṭha, bhikkhu sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā, pubbeva somanassadomanassānaṃ atthaṅgamā adukkhamasukhaṃ upekkhāsatipārisuddhiṃ catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati…pe… idampissa hoti caraṇasmiṃ. Idaṃ kho taṃ, ambaṭṭha, caraṇaṃ.

    ‘‘သော ဧဝံ သမာဟိတေ စိတ္တေ ပရိသုဒ္ဓေ ပရိယောဒာတေ အနင္ဂဏေ ဝိဂတူပက္ကိလေသေ မုဒုဘူတေ ကမ္မနိယေ ဌိတေ အာနေဉ္ဇပ္ပတ္တေ ဉာဏဒသ္သနာယ စိတ္တံ အဘိနီဟရတိ အဘိနိန္နာမေတိ။ပေ.။ ဣဒမ္ပိသ္သ ဟောတိ ဝိဇ္ဇာယ။ပေ.။ နာပရံ ဣတ္ထတ္တာယာတိ ပဇာနာတိ, ဣဒမ္ပိသ္သ ဟောတိ ဝိဇ္ဇာယ။ အယံ ခော သာ, အမ္ဗဋ္ဌ, ဝိဇ္ဇာ။

    ‘‘So evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte ñāṇadassanāya cittaṃ abhinīharati abhininnāmeti…pe… idampissa hoti vijjāya…pe… nāparaṃ itthattāyāti pajānāti, idampissa hoti vijjāya. Ayaṃ kho sā, ambaṭṭha, vijjā.

    ‘‘အယံ ဝုစ္စတိ, အမ္ဗဋ္ဌ, ဘိက္ခု ‘ဝိဇ္ဇာသမ္ပန္နော’ ဣတိပိ, ‘စရဏသမ္ပန္နော’ ဣတိပိ, ‘ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပန္နော’ ဣတိပိ။ ဣမာယ စ အမ္ဗဋ္ဌ ဝိဇ္ဇာသမ္ပဒာယ စရဏသမ္ပဒာယ စ အညာ ဝိဇ္ဇာသမ္ပဒာ စ စရဏသမ္ပဒာ စ ဥတ္တရိတရာ ဝာ ပဏီတတရာ ဝာ နတ္ထိ။

    ‘‘Ayaṃ vuccati, ambaṭṭha, bhikkhu ‘vijjāsampanno’ itipi, ‘caraṇasampanno’ itipi, ‘vijjācaraṇasampanno’ itipi. Imāya ca ambaṭṭha vijjāsampadāya caraṇasampadāya ca aññā vijjāsampadā ca caraṇasampadā ca uttaritarā vā paṇītatarā vā natthi.

    စတုအပာယမုခံ

    Catuapāyamukhaṃ

    ၂၈၀. ‘‘ဣမာယ ခော, အမ္ဗဋ္ဌ, အနုတ္တရာယ ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပဒာယ စတ္တာရိ အပာယမုခာနိ ဘဝန္တိ။ ကတမာနိ စတ္တာရိ? ဣဓ, အမ္ဗဋ္ဌ, ဧကစ္စော သမဏော ဝာ ဗ္ရာဟ္မဏော ဝာ ဣမညေဝ အနုတ္တရံ ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပဒံ အနဘိသမ္ဘုဏမာနော ခာရိဝိဓမာဒာယ 39 အရညာယတနံ အဇ္ဈောဂာဟတိ – ‘ပဝတ္တဖလဘောဇနော ဘဝိသ္သာမီ’တိ။ သော အညဒတ္ထု ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပန္နသ္သေဝ ပရိစာရကော သမ္ပဇ္ဇတိ။ ဣမာယ ခော, အမ္ဗဋ္ဌ, အနုတ္တရာယ ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပဒာယ ဣဒံ ပဌမံ အပာယမုခံ ဘဝတိ။

    280. ‘‘Imāya kho, ambaṭṭha, anuttarāya vijjācaraṇasampadāya cattāri apāyamukhāni bhavanti. Katamāni cattāri? Idha, ambaṭṭha, ekacco samaṇo vā brāhmaṇo vā imaññeva anuttaraṃ vijjācaraṇasampadaṃ anabhisambhuṇamāno khārividhamādāya 40 araññāyatanaṃ ajjhogāhati – ‘pavattaphalabhojano bhavissāmī’ti. So aññadatthu vijjācaraṇasampannasseva paricārako sampajjati. Imāya kho, ambaṭṭha, anuttarāya vijjācaraṇasampadāya idaṃ paṭhamaṃ apāyamukhaṃ bhavati.

    ‘‘ပုန စပရံ, အမ္ဗဋ္ဌ, ဣဓေကစ္စော သမဏော ဝာ ဗ္ရာဟ္မဏော ဝာ ဣမဉ္စေဝ အနုတ္တရံ ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပဒံ အနဘိသမ္ဘုဏမာနော ပဝတ္တဖလဘောဇနတဉ္စ အနဘိသမ္ဘုဏမာနော ကုဒာလပိဋကံ 41 အာဒာယ အရညဝနံ အဇ္ဈောဂာဟတိ – ‘ကန္ဒမူလဖလဘောဇနော ဘဝိသ္သာမီ’တိ။ သော အညဒတ္ထု ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပန္နသ္သေဝ ပရိစာရကော သမ္ပဇ္ဇတိ။ ဣမာယ ခော, အမ္ဗဋ္ဌ, အနုတ္တရာယ ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပဒာယ ဣဒံ ဒုတိယံ အပာယမုခံ ဘဝတိ။

    ‘‘Puna caparaṃ, ambaṭṭha, idhekacco samaṇo vā brāhmaṇo vā imañceva anuttaraṃ vijjācaraṇasampadaṃ anabhisambhuṇamāno pavattaphalabhojanatañca anabhisambhuṇamāno kudālapiṭakaṃ 42 ādāya araññavanaṃ ajjhogāhati – ‘kandamūlaphalabhojano bhavissāmī’ti. So aññadatthu vijjācaraṇasampannasseva paricārako sampajjati. Imāya kho, ambaṭṭha, anuttarāya vijjācaraṇasampadāya idaṃ dutiyaṃ apāyamukhaṃ bhavati.

    ‘‘ပုန စပရံ, အမ္ဗဋ္ဌ, ဣဓေကစ္စော သမဏော ဝာ ဗ္ရာဟ္မဏော ဝာ ဣမဉ္စေဝ အနုတ္တရံ ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပဒံ အနဘိသမ္ဘုဏမာနော ပဝတ္တဖလဘောဇနတဉ္စ အနဘိသမ္ဘုဏမာနော ကန္ဒမူလဖလဘောဇနတဉ္စ အနဘိသမ္ဘုဏမာနော ဂာမသာမန္တံ ဝာ နိဂမသာမန္တံ ဝာ အဂ္ယာဂာရံ ကရိတ္ဝာ အဂ္ဂိံ ပရိစရန္တော အစ္ဆတိ။ သော အညဒတ္ထု ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပန္နသ္သေဝ ပရိစာရကော သမ္ပဇ္ဇတိ။ ဣမာယ ခော, အမ္ဗဋ္ဌ, အနုတ္တရာယ ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပဒာယ ဣဒံ တတိယံ အပာယမုခံ ဘဝတိ။

    ‘‘Puna caparaṃ, ambaṭṭha, idhekacco samaṇo vā brāhmaṇo vā imañceva anuttaraṃ vijjācaraṇasampadaṃ anabhisambhuṇamāno pavattaphalabhojanatañca anabhisambhuṇamāno kandamūlaphalabhojanatañca anabhisambhuṇamāno gāmasāmantaṃ vā nigamasāmantaṃ vā agyāgāraṃ karitvā aggiṃ paricaranto acchati. So aññadatthu vijjācaraṇasampannasseva paricārako sampajjati. Imāya kho, ambaṭṭha, anuttarāya vijjācaraṇasampadāya idaṃ tatiyaṃ apāyamukhaṃ bhavati.

    ‘‘ပုန စပရံ, အမ္ဗဋ္ဌ, ဣဓေကစ္စော သမဏော ဝာ ဗ္ရာဟ္မဏော ဝာ ဣမံ စေဝ အနုတ္တရံ ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပဒံ အနဘိသမ္ဘုဏမာနော ပဝတ္တဖလဘောဇနတဉ္စ အနဘိသမ္ဘုဏမာနော ကန္ဒမူလဖလဘောဇနတဉ္စ အနဘိသမ္ဘုဏမာနော အဂ္ဂိပာရိစရိယဉ္စ အနဘိသမ္ဘုဏမာနော စာတုမဟာပထေ စတုဒ္ဝာရံ အဂာရံ ကရိတ္ဝာ အစ္ဆတိ – ‘ယော ဣမာဟိ စတူဟိ ဒိသာဟိ အာဂမိသ္သတိ သမဏော ဝာ ဗ္ရာဟ္မဏော ဝာ, တမဟံ ယထာသတ္တိ ယထာဗလံ ပဋိပူဇေသ္သာမီ’တိ။ သော အညဒတ္ထု ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပန္နသ္သေဝ ပရိစာရကော သမ္ပဇ္ဇတိ။ ဣမာယ ခော, အမ္ဗဋ္ဌ, အနုတ္တရာယ ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပဒာယ ဣဒံ စတုတ္ထံ အပာယမုခံ ဘဝတိ။ ဣမာယ ခော, အမ္ဗဋ္ဌ, အနုတ္တရာယ ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပဒာယ ဣမာနိ စတ္တာရိ အပာယမုခာနိ ဘဝန္တိ။

    ‘‘Puna caparaṃ, ambaṭṭha, idhekacco samaṇo vā brāhmaṇo vā imaṃ ceva anuttaraṃ vijjācaraṇasampadaṃ anabhisambhuṇamāno pavattaphalabhojanatañca anabhisambhuṇamāno kandamūlaphalabhojanatañca anabhisambhuṇamāno aggipāricariyañca anabhisambhuṇamāno cātumahāpathe catudvāraṃ agāraṃ karitvā acchati – ‘yo imāhi catūhi disāhi āgamissati samaṇo vā brāhmaṇo vā, tamahaṃ yathāsatti yathābalaṃ paṭipūjessāmī’ti. So aññadatthu vijjācaraṇasampannasseva paricārako sampajjati. Imāya kho, ambaṭṭha, anuttarāya vijjācaraṇasampadāya idaṃ catutthaṃ apāyamukhaṃ bhavati. Imāya kho, ambaṭṭha, anuttarāya vijjācaraṇasampadāya imāni cattāri apāyamukhāni bhavanti.

    ၂၈၁. ‘‘တံ ကိံ မညသိ, အမ္ဗဋ္ဌ, အပိနု တ္ဝံ ဣမာယ အနုတ္တရာယ ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပဒာယ သန္ဒိသ္သသိ သာစရိယကော’’တိ? ‘‘နော ဟိဒံ, ဘော ဂောတမ’’။ ‘ကောစာဟံ, ဘော ဂောတမ, သာစရိယကော, ကာ စ အနုတ္တရာ ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပဒာ? အာရကာဟံ, ဘော ဂောတမ, အနုတ္တရာယ ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပဒာယ သာစရိယကော’’တိ။

    281. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, ambaṭṭha, apinu tvaṃ imāya anuttarāya vijjācaraṇasampadāya sandissasi sācariyako’’ti? ‘‘No hidaṃ, bho gotama’’. ‘Kocāhaṃ, bho gotama, sācariyako, kā ca anuttarā vijjācaraṇasampadā? Ārakāhaṃ, bho gotama, anuttarāya vijjācaraṇasampadāya sācariyako’’ti.

    ‘‘တံ ကိံ မညသိ, အမ္ဗဋ္ဌ, အပိနု တ္ဝံ ဣမဉ္စေဝ အနုတ္တရံ ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပဒံ အနဘိသမ္ဘုဏမာနော ခာရိဝိဓမာဒာယ အရညဝနမဇ္ဈောဂာဟသိ သာစရိယကော – ‘ပဝတ္တဖလဘောဇနော ဘဝိသ္သာမီ’’’တိ? ‘‘နော ဟိဒံ, ဘော ဂောတမ’’။

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, ambaṭṭha, apinu tvaṃ imañceva anuttaraṃ vijjācaraṇasampadaṃ anabhisambhuṇamāno khārividhamādāya araññavanamajjhogāhasi sācariyako – ‘pavattaphalabhojano bhavissāmī’’’ti? ‘‘No hidaṃ, bho gotama’’.

    ‘‘တံ ကိံ မညသိ, အမ္ဗဋ္ဌ, အပိနု တ္ဝံ ဣမဉ္စေဝ အနုတ္တရံ ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပဒံ အနဘိသမ္ဘုဏမာနော ပဝတ္တဖလဘောဇနတဉ္စ အနဘိသမ္ဘုဏမာနော ကုဒာလပိဋကံ အာဒာယ အရညဝနမဇ္ဈောဂာဟသိ သာစရိယကော – ‘ကန္ဒမူလဖလဘောဇနော ဘဝိသ္သာမီ’’’တိ? ‘‘နော ဟိဒံ, ဘော ဂောတမ’’။

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, ambaṭṭha, apinu tvaṃ imañceva anuttaraṃ vijjācaraṇasampadaṃ anabhisambhuṇamāno pavattaphalabhojanatañca anabhisambhuṇamāno kudālapiṭakaṃ ādāya araññavanamajjhogāhasi sācariyako – ‘kandamūlaphalabhojano bhavissāmī’’’ti? ‘‘No hidaṃ, bho gotama’’.

    ‘‘တံ ကိံ မညသိ, အမ္ဗဋ္ဌ, အပိနု တ္ဝံ ဣမဉ္စေဝ အနုတ္တရံ ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပဒံ အနဘိသမ္ဘုဏမာနော ပဝတ္တဖလဘောဇနတဉ္စ အနဘိသမ္ဘုဏမာနော ကန္ဒမူလဖလဘောဇနတဉ္စ အနဘိသမ္ဘုဏမာနော ဂာမသာမန္တံ ဝာ နိဂမသာမန္တံ ဝာ အဂ္ယာဂာရံ ကရိတ္ဝာ အဂ္ဂိံ ပရိစရန္တော အစ္ဆသိ သာစရိယကော’’တိ? ‘‘နော ဟိဒံ, ဘော ဂောတမ’’။

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, ambaṭṭha, apinu tvaṃ imañceva anuttaraṃ vijjācaraṇasampadaṃ anabhisambhuṇamāno pavattaphalabhojanatañca anabhisambhuṇamāno kandamūlaphalabhojanatañca anabhisambhuṇamāno gāmasāmantaṃ vā nigamasāmantaṃ vā agyāgāraṃ karitvā aggiṃ paricaranto acchasi sācariyako’’ti? ‘‘No hidaṃ, bho gotama’’.

    ‘‘တံ ကိံ မညသိ, အမ္ဗဋ္ဌ, အပိနု တ္ဝံ ဣမဉ္စေဝ အနုတ္တရံ ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပဒံ အနဘိသမ္ဘုဏမာနော ပဝတ္တဖလဘောဇနတဉ္စ အနဘိသမ္ဘုဏမာနော ကန္ဒမူလဖလဘောဇနတဉ္စ အနဘိသမ္ဘုဏမာနော အဂ္ဂိပာရိစရိယဉ္စ အနဘိသမ္ဘုဏမာနော စာတုမဟာပထေ စတုဒ္ဝာရံ အဂာရံ ကရိတ္ဝာ အစ္ဆသိ သာစရိယကော – ‘ယော ဣမာဟိ စတူဟိ ဒိသာဟိ အာဂမိသ္သတိ သမဏော ဝာ ဗ္ရာဟ္မဏော ဝာ, တံ မယံ ယထာသတ္တိ ယထာဗလံ ပဋိပူဇေသ္သာမာ’’’တိ? ‘‘နော ဟိဒံ, ဘော ဂောတမ’’။

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, ambaṭṭha, apinu tvaṃ imañceva anuttaraṃ vijjācaraṇasampadaṃ anabhisambhuṇamāno pavattaphalabhojanatañca anabhisambhuṇamāno kandamūlaphalabhojanatañca anabhisambhuṇamāno aggipāricariyañca anabhisambhuṇamāno cātumahāpathe catudvāraṃ agāraṃ karitvā acchasi sācariyako – ‘yo imāhi catūhi disāhi āgamissati samaṇo vā brāhmaṇo vā, taṃ mayaṃ yathāsatti yathābalaṃ paṭipūjessāmā’’’ti? ‘‘No hidaṃ, bho gotama’’.

    ၂၈၂. ‘‘ဣတိ ခော, အမ္ဗဋ္ဌ, ဣမာယ စေဝ တ္ဝံ အနုတ္တရာယ ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပဒာယ ပရိဟီနော သာစရိယကော။ ယေ စိမေ အနုတ္တရာယ ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပဒာယ စတ္တာရိ အပာယမုခာနိ ဘဝန္တိ , တတော စ တ္ဝံ ပရိဟီနော သာစရိယကော။ ဘာသိတာ ခော ပန တေ ဧသာ, အမ္ဗဋ္ဌ, အာစရိယေန ဗ္ရာဟ္မဏေန ပောက္ခရသာတိနာ ဝာစာ – ‘ကေ စ မုဏ္ဍကာ သမဏကာ ဣဗ္ဘာ ကဏ္ဟာ ဗန္ဓုပာဒာပစ္စာ, ကာ စ တေဝိဇ္ဇာနံ ဗ္ရာဟ္မဏာနံ သာကစ္ဆာ’တိ အတ္တနာ အာပာယိကောပိ အပရိပူရမာနော။ ပသ္သ, အမ္ဗဋ္ဌ, ယာဝ အပရဒ္ဓဉ္စ တေ ဣဒံ အာစရိယသ္သ ဗ္ရာဟ္မဏသ္သ ပောက္ခရသာတိသ္သ။

    282. ‘‘Iti kho, ambaṭṭha, imāya ceva tvaṃ anuttarāya vijjācaraṇasampadāya parihīno sācariyako. Ye cime anuttarāya vijjācaraṇasampadāya cattāri apāyamukhāni bhavanti , tato ca tvaṃ parihīno sācariyako. Bhāsitā kho pana te esā, ambaṭṭha, ācariyena brāhmaṇena pokkharasātinā vācā – ‘ke ca muṇḍakā samaṇakā ibbhā kaṇhā bandhupādāpaccā, kā ca tevijjānaṃ brāhmaṇānaṃ sākacchā’ti attanā āpāyikopi aparipūramāno. Passa, ambaṭṭha, yāva aparaddhañca te idaṃ ācariyassa brāhmaṇassa pokkharasātissa.

    ပုဗ္ဗကဣသိဘာဝာနုယောဂော

    Pubbakaisibhāvānuyogo

    ၂၈၃. ‘‘ဗ္ရာဟ္မဏော ခော ပန, အမ္ဗဋ္ဌ, ပောက္ခရသာတိ ရညော ပသေနဒိသ္သ ကောသလသ္သ ဒတ္တိကံ ဘုဉ္ဇတိ။ တသ္သ ရာဇာ ပသေနဒိ ကောသလော သမ္မုခီဘာဝမ္ပိ န ဒဒာတိ။ ယဒာပိ တေန မန္တေတိ, တိရောဒုသ္သန္တေန မန္တေတိ။ ယသ္သ ခော ပန, အမ္ဗဋ္ဌ, ဓမ္မိကံ ပယာတံ ဘိက္ခံ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟေယ္ယ, ကထံ တသ္သ ရာဇာ ပသေနဒိ ကောသလော သမ္မုခီဘာဝမ္ပိ န ဒဒေယ္ယ။ ပသ္သ, အမ္ဗဋ္ဌ, ယာဝ အပရဒ္ဓဉ္စ တေ ဣဒံ အာစရိယသ္သ ဗ္ရာဟ္မဏသ္သ ပောက္ခရသာတိသ္သ။

    283. ‘‘Brāhmaṇo kho pana, ambaṭṭha, pokkharasāti rañño pasenadissa kosalassa dattikaṃ bhuñjati. Tassa rājā pasenadi kosalo sammukhībhāvampi na dadāti. Yadāpi tena manteti, tirodussantena manteti. Yassa kho pana, ambaṭṭha, dhammikaṃ payātaṃ bhikkhaṃ paṭiggaṇheyya, kathaṃ tassa rājā pasenadi kosalo sammukhībhāvampi na dadeyya. Passa, ambaṭṭha, yāva aparaddhañca te idaṃ ācariyassa brāhmaṇassa pokkharasātissa.

    ၂၈၄. ‘‘တံ ကိံ မညသိ, အမ္ဗဋ္ဌ, ဣဓ ရာဇာ ပသေနဒိ ကောသလော ဟတ္ထိဂီဝာယ ဝာ နိသိန္နော အသ္သပိဋ္ဌေ ဝာ နိသိန္နော ရထူပတ္ထရေ ဝာ ဌိတော ဥဂ္ဂေဟိ ဝာ ရာဇညေဟိ ဝာ ကိဉ္စိဒေဝ မန္တနံ မန္တေယ္ယ။ သော တမ္ဟာ ပဒေသာ အပက္ကမ္မ ဧကမန္တံ တိဋ္ဌေယ္ယ။ အထ အာဂစ္ဆေယ္ယ သုဒ္ဒော ဝာ သုဒ္ဒဒာသော ဝာ, တသ္မိံ ပဒေသေ ဌိတော တဒေဝ မန္တနံ မန္တေယ္ယ – ‘ဧဝမ္ပိ ရာဇာ ပသေနဒိ ကောသလော အာဟ, ဧဝမ္ပိ ရာဇာ ပသေနဒိ ကောသလော အာဟာ’တိ။ အပိနု သော ရာဇဘဏိတံ ဝာ ဘဏတိ ရာဇမန္တနံ ဝာ မန္တေတိ? ဧတ္တာဝတာ သော အသ္သ ရာဇာ ဝာ ရာဇမတ္တော ဝာ’’တိ? ‘‘နော ဟိဒံ, ဘော ဂောတမ’’။

    284. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, ambaṭṭha, idha rājā pasenadi kosalo hatthigīvāya vā nisinno assapiṭṭhe vā nisinno rathūpatthare vā ṭhito uggehi vā rājaññehi vā kiñcideva mantanaṃ manteyya. So tamhā padesā apakkamma ekamantaṃ tiṭṭheyya. Atha āgaccheyya suddo vā suddadāso vā, tasmiṃ padese ṭhito tadeva mantanaṃ manteyya – ‘evampi rājā pasenadi kosalo āha, evampi rājā pasenadi kosalo āhā’ti. Apinu so rājabhaṇitaṃ vā bhaṇati rājamantanaṃ vā manteti? Ettāvatā so assa rājā vā rājamatto vā’’ti? ‘‘No hidaṃ, bho gotama’’.

    ၂၈၅. ‘‘ဧဝမေဝ ခော တ္ဝံ, အမ္ဗဋ္ဌ, ယေ တေ အဟေသုံ ဗ္ရာဟ္မဏာနံ ပုဗ္ဗကာ ဣသယော မန္တာနံ ကတ္တာရော မန္တာနံ ပဝတ္တာရော, ယေသမိဒံ ဧတရဟိ ဗ္ရာဟ္မဏာ ပောရာဏံ မန္တပဒံ ဂီတံ ပဝုတ္တံ သမိဟိတံ, တဒနုဂာယန္တိ တဒနုဘာသန္တိ ဘာသိတမနုဘာသန္တိ ဝာစိတမနုဝာစေန္တိ, သေယ္ယထိဒံ – အဋ္ဌကော ဝာမကော ဝာမဒေဝော ဝေသ္သာမိတ္တော ယမတဂ္ဂိ 43 အင္ဂီရသော ဘာရဒ္ဝာဇော ဝာသေဋ္ဌော ကသ္သပော ဘဂု – ‘တ္ယာဟံ မန္တေ အဓိယာမိ သာစရိယကော’တိ, တာဝတာ တ္ဝံ ဘဝိသ္သသိ ဣသိ ဝာ ဣသိတ္ထာယ ဝာ ပဋိပန္နောတိ နေတံ ဌာနံ ဝိဇ္ဇတိ။

    285. ‘‘Evameva kho tvaṃ, ambaṭṭha, ye te ahesuṃ brāhmaṇānaṃ pubbakā isayo mantānaṃ kattāro mantānaṃ pavattāro, yesamidaṃ etarahi brāhmaṇā porāṇaṃ mantapadaṃ gītaṃ pavuttaṃ samihitaṃ, tadanugāyanti tadanubhāsanti bhāsitamanubhāsanti vācitamanuvācenti, seyyathidaṃ – aṭṭhako vāmako vāmadevo vessāmitto yamataggi 44 aṅgīraso bhāradvājo vāseṭṭho kassapo bhagu – ‘tyāhaṃ mante adhiyāmi sācariyako’ti, tāvatā tvaṃ bhavissasi isi vā isitthāya vā paṭipannoti netaṃ ṭhānaṃ vijjati.

    ၂၈၆. ‘‘တံ ကိံ မညသိ, အမ္ဗဋ္ဌ, ကိန္တိ တေ သုတံ ဗ္ရာဟ္မဏာနံ ဝုဒ္ဓာနံ မဟလ္လကာနံ အာစရိယပာစရိယာနံ ဘာသမာနာနံ – ယေ တေ အဟေသုံ ဗ္ရာဟ္မဏာနံ ပုဗ္ဗကာ ဣသယော မန္တာနံ ကတ္တာရော မန္တာနံ ပဝတ္တာရော, ယေသမိဒံ ဧတရဟိ ဗ္ရာဟ္မဏာ ပောရာဏံ မန္တပဒံ ဂီတံ ပဝုတ္တံ သမိဟိတံ, တဒနုဂာယန္တိ တဒနုဘာသန္တိ ဘာသိတမနုဘာသန္တိ ဝာစိတမနုဝာစေန္တိ, သေယ္ယထိဒံ – အဋ္ဌကော ဝာမကော ဝာမဒေဝော ဝေသ္သာမိတ္တော ယမတဂ္ဂိ အင္ဂီရသော ဘာရဒ္ဝာဇော ဝာသေဋ္ဌော ကသ္သပော ဘဂု, ဧဝံ သု တေ သုန္ဟာတာ သုဝိလိတ္တာ ကပ္ပိတကေသမသ္သူ အာမုက္ကမဏိကုဏ္ဍလာဘရဏာ 45 ဩဒာတဝတ္ထဝသနာ ပဉ္စဟိ ကာမဂုဏေဟိ သမပ္ပိတာ သမင္ဂီဘူတာ ပရိစာရေန္တိ, သေယ္ယထာပိ တ္ဝံ ဧတရဟိ သာစရိယကော’’တိ? ‘‘နော ဟိဒံ, ဘော ဂောတမ’’။

    286. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, ambaṭṭha, kinti te sutaṃ brāhmaṇānaṃ vuddhānaṃ mahallakānaṃ ācariyapācariyānaṃ bhāsamānānaṃ – ye te ahesuṃ brāhmaṇānaṃ pubbakā isayo mantānaṃ kattāro mantānaṃ pavattāro, yesamidaṃ etarahi brāhmaṇā porāṇaṃ mantapadaṃ gītaṃ pavuttaṃ samihitaṃ, tadanugāyanti tadanubhāsanti bhāsitamanubhāsanti vācitamanuvācenti, seyyathidaṃ – aṭṭhako vāmako vāmadevo vessāmitto yamataggi aṅgīraso bhāradvājo vāseṭṭho kassapo bhagu, evaṃ su te sunhātā suvilittā kappitakesamassū āmukkamaṇikuṇḍalābharaṇā 46 odātavatthavasanā pañcahi kāmaguṇehi samappitā samaṅgībhūtā paricārenti, seyyathāpi tvaṃ etarahi sācariyako’’ti? ‘‘No hidaṃ, bho gotama’’.

    ‘‘။ပေ.။ ဧဝံ သု တေ သာလီနံ ဩဒနံ သုစိမံသူပသေစနံ ဝိစိတကာဠကံ အနေကသူပံ အနေကဗ္ယဉ္ဇနံ ပရိဘုဉ္ဇန္တိ, သေယ္ယထာပိ တ္ဝံ ဧတရဟိ သာစရိယကော’’တိ ? ‘‘နော ဟိဒံ, ဘော ဂောတမ’’။

    ‘‘…Pe… evaṃ su te sālīnaṃ odanaṃ sucimaṃsūpasecanaṃ vicitakāḷakaṃ anekasūpaṃ anekabyañjanaṃ paribhuñjanti, seyyathāpi tvaṃ etarahi sācariyako’’ti ? ‘‘No hidaṃ, bho gotama’’.

    ‘‘။ပေ.။ ဧဝံ သု တေ ဝေဌကနတပသ္သာဟိ နာရီဟိ ပရိစာရေန္တိ, သေယ္ယထာပိ တ္ဝံ ဧတရဟိ သာစရိယကော’’တိ? ‘‘နော ဟိဒံ, ဘော ဂောတမ’’။

    ‘‘…Pe… evaṃ su te veṭhakanatapassāhi nārīhi paricārenti, seyyathāpi tvaṃ etarahi sācariyako’’ti? ‘‘No hidaṃ, bho gotama’’.

    ‘‘။ပေ.။ ဧဝံ သု တေ ကုတ္တဝာလေဟိ ဝဠဝာရထေဟိ ဒီဃာဟိ ပတောဒလဋ္ဌီဟိ ဝာဟနေ ဝိတုဒေန္တာ ဝိပရိယာယန္တိ, သေယ္ယထာပိ တ္ဝံ ဧတရဟိ သာစရိယကော’’တိ? ‘‘နော ဟိဒံ, ဘော ဂောတမ’’။

    ‘‘…Pe… evaṃ su te kuttavālehi vaḷavārathehi dīghāhi patodalaṭṭhīhi vāhane vitudentā vipariyāyanti, seyyathāpi tvaṃ etarahi sācariyako’’ti? ‘‘No hidaṃ, bho gotama’’.

    ‘‘။ပေ.။ ဧဝံ သု တေ ဥက္ကိဏ္ဏပရိခာသု ဩက္ခိတ္တပလိဃာသု နဂရူပကာရိကာသု ဒီဃာသိဝုဓေဟိ 47 ပုရိသေဟိ ရက္ခာပေန္တိ, သေယ္ယထာပိ တ္ဝံ ဧတရဟိ သာစရိယကော’’တိ? ‘‘နော ဟိဒံ, ဘော ဂောတမ’’။

    ‘‘…Pe… evaṃ su te ukkiṇṇaparikhāsu okkhittapalighāsu nagarūpakārikāsu dīghāsivudhehi 48 purisehi rakkhāpenti, seyyathāpi tvaṃ etarahi sācariyako’’ti? ‘‘No hidaṃ, bho gotama’’.

    ‘‘ဣတိ ခော, အမ္ဗဋ္ဌ, နေဝ တ္ဝံ ဣသိ န ဣသိတ္ထာယ ပဋိပန္နော သာစရိယကော။ ယသ္သ ခော ပန, အမ္ဗဋ္ဌ, မယိ ကင္ခာ ဝာ ဝိမတိ ဝာ သော မံ ပဉ္ဟေန, အဟံ ဝေယ္ယာကရဏေန သောဓိသ္သာမီ’’တိ။

    ‘‘Iti kho, ambaṭṭha, neva tvaṃ isi na isitthāya paṭipanno sācariyako. Yassa kho pana, ambaṭṭha, mayi kaṅkhā vā vimati vā so maṃ pañhena, ahaṃ veyyākaraṇena sodhissāmī’’ti.

    ဒ္ဝေလက္ခဏာဒသ္သနံ

    Dvelakkhaṇādassanaṃ

    ၂၈၇. အထ ခော ဘဂဝာ ဝိဟာရာ နိက္ခမ္မ စင္ကမံ အဗ္ဘုဋ္ဌာသိ။ အမ္ဗဋ္ဌောပိ မာဏဝော ဝိဟာရာ နိက္ခမ္မ စင္ကမံ အဗ္ဘုဋ္ဌာသိ။ အထ ခော အမ္ဗဋ္ဌော မာဏဝော ဘဂဝန္တံ စင္ကမန္တံ အနုစင္ကမမာနော ဘဂဝတော ကာယေ ဒ္ဝတ္တိံသမဟာပုရိသလက္ခဏာနိ သမန္နေသိ။ အဒ္ဒသာ ခော အမ္ဗဋ္ဌော မာဏဝော ဘဂဝတော ကာယေ ဒ္ဝတ္တိံသမဟာပုရိသလက္ခဏာနိ ယေဘုယ္ယေန ဌပေတ္ဝာ ဒ္ဝေ ။ ဒ္ဝီသု မဟာပုရိသလက္ခဏေသု ကင္ခတိ ဝိစိကိစ္ဆတိ နာဓိမုစ္စတိ န သမ္ပသီဒတိ – ကောသောဟိတေ စ ဝတ္ထဂုယ္ဟေ ပဟူတဇိဝ္ဟတာယ စ။

    287. Atha kho bhagavā vihārā nikkhamma caṅkamaṃ abbhuṭṭhāsi. Ambaṭṭhopi māṇavo vihārā nikkhamma caṅkamaṃ abbhuṭṭhāsi. Atha kho ambaṭṭho māṇavo bhagavantaṃ caṅkamantaṃ anucaṅkamamāno bhagavato kāye dvattiṃsamahāpurisalakkhaṇāni samannesi. Addasā kho ambaṭṭho māṇavo bhagavato kāye dvattiṃsamahāpurisalakkhaṇāni yebhuyyena ṭhapetvā dve . Dvīsu mahāpurisalakkhaṇesu kaṅkhati vicikicchati nādhimuccati na sampasīdati – kosohite ca vatthaguyhe pahūtajivhatāya ca.

    ၂၈၈. အထ ခော ဘဂဝတော ဧတဒဟောသိ – ‘‘ပသ္သတိ ခော မေ အယံ အမ္ဗဋ္ဌော မာဏဝော ဒ္ဝတ္တိံသမဟာပုရိသလက္ခဏာနိ ယေဘုယ္ယေန ဌပေတ္ဝာ ဒ္ဝေ။ ဒ္ဝီသု မဟာပုရိသလက္ခဏေသု ကင္ခတိ ဝိစိကိစ္ဆတိ နာဓိမုစ္စတိ န သမ္ပသီဒတိ – ကောသောဟိတေ စ ဝတ္ထဂုယ္ဟေ ပဟူတဇိဝ္ဟတာယ စာ’’တိ။ အထ ခော ဘဂဝာ တထာရူပံ ဣဒ္ဓာဘိသင္ခာရံ အဘိသင္ခာသိ ယထာ အဒ္ဒသ အမ္ဗဋ္ဌော မာဏဝော ဘဂဝတော ကောသောဟိတံ ဝတ္ထဂုယ္ဟံ။ အထ ခော ဘဂဝာ ဇိဝ္ဟံ နိန္နာမေတ္ဝာ ဥဘောပိ ကဏ္ဏသောတာနိ အနုမသိ ပဋိမသိ, ဥဘောပိ နာသိကသောတာနိ အနုမသိ ပဋိမသိ, ကေဝလမ္ပိ နလာဋမဏ္ဍလံ ဇိဝ္ဟာယ ဆာဒေသိ။ အထ ခော အမ္ဗဋ္ဌသ္သ မာဏဝသ္သ ဧတဒဟောသိ – ‘‘သမန္နာဂတော ခော သမဏော ဂောတမော ဒ္ဝတ္တိံသမဟာပုရိသလက္ခဏေဟိ ပရိပုဏ္ဏေဟိ, နော အပရိပုဏ္ဏေဟီ’’တိ။ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ဟန္ဒ စ ဒာနိ မယံ, ဘော ဂောတမ, ဂစ္ဆာမ, ဗဟုကိစ္စာ မယံ ဗဟုကရဏီယာ’’တိ ။ ‘‘ယသ္သဒာနိ တ္ဝံ, အမ္ဗဋ္ဌ, ကာလံ မညသီ’’တိ။ အထ ခော အမ္ဗဋ္ဌော မာဏဝော ဝဠဝာရထမာရုယ္ဟ ပက္ကာမိ။

    288. Atha kho bhagavato etadahosi – ‘‘passati kho me ayaṃ ambaṭṭho māṇavo dvattiṃsamahāpurisalakkhaṇāni yebhuyyena ṭhapetvā dve. Dvīsu mahāpurisalakkhaṇesu kaṅkhati vicikicchati nādhimuccati na sampasīdati – kosohite ca vatthaguyhe pahūtajivhatāya cā’’ti. Atha kho bhagavā tathārūpaṃ iddhābhisaṅkhāraṃ abhisaṅkhāsi yathā addasa ambaṭṭho māṇavo bhagavato kosohitaṃ vatthaguyhaṃ. Atha kho bhagavā jivhaṃ ninnāmetvā ubhopi kaṇṇasotāni anumasi paṭimasi, ubhopi nāsikasotāni anumasi paṭimasi, kevalampi nalāṭamaṇḍalaṃ jivhāya chādesi. Atha kho ambaṭṭhassa māṇavassa etadahosi – ‘‘samannāgato kho samaṇo gotamo dvattiṃsamahāpurisalakkhaṇehi paripuṇṇehi, no aparipuṇṇehī’’ti. Bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘handa ca dāni mayaṃ, bho gotama, gacchāma, bahukiccā mayaṃ bahukaraṇīyā’’ti . ‘‘Yassadāni tvaṃ, ambaṭṭha, kālaṃ maññasī’’ti. Atha kho ambaṭṭho māṇavo vaḷavārathamāruyha pakkāmi.

    ၂၈၉. တေန ခော ပန သမယေန ဗ္ရာဟ္မဏော ပောက္ခရသာတိ ဥက္ကဋ္ဌာယ နိက္ခမိတ္ဝာ မဟတာ ဗ္ရာဟ္မဏဂဏေန သဒ္ဓိံ သကေ အာရာမေ နိသိန္နော ဟောတိ အမ္ဗဋ္ဌံယေဝ မာဏဝံ ပဋိမာနေန္တော။ အထ ခော အမ္ဗဋ္ဌော မာဏဝော ယေန သကော အာရာမော တေန ပာယာသိ။ ယာဝတိကာ ယာနသ္သ ဘူမိ, ယာနေန ဂန္တ္ဝာ ယာနာ ပစ္စောရောဟိတ္ဝာ ပတ္တိကောဝ ယေန ဗ္ရာဟ္မဏော ပောက္ခရသာတိ တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဗ္ရာဟ္မဏံ ပောက္ခရသာတိံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။

    289. Tena kho pana samayena brāhmaṇo pokkharasāti ukkaṭṭhāya nikkhamitvā mahatā brāhmaṇagaṇena saddhiṃ sake ārāme nisinno hoti ambaṭṭhaṃyeva māṇavaṃ paṭimānento. Atha kho ambaṭṭho māṇavo yena sako ārāmo tena pāyāsi. Yāvatikā yānassa bhūmi, yānena gantvā yānā paccorohitvā pattikova yena brāhmaṇo pokkharasāti tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā brāhmaṇaṃ pokkharasātiṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi.

    ၂၉၀. ဧကမန္တံ နိသိန္နံ ခော အမ္ဗဋ္ဌံ မာဏဝံ ဗ္ရာဟ္မဏော ပောက္ခရသာတိ ဧတဒဝောစ – ‘‘ကစ္စိ, တာတ အမ္ဗဋ္ဌ, အဒ္ဒသ တံ ဘဝန္တံ ဂောတမ’’န္တိ? ‘‘အဒ္ဒသာမ ခော မယံ, ဘော, တံ ဘဝန္တံ ဂောတမ’’န္တိ။ ‘‘ကစ္စိ, တာတ အမ္ဗဋ္ဌ, တံ ဘဝန္တံ ဂောတမံ တထာ သန္တံယေဝ သဒ္ဒော အဗ္ဘုဂ္ဂတော နော အညထာ; ကစ္စိ ပန သော ဘဝံ ဂောတမော တာဒိသော နော အညာဒိသော’’တိ ? ‘‘တထာ သန္တံယေဝ, ဘော, တံ ဘဝန္တံ ဂောတမံ သဒ္ဒော အဗ္ဘုဂ္ဂတော နော အညထာ, တာဒိသောဝ သော ဘဝံ ဂောတမော နော အညာဒိသော။ သမန္နာဂတော စ သော ဘဝံ ဂောတမော ဒ္ဝတ္တိံသမဟာပုရိသလက္ခဏေဟိ ပရိပုဏ္ဏေဟိ နော အပရိပုဏ္ဏေဟီ’’တိ။ ‘‘အဟု ပန တေ, တာတ အမ္ဗဋ္ဌ, သမဏေန ဂောတမေန သဒ္ဓိံ ကောစိဒေဝ ကထာသလ္လာပော’’တိ? ‘‘အဟု ခော မေ, ဘော, သမဏေန ဂောတမေန သဒ္ဓိံ ကောစိဒေဝ ကထာသလ္လာပော’’တိ။ ‘‘ယထာ ကထံ ပန တေ, တာတ အမ္ဗဋ္ဌ, အဟု သမဏေန ဂောတမေန သဒ္ဓိံ ကောစိဒေဝ ကထာသလ္လာပော’’တိ? အထ ခော အမ္ဗဋ္ဌော မာဏဝော ယာဝတကော 49 အဟောသိ ဘဂဝတာ သဒ္ဓိံ ကထာသလ္လာပော, တံ သဗ္ဗံ ဗ္ရာဟ္မဏသ္သ ပောက္ခရသာတိသ္သ အာရောစေသိ။

    290. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho ambaṭṭhaṃ māṇavaṃ brāhmaṇo pokkharasāti etadavoca – ‘‘kacci, tāta ambaṭṭha, addasa taṃ bhavantaṃ gotama’’nti? ‘‘Addasāma kho mayaṃ, bho, taṃ bhavantaṃ gotama’’nti. ‘‘Kacci, tāta ambaṭṭha, taṃ bhavantaṃ gotamaṃ tathā santaṃyeva saddo abbhuggato no aññathā; kacci pana so bhavaṃ gotamo tādiso no aññādiso’’ti ? ‘‘Tathā santaṃyeva, bho, taṃ bhavantaṃ gotamaṃ saddo abbhuggato no aññathā, tādisova so bhavaṃ gotamo no aññādiso. Samannāgato ca so bhavaṃ gotamo dvattiṃsamahāpurisalakkhaṇehi paripuṇṇehi no aparipuṇṇehī’’ti. ‘‘Ahu pana te, tāta ambaṭṭha, samaṇena gotamena saddhiṃ kocideva kathāsallāpo’’ti? ‘‘Ahu kho me, bho, samaṇena gotamena saddhiṃ kocideva kathāsallāpo’’ti. ‘‘Yathā kathaṃ pana te, tāta ambaṭṭha, ahu samaṇena gotamena saddhiṃ kocideva kathāsallāpo’’ti? Atha kho ambaṭṭho māṇavo yāvatako 50 ahosi bhagavatā saddhiṃ kathāsallāpo, taṃ sabbaṃ brāhmaṇassa pokkharasātissa ārocesi.

    ၂၉၁. ဧဝံ ဝုတ္တေ, ဗ္ရာဟ္မဏော ပောက္ခရသာတိ အမ္ဗဋ္ဌံ မာဏဝံ ဧတဒဝောစ – ‘‘အဟော ဝတ ရေ အမ္ဟာကံ ပဏ္ဍိတက 51, အဟော ဝတ ရေ အမ္ဟာကံ ဗဟုသ္သုတက 52, အဟော ဝတ ရေ အမ္ဟာကံ တေဝိဇ္ဇက 53, ဧဝရူပေန ကိရ, ဘော, ပုရိသော အတ္ထစရကေန ကာယသ္သ ဘေဒာ ပရံ မရဏာ အပာယံ ဒုဂ္ဂတိံ ဝိနိပာတံ နိရယံ ဥပပဇ္ဇေယ္ယ။ ယဒေဝ ခော တ္ဝံ, အမ္ဗဋ္ဌ, တံ ဘဝန္တံ ဂောတမံ ဧဝံ အာသဇ္ဇ အာသဇ္ဇ အဝစာသိ, အထ ခော သော ဘဝံ ဂောတမော အမ္ဟေပိ ဧဝံ ဥပနေယ္ယ ဥပနေယ္ယ အဝစ။ အဟော ဝတ ရေ အမ္ဟာကံ ပဏ္ဍိတက, အဟော ဝတ ရေ အမ္ဟာကံ ဗဟုသ္သုတက, အဟော ဝတ ရေ အမ္ဟာကံ တေဝိဇ္ဇက, ဧဝရူပေန ကိရ, ဘော, ပုရိသော အတ္ထစရကေန ကာယသ္သ ဘေဒာ ပရံ မရဏာ အပာယံ ဒုဂ္ဂတိံ ဝိနိပာတံ နိရယံ ဥပပဇ္ဇေယ္ယာ’’တိ, ကုပိတော 54 အနတ္တမနော အမ္ဗဋ္ဌံ မာဏဝံ ပဒသာယေဝ ပဝတ္တေသိ။ ဣစ္ဆတိ စ တာဝဒေဝ ဘဂဝန္တံ ဒသ္သနာယ ဥပသင္ကမိတုံ။

    291. Evaṃ vutte, brāhmaṇo pokkharasāti ambaṭṭhaṃ māṇavaṃ etadavoca – ‘‘aho vata re amhākaṃ paṇḍitaka 55, aho vata re amhākaṃ bahussutaka 56, aho vata re amhākaṃ tevijjaka 57, evarūpena kira, bho, puriso atthacarakena kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjeyya. Yadeva kho tvaṃ, ambaṭṭha, taṃ bhavantaṃ gotamaṃ evaṃ āsajja āsajja avacāsi, atha kho so bhavaṃ gotamo amhepi evaṃ upaneyya upaneyya avaca. Aho vata re amhākaṃ paṇḍitaka, aho vata re amhākaṃ bahussutaka, aho vata re amhākaṃ tevijjaka, evarūpena kira, bho, puriso atthacarakena kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjeyyā’’ti, kupito 58 anattamano ambaṭṭhaṃ māṇavaṃ padasāyeva pavattesi. Icchati ca tāvadeva bhagavantaṃ dassanāya upasaṅkamituṃ.

    ပောက္ခရသာတိဗုဒ္ဓုပသင္ကမနံ

    Pokkharasātibuddhupasaṅkamanaṃ

    ၂၉၂. အထ ခော တေ ဗ္ရာဟ္မဏာ ဗ္ရာဟ္မဏံ ပောက္ခရသာတိံ ဧတဒဝောစုံ – ‘‘အတိဝိကာလော ခော, ဘော, အဇ္ဇ သမဏံ ဂောတမံ ဒသ္သနာယ ဥပသင္ကမိတုံ။ သ္ဝေဒာနိ 59 ဘဝံ ပောက္ခရသာတိ သမဏံ ဂောတမံ ဒသ္သနာယ ဥပသင္ကမိသ္သတီ’’တိ။ အထ ခော ဗ္ရာဟ္မဏော ပောက္ခရသာတိ သကေ နိဝေသနေ ပဏီတံ ခာဒနီယံ ဘောဇနီယံ ပဋိယာဒာပေတ္ဝာ ယာနေ အာရောပေတ္ဝာ ဥက္ကာသု ဓာရိယမာနာသု ဥက္ကဋ္ဌာယ နိယ္ယာသိ, ယေန ဣစ္ဆာနင္ဂလဝနသဏ္ဍော တေန ပာယာသိ။ ယာဝတိကာ ယာနသ္သ ဘူမိ ယာနေန ဂန္တ္ဝာ, ယာနာ ပစ္စောရောဟိတ္ဝာ ပတ္တိကောဝ ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိ။ ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝတာ သဒ္ဓိံ သမ္မောဒိ, သမ္မောဒနီယံ ကထံ သာရဏီယံ ဝီတိသာရေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။

    292. Atha kho te brāhmaṇā brāhmaṇaṃ pokkharasātiṃ etadavocuṃ – ‘‘ativikālo kho, bho, ajja samaṇaṃ gotamaṃ dassanāya upasaṅkamituṃ. Svedāni 60 bhavaṃ pokkharasāti samaṇaṃ gotamaṃ dassanāya upasaṅkamissatī’’ti. Atha kho brāhmaṇo pokkharasāti sake nivesane paṇītaṃ khādanīyaṃ bhojanīyaṃ paṭiyādāpetvā yāne āropetvā ukkāsu dhāriyamānāsu ukkaṭṭhāya niyyāsi, yena icchānaṅgalavanasaṇḍo tena pāyāsi. Yāvatikā yānassa bhūmi yānena gantvā, yānā paccorohitvā pattikova yena bhagavā tenupasaṅkami. Upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodi, sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi.

    ၂၉၃. ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခော ဗ္ရာဟ္မဏော ပောက္ခရသာတိ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘အာဂမာ နု ခော ဣဓ, ဘော ဂောတမ, အမ္ဟာကံ အန္တေဝာသီ အမ္ဗဋ္ဌော မာဏဝော’’တိ? ‘‘အာဂမာ ခော တေ 61, ဗ္ရာဟ္မဏ, အန္တေဝာသီ အမ္ဗဋ္ဌော မာဏဝော’’တိ။ ‘‘အဟု ပန တေ, ဘော ဂောတမ, အမ္ဗဋ္ဌေန မာဏဝေန သဒ္ဓိံ ကောစိဒေဝ ကထာသလ္လာပော’’တိ? ‘‘အဟု ခော မေ, ဗ္ရာဟ္မဏ, အမ္ဗဋ္ဌေန မာဏဝေန သဒ္ဓိံ ကောစိဒေဝ ကထာသလ္လာပော’’တိ။ ‘‘ယထာကထံ ပန တေ, ဘော ဂောတမ, အဟု အမ္ဗဋ္ဌေန မာဏဝေန သဒ္ဓိံ ကောစိဒေဝ ကထာသလ္လာပော’’တိ? အထ ခော ဘဂဝာ ယာဝတကော အဟောသိ အမ္ဗဋ္ဌေန မာဏဝေန သဒ္ဓိံ ကထာသလ္လာပော, တံ သဗ္ဗံ ဗ္ရာဟ္မဏသ္သ ပောက္ခရသာတိသ္သ အာရောစေသိ။ ဧဝံ ဝုတ္တေ, ဗ္ရာဟ္မဏော ပောက္ခရသာတိ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ဗာလော, ဘော ဂောတမ, အမ္ဗဋ္ဌော မာဏဝော, ခမတု ဘဝံ ဂောတမော အမ္ဗဋ္ဌသ္သ မာဏဝသ္သာ’’တိ။ ‘‘သုခီ ဟောတု, ဗ္ရာဟ္မဏ, အမ္ဗဋ္ဌော မာဏဝော’’တိ။

    293. Ekamantaṃ nisinno kho brāhmaṇo pokkharasāti bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘āgamā nu kho idha, bho gotama, amhākaṃ antevāsī ambaṭṭho māṇavo’’ti? ‘‘Āgamā kho te 62, brāhmaṇa, antevāsī ambaṭṭho māṇavo’’ti. ‘‘Ahu pana te, bho gotama, ambaṭṭhena māṇavena saddhiṃ kocideva kathāsallāpo’’ti? ‘‘Ahu kho me, brāhmaṇa, ambaṭṭhena māṇavena saddhiṃ kocideva kathāsallāpo’’ti. ‘‘Yathākathaṃ pana te, bho gotama, ahu ambaṭṭhena māṇavena saddhiṃ kocideva kathāsallāpo’’ti? Atha kho bhagavā yāvatako ahosi ambaṭṭhena māṇavena saddhiṃ kathāsallāpo, taṃ sabbaṃ brāhmaṇassa pokkharasātissa ārocesi. Evaṃ vutte, brāhmaṇo pokkharasāti bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘bālo, bho gotama, ambaṭṭho māṇavo, khamatu bhavaṃ gotamo ambaṭṭhassa māṇavassā’’ti. ‘‘Sukhī hotu, brāhmaṇa, ambaṭṭho māṇavo’’ti.

    ၂၉၄. အထ ခော ဗ္ရာဟ္မဏော ပောက္ခရသာတိ ဘဂဝတော ကာယေ ဒ္ဝတ္တိံသမဟာပုရိသလက္ခဏာနိ သမန္နေသိ။ အဒ္ဒသာ ခော ဗ္ရာဟ္မဏော ပောက္ခရသာတိ ဘဂဝတော ကာယေ ဒ္ဝတ္တိံသမဟာပုရိသလက္ခဏာနိ ယေဘုယ္ယေန ဌပေတ္ဝာ ဒ္ဝေ။ ဒ္ဝီသု မဟာပုရိသလက္ခဏေသု ကင္ခတိ ဝိစိကိစ္ဆတိ နာဓိမုစ္စတိ န သမ္ပသီဒတိ – ကောသောဟိတေ စ ဝတ္ထဂုယ္ဟေ ပဟူတဇိဝ္ဟတာယ စ။

    294. Atha kho brāhmaṇo pokkharasāti bhagavato kāye dvattiṃsamahāpurisalakkhaṇāni samannesi. Addasā kho brāhmaṇo pokkharasāti bhagavato kāye dvattiṃsamahāpurisalakkhaṇāni yebhuyyena ṭhapetvā dve. Dvīsu mahāpurisalakkhaṇesu kaṅkhati vicikicchati nādhimuccati na sampasīdati – kosohite ca vatthaguyhe pahūtajivhatāya ca.

    ၂၉၅. အထ ခော ဘဂဝတော ဧတဒဟောသိ – ‘‘ပသ္သတိ ခော မေ အယံ ဗ္ရာဟ္မဏော ပောက္ခရသာတိ ဒ္ဝတ္တိံသမဟာပုရိသလက္ခဏာနိ ယေဘုယ္ယေန ဌပေတ္ဝာ ဒ္ဝေ။ ဒ္ဝီသု မဟာပုရိသလက္ခဏေသု ကင္ခတိ ဝိစိကိစ္ဆတိ နာဓိမုစ္စတိ န သမ္ပသီဒတိ – ကောသောဟိတေ စ ဝတ္ထဂုယ္ဟေ, ပဟူတဇိဝ္ဟတာယ စာ’’တိ။ အထ ခော ဘဂဝာ တထာရူပံ ဣဒ္ဓာဘိသင္ခာရံ အဘိသင္ခာသိ ယထာ အဒ္ဒသ ဗ္ရာဟ္မဏော ပောက္ခရသာတိ ဘဂဝတော ကောသောဟိတံ ဝတ္ထဂုယ္ဟံ။ အထ ခော ဘဂဝာ ဇိဝ္ဟံ နိန္နာမေတ္ဝာ ဥဘောပိ ကဏ္ဏသောတာနိ အနုမသိ ပဋိမသိ, ဥဘောပိ နာသိကသောတာနိ အနုမသိ ပဋိမသိ, ကေဝလမ္ပိ နလာဋမဏ္ဍလံ ဇိဝ္ဟာယ ဆာဒေသိ။

    295. Atha kho bhagavato etadahosi – ‘‘passati kho me ayaṃ brāhmaṇo pokkharasāti dvattiṃsamahāpurisalakkhaṇāni yebhuyyena ṭhapetvā dve. Dvīsu mahāpurisalakkhaṇesu kaṅkhati vicikicchati nādhimuccati na sampasīdati – kosohite ca vatthaguyhe, pahūtajivhatāya cā’’ti. Atha kho bhagavā tathārūpaṃ iddhābhisaṅkhāraṃ abhisaṅkhāsi yathā addasa brāhmaṇo pokkharasāti bhagavato kosohitaṃ vatthaguyhaṃ. Atha kho bhagavā jivhaṃ ninnāmetvā ubhopi kaṇṇasotāni anumasi paṭimasi, ubhopi nāsikasotāni anumasi paṭimasi, kevalampi nalāṭamaṇḍalaṃ jivhāya chādesi.

    ၂၉၆. အထ ခော ဗ္ရာဟ္မဏသ္သ ပောက္ခရသာတိသ္သ ဧတဒဟောသိ – ‘‘သမန္နာဂတော ခော သမဏော ဂောတမော ဒ္ဝတ္တိံသမဟာပုရိသလက္ခဏေဟိ ပရိပုဏ္ဏေဟိ နော အပရိပုဏ္ဏေဟီ’’တိ။ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘အဓိဝာသေတု မေ ဘဝံ ဂောတမော အဇ္ဇတနာယ ဘတ္တံ သဒ္ဓိံ ဘိက္ခုသင္ဃေနာ’’တိ။ အဓိဝာသေသိ ဘဂဝာ တုဏ္ဟီဘာဝေန။

    296. Atha kho brāhmaṇassa pokkharasātissa etadahosi – ‘‘samannāgato kho samaṇo gotamo dvattiṃsamahāpurisalakkhaṇehi paripuṇṇehi no aparipuṇṇehī’’ti. Bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘adhivāsetu me bhavaṃ gotamo ajjatanāya bhattaṃ saddhiṃ bhikkhusaṅghenā’’ti. Adhivāsesi bhagavā tuṇhībhāvena.

    ၂၉၇. အထ ခော ဗ္ရာဟ္မဏော ပောက္ခရသာတိ ဘဂဝတော အဓိဝာသနံ ဝိဒိတ္ဝာ ဘဂဝတော ကာလံ အာရောစေသိ – ‘‘ကာလော, ဘော ဂောတမ, နိဋ္ဌိတံ ဘတ္တ’’န္တိ။ အထ ခော ဘဂဝာ ပုဗ္ဗဏ္ဟသမယံ နိဝာသေတ္ဝာ ပတ္တစီဝရမာဒာယ သဒ္ဓိံ ဘိက္ခုသင္ဃေန ယေန ဗ္ရာဟ္မဏသ္သ ပောက္ခရသာတိသ္သ နိဝေသနံ တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ပညတ္တေ အာသနေ နိသီဒိ။ အထ ခော ဗ္ရာဟ္မဏော ပောက္ခရသာတိ ဘဂဝန္တံ ပဏီတေန ခာဒနီယေန ဘောဇနီယေန သဟတ္ထာ သန္တပ္ပေသိ သမ္ပဝာရေသိ, မာဏဝကာပိ ဘိက္ခုသင္ဃံ။ အထ ခော ဗ္ရာဟ္မဏော ပောက္ခရသာတိ ဘဂဝန္တံ ဘုတ္တာဝိံ ဩနီတပတ္တပာဏိံ အညတရံ နီစံ အာသနံ ဂဟေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။

    297. Atha kho brāhmaṇo pokkharasāti bhagavato adhivāsanaṃ viditvā bhagavato kālaṃ ārocesi – ‘‘kālo, bho gotama, niṭṭhitaṃ bhatta’’nti. Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya saddhiṃ bhikkhusaṅghena yena brāhmaṇassa pokkharasātissa nivesanaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi. Atha kho brāhmaṇo pokkharasāti bhagavantaṃ paṇītena khādanīyena bhojanīyena sahatthā santappesi sampavāresi, māṇavakāpi bhikkhusaṅghaṃ. Atha kho brāhmaṇo pokkharasāti bhagavantaṃ bhuttāviṃ onītapattapāṇiṃ aññataraṃ nīcaṃ āsanaṃ gahetvā ekamantaṃ nisīdi.

    ၂၉၈. ဧကမန္တံ နိသိန္နသ္သ ခော ဗ္ရာဟ္မဏသ္သ ပောက္ခရသာတိသ္သ ဘဂဝာ အနုပုဗ္ဗိံ ကထံ ကထေသိ, သေယ္ယထိဒံ – ဒာနကထံ သီလကထံ သဂ္ဂကထံ; ကာမာနံ အာဒီနဝံ ဩကာရံ သံကိလေသံ, နေက္ခမ္မေ အာနိသံသံ ပကာသေသိ။ ယဒာ ဘဂဝာ အညာသိ ဗ္ရာဟ္မဏံ ပောက္ခရသာတိံ ကလ္လစိတ္တံ မုဒုစိတ္တံ ဝိနီဝရဏစိတ္တံ ဥဒဂ္ဂစိတ္တံ ပသန္နစိတ္တံ, အထ ယာ ဗုဒ္ဓာနံ သာမုက္ကံသိကာ ဓမ္မဒေသနာ, တံ ပကာသေသိ – ဒုက္ခံ သမုဒယံ နိရောဓံ မဂ္ဂံ။ သေယ္ယထာပိ နာမ သုဒ္ဓံ ဝတ္ထံ အပဂတကာဠကံ သမ္မဒေဝ ရဇနံ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟေယ္ယ; ဧဝမေဝ ဗ္ရာဟ္မဏသ္သ ပောက္ခရသာတိသ္သ တသ္မိညေဝ အာသနေ ဝိရဇံ ဝီတမလံ ဓမ္မစက္ခုံ ဥဒပာဒိ – ‘‘ယံ ကိဉ္စိ သမုဒယဓမ္မံ, သဗ္ဗံ တံ နိရောဓဓမ္မ’’န္တိ။

    298. Ekamantaṃ nisinnassa kho brāhmaṇassa pokkharasātissa bhagavā anupubbiṃ kathaṃ kathesi, seyyathidaṃ – dānakathaṃ sīlakathaṃ saggakathaṃ; kāmānaṃ ādīnavaṃ okāraṃ saṃkilesaṃ, nekkhamme ānisaṃsaṃ pakāsesi. Yadā bhagavā aññāsi brāhmaṇaṃ pokkharasātiṃ kallacittaṃ muducittaṃ vinīvaraṇacittaṃ udaggacittaṃ pasannacittaṃ, atha yā buddhānaṃ sāmukkaṃsikā dhammadesanā, taṃ pakāsesi – dukkhaṃ samudayaṃ nirodhaṃ maggaṃ. Seyyathāpi nāma suddhaṃ vatthaṃ apagatakāḷakaṃ sammadeva rajanaṃ paṭiggaṇheyya; evameva brāhmaṇassa pokkharasātissa tasmiññeva āsane virajaṃ vītamalaṃ dhammacakkhuṃ udapādi – ‘‘yaṃ kiñci samudayadhammaṃ, sabbaṃ taṃ nirodhadhamma’’nti.

    ပောက္ခရသာတိဥပာသကတ္တပဋိဝေဒနာ

    Pokkharasātiupāsakattapaṭivedanā

    ၂၉၉. အထ ခော ဗ္ရာဟ္မဏော ပောက္ခရသာတိ ဒိဋ္ဌဓမ္မော ပတ္တဓမ္မော ဝိဒိတဓမ္မော ပရိယောဂာဠ္ဟဓမ္မော တိဏ္ဏဝိစိကိစ္ဆော ဝိဂတကထံကထော ဝေသာရဇ္ဇပ္ပတ္တော အပရပ္ပစ္စယော သတ္ထုသာသနေ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘အဘိက္ကန္တံ, ဘော ဂောတမ, အဘိက္ကန္တံ, ဘော ဂောတမ။ သေယ္ယထာပိ, ဘော ဂောတမ, နိက္ကုဇ္ဇိတံ ဝာ ဥက္ကုဇ္ဇေယ္ယ, ပဋိစ္ဆန္နံ ဝာ ဝိဝရေယ္ယ, မူဠ္ဟသ္သ ဝာ မဂ္ဂံ အာစိက္ခေယ္ယ , အန္ဓကာရေ ဝာ တေလပဇ္ဇောတံ ဓာရေယ္ယ, ‘စက္ခုမန္တော ရူပာနိ ဒက္ခန္တီ’တိ; ဧဝမေဝံ ဘောတာ ဂောတမေန အနေကပရိယာယေန ဓမ္မော ပကာသိတော။ ဧသာဟံ, ဘော ဂောတမ, သပုတ္တော သဘရိယော သပရိသော သာမစ္စော ဘဝန္တံ ဂောတမံ သရဏံ ဂစ္ဆာမိ ဓမ္မဉ္စ ဘိက္ခုသင္ဃဉ္စ။ ဥပာသကံ မံ ဘဝံ ဂောတမော ဓာရေတု အဇ္ဇတဂ္ဂေ ပာဏုပေတံ သရဏံ ဂတံ။ ယထာ စ ဘဝံ ဂောတမော ဥက္ကဋ္ဌာယ အညာနိ ဥပာသကကုလာနိ ဥပသင္ကမတိ, ဧဝမေဝ ဘဝံ ဂောတမော ပောက္ခရသာတိကုလံ ဥပသင္ကမတု။ တတ္ထ ယေ တေ မာဏဝကာ ဝာ မာဏဝိကာ ဝာ ဘဝန္တံ ဂောတမံ အဘိဝာဒေသ္သန္တိ ဝာ ပစ္စုဋ္ဌိသ္သန္တိ 63 ဝာ အာသနံ ဝာ ဥဒကံ ဝာ ဒသ္သန္တိ စိတ္တံ ဝာ ပသာဒေသ္သန္တိ, တေသံ တံ ဘဝိသ္သတိ ဒီဃရတ္တံ ဟိတာယ သုခာယာ’’တိ။ ‘‘ကလ္ယာဏံ ဝုစ္စတိ, ဗ္ရာဟ္မဏာ’’တိ။

    299. Atha kho brāhmaṇo pokkharasāti diṭṭhadhammo pattadhammo viditadhammo pariyogāḷhadhammo tiṇṇavicikiccho vigatakathaṃkatho vesārajjappatto aparappaccayo satthusāsane bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘abhikkantaṃ, bho gotama, abhikkantaṃ, bho gotama. Seyyathāpi, bho gotama, nikkujjitaṃ vā ukkujjeyya, paṭicchannaṃ vā vivareyya, mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya , andhakāre vā telapajjotaṃ dhāreyya, ‘cakkhumanto rūpāni dakkhantī’ti; evamevaṃ bhotā gotamena anekapariyāyena dhammo pakāsito. Esāhaṃ, bho gotama, saputto sabhariyo sapariso sāmacco bhavantaṃ gotamaṃ saraṇaṃ gacchāmi dhammañca bhikkhusaṅghañca. Upāsakaṃ maṃ bhavaṃ gotamo dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gataṃ. Yathā ca bhavaṃ gotamo ukkaṭṭhāya aññāni upāsakakulāni upasaṅkamati, evameva bhavaṃ gotamo pokkharasātikulaṃ upasaṅkamatu. Tattha ye te māṇavakā vā māṇavikā vā bhavantaṃ gotamaṃ abhivādessanti vā paccuṭṭhissanti 64 vā āsanaṃ vā udakaṃ vā dassanti cittaṃ vā pasādessanti, tesaṃ taṃ bhavissati dīgharattaṃ hitāya sukhāyā’’ti. ‘‘Kalyāṇaṃ vuccati, brāhmaṇā’’ti.

    အမ္ဗဋ္ဌသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ တတိယံ။

    Ambaṭṭhasuttaṃ niṭṭhitaṃ tatiyaṃ.







    Footnotes:
    1. ပောက္ခရသာတီ (သီ.), ပောက္ခရသာဒိ (ပီ.)
    2. ဘဂဝာတိ (သ္ယာ. ကံ.), ဥပရိသောဏဒဏ္ဍသုတ္တာဒီသုပိ ဗုဒ္ဓဂုဏကထာယံ ဧဝမေဝ ဒိသ္သတိ
    3. pokkharasātī (sī.), pokkharasādi (pī.)
    4. bhagavāti (syā. kaṃ.), uparisoṇadaṇḍasuttādīsupi buddhaguṇakathāyaṃ evameva dissati
    5. ဗေဒာနံ (က.)
    6. bedānaṃ (ka.)
    7. ကိဉ္စိ ကိဉ္စိ (က.)
    8. kiñci kiñci (ka.)
    9. ကိဏ္ဟာ (က. သီ. ပီ.)
    10. အာဂစ္ဆေယ္ယာထော (သီ. ပီ.)
    11. မနသိကရေယ္ယာထော (သီ. ပီ.)
    12. kiṇhā (ka. sī. pī.)
    13. āgaccheyyātho (sī. pī.)
    14. manasikareyyātho (sī. pī.)
    15. ဂရုကရောန္တိ (သီ. သ္ယာ. ကံ. ပီ.)
    16. garukaronti (sī. syā. kaṃ. pī.)
    17. သန္ထာဂာရေ (သီ. ပီ.)
    18. အင္ဂုလိပတောဒကေန (ပီ.)
    19. santhāgāre (sī. pī.)
    20. aṅgulipatodakena (pī.)
    21. ဥက္ကာမုခံ ကရကဏ္ဍုံ (သီ. သ္ယာ.)
    22. သိနိပုရံ (သီ. သ္ယာ.)
    23. ukkāmukhaṃ karakaṇḍuṃ (sī. syā.)
    24. sinipuraṃ (sī. syā.)
    25. သာ ကဏ္ဟံ (ပီ.)
    26. sā kaṇhaṃ (pī.)
    27. သဉ္ဇောတိဘူတံ (သ္ယာ.)
    28. sañjotibhūtaṃ (syā.)
    29. ကိံ မေ တံ (က.)
    30. ဗ္ရူတု (သ္ယာ.)
    31. kiṃ me taṃ (ka.)
    32. brūtu (syā.)
    33. သန္နဟိ (က.)
    34. sannahi (ka.)
    35. ဘဒန္တေ (သီ. သ္ယာ.)
    36. bhadante (sī. syā.)
    37. ဗ္ရဟ္မုနာပိ အမ္ဗဋ္ဌ (က.), ဗ္ရဟ္မုနာပိ ဧသော အမ္ဗဋ္ဌ (ပီ.)
    38. brahmunāpi ambaṭṭha (ka.), brahmunāpi eso ambaṭṭha (pī.)
    39. ခာရိဝိဝိဓမာဒာယ (သီ. သ္ယာ. ပီ.)
    40. khārivividhamādāya (sī. syā. pī.)
    41. ကုဒ္ဒာလပိဋကံ (သီ. သ္ယာ. ပီ.)
    42. kuddālapiṭakaṃ (sī. syā. pī.)
    43. ယမဒဂ္ဂိ (က.)
    44. yamadaggi (ka.)
    45. အာမုတ္တမာလာဘရဏာ (သီ. သ္ယာ. ပီ.)
    46. āmuttamālābharaṇā (sī. syā. pī.)
    47. ဒီဃာသိဗဒ္ဓေဟိ (သ္ယာ. ပီ.)
    48. dīghāsibaddhehi (syā. pī.)
    49. ယာဝတိကော (က. ပီ.)
    50. yāvatiko (ka. pī.)
    51. ပဏ္ဍိတကာ
    52. ဗဟုသ္သုတကာ
    53. တေဝိဇ္ဇကာ
    54. သော ကုပိတော (ပီ.)
    55. paṇḍitakā
    56. bahussutakā
    57. tevijjakā
    58. so kupito (pī.)
    59. ဒာနိ သ္ဝေ (သီ. က.)
    60. dāni sve (sī. ka.)
    61. တေဓ (သ္ယာ.), တေ ဣဓ (ပီ.)
    62. tedha (syā.), te idha (pī.)
    63. ပစ္စုဋ္ဌသ္သန္တိ (ပီ.)
    64. paccuṭṭhassanti (pī.)



    Related texts:



    အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ဒီဃ နိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Dīgha nikāya (aṭṭhakathā) / ၃. အမ္ဗဋ္ဌသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 3. Ambaṭṭhasuttavaṇṇanā

    ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ဒီဃနိကာယ (ဋီကာ) • Dīghanikāya (ṭīkā) / ၃. အမ္ဗဋ္ဌသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 3. Ambaṭṭhasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact