Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / ථෙරගාථා-අට්‌ඨකථා • Theragāthā-aṭṭhakathā

    8. අඞ්‌ගුලිමාලත්‌ථෙරගාථාවණ්‌ණනා

    8. Aṅgulimālattheragāthāvaṇṇanā

    ගච්‌ඡං වදෙසීතිආදිකා ආයස්‌මතො අඞ්‌ගුලිමාලත්‌ථෙරස්‌ස ගාථා. කා උප්‌පත්‌ති? අයම්‌පි පුරිමබුද්‌ධෙසු කතාධිකාරො තත්‌ථ තත්‌ථ භවෙ විවට්‌ටූපනිස්‌සයං කුසලං උපචිනිත්‌වා ඉමස්‌මිං බුද්‌ධුප්‌පාදෙ සාවත්‌ථියං කොසලරඤ්‌ඤො පුරොහිතස්‌ස භග්‌ගවස්‌ස නාම බ්‍රාහ්‌මණස්‌ස පුත්‌තො හුත්‌වා නිබ්‌බත්‌ති. තස්‌ස ජාතදිවසෙ සකලනගරෙ ආවුධානි පජ්‌ජලිංසු, රඤ්‌ඤො ච මඞ්‌ගලාවුධං සයනපීඨෙ ඨපිතං පජ්‌ජලි, තං දිස්‌වා රාජා භීතො සංවිග්‌ගො නිද්‌දං න ලභි. පුරොහිතො තායං වෙලායං නක්‌ඛත්‌තයොගං උල්‌ලොකෙන්‌තො ‘‘චොරනක්‌ඛත්‌තෙන ජාතො’’ති සන්‌නිට්‌ඨානමකාසි. සො විභාතාය රත්‌තියා රඤ්‌ඤො සන්‌තිකං ගතො සුඛසෙය්‍යං පුච්‌ඡි. රාජා ‘‘කුතො, ආචරිය, සුඛසෙය්‍යං, රත්‌තියං මය්‌හං මඞ්‌ගලාවුධං පජ්‌ජලි, තස්‌ස කො නු ඛො විපාකො භවිස්‌සතී’’ති? ‘‘මා භායි, මහාරාජ, මය්‌හං ඝරෙ දාරකො ජාතො. තස්‌ස ආනුභාවෙන සකලනගරෙපි ආවුධානි පජ්‌ජලිංසූ’’ති. ‘‘කිං භවිස්‌සති, ආචරියා’’ති? ‘‘දාරකො චොරො භවිස්‌සතී’’ති. ‘‘කිං එකචාරී චොරො, උදාහු ගණජෙට්‌ඨකො’’ති? ‘‘එකචාරිකො, දෙව’’. ‘‘කිං නං මාරෙමා’’ති? ‘‘එකචාරිකො චෙ, පටිජග්‌ගථ තාව න’’න්‌ති ආහ. තස්‌ස නාමං කරොන්‌තා යස්‌මා ජායමානො රඤ්‌ඤො චිත්‌තං විහෙසෙන්‌තො ජාතො, තස්‌මා හිංසකොති කත්‌වා පච්‌ඡා දිට්‌ඨං අදිට්‌ඨන්‌ති විය අහිංසකොති වොහරිංසු.

    Gacchaṃ vadesītiādikā āyasmato aṅgulimālattherassa gāthā. Kā uppatti? Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayaṃ kusalaṃ upacinitvā imasmiṃ buddhuppāde sāvatthiyaṃ kosalarañño purohitassa bhaggavassa nāma brāhmaṇassa putto hutvā nibbatti. Tassa jātadivase sakalanagare āvudhāni pajjaliṃsu, rañño ca maṅgalāvudhaṃ sayanapīṭhe ṭhapitaṃ pajjali, taṃ disvā rājā bhīto saṃviggo niddaṃ na labhi. Purohito tāyaṃ velāyaṃ nakkhattayogaṃ ullokento ‘‘coranakkhattena jāto’’ti sanniṭṭhānamakāsi. So vibhātāya rattiyā rañño santikaṃ gato sukhaseyyaṃ pucchi. Rājā ‘‘kuto, ācariya, sukhaseyyaṃ, rattiyaṃ mayhaṃ maṅgalāvudhaṃ pajjali, tassa ko nu kho vipāko bhavissatī’’ti? ‘‘Mā bhāyi, mahārāja, mayhaṃ ghare dārako jāto. Tassa ānubhāvena sakalanagarepi āvudhāni pajjaliṃsū’’ti. ‘‘Kiṃ bhavissati, ācariyā’’ti? ‘‘Dārako coro bhavissatī’’ti. ‘‘Kiṃ ekacārī coro, udāhu gaṇajeṭṭhako’’ti? ‘‘Ekacāriko, deva’’. ‘‘Kiṃ naṃ māremā’’ti? ‘‘Ekacāriko ce, paṭijaggatha tāva na’’nti āha. Tassa nāmaṃ karontā yasmā jāyamāno rañño cittaṃ vihesento jāto, tasmā hiṃsakoti katvā pacchā diṭṭhaṃ adiṭṭhanti viya ahiṃsakoti vohariṃsu.

    සො වයප්‌පත්‌තො පුබ්‌බකම්‌මබලෙන සත්‌තන්‌නං හත්‌ථීනං බලං ධාරෙති. තස්‌සිදං පුබ්‌බකම්‌මං – බුද්‌ධසුඤ්‌ඤෙ ලොකෙ කස්‌සකො හුත්‌වා නිබ්‌බත්‌තො එකං පච්‌චෙකබුද්‌ධං වස්‌සොදකෙන තින්‌තං අල්‌ලචීවරං සීතපීළිතං අත්‌තනො ඛෙත්‌තභූමිං උපගතං දිස්‌වා ‘‘පුඤ්‌ඤක්‌ඛෙත්‌තං මෙ උපට්‌ඨිත’’න්‌ති සොමනස්‌සජාතො අග්‌ගිං කත්‌වා අදාසි. සො තස්‌ස කම්‌මස්‌ස බලෙන නිබ්‌බත්‌තනිබ්‌බත්‌තට්‌ඨානෙ ථාමජවබලසම්‌පන්‌නො ච හුත්‌වා ඉමස්‌මිං පච්‌ඡිමත්‌තභාවෙ සත්‌තන්‌නං හත්‌ථීනං බලං ධාරෙති. සො තක්‌කසිලං ගන්‌ත්‌වා දිසාපාමොක්‌ඛස්‌ස ආචරියස්‌ස සන්‌තිකෙ ධම්‌මන්‌තෙවාසී හුත්‌වා සිප්‌පං උග්‌ගණ්‌හතො ආචරියබ්‍රාහ්‌මණං තස්‌ස භරියඤ්‌ච සක්‌කච්‌චං පටිජග්‌ගති. තෙනස්‌ස සා බ්‍රාහ්‌මණී ගෙහෙ ලබ්‌භමානෙන භත්‌තාදිනා සඞ්‌ගහං කරොති. තං අසහමානා අඤ්‌ඤෙ මාණවා ආචරියෙන සද්‌ධිං භෙදං අකංසු. බ්‍රාහ්‌මණො තෙසං වචනං ද්‌වෙ තයො වාරෙ අසද්‌දහන්‌තො හුත්‌වා පච්‌ඡා සද්‌දහිත්‌වා ‘‘මහාබලො මාණවො, න සක්‌කා කෙනචි මාරාපෙතුං, උපායෙන නං මාරෙස්‌සාමී’’ති චින්‌තෙත්‌වා නිට්‌ඨිතසිප්‌පං අත්‌තනො නගරං ගන්‌තුං ආපුච්‌ඡන්‌තං මාණවං ආහ – ‘‘තාත අහිංසක, නිට්‌ඨිතසිප්‌පෙන නාම අන්‌තෙවාසිනා ආචරියස්‌ස ගරුදක්‌ඛිණා දාතබ්‌බා, තං මය්‌හං දෙහී’’ති. ‘‘සාධු, ආචරිය, කිං දස්‌සාමී’’ති? ‘‘මනුස්‌සානං සහස්‌සදක්‌ඛිණහත්‌ථඞ්‌ගලියො ආනෙහී’’ති. බ්‍රාහ්‌මණස්‌ස කිර අයමස්‌ස අධිප්‌පායො – බහූසු මාරියමානෙසු එකන්‌තතො එකො නං මාරෙය්‍යාති . තං සුත්‌වා අහිංසකො අත්‌තනො චිරපරිචිතං නික්‌කරුණතං පුරක්‌ඛත්‌වා සන්‌නද්‌ධපඤ්‌චාවුධො කොසලරඤ්‌ඤො විජිතෙ ජාලිනං වනං පවිසිත්‌වා මහාමග්‌ගසමීපෙ පබ්‌බතන්‌තරෙ වසන්‌තො පබ්‌බතසිඛරෙ ඨත්‌වා මග්‌ගෙන ගච්‌ඡන්‌තෙ මනුස්‌සෙ ඔලොකෙත්‌වා වෙගෙන ගන්‌ත්‌වා අඞ්‌ගුලියො ගහෙත්‌වා රුක්‌ඛග්‌ගෙ ඔලම්‌බෙසි. තා ගිජ්‌ඣාපි කාකාපි ඛාදිංසු, භූමියං නික්‌ඛිත්‌තා පූතිභාවං අගමංසු. එවං ගණනාය අපරිපූරමානාය ලද්‌ධා ලද්‌ධා අඞ්‌ගුලියො සුත්‌තෙන ගන්‌ථිත්‌වා මාලං කත්‌වා යඤ්‌ඤොපචිතං විය අංසෙ ඔලම්‌බෙසි. තතො පට්‌ඨාය අඞ්‌ගුලිමාලොත්‌වෙවස්‌ස සමඤ්‌ඤා අහොසි.

    So vayappatto pubbakammabalena sattannaṃ hatthīnaṃ balaṃ dhāreti. Tassidaṃ pubbakammaṃ – buddhasuññe loke kassako hutvā nibbatto ekaṃ paccekabuddhaṃ vassodakena tintaṃ allacīvaraṃ sītapīḷitaṃ attano khettabhūmiṃ upagataṃ disvā ‘‘puññakkhettaṃ me upaṭṭhita’’nti somanassajāto aggiṃ katvā adāsi. So tassa kammassa balena nibbattanibbattaṭṭhāne thāmajavabalasampanno ca hutvā imasmiṃ pacchimattabhāve sattannaṃ hatthīnaṃ balaṃ dhāreti. So takkasilaṃ gantvā disāpāmokkhassa ācariyassa santike dhammantevāsī hutvā sippaṃ uggaṇhato ācariyabrāhmaṇaṃ tassa bhariyañca sakkaccaṃ paṭijaggati. Tenassa sā brāhmaṇī gehe labbhamānena bhattādinā saṅgahaṃ karoti. Taṃ asahamānā aññe māṇavā ācariyena saddhiṃ bhedaṃ akaṃsu. Brāhmaṇo tesaṃ vacanaṃ dve tayo vāre asaddahanto hutvā pacchā saddahitvā ‘‘mahābalo māṇavo, na sakkā kenaci mārāpetuṃ, upāyena naṃ māressāmī’’ti cintetvā niṭṭhitasippaṃ attano nagaraṃ gantuṃ āpucchantaṃ māṇavaṃ āha – ‘‘tāta ahiṃsaka, niṭṭhitasippena nāma antevāsinā ācariyassa garudakkhiṇā dātabbā, taṃ mayhaṃ dehī’’ti. ‘‘Sādhu, ācariya, kiṃ dassāmī’’ti? ‘‘Manussānaṃ sahassadakkhiṇahatthaṅgaliyo ānehī’’ti. Brāhmaṇassa kira ayamassa adhippāyo – bahūsu māriyamānesu ekantato eko naṃ māreyyāti . Taṃ sutvā ahiṃsako attano ciraparicitaṃ nikkaruṇataṃ purakkhatvā sannaddhapañcāvudho kosalarañño vijite jālinaṃ vanaṃ pavisitvā mahāmaggasamīpe pabbatantare vasanto pabbatasikhare ṭhatvā maggena gacchante manusse oloketvā vegena gantvā aṅguliyo gahetvā rukkhagge olambesi. Tā gijjhāpi kākāpi khādiṃsu, bhūmiyaṃ nikkhittā pūtibhāvaṃ agamaṃsu. Evaṃ gaṇanāya aparipūramānāya laddhā laddhā aṅguliyo suttena ganthitvā mālaṃ katvā yaññopacitaṃ viya aṃse olambesi. Tato paṭṭhāya aṅgulimālotvevassa samaññā ahosi.

    එවං තස්‌මිං මනුස්‌සෙ මාරෙන්‌තෙ මග්‌ගො අවළඤ්‌ජො අහොසි. සො මග්‌ගෙ මනුස්‌සෙ අලභන්‌තො ගාමූපචාරං ගන්‌ත්‌වා නිලීයිත්‌වා ආගතාගතෙ මනුස්‌සෙ මාරෙත්‌වා අඞ්‌ගුලියො ගහෙත්‌වා ගච්‌ඡති. තං ඤත්‌වා මනුස්‌සා ගාමතො අපක්‌කමිංසු, ගාමා සුඤ්‌ඤා අහෙසුං, තථා නිගමා ජනපදා ච. එවං තෙන සො පදෙසො උබ්‌බාසිතො අහොසි. අඞ්‌ගුලිමාලස්‌ස ච එකාය ඌනා සහස්‌සඅඞ්‌ගුලියො සඞ්‌ගහා අහෙසුං. අථ මනුස්‌සා තං චොරුපද්‌දවං කොසලරඤ්‌ඤො ආරොචෙසුං. රාජා පාතොව නගරෙ භෙරිං චරාපෙසි, ‘‘සීඝං අඞ්‌ගුලිමාලචොරං ගණ්‌හාම, බලකායො ආගච්‌ඡතූ’’ති. තං සුත්‌වා අඞ්‌ගුලිමාලස්‌ස මාතා මන්‌තාණී නාම බ්‍රාහ්‌මණී තස්‌ස පිතරං ආහ – ‘‘පුත්‌තො කිර තෙ චොරො හුත්‌වා ඉදඤ්‌චිදඤ්‌ච කරොති, තං ‘ඊදිසං මා කරී’ති සඤ්‌ඤාපෙත්‌වා ආනෙහි, අඤ්‌ඤථා නං රාජා ඝාතෙය්‍යා’’ති. බ්‍රාහ්‌මණො ‘‘න මය්‌හං තාදිසෙහි පුත්‌තෙහි අත්‌ථො, රාජා යං වා තං වා කරොතූ’’ති ආහ . අථ බ්‍රාහ්‌මණී පුත්‌තසිනෙහෙන පාථෙය්‍යං ගහෙත්‌වා ‘‘මම පුත්‌තං සඤ්‌ඤාපෙත්‌වා ආනෙස්‌සාමී’’ති මග්‌ගං පටිපජ්‌ජි.

    Evaṃ tasmiṃ manusse mārente maggo avaḷañjo ahosi. So magge manusse alabhanto gāmūpacāraṃ gantvā nilīyitvā āgatāgate manusse māretvā aṅguliyo gahetvā gacchati. Taṃ ñatvā manussā gāmato apakkamiṃsu, gāmā suññā ahesuṃ, tathā nigamā janapadā ca. Evaṃ tena so padeso ubbāsito ahosi. Aṅgulimālassa ca ekāya ūnā sahassaaṅguliyo saṅgahā ahesuṃ. Atha manussā taṃ corupaddavaṃ kosalarañño ārocesuṃ. Rājā pātova nagare bheriṃ carāpesi, ‘‘sīghaṃ aṅgulimālacoraṃ gaṇhāma, balakāyo āgacchatū’’ti. Taṃ sutvā aṅgulimālassa mātā mantāṇī nāma brāhmaṇī tassa pitaraṃ āha – ‘‘putto kira te coro hutvā idañcidañca karoti, taṃ ‘īdisaṃ mā karī’ti saññāpetvā ānehi, aññathā naṃ rājā ghāteyyā’’ti. Brāhmaṇo ‘‘na mayhaṃ tādisehi puttehi attho, rājā yaṃ vā taṃ vā karotū’’ti āha . Atha brāhmaṇī puttasinehena pātheyyaṃ gahetvā ‘‘mama puttaṃ saññāpetvā ānessāmī’’ti maggaṃ paṭipajji.

    භගවා ‘‘අයං ‘අඞ්‌ගුලිමාලං ආනෙස්‌සාමී’ති ගච්‌ඡති, සචෙ සා ගමිස්‌සති, අඞ්‌ගුලිමාලො ‘අඞ්‌ගුලිසහස්‌සං පූරෙස්‌සාමී’ති මාතරම්‌පි මාරෙස්‌සති. සො ච පච්‌ඡිමභවිකො, සචාහං න ගමිස්‌සං, මහාජානි අභවිස්‌සා’’ති ඤත්‌වා පච්‌ඡාභත්‌තං පිණ්‌ඩපාතපටික්‌කන්‌තො සයමෙව පත්‌තචීවරං ගහෙත්‌වා අඞ්‌ගුලිමාලං උද්‌දිස්‌ස තිංසයොජනිකං මග්‌ගං පදසාව පටිපජ්‌ජමානො අන්‌තරාමග්‌ගෙ ගොපාලකාදීහි වාරියමානොපි ජාලිනං වනං උපගච්‌ඡි. තස්‌මිඤ්‌ච ඛණෙ තස්‌ස මාතා තෙන දිට්‌ඨා, සො මාතරං දූරතොව දිස්‌වා ‘‘මාතරම්‌පි මාරෙත්‌වා අජ්‌ජ ඌනඞ්‌ගුලිං පූරෙස්‌සාමී’’ති අසිං උක්‌ඛිපිත්‌වා උපධාවි. තෙසං උභින්‌නං අන්‌තරෙ භගවා අත්‌තානං දස්‌සෙසි. අඞ්‌ගුලිමාලො භගවන්‌තං දිස්‌වා ‘‘කිං මෙ මාතරං වධිත්‌වා අඞ්‌ගුලියා ගහිතෙන? ජීවතු මෙ මාතා, යංනූනාහං ඉමං සමණං ජීවිතා වොරොපෙත්‌වා අඞ්‌ගුලිං ගණ්‌හෙය්‍ය’’න්‌ති උක්‌ඛිත්‌තාසිකො භගවන්‌තං පිට්‌ඨිතො පිට්‌ඨිතො අනුබන්‌ධි. අථ ඛො භගවා තථාරූපං ඉද්‌ධාභිසඞ්‌ඛාරං අභිසඞ්‌ඛාසි, යථා පකතිඉරියාපථෙන ගච්‌ඡන්‌තම්‌පි අත්‌තානං අඞ්‌ගුලිමාලො සබ්‌බථාමෙන ධාවන්‌තොපි න සක්‌කොති සම්‌පාපුණිතුං. සො පරිහීනජවො ඝුරුඝුරුපස්‌සාසී කච්‌ඡෙහි සෙදං මුඤ්‌චන්‌තො පදං උද්‌ධරිතුම්‌පි අසක්‌කොන්‌තො ඛාණු විය ඨිතො භගවන්‌තං ‘‘තිට්‌ඨ තිට්‌ඨ, සමණා’’ති ආහ. භගවා ගච්‌ඡන්‌තොව ‘‘ඨිතො අහං, අඞ්‌ගුලිමාල, ත්‌වඤ්‌ච තිට්‌ඨා’’ති ආහ. සො ‘‘ඉමෙ ඛො සමණා සක්‍යපුත්‌තියා සච්‌චවාදිනො, අයං සමණො ගච්‌ඡන්‌තොයෙව ‘ඨිතො අහං, අඞ්‌ගුලිමාල, ත්‌වඤ්‌ච තිට්‌ඨා’ති ආහ, අහඤ්‌චම්‌හි ඨිතො, කො නු ඛො ඉමස්‌ස අධිප්‌පායො, පුච්‌ඡිත්‌වා නං ජානිස්‌සාමී’’ති භගවන්‌තං ගාථාය අජ්‌ඣභාසි –

    Bhagavā ‘‘ayaṃ ‘aṅgulimālaṃ ānessāmī’ti gacchati, sace sā gamissati, aṅgulimālo ‘aṅgulisahassaṃ pūressāmī’ti mātarampi māressati. So ca pacchimabhaviko, sacāhaṃ na gamissaṃ, mahājāni abhavissā’’ti ñatvā pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto sayameva pattacīvaraṃ gahetvā aṅgulimālaṃ uddissa tiṃsayojanikaṃ maggaṃ padasāva paṭipajjamāno antarāmagge gopālakādīhi vāriyamānopi jālinaṃ vanaṃ upagacchi. Tasmiñca khaṇe tassa mātā tena diṭṭhā, so mātaraṃ dūratova disvā ‘‘mātarampi māretvā ajja ūnaṅguliṃ pūressāmī’’ti asiṃ ukkhipitvā upadhāvi. Tesaṃ ubhinnaṃ antare bhagavā attānaṃ dassesi. Aṅgulimālo bhagavantaṃ disvā ‘‘kiṃ me mātaraṃ vadhitvā aṅguliyā gahitena? Jīvatu me mātā, yaṃnūnāhaṃ imaṃ samaṇaṃ jīvitā voropetvā aṅguliṃ gaṇheyya’’nti ukkhittāsiko bhagavantaṃ piṭṭhito piṭṭhito anubandhi. Atha kho bhagavā tathārūpaṃ iddhābhisaṅkhāraṃ abhisaṅkhāsi, yathā pakatiiriyāpathena gacchantampi attānaṃ aṅgulimālo sabbathāmena dhāvantopi na sakkoti sampāpuṇituṃ. So parihīnajavo ghurughurupassāsī kacchehi sedaṃ muñcanto padaṃ uddharitumpi asakkonto khāṇu viya ṭhito bhagavantaṃ ‘‘tiṭṭha tiṭṭha, samaṇā’’ti āha. Bhagavā gacchantova ‘‘ṭhito ahaṃ, aṅgulimāla, tvañca tiṭṭhā’’ti āha. So ‘‘ime kho samaṇā sakyaputtiyā saccavādino, ayaṃ samaṇo gacchantoyeva ‘ṭhito ahaṃ, aṅgulimāla, tvañca tiṭṭhā’ti āha, ahañcamhi ṭhito, ko nu kho imassa adhippāyo, pucchitvā naṃ jānissāmī’’ti bhagavantaṃ gāthāya ajjhabhāsi –

    866.

    866.

    ‘‘ගච්‌ඡං වදෙසි සමණ ඨිතොම්‌හි, මමඤ්‌ච බ්‍රූසි ඨිතමට්‌ඨිතොති;

    ‘‘Gacchaṃ vadesi samaṇa ṭhitomhi, mamañca brūsi ṭhitamaṭṭhitoti;

    පුච්‌ඡාමි තං සමණ එතමත්‌ථං, කථං ඨිතො ත්‌වං අහමට්‌ඨිතොම්‌හී’’ති.

    Pucchāmi taṃ samaṇa etamatthaṃ, kathaṃ ṭhito tvaṃ ahamaṭṭhitomhī’’ti.

    තත්‌ථ සමණාති භගවන්‌තං ආලපති. මමන්‌ති මං. කථන්‌ති කෙනාකාරෙන. අයඤ්‌හෙත්‌ථ අත්‌ථො – සමණ, ත්‌වං ගච්‌ඡන්‌තොව සමානො ‘‘ඨිතොම්‌හී’’ති වදෙසි. මමඤ්‌ච ඨිතංයෙව ‘‘අට්‌ඨිතො’’ති බ්‍රූසි, වදෙසි. කාරණෙනෙත්‌ථ භවිතබ්‌බං, තස්‌මා තං සමණං අහං එවමත්‌ථං පුච්‌ඡාමි. කථං කෙනාකාරෙන ත්‌වං ඨිතො අහොසි, අහඤ්‌ච අට්‌ඨිතොම්‌හීති. එවං වුත්‌තෙ භගවා –

    Tattha samaṇāti bhagavantaṃ ālapati. Mamanti maṃ. Kathanti kenākārena. Ayañhettha attho – samaṇa, tvaṃ gacchantova samāno ‘‘ṭhitomhī’’ti vadesi. Mamañca ṭhitaṃyeva ‘‘aṭṭhito’’ti brūsi, vadesi. Kāraṇenettha bhavitabbaṃ, tasmā taṃ samaṇaṃ ahaṃ evamatthaṃ pucchāmi. Kathaṃ kenākārena tvaṃ ṭhito ahosi, ahañca aṭṭhitomhīti. Evaṃ vutte bhagavā –

    867.

    867.

    ‘‘ඨිතො අහං අඞ්‌ගුලිමාල සබ්‌බදා, සබ්‌බෙසු භූතෙසු නිධාය දණ්‌ඩං;

    ‘‘Ṭhito ahaṃ aṅgulimāla sabbadā, sabbesu bhūtesu nidhāya daṇḍaṃ;

    තුවඤ්‌ච පාණෙසු අසඤ්‌ඤතොසි, තස්‌මා ඨිතොහං තුවමට්‌ඨිතොසී’’ති. –

    Tuvañca pāṇesu asaññatosi, tasmā ṭhitohaṃ tuvamaṭṭhitosī’’ti. –

    ගාථාය තං අජ්‌ඣභාසි.

    Gāthāya taṃ ajjhabhāsi.

    තත්‌ථ ඨිතො අහං, අඞ්‌ගුලිමාල, සබ්‌බදා, සබ්‌බෙසු භූතෙසු නිධාය දණ්‌ඩන්‌ති, අඞ්‌ගුලිමාල, අහං සබ්‌බදා සබ්‌බකාලෙ ආදිමජ්‌ඣපරියොසානෙසු තසථාවරභෙදෙසු සබ්‌බෙසු සත්‌තෙසු දණ්‌ඩං නිධාය නිහිතදණ්‌ඩො නිහිතසත්‌ථො ලජ්‌ජී දයාපන්‌නො, තතො අඤ්‌ඤථා අවත්‌තනතො එවරූපෙනෙව ඨිතො. තුවඤ්‌ච පාණෙසු අසඤ්‌ඤතොසීති ත්‌වං පන සත්‌තෙසු සඤ්‌ඤමරහිතො අසි, ලුද්‌දො ලොහිතපාණි හතපහතෙ නිවිට්‌ඨො අදයාපන්‌නො, තස්‌මා අසඤ්‌ඤතො විරතිවසෙන අට්‌ඨිතො. තතො එව තාසු තාසු ගතීසු පරිබ්‌භමනතොපි තුවං ඉදානි ඉරියාපථෙන ඨිතොපි අට්‌ඨිතො අසි, අහං පන වුත්‌තප්‌පකාරෙන ඨිතොති. තතො අඞ්‌ගුලිමාලො යථාභුච්‌චගුණප්‌පභාවිතස්‌ස ජලතලෙ තෙලස්‌ස විය සකලං ලොකං අභිබ්‍යාපෙත්‌වා ඨිතස්‌ස භගවතො කිත්‌තිසද්‌දස්‌ස සුතපුබ්‌බත්‌තා හෙතුසම්‌පත්‌තියා ඤාණස්‌ස ච පරිපාකගතත්‌තා ‘‘අයං සො භගවා’’ති සඤ්‌ජාතපීතිසොමනස්‌සො ‘‘මහා අයං සීහනාදො, මහන්‌තං ගජ්‌ජිතං, නයිදං අඤ්‌ඤස්‌ස භවිස්‌සති, සමණස්‌ස මඤ්‌ඤෙ ගොතමස්‌ස එතං ගජ්‌ජිතං, දිට්‌ඨො වතම්‌හි මහෙසිනා සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධෙන, මය්‌හං සඞ්‌ගහකරණත්‌ථං භගවා ඉධාගතො’’ති චින්‌තෙත්‌වා –

    Tattha ṭhito ahaṃ, aṅgulimāla, sabbadā, sabbesu bhūtesu nidhāya daṇḍanti, aṅgulimāla, ahaṃ sabbadā sabbakāle ādimajjhapariyosānesu tasathāvarabhedesu sabbesu sattesu daṇḍaṃ nidhāya nihitadaṇḍo nihitasattho lajjī dayāpanno, tato aññathā avattanato evarūpeneva ṭhito. Tuvañca pāṇesu asaññatosīti tvaṃ pana sattesu saññamarahito asi, luddo lohitapāṇi hatapahate niviṭṭho adayāpanno, tasmā asaññato virativasena aṭṭhito. Tato eva tāsu tāsu gatīsu paribbhamanatopi tuvaṃ idāni iriyāpathena ṭhitopi aṭṭhito asi, ahaṃ pana vuttappakārena ṭhitoti. Tato aṅgulimālo yathābhuccaguṇappabhāvitassa jalatale telassa viya sakalaṃ lokaṃ abhibyāpetvā ṭhitassa bhagavato kittisaddassa sutapubbattā hetusampattiyā ñāṇassa ca paripākagatattā ‘‘ayaṃ so bhagavā’’ti sañjātapītisomanasso ‘‘mahā ayaṃ sīhanādo, mahantaṃ gajjitaṃ, nayidaṃ aññassa bhavissati, samaṇassa maññe gotamassa etaṃ gajjitaṃ, diṭṭho vatamhi mahesinā sammāsambuddhena, mayhaṃ saṅgahakaraṇatthaṃ bhagavā idhāgato’’ti cintetvā –

    868.

    868.

    ‘‘චිරස්‌සං වත මෙ මහිතො මහෙසී, මහාවනං සමණො පච්‌චපාදි;

    ‘‘Cirassaṃ vata me mahito mahesī, mahāvanaṃ samaṇo paccapādi;

    සොහං චජිස්‌සාමි සහස්‌සපාපං, සුත්‌වාන ගාථං තව ධම්‌මයුත්‌ත’’න්‌ති. –

    Sohaṃ cajissāmi sahassapāpaṃ, sutvāna gāthaṃ tava dhammayutta’’nti. –

    ඉමං ගාථං අභාසි.

    Imaṃ gāthaṃ abhāsi.

    තත්‌ථ චිරස්‌සං වතාති චිරකාලෙන වත. මෙති මය්‌හං අනුග්‌ගහත්‌ථාය. මහිතොති සදෙවකෙන ලොකෙන මහතියා පූජාය පූජිතො. මහන්‌තෙ සීලක්‌ඛන්‌ධාදිගුණෙ එසි, ගවෙසීති මහෙසී. මහාවනං සමණො පච්‌චපාදීති ඉමං මහාරඤ්‌ඤං සමිතසබ්‌බපාපො භගවා පටිපජ්‌ජි. සොහං චජිස්‌සාමි සහස්‌සපාපං, සුත්‌වාන ගාථං තව ධම්‌මයුත්‌තන්‌ති සොහං ධම්‌මයුත්‌තං ධම්‌මූපසංහිතං තව ගාථං සුණිං. සොහං තං සුත්‌වාන ‘‘චිරස්‌සම්‌පි චිරකාලෙනපි සඞ්‌ගතං පරිචිතං පාපසහස්‌සං පජහිස්‌ස’’න්‌ති චින්‌තෙත්‌වා ඉදානි නං අඤ්‌ඤදත්‌ථු පරිච්‌චජිස්‌සාමීති අත්‌ථො. එවං පන වත්‌වා යථා පටිපජ්‌ජි, යථා ච භගවතා අනුග්‌ගහිතො, තං දස්‌සෙතුං –

    Tattha cirassaṃ vatāti cirakālena vata. Meti mayhaṃ anuggahatthāya. Mahitoti sadevakena lokena mahatiyā pūjāya pūjito. Mahante sīlakkhandhādiguṇe esi, gavesīti mahesī. Mahāvanaṃ samaṇo paccapādīti imaṃ mahāraññaṃ samitasabbapāpo bhagavā paṭipajji. Sohaṃ cajissāmi sahassapāpaṃ, sutvāna gāthaṃ tava dhammayuttanti sohaṃ dhammayuttaṃ dhammūpasaṃhitaṃ tava gāthaṃ suṇiṃ. Sohaṃ taṃ sutvāna ‘‘cirassampi cirakālenapi saṅgataṃ paricitaṃ pāpasahassaṃ pajahissa’’nti cintetvā idāni naṃ aññadatthu pariccajissāmīti attho. Evaṃ pana vatvā yathā paṭipajji, yathā ca bhagavatā anuggahito, taṃ dassetuṃ –

    869.

    869.

    ‘‘ඉච්‌චෙව චොරො අසිමාවුධඤ්‌ච, සොබ්‌භෙ පපාතෙ නරකෙ අන්‌වකාසි;

    ‘‘Icceva coro asimāvudhañca, sobbhe papāte narake anvakāsi;

    අවන්‌දි චොරො සුගතස්‌ස පාදෙ, තත්‌ථෙව පබ්‌බජ්‌ජමයාචි බුද්‌ධං.

    Avandi coro sugatassa pāde, tattheva pabbajjamayāci buddhaṃ.

    870.

    870.

    ‘‘බුද්‌ධො ච ඛො කාරුණිකො මහෙසි, යො සත්‌ථා ලොකස්‌ස සදෙවකස්‌ස;

    ‘‘Buddho ca kho kāruṇiko mahesi, yo satthā lokassa sadevakassa;

    තමෙහි භික්‌ඛූති තදා අවොච, එසෙව තස්‌ස අහු භික්‌ඛුභාවො’’ති.

    Tamehi bhikkhūti tadā avoca, eseva tassa ahu bhikkhubhāvo’’ti.

    සඞ්‌ගීතිකාරා ඉමා ද්‌වෙ ගාථා ඨපෙසුං.

    Saṅgītikārā imā dve gāthā ṭhapesuṃ.

    තත්‌ථ ඉච්‌චෙවාති ඉති එව එවං වත්‌වා අනන්‌තරමෙව. චොරොති අඞ්‌ගුලිමාලො. අසින්‌ති ඛග්‌ගං. ආවුධන්‌ති සෙසාවුධං. සොබ්‌භෙති සමන්‌තතො ඡින්‌නතටෙ. පපාතෙති එකතො ඡින්‌නතටෙ. නරකෙති භූමියා ඵලිතවිවරෙ. ඉධ පන තීහිපි පදෙහි යත්‌ථ පතිතං අඤ්‌ඤෙන ගහෙතුං න සක්‌කා, තාදිසං පබ්‌බතන්‌තරමෙව වදති. අන්‌වකාසීති අනු අකාසි, පඤ්‌චවිධම්‌පි අත්‌තනො ආවුධං අනු ඛිපි ඡඩ්‌ඩෙසි, තානි ඡඩ්‌ඩෙත්‌වා භගවතො පාදෙසු සිරසා නිපතිත්‌වා ‘‘පබ්‌බාජෙථ මං, භන්‌තෙ’’ති ආහ. තෙන වුත්‌තං ‘‘අවන්‌දි චොරො සුගතස්‌ස පාදෙ, තත්‌ථෙව පබ්‌බජ්‌ජමයාචි බුද්‌ධ’’න්‌ති. එවං තෙන පබ්‌බජ්‌ජාය යාචිතාය සත්‌ථා තස්‌ස පුරිමකම්‌මං ඔලොකෙන්‌තො එහිභික්‌ඛුභාවාය හෙතුසම්‌පත්‌තිං දිස්‌වා දක්‌ඛිණහත්‌ථං පසාරෙත්‌වා – ‘‘එහි, භික්‌ඛු, ස්‌වාඛාතො ධම්‌මො, චර බ්‍රහ්‌මචරියං, සම්‌මා දුක්‌ඛස්‌ස අන්‌තකිරියායා’’ති ආහ. සා එව ච තස්‌ස පබ්‌බජ්‌ජා උපසම්‌පදා ච අහොසි. තෙනාහ ‘‘තමෙහි භික්‌ඛූති තදා අවොච, එසෙව තස්‌ස අහු භික්‌ඛුභාවො’’ති.

    Tattha iccevāti iti eva evaṃ vatvā anantarameva. Coroti aṅgulimālo. Asinti khaggaṃ. Āvudhanti sesāvudhaṃ. Sobbheti samantato chinnataṭe. Papāteti ekato chinnataṭe. Naraketi bhūmiyā phalitavivare. Idha pana tīhipi padehi yattha patitaṃ aññena gahetuṃ na sakkā, tādisaṃ pabbatantarameva vadati. Anvakāsīti anu akāsi, pañcavidhampi attano āvudhaṃ anu khipi chaḍḍesi, tāni chaḍḍetvā bhagavato pādesu sirasā nipatitvā ‘‘pabbājetha maṃ, bhante’’ti āha. Tena vuttaṃ ‘‘avandi coro sugatassa pāde, tattheva pabbajjamayāci buddha’’nti. Evaṃ tena pabbajjāya yācitāya satthā tassa purimakammaṃ olokento ehibhikkhubhāvāya hetusampattiṃ disvā dakkhiṇahatthaṃ pasāretvā – ‘‘ehi, bhikkhu, svākhāto dhammo, cara brahmacariyaṃ, sammā dukkhassa antakiriyāyā’’ti āha. Sā eva ca tassa pabbajjā upasampadā ca ahosi. Tenāha ‘‘tamehi bhikkhūti tadā avoca, eseva tassa ahu bhikkhubhāvo’’ti.

    එවං ථෙරො සත්‌ථු සන්‌තිකෙ එහිභික්‌ඛුභාවෙන පබ්‌බජ්‌ජං උපසම්‌පදඤ්‌ච ලභිත්‌වා විපස්‌සනාය කම්‌මං කරොන්‌තො අරහත්‌තං පත්‌වා විමුත්‌තිසුඛං පටිසංවෙදෙන්‌තො පීතිසොමනස්‌සජාතො උදානවසෙන –

    Evaṃ thero satthu santike ehibhikkhubhāvena pabbajjaṃ upasampadañca labhitvā vipassanāya kammaṃ karonto arahattaṃ patvā vimuttisukhaṃ paṭisaṃvedento pītisomanassajāto udānavasena –

    871.

    871.

    ‘‘යො ච පුබ්‌බෙ පමජ්‌ජිත්‌වා, පච්‌ඡා සො නප්‌පමජ්‌ජති;

    ‘‘Yo ca pubbe pamajjitvā, pacchā so nappamajjati;

    සොමං ලොකං පභාසෙති, අබ්‌භා මුත්‌තොව චන්‌දිමා.

    Somaṃ lokaṃ pabhāseti, abbhā muttova candimā.

    872.

    872.

    ‘‘යස්‌ස පාපං කතං කම්‌මං, කුසලෙන පිධීයති;

    ‘‘Yassa pāpaṃ kataṃ kammaṃ, kusalena pidhīyati;

    සොමං ලොකං පභාසෙති, අබ්‌භා මුත්‌තොව චන්‌දිමා.

    Somaṃ lokaṃ pabhāseti, abbhā muttova candimā.

    873.

    873.

    ‘‘යො හවෙ දහරො භික්‌ඛු, යුඤ්‌ජති බුද්‌ධසාසනෙ;

    ‘‘Yo have daharo bhikkhu, yuñjati buddhasāsane;

    සොමං ලොකං පභාසෙති, අබ්‌භා මුත්‌තොව චන්‌දිමා’’ති. – ගාථත්‌තයං අභාසි;

    Somaṃ lokaṃ pabhāseti, abbhā muttova candimā’’ti. – gāthattayaṃ abhāsi;

    තස්‌සත්‌ථො – යො පුග්‌ගලො ගහට්‌ඨො වා පබ්‌බජිතො වා කල්‍යාණමිත්‌තසංසග්‌ගතො පුබ්‌බෙ පාපමිත්‌තසංසග්‌ගෙන වා අත්‌තනො වා පටිසඞ්‌ඛානාභාවෙන පමජ්‌ජිත්‌වා සම්‌මාපටිපත්‌තියං පමාදං ආපජ්‌ජිත්‌වා , පච්‌ඡා කල්‍යාණමිත්‌තසංසග්‌ගෙන යොනිසො උම්‌මුජ්‌ජන්‌තො නප්‌පමජ්‌ජති, සම්‌මා පටිපජ්‌ජති, සමථවිපස්‌සනං අනුයුඤ්‌ජන්‌තො තිස්‌සො විජ්‌ජා ඡ අභිඤ්‌ඤා පාපුණාති, සො අබ්‌භාදීහි මුත්‌තො චන්‌දො විය ඔකාසලොකං අත්‌තනා අධිගතාහි විජ්‌ජාභිඤ්‌ඤාහි ඉමං ඛන්‌ධාදිලොකං ඔභාසෙතීති.

    Tassattho – yo puggalo gahaṭṭho vā pabbajito vā kalyāṇamittasaṃsaggato pubbe pāpamittasaṃsaggena vā attano vā paṭisaṅkhānābhāvena pamajjitvā sammāpaṭipattiyaṃ pamādaṃ āpajjitvā , pacchā kalyāṇamittasaṃsaggena yoniso ummujjanto nappamajjati, sammā paṭipajjati, samathavipassanaṃ anuyuñjanto tisso vijjā cha abhiññā pāpuṇāti, so abbhādīhi mutto cando viya okāsalokaṃ attanā adhigatāhi vijjābhiññāhi imaṃ khandhādilokaṃ obhāsetīti.

    යස්‌ස පුග්‌ගලස්‌ස කතං උපචිතං පාපකම්‌මං කම්‌මක්‌ඛයකරෙන ලොකුත්‌තරකුසලෙන අවිපාකාරහභාවස්‌ස ආහරිතත්‌තා විපාකුප්‌පාදනෙ ද්‌වාරපිධානෙන පිධීයති ථකීයති. සෙසං වුත්‌තනයමෙව.

    Yassa puggalassa kataṃ upacitaṃ pāpakammaṃ kammakkhayakarena lokuttarakusalena avipākārahabhāvassa āharitattā vipākuppādane dvārapidhānena pidhīyati thakīyati. Sesaṃ vuttanayameva.

    දහරොති තරුණො, තෙනස්‌ස යොගක්‌ඛමසරීරතං දස්‌සෙති. සො හි උප්‌පන්‌නං වාතාතපපරිස්‌සයං අභිභවිත්‌වා යොගං කාතුං සක්‌කොති. යුඤ්‌ජති බුද්‌ධසාසනෙ සික්‌ඛත්‌තයෙ යුත්‌තප්‌පයුත්‌තො හොති, සක්‌කච්‌චං සම්‌පාදෙතීති අත්‌ථො.

    Daharoti taruṇo, tenassa yogakkhamasarīrataṃ dasseti. So hi uppannaṃ vātātapaparissayaṃ abhibhavitvā yogaṃ kātuṃ sakkoti. Yuñjati buddhasāsane sikkhattaye yuttappayutto hoti, sakkaccaṃ sampādetīti attho.

    එවං පීතිසොමනස්‌සජාතො විමුත්‌තිසුඛෙන විහරන්‌තො යදා නගරං පිණ්‌ඩාය පවිසති, තදා අඤ්‌ඤෙනපි ඛිත්‌තො ලෙඩ්‌ඩු ථෙරස්‌ස කායෙ නිපතති, අඤ්‌ඤෙනපි ඛිත්‌තො දණ්‌ඩො තස්‌සෙව කායෙ නිපතති. සො භින්‌නෙන පත්‌තෙන විහාරං පවිසිත්‌වා සත්‌ථු සන්‌තිකං ගච්‌ඡති. සත්‌ථා තං ඔවදති ‘‘අධිවාසෙහි, ත්‌වං බ්‍රාහ්‌මණ, අධිවාසෙහි, ත්‌වං බ්‍රාහ්‌මණ, යස්‌ස ඛො, ත්‌වං බ්‍රාහ්‌මණ, කම්‌මස්‌ස විපාකෙන බහූනි වස්‌සසහස්‌සානි නිරයෙ පච්‌චෙය්‍යාසි, තස්‌ස, ත්‌වං බ්‍රාහ්‌මණ, කම්‌මස්‌ස විපාකං දිට්‌ඨෙව ධම්‌මෙ පටිසංවෙදෙසී’’ති. අථ ථෙරො අනොධිසො සබ්‌බසත්‌තෙසු මෙත්‌තචිත්‌තං උපට්‌ඨපෙත්‌වා –

    Evaṃ pītisomanassajāto vimuttisukhena viharanto yadā nagaraṃ piṇḍāya pavisati, tadā aññenapi khitto leḍḍu therassa kāye nipatati, aññenapi khitto daṇḍo tasseva kāye nipatati. So bhinnena pattena vihāraṃ pavisitvā satthu santikaṃ gacchati. Satthā taṃ ovadati ‘‘adhivāsehi, tvaṃ brāhmaṇa, adhivāsehi, tvaṃ brāhmaṇa, yassa kho, tvaṃ brāhmaṇa, kammassa vipākena bahūni vassasahassāni niraye pacceyyāsi, tassa, tvaṃ brāhmaṇa, kammassa vipākaṃ diṭṭheva dhamme paṭisaṃvedesī’’ti. Atha thero anodhiso sabbasattesu mettacittaṃ upaṭṭhapetvā –

    874.

    874.

    ‘‘දිසාපි මෙ ධම්‌මකථං සුණන්‌තු, දිසාපි මෙ යුඤ්‌ජන්‌තු බුද්‌ධසාසනෙ;

    ‘‘Disāpi me dhammakathaṃ suṇantu, disāpi me yuñjantu buddhasāsane;

    දිසාපි මෙ තෙ මනුජෙ භජන්‌තු, යෙ ධම්‌මමෙවාදපයන්‌ති සන්‌තො.

    Disāpi me te manuje bhajantu, ye dhammamevādapayanti santo.

    875.

    875.

    ‘‘දිසා හි මෙ ඛන්‌තිවාදානං, අවිරොධප්‌පසංසිනං;

    ‘‘Disā hi me khantivādānaṃ, avirodhappasaṃsinaṃ;

    සුණන්‌තු ධම්‌මං කාලෙන, තඤ්‌ච අනුවිධීයන්‌තු.

    Suṇantu dhammaṃ kālena, tañca anuvidhīyantu.

    876.

    876.

    ‘‘න හි ජාතු සො මමං හිංසෙ, අඤ්‌ඤං වා පන කඤ්‌චි නං;

    ‘‘Na hi jātu so mamaṃ hiṃse, aññaṃ vā pana kañci naṃ;

    පප්‌පුය්‍ය පරමං සන්‌තිං, රක්‌ඛෙය්‍ය තසථාවරෙ.

    Pappuyya paramaṃ santiṃ, rakkheyya tasathāvare.

    877.

    877.

    ‘‘උදකඤ්‌හි නයන්‌ති නෙත්‌තිකා, උසුකාරා දමයන්‌ති තෙජනං;

    ‘‘Udakañhi nayanti nettikā, usukārā damayanti tejanaṃ;

    දාරුං දමයන්‌ති තච්‌ඡකා, අත්‌තානං දමයන්‌ති පණ්‌ඩිතා.

    Dāruṃ damayanti tacchakā, attānaṃ damayanti paṇḍitā.

    878.

    878.

    ‘‘දණ්‌ඩෙනෙකෙ දමයන්‌ති, අඞ්‌කුසෙභි කසාහි ච;

    ‘‘Daṇḍeneke damayanti, aṅkusebhi kasāhi ca;

    අදණ්‌ඩෙන අසත්‌ථෙන, අහං දන්‌තොම්‌හි තාදිනා.

    Adaṇḍena asatthena, ahaṃ dantomhi tādinā.

    879.

    879.

    ‘‘අහිංසකොති මෙ නාමං, හිංසකස්‌ස පුරෙ සතො;

    ‘‘Ahiṃsakoti me nāmaṃ, hiṃsakassa pure sato;

    අජ්‌ජාහං සච්‌චනාමොම්‌හි, න නං හිංසාමි කඤ්‌චි නං.

    Ajjāhaṃ saccanāmomhi, na naṃ hiṃsāmi kañci naṃ.

    880.

    880.

    ‘‘චොරො අහං පුරෙ ආසිං, අඞ්‌ගුලිමාලොති විස්‌සුතො;

    ‘‘Coro ahaṃ pure āsiṃ, aṅgulimāloti vissuto;

    වුය්‌හමානො මහොඝෙන, බුද්‌ධං සරණමාගමං.

    Vuyhamāno mahoghena, buddhaṃ saraṇamāgamaṃ.

    881.

    881.

    ‘‘ලොහිතපාණි පුරෙ ආසිං, අඞ්‌ගුලිමාලොති විස්‌සුතො;

    ‘‘Lohitapāṇi pure āsiṃ, aṅgulimāloti vissuto;

    සරණගමනං පස්‌ස, භවනෙත්‌ති සමූහතා.

    Saraṇagamanaṃ passa, bhavanetti samūhatā.

    882.

    882.

    ‘‘තාදිසං කම්‌මං කත්‌වාන, බහුං දුග්‌ගතිගාමිනං;

    ‘‘Tādisaṃ kammaṃ katvāna, bahuṃ duggatigāminaṃ;

    ඵුට්‌ඨො කම්‌මවිපාකෙන, අනණො භුඤ්‌ජාමි භොජනං.

    Phuṭṭho kammavipākena, anaṇo bhuñjāmi bhojanaṃ.

    883.

    883.

    ‘‘පමාදමනුයුඤ්‌ජන්‌ති, බාලා දුම්‌මෙධිනො ජනා;

    ‘‘Pamādamanuyuñjanti, bālā dummedhino janā;

    අප්‌පමාදඤ්‌ච මෙධාවී, ධනං සෙට්‌ඨංව රක්‌ඛති.

    Appamādañca medhāvī, dhanaṃ seṭṭhaṃva rakkhati.

    884.

    884.

    ‘‘මා පමාදමනුයුඤ්‌ජෙථ, මා කාමරතිසන්‌ථවං;

    ‘‘Mā pamādamanuyuñjetha, mā kāmaratisanthavaṃ;

    අප්‌පමත්‌තො හි ඣායන්‌තො, පප්‌පොති පරමං සුඛං.

    Appamatto hi jhāyanto, pappoti paramaṃ sukhaṃ.

    885.

    885.

    ‘‘ස්‌වාගතං නාපගතං, නෙතං දුම්‌මන්‌තිතං මම;

    ‘‘Svāgataṃ nāpagataṃ, netaṃ dummantitaṃ mama;

    සවිභත්‌තෙසු ධම්‌මෙසු, යං සෙට්‌ඨං තදුපාගමං.

    Savibhattesu dhammesu, yaṃ seṭṭhaṃ tadupāgamaṃ.

    886.

    886.

    ‘‘ස්‌වාගතං නාපගතං, නෙතං දුම්‌මන්‌තිතං මම;

    ‘‘Svāgataṃ nāpagataṃ, netaṃ dummantitaṃ mama;

    තිස්‌සො විජ්‌ජා අනුප්‌පත්‌තා, කතං බුද්‌ධස්‌ස සාසනං.

    Tisso vijjā anuppattā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ.

    887.

    887.

    ‘‘අරඤ්‌ඤෙ රුක්‌ඛමූලෙ වා, පබ්‌බතෙසු ගුහාසු වා;

    ‘‘Araññe rukkhamūle vā, pabbatesu guhāsu vā;

    තත්‌ථ තත්‌ථෙව අට්‌ඨාසිං, උබ්‌බිග්‌ගමනසො තදා.

    Tattha tattheva aṭṭhāsiṃ, ubbiggamanaso tadā.

    888.

    888.

    ‘‘සුඛං සයාමි ඨායාමි, සුඛං කප්‌පෙමි ජීවිතං;

    ‘‘Sukhaṃ sayāmi ṭhāyāmi, sukhaṃ kappemi jīvitaṃ;

    අහත්‌ථපාසො මාරස්‌ස, අහො සත්‌ථානුකම්‌පිතො.

    Ahatthapāso mārassa, aho satthānukampito.

    889.

    889.

    ‘‘බ්‍රහ්‌මජච්‌චො පුරෙ ආසිං, උදිච්‌චො උභතො අහු.

    ‘‘Brahmajacco pure āsiṃ, udicco ubhato ahu.

    සොජ්‌ජ පුත්‌තො සුගතස්‌ස, ධම්‌මරාජස්‌ස සත්‌ථුනො.

    Sojja putto sugatassa, dhammarājassa satthuno.

    890.

    890.

    ‘‘වීතතණ්‌හො අනාදානො, ගුත්‌තද්‌වාරො සුසංවුතො;

    ‘‘Vītataṇho anādāno, guttadvāro susaṃvuto;

    අඝමූලං වධිත්‌වාන, පත්‌තො මෙ ආසවක්‌ඛයො.

    Aghamūlaṃ vadhitvāna, patto me āsavakkhayo.

    891.

    891.

    ‘‘පරිචිණ්‌ණො මයා සත්‌ථා, කතං බුද්‌ධස්‌ස සාසනං;

    ‘‘Pariciṇṇo mayā satthā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ;

    ඔහිතො ගරුකො භාරො, භවනෙත්‌ති සමූහතා’’ති. – ඉමා ගාථා අභාසි;

    Ohito garuko bhāro, bhavanetti samūhatā’’ti. – imā gāthā abhāsi;

    තත්‌ථ දිසාපීති මය්‌හං දිසාපි අමිත්‌තා පච්‌චත්‌ථිකාපි යෙ මං එවං උපවදන්‌ති ‘‘යථා මයං අඞ්‌ගුලිමාලස්‌ස වසෙන ඤාතිවියොගදුක්‌ඛපරෙතා දුක්‌ඛං පාපුණාම, එවං අඞ්‌ගුලිමාලොපි දුක්‌ඛං පාපුණාතූ’’ති. මෙ ධම්‌මකථං සුණන්‌තූති මයා සත්‌ථු සන්‌තිකෙ සුතං චතුසච්‌චධම්‌මපටිසංයුත්‌තං කථං සුණන්‌තු . යුඤ්‌ජන්‌තූති සුත්‌වා ච තදත්‌ථාය පටිපජ්‌ජන්‌තු. තෙ මනුජෙ භජන්‌තූති තාදිසෙ සප්‌පුරිසෙ කල්‍යාණමිත්‌තෙ භජන්‌තු සෙවන්‌තු. යෙ ධම්‌මමෙවාදපයන්‌ති සන්‌තොති යෙ සප්‌පුරිසා කුසලධම්‌මමෙව, උත්‌තරිමනුස්‌සධම්‌මමෙව, නිබ්‌බත්‌තිතලොකුත්‌තරධම්‌මමෙව ච ආදපෙන්‌ති සමාදපෙන්‌ති ගණ්‌හාපෙන්‌ති.

    Tattha disāpīti mayhaṃ disāpi amittā paccatthikāpi ye maṃ evaṃ upavadanti ‘‘yathā mayaṃ aṅgulimālassa vasena ñātiviyogadukkhaparetā dukkhaṃ pāpuṇāma, evaṃ aṅgulimālopi dukkhaṃ pāpuṇātū’’ti. Me dhammakathaṃ suṇantūti mayā satthu santike sutaṃ catusaccadhammapaṭisaṃyuttaṃ kathaṃ suṇantu . Yuñjantūti sutvā ca tadatthāya paṭipajjantu. Te manuje bhajantūti tādise sappurise kalyāṇamitte bhajantu sevantu. Ye dhammamevādapayanti santoti ye sappurisā kusaladhammameva, uttarimanussadhammameva, nibbattitalokuttaradhammameva ca ādapenti samādapenti gaṇhāpenti.

    ඛන්‌තිවාදානන්‌ති අධිවාසනඛන්‌තිමෙව වදන්‌තානං තතො එව අවිරොධප්‌පසංසිනන්‌ති කෙනචි අවිරොධභූතාය මෙත්‌තාය එව පසංසනසීලානං. සුණන්‌තු ධම්‌මං කාලෙනාති යුත්‌තප්‌පයුත්‌තකාලෙ තෙසං සන්‌තිකෙ ධම්‌මං සුණන්‌තු. තඤ්‌ච අනුවිධීයන්‌තූති තඤ්‌ච යථාසුතං ධම්‌මං සම්‌මදෙව උග්‌ගහිත්‌වා අනුකරොන්‌තු ධම්‌මානුධම්‌මං පටිපජ්‌ජන්‌තූති අත්‌ථො.

    Khantivādānanti adhivāsanakhantimeva vadantānaṃ tato eva avirodhappasaṃsinanti kenaci avirodhabhūtāya mettāya eva pasaṃsanasīlānaṃ. Suṇantu dhammaṃkālenāti yuttappayuttakāle tesaṃ santike dhammaṃ suṇantu. Tañca anuvidhīyantūti tañca yathāsutaṃ dhammaṃ sammadeva uggahitvā anukarontu dhammānudhammaṃ paṭipajjantūti attho.

    න හි ජාතු සො මමං හිංසෙති සො මය්‌හං දිසො පච්‌චත්‌ථිකො ජාතු, එකංසෙනෙව මං න හිංසෙ, න බාධෙය්‍ය. අඤ්‌ඤං වා පන කඤ්‌චි නන්‌ති න කෙවලං මංයෙව, අඤ්‌ඤං වාපි කඤ්‌චි සත්‌තං න හිංසෙය්‍ය, පප්‌පුය්‍ය පරමං සන්‌තින්‌ති, පරමං උත්‌තමං සන්‌තිං නිබ්‌බානං පාපුණෙය්‍ය, පාපුණිත්‌වා ච රක්‌ඛෙය්‍ය තසථාවරෙති සබ්‌බෙ ච සත්‌තෙ පරමාය රක්‌ඛාය රක්‌ඛෙය්‍ය, සිස්‌සං පුත්‌තං විය පරිපාලෙය්‍යාති අත්‌ථො.

    Na hi jātu so mamaṃ hiṃseti so mayhaṃ diso paccatthiko jātu, ekaṃseneva maṃ na hiṃse, na bādheyya. Aññaṃ vā pana kañci nanti na kevalaṃ maṃyeva, aññaṃ vāpi kañci sattaṃ na hiṃseyya, pappuyya paramaṃ santinti, paramaṃ uttamaṃ santiṃ nibbānaṃ pāpuṇeyya, pāpuṇitvā ca rakkheyya tasathāvareti sabbe ca satte paramāya rakkhāya rakkheyya, sissaṃ puttaṃ viya paripāleyyāti attho.

    එවං ථෙරො ඉමාහි ගාථාහි පරෙ පාපතො පරිමොචෙන්‌තො පරිත්‌තකිරියං නාම කත්‌වා අත්‌තනො පටිපත්‌තිං පකාසෙන්‌තො ‘‘උදකං හී’’ති ගාථමාහ. තත්‌ථ පථවියා ථලට්‌ඨානං ඛණිත්‌වා නින්‌නට්‌ඨානං පූරෙත්‌වා මාතිකං වා කත්‌වා රුක්‌ඛදොණිං වා ඨපෙත්‌වා අත්‌තනා ඉච්‌ඡිකිච්‌ඡිතට්‌ඨානං උදකං නෙන්‌තීති නෙත්‌තිකා, උදකහාරිනො. තෙජනන්‌ති කණ්‌ඩං. ඉදං වුත්‌තං හොති – නෙත්‌තිකා අත්‌තනො රුචියා උදකං නයන්‌ති, උසුකාරාපි තාපෙත්‌වා වඞ්‌කාභාවං හරන්‌තා තෙජනං උසුං දමයන්‌ති, උජුකං කරොන්‌ති, තච්‌ඡකාපි නෙමිආදීනං අත්‌ථාය තච්‌ඡන්‌තා දාරුං දමයන්‌ති අත්‌තනො රුචියා උජුං වා වඞ්‌කං වා කරොන්‌ති. එවං එත්‌තකං ආරම්‌මණං කත්‌වා පණ්‌ඩිතා සප්‌පඤ්‌ඤා අරියමග්‌ගං උප්‌පාදෙන්‌තා අත්‌තානං දමෙන්‌ති, අරහත්‌තප්‌පත්‌තා පන එකන්‌තදන්‌තා නාම හොන්‌තීති.

    Evaṃ thero imāhi gāthāhi pare pāpato parimocento parittakiriyaṃ nāma katvā attano paṭipattiṃ pakāsento ‘‘udakaṃ hī’’ti gāthamāha. Tattha pathaviyā thalaṭṭhānaṃ khaṇitvā ninnaṭṭhānaṃ pūretvā mātikaṃ vā katvā rukkhadoṇiṃ vā ṭhapetvā attanā icchikicchitaṭṭhānaṃ udakaṃ nentīti nettikā, udakahārino. Tejananti kaṇḍaṃ. Idaṃ vuttaṃ hoti – nettikā attano ruciyā udakaṃ nayanti, usukārāpi tāpetvā vaṅkābhāvaṃ harantā tejanaṃ usuṃ damayanti, ujukaṃ karonti, tacchakāpi nemiādīnaṃ atthāya tacchantā dāruṃ damayanti attano ruciyā ujuṃ vā vaṅkaṃ vā karonti. Evaṃ ettakaṃ ārammaṇaṃ katvā paṇḍitā sappaññā ariyamaggaṃ uppādentā attānaṃ damenti, arahattappattā pana ekantadantā nāma hontīti.

    ඉදානි පුරිසදම්‌මසාරථිනා සත්‌ථාරා අත්‌තනො දමිතාකාරං කතඤ්‌ඤුතඤ්‌ච පකාසෙන්‌තො ‘‘දණ්‌ඩෙනෙකෙ’’තිආදිකා පඤ්‌ච ගාථා අභාසි. තත්‌ථ දණ්‌ඩෙනෙකෙ දමයන්‌තීති රාජරාජමහාමත්‌තාදයො දණ්‌ඩෙන, හත්‌ථිඅස්‌සාදිනා බලකායෙන ච පච්‌චත්‌ථිකාදිකෙ දමෙන්‌ති, ගොපාලාදයො ච ගාවාදිකෙ දණ්‌ඩෙන යට්‌ඨියා දමෙන්‌ති. හත්‌ථාචරියා හත්‌ථිං අඞ්‌කුසෙහි, අස්‌සාචරියා අස්‌සෙ කසාහි ච දමෙන්‌ති. අදණ්‌ඩෙන අසත්‌ථෙන, අහං දන්‌තොම්‌හි තාදිනාති අහං පන ඉට්‌ඨාදීසු තාදිභාවප්‌පත්‌තෙන සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධෙන විනා එව දණ්‌ඩෙන, විනා සත්‌ථෙන, නිහිතදණ්‌ඩනිහිතසත්‌ථභාවෙන දන්‌තො දමිතො නිබ්‌බිසෙවනො ගතො අම්‌හි.

    Idāni purisadammasārathinā satthārā attano damitākāraṃ kataññutañca pakāsento ‘‘daṇḍeneke’’tiādikā pañca gāthā abhāsi. Tattha daṇḍeneke damayantīti rājarājamahāmattādayo daṇḍena, hatthiassādinā balakāyena ca paccatthikādike damenti, gopālādayo ca gāvādike daṇḍena yaṭṭhiyā damenti. Hatthācariyā hatthiṃ aṅkusehi, assācariyā asse kasāhi ca damenti. Adaṇḍena asatthena, ahaṃ dantomhi tādināti ahaṃ pana iṭṭhādīsu tādibhāvappattena sammāsambuddhena vinā eva daṇḍena, vinā satthena, nihitadaṇḍanihitasatthabhāvena danto damito nibbisevano gato amhi.

    අහිංසකොති මෙ නාමං, හිංසකස්‌ස පුරෙ සතොති සත්‌ථාරා සමාගමතො පුබ්‌බෙ හිංසකස්‌ස මෙ සමානස්‌ස අහිංසකොති නාමමත්‌තං අහොසි. අජ්‌ජාහන්‌ති ඉදානි පනාහං ‘‘අහිංසකො’’ති සච්‌චනාමො අවිතථනාමො අම්‌හි. තස්‌මා න නං හිංසාමි කඤ්‌චිපි සත්‌තං න හිංසාමි න බාධෙමි, න්‌ති නිපාතමත්‌තං.

    Ahiṃsakotime nāmaṃ, hiṃsakassa pure satoti satthārā samāgamato pubbe hiṃsakassa me samānassa ahiṃsakoti nāmamattaṃ ahosi. Ajjāhanti idāni panāhaṃ ‘‘ahiṃsako’’ti saccanāmo avitathanāmo amhi. Tasmā na naṃ hiṃsāmi kañcipi sattaṃ na hiṃsāmi na bādhemi, nanti nipātamattaṃ.

    විස්‌සුතොති ‘‘පාණාතිපාතී ලුද්‌දො ලොහිතපාණී’’තිආදිනා පඤ්‌ඤාතො. මහොඝෙනාති කාමොඝාදිනා මහතා ඔඝෙන, තස්‌ස ඔඝස්‌ස විච්‌ඡෙදකරං බුද්‌ධං සරණං බුද්‌ධසඞ්‌ඛාතං සරණං අගමං උපගච්‌ඡිං.

    Vissutoti ‘‘pāṇātipātī luddo lohitapāṇī’’tiādinā paññāto. Mahoghenāti kāmoghādinā mahatā oghena, tassa oghassa vicchedakaraṃ buddhaṃ saraṇaṃ buddhasaṅkhātaṃ saraṇaṃ agamaṃ upagacchiṃ.

    ලොහිතපාණීති පාණමතිපාතනෙන පරෙසං ලොහිතෙන රුහිරෙන මක්‌ඛිතපාණි. සරණගමනං පස්‌සාති මහප්‌ඵලං මම සරණගමනං පස්‌සාති අත්‌තානමෙවාලපති.

    Lohitapāṇīti pāṇamatipātanena paresaṃ lohitena ruhirena makkhitapāṇi. Saraṇagamanaṃ passāti mahapphalaṃ mama saraṇagamanaṃ passāti attānamevālapati.

    තාදිසං කම්‌මන්‌ති අනෙකසතපුරිසවධං දාරුණං තථාරූපං පාපකම්‌මං. ඵුට්‌ඨො කම්‌මවිපාකෙනාති පුබ්‌බෙ කතස්‌ස පාපකම්‌මස්‌ස විපාකෙන ඵුට්‌ඨො, සබ්‌බසො පහීනකම්‌මො විපාකමත්‌තං පච්‌චනුභොන්‌තො. අථ වා ඵුට්‌ඨො කම්‌මවිපාකෙනාති උපනිස්‌සයභූතස්‌ස කුසලකම්‌මස්‌ස ඵලභූතෙන ලොකුත්‌තරමග්‌ගෙන, ලොකුත්‌තරකම්‌මස්‌සෙව වා ඵලෙන විමුත්‌තිසුඛෙන ඵුට්‌ඨො. සබ්‌බසො කිලෙසානං ඛීණත්‌තා අනණො භුඤ්‌ජාමි භොජනං, භොජනාපදෙසෙන චත්‌තාරොපි පච්‌චයෙ වදති.

    Tādisaṃ kammanti anekasatapurisavadhaṃ dāruṇaṃ tathārūpaṃ pāpakammaṃ. Phuṭṭho kammavipākenāti pubbe katassa pāpakammassa vipākena phuṭṭho, sabbaso pahīnakammo vipākamattaṃ paccanubhonto. Atha vā phuṭṭho kammavipākenāti upanissayabhūtassa kusalakammassa phalabhūtena lokuttaramaggena, lokuttarakammasseva vā phalena vimuttisukhena phuṭṭho. Sabbaso kilesānaṃ khīṇattā anaṇo bhuñjāmi bhojanaṃ, bhojanāpadesena cattāropi paccaye vadati.

    ඉදානි පුබ්‌බෙ අත්‌තනො පමාදවිහාරං ගරහාමුඛෙන පච්‌ඡා අප්‌පමාදපටිපත්‌තිං පසංසන්‌තො තත්‌ථ ච පරෙසං උස්‌සාහං ජනෙන්‌තො ‘‘පමාදමනුයුඤ්‌ජන්‌තී’’තිආදිකා ගාථා අභාසි. තත්‌ථ බාලාති බාල්‍යෙන සමන්‌නාගතා ඉධලොකපරලොකත්‌ථං අජානන්‌තා. දුම්‌මෙධිනොති නිප්‌පඤ්‌ඤා, තෙ පමාදෙ ආදීනවං අපස්‌සන්‌තා පමාදං අනුයුඤ්‌ජන්‌ති පවත්‌තෙන්‌ති, පමාදෙනෙව කාලං වීතිනාමෙන්‌ති. මෙධාවීති ධම්‌මොජපඤ්‌ඤාය සමන්‌නාගතො පන පණ්‌ඩිතො කුලවංසාගතං සෙට්‌ඨං උත්‌තමං සත්‌තරතනධනං විය අප්‌පමාදං රක්‌ඛති. යථා හි ‘‘උත්‌තමං ධනං නිස්‌සාය භොගසම්‌පත්‌තිං පාපුණිස්‌සාම, පුත්‌තදාරං පොසෙස්‌සාම, සුගතිමග්‌ගං සොධෙස්‌සාමා’’ති ධනෙ ආනිසංසං පස්‌සන්‌තා ධනං රක්‌ඛන්‌ති; එවං පණ්‌ඩිතොපි ‘‘අප්‌පමාදං නිස්‌සාය පඨමජ්‌ඣානාදීනි පටිලභිස්‌සාමි , මග්‌ගඵලානි පාපුණිස්‌සාමි, තිස්‌සො විජ්‌ජා ඡ අභිඤ්‌ඤා සම්‌පාදෙස්‌සාමී’’ති අප්‌පමාදෙ ආනිසංසං පස්‌සන්‌තො ධනං සෙට්‌ඨංව අප්‌පමාදං රක්‌ඛතීති අත්‌ථො.

    Idāni pubbe attano pamādavihāraṃ garahāmukhena pacchā appamādapaṭipattiṃ pasaṃsanto tattha ca paresaṃ ussāhaṃ janento ‘‘pamādamanuyuñjantī’’tiādikā gāthā abhāsi. Tattha bālāti bālyena samannāgatā idhalokaparalokatthaṃ ajānantā. Dummedhinoti nippaññā, te pamāde ādīnavaṃ apassantā pamādaṃ anuyuñjanti pavattenti, pamādeneva kālaṃ vītināmenti. Medhāvīti dhammojapaññāya samannāgato pana paṇḍito kulavaṃsāgataṃ seṭṭhaṃ uttamaṃ sattaratanadhanaṃ viya appamādaṃ rakkhati. Yathā hi ‘‘uttamaṃ dhanaṃ nissāya bhogasampattiṃ pāpuṇissāma, puttadāraṃ posessāma, sugatimaggaṃ sodhessāmā’’ti dhane ānisaṃsaṃ passantā dhanaṃ rakkhanti; evaṃ paṇḍitopi ‘‘appamādaṃ nissāya paṭhamajjhānādīni paṭilabhissāmi , maggaphalāni pāpuṇissāmi, tisso vijjā cha abhiññā sampādessāmī’’ti appamāde ānisaṃsaṃ passanto dhanaṃ seṭṭhaṃva appamādaṃ rakkhatīti attho.

    මා පමාදන්‌ති පමාදං මා අනුයුඤ්‌ජෙථ පමාදෙන කාලං මා වීතිනාමයිත්‌ථ. කාමරතිසන්‌ථවන්‌ති වත්‌ථුකාමෙසු, කිලෙසකාමෙසු ච රතිසඞ්‌ඛාතං තණ්‌හාසන්‌ථවම්‌පි මා අනුයුඤ්‌ජෙථ මා වින්‌දිත්‌ථ මා පටිලභිත්‌ථ. අප්‌පමත්‌තො හීති උපට්‌ඨිතසතිතාය අප්‌පමත්‌තො පුග්‌ගලො ඣායන්‌තො ඣායනප්‌පසුතො පරමං උත්‌තමං නිබ්‌බානසුඛං පාපුණාති.

    Mā pamādanti pamādaṃ mā anuyuñjetha pamādena kālaṃ mā vītināmayittha. Kāmaratisanthavanti vatthukāmesu, kilesakāmesu ca ratisaṅkhātaṃ taṇhāsanthavampi mā anuyuñjetha mā vindittha mā paṭilabhittha. Appamatto hīti upaṭṭhitasatitāya appamatto puggalo jhāyanto jhāyanappasuto paramaṃ uttamaṃ nibbānasukhaṃ pāpuṇāti.

    ස්‌වාගතං නාපගතන්‌ති යං තදා මම සත්‌ථු සන්‌තිකෙ ආගතං ආගමනං, සත්‌ථු වා තස්‌මිං මහාවනෙ ආගමනං, තං ස්‌වාගතං ස්‌වාගමනං නාපගතං, අත්‌ථතො අපෙතං විගතං න හොති. නෙතං දුම්‌මන්‌තිතං මමාති යං තදා මයා ‘‘සත්‌ථු සන්‌තිකෙ පබ්‌බජිස්‌සාමී’’ති මන්‌තිතං, ඉදම්‌පි මම න දුම්‌මන්‌තිතං, සුමන්‌තිතමෙව. කස්‌මා? සවිභත්‌තෙසු ධම්‌මෙසූති සාවජ්‌ජානවජ්‌ජාදිවසෙන පකාරතො විභත්‌තෙසු ධම්‌මෙසු යං සෙට්‌ඨං උත්‌තමං පවරං නිබ්‌බානං. තදුපාගමං තදෙව උපගච්‌ඡින්‌ති අත්‌ථො.

    Svāgataṃ nāpagatanti yaṃ tadā mama satthu santike āgataṃ āgamanaṃ, satthu vā tasmiṃ mahāvane āgamanaṃ, taṃ svāgataṃ svāgamanaṃ nāpagataṃ, atthato apetaṃ vigataṃ na hoti. Netaṃ dummantitaṃ mamāti yaṃ tadā mayā ‘‘satthu santike pabbajissāmī’’ti mantitaṃ, idampi mama na dummantitaṃ, sumantitameva. Kasmā? Savibhattesu dhammesūti sāvajjānavajjādivasena pakārato vibhattesu dhammesu yaṃ seṭṭhaṃ uttamaṃ pavaraṃ nibbānaṃ. Tadupāgamaṃ tadeva upagacchinti attho.

    ‘‘තදා පුථුජ්‌ජනකාලෙ පයොගාසයවිපන්‌නතාය අරඤ්‌ඤාදීසු දුක්‌ඛං විහාසිං, ඉදානි පයොගාසයසම්‌පන්‌නතාය තත්‌ථ සුඛං විහරාමී’’ති සුඛවිහාරභාවඤ්‌චෙව ‘‘පුබ්‌බෙ ජාතිමත්‌තෙන බ්‍රාහ්‌මණො, ඉදානි සත්‌ථු ඔරසපුත්‌තතාය බ්‍රාහ්‌මණො’’ති පරමත්‌ථබ්‍රාහ්‌මණභාවඤ්‌ච දස්‌සෙන්‌තො ‘‘අරඤ්‌ඤෙ’’තිආදිමාහ. තත්‌ථ සුඛං සයාමීති සයන්‌තොපි සුඛං සුඛෙන නිදුක්‌ඛෙන චිත්‌තුත්‍රාසාදීනං අභාවෙන චෙතොදුක්‌ඛරහිතො සයාමි. ඨායාමීති ඨාමි . අහත්‌ථපාසො මාරස්‌සාති කිලෙසමාරාදීනං අගොචරො. අහො සත්‌ථානුකම්‌පිතොති සත්‌ථාරානුකම්‌පිතො අහො.

    ‘‘Tadā puthujjanakāle payogāsayavipannatāya araññādīsu dukkhaṃ vihāsiṃ, idāni payogāsayasampannatāya tattha sukhaṃ viharāmī’’ti sukhavihārabhāvañceva ‘‘pubbe jātimattena brāhmaṇo, idāni satthu orasaputtatāya brāhmaṇo’’ti paramatthabrāhmaṇabhāvañca dassento ‘‘araññe’’tiādimāha. Tattha sukhaṃ sayāmīti sayantopi sukhaṃ sukhena nidukkhena cittutrāsādīnaṃ abhāvena cetodukkharahito sayāmi. Ṭhāyāmīti ṭhāmi . Ahatthapāso mārassāti kilesamārādīnaṃ agocaro. Aho satthānukampitoti satthārānukampito aho.

    බ්‍රහ්‌මජච්‌චොති බ්‍රාහ්‌මණජාතිකො. උදිච්‌චො උභතොති මාතිතො ච පිතිතො ච උභතො උදිතො සංසුද්‌ධගහණිකො. සෙසං තත්‌ථ තත්‌ථ වුත්‌තනයමෙව.

    Brahmajaccoti brāhmaṇajātiko. Udicco ubhatoti mātito ca pitito ca ubhato udito saṃsuddhagahaṇiko. Sesaṃ tattha tattha vuttanayameva.

    අඞ්‌ගුලිමාලත්‌ථෙරගාථාවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.

    Aṅgulimālattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / ඛුද්‌දකනිකාය • Khuddakanikāya / ථෙරගාථාපාළි • Theragāthāpāḷi / 8. අඞ්‌ගුලිමාලත්‌ථෙරගාථා • 8. Aṅgulimālattheragāthā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact