Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පරිවාර-අට්‌ඨකථා • Parivāra-aṭṭhakathā

    අපලොකනකම්‌මකථා

    Apalokanakammakathā

    495-496. ඉදානි තෙසං කම්‌මානං පභෙදදස්‌සනත්‌ථං ‘‘අපලොකනකම්‌මං කති ඨානානි ගච්‌ඡතී’’තිආදිමාහ. තත්‌ථ ‘‘අපලොකනකම්‌මං පඤ්‌ච ඨානානි ගච්‌ඡති – ඔසාරණං, නිස්‌සාරණං, භණ්‌ඩුකම්‌මං, බ්‍රහ්‌මදණ්‌ඩං, කම්‌මලක්‌ඛණඤ්‌ඤෙව පඤ්‌චම’’න්‌ති එත්‌ථ ‘‘ඔසාරණං නිස්‌සාරණ’’න්‌ති පදසිලිට්‌ඨතායෙතං වුත්‌තං. පඨමං පන නිස්‌සාරණා හොති, පච්‌ඡා ඔසාරණා. තත්‌ථ යා කණ්‌ටකසාමණෙරස්‌ස දණ්‌ඩකම්‌මනාසනා, සා ‘‘නිස්‌සාරණා’’ති වෙදිතබ්‌බා. තස්‌මා එතරහි සචෙපි සාමණෙරො බුද්‌ධස්‌ස වා ධම්‌මස්‌ස වා සඞ්‌ඝස්‌ස වා අවණ්‌ණං භණති, ‘‘අකප්‌පියං කප්‌පිය’’න්‌ති දීපෙති, මිච්‌ඡාදිට්‌ඨිකො හොති අන්‌තග්‌ගාහිකාය දිට්‌ඨියා සමන්‌නාගතො, සො යාවතතියං නිවාරෙත්‌වා තං ලද්‌ධිං නිස්‌සජ්‌ජාපෙතබ්‌බො. නො චෙ විස්‌සජ්‌ජෙති, සඞ්‌ඝං සන්‌නිපාතෙත්‌වා ‘‘විස්‌සජ්‌ජෙහී’’ති වත්‌තබ්‌බො. නො චෙ විස්‌සජ්‌ජෙති, බ්‍යත්‌තෙන භික්‌ඛුනා අපලොකනකම්‌මං කත්‌වා නිස්‌සාරෙතබ්‌බො. එවඤ්‌ච පන කම්‌මං කාතබ්‌බං –

    495-496. Idāni tesaṃ kammānaṃ pabhedadassanatthaṃ ‘‘apalokanakammaṃ kati ṭhānāni gacchatī’’tiādimāha. Tattha ‘‘apalokanakammaṃ pañca ṭhānāni gacchati – osāraṇaṃ, nissāraṇaṃ, bhaṇḍukammaṃ, brahmadaṇḍaṃ, kammalakkhaṇaññeva pañcama’’nti ettha ‘‘osāraṇaṃ nissāraṇa’’nti padasiliṭṭhatāyetaṃ vuttaṃ. Paṭhamaṃ pana nissāraṇā hoti, pacchā osāraṇā. Tattha yā kaṇṭakasāmaṇerassa daṇḍakammanāsanā, sā ‘‘nissāraṇā’’ti veditabbā. Tasmā etarahi sacepi sāmaṇero buddhassa vā dhammassa vā saṅghassa vā avaṇṇaṃ bhaṇati, ‘‘akappiyaṃ kappiya’’nti dīpeti, micchādiṭṭhiko hoti antaggāhikāya diṭṭhiyā samannāgato, so yāvatatiyaṃ nivāretvā taṃ laddhiṃ nissajjāpetabbo. No ce vissajjeti, saṅghaṃ sannipātetvā ‘‘vissajjehī’’ti vattabbo. No ce vissajjeti, byattena bhikkhunā apalokanakammaṃ katvā nissāretabbo. Evañca pana kammaṃ kātabbaṃ –

    ‘‘සඞ්‌ඝං, භන්‌තෙ, පුච්‌ඡාමි – ‘අයං ඉත්‌ථන්‌නාමො සාමණෙරො බුද්‌ධස්‌ස ධම්‌මස්‌ස සඞ්‌ඝස්‌ස අවණ්‌ණවාදී මිච්‌ඡාදිට්‌ඨිකො, යං අඤ්‌ඤෙ සාමණෙරා ලභන්‌ති, දිරත්‌තතිරත්‌තං භික්‌ඛූහි සද්‌ධිං සහසෙය්‍යං, තස්‌ස අලාභාය නිස්‌සාරණා රුච්‌චති සඞ්‌ඝස්‌සා’ති. දුතියම්‌පි… තතියම්‌පි, භන්‌තෙ, සඞ්‌ඝං පුච්‌ඡාමි – ‘අයං ඉත්‌ථන්‌නාමො සාමණෙරො බුද්‌ධස්‌ස…පෙ.… රුච්‌චති සඞ්‌ඝස්‌සා’ති චර පිරෙ විනස්‌සා’’ති.

    ‘‘Saṅghaṃ, bhante, pucchāmi – ‘ayaṃ itthannāmo sāmaṇero buddhassa dhammassa saṅghassa avaṇṇavādī micchādiṭṭhiko, yaṃ aññe sāmaṇerā labhanti, dirattatirattaṃ bhikkhūhi saddhiṃ sahaseyyaṃ, tassa alābhāya nissāraṇā ruccati saṅghassā’ti. Dutiyampi… tatiyampi, bhante, saṅghaṃ pucchāmi – ‘ayaṃ itthannāmo sāmaṇero buddhassa…pe… ruccati saṅghassā’ti cara pire vinassā’’ti.

    සො අපරෙන සමයෙන ‘‘අහං, භන්‌තෙ, බාලතාය අඤ්‌ඤාණතාය අලක්‌ඛිකතාය එවං අකාසිං, ස්‌වාහං සඞ්‌ඝං ඛමාපෙමී’’ති ඛමාපෙන්‌තො යාවතතියං යාචාපෙත්‌වා අපලොකනකම්‌මෙනෙව ඔසාරෙතබ්‌බො . එවං පන ඔසාරෙතබ්‌බො, සඞ්‌ඝමජ්‌ඣෙ බ්‍යත්‌තෙන භික්‌ඛුනා සඞ්‌ඝස්‌ස අනුමතියා සාවෙතබ්‌බං –

    So aparena samayena ‘‘ahaṃ, bhante, bālatāya aññāṇatāya alakkhikatāya evaṃ akāsiṃ, svāhaṃ saṅghaṃ khamāpemī’’ti khamāpento yāvatatiyaṃ yācāpetvā apalokanakammeneva osāretabbo . Evaṃ pana osāretabbo, saṅghamajjhe byattena bhikkhunā saṅghassa anumatiyā sāvetabbaṃ –

    ‘‘සඞ්‌ඝං, භන්‌තෙ, පුච්‌ඡාමි – අයං ඉත්‌ථන්‌නාමො සාමණෙරො බුද්‌ධස්‌ස ධම්‌මස්‌ස සඞ්‌ඝස්‌ස අවණ්‌ණවාදී මිච්‌ඡාදිට්‌ඨිකො, යං අඤ්‌ඤෙ සාමණෙරා ලභන්‌ති, භික්‌ඛූහි සද්‌ධිං දිරත්‌තතිරත්‌තං සහසෙය්‍යං, තස්‌ස අලාභාය නිස්‌සාරිතො, ස්‌වායං ඉදානි සොරතො නිවාතවුත්‌ති ලජ්‌ජිධම්‌මං ඔක්‌කන්‌තො හිරොත්‌තප්‌පෙ පතිට්‌ඨිතො කතදණ්‌ඩකම්‌මො අච්‌චයං දෙසෙති, ඉමස්‌ස සාමණෙරස්‌ස යථා පුරෙ කායසම්‌භොගසාමග්‌ගිදානං රුච්‌චති සඞ්‌ඝස්‌සා’’ති.

    ‘‘Saṅghaṃ, bhante, pucchāmi – ayaṃ itthannāmo sāmaṇero buddhassa dhammassa saṅghassa avaṇṇavādī micchādiṭṭhiko, yaṃ aññe sāmaṇerā labhanti, bhikkhūhi saddhiṃ dirattatirattaṃ sahaseyyaṃ, tassa alābhāya nissārito, svāyaṃ idāni sorato nivātavutti lajjidhammaṃ okkanto hirottappe patiṭṭhito katadaṇḍakammo accayaṃ deseti, imassa sāmaṇerassa yathā pure kāyasambhogasāmaggidānaṃ ruccati saṅghassā’’ti.

    එවං තික්‌ඛත්‌තුං වත්‌තබ්‌බං. එවං අපලොකනකම්‌මං ඔසාරණඤ්‌ච නිස්‌සාරණඤ්‌ච ගච්‌ඡති. භණ්‌ඩුකම්‌මං මහාඛන්‌ධකවණ්‌ණනායං වුත්‌තමෙව. බ්‍රහ්‌මදණ්‌ඩො පඤ්‌චසතිකක්‌ඛන්‌ධකෙ වුත්‌තොයෙව. න කෙවලං පනෙස ඡන්‌නස්‌සෙව පඤ්‌ඤත්‌තො, යො අඤ්‌ඤොපි භික්‌ඛු මුඛරො හොති, භික්‌ඛූ දුරුත්‌තවචනෙහි ඝට්‌ටෙන්‌තො ඛුංසෙන්‌තො වම්‌භෙන්‌තො විහරති, තස්‌සපි දාතබ්‌බො. එවඤ්‌ච පන දාතබ්‌බො, සඞ්‌ඝමජ්‌ඣෙ බ්‍යත්‌තෙන භික්‌ඛුනා සඞ්‌ඝස්‌ස අනුමතියා සාවෙතබ්‌බං –

    Evaṃ tikkhattuṃ vattabbaṃ. Evaṃ apalokanakammaṃ osāraṇañca nissāraṇañca gacchati. Bhaṇḍukammaṃ mahākhandhakavaṇṇanāyaṃ vuttameva. Brahmadaṇḍo pañcasatikakkhandhake vuttoyeva. Na kevalaṃ panesa channasseva paññatto, yo aññopi bhikkhu mukharo hoti, bhikkhū duruttavacanehi ghaṭṭento khuṃsento vambhento viharati, tassapi dātabbo. Evañca pana dātabbo, saṅghamajjhe byattena bhikkhunā saṅghassa anumatiyā sāvetabbaṃ –

    ‘‘භන්‌තෙ, ඉත්‌ථන්‌නාමො භික්‌ඛු මුඛරො, භික්‌ඛූ දුරුත්‌තවචනෙහි ඝට්‌ටෙන්‌තො විහරති. සො භික්‌ඛු යං ඉච්‌ඡෙය්‍ය, තං වදෙය්‍ය. භික්‌ඛූහි ඉත්‌ථන්‌නාමො භික්‌ඛු නෙව වත්‌තබ්‌බො, න ඔවදිතබ්‌බො, න අනුසාසිතබ්‌බො. සඞ්‌ඝං, භන්‌තෙ, පුච්‌ඡාමි – ‘ඉත්‌ථන්‌නාමස්‌ස භික්‌ඛුනො බ්‍රහ්‌මදණ්‌ඩස්‌ස දානං, රුච්‌චති සඞ්‌ඝස්‌සා’ති. දුතියම්‌පි පුච්‌ඡාමි, තතියම්‌පි පුච්‌ඡාමි – ‘ඉත්‌ථන්‌නාමස්‌ස, භන්‌තෙ, භික්‌ඛුනො බ්‍රහ්‌මදණ්‌ඩස්‌ස දානං, රුච්‌චති සඞ්‌ඝස්‌සා’’’ති.

    ‘‘Bhante, itthannāmo bhikkhu mukharo, bhikkhū duruttavacanehi ghaṭṭento viharati. So bhikkhu yaṃ iccheyya, taṃ vadeyya. Bhikkhūhi itthannāmo bhikkhu neva vattabbo, na ovaditabbo, na anusāsitabbo. Saṅghaṃ, bhante, pucchāmi – ‘itthannāmassa bhikkhuno brahmadaṇḍassa dānaṃ, ruccati saṅghassā’ti. Dutiyampi pucchāmi, tatiyampi pucchāmi – ‘itthannāmassa, bhante, bhikkhuno brahmadaṇḍassa dānaṃ, ruccati saṅghassā’’’ti.

    තස්‌ස අපරෙන සමයෙන සම්‌මා වත්‌තිත්‌වා ඛමාපෙන්‌තස්‌ස බ්‍රහ්‌මදණ්‌ඩො පටිප්‌පස්‌සම්‌භෙතබ්‌බො. එවඤ්‌ච පන පටිප්‌පස්‌සම්‌භෙතබ්‌බො, බ්‍යත්‌තෙන භික්‌ඛුනා සඞ්‌ඝමජ්‌ඣෙ සාවෙතබ්‌බං –

    Tassa aparena samayena sammā vattitvā khamāpentassa brahmadaṇḍo paṭippassambhetabbo. Evañca pana paṭippassambhetabbo, byattena bhikkhunā saṅghamajjhe sāvetabbaṃ –

    ‘‘භන්‌තෙ, භික්‌ඛුසඞ්‌ඝො අසුකස්‌ස භික්‌ඛුනො බ්‍රහ්‌මදණ්‌ඩං අදාසි, සො භික්‌ඛු සොරතො නිවාතවුත්‌ති ලජ්‌ජිධම්‌මං ඔක්‌කන්‌තො හිරොත්‌තප්‌පෙ පතිට්‌ඨිතො, පටිසඞ්‌ඛා ආයතිං සංවරෙ තිට්‌ඨති, සඞ්‌ඝං, භන්‌තෙ, පුච්‌ඡාමි, තස්‌ස භික්‌ඛුනො බ්‍රහ්‌මදණ්‌ඩස්‌ස පටිප්‌පස්‌සද්‌ධි, රුච්‌චති සඞ්‌ඝස්‌සා’’ති.

    ‘‘Bhante, bhikkhusaṅgho asukassa bhikkhuno brahmadaṇḍaṃ adāsi, so bhikkhu sorato nivātavutti lajjidhammaṃ okkanto hirottappe patiṭṭhito, paṭisaṅkhā āyatiṃ saṃvare tiṭṭhati, saṅghaṃ, bhante, pucchāmi, tassa bhikkhuno brahmadaṇḍassa paṭippassaddhi, ruccati saṅghassā’’ti.

    එවං යාවතතියං වත්‌වා අපලොකනකම්‌මෙනෙව බ්‍රහ්‌මදණ්‌ඩො පටිප්‌පස්‌සම්‌භෙතබ්‌බොති.

    Evaṃ yāvatatiyaṃ vatvā apalokanakammeneva brahmadaṇḍo paṭippassambhetabboti.

    කම්‌මලක්‌ඛණඤ්‌ඤෙව පඤ්‌චමන්‌ති යං තං භගවතා භික්‌ඛුනික්‌ඛන්‌ධකෙ ‘‘තෙන ඛො පන සමයෙන ඡබ්‌බග්‌ගියා භික්‌ඛූ භික්‌ඛුනියො කද්‌දමොදකෙන ඔසිඤ්‌චන්‌ති, ‘අප්‌පෙව නාම අම්‌හෙසු සාරජ්‌ජෙය්‍යු’න්‌ති, කායං විවරිත්‌වා භික්‌ඛුනීනං දස්‌සෙන්‌ති , ඌරුං විවරිත්‌වා භික්‌ඛුනීනං දස්‌සෙන්‌ති, අඞ්‌ගජාතං විවරිත්‌වා භික්‌ඛුනීනං දස්‌සෙන්‌ති, භික්‌ඛුනියො ඔභාසෙන්‌ති, භික්‌ඛුනීහි සද්‌ධිං සම්‌පයොජෙන්‌ති, ‘අප්‌පෙව නාම අම්‌හෙසු සාරජ්‌ජෙය්‍යු’න්‌ති. ඉමෙසු වත්‌ථූසු තෙසං භික්‌ඛූනං දුක්‌කටං පඤ්‌ඤපෙත්‌වා ‘අනුජානාමි භික්‌ඛවෙ තස්‌ස භික්‌ඛුනො දණ්‌ඩකම්‌මං කාතු’න්‌ති. අථ ඛො භික්‌ඛුනීනං එතදහොසි – ‘කිං නු ඛො දණ්‌ඩකම්‌මං කාතබ්‌බ’න්‌ති. භගවතො එතමත්‌ථං ආරොචෙසුං – ‘අවන්‌දියො සො භික්‌ඛවෙ භික්‌ඛු භික්‌ඛුනිසඞ්‌ඝෙන කාතබ්‌බො’’’ති එවං අවන්‌දියකම්‌මං අනුඤ්‌ඤාතං, තං කම්‌මලක්‌ඛණඤ්‌ඤෙව පඤ්‌චමං ඉමස්‌ස අපලොකනකම්‌මස්‌ස ඨානං හොති. තස්‌ස හි කම්‌මඤ්‌ඤෙව ලක්‌ඛණං, න ඔසාරණාදීනි; තස්‌මා ‘‘කම්‌මලක්‌ඛණ’’න්‌ති වුච්‌චති. තස්‌ස කරණං තත්‌ථෙව වුත්‌තං. අපිච නං පටිප්‌පස්‌සද්‌ධියා සද්‌ධිං විත්‌ථාරතො දස්‌සෙතුං ඉධාපි වදාම, භික්‌ඛුනුපස්‌සයෙ සන්‌නිපතිතස්‌ස භික්‌ඛුනිසඞ්‌ඝස්‌ස අනුමතියා බ්‍යත්‌තාය භික්‌ඛුනියා සාවෙතබ්‌බං –

    Kammalakkhaṇaññeva pañcamanti yaṃ taṃ bhagavatā bhikkhunikkhandhake ‘‘tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū bhikkhuniyo kaddamodakena osiñcanti, ‘appeva nāma amhesu sārajjeyyu’nti, kāyaṃ vivaritvā bhikkhunīnaṃ dassenti , ūruṃ vivaritvā bhikkhunīnaṃ dassenti, aṅgajātaṃ vivaritvā bhikkhunīnaṃ dassenti, bhikkhuniyo obhāsenti, bhikkhunīhi saddhiṃ sampayojenti, ‘appeva nāma amhesu sārajjeyyu’nti. Imesu vatthūsu tesaṃ bhikkhūnaṃ dukkaṭaṃ paññapetvā ‘anujānāmi bhikkhave tassa bhikkhuno daṇḍakammaṃ kātu’nti. Atha kho bhikkhunīnaṃ etadahosi – ‘kiṃ nu kho daṇḍakammaṃ kātabba’nti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ – ‘avandiyo so bhikkhave bhikkhu bhikkhunisaṅghena kātabbo’’’ti evaṃ avandiyakammaṃ anuññātaṃ, taṃ kammalakkhaṇaññeva pañcamaṃ imassa apalokanakammassa ṭhānaṃ hoti. Tassa hi kammaññeva lakkhaṇaṃ, na osāraṇādīni; tasmā ‘‘kammalakkhaṇa’’nti vuccati. Tassa karaṇaṃ tattheva vuttaṃ. Apica naṃ paṭippassaddhiyā saddhiṃ vitthārato dassetuṃ idhāpi vadāma, bhikkhunupassaye sannipatitassa bhikkhunisaṅghassa anumatiyā byattāya bhikkhuniyā sāvetabbaṃ –

    ‘‘අය්‍යෙ අසුකො නාම අය්‍යො භික්‌ඛුනීනං අපාසාදිකං දස්‌සෙති, එතස්‌ස අය්‍යස්‌ස අවන්‌දියකරණං රුච්‌චතීති භික්‌ඛුනිසඞ්‌ඝං පුච්‌ඡාමි, දුතියම්‌පි… තතියම්‌පි භික්‌ඛුනිසඞ්‌ඝං පුච්‌ඡාමී’’ති.

    ‘‘Ayye asuko nāma ayyo bhikkhunīnaṃ apāsādikaṃ dasseti, etassa ayyassa avandiyakaraṇaṃ ruccatīti bhikkhunisaṅghaṃ pucchāmi, dutiyampi… tatiyampi bhikkhunisaṅghaṃ pucchāmī’’ti.

    එවං තික්‌ඛත්‌තුං සාවෙත්‌වා අපලොකනකම්‌මෙන අවන්‌දියකම්‌මං කාතබ්‌බං.

    Evaṃ tikkhattuṃ sāvetvā apalokanakammena avandiyakammaṃ kātabbaṃ.

    තතො පට්‌ඨාය සො භික්‌ඛු භික්‌ඛුනීහි න වන්‌දිතබ්‌බො. සචෙ අවන්‌දියමානො හිරොත්‌තප්‌පං පච්‌චුපට්‌ඨපෙත්‌වා සම්‌මා වත්‌තති, තෙන භික්‌ඛුනියො ඛමාපෙතබ්‌බා. ඛමාපෙන්‌තෙන භික්‌ඛුනුපස්‌සයං අගන්‌ත්‌වා විහාරෙයෙව සඞ්‌ඝං වා ගණං වා එකං භික්‌ඛුං වා උපසඞ්‌කමිත්‌වා උක්‌කුටිකං නිසීදිත්‌වා අඤ්‌ජලිං පග්‌ගහෙත්‌වා ‘‘අහං භන්‌තෙ පටිසඞ්‌ඛා ආයතිං සංවරෙ තිට්‌ඨාමි, න පුන අපාසාදිකං දස්‌සෙස්‌සාමි, භික්‌ඛුනිසඞ්‌ඝො මය්‌හං ඛමතූ’’ති ඛමාපෙතබ්‌බං. තෙන සඞ්‌ඝෙන වා ගණෙන වා එකං භික්‌ඛුං පෙසෙත්‌වා එකභික්‌ඛුනා වා සයමෙව ගන්‌ත්‌වා භික්‌ඛුනියො වත්‌තබ්‌බා – ‘‘අයං භික්‌ඛු පටිසඞ්‌ඛා ආයතිං සංවරෙ ඨිතො, ඉමිනා අච්‌චයං දෙසෙත්‌වා භික්‌ඛුනිසඞ්‌ඝො ඛමාපිතො, භික්‌ඛුනිසඞ්‌ඝො ඉමං වන්‌දියං කරොතූ’’ති. සො වන්‌දියො කාතබ්‌බො. එවඤ්‌ච පන කාතබ්‌බො, භික්‌ඛුනුපස්‌සයෙ සන්‌නිපතිතස්‌ස භික්‌ඛුනිසඞ්‌ඝස්‌ස අනුමතියා බ්‍යත්‌තාය භික්‌ඛුනියා සාවෙතබ්‌බං –

    Tato paṭṭhāya so bhikkhu bhikkhunīhi na vanditabbo. Sace avandiyamāno hirottappaṃ paccupaṭṭhapetvā sammā vattati, tena bhikkhuniyo khamāpetabbā. Khamāpentena bhikkhunupassayaṃ agantvā vihāreyeva saṅghaṃ vā gaṇaṃ vā ekaṃ bhikkhuṃ vā upasaṅkamitvā ukkuṭikaṃ nisīditvā añjaliṃ paggahetvā ‘‘ahaṃ bhante paṭisaṅkhā āyatiṃ saṃvare tiṭṭhāmi, na puna apāsādikaṃ dassessāmi, bhikkhunisaṅgho mayhaṃ khamatū’’ti khamāpetabbaṃ. Tena saṅghena vā gaṇena vā ekaṃ bhikkhuṃ pesetvā ekabhikkhunā vā sayameva gantvā bhikkhuniyo vattabbā – ‘‘ayaṃ bhikkhu paṭisaṅkhā āyatiṃ saṃvare ṭhito, iminā accayaṃ desetvā bhikkhunisaṅgho khamāpito, bhikkhunisaṅgho imaṃ vandiyaṃ karotū’’ti. So vandiyo kātabbo. Evañca pana kātabbo, bhikkhunupassaye sannipatitassa bhikkhunisaṅghassa anumatiyā byattāya bhikkhuniyā sāvetabbaṃ –

    ‘‘අයං අය්‍යෙ අසුකො නාම අය්‍යො භික්‌ඛුනීනං අපාසාදිකං දස්‌සෙතීති භික්‌ඛුනිසඞ්‌ඝෙන අවන්‌දියො කතො, සො ලජ්‌ජිධම්‌මං ඔක්‌කමිත්‌වා පටිසඞ්‌ඛා ආයතිං සංවරෙ ඨිතො අච්‌චයං දෙසෙත්‌වා භික්‌ඛුනිසඞ්‌ඝං ඛමාපෙසි, තස්‌ස අය්‍යස්‌ස වන්‌දියකරණං රුච්‌චතීති භික්‌ඛුනිසඞ්‌ඝං පුච්‌ඡාමී’’ති –

    ‘‘Ayaṃ ayye asuko nāma ayyo bhikkhunīnaṃ apāsādikaṃ dassetīti bhikkhunisaṅghena avandiyo kato, so lajjidhammaṃ okkamitvā paṭisaṅkhā āyatiṃ saṃvare ṭhito accayaṃ desetvā bhikkhunisaṅghaṃ khamāpesi, tassa ayyassa vandiyakaraṇaṃ ruccatīti bhikkhunisaṅghaṃ pucchāmī’’ti –

    තික්‌ඛත්‌තුං වත්‌තබ්‌බං එවං අපලොකනකම්‌මෙනෙව වන්‌දියො කාතබ්‌බො.

    Tikkhattuṃ vattabbaṃ evaṃ apalokanakammeneva vandiyo kātabbo.

    අයං පනෙත්‌ථ පාළිමුත්‌තකොපි කම්‌මලක්‌ඛණවිනිච්‌ඡයො. ඉදඤ්‌හි කම්‌මලක්‌ඛණං නාම භික්‌ඛුනිසඞ්‌ඝමූලකං පඤ්‌ඤත්‌තං, භික්‌ඛුසඞ්‌ඝස්‌සාපි පනෙතං ලබ්‌භතියෙව. යඤ්‌හි භික්‌ඛුසඞ්‌ඝො සලාකග්‌ගයාගග්‌ගභත්‌තග්‌ගඋපොසථග්‌ගෙසු අපලොකනකම්‌මං කරොති, එතම්‌පි කම්‌මලක්‌ඛණමෙව. අච්‌ඡින්‌නචීවරජිණ්‌ණචීවරනට්‌ඨචීවරානඤ්‌හි සඞ්‌ඝං සන්‌නිපාතෙත්‌වා බ්‍යත්‌තෙන භික්‌ඛුනා යාවතතියං සාවෙත්‌වා අපලොකනකම්‌මං කත්‌වා චීවරං දාතුං වට්‌ටති. අප්‌පමත්‌තකවිස්‌සජ්‌ජකෙන පන චීවරං කරොන්‌තස්‌ස සෙනාසනක්‌ඛන්‌ධකවණ්‌ණනායං වුත්‌තප්‌පභෙදානි සූචිආදීනි අනපලොකෙත්‌වාපි දාතබ්‌බානි. තෙසං දානෙ සොයෙව ඉස්‌සරො, තතො අතිරෙකං දෙන්‌තෙන අපලොකෙත්‌වා දාතබ්‌බං. තතො හි අතිරෙකදානෙ සඞ්‌ඝො සාමී. ගිලානභෙසජ්‌ජම්‌පි තත්‌ථ වුත්‌තප්‌පකාරං සයමෙව දාතබ්‌බං. අතිරෙකං ඉච්‌ඡන්‌තස්‌ස අපලොකෙත්‌වා දාතබ්‌බං. යොපි ච දුබ්‌බලො වා ඡින්‌නිරියාපථො වා පච්‌ඡින්‌නභික්‌ඛාචාරපථො වා මහාගිලානො, තස්‌ස මහාවාසෙසු තත්‍රුප්‌පාදතො දෙවසිකං නාළි වා උපඩ්‌ඪනාළි වා එකදිවසංයෙව වා පඤ්‌ච වා දස වා තණ්‌ඩුලනාළියො දෙන්‌තෙන අපලොකනකම්‌මං කත්‌වාව දාතබ්‌බා. පෙසලස්‌ස භික්‌ඛුනො තත්‍රුප්‌පාදතො ඉණපලිබොධම්‌පි බහුස්‌සුතස්‌ස සඞ්‌ඝභාරනිත්‌ථාරකස්‌ස භික්‌ඛුනො අනුට්‌ඨාපනීයසෙනාසනම්‌පි සඞ්‌ඝකිච්‌චං කරොන්‌තානං කප්‌පියකාරකාදීනං භත්‌තවෙතනම්‌පි අපලොකනකම්‌මෙන දාතුං වට්‌ටති.

    Ayaṃ panettha pāḷimuttakopi kammalakkhaṇavinicchayo. Idañhi kammalakkhaṇaṃ nāma bhikkhunisaṅghamūlakaṃ paññattaṃ, bhikkhusaṅghassāpi panetaṃ labbhatiyeva. Yañhi bhikkhusaṅgho salākaggayāgaggabhattaggauposathaggesu apalokanakammaṃ karoti, etampi kammalakkhaṇameva. Acchinnacīvarajiṇṇacīvaranaṭṭhacīvarānañhi saṅghaṃ sannipātetvā byattena bhikkhunā yāvatatiyaṃ sāvetvā apalokanakammaṃ katvā cīvaraṃ dātuṃ vaṭṭati. Appamattakavissajjakena pana cīvaraṃ karontassa senāsanakkhandhakavaṇṇanāyaṃ vuttappabhedāni sūciādīni anapaloketvāpi dātabbāni. Tesaṃ dāne soyeva issaro, tato atirekaṃ dentena apaloketvā dātabbaṃ. Tato hi atirekadāne saṅgho sāmī. Gilānabhesajjampi tattha vuttappakāraṃ sayameva dātabbaṃ. Atirekaṃ icchantassa apaloketvā dātabbaṃ. Yopi ca dubbalo vā chinniriyāpatho vā pacchinnabhikkhācārapatho vā mahāgilāno, tassa mahāvāsesu tatruppādato devasikaṃ nāḷi vā upaḍḍhanāḷi vā ekadivasaṃyeva vā pañca vā dasa vā taṇḍulanāḷiyo dentena apalokanakammaṃ katvāva dātabbā. Pesalassa bhikkhuno tatruppādato iṇapalibodhampi bahussutassa saṅghabhāranitthārakassa bhikkhuno anuṭṭhāpanīyasenāsanampi saṅghakiccaṃ karontānaṃ kappiyakārakādīnaṃ bhattavetanampi apalokanakammena dātuṃ vaṭṭati.

    චතුපච්‌චයවසෙන දින්‌නතත්‍රුප්‌පාදතො සඞ්‌ඝිකං ආවාසං ජග්‌ගාපෙතුං වට්‌ටති. ‘‘අයං භික්‌ඛු ඉස්‌සරවතාය විචාරෙතී’’ති කථාපච්‌ඡින්‌දනත්‌ථං පන සලාකග්‌ගාදීසු වා අන්‌තරසන්‌නිපාතෙ වා සඞ්‌ඝං පුච්‌ඡිත්‌වාව ජග්‌ගාපෙතබ්‌බො. චීවරපිණ්‌ඩපාතත්‌ථාය ඔදිස්‌සදින්‌නතත්‍රුප්‌පාදතොපි අපලොකෙත්‌වා ආවාසො ජග්‌ගාපෙතබ්‌බො. අනපලොකෙත්‌වාපි වට්‌ටති. ‘‘සූරො වතායං භික්‌ඛු චීවරපිණ්‌ඩපාතත්‌ථාය දින්‌නතො ආවාසං ජග්‌ගාපෙතී’’ති එවං උප්‌පන්‌නකථාපච්‌ඡෙදනත්‌ථං පන අපලොකනකම්‌මමෙව කත්‌වා ජග්‌ගාපෙතබ්‌බො.

    Catupaccayavasena dinnatatruppādato saṅghikaṃ āvāsaṃ jaggāpetuṃ vaṭṭati. ‘‘Ayaṃ bhikkhu issaravatāya vicāretī’’ti kathāpacchindanatthaṃ pana salākaggādīsu vā antarasannipāte vā saṅghaṃ pucchitvāva jaggāpetabbo. Cīvarapiṇḍapātatthāya odissadinnatatruppādatopi apaloketvā āvāso jaggāpetabbo. Anapaloketvāpi vaṭṭati. ‘‘Sūro vatāyaṃ bhikkhu cīvarapiṇḍapātatthāya dinnato āvāsaṃ jaggāpetī’’ti evaṃ uppannakathāpacchedanatthaṃ pana apalokanakammameva katvā jaggāpetabbo.

    චෙතියෙ ඡත්‌තං වා වෙදිකං වා බොධිඝරං වා ආසනඝරං වා අකතං වා කරොන්‌තෙන ජිණ්‌ණං වා පටිසඞ්‌ඛරොන්‌තෙන සුධාකම්‌මං වා කරොන්‌තෙන මනුස්‌සෙ සමාදපෙත්‌වා කාතුං වට්‌ටති. සචෙ කාරකො නත්‌ථි, චෙතියස්‌ස උපනික්‌ඛෙපතො කාරෙතබ්‌බං. උපනික්‌ඛෙපෙපි අසති අපලොකනකම්‌මං කත්‌වා තත්‍රුප්‌පාදතො කාරෙතබ්‌බං, සඞ්‌ඝිකෙනපි. සඞ්‌ඝිකෙන හි අපලොකෙත්‌වා චෙතියකිච්‌චං කාතුං වට්‌ටති. චෙතියස්‌ස සන්‌තකෙන අපලොකෙත්‌වාපි සඞ්‌ඝිකකිච්‌චං කාතුං න වට්‌ටති. තාවකාලිකං පන ගහෙත්‌වා පාකතිකං කාතුං වට්‌ටති.

    Cetiye chattaṃ vā vedikaṃ vā bodhigharaṃ vā āsanagharaṃ vā akataṃ vā karontena jiṇṇaṃ vā paṭisaṅkharontena sudhākammaṃ vā karontena manusse samādapetvā kātuṃ vaṭṭati. Sace kārako natthi, cetiyassa upanikkhepato kāretabbaṃ. Upanikkhepepi asati apalokanakammaṃ katvā tatruppādato kāretabbaṃ, saṅghikenapi. Saṅghikena hi apaloketvā cetiyakiccaṃ kātuṃ vaṭṭati. Cetiyassa santakena apaloketvāpi saṅghikakiccaṃ kātuṃ na vaṭṭati. Tāvakālikaṃ pana gahetvā pākatikaṃ kātuṃ vaṭṭati.

    චෙතියෙ සුධාකම්‌මාදීනි කරොන්‌තෙහි පන භික්‌ඛාචාරතො වා සඞ්‌ඝතො වා යාපනමත්‌තං අලභන්‌තෙහි චෙතියසන්‌තකතො යාපනමත්‌තං ගහෙත්‌වා පරිභුඤ්‌ජන්‌තෙහි වත්‌තං කාතුං වට්‌ටති, ‘‘වත්‌තං කරොමා’’ති මච්‌ඡමංසාදීහි සඞ්‌ඝභත්‌තං කාතුං න වට්‌ටති. යෙ විහාරෙ රොපිතා ඵලරුක්‌ඛා සඞ්‌ඝෙන පරිග්‌ගහිතා හොන්‌ති, ජග්‌ගනකම්‌මං ලභන්‌ති, යෙසං ඵලානි ඝණ්‌ටිං පහරිත්‌වා භාජෙත්‌වා පරිභුඤ්‌ජන්‌ති, තෙසු අපලොකනකම්‌මං න කාතබ්‌බං. යෙ පන අපරිග්‌ගහිතා, තෙසු අපලොකනකම්‌මං කාතබ්‌බං. තං පන සලාකග්‌ගයාගග්‌ගභත්‌තග්‌ගඅන්‌තරසන්‌නිපාතෙසුපි කාතුං වට්‌ටති, උපොසථග්‌ගෙ පන වට්‌ටතියෙව. තත්‌ථ හි අනාගතානම්‌පි ඡන්‌දපාරිසුද්‌ධි ආහරියති, තස්‌මා තං සුවිසොධිතං හොති.

    Cetiye sudhākammādīni karontehi pana bhikkhācārato vā saṅghato vā yāpanamattaṃ alabhantehi cetiyasantakato yāpanamattaṃ gahetvā paribhuñjantehi vattaṃ kātuṃ vaṭṭati, ‘‘vattaṃ karomā’’ti macchamaṃsādīhi saṅghabhattaṃ kātuṃ na vaṭṭati. Ye vihāre ropitā phalarukkhā saṅghena pariggahitā honti, jagganakammaṃ labhanti, yesaṃ phalāni ghaṇṭiṃ paharitvā bhājetvā paribhuñjanti, tesu apalokanakammaṃ na kātabbaṃ. Ye pana apariggahitā, tesu apalokanakammaṃ kātabbaṃ. Taṃ pana salākaggayāgaggabhattaggaantarasannipātesupi kātuṃ vaṭṭati, uposathagge pana vaṭṭatiyeva. Tattha hi anāgatānampi chandapārisuddhi āhariyati, tasmā taṃ suvisodhitaṃ hoti.

    එවඤ්‌ච පන කාතබ්‌බං, බ්‍යත්‌තෙන භික්‌ඛුනා භික්‌ඛුසඞ්‌ඝස්‌ස අනුමතියා සාවෙතබ්‌බං –

    Evañca pana kātabbaṃ, byattena bhikkhunā bhikkhusaṅghassa anumatiyā sāvetabbaṃ –

    ‘‘භන්‌තෙ, යං ඉමස්‌මිං විහාරෙ අන්‌තොසීමාය සඞ්‌ඝසන්‌තකං මූලතචපත්‌තඅඞ්‌කුරපුප්‌ඵඵලඛාදනීයාදි අත්‌ථි, තං සබ්‌බං ආගතාගතානං භික්‌ඛූනං යථාසුඛං පරිභුඤ්‌ජිතුං රුච්‌චතීති සඞ්‌ඝං පුච්‌ඡාමී’’ති තික්‌ඛත්‌තුං පුච්‌ඡිතබ්‌බං.

    ‘‘Bhante, yaṃ imasmiṃ vihāre antosīmāya saṅghasantakaṃ mūlatacapattaaṅkurapupphaphalakhādanīyādi atthi, taṃ sabbaṃ āgatāgatānaṃ bhikkhūnaṃ yathāsukhaṃ paribhuñjituṃ ruccatīti saṅghaṃ pucchāmī’’ti tikkhattuṃ pucchitabbaṃ.

    චතූහි පඤ්‌චහි භික්‌ඛූහි කතං සුකතමෙව. යස්‌මිං විහාරෙ ද්‌වෙ තයො ජනා වසන්‌ති, තෙහි නිසීදිත්‌වා කතම්‌පි සඞ්‌ඝෙන කතසදිසමෙව. යස්‌මිං පන විහාරෙ එකො භික්‌ඛු හොති, තෙන භික්‌ඛුනා උපොසථදිවසෙ පුබ්‌බකරණපුබ්‌බකිච්‌චං කත්‌වා නිසින්‌නෙන කතම්‌පි කතිකවත්‌තං සඞ්‌ඝෙන කතසදිසමෙව හොති.

    Catūhi pañcahi bhikkhūhi kataṃ sukatameva. Yasmiṃ vihāre dve tayo janā vasanti, tehi nisīditvā katampi saṅghena katasadisameva. Yasmiṃ pana vihāre eko bhikkhu hoti, tena bhikkhunā uposathadivase pubbakaraṇapubbakiccaṃ katvā nisinnena katampi katikavattaṃ saṅghena katasadisameva hoti.

    කරොන්‌තෙන පන ඵලවාරෙන කාතුම්‌පි චත්‌තාරො මාසෙ ඡ මාසෙ එකසංවච්‌ඡරන්‌ති එවං පරිච්‌ඡින්‌දිත්‌වාපි අපරිච්‌ඡින්‌දිත්‌වාපි කාතුං වට්‌ටති. පරිච්‌ඡින්‌නෙ යථාපරිච්‌ඡෙදං පරිභුඤ්‌ජිත්‌වා පුන කාතබ්‌බං. අපරිච්‌ඡින්‌නෙ යාව රුක්‌ඛා ධරන්‌ති තාව වට්‌ටතියෙව. යෙපි තෙසං රුක්‌ඛානං බීජෙහි අඤ්‌ඤෙ රුක්‌ඛා රොපිතා හොන්‌ති, තෙසම්‌පි සා එව කතිකා.

    Karontena pana phalavārena kātumpi cattāro māse cha māse ekasaṃvaccharanti evaṃ paricchinditvāpi aparicchinditvāpi kātuṃ vaṭṭati. Paricchinne yathāparicchedaṃ paribhuñjitvā puna kātabbaṃ. Aparicchinne yāva rukkhā dharanti tāva vaṭṭatiyeva. Yepi tesaṃ rukkhānaṃ bījehi aññe rukkhā ropitā honti, tesampi sā eva katikā.

    සචෙ පන අඤ්‌ඤස්‌මිං විහාරෙ රොපිතා හොන්‌ති, තෙසං යත්‌ථ රොපිතා, තස්‌මිංයෙව විහාරෙ සඞ්‌ඝො සාමී. යෙපි අඤ්‌ඤතො බීජානි ආහරිත්‌වා පුරිමවිහාරෙ පච්‌ඡා රොපිතා, තෙසු අඤ්‌ඤා කතිකා කාතබ්‌බා. කතිකාය කතාය පුග්‌ගලිකට්‌ඨානෙ තිට්‌ඨන්‌ති, යථාසුඛං ඵලාදීනි පරිභුඤ්‌ජිතුං වට්‌ටති. සචෙ පනෙත්‌ථ තං තං ඔකාසං පරික්‌ඛිපිත්‌වා පරිවෙණානි කත්‌වා ජග්‌ගන්‌ති, තෙසං භික්‌ඛූනං පුග්‌ගලිකට්‌ඨානෙ තිට්‌ඨන්‌ති. අඤ්‌ඤෙ පරිභුඤ්‌ජිතුං න ලභන්‌ති, තෙහි පන සඞ්‌ඝස්‌ස දසභාගං දත්‌වා පරිභුඤ්‌ජිතබ්‌බානි. යොපි මජ්‌ඣෙවිහාරෙ රුක්‌ඛං සාඛාහි පරිවාරෙත්‌වා රක්‌ඛති, තස්‌සාපි එසෙව නයො.

    Sace pana aññasmiṃ vihāre ropitā honti, tesaṃ yattha ropitā, tasmiṃyeva vihāre saṅgho sāmī. Yepi aññato bījāni āharitvā purimavihāre pacchā ropitā, tesu aññā katikā kātabbā. Katikāya katāya puggalikaṭṭhāne tiṭṭhanti, yathāsukhaṃ phalādīni paribhuñjituṃ vaṭṭati. Sace panettha taṃ taṃ okāsaṃ parikkhipitvā pariveṇāni katvā jagganti, tesaṃ bhikkhūnaṃ puggalikaṭṭhāne tiṭṭhanti. Aññe paribhuñjituṃ na labhanti, tehi pana saṅghassa dasabhāgaṃ datvā paribhuñjitabbāni. Yopi majjhevihāre rukkhaṃ sākhāhi parivāretvā rakkhati, tassāpi eseva nayo.

    පොරාණවිහාරං ගතස්‌ස සම්‌භාවනීයභික්‌ඛුනො ‘‘ථෙරො ආගතො’’ති ඵලාඵලං ආහරන්‌ති, සචෙ තත්‌ථ මූලෙ සබ්‌බපරියත්‌තිධරො බහුස්‌සුතභික්‌ඛු විහාසි, ‘‘අද්‌ධා එත්‌ථ දීඝා කතිකා කතා භවිස්‌සතී’’ති නික්‌කුක්‌කුච්‌චෙන පරිභුඤ්‌ජිතබ්‌බං. විහාරෙ ඵලාඵලං පිණ්‌ඩපාතිකානම්‌පි වට්‌ටති, ධුතඞ්‌ගං න කොපෙති. සාමණෙරා අත්‌තනො ආචරියුපජ්‌ඣායානං බහූනි ඵලානි දෙන්‌ති, අඤ්‌ඤෙ භික්‌ඛූ අලභන්‌තා ඛිය්‍යන්‌ති, ඛිය්‍යනමත්‌තමෙව චෙතං හොති.

    Porāṇavihāraṃ gatassa sambhāvanīyabhikkhuno ‘‘thero āgato’’ti phalāphalaṃ āharanti, sace tattha mūle sabbapariyattidharo bahussutabhikkhu vihāsi, ‘‘addhā ettha dīghā katikā katā bhavissatī’’ti nikkukkuccena paribhuñjitabbaṃ. Vihāre phalāphalaṃ piṇḍapātikānampi vaṭṭati, dhutaṅgaṃ na kopeti. Sāmaṇerā attano ācariyupajjhāyānaṃ bahūni phalāni denti, aññe bhikkhū alabhantā khiyyanti, khiyyanamattameva cetaṃ hoti.

    සචෙ පන දුබ්‌භික්‌ඛං හොති, එකං පනසරුක්‌ඛං නිස්‌සාය සට්‌ඨිපි ජනා ජීවන්‌ති, තාදිසෙ කාලෙ සබ්‌බෙසං සඞ්‌ගහකරණත්‌ථාය භාජෙත්‌වා ඛාදිතබ්‌බං, අයං සාමීචි. යාව පන කතිකවත්‌තං න පටිප්‌පස්‌සම්‌භති, තාව තෙහි ඛායිතං සුඛායිතමෙව. කදා පන කතිකවත්‌තං පටිප්‌පස්‌සම්‌භති? යදා සමග්‌ගො සඞ්‌ඝො සන්‌නිපතිත්‌වා ‘‘ඉතො පට්‌ඨාය භාජෙත්‌වා ඛාදන්‌තූ’’ති සාවෙති. එකභික්‌ඛුකෙ පන විහාරෙ එකෙන සාවිතෙපි පුරිමකතිකා පටිප්‌පස්‌සම්‌භතියෙව. සචෙ පටිප්‌පස්‌සද්‌ධාය කතිකාය සාමණෙරා නෙව රුක්‌ඛතො පාතෙන්‌ති, න භූමිතො ගහෙත්‌වා භික්‌ඛූනං දෙන්‌ති, පතිතඵලානි පාදෙහි පහරන්‌තා විචරන්‌ති, තෙසං දසභාගතො පට්‌ඨාය යාව උපඩ්‌ඪඵලභාගෙන ඵාතිකම්‌මං කාතබ්‌බං. අද්‌ධා ඵාතිකම්‌මලොභෙන ආහරිත්‌වා දස්‌සන්‌ති. පුන සුභික්‌ඛෙ ජාතෙ කප්‌පියකාරකෙසු ආගන්‌ත්‌වා සාඛාපරිවාරාදීනි කත්‌වා රුක්‌ඛෙ රක්‌ඛන්‌තෙසු සාමණෙරානං ඵාතිකම්‌මං න දාතබ්‌බං, භාජෙත්‌වා පරිභුඤ්‌ජිතබ්‌බං.

    Sace pana dubbhikkhaṃ hoti, ekaṃ panasarukkhaṃ nissāya saṭṭhipi janā jīvanti, tādise kāle sabbesaṃ saṅgahakaraṇatthāya bhājetvā khāditabbaṃ, ayaṃ sāmīci. Yāva pana katikavattaṃ na paṭippassambhati, tāva tehi khāyitaṃ sukhāyitameva. Kadā pana katikavattaṃ paṭippassambhati? Yadā samaggo saṅgho sannipatitvā ‘‘ito paṭṭhāya bhājetvā khādantū’’ti sāveti. Ekabhikkhuke pana vihāre ekena sāvitepi purimakatikā paṭippassambhatiyeva. Sace paṭippassaddhāya katikāya sāmaṇerā neva rukkhato pātenti, na bhūmito gahetvā bhikkhūnaṃ denti, patitaphalāni pādehi paharantā vicaranti, tesaṃ dasabhāgato paṭṭhāya yāva upaḍḍhaphalabhāgena phātikammaṃ kātabbaṃ. Addhā phātikammalobhena āharitvā dassanti. Puna subhikkhe jāte kappiyakārakesu āgantvā sākhāparivārādīni katvā rukkhe rakkhantesu sāmaṇerānaṃ phātikammaṃ na dātabbaṃ, bhājetvā paribhuñjitabbaṃ.

    ‘‘විහාරෙ ඵලාඵලං අත්‌ථී’’ති සාමන්‌තගාමෙහි මනුස්‌සා ගිලානානං වා ගබ්‌භිනීනං වා අත්‌ථාය ආගන්‌ත්‌වා ‘‘එකං නාළිකෙරං දෙථ, අම්‌බං දෙථ, ලබුජං දෙථා’’ති යාචන්‌ති, දාතබ්‌බං න දාතබ්‌බන්‌ති? දාතබ්‌බං. අදීයමානෙ හි තෙ දොමනස්‌සිකා හොන්‌ති, දෙන්‌තෙන පන සඞ්‌ඝං සන්‌නිපාතෙත්‌වා යාවතතියං සාවෙත්‌වා අපලොකනකම්‌මං කත්‌වාව දාතබ්‌බං, කතිකවත්‌තං වා කත්‌වා ඨපෙතබ්‌බං, එවඤ්‌ච පන කාතබ්‌බං, බ්‍යත්‌තෙන භික්‌ඛුනා සඞ්‌ඝස්‌ස අනුමතියා සාවෙතබ්‌බං –

    ‘‘Vihāre phalāphalaṃ atthī’’ti sāmantagāmehi manussā gilānānaṃ vā gabbhinīnaṃ vā atthāya āgantvā ‘‘ekaṃ nāḷikeraṃ detha, ambaṃ detha, labujaṃ dethā’’ti yācanti, dātabbaṃ na dātabbanti? Dātabbaṃ. Adīyamāne hi te domanassikā honti, dentena pana saṅghaṃ sannipātetvā yāvatatiyaṃ sāvetvā apalokanakammaṃ katvāva dātabbaṃ, katikavattaṃ vā katvā ṭhapetabbaṃ, evañca pana kātabbaṃ, byattena bhikkhunā saṅghassa anumatiyā sāvetabbaṃ –

    ‘‘සාමන්‌තගාමෙහි මනුස්‌සා ආගන්‌ත්‌වා ගිලානාදීනං අත්‌ථාය ඵලාඵලං යාචන්‌ති, ද්‌වෙ නාළිකෙරානි, ද්‌වෙ තාලඵලානි, ද්‌වෙ පනසානි, පඤ්‌ච අම්‌බානි, පඤ්‌ච කදලිඵලානි ගණ්‌හන්‌තානං අනිවාරණං, අසුකරුක්‌ඛතො ච අසුකරුක්‌ඛතො ච ඵලං ගණ්‌හන්‌තානං අනිවාරණං රුච්‌චති භික්‌ඛුසඞ්‌ඝස්‌සා’’ති තික්‌ඛත්‌තුං වත්‌තබ්‌බං.

    ‘‘Sāmantagāmehi manussā āgantvā gilānādīnaṃ atthāya phalāphalaṃ yācanti, dve nāḷikerāni, dve tālaphalāni, dve panasāni, pañca ambāni, pañca kadaliphalāni gaṇhantānaṃ anivāraṇaṃ, asukarukkhato ca asukarukkhato ca phalaṃ gaṇhantānaṃ anivāraṇaṃ ruccati bhikkhusaṅghassā’’ti tikkhattuṃ vattabbaṃ.

    තතො පට්‌ඨාය ගිලානාදීනං නාමං ගහෙත්‌වා යාචන්‌තා ‘‘ගණ්‌හථා’’ති න වත්‌තබ්‌බා, වත්‌තං පන ආචික්‌ඛිතබ්‌බං – ‘‘නාළිකෙරාදීනි ඉමිනා නාම පරිච්‌ඡෙදෙන ගණ්‌හන්‌තානං අසුකරුක්‌ඛතො ච අසුකරුක්‌ඛතො ච ඵලං ගණ්‌හන්‌තානං අනිවාරණං කත’’න්‌ති. අනුවිචරිත්‌වා පන ‘‘අයං මධුරඵලො අම්‌බො, ඉතො ගණ්‌හථා’’තිපි න වත්‌තබ්‌බා. ඵලභාජනකාලෙ පන ආගතානං සම්‌මතෙන උපඩ්‌ඪභාගො දාතබ්‌බො, අසම්‌මතෙන අපලොකෙත්‌වා දාතබ්‌බං.

    Tato paṭṭhāya gilānādīnaṃ nāmaṃ gahetvā yācantā ‘‘gaṇhathā’’ti na vattabbā, vattaṃ pana ācikkhitabbaṃ – ‘‘nāḷikerādīni iminā nāma paricchedena gaṇhantānaṃ asukarukkhato ca asukarukkhato ca phalaṃ gaṇhantānaṃ anivāraṇaṃ kata’’nti. Anuvicaritvā pana ‘‘ayaṃ madhuraphalo ambo, ito gaṇhathā’’tipi na vattabbā. Phalabhājanakāle pana āgatānaṃ sammatena upaḍḍhabhāgo dātabbo, asammatena apaloketvā dātabbaṃ.

    ඛීණපරිබ්‌බයො වා මග්‌ගගමියසත්‌ථවාහො වා අඤ්‌ඤො වා ඉස්‌සරො ආගන්‌ත්‌වා යාචති, අපලොකෙත්‌වාව දාතබ්‌බං. බලක්‌කාරෙන ගහෙත්‌වා ඛාදන්‌තො න වාරෙතබ්‌බො. කුද්‌ධො හි සො රුක්‌ඛෙපි ඡින්‌දෙය්‍ය, අඤ්‌ඤම්‌පි අනත්‌ථං කරෙය්‍ය. පුග්‌ගලිකපරිවෙණං ආගන්‌ත්‌වා ගිලානස්‌ස ගාමෙන යාචන්‌තො ‘‘අම්‌හෙහි ඡායාදීනං අත්‌ථාය රොපිතං, සචෙ අත්‌ථි, තුම්‌හෙ ජානාථා’’ති වත්‌තබ්‌බො. යදි පන ඵලභරිතාව රුක්‌ඛා හොන්‌ති, කණ්‌ටකෙ බන්‌ධිත්‌වා ඵලවාරෙන ඛාදන්‌ති, අපච්‌චාසීසන්‌තෙන හුත්‌වා දාතබ්‌බං. බලක්‌කාරෙන ගණ්‌හන්‌තො න වාරෙතබ්‌බො, පුබ්‌බෙ වුත්‌තමෙවෙත්‌ථ කාරණං.

    Khīṇaparibbayo vā maggagamiyasatthavāho vā añño vā issaro āgantvā yācati, apaloketvāva dātabbaṃ. Balakkārena gahetvā khādanto na vāretabbo. Kuddho hi so rukkhepi chindeyya, aññampi anatthaṃ kareyya. Puggalikapariveṇaṃ āgantvā gilānassa gāmena yācanto ‘‘amhehi chāyādīnaṃ atthāya ropitaṃ, sace atthi, tumhe jānāthā’’ti vattabbo. Yadi pana phalabharitāva rukkhā honti, kaṇṭake bandhitvā phalavārena khādanti, apaccāsīsantena hutvā dātabbaṃ. Balakkārena gaṇhanto na vāretabbo, pubbe vuttamevettha kāraṇaṃ.

    සඞ්‌ඝස්‌ස ඵලාරාමො හොති, පටිජග්‌ගනං න ලභති, සචෙ තං කොචි වත්‌තසීසෙන ජග්‌ගති, සඞ්‌ඝස්‌සෙව හොති. අථාපි කස්‌සචි පටිබලස්‌ස භික්‌ඛුනො ‘‘ඉමං සප්‌පුරිස ජග්‌ගිත්‌වා දෙහී’’ති සඞ්‌ඝො භාරං කරොති, සො චෙ වත්‌තසීසෙන ජග්‌ගති, එවම්‌පි සඞ්‌ඝස්‌සෙව හොති. ඵාතිකම්‌මං පච්‌චාසීසන්‌තස්‌ස පන තතියභාගෙන වා උපඩ්‌ඪභාගෙන වා ඵාතිකම්‌මං කාතබ්‌බං. ‘‘භාරියං කම්‌ම’’න්‌ති වත්‌වා එත්‌තකෙන අනිච්‌ඡන්‌තො පන සබ්‌බං තවෙව සන්‌තකං කත්‌වා ‘‘මූලභාගං දසභාගමත්‌තං දත්‌වා ජග්‌ගාහී’’තිපි වත්‌තබ්‌බො. ගරුභණ්‌ඩත්‌තා පන මූලච්‌ඡෙජ්‌ජවසෙන න දාතබ්‌බං. සො මූලභාගං දත්‌වා ඛාදන්‌තො අකතාවාසං වා කත්‌වා කතාවාසං වා ජග්‌ගිත්‌වා නිස්‌සිතකානං ආරාමං නිය්‍යාදෙති, තෙහිපි මූලභාගො දාතබ්‌බොව. යදා පන භික්‌ඛූ සයං ජග්‌ගිතුං පහොන්‌ති, අථ තෙසං ජග්‌ගිතුඤ්‌ච න දාතබ්‌බං, ජග්‌ගිතකාලෙ ච න වාරෙතබ්‌බා, ජග්‌ගනකාලෙයෙව වාරෙතබ්‌බා. ‘‘බහුං තුම්‌හෙහි ඛායිතං, ඉදානි මා ජග්‌ගිත්‌ථ, භික්‌ඛුසඞ්‌ඝොයෙව ජග්‌ගිස්‌සතී’’ති වත්‌තබ්‌බං.

    Saṅghassa phalārāmo hoti, paṭijagganaṃ na labhati, sace taṃ koci vattasīsena jaggati, saṅghasseva hoti. Athāpi kassaci paṭibalassa bhikkhuno ‘‘imaṃ sappurisa jaggitvā dehī’’ti saṅgho bhāraṃ karoti, so ce vattasīsena jaggati, evampi saṅghasseva hoti. Phātikammaṃ paccāsīsantassa pana tatiyabhāgena vā upaḍḍhabhāgena vā phātikammaṃ kātabbaṃ. ‘‘Bhāriyaṃ kamma’’nti vatvā ettakena anicchanto pana sabbaṃ taveva santakaṃ katvā ‘‘mūlabhāgaṃ dasabhāgamattaṃ datvā jaggāhī’’tipi vattabbo. Garubhaṇḍattā pana mūlacchejjavasena na dātabbaṃ. So mūlabhāgaṃ datvā khādanto akatāvāsaṃ vā katvā katāvāsaṃ vā jaggitvā nissitakānaṃ ārāmaṃ niyyādeti, tehipi mūlabhāgo dātabbova. Yadā pana bhikkhū sayaṃ jaggituṃ pahonti, atha tesaṃ jaggituñca na dātabbaṃ, jaggitakāle ca na vāretabbā, jagganakāleyeva vāretabbā. ‘‘Bahuṃ tumhehi khāyitaṃ, idāni mā jaggittha, bhikkhusaṅghoyeva jaggissatī’’ti vattabbaṃ.

    සචෙ පන නෙව වත්‌තසීසෙන ජග්‌ගන්‌තො අත්‌ථි, න ඵාතිකම්‌මෙන, න සඞ්‌ඝො ජග්‌ගිතුං පහොති, එකො අනාපුච්‌ඡිත්‌වාව ජග්‌ගිත්‌වා ඵාතිකම්‌මං වඩ්‌ඪෙත්‌වා පච්‌චාසීසති, අපලොකනකම්‌මෙන ඵාතිකම්‌මං වඩ්‌ඪෙත්‌වා දාතබ්‌බං. ඉති ඉමං සබ්‌බම්‌පි කම්‌මලක්‌ඛණමෙව හොති. අපලොකනකම්‌මං ඉමානි පඤ්‌ච ඨානානි ගච්‌ඡති.

    Sace pana neva vattasīsena jagganto atthi, na phātikammena, na saṅgho jaggituṃ pahoti, eko anāpucchitvāva jaggitvā phātikammaṃ vaḍḍhetvā paccāsīsati, apalokanakammena phātikammaṃ vaḍḍhetvā dātabbaṃ. Iti imaṃ sabbampi kammalakkhaṇameva hoti. Apalokanakammaṃ imāni pañca ṭhānāni gacchati.

    ඤත්‌තිකම්‌මට්‌ඨානභෙදෙ පන ‘‘සුණාතු මෙ භන්‌තෙ සඞ්‌ඝො, ඉත්‌ථන්‌නාමො ඉත්‌ථන්‌නාමස්‌ස ආයස්‌මතො උපසම්‌පදාපෙක්‌ඛො, අනුසිට්‌ඨො සො මයා. යදි සඞ්‌ඝස්‌ස පත්‌තකල්‌ලං, ඉත්‌ථන්‌නාමො ආගච්‌ඡෙය්‍යාති, ආගච්‌ඡාහීති වත්‌තබ්‌බො’’ති එවං උපසම්‌පදාපෙක්‌ඛස්‌ස ඔසාරණා ඔසාරණා නාම.

    Ñattikammaṭṭhānabhede pana ‘‘suṇātu me bhante saṅgho, itthannāmo itthannāmassa āyasmato upasampadāpekkho, anusiṭṭho so mayā. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, itthannāmo āgaccheyyāti, āgacchāhīti vattabbo’’ti evaṃ upasampadāpekkhassa osāraṇā osāraṇā nāma.

    ‘‘සුණන්‌තු මෙ ආයස්‌මන්‌තා, අයං ඉත්‌ථන්‌නාමො භික්‌ඛු ධම්‌මකථිකො ඉමස්‌ස නෙව සුත්‌තං ආගච්‌ඡති, නො සුත්‌තවිභඞ්‌ගො, සො අත්‌ථං අසල්‌ලක්‌ඛෙත්‌වා බ්‍යඤ්‌ජනච්‌ඡායාය අත්‌ථං පටිබාහති. යදායස්‌මන්‌තානං පත්‌තකල්‌ලං, ඉත්‌ථන්‌නාමං භික්‌ඛුං වුට්‌ඨාපෙත්‌වා අවසෙසා ඉමං අධිකරණං වූපසමෙය්‍යාමා’’ති එවං උබ්‌බාහිකාවිනිච්‌ඡයෙ ධම්‌මකථිකස්‌ස භික්‌ඛුනො නිස්‌සාරණා නිස්‌සාරණා නාම.

    ‘‘Suṇantu me āyasmantā, ayaṃ itthannāmo bhikkhu dhammakathiko imassa neva suttaṃ āgacchati, no suttavibhaṅgo, so atthaṃ asallakkhetvā byañjanacchāyāya atthaṃ paṭibāhati. Yadāyasmantānaṃ pattakallaṃ, itthannāmaṃ bhikkhuṃ vuṭṭhāpetvā avasesā imaṃ adhikaraṇaṃ vūpasameyyāmā’’ti evaṃ ubbāhikāvinicchaye dhammakathikassa bhikkhuno nissāraṇā nissāraṇā nāma.

    ‘‘සුණාතු මෙ භන්‌තෙ සඞ්‌ඝො, අජ්‌ජුපොසථො පන්‌නරසො. යදි සඞ්‌ඝස්‌ස පත්‌තකල්‌ලං, සඞ්‌ඝො උපොසථං කරෙය්‍යා’’ති එවං උපොසථකම්‌මවසෙන ඨපිතා ඤත්‌ති උපොසථො නාම.

    ‘‘Suṇātu me bhante saṅgho, ajjuposatho pannaraso. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho uposathaṃ kareyyā’’ti evaṃ uposathakammavasena ṭhapitā ñatti uposatho nāma.

    ‘‘සුණාතු මෙ භන්‌තෙ සඞ්‌ඝො, අජ්‌ජ පවාරණා පන්‌නරසී. යදි සඞ්‌ඝස්‌ස පත්‌තකල්‌ලං, සඞ්‌ඝො පවාරෙය්‍යා’’ති එවං පවාරණාකම්‌මවසෙන ඨපිතා ඤත්‌ති පවාරණා නාම.

    ‘‘Suṇātu me bhante saṅgho, ajja pavāraṇā pannarasī. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho pavāreyyā’’ti evaṃ pavāraṇākammavasena ṭhapitā ñatti pavāraṇā nāma.

    ‘‘සුණාතු මෙ භන්‌තෙ සඞ්‌ඝො, ඉත්‌ථන්‌නාමො ඉත්‌ථන්‌නාමස්‌ස ආයස්‌මතො උපසම්‌පදාපෙක්‌ඛො. යදි සඞ්‌ඝස්‌ස පත්‌තකල්‌ලං, අහං ඉත්‌ථන්‌නාමං අනුසාසෙය්‍ය’’න්‌ති. ‘‘යදි සඞ්‌ඝස්‌ස පත්‌තකල්‌ලං, ඉත්‌ථන්‌නාමො ඉත්‌ථන්‌නාමං අනුසාසෙය්‍යා’’ති. ‘‘යදි සඞ්‌ඝස්‌ස පත්‌තකල්‌ලං, අහං ඉත්‌ථන්‌නාමං අන්‌තරායිකෙ ධම්‌මෙ පුච්‌ඡෙය්‍ය’’න්‌ති. ‘‘යදි සඞ්‌ඝස්‌ස පත්‌තකල්‌ලං, ඉත්‌ථන්‌නාමො ඉත්‌ථන්‌නාමං අන්‌තරායිකෙ ධම්‌මෙ පුච්‌ඡෙය්‍යා’’ති. ‘‘යදි සඞ්‌ඝස්‌ස පත්‌තකල්‌ලං, අහං ඉත්‌ථන්‌නාමං විනයං පුච්‌ඡෙය්‍ය’’න්‌ති. ‘‘යදි සඞ්‌ඝස්‌ස පත්‌තකල්‌ලං, ඉත්‌ථන්‌නාමො ඉත්‌ථන්‌නාමං විනයං පුච්‌ඡෙය්‍යා’’ති. ‘‘යදි සඞ්‌ඝස්‌ස පත්‌තකල්‌ලං, අහං ඉත්‌ථන්‌නාමෙන විනයං පුට්‌ඨො විස්‌සජ්‌ජෙය්‍ය’’න්‌ති. ‘‘යදි සඞ්‌ඝස්‌ස පත්‌තකල්‌ලං, ඉත්‌ථන්‌නාමො ඉත්‌ථන්‌නාමෙන විනයං පුට්‌ඨො විස්‌සජ්‌ජෙය්‍යා’’ති එවං අත්‌තානං වා පරං වා සම්‌මන්‌නිතුං ඨපිතා ඤත්‌ති සම්‌මුති නාම.

    ‘‘Suṇātu me bhante saṅgho, itthannāmo itthannāmassa āyasmato upasampadāpekkho. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, ahaṃ itthannāmaṃ anusāseyya’’nti. ‘‘Yadi saṅghassa pattakallaṃ, itthannāmo itthannāmaṃ anusāseyyā’’ti. ‘‘Yadi saṅghassa pattakallaṃ, ahaṃ itthannāmaṃ antarāyike dhamme puccheyya’’nti. ‘‘Yadi saṅghassa pattakallaṃ, itthannāmo itthannāmaṃ antarāyike dhamme puccheyyā’’ti. ‘‘Yadi saṅghassa pattakallaṃ, ahaṃ itthannāmaṃ vinayaṃ puccheyya’’nti. ‘‘Yadi saṅghassa pattakallaṃ, itthannāmo itthannāmaṃ vinayaṃ puccheyyā’’ti. ‘‘Yadi saṅghassa pattakallaṃ, ahaṃ itthannāmena vinayaṃ puṭṭho vissajjeyya’’nti. ‘‘Yadi saṅghassa pattakallaṃ, itthannāmo itthannāmena vinayaṃ puṭṭho vissajjeyyā’’ti evaṃ attānaṃ vā paraṃ vā sammannituṃ ṭhapitā ñatti sammuti nāma.

    ‘‘සුණාතු මෙ භන්‌තෙ සඞ්‌ඝො, ඉදං චීවරං ඉත්‌ථන්‌නාමස්‌ස භික්‌ඛුනො නිස්‌සග්‌ගියං සඞ්‌ඝස්‌ස නිස්‌සට්‌ඨං. යදි සඞ්‌ඝස්‌ස පත්‌තකල්‌ලං, සඞ්‌ඝො ඉමං චීවරං ඉත්‌ථන්‌නාමස්‌ස භික්‌ඛුනො දදෙය්‍යා’’ති. ‘‘යදායස්‌මන්‌තානං පත්‌තකල්‌ලං, ආයස්‌මන්‌තා ඉමං චීවරං ඉත්‌ථන්‌නාමස්‌ස භික්‌ඛුනො දදෙය්‍යු’’න්‌ති එවං නිස්‌සට්‌ඨචීවරපත්‌තාදීනං දානං දානං නාම.

    ‘‘Suṇātu me bhante saṅgho, idaṃ cīvaraṃ itthannāmassa bhikkhuno nissaggiyaṃ saṅghassa nissaṭṭhaṃ. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho imaṃ cīvaraṃ itthannāmassa bhikkhuno dadeyyā’’ti. ‘‘Yadāyasmantānaṃ pattakallaṃ, āyasmantā imaṃ cīvaraṃ itthannāmassa bhikkhuno dadeyyu’’nti evaṃ nissaṭṭhacīvarapattādīnaṃ dānaṃ dānaṃ nāma.

    ‘‘සුණාතු මෙ භන්‌තෙ සඞ්‌ඝො, අයං ඉත්‌ථන්‌නාමො භික්‌ඛු ආපත්‌තිං සරති, විවරති, උත්‌තානිං කරොති, දෙසෙති. යදි සඞ්‌ඝස්‌ස පත්‌තකල්‌ලං, අහං ඉත්‌ථන්‌නාමස්‌ස භික්‌ඛුනො ආපත්‌තිං පටිග්‌ගණ්‌හෙය්‍යන්‌ති. යදායස්‌මන්‌තානං පත්‌තකල්‌ලං, අහං ඉත්‌ථන්‌නාමස්‌ස භික්‌ඛුනො ආපත්‌තිං පටිග්‌ගණ්‌හෙය්‍ය’’න්‌ති. තෙන වත්‌තබ්‌බො ‘‘පස්‌සසී’’ති. ‘‘ආම පස්‌සාමී’’ති. ආයතිං සංවරෙය්‍යාසීති එවං ආපත්‌තිපටිග්‌ගහො පටිග්‌ගහො නාම.

    ‘‘Suṇātu me bhante saṅgho, ayaṃ itthannāmo bhikkhu āpattiṃ sarati, vivarati, uttāniṃ karoti, deseti. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, ahaṃ itthannāmassa bhikkhuno āpattiṃ paṭiggaṇheyyanti. Yadāyasmantānaṃ pattakallaṃ, ahaṃ itthannāmassa bhikkhuno āpattiṃ paṭiggaṇheyya’’nti. Tena vattabbo ‘‘passasī’’ti. ‘‘Āma passāmī’’ti. Āyatiṃ saṃvareyyāsīti evaṃ āpattipaṭiggaho paṭiggaho nāma.

    ‘‘සුණන්‌තු මෙ, ආයස්‌මන්‌තා ආවාසිකා. යදායස්‌මන්‌තානං පත්‌තකල්‌ලං, ඉදානි උපොසථං කරෙය්‍යාම, පාතිමොක්‌ඛං උද්‌දිසෙය්‍යාම, ආගමෙ කාළෙ පවාරෙය්‍යාමා’’ති. තෙ චෙ, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛූ භණ්‌ඩනකාරකා කලහකාරකා විවාදකාරකා භස්‌සකාරකා සඞ්‌ඝෙ අධිකරණකාරකා තං කාළං අනුවසෙය්‍යුං, ආවාසිකෙන භික්‌ඛුනා බ්‍යත්‌තෙන පටිබලෙන ආවාසිකා භික්‌ඛූ ඤාපෙතබ්‌බා – ‘‘සුණන්‌තු මෙ, ආයස්‌මන්‌තා ආවාසිකා. යදායස්‌මන්‌තානං පත්‌තකල්‌ලං, ඉදානි උපොසථං කරෙය්‍යාම, පාතිමොක්‌ඛං උද්‌දිසෙය්‍යාම, ආගමෙ ජුණ්‌හෙ පවාරෙය්‍යාමා’’ති එවං කතා පවාරණාපච්‌චුක්‌කඩ්‌ඪනා පච්‌චුක්‌කඩ්‌ඪනා නාම.

    ‘‘Suṇantu me, āyasmantā āvāsikā. Yadāyasmantānaṃ pattakallaṃ, idāni uposathaṃ kareyyāma, pātimokkhaṃ uddiseyyāma, āgame kāḷe pavāreyyāmā’’ti. Te ce, bhikkhave, bhikkhū bhaṇḍanakārakā kalahakārakā vivādakārakā bhassakārakā saṅghe adhikaraṇakārakā taṃ kāḷaṃ anuvaseyyuṃ, āvāsikena bhikkhunā byattena paṭibalena āvāsikā bhikkhū ñāpetabbā – ‘‘suṇantu me, āyasmantā āvāsikā. Yadāyasmantānaṃ pattakallaṃ, idāni uposathaṃ kareyyāma, pātimokkhaṃ uddiseyyāma, āgame juṇhe pavāreyyāmā’’ti evaṃ katā pavāraṇāpaccukkaḍḍhanā paccukkaḍḍhanā nāma.

    සබ්‌බෙහෙව එකජ්‌ඣං සන්‌නිපතිතබ්‌බං, සන්‌නිපතිත්‌වා බ්‍යත්‌තෙන භික්‌ඛුනා පටිබලෙන සඞ්‌ඝො ඤාපෙතබ්‌බො – ‘‘සුණාතු මෙ, භන්‌තෙ, සඞ්‌ඝො අම්‌හාකං භණ්‌ඩනජාතානං කලහජාතානං විවාදාපන්‌නානං විහරතං බහුං අස්‌සාමණකං අජ්‌ඣාචිණ්‌ණං භාසිතපරික්‌කන්‌තං. සචෙ මයං ඉමාහි ආපත්‌තීහි අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤං කාරෙස්‌සාම, සියාපි තං අධිකරණං කක්‌ඛළත්‌තාය වාළත්‌තාය භෙදාය සංවත්‌තෙය්‍ය. යදි සඞ්‌ඝස්‌ස පත්‌තකල්‌ලං, සඞ්‌ඝො ඉමං අධිකරණං තිණවත්‌ථාරකෙන වූපසමෙය්‍ය ඨපෙත්‌වා ථුල්‌ලවජ්‌ජං, ඨපෙත්‌වා ගිහිපටිසයුත්‌ත’’න්‌ති එවං තිණවත්‌ථාරකසමථෙන කත්‌වා සබ්‌බපඨමා සබ්‌බසඞ්‌ගාහිකඤත්‌ති කම්‌මලක්‌ඛණං නාම.

    Sabbeheva ekajjhaṃ sannipatitabbaṃ, sannipatitvā byattena bhikkhunā paṭibalena saṅgho ñāpetabbo – ‘‘suṇātu me, bhante, saṅgho amhākaṃ bhaṇḍanajātānaṃ kalahajātānaṃ vivādāpannānaṃ viharataṃ bahuṃ assāmaṇakaṃ ajjhāciṇṇaṃ bhāsitaparikkantaṃ. Sace mayaṃ imāhi āpattīhi aññamaññaṃ kāressāma, siyāpi taṃ adhikaraṇaṃ kakkhaḷattāya vāḷattāya bhedāya saṃvatteyya. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho imaṃ adhikaraṇaṃ tiṇavatthārakena vūpasameyya ṭhapetvā thullavajjaṃ, ṭhapetvā gihipaṭisayutta’’nti evaṃ tiṇavatthārakasamathena katvā sabbapaṭhamā sabbasaṅgāhikañatti kammalakkhaṇaṃ nāma.

    තථා තතො පරා එකෙකස්‌මිං පක්‌ඛෙ එකෙකං කත්‌වා ද්‌වෙ ඤත්‌තියො ඉති යථාවුත්‌තප්‌පභෙදං ඔසාරණං නිස්‌සාරණං…පෙ.… කම්‌මලක්‌ඛණඤ්‌ඤෙව නවමන්‌ති ඤත්‌තිකම්‌මං ඉමානි නව ඨානානි ගච්‌ඡති.

    Tathā tato parā ekekasmiṃ pakkhe ekekaṃ katvā dve ñattiyo iti yathāvuttappabhedaṃ osāraṇaṃ nissāraṇaṃ…pe… kammalakkhaṇaññeva navamanti ñattikammaṃ imāni nava ṭhānāni gacchati.

    ඤත්‌තිදුතියකම්‌මට්‌ඨානභෙදෙ පන වඩ්‌ඪස්‌ස ලිච්‌ඡවිනො පත්‌තනික්‌කුජ්‌ජනවසෙන ඛන්‌ධකෙ වුත්‌තා නිස්‌සාරණා. තස්‌සෙව පත්‌තුක්‌කුජ්‌ජනවසෙන වුත්‌තා ඔසාරණා ච වෙදිතබ්‌බා.

    Ñattidutiyakammaṭṭhānabhede pana vaḍḍhassa licchavino pattanikkujjanavasena khandhake vuttā nissāraṇā. Tasseva pattukkujjanavasena vuttā osāraṇā ca veditabbā.

    සීමාසම්‌මුති තිචීවරෙන අවිප්‌පවාසසම්‌මුති, සන්‌ථතසම්‌මුති, භත්‌තුද්‌දෙසක-සෙනාසනග්‌ගාහාපක-භණ්‌ඩාගාරික-චීවරපටිග්‌ගාහක-චීවරභාජක-යාගුභාජකඵලභාජක-ඛජ්‌ජභාජක-අප්‌පමත්‌තකවිස්‌සජ්‌ජක-සාටියග්‌ගාහාපක-පත්‌තග්‌ගාහාපක-ආරාමිකපෙසකසාමණෙරපෙසකසම්‌මුතීති එතාසං සම්‌මුතීනං වසෙන සම්‌මුති වෙදිතබ්‌බා. කථිනචීවරදානමතකචීවරදානවසෙන දානං වෙදිතබ්‌බං.

    Sīmāsammuti ticīvarena avippavāsasammuti, santhatasammuti, bhattuddesaka-senāsanaggāhāpaka-bhaṇḍāgārika-cīvarapaṭiggāhaka-cīvarabhājaka-yāgubhājakaphalabhājaka-khajjabhājaka-appamattakavissajjaka-sāṭiyaggāhāpaka-pattaggāhāpaka-ārāmikapesakasāmaṇerapesakasammutīti etāsaṃ sammutīnaṃ vasena sammuti veditabbā. Kathinacīvaradānamatakacīvaradānavasena dānaṃ veditabbaṃ.

    කථිනුද්‌ධාරවසෙන උද්‌ධාරො වෙදිතබ්‌බො. කුටිවත්‌ථුවිහාරවත්‌ථුදෙසනාවසෙන දෙසනා වෙදිතබ්‌බා. යා පන තිණවත්‌ථාරකසමථෙ සබ්‌බසඞ්‌ගාහිකඤත්‌තිඤ්‌ච එකෙකස්‌මිං පක්‌ඛෙ එකෙකං ඤත්‌තිඤ්‌චාති තිස්‌සො ඤත්‌තියො ඨපෙත්‌වා පුන එකස්‌මිං පක්‌ඛෙ එකා, එකස්‌මිං පක්‌ඛෙ එකාති ද්‌වෙ ඤත්‌තිදුතියකම්‌මවාචා වුත්‌තා, තාසං වසෙන කම්‌මලක්‌ඛණං වෙදිතබ්‌බං . ඉති ඤත්‌තිදුතියකම්‌මං ඉමානි සත්‌ත ඨානානි ගච්‌ඡති.

    Kathinuddhāravasena uddhāro veditabbo. Kuṭivatthuvihāravatthudesanāvasena desanā veditabbā. Yā pana tiṇavatthārakasamathe sabbasaṅgāhikañattiñca ekekasmiṃ pakkhe ekekaṃ ñattiñcāti tisso ñattiyo ṭhapetvā puna ekasmiṃ pakkhe ekā, ekasmiṃ pakkhe ekāti dve ñattidutiyakammavācā vuttā, tāsaṃ vasena kammalakkhaṇaṃ veditabbaṃ . Iti ñattidutiyakammaṃ imāni satta ṭhānāni gacchati.

    ඤත්‌තිචතුත්‌ථකම්‌මට්‌ඨානභෙදෙ පන තජ්‌ජනීයකම්‌මාදීනං සත්‌තන්‌නං කම්‌මානං වසෙන නිස්‌සාරණා, තෙසංයෙව ච කම්‌මානං පටිප්‌පස්‌සම්‌භනවසෙන ඔසාරණා වෙදිතබ්‌බා. භික්‌ඛුනොවාදකසම්‌මුතිවසෙන සම්‌මුති වෙදිතබ්‌බා. පරිවාසදානමානත්‌තදානවසෙන දානං වෙදිතබ්‌බං. මූලායපටිකස්‌සනකම්‌මවසෙන නිග්‌ගහො වෙදිතබ්‌බො. ‘‘උක්‌ඛිත්‌තානුවත්‌තිකා අට්‌ඨ, යාවතතියකා අරිට්‌ඨො චණ්‌ඩකාළී ච ඉමෙ තෙ යාවතතියකා’’ති ඉමාසං එකාදසන්‌නං සමනුභාසනානං වසෙන සමනුභාසනා වෙදිතබ්‌බා. උපසම්‌පදාකම්‌මඅබ්‌භානකම්‌මවසෙන පන කම්‌මලක්‌ඛණං වෙදිතබ්‌බං. ඉති ඤත්‌තිචතුත්‌ථකම්‌මං ඉමානි සත්‌ත ඨානානි ගච්‌ඡති.

    Ñatticatutthakammaṭṭhānabhede pana tajjanīyakammādīnaṃ sattannaṃ kammānaṃ vasena nissāraṇā, tesaṃyeva ca kammānaṃ paṭippassambhanavasena osāraṇā veditabbā. Bhikkhunovādakasammutivasena sammuti veditabbā. Parivāsadānamānattadānavasena dānaṃ veditabbaṃ. Mūlāyapaṭikassanakammavasena niggaho veditabbo. ‘‘Ukkhittānuvattikā aṭṭha, yāvatatiyakā ariṭṭho caṇḍakāḷī ca ime te yāvatatiyakā’’ti imāsaṃ ekādasannaṃ samanubhāsanānaṃ vasena samanubhāsanā veditabbā. Upasampadākammaabbhānakammavasena pana kammalakkhaṇaṃ veditabbaṃ. Iti ñatticatutthakammaṃ imāni satta ṭhānāni gacchati.

    497. ඉති කම්‌මානි ච කම්‌මවිපත්‌තිඤ්‌ච විපත්‌තිවිරහිතානං කම්‌මානං ඨානපභෙදගමනඤ්‌ච දස්‌සෙත්‌වා ඉදානි තෙසං කම්‌මානං කාරකස්‌ස සඞ්‌ඝස්‌ස පරිච්‌ඡෙදං දස්‌සෙන්‌තො පුන ‘‘චතුවග්‌ගකරණෙ කම්‌මෙ’’තිආදිමාහ. තස්‌සත්‌ථො පරිසතො කම්‌මවිපත්‌තිවණ්‌ණනායං වුත්‌තනයෙනෙව වෙදිතබ්‌බොති.

    497. Iti kammāni ca kammavipattiñca vipattivirahitānaṃ kammānaṃ ṭhānapabhedagamanañca dassetvā idāni tesaṃ kammānaṃ kārakassa saṅghassa paricchedaṃ dassento puna ‘‘catuvaggakaraṇe kamme’’tiādimāha. Tassattho parisato kammavipattivaṇṇanāyaṃ vuttanayeneva veditabboti.

    කම්‌මවග්‌ගවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.

    Kammavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / පරිවාරපාළි • Parivārapāḷi / 1. කම්‌මවග්‌ගො • 1. Kammavaggo

    ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / අපලොකනකම්‌මකථාවණ්‌ණනා • Apalokanakammakathāvaṇṇanā

    ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / අපලොකනකම්‌මකථාවණ්‌ණනා • Apalokanakammakathāvaṇṇanā

    ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / අපලොකනකම්‌මකථාවණ්‌ණනා • Apalokanakammakathāvaṇṇanā

    ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / පාචිත්‍යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi / අපලොකනකම්‌මකථා • Apalokanakammakathā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact