| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ • Saṃyuttanikāya |
၁၀. အာပဏသုတ္တံ
10. Āpaṇasuttaṃ
၅၂၀. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝာ အင္ဂေသု ဝိဟရတိ အာပဏံ နာမ အင္ဂာနံ နိဂမော။ တတ္ရ ခော ဘဂဝာ အာယသ္မန္တံ သာရိပုတ္တံ အာမန္တေသိ – ‘‘ယော သော, သာရိပုတ္တ, အရိယသာဝကော တထာဂတေ ဧကန္တဂတော 1 အဘိပ္ပသန္နော, န သော တထာဂတေ ဝာ တထာဂတသာသနေ ဝာ ကင္ခေယ္ယ ဝာ ဝိစိကိစ္ဆေယ္ယ ဝာ’’တိ?
520. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā aṅgesu viharati āpaṇaṃ nāma aṅgānaṃ nigamo. Tatra kho bhagavā āyasmantaṃ sāriputtaṃ āmantesi – ‘‘yo so, sāriputta, ariyasāvako tathāgate ekantagato 2 abhippasanno, na so tathāgate vā tathāgatasāsane vā kaṅkheyya vā vicikiccheyya vā’’ti?
‘‘ယော သော, ဘန္တေ, အရိယသာဝကော တထာဂတေ ဧကန္တဂတော အဘိပ္ပသန္နော, န သော တထာဂတေ ဝာ တထာဂတသာသနေ ဝာ ကင္ခေယ္ယ ဝာ ဝိစိကိစ္ဆေယ္ယ ဝာ။ သဒ္ဓသ္သ ဟိ, ဘန္တေ, အရိယသာဝကသ္သ ဧဝံ ပာဋိကင္ခံ ယံ အာရဒ္ဓဝီရိယော ဝိဟရိသ္သတိ – အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ပဟာနာယ, ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ဥပသမ္ပဒာယ, ထာမဝာ ဒဠ္ဟပရက္ကမော အနိက္ခိတ္တဓုရော ကုသလေသု ဓမ္မေသု။ ယံ ဟိသ္သ, ဘန္တေ, ဝီရိယံ တဒသ္သ ဝီရိယိန္ဒ္ရိယံ။
‘‘Yo so, bhante, ariyasāvako tathāgate ekantagato abhippasanno, na so tathāgate vā tathāgatasāsane vā kaṅkheyya vā vicikiccheyya vā. Saddhassa hi, bhante, ariyasāvakassa evaṃ pāṭikaṅkhaṃ yaṃ āraddhavīriyo viharissati – akusalānaṃ dhammānaṃ pahānāya, kusalānaṃ dhammānaṃ upasampadāya, thāmavā daḷhaparakkamo anikkhittadhuro kusalesu dhammesu. Yaṃ hissa, bhante, vīriyaṃ tadassa vīriyindriyaṃ.
‘‘သဒ္ဓသ္သ ဟိ , ဘန္တေ, အရိယသာဝကသ္သ အာရဒ္ဓဝီရိယသ္သ ဧတံ ပာဋိကင္ခံ ယံ သတိမာ ဘဝိသ္သတိ, ပရမေန သတိနေပက္ကေန သမန္နာဂတော, စိရကတမ္ပိ စိရဘာသိတမ္ပိ သရိတာ အနုသ္သရိတာ။ ယာ ဟိသ္သ, ဘန္တေ, သတိ တဒသ္သ သတိန္ဒ္ရိယံ။
‘‘Saddhassa hi , bhante, ariyasāvakassa āraddhavīriyassa etaṃ pāṭikaṅkhaṃ yaṃ satimā bhavissati, paramena satinepakkena samannāgato, cirakatampi cirabhāsitampi saritā anussaritā. Yā hissa, bhante, sati tadassa satindriyaṃ.
‘‘သဒ္ဓသ္သ ဟိ, ဘန္တေ, အရိယသာဝကသ္သ အာရဒ္ဓဝီရိယသ္သ ဥပဋ္ဌိတသ္သတိနော ဧတံ ပာဋိကင္ခံ ယံ ဝောသ္သဂ္ဂာရမ္မဏံ ကရိတ္ဝာ လဘိသ္သတိ သမာဓိံ, လဘိသ္သတိ စိတ္တသ္သ ဧကဂ္ဂတံ။ ယော ဟိသ္သ, ဘန္တေ, သမာဓိ တဒသ္သ သမာဓိန္ဒ္ရိယံ။
‘‘Saddhassa hi, bhante, ariyasāvakassa āraddhavīriyassa upaṭṭhitassatino etaṃ pāṭikaṅkhaṃ yaṃ vossaggārammaṇaṃ karitvā labhissati samādhiṃ, labhissati cittassa ekaggataṃ. Yo hissa, bhante, samādhi tadassa samādhindriyaṃ.
‘‘သဒ္ဓသ္သ ဟိ, ဘန္တေ, အရိယသာဝကသ္သ အာရဒ္ဓဝီရိယသ္သ ဥပဋ္ဌိတသ္သတိနော သမာဟိတစိတ္တသ္သ ဧတံ ပာဋိကင္ခံ ယံ ဧဝံ ပဇာနိသ္သတိ – အနမတဂ္ဂော ခော သံသာရော။ ပုဗ္ဗာ ကောဋိ န ပညာယတိ အဝိဇ္ဇာနီဝရဏာနံ သတ္တာနံ တဏ္ဟာသံယောဇနာနံ သန္ဓာဝတံ သံသရတံ။ အဝိဇ္ဇာယ တ္ဝေဝ တမောကာယသ္သ အသေသဝိရာဂနိရောဓော သန္တမေတံ ပဒံ ပဏီတမေတံ ပဒံ, ယဒိဒံ – သဗ္ဗသင္ခာရသမထော သဗ္ဗူပဓိပဋိနိသ္သဂ္ဂော တဏ္ဟာက္ခယော ဝိရာဂော နိရောဓော နိဗ္ဗာနံ 3။ ယာ ဟိသ္သ, ဘန္တေ, ပညာ တဒသ္သ ပညိန္ဒ္ရိယံ။
‘‘Saddhassa hi, bhante, ariyasāvakassa āraddhavīriyassa upaṭṭhitassatino samāhitacittassa etaṃ pāṭikaṅkhaṃ yaṃ evaṃ pajānissati – anamataggo kho saṃsāro. Pubbā koṭi na paññāyati avijjānīvaraṇānaṃ sattānaṃ taṇhāsaṃyojanānaṃ sandhāvataṃ saṃsarataṃ. Avijjāya tveva tamokāyassa asesavirāganirodho santametaṃ padaṃ paṇītametaṃ padaṃ, yadidaṃ – sabbasaṅkhārasamatho sabbūpadhipaṭinissaggo taṇhākkhayo virāgo nirodho nibbānaṃ 4. Yā hissa, bhante, paññā tadassa paññindriyaṃ.
‘‘သဒ္ဓော သော 5, ဘန္တေ, အရိယသာဝကော ဧဝံ ပဒဟိတ္ဝာ ပဒဟိတ္ဝာ ဧဝံ သရိတ္ဝာ သရိတ္ဝာ ဧဝံ သမာဒဟိတ္ဝာ သမာဒဟိတ္ဝာ ဧဝံ ပဇာနိတ္ဝာ ပဇာနိတ္ဝာ ဧဝံ အဘိသဒ္ဒဟတိ – ‘ဣမေ ခော တေ ဓမ္မာ ယေ မေ ပုဗ္ဗေ သုတဝာ အဟေသုံ။ တေနာဟံ ဧတရဟိ ကာယေန စ ဖုသိတ္ဝာ ဝိဟရာမိ, ပညာယ စ အတိဝိဇ္ဈ 6 ပသ္သာမီ’တိ။ ယာ ဟိသ္သ, ဘန္တေ, သဒ္ဓာ တဒသ္သ သဒ္ဓိန္ဒ္ရိယ’’န္တိ။
‘‘Saddho so 7, bhante, ariyasāvako evaṃ padahitvā padahitvā evaṃ saritvā saritvā evaṃ samādahitvā samādahitvā evaṃ pajānitvā pajānitvā evaṃ abhisaddahati – ‘ime kho te dhammā ye me pubbe sutavā ahesuṃ. Tenāhaṃ etarahi kāyena ca phusitvā viharāmi, paññāya ca ativijjha 8 passāmī’ti. Yā hissa, bhante, saddhā tadassa saddhindriya’’nti.
‘‘သာဓု သာဓု, သာရိပုတ္တ! ယော သော, သာရိပုတ္တ, အရိယသာဝကော တထာဂတေ ဧကန္တဂတော အဘိပ္ပသန္နော, န သော တထာဂတေ ဝာ တထာဂတသာသနေ ဝာ ကင္ခေယ္ယ ဝာ ဝိစိကိစ္ဆေယ္ယ ဝာ။ သဒ္ဓသ္သ ဟိ, သာရိပုတ္တ, အရိယသာဝကသ္သ ဧတံ ပာဋိကင္ခံ ယံ အာရဒ္ဓဝီရိယော ဝိဟရိသ္သတိ – အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ပဟာနာယ, ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ဥပသမ္ပဒာယ, ထာမဝာ ဒဠ္ဟပရက္ကမော အနိက္ခိတ္တဓုရော ကုသလေသု ဓမ္မေသု။ ယံ ဟိသ္သ, သာရိပုတ္တ, ဝီရိယံ တဒသ္သ ဝီရိယိန္ဒ္ရိယံ။
‘‘Sādhu sādhu, sāriputta! Yo so, sāriputta, ariyasāvako tathāgate ekantagato abhippasanno, na so tathāgate vā tathāgatasāsane vā kaṅkheyya vā vicikiccheyya vā. Saddhassa hi, sāriputta, ariyasāvakassa etaṃ pāṭikaṅkhaṃ yaṃ āraddhavīriyo viharissati – akusalānaṃ dhammānaṃ pahānāya, kusalānaṃ dhammānaṃ upasampadāya, thāmavā daḷhaparakkamo anikkhittadhuro kusalesu dhammesu. Yaṃ hissa, sāriputta, vīriyaṃ tadassa vīriyindriyaṃ.
‘‘သဒ္ဓသ္သ ဟိ, သာရိပုတ္တ, အရိယသာဝကသ္သ အာရဒ္ဓဝီရိယသ္သ ဧတံ ပာဋိကင္ခံ ယံ သတိမာ ဘဝိသ္သတိ, ပရမေန သတိနေပက္ကေန သမန္နာဂတော, စိရကတမ္ပိ စိရဘာသိတမ္ပိ သရိတာ အနုသ္သရိတာ။ ယာ ဟိသ္သ, သာရိပုတ္တ, သတိ တဒသ္သ သတိန္ဒ္ရိယံ။
‘‘Saddhassa hi, sāriputta, ariyasāvakassa āraddhavīriyassa etaṃ pāṭikaṅkhaṃ yaṃ satimā bhavissati, paramena satinepakkena samannāgato, cirakatampi cirabhāsitampi saritā anussaritā. Yā hissa, sāriputta, sati tadassa satindriyaṃ.
‘‘သဒ္ဓသ္သ ဟိ, သာရိပုတ္တ, အရိယသာဝကသ္သ အာရဒ္ဓဝီရိယသ္သ ဥပဋ္ဌိတသ္သတိနော ဧတံ ပာဋိကင္ခံ ယံ ဝောသ္သဂ္ဂာရမ္မဏံ ကရိတ္ဝာ လဘိသ္သတိ သမာဓိံ, လဘိသ္သတိ စိတ္တသ္သ ဧကဂ္ဂတံ။ ယော ဟိသ္သ, သာရိပုတ္တ, သမာဓိ တဒသ္သ သမာဓိန္ဒ္ရိယံ။
‘‘Saddhassa hi, sāriputta, ariyasāvakassa āraddhavīriyassa upaṭṭhitassatino etaṃ pāṭikaṅkhaṃ yaṃ vossaggārammaṇaṃ karitvā labhissati samādhiṃ, labhissati cittassa ekaggataṃ. Yo hissa, sāriputta, samādhi tadassa samādhindriyaṃ.
‘‘သဒ္ဓသ္သ ဟိ, သာရိပုတ္တ, အရိယသာဝကသ္သ အာရဒ္ဓဝီရိယသ္သ ဥပဋ္ဌိတသ္သတိနော သမာဟိတစိတ္တသ္သ ဧတံ ပာဋိကင္ခံ ယံ ဧဝံ ပဇာနိသ္သတိ – အနမတဂ္ဂော ခော သံသာရော။ ပုဗ္ဗာ ကောဋိ န ပညာယတိ အဝိဇ္ဇာနီဝရဏာနံ သတ္တာနံ တဏ္ဟာသံယောဇနာနံ သန္ဓာဝတံ သံသရတံ။ အဝိဇ္ဇာယ တ္ဝေဝ တမောကာယသ္သ အသေသဝိရာဂနိရောဓော သန္တမေတံ ပဒံ ပဏီတမေတံ ပဒံ, ယဒိဒံ – သဗ္ဗသင္ခာရသမထော သဗ္ဗူပဓိပဋိနိသ္သဂ္ဂော တဏ္ဟာက္ခယော ဝိရာဂော နိရောဓော နိဗ္ဗာနံ။ ယာ ဟိသ္သ, သာရိပုတ္တ, ပညာ တဒသ္သ ပညိန္ဒ္ရိယံ။
‘‘Saddhassa hi, sāriputta, ariyasāvakassa āraddhavīriyassa upaṭṭhitassatino samāhitacittassa etaṃ pāṭikaṅkhaṃ yaṃ evaṃ pajānissati – anamataggo kho saṃsāro. Pubbā koṭi na paññāyati avijjānīvaraṇānaṃ sattānaṃ taṇhāsaṃyojanānaṃ sandhāvataṃ saṃsarataṃ. Avijjāya tveva tamokāyassa asesavirāganirodho santametaṃ padaṃ paṇītametaṃ padaṃ, yadidaṃ – sabbasaṅkhārasamatho sabbūpadhipaṭinissaggo taṇhākkhayo virāgo nirodho nibbānaṃ. Yā hissa, sāriputta, paññā tadassa paññindriyaṃ.
‘‘သဒ္ဓော သော 9, သာရိပုတ္တ, အရိယသာဝကော ဧဝံ ပဒဟိတ္ဝာ ပဒဟိတ္ဝာ ဧဝံ သရိတ္ဝာ သရိတ္ဝာ ဧဝံ သမာဒဟိတ္ဝာ သမာဒဟိတ္ဝာ ဧဝံ ပဇာနိတ္ဝာ ပဇာနိတ္ဝာ ဧဝံ အဘိသဒ္ဒဟတိ – ‘ဣမေ ခော တေ ဓမ္မာ ယေ မေ ပုဗ္ဗေ သုတဝာ အဟေသုံ။ တေနာဟံ ဧတရဟိ ကာယေန စ ဖုသိတ္ဝာ ဝိဟရာမိ, ပညာယ စ အတိဝိဇ္ဈ 10 ပသ္သာမီ’တိ။ ယာ ဟိသ္သ, သာရိပုတ္တ, သဒ္ဓာ တဒသ္သ သဒ္ဓိန္ဒ္ရိယ’’န္တိ။ ဒသမံ။
‘‘Saddho so 11, sāriputta, ariyasāvako evaṃ padahitvā padahitvā evaṃ saritvā saritvā evaṃ samādahitvā samādahitvā evaṃ pajānitvā pajānitvā evaṃ abhisaddahati – ‘ime kho te dhammā ye me pubbe sutavā ahesuṃ. Tenāhaṃ etarahi kāyena ca phusitvā viharāmi, paññāya ca ativijjha 12 passāmī’ti. Yā hissa, sāriputta, saddhā tadassa saddhindriya’’nti. Dasamaṃ.
ဇရာဝဂ္ဂော ပဉ္စမော။
Jarāvaggo pañcamo.
တသ္သုဒ္ဒာနံ –
Tassuddānaṃ –
ဇရာ ဥဏ္ဏာဘော ဗ္ရာဟ္မဏော၊ သာကေတော ပုဗ္ဗကောဋ္ဌကော။
Jarā uṇṇābho brāhmaṇo, sāketo pubbakoṭṭhako;
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / သံယုတ္တနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ၁၀. အာပဏသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 10. Āpaṇasuttavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / သံယုတ္တနိကာယ (ဋီကာ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ၁၀. အာပဏသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 10. Āpaṇasuttavaṇṇanā
