Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ • Saṃyuttanikāya |
၅. အတ္တရက္ခိတသုတ္တံ
5. Attarakkhitasuttaṃ
၁၁၆. သာဝတ္ထိနိဒာနံ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခော ရာဇာ ပသေနဒိ ကောသလော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ဣဓ မယ္ဟံ, ဘန္တေ, ရဟောဂတသ္သ ပဋိသလ္လီနသ္သ ဧဝံ စေတသော ပရိဝိတက္ကော ဥဒပာဒိ – ‘ကေသံ နု ခော ရက္ခိတော အတ္တာ, ကေသံ အရက္ခိတော အတ္တာ’တိ? တသ္သ မယ္ဟံ, ဘန္တေ, ဧတဒဟောသိ – ‘ယေ ခော ကေစိ ကာယေန ဒုစ္စရိတံ စရန္တိ, ဝာစာယ ဒုစ္စရိတံ စရန္တိ, မနသာ ဒုစ္စရိတံ စရန္တိ; တေသံ အရက္ခိတော အတ္တာ။ ကိဉ္စာပိ တေ ဟတ္ထိကာယော ဝာ ရက္ခေယ္ယ, အသ္သကာယော ဝာ ရက္ခေယ္ယ, ရထကာယော ဝာ ရက္ခေယ္ယ, ပတ္တိကာယော ဝာ ရက္ခေယ္ယ; အထ ခော တေသံ အရက္ခိတော အတ္တာ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? ဗာဟိရာ ဟေသာ ရက္ခာ, နေသာ ရက္ခာ အဇ္ဈတ္တိကာ; တသ္မာ တေသံ အရက္ခိတော အတ္တာ။ ယေ စ ခော ကေစိ ကာယေန သုစရိတံ စရန္တိ, ဝာစာယ သုစရိတံ စရန္တိ, မနသာ သုစရိတံ စရန္တိ; တေသံ ရက္ခိတော အတ္တာ။ ကိဉ္စာပိ တေ နေဝ ဟတ္ထိကာယော ရက္ခေယ္ယ, န အသ္သကာယော ရက္ခေယ္ယ, န ရထကာယော ရက္ခေယ္ယ , န ပတ္တိကာယော ရက္ခေယ္ယ; အထ ခော တေသံ ရက္ခိတော အတ္တာ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? အဇ္ဈတ္တိကာ ဟေသာ ရက္ခာ, နေသာ ရက္ခာ ဗာဟိရာ; တသ္မာ တေသံ ရက္ခိတော အတ္တာ’’’တိ။
116. Sāvatthinidānaṃ. Ekamantaṃ nisinno kho rājā pasenadi kosalo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘idha mayhaṃ, bhante, rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi – ‘kesaṃ nu kho rakkhito attā, kesaṃ arakkhito attā’ti? Tassa mayhaṃ, bhante, etadahosi – ‘ye kho keci kāyena duccaritaṃ caranti, vācāya duccaritaṃ caranti, manasā duccaritaṃ caranti; tesaṃ arakkhito attā. Kiñcāpi te hatthikāyo vā rakkheyya, assakāyo vā rakkheyya, rathakāyo vā rakkheyya, pattikāyo vā rakkheyya; atha kho tesaṃ arakkhito attā. Taṃ kissa hetu? Bāhirā hesā rakkhā, nesā rakkhā ajjhattikā; tasmā tesaṃ arakkhito attā. Ye ca kho keci kāyena sucaritaṃ caranti, vācāya sucaritaṃ caranti, manasā sucaritaṃ caranti; tesaṃ rakkhito attā. Kiñcāpi te neva hatthikāyo rakkheyya, na assakāyo rakkheyya, na rathakāyo rakkheyya , na pattikāyo rakkheyya; atha kho tesaṃ rakkhito attā. Taṃ kissa hetu? Ajjhattikā hesā rakkhā, nesā rakkhā bāhirā; tasmā tesaṃ rakkhito attā’’’ti.
‘‘ဧဝမေတံ, မဟာရာဇ, ဧဝမေတံ, မဟာရာဇ! ယေ ဟိ ကေစိ, မဟာရာဇ, ကာယေန ဒုစ္စရိတံ စရန္တိ။ပေ.။ တေသံ အရက္ခိတော အတ္တာ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? ဗာဟိရာ ဟေသာ, မဟာရာဇ, ရက္ခာ, နေသာ ရက္ခာ အဇ္ဈတ္တိကာ; တသ္မာ တေသံ အရက္ခိတော အတ္တာ။ ယေ စ ခော ကေစိ, မဟာရာဇ, ကာယေန သုစရိတံ စရန္တိ, ဝာစာယ သုစရိတံ စရန္တိ, မနသာ သုစရိတံ စရန္တိ; တေသံ ရက္ခိတော အတ္တာ။ ကိဉ္စာပိ တေ နေဝ ဟတ္ထိကာယော ရက္ခေယ္ယ, န အသ္သကာယော ရက္ခေယ္ယ, န ရထကာယော ရက္ခေယ္ယ, န ပတ္တိကာယော ရက္ခေယ္ယ; အထ ခော တေသံ ရက္ခိတော အတ္တာ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? အဇ္ဈတ္တိကာ ဟေသာ, မဟာရာဇ, ရက္ခာ, နေသာ ရက္ခာ ဗာဟိရာ; တသ္မာ တေသံ ရက္ခိတော အတ္တာ’’တိ။ ဣဒမဝောစ။ပေ.။
‘‘Evametaṃ, mahārāja, evametaṃ, mahārāja! Ye hi keci, mahārāja, kāyena duccaritaṃ caranti…pe… tesaṃ arakkhito attā. Taṃ kissa hetu? Bāhirā hesā, mahārāja, rakkhā, nesā rakkhā ajjhattikā; tasmā tesaṃ arakkhito attā. Ye ca kho keci, mahārāja, kāyena sucaritaṃ caranti, vācāya sucaritaṃ caranti, manasā sucaritaṃ caranti; tesaṃ rakkhito attā. Kiñcāpi te neva hatthikāyo rakkheyya, na assakāyo rakkheyya, na rathakāyo rakkheyya, na pattikāyo rakkheyya; atha kho tesaṃ rakkhito attā. Taṃ kissa hetu? Ajjhattikā hesā, mahārāja, rakkhā, nesā rakkhā bāhirā; tasmā tesaṃ rakkhito attā’’ti. Idamavoca…pe…
‘‘ကာယေန သံဝရော သာဓု၊ သာဓု ဝာစာယ သံဝရော။
‘‘Kāyena saṃvaro sādhu, sādhu vācāya saṃvaro;
မနသာ သံဝရော သာဓု၊ သာဓု သဗ္ဗတ္ထ သံဝရော။
Manasā saṃvaro sādhu, sādhu sabbattha saṃvaro;
သဗ္ဗတ္ထ သံဝုတော လဇ္ဇီ၊ ရက္ခိတောတိ ပဝုစ္စတီ’’တိ။
Sabbattha saṃvuto lajjī, rakkhitoti pavuccatī’’ti.
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / သံယုတ္တနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ၅. အတ္တရက္ခိတသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 5. Attarakkhitasuttavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / သံယုတ္တနိကာယ (ဋီကာ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ၅. အတ္တရက္ခိတသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 5. Attarakkhitasuttavaṇṇanā