Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / မဇ္ဈိမနိကာယ • Majjhimanikāya

    ၅. ဘဒ္ဒာလိသုတ္တံ

    5. Bhaddālisuttaṃ

    ၁၃၄. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝာ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကသ္သ အာရာမေ။ တတ္ရ ခော ဘဂဝာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ဘိက္ခဝော’’တိ။ ‘‘ဘဒန္တေ’’တိ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ပစ္စသ္သောသုံ။ ဘဂဝာ ဧတဒဝောစ – ‘‘အဟံ ခော, ဘိက္ခဝေ, ဧကာသနဘောဇနံ ဘုဉ္ဇာမိ; ဧကာသနဘောဇနံ ခော, အဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဘုဉ္ဇမာနော အပ္ပာဗာဓတဉ္စ သဉ္ဇာနာမိ အပ္ပာတင္ကတဉ္စ လဟုဋ္ဌာနဉ္စ ဗလဉ္စ ဖာသုဝိဟာရဉ္စ။ ဧထ, တုမ္ဟေပိ, ဘိက္ခဝေ, ဧကာသနဘောဇနံ ဘုဉ္ဇထ; ဧကာသနဘောဇနံ ခော, ဘိက္ခဝေ, တုမ္ဟေပိ ဘုဉ္ဇမာနာ အပ္ပာဗာဓတဉ္စ သဉ္ဇာနိသ္သထ အပ္ပာတင္ကတဉ္စ လဟုဋ္ဌာနဉ္စ ဗလဉ္စ ဖာသုဝိဟာရဉ္စာ’’တိ။ ဧဝံ ဝုတ္တေ, အာယသ္မာ ဘဒ္ဒာလိ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘အဟံ ခော, ဘန္တေ, န ဥသ္သဟာမိ ဧကာသနဘောဇနံ ဘုဉ္ဇိတုံ; ဧကာသနဘောဇနဉ္ဟိ မေ, ဘန္တေ, ဘုဉ္ဇတော သိယာ ကုက္ကုစ္စံ, သိယာ ဝိပ္ပဋိသာရော’’တိ။ ‘‘တေန ဟိ တ္ဝံ, ဘဒ္ဒာလိ, ယတ္ထ နိမန္တိတော အသ္သသိ တတ္ထ ဧကဒေသံ ဘုဉ္ဇိတ္ဝာ ဧကဒေသံ နီဟရိတ္ဝာပိ ဘုဉ္ဇေယ္ယာသိ။ ဧဝမ္ပိ ခော တ္ဝံ, ဘဒ္ဒာလိ, ဘုဉ္ဇမာနော ဧကာသနော ယာပေသ္သသီ’’တိ 1။ ‘‘ဧဝမ္ပိ ခော အဟံ, ဘန္တေ, န ဥသ္သဟာမိ ဘုဉ္ဇိတုံ; ဧဝမ္ပိ ဟိ မေ, ဘန္တေ, ဘုဉ္ဇတော သိယာ ကုက္ကုစ္စံ, သိယာ ဝိပ္ပဋိသာရော’’တိ။ အထ ခော အာယသ္မာ ဘဒ္ဒာလိ ဘဂဝတာ သိက္ခာပဒေ ပညာပိယမာနေ ဘိက္ခုသင္ဃေ သိက္ခံ သမာဒိယမာနေ အနုသ္သာဟံ ပဝေဒေသိ။ အထ ခော အာယသ္မာ ဘဒ္ဒာလိ သဗ္ဗံ တံ တေမာသံ န ဘဂဝတော သမ္မုခီဘာဝံ အဒာသိ, ယထာ တံ သတ္ထုသာသနေ သိက္ခာယ အပရိပူရကာရီ။

    134. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhavo’’ti. ‘‘Bhadante’’ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca – ‘‘ahaṃ kho, bhikkhave, ekāsanabhojanaṃ bhuñjāmi; ekāsanabhojanaṃ kho, ahaṃ, bhikkhave, bhuñjamāno appābādhatañca sañjānāmi appātaṅkatañca lahuṭṭhānañca balañca phāsuvihārañca. Etha, tumhepi, bhikkhave, ekāsanabhojanaṃ bhuñjatha; ekāsanabhojanaṃ kho, bhikkhave, tumhepi bhuñjamānā appābādhatañca sañjānissatha appātaṅkatañca lahuṭṭhānañca balañca phāsuvihārañcā’’ti. Evaṃ vutte, āyasmā bhaddāli bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ahaṃ kho, bhante, na ussahāmi ekāsanabhojanaṃ bhuñjituṃ; ekāsanabhojanañhi me, bhante, bhuñjato siyā kukkuccaṃ, siyā vippaṭisāro’’ti. ‘‘Tena hi tvaṃ, bhaddāli, yattha nimantito assasi tattha ekadesaṃ bhuñjitvā ekadesaṃ nīharitvāpi bhuñjeyyāsi. Evampi kho tvaṃ, bhaddāli, bhuñjamāno ekāsano yāpessasī’’ti 2. ‘‘Evampi kho ahaṃ, bhante, na ussahāmi bhuñjituṃ; evampi hi me, bhante, bhuñjato siyā kukkuccaṃ, siyā vippaṭisāro’’ti. Atha kho āyasmā bhaddāli bhagavatā sikkhāpade paññāpiyamāne bhikkhusaṅghe sikkhaṃ samādiyamāne anussāhaṃ pavedesi. Atha kho āyasmā bhaddāli sabbaṃ taṃ temāsaṃ na bhagavato sammukhībhāvaṃ adāsi, yathā taṃ satthusāsane sikkhāya aparipūrakārī.

    ၁၃၅. တေန ခော ပန သမယေန သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော စီဝရကမ္မံ ကရောန္တိ – နိဋ္ဌိတစီဝရော ဘဂဝာ တေမာသစ္စယေန စာရိကံ ပက္ကမိသ္သတီတိ။ အထ ခော အာယသ္မာ ဘဒ္ဒာလိ ယေန တေ ဘိက္ခူ တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ တေဟိ ဘိက္ခူဟိ သဒ္ဓိံ သမ္မောဒိ။ သမ္မောဒနီယံ ကထံ သာရဏီယံ ဝီတိသာရေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နံ ခော အာယသ္မန္တံ ဘဒ္ဒာလိံ တေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝောစုံ – ‘‘ဣဒံ ခော, အာဝုသော ဘဒ္ဒာလိ, ဘဂဝတော စီဝရကမ္မံ ကရီယတိ 3။ နိဋ္ဌိတစီဝရော ဘဂဝာ တေမာသစ္စယေန စာရိကံ ပက္ကမိသ္သတိ။ ဣင္ဃာဝုသော ဘဒ္ဒာလိ, ဧတံ ဒောသကံ သာဓုကံ မနသိ ကရောဟိ, မာ တေ ပစ္ဆာ ဒုက္ကရတရံ အဟောသီ’’တိ။ ‘‘ဧဝမာဝုသော’’တိ ခော အာယသ္မာ ဘဒ္ဒာလိ တေသံ ဘိက္ခူနံ ပဋိသ္သုတ္ဝာ ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခော အာယသ္မာ ဘဒ္ဒာလိ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘အစ္စယော မံ, ဘန္တေ, အစ္စဂမာ ယထာဗာလံ ယထာမူဠ္ဟံ ယထာအကုသလံ, ယောဟံ ဘဂဝတာ သိက္ခာပဒေ ပညာပိယမာနေ ဘိက္ခုသင္ဃေ သိက္ခံ သမာဒိယမာနေ အနုသ္သာဟံ ပဝေဒေသိံ။ တသ္သ မေ, ဘန္တေ, ဘဂဝာ အစ္စယံ အစ္စယတော ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတု အာယတိံ သံဝရာယာ’’တိ။

    135. Tena kho pana samayena sambahulā bhikkhū bhagavato cīvarakammaṃ karonti – niṭṭhitacīvaro bhagavā temāsaccayena cārikaṃ pakkamissatīti. Atha kho āyasmā bhaddāli yena te bhikkhū tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā tehi bhikkhūhi saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho āyasmantaṃ bhaddāliṃ te bhikkhū etadavocuṃ – ‘‘idaṃ kho, āvuso bhaddāli, bhagavato cīvarakammaṃ karīyati 4. Niṭṭhitacīvaro bhagavā temāsaccayena cārikaṃ pakkamissati. Iṅghāvuso bhaddāli, etaṃ dosakaṃ sādhukaṃ manasi karohi, mā te pacchā dukkarataraṃ ahosī’’ti. ‘‘Evamāvuso’’ti kho āyasmā bhaddāli tesaṃ bhikkhūnaṃ paṭissutvā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā bhaddāli bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘accayo maṃ, bhante, accagamā yathābālaṃ yathāmūḷhaṃ yathāakusalaṃ, yohaṃ bhagavatā sikkhāpade paññāpiyamāne bhikkhusaṅghe sikkhaṃ samādiyamāne anussāhaṃ pavedesiṃ. Tassa me, bhante, bhagavā accayaṃ accayato paṭiggaṇhātu āyatiṃ saṃvarāyā’’ti.

    ‘‘တဂ္ဃ တ္ဝံ, ဘဒ္ဒာလိ, အစ္စယော အစ္စဂမာ ယထာဗာလံ ယထာမူဠ္ဟံ ယထာအကုသလံ, ယံ တ္ဝံ မယာ သိက္ခာပဒေ ပညာပိယမာနေ ဘိက္ခုသင္ဃေ သိက္ခံ သမာဒိယမာနေ အနုသ္သာဟံ ပဝေဒေသိ။ သမယောပိ ခော တေ, ဘဒ္ဒာလိ, အပ္ပဋိဝိဒ္ဓော အဟောသိ – ‘ဘဂဝာ ခော သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ, ဘဂဝာပိ မံ ဇာနိသ္သတိ – ဘဒ္ဒာလိ နာမ ဘိက္ခု သတ္ထုသာသနေ သိက္ခာယ အပရိပူရကာရီ’တိ။ အယမ္ပိ ခော တေ, ဘဒ္ဒာလိ, သမယော အပ္ပဋိဝိဒ္ဓော အဟောသိ။ သမယောပိ ခော တေ, ဘဒ္ဒာလိ, အပ္ပဋိဝိဒ္ဓော အဟောသိ – ‘သမ္ဗဟုလာ ခော ဘိက္ခု သာဝတ္ထိယံ ဝသ္သံ ဥပဂတာ, တေပိ မံ ဇာနိသ္သန္တိ – ဘဒ္ဒာလိ နာမ ဘိက္ခု သတ္ထုသာသနေ သိက္ခာယ အပရိပူရကာရီ’တိ။ အယမ္ပိ ခော တေ, ဘဒ္ဒာလိ, သမယော အပ္ပဋိဝိဒ္ဓော အဟောသိ။ သမယောပိ ခော တေ, ဘဒ္ဒာလိ, အပ္ပဋိဝိဒ္ဓော အဟောသိ – ‘သမ္ဗဟုလာ ခော ဘိက္ခုနိယော သာဝတ္ထိယံ ဝသ္သံ ဥပဂတာ, တာပိ မံ ဇာနိသ္သန္တိ – ဘဒ္ဒာလိ နာမ ဘိက္ခု သတ္ထုသာသနေ သိက္ခာယ အပရိပူရကာရီ’တိ။ အယမ္ပိ ခော တေ, ဘဒ္ဒာလိ, သမယော အပ္ပဋိဝိဒ္ဓော အဟောသိ။ သမယောပိ ခော တေ, ဘဒ္ဒာလိ, အပ္ပဋိဝိဒ္ဓော အဟောသိ – ‘သမ္ဗဟုလာ ခော ဥပာသကာ သာဝတ္ထိယံ ပဋိဝသန္တိ, တေပိ မံ ဇာနိသ္သန္တိ – ဘဒ္ဒာလိ နာမ ဘိက္ခု သတ္ထုသာသနေ သိက္ခာယ အပရိပူရကာရီ’တိ။ အယမ္ပိ ခော တေ, ဘဒ္ဒာလိ, သမယော အပ္ပဋိဝိဒ္ဓော အဟောသိ။ သမယောပိ ခော တေ, ဘဒ္ဒာလိ, အပ္ပဋိဝိဒ္ဓော အဟောသိ – ‘သမ္ဗဟုလာ ခော ဥပာသိကာ သာဝတ္ထိယံ ပဋိဝသန္တိ, တာပိ မံ ဇာနိသ္သန္တိ – ဘဒ္ဒာလိ နာမ ဘိက္ခု သတ္ထုသာသနေ သိက္ခာယ အပရိပူရကာရီ’တိ။ အယမ္ပိ ခော တေ, ဘဒ္ဒာလိ , သမယော အပ္ပဋိဝိဒ္ဓော အဟောသိ။ သမယောပိ ခော တေ, ဘဒ္ဒာလိ, အပ္ပဋိဝိဒ္ဓော အဟောသိ – ‘သမ္ဗဟုလာ ခော နာနာတိတ္ထိယာ သမဏဗ္ရာဟ္မဏာ သာဝတ္ထိယံ ဝသ္သံ ဥပဂတာ, တေပိ မံ ဇာနိသ္သန္တိ – ဘဒ္ဒာလိ နာမ ဘိက္ခု သမဏသ္သ ဂောတမသ္သ သာဝကော ထေရညတရော ဘိက္ခု သာသနေ သိက္ခာယ အပရိပူရကာရီ’တိ။ အယမ္ပိ ခော တေ, ဘဒ္ဒာလိ, သမယော အပ္ပဋိဝိဒ္ဓော အဟောသီ’’တိ။

    ‘‘Taggha tvaṃ, bhaddāli, accayo accagamā yathābālaṃ yathāmūḷhaṃ yathāakusalaṃ, yaṃ tvaṃ mayā sikkhāpade paññāpiyamāne bhikkhusaṅghe sikkhaṃ samādiyamāne anussāhaṃ pavedesi. Samayopi kho te, bhaddāli, appaṭividdho ahosi – ‘bhagavā kho sāvatthiyaṃ viharati, bhagavāpi maṃ jānissati – bhaddāli nāma bhikkhu satthusāsane sikkhāya aparipūrakārī’ti. Ayampi kho te, bhaddāli, samayo appaṭividdho ahosi. Samayopi kho te, bhaddāli, appaṭividdho ahosi – ‘sambahulā kho bhikkhu sāvatthiyaṃ vassaṃ upagatā, tepi maṃ jānissanti – bhaddāli nāma bhikkhu satthusāsane sikkhāya aparipūrakārī’ti. Ayampi kho te, bhaddāli, samayo appaṭividdho ahosi. Samayopi kho te, bhaddāli, appaṭividdho ahosi – ‘sambahulā kho bhikkhuniyo sāvatthiyaṃ vassaṃ upagatā, tāpi maṃ jānissanti – bhaddāli nāma bhikkhu satthusāsane sikkhāya aparipūrakārī’ti. Ayampi kho te, bhaddāli, samayo appaṭividdho ahosi. Samayopi kho te, bhaddāli, appaṭividdho ahosi – ‘sambahulā kho upāsakā sāvatthiyaṃ paṭivasanti, tepi maṃ jānissanti – bhaddāli nāma bhikkhu satthusāsane sikkhāya aparipūrakārī’ti. Ayampi kho te, bhaddāli, samayo appaṭividdho ahosi. Samayopi kho te, bhaddāli, appaṭividdho ahosi – ‘sambahulā kho upāsikā sāvatthiyaṃ paṭivasanti, tāpi maṃ jānissanti – bhaddāli nāma bhikkhu satthusāsane sikkhāya aparipūrakārī’ti. Ayampi kho te, bhaddāli , samayo appaṭividdho ahosi. Samayopi kho te, bhaddāli, appaṭividdho ahosi – ‘sambahulā kho nānātitthiyā samaṇabrāhmaṇā sāvatthiyaṃ vassaṃ upagatā, tepi maṃ jānissanti – bhaddāli nāma bhikkhu samaṇassa gotamassa sāvako theraññataro bhikkhu sāsane sikkhāya aparipūrakārī’ti. Ayampi kho te, bhaddāli, samayo appaṭividdho ahosī’’ti.

    ‘‘အစ္စယော မံ, ဘန္တေ, အစ္စဂမာ ယထာဗာလံ ယထာမူဠ္ဟံ ယထာအကုသလံ, ယောဟံ ဘဂဝတာ သိက္ခာပဒေ ပညာပိယမာနေ ဘိက္ခုသင္ဃေ သိက္ခံ သမာဒိယမာနေ အနုသ္သာဟံ ပဝေဒေသိံ။ တသ္သ မေ, ဘန္တေ, ဘဂဝာ အစ္စယံ အစ္စယတော ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတု အာယတိံ သံဝရာယာ’’တိ။ ‘‘တဂ္ဃ တ္ဝံ, ဘဒ္ဒာလိ, အစ္စယော အစ္စဂမာ ယထာဗာလံ ယထာမူဠ္ဟံ ယထာအကုသလံ, ယံ တ္ဝံ မယာ သိက္ခာပဒေ ပညာပိယမာနေ ဘိက္ခုသင္ဃေ သိက္ခံ သမာဒိယမာနေ အနုသ္သာဟံ ပဝေဒေသိ’’။

    ‘‘Accayo maṃ, bhante, accagamā yathābālaṃ yathāmūḷhaṃ yathāakusalaṃ, yohaṃ bhagavatā sikkhāpade paññāpiyamāne bhikkhusaṅghe sikkhaṃ samādiyamāne anussāhaṃ pavedesiṃ. Tassa me, bhante, bhagavā accayaṃ accayato paṭiggaṇhātu āyatiṃ saṃvarāyā’’ti. ‘‘Taggha tvaṃ, bhaddāli, accayo accagamā yathābālaṃ yathāmūḷhaṃ yathāakusalaṃ, yaṃ tvaṃ mayā sikkhāpade paññāpiyamāne bhikkhusaṅghe sikkhaṃ samādiyamāne anussāhaṃ pavedesi’’.

    ၁၃၆. ‘‘တံ ကိံ မညသိ, ဘဒ္ဒာလိ, ဣဓသ္သ ဘိက္ခု ဥဘတောဘာဂဝိမုတ္တော, တမဟံ ဧဝံ ဝဒေယ္ယံ – ‘ဧဟိ မေ တ္ဝံ, ဘိက္ခု, ပင္ကေ သင္ကမော ဟောဟီ’တိ, အပိ နု ခော သော သင္ကမေယ္ယ ဝာ အညေန ဝာ ကာယံ သန္နာမေယ္ယ, ‘နော’တိ ဝာ ဝဒေယ္ယာ’’တိ?

    136. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, bhaddāli, idhassa bhikkhu ubhatobhāgavimutto, tamahaṃ evaṃ vadeyyaṃ – ‘ehi me tvaṃ, bhikkhu, paṅke saṅkamo hohī’ti, api nu kho so saṅkameyya vā aññena vā kāyaṃ sannāmeyya, ‘no’ti vā vadeyyā’’ti?

    ‘‘နော ဟေတံ, ဘန္တေ’’။

    ‘‘No hetaṃ, bhante’’.

    ‘‘တံ ကိံ မညသိ, ဘဒ္ဒာလိ, ဣဓသ္သ ဘိက္ခု ပညာဝိမုတ္တော။ ကာယသက္ခိ။ ဒိဋ္ဌိပ္ပတ္တော။ သဒ္ဓာဝိမုတ္တော။ ဓမ္မာနုသာရီ။ သဒ္ဓာနုသာရီ, တမဟံ ဧဝံ ဝဒေယ္ယံ – ‘ဧဟိ မေ တ္ဝံ, ဘိက္ခု, ပင္ကေ သင္ကမော ဟောဟီ’တိ, အပိ နု ခော သော သင္ကမေယ္ယ ဝာ အညေန ဝာ ကာယံ သန္နာမေယ္ယ, ‘နော’တိ ဝာ ဝဒေယ္ယာ’’တိ?

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, bhaddāli, idhassa bhikkhu paññāvimutto… kāyasakkhi… diṭṭhippatto… saddhāvimutto… dhammānusārī… saddhānusārī, tamahaṃ evaṃ vadeyyaṃ – ‘ehi me tvaṃ, bhikkhu, paṅke saṅkamo hohī’ti, api nu kho so saṅkameyya vā aññena vā kāyaṃ sannāmeyya, ‘no’ti vā vadeyyā’’ti?

    ‘‘နော ဟေတံ, ဘန္တေ’’။

    ‘‘No hetaṃ, bhante’’.

    ‘‘တံ ကိံ မညသိ, ဘဒ္ဒာလိ, အပိ နု တ္ဝံ, ဘဒ္ဒာလိ, တသ္မိံ သမယေ ဥဘတောဘာဂဝိမုတ္တော ဝာ ဟောသိ ပညာဝိမုတ္တော ဝာ ကာယသက္ခိ ဝာ ဒိဋ္ဌိပ္ပတ္တော ဝာ သဒ္ဓာဝိမုတ္တော ဝာ ဓမ္မာနုသာရီ ဝာ သဒ္ဓာနုသာရီ ဝာ’’တိ?

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, bhaddāli, api nu tvaṃ, bhaddāli, tasmiṃ samaye ubhatobhāgavimutto vā hosi paññāvimutto vā kāyasakkhi vā diṭṭhippatto vā saddhāvimutto vā dhammānusārī vā saddhānusārī vā’’ti?

    ‘‘နော ဟေတံ, ဘန္တေ’’။

    ‘‘No hetaṃ, bhante’’.

    ‘‘နနု တ္ဝံ, ဘဒ္ဒာလိ, တသ္မိံ သမယေ ရိတ္တော တုစ္ဆော အပရဒ္ဓော’’တိ?

    ‘‘Nanu tvaṃ, bhaddāli, tasmiṃ samaye ritto tuccho aparaddho’’ti?

    ‘‘ဧဝံ , ဘန္တေ။ အစ္စယော မံ, ဘန္တေ, အစ္စဂမာ ယထာဗာလံ ယထာမူဠ္ဟံ ယထာအကုသလံ, ယောဟံ ဘဂဝတာ သိက္ခာပဒေ ပညာပိယမာနေ ဘိက္ခုသင္ဃေ သိက္ခံ သမာဒိယမာနေ အနုသ္သာဟံ ပဝေဒေသိံ။ တသ္သ မေ, ဘန္တေ, ဘဂဝာ အစ္စယံ အစ္စယတော ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတု အာယတိံ သံဝရာယာ’’တိ။ ‘‘တဂ္ဃ တ္ဝံ, ဘဒ္ဒာလိ, အစ္စယော အစ္စဂမာ ယထာဗာလံ ယထာမူဠ္ဟံ ယထာအကုသလံ, ယံ တ္ဝံ မယာ သိက္ခာပဒေ ပညာပိယမာနေ ဘိက္ခုသင္ဃေ သိက္ခံ သမာဒိယမာနေ အနုသ္သာဟံ ပဝေဒေသိ။ ယတော စ ခော တ္ဝံ, ဘဒ္ဒာလိ, အစ္စယံ အစ္စယတော ဒိသ္ဝာ ယထာဓမ္မံ ပဋိကရောသိ, တံ တေ မယံ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာမ။ ဝုဒ္ဓိဟေသာ, ဘဒ္ဒာလိ, အရိယသ္သ ဝိနယေ ယော အစ္စယံ အစ္စယတော ဒိသ္ဝာ ယထာဓမ္မံ ပဋိကရောတိ, အာယတိံ သံဝရံ အာပဇ္ဇတိ’’။

    ‘‘Evaṃ , bhante. Accayo maṃ, bhante, accagamā yathābālaṃ yathāmūḷhaṃ yathāakusalaṃ, yohaṃ bhagavatā sikkhāpade paññāpiyamāne bhikkhusaṅghe sikkhaṃ samādiyamāne anussāhaṃ pavedesiṃ. Tassa me, bhante, bhagavā accayaṃ accayato paṭiggaṇhātu āyatiṃ saṃvarāyā’’ti. ‘‘Taggha tvaṃ, bhaddāli, accayo accagamā yathābālaṃ yathāmūḷhaṃ yathāakusalaṃ, yaṃ tvaṃ mayā sikkhāpade paññāpiyamāne bhikkhusaṅghe sikkhaṃ samādiyamāne anussāhaṃ pavedesi. Yato ca kho tvaṃ, bhaddāli, accayaṃ accayato disvā yathādhammaṃ paṭikarosi, taṃ te mayaṃ paṭiggaṇhāma. Vuddhihesā, bhaddāli, ariyassa vinaye yo accayaṃ accayato disvā yathādhammaṃ paṭikaroti, āyatiṃ saṃvaraṃ āpajjati’’.

    ၁၃၇. ‘‘ဣဓ, ဘဒ္ဒာလိ, ဧကစ္စော ဘိက္ခု သတ္ထုသာသနေ သိက္ခာယ အပရိပူရကာရီ ဟောတိ။ တသ္သ ဧဝံ ဟောတိ – ‘ယံနူနာဟံ ဝိဝိတ္တံ သေနာသနံ ဘဇေယ္ယံ အရညံ ရုက္ခမူလံ ပဗ္ဗတံ ကန္ဒရံ ဂိရိဂုဟံ သုသာနံ ဝနပတ္ထံ အဗ္ဘောကာသံ ပလာလပုဉ္ဇံ။ အပ္ပေဝ နာမာဟံ ဥတ္တရိ 5 မနုသ္သဓမ္မာ အလမရိယဉာဏဒသ္သနဝိသေသံ သစ္ဆိကရေယ္ယ’န္တိ။ သော ဝိဝိတ္တံ သေနာသနံ ဘဇတိ အရညံ ရုက္ခမူလံ ပဗ္ဗတံ ကန္ဒရံ ဂိရိဂုဟံ သုသာနံ ဝနပတ္ထံ အဗ္ဘောကာသံ ပလာလပုဉ္ဇံ။ တသ္သ တထာဝူပကဋ္ဌသ္သ ဝိဟရတော သတ္ထာပိ ဥပဝဒတိ, အနုဝိစ္စပိ ဝိညူ သဗ္ရဟ္မစာရီ ဥပဝဒန္တိ, ဒေဝတာပိ ဥပဝဒန္တိ, အတ္တာပိ အတ္တာနံ ဥပဝဒတိ။ သော သတ္ထာရာပိ ဥပဝဒိတော, အနုဝိစ္စပိ ဝိညူဟိ သဗ္ရဟ္မစာရီဟိ ဥပဝဒိတော, ဒေဝတာဟိပိ ဥပဝဒိတော, အတ္တနာပိ အတ္တာနံ ဥပဝဒိတော န ဥတ္တရိ မနုသ္သဓမ္မာ အလမရိယဉာဏဒသ္သနဝိသေသံ သစ္ဆိကရောတိ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? ဧဝဉ္ဟိ တံ, ဘဒ္ဒာလိ, ဟောတိ ယထာ တံ သတ္ထုသာသနေ သိက္ခာယ အပရိပူရကာရိသ္သ။

    137. ‘‘Idha, bhaddāli, ekacco bhikkhu satthusāsane sikkhāya aparipūrakārī hoti. Tassa evaṃ hoti – ‘yaṃnūnāhaṃ vivittaṃ senāsanaṃ bhajeyyaṃ araññaṃ rukkhamūlaṃ pabbataṃ kandaraṃ giriguhaṃ susānaṃ vanapatthaṃ abbhokāsaṃ palālapuñjaṃ. Appeva nāmāhaṃ uttari 6 manussadhammā alamariyañāṇadassanavisesaṃ sacchikareyya’nti. So vivittaṃ senāsanaṃ bhajati araññaṃ rukkhamūlaṃ pabbataṃ kandaraṃ giriguhaṃ susānaṃ vanapatthaṃ abbhokāsaṃ palālapuñjaṃ. Tassa tathāvūpakaṭṭhassa viharato satthāpi upavadati, anuviccapi viññū sabrahmacārī upavadanti, devatāpi upavadanti, attāpi attānaṃ upavadati. So satthārāpi upavadito, anuviccapi viññūhi sabrahmacārīhi upavadito, devatāhipi upavadito, attanāpi attānaṃ upavadito na uttari manussadhammā alamariyañāṇadassanavisesaṃ sacchikaroti. Taṃ kissa hetu? Evañhi taṃ, bhaddāli, hoti yathā taṃ satthusāsane sikkhāya aparipūrakārissa.

    ၁၃၈. ‘‘ဣဓ ပန, ဘဒ္ဒာလိ, ဧကစ္စော ဘိက္ခု သတ္ထုသာသနေ သိက္ခာယ ပရိပူရကာရီ ဟောတိ။ တသ္သ ဧဝံ ဟောတိ – ‘ယံနူနာဟံ ဝိဝိတ္တံ သေနာသနံ ဘဇေယ္ယံ အရညံ ရုက္ခမူလံ ပဗ္ဗတံ ကန္ဒရံ ဂိရိဂုဟံ သုသာနံ ဝနပတ္ထံ အဗ္ဘောကာသံ ပလာလပုဉ္ဇံ။ အပ္ပေဝ နာမာဟံ ဥတ္တရိ မနုသ္သဓမ္မာ အလမရိယဉာဏဒသ္သနဝိသေသံ သစ္ဆိကရေယ္ယ’န္တိ။ သော ဝိဝိတ္တံ သေနာသနံ ဘဇတိ အရညံ ရုက္ခမူလံ ပဗ္ဗတံ ကန္ဒရံ ဂိရိဂုဟံ သုသာနံ ဝနပတ္ထံ အဗ္ဘောကာသံ ပလာလပုဉ္ဇံ။ တသ္သ တထာဝူပကဋ္ဌသ္သ ဝိဟရတော သတ္ထာပိ န ဥပဝဒတိ, အနုဝိစ္စပိ ဝိညူ သဗ္ရဟ္မစာရီ န ဥပဝဒန္တိ, ဒေဝတာပိ န ဥပဝဒန္တိ, အတ္တာပိ အတ္တာနံ န ဥပဝဒတိ။ သော သတ္ထာရာပိ အနုပဝဒိတော , အနုဝိစ္စပိ ဝိညူဟိ သဗ္ရဟ္မစာရီဟိ အနုပဝဒိတော, ဒေဝတာဟိပိ အနုပဝဒိတော, အတ္တနာပိ အတ္တာနံ အနုပဝဒိတော ဥတ္တရိ မနုသ္သဓမ္မာ အလမရိယဉာဏဒသ္သနဝိသေသံ သစ္ဆိကရောတိ။ သော ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ ဝိဝိစ္စ အကုသလေဟိ ဓမ္မေဟိ သဝိတက္ကံ သဝိစာရံ ဝိဝေကဇံ ပီတိသုခံ ပဌမံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? ဧဝဉ္ဟိ တံ, ဘဒ္ဒာလိ, ဟောတိ ယထာ တံ သတ္ထုသာသနေ သိက္ခာယ ပရိပူရကာရိသ္သ။

    138. ‘‘Idha pana, bhaddāli, ekacco bhikkhu satthusāsane sikkhāya paripūrakārī hoti. Tassa evaṃ hoti – ‘yaṃnūnāhaṃ vivittaṃ senāsanaṃ bhajeyyaṃ araññaṃ rukkhamūlaṃ pabbataṃ kandaraṃ giriguhaṃ susānaṃ vanapatthaṃ abbhokāsaṃ palālapuñjaṃ. Appeva nāmāhaṃ uttari manussadhammā alamariyañāṇadassanavisesaṃ sacchikareyya’nti. So vivittaṃ senāsanaṃ bhajati araññaṃ rukkhamūlaṃ pabbataṃ kandaraṃ giriguhaṃ susānaṃ vanapatthaṃ abbhokāsaṃ palālapuñjaṃ. Tassa tathāvūpakaṭṭhassa viharato satthāpi na upavadati, anuviccapi viññū sabrahmacārī na upavadanti, devatāpi na upavadanti, attāpi attānaṃ na upavadati. So satthārāpi anupavadito , anuviccapi viññūhi sabrahmacārīhi anupavadito, devatāhipi anupavadito, attanāpi attānaṃ anupavadito uttari manussadhammā alamariyañāṇadassanavisesaṃ sacchikaroti. So vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Taṃ kissa hetu? Evañhi taṃ, bhaddāli, hoti yathā taṃ satthusāsane sikkhāya paripūrakārissa.

    ၁၃၉. ‘‘ပုန စပရံ, ဘဒ္ဒာလိ, ဘိက္ခု ဝိတက္ကဝိစာရာနံ ဝူပသမာ အဇ္ဈတ္တံ သမ္ပသာဒနံ စေတသော ဧကောဒိဘာဝံ အဝိတက္ကံ အဝိစာရံ သမာဓိဇံ ပီတိသုခံ ဒုတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? ဧဝဉ္ဟိ တံ, ဘဒ္ဒာလိ, ဟောတိ ယထာ တံ သတ္ထုသာသနေ သိက္ခာယ ပရိပူရကာရိသ္သ။

    139. ‘‘Puna caparaṃ, bhaddāli, bhikkhu vitakkavicārānaṃ vūpasamā ajjhattaṃ sampasādanaṃ cetaso ekodibhāvaṃ avitakkaṃ avicāraṃ samādhijaṃ pītisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Taṃ kissa hetu? Evañhi taṃ, bhaddāli, hoti yathā taṃ satthusāsane sikkhāya paripūrakārissa.

    ‘‘ပုန စပရံ, ဘဒ္ဒာလိ, ဘိက္ခု ပီတိယာ စ ဝိရာဂာ ဥပေက္ခကော စ ဝိဟရတိ, သတော စ သမ္ပဇာနော သုခဉ္စ ကာယေန ပဋိသံဝေဒေတိ, ယံ တံ အရိယာ အာစိက္ခန္တိ – ‘ဥပေက္ခကော သတိမာ သုခဝိဟာရီ’တိ တတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? ဧဝဉ္ဟိ တံ, ဘဒ္ဒာလိ, ဟောတိ ယထာ တံ သတ္ထုသာသနေ သိက္ခာယ ပရိပူရကာရိသ္သ။

    ‘‘Puna caparaṃ, bhaddāli, bhikkhu pītiyā ca virāgā upekkhako ca viharati, sato ca sampajāno sukhañca kāyena paṭisaṃvedeti, yaṃ taṃ ariyā ācikkhanti – ‘upekkhako satimā sukhavihārī’ti tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Taṃ kissa hetu? Evañhi taṃ, bhaddāli, hoti yathā taṃ satthusāsane sikkhāya paripūrakārissa.

    ‘‘ပုန စပရံ, ဘဒ္ဒာလိ, ဘိက္ခု သုခသ္သ စ ပဟာနာ ဒုက္ခသ္သ စ ပဟာနာ ပုဗ္ဗေဝ သောမနသ္သဒောမနသ္သာနံ အတ္ထင္ဂမာ အဒုက္ခမသုခံ ဥပေက္ခာသတိပာရိသုဒ္ဓိံ စတုတ္ထံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? ဧဝဉ္ဟိ တံ, ဘဒ္ဒာလိ, ဟောတိ ယထာ တံ သတ္ထုသာသနေ သိက္ခာယ ပရိပူရကာရိသ္သ။

    ‘‘Puna caparaṃ, bhaddāli, bhikkhu sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā pubbeva somanassadomanassānaṃ atthaṅgamā adukkhamasukhaṃ upekkhāsatipārisuddhiṃ catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Taṃ kissa hetu? Evañhi taṃ, bhaddāli, hoti yathā taṃ satthusāsane sikkhāya paripūrakārissa.

    ‘‘သော ဧဝံ သမာဟိတေ စိတ္တေ ပရိသုဒ္ဓေ ပရိယောဒာတေ အနင္ဂဏေ ဝိဂတူပက္ကိလေသေ မုဒုဘူတေ ကမ္မနိယေ ဌိတေ အာနေဉ္ဇပ္ပတ္တေ ပုဗ္ဗေနိဝာသာနုသ္သတိဉာဏာယ စိတ္တံ အဘိနိန္နာမေတိ။ သော အနေကဝိဟိတံ ပုဗ္ဗေနိဝာသံ အနုသ္သရတိ, သေယ္ယထိဒံ – ဧကမ္ပိ ဇာတိံ ဒ္ဝေပိ ဇာတိယော။ပေ.။ ဣတိ သာကာရံ သဥဒ္ဒေသံ အနေကဝိဟိတံ ပုဗ္ဗေနိဝာသံ အနုသ္သရတိ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? ဧဝဉ္ဟိ တံ, ဘဒ္ဒာလိ, ဟောတိ ယထာ တံ သတ္ထုသာသနေ သိက္ခာယ ပရိပူရကာရိသ္သ။

    ‘‘So evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte pubbenivāsānussatiñāṇāya cittaṃ abhininnāmeti. So anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati, seyyathidaṃ – ekampi jātiṃ dvepi jātiyo…pe… iti sākāraṃ sauddesaṃ anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati. Taṃ kissa hetu? Evañhi taṃ, bhaddāli, hoti yathā taṃ satthusāsane sikkhāya paripūrakārissa.

    ‘‘သော ဧဝံ သမာဟိတေ စိတ္တေ ပရိသုဒ္ဓေ ပရိယောဒာတေ အနင္ဂဏေ ဝိဂတူပက္ကိလေသေ မုဒုဘူတေ ကမ္မနိယေ ဌိတေ အာနေဉ္ဇပ္ပတ္တေ သတ္တာနံ စုတူပပာတဉာဏာယ စိတ္တံ အဘိနိန္နာမေတိ။ သော ဒိဗ္ဗေန စက္ခုနာ ဝိသုဒ္ဓေန အတိက္ကန္တမာနုသကေန သတ္တေ ပသ္သတိ စဝမာနေ ဥပပဇ္ဇမာနေ ဟီနေ ပဏီတေ သုဝဏ္ဏေ ဒုဗ္ဗဏ္ဏေ သုဂတေ ဒုဂ္ဂတေ ယထာကမ္မူပဂေ သတ္တေ ပဇာနာတိ – ‘ဣမေ ဝတ ဘောန္တော သတ္တာ ကာယဒုစ္စရိတေန သမန္နာဂတာ။ပေ.။ ဝိနိပာတံ နိရယံ ဥပပန္နာ; ဣမေ ဝာ ပန ဘောန္တော သတ္တာ ကာယသုစရိတေန သမန္နာဂတာ။ပေ.။ သုဂတိံ သဂ္ဂံ လောကံ ဥပပန္နာ’တိ ဣတိ ဒိဗ္ဗေန စက္ခုနာ ဝိသုဒ္ဓေန အတိက္ကန္တမာနုသကေန။ပေ.။ ယထာကမ္မူပဂေ သတ္တေ ပဇာနာတိ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? ဧဝဉ္ဟိ တံ, ဘဒ္ဒာလိ, ဟောတိ ယထာ တံ သတ္ထုသာသနေ သိက္ခာယ ပရိပူရကာရိသ္သ။

    ‘‘So evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte sattānaṃ cutūpapātañāṇāya cittaṃ abhininnāmeti. So dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena satte passati cavamāne upapajjamāne hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe sugate duggate yathākammūpage satte pajānāti – ‘ime vata bhonto sattā kāyaduccaritena samannāgatā…pe… vinipātaṃ nirayaṃ upapannā; ime vā pana bhonto sattā kāyasucaritena samannāgatā…pe… sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapannā’ti iti dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena…pe… yathākammūpage satte pajānāti. Taṃ kissa hetu? Evañhi taṃ, bhaddāli, hoti yathā taṃ satthusāsane sikkhāya paripūrakārissa.

    ‘‘သော ဧဝံ သမာဟိတေ စိတ္တေ ပရိသုဒ္ဓေ ပရိယောဒာတေ အနင္ဂဏေ ဝိဂတူပက္ကိလေသေ မုဒုဘူတေ ကမ္မနိယေ ဌိတေ အာနေဉ္ဇပ္ပတ္တေ အာသဝာနံ ခယဉာဏာယ စိတ္တံ အဘိနိန္နာမေတိ။ သော ‘ဣဒံ ဒုက္ခ’န္တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ, ‘အယံ ဒုက္ခသမုဒယော’တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ, ‘အယံ ဒုက္ခနိရောဓော’တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ, ‘အယံ ဒုက္ခနိရောဓဂာမိနီ ပဋိပဒာ’တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ; ‘ဣမေ အာသဝာ’တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ, ‘အယံ အာသဝသမုဒယော’တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ, ‘အယံ အာသဝနိရောဓော’တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ, ‘အယံ အာသဝနိရောဓဂာမိနီ ပဋိပဒာ’တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ။ တသ္သ ဧဝံ ဇာနတော ဧဝံ ပသ္သတော ကာမာသဝာပိ စိတ္တံ ဝိမုစ္စတိ, ဘဝာသဝာပိ စိတ္တံ ဝိမုစ္စတိ, အဝိဇ္ဇာသဝာပိ စိတ္တံ ဝိမုစ္စတိ။ ဝိမုတ္တသ္မိံ ဝိမုတ္တမိတိ ဉာဏံ ဟောတိ။ ‘ခီဏာ ဇာတိ, ဝုသိတံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ, ကတံ ကရဏီယံ, နာပရံ ဣတ္ထတ္တာယာ’တိ ပဇာနာတိ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? ဧဝဉ္ဟိ တံ, ဘဒ္ဒာလိ, ဟောတိ ယထာ တံ သတ္ထုသာသနေ သိက္ခာယ ပရိပူရကာရိသ္သာ’’တိ။

    ‘‘So evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte āsavānaṃ khayañāṇāya cittaṃ abhininnāmeti. So ‘idaṃ dukkha’nti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘ayaṃ dukkhasamudayo’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘ayaṃ dukkhanirodho’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’ti yathābhūtaṃ pajānāti; ‘ime āsavā’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘ayaṃ āsavasamudayo’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘ayaṃ āsavanirodho’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘ayaṃ āsavanirodhagāminī paṭipadā’ti yathābhūtaṃ pajānāti. Tassa evaṃ jānato evaṃ passato kāmāsavāpi cittaṃ vimuccati, bhavāsavāpi cittaṃ vimuccati, avijjāsavāpi cittaṃ vimuccati. Vimuttasmiṃ vimuttamiti ñāṇaṃ hoti. ‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti pajānāti. Taṃ kissa hetu? Evañhi taṃ, bhaddāli, hoti yathā taṃ satthusāsane sikkhāya paripūrakārissā’’ti.

    ၁၄၀. ဧဝံ ဝုတ္တေ, အာယသ္မာ ဘဒ္ဒာလိ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ကော နု ခော, ဘန္တေ, ဟေတု, ကော ပစ္စယော ယေန မိဓေကစ္စံ ဘိက္ခုံ ပသယ္ဟ ပသယ္ဟ 7 ကာရဏံ ကရောန္တိ? ကော ပန, ဘန္တေ, ဟေတု, ကော ပစ္စယော ယေန မိဓေကစ္စံ ဘိက္ခုံ နော တထာ ပသယ္ဟ ပသယ္ဟ ကာရဏံ ကရောန္တီ’’တိ? ‘‘ဣဓ, ဘဒ္ဒာလိ, ဧကစ္စော ဘိက္ခု အဘိဏ္ဟာပတ္တိကော ဟောတိ အာပတ္တိဗဟုလော။ သော ဘိက္ခူဟိ ဝုစ္စမာနော အညေနညံ ပဋိစရတိ, ဗဟိဒ္ဓာ ကထံ အပနာမေတိ, ကောပဉ္စ ဒောသဉ္စ အပ္ပစ္စယဉ္စ ပာတုကရောတိ, န သမ္မာ ဝတ္တတိ, န လောမံ ပာတေတိ, န နေတ္ထာရံ ဝတ္တတိ, ‘ယေန သင္ဃော အတ္တမနော ဟောတိ တံ ကရောမီ’တိ နာဟ။ တတ္ရ, ဘဒ္ဒာလိ, ဘိက္ခူနံ ဧဝံ ဟောတိ – အယံ ခော, အာဝုသော, ဘိက္ခု အဘိဏ္ဟာပတ္တိကော အာပတ္တိဗဟုလော။ သော ဘိက္ခူဟိ ဝုစ္စမာနော အညေနညံ ပဋိစရတိ, ဗဟိဒ္ဓာ ကထံ အပနာမေတိ, ကောပဉ္စ ဒောသဉ္စ အပ္ပစ္စယဉ္စ ပာတုကရောတိ, န သမ္မာ ဝတ္တတိ, န လောမံ ပာတေတိ, န နေတ္ထာရံ ဝတ္တတိ, ‘ယေန သင္ဃော အတ္တမနော ဟောတိ တံ ကရောမီ’တိ နာဟ။ သာဓု ဝတာယသ္မန္တော ဣမသ္သ ဘိက္ခုနော တထာ တထာ ဥပပရိက္ခထ ယထာသ္သိဒံ 8 အဓိကရဏံ န ခိပ္ပမေဝ ဝူပသမေယ္ယာတိ။ တသ္သ ခော ဧဝံ, ဘဒ္ဒာလိ, ဘိက္ခုနော ဘိက္ခူ တထာ တထာ ဥပပရိက္ခန္တိ ယထာသ္သိဒံ အဓိကရဏံ န ခိပ္ပမေဝ ဝူပသမ္မတိ။

    140. Evaṃ vutte, āyasmā bhaddāli bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ko nu kho, bhante, hetu, ko paccayo yena midhekaccaṃ bhikkhuṃ pasayha pasayha 9 kāraṇaṃ karonti? Ko pana, bhante, hetu, ko paccayo yena midhekaccaṃ bhikkhuṃ no tathā pasayha pasayha kāraṇaṃ karontī’’ti? ‘‘Idha, bhaddāli, ekacco bhikkhu abhiṇhāpattiko hoti āpattibahulo. So bhikkhūhi vuccamāno aññenaññaṃ paṭicarati, bahiddhā kathaṃ apanāmeti, kopañca dosañca appaccayañca pātukaroti, na sammā vattati, na lomaṃ pāteti, na netthāraṃ vattati, ‘yena saṅgho attamano hoti taṃ karomī’ti nāha. Tatra, bhaddāli, bhikkhūnaṃ evaṃ hoti – ayaṃ kho, āvuso, bhikkhu abhiṇhāpattiko āpattibahulo. So bhikkhūhi vuccamāno aññenaññaṃ paṭicarati, bahiddhā kathaṃ apanāmeti, kopañca dosañca appaccayañca pātukaroti, na sammā vattati, na lomaṃ pāteti, na netthāraṃ vattati, ‘yena saṅgho attamano hoti taṃ karomī’ti nāha. Sādhu vatāyasmanto imassa bhikkhuno tathā tathā upaparikkhatha yathāssidaṃ 10 adhikaraṇaṃ na khippameva vūpasameyyāti. Tassa kho evaṃ, bhaddāli, bhikkhuno bhikkhū tathā tathā upaparikkhanti yathāssidaṃ adhikaraṇaṃ na khippameva vūpasammati.

    ၁၄၁. ‘‘ဣဓ ပန, ဘဒ္ဒာလိ, ဧကစ္စော ဘိက္ခု အဘိဏ္ဟာပတ္တိကော ဟောတိ အာပတ္တိဗဟုလော။ သော ဘိက္ခူဟိ ဝုစ္စမာနော နာညေနညံ ပဋိစရတိ, ဗဟိဒ္ဓာ ကထံ န အပနာမေတိ, န ကောပဉ္စ ဒောသဉ္စ အပ္ပစ္စယဉ္စ ပာတုကရောတိ, သမ္မာ ဝတ္တတိ, လောမံ ပာတေတိ, နေတ္ထာရံ ဝတ္တတိ, ‘ယေန သင္ဃော အတ္တမနော ဟောတိ တံ ကရောမီ’တိ အာဟ။ တတ္ရ, ဘဒ္ဒာလိ, ဘိက္ခူနံ ဧဝံ ဟောတိ – အယံ ခော, အာဝုသော, ဘိက္ခု အဘိဏ္ဟာပတ္တိကော အာပတ္တိဗဟုလော။ သော ဘိက္ခူဟိ ဝုစ္စမာနော နာညေနညံ ပဋိစရတိ, ဗဟိဒ္ဓာ ကထံ န အပနာမေတိ, န ကောပဉ္စ ဒောသဉ္စ အပ္ပစ္စယဉ္စ ပာတုကရောတိ, သမ္မာ ဝတ္တတိ, လောမံ ပာတေတိ, နေတ္ထာရံ ဝတ္တတိ, ‘ယေန သင္ဃော အတ္တမနော ဟောတိ တံ ကရောမီ’တိ အာဟ။ သာဓု ဝတာယသ္မန္တော, ဣမသ္သ ဘိက္ခုနော တထာ တထာ ဥပပရိက္ခထ ယထာသ္သိဒံ အဓိကရဏံ ခိပ္ပမေဝ ဝူပသမေယ္ယာတိ။ တသ္သ ခော ဧဝံ, ဘဒ္ဒာလိ, ဘိက္ခုနော ဘိက္ခူ တထာ တထာ ဥပပရိက္ခန္တိ ယထာသ္သိဒံ အဓိကရဏံ ခိပ္ပမေဝ ဝူပသမ္မတိ။

    141. ‘‘Idha pana, bhaddāli, ekacco bhikkhu abhiṇhāpattiko hoti āpattibahulo. So bhikkhūhi vuccamāno nāññenaññaṃ paṭicarati, bahiddhā kathaṃ na apanāmeti, na kopañca dosañca appaccayañca pātukaroti, sammā vattati, lomaṃ pāteti, netthāraṃ vattati, ‘yena saṅgho attamano hoti taṃ karomī’ti āha. Tatra, bhaddāli, bhikkhūnaṃ evaṃ hoti – ayaṃ kho, āvuso, bhikkhu abhiṇhāpattiko āpattibahulo. So bhikkhūhi vuccamāno nāññenaññaṃ paṭicarati, bahiddhā kathaṃ na apanāmeti, na kopañca dosañca appaccayañca pātukaroti, sammā vattati, lomaṃ pāteti, netthāraṃ vattati, ‘yena saṅgho attamano hoti taṃ karomī’ti āha. Sādhu vatāyasmanto, imassa bhikkhuno tathā tathā upaparikkhatha yathāssidaṃ adhikaraṇaṃ khippameva vūpasameyyāti. Tassa kho evaṃ, bhaddāli, bhikkhuno bhikkhū tathā tathā upaparikkhanti yathāssidaṃ adhikaraṇaṃ khippameva vūpasammati.

    ၁၄၂. ‘‘ဣဓ, ဘဒ္ဒာလိ, ဧကစ္စော ဘိက္ခု အဓိစ္စာပတ္တိကော ဟောတိ အနာပတ္တိဗဟုလော။ သော ဘိက္ခူဟိ ဝုစ္စမာနော အညေနညံ ပဋိစရတိ, ဗဟိဒ္ဓာ ကထံ အပနာမေတိ, ကောပဉ္စ ဒောသဉ္စ အပ္ပစ္စယဉ္စ ပာတုကရောတိ, န သမ္မာ ဝတ္တတိ, န လောမံ ပာတေတိ, န နေတ္ထာရံ ဝတ္တတိ, ‘ယေန သင္ဃော အတ္တမနော ဟောတိ တံ ကရောမီ’တိ နာဟ။ တတ္ရ, ဘဒ္ဒာလိ, ဘိက္ခူနံ ဧဝံ ဟောတိ – အယံ ခော, အာဝုသော, ဘိက္ခု အဓိစ္စာပတ္တိကော အနာပတ္တိဗဟုလော ။ သော ဘိက္ခူဟိ ဝုစ္စမာနော အညေနညံ ပဋိစရတိ, ဗဟိဒ္ဓာ ကထံ အပနာမေတိ, ကောပဉ္စ ဒောသဉ္စ အပ္ပစ္စယဉ္စ ပာတုကရောတိ, န သမ္မာ ဝတ္တတိ, န လောမံ ပာတေတိ, န နေတ္ထာရံ ဝတ္တတိ, ‘ယေန သင္ဃော အတ္တမနော ဟောတိ တံ ကရောမီ’တိ နာဟ။ သာဓု ဝတာယသ္မန္တော, ဣမသ္သ ဘိက္ခုနော တထာ တထာ ဥပပရိက္ခထ ယထာသ္သိဒံ အဓိကရဏံ န ခိပ္ပမေဝ ဝူပသမေယ္ယာတိ။ တသ္သ ခော ဧဝံ, ဘဒ္ဒာလိ, ဘိက္ခုနော ဘိက္ခူ တထာ တထာ ဥပပရိက္ခန္တိ ယထာသ္သိဒံ အဓိကရဏံ န ခိပ္ပမေဝ ဝူပသမ္မတိ။

    142. ‘‘Idha, bhaddāli, ekacco bhikkhu adhiccāpattiko hoti anāpattibahulo. So bhikkhūhi vuccamāno aññenaññaṃ paṭicarati, bahiddhā kathaṃ apanāmeti, kopañca dosañca appaccayañca pātukaroti, na sammā vattati, na lomaṃ pāteti, na netthāraṃ vattati, ‘yena saṅgho attamano hoti taṃ karomī’ti nāha. Tatra, bhaddāli, bhikkhūnaṃ evaṃ hoti – ayaṃ kho, āvuso, bhikkhu adhiccāpattiko anāpattibahulo . So bhikkhūhi vuccamāno aññenaññaṃ paṭicarati, bahiddhā kathaṃ apanāmeti, kopañca dosañca appaccayañca pātukaroti, na sammā vattati, na lomaṃ pāteti, na netthāraṃ vattati, ‘yena saṅgho attamano hoti taṃ karomī’ti nāha. Sādhu vatāyasmanto, imassa bhikkhuno tathā tathā upaparikkhatha yathāssidaṃ adhikaraṇaṃ na khippameva vūpasameyyāti. Tassa kho evaṃ, bhaddāli, bhikkhuno bhikkhū tathā tathā upaparikkhanti yathāssidaṃ adhikaraṇaṃ na khippameva vūpasammati.

    ၁၄၃. ‘‘ဣဓ ပန, ဘဒ္ဒာလိ, ဧကစ္စော ဘိက္ခု အဓိစ္စာပတ္တိကော ဟောတိ အနာပတ္တိဗဟုလော။ သော ဘိက္ခူဟိ ဝုစ္စမာနော နာညေနညံ ပဋိစရတိ, န ဗဟိဒ္ဓာ ကထံ အပနာမေတိ, န ကောပဉ္စ ဒောသဉ္စ အပ္ပစ္စယဉ္စ ပာတုကရောတိ, သမ္မာ ဝတ္တတိ, လောမံ ပာတေတိ, နေတ္ထာရံ ဝတ္တတိ, ‘ယေန သင္ဃော အတ္တမနော ဟောတိ တံ ကရောမီ’တိ အာဟ။ တတ္ရ, ဘဒ္ဒာလိ, ဘိက္ခူနံ ဧဝံ ဟောတိ – အယံ ခော, အာဝုသော, ဘိက္ခု အဓိစ္စာပတ္တိကော အနာပတ္တိဗဟုလော။ သော ဘိက္ခူဟိ ဝုစ္စမာနော နာညေနညံ ပဋိစရတိ, န ဗဟိဒ္ဓာ ကထံ အပနာမေတိ, န ကောပဉ္စ ဒောသဉ္စ အပ္ပစ္စယဉ္စ ပာတုကရောတိ, သမ္မာ ဝတ္တတိ, လောမံ ပာတေတိ, နေတ္ထာရံ ဝတ္တတိ, ‘ယေန သင္ဃော အတ္တမနော ဟောတိ တံ ကရောမီ’တိ အာဟ။ သာဓု ဝတာယသ္မန္တော, ဣမသ္သ ဘိက္ခုနော တထာ တထာ ဥပပရိက္ခထ ယထာသ္သိဒံ အဓိကရဏံ ခိပ္ပမေဝ ဝူပသမေယ္ယာတိ။ တသ္သ ခော ဧဝံ, ဘဒ္ဒာလိ, ဘိက္ခုနော ဘိက္ခူ တထာ တထာ ဥပပရိက္ခန္တိ ယထာသ္သိဒံ အဓိကရဏံ ခိပ္ပမေဝ ဝူပသမ္မတိ။

    143. ‘‘Idha pana, bhaddāli, ekacco bhikkhu adhiccāpattiko hoti anāpattibahulo. So bhikkhūhi vuccamāno nāññenaññaṃ paṭicarati, na bahiddhā kathaṃ apanāmeti, na kopañca dosañca appaccayañca pātukaroti, sammā vattati, lomaṃ pāteti, netthāraṃ vattati, ‘yena saṅgho attamano hoti taṃ karomī’ti āha. Tatra, bhaddāli, bhikkhūnaṃ evaṃ hoti – ayaṃ kho, āvuso, bhikkhu adhiccāpattiko anāpattibahulo. So bhikkhūhi vuccamāno nāññenaññaṃ paṭicarati, na bahiddhā kathaṃ apanāmeti, na kopañca dosañca appaccayañca pātukaroti, sammā vattati, lomaṃ pāteti, netthāraṃ vattati, ‘yena saṅgho attamano hoti taṃ karomī’ti āha. Sādhu vatāyasmanto, imassa bhikkhuno tathā tathā upaparikkhatha yathāssidaṃ adhikaraṇaṃ khippameva vūpasameyyāti. Tassa kho evaṃ, bhaddāli, bhikkhuno bhikkhū tathā tathā upaparikkhanti yathāssidaṃ adhikaraṇaṃ khippameva vūpasammati.

    ၁၄၄. ‘‘ဣဓ , ဘဒ္ဒာလိ, ဧကစ္စော ဘိက္ခု သဒ္ဓာမတ္တကေန ဝဟတိ ပေမမတ္တကေန။ တတ္ရ, ဘဒ္ဒာလိ, ဘိက္ခူနံ ဧဝံ ဟောတိ – ‘အယံ ခော, အာဝုသော, ဘိက္ခု သဒ္ဓာမတ္တကေန ဝဟတိ ပေမမတ္တကေန။ သစေ မယံ ဣမံ ဘိက္ခုံ ပသယ္ဟ ပသယ္ဟ ကာရဏံ ကရိသ္သာမ – မာ ယမ္ပိသ္သ တံ သဒ္ဓာမတ္တကံ ပေမမတ္တကံ တမ္ဟာပိ ပရိဟာယီ’တိ။ သေယ္ယထာပိ, ဘဒ္ဒာလိ, ပုရိသသ္သ ဧကံ စက္ခုံ, တသ္သ မိတ္တာမစ္စာ ဉာတိသာလောဟိတာ တံ ဧကံ စက္ခုံ ရက္ခေယ္ယုံ – ‘မာ ယမ္ပိသ္သ တံ ဧကံ စက္ခုံ တမ္ဟာပိ ပရိဟာယီ’တိ; ဧဝမေဝ ခော, ဘဒ္ဒာလိ, ဣဓေကစ္စော ဘိက္ခု သဒ္ဓာမတ္တကေန ဝဟတိ ပေမမတ္တကေန။ တတ္ရ, ဘဒ္ဒာလိ, ဘိက္ခူနံ ဧဝံ ဟောတိ – ‘အယံ ခော, အာဝုသော, ဘိက္ခု သဒ္ဓာမတ္တကေန ဝဟတိ ပေမမတ္တကေန။ သစေ မယံ ဣမံ ဘိက္ခုံ ပသယ္ဟ ပသယ္ဟ ကာရဏံ ကရိသ္သာမ – မာ ယမ္ပိသ္သ တံ သဒ္ဓာမတ္တကံ ပေမမတ္တကံ တမ္ဟာပိ ပရိဟာယီ’တိ။ အယံ ခော, ဘဒ္ဒာလိ, ဟေတု အယံ ပစ္စယော ယေန မိဓေကစ္စံ ဘိက္ခုံ ပသယ္ဟ ပသယ္ဟ ကာရဏံ ကရောန္တိ။ အယံ ပန, ဘဒ္ဒာလိ, ဟေတု အယံ ပစ္စယော, ယေန မိဓေကစ္စံ ဘိက္ခုံ နော တထာ ပသယ္ဟ ပသယ္ဟ ကာရဏံ ကရောန္တီ’’တိ။

    144. ‘‘Idha , bhaddāli, ekacco bhikkhu saddhāmattakena vahati pemamattakena. Tatra, bhaddāli, bhikkhūnaṃ evaṃ hoti – ‘ayaṃ kho, āvuso, bhikkhu saddhāmattakena vahati pemamattakena. Sace mayaṃ imaṃ bhikkhuṃ pasayha pasayha kāraṇaṃ karissāma – mā yampissa taṃ saddhāmattakaṃ pemamattakaṃ tamhāpi parihāyī’ti. Seyyathāpi, bhaddāli, purisassa ekaṃ cakkhuṃ, tassa mittāmaccā ñātisālohitā taṃ ekaṃ cakkhuṃ rakkheyyuṃ – ‘mā yampissa taṃ ekaṃ cakkhuṃ tamhāpi parihāyī’ti; evameva kho, bhaddāli, idhekacco bhikkhu saddhāmattakena vahati pemamattakena. Tatra, bhaddāli, bhikkhūnaṃ evaṃ hoti – ‘ayaṃ kho, āvuso, bhikkhu saddhāmattakena vahati pemamattakena. Sace mayaṃ imaṃ bhikkhuṃ pasayha pasayha kāraṇaṃ karissāma – mā yampissa taṃ saddhāmattakaṃ pemamattakaṃ tamhāpi parihāyī’ti. Ayaṃ kho, bhaddāli, hetu ayaṃ paccayo yena midhekaccaṃ bhikkhuṃ pasayha pasayha kāraṇaṃ karonti. Ayaṃ pana, bhaddāli, hetu ayaṃ paccayo, yena midhekaccaṃ bhikkhuṃ no tathā pasayha pasayha kāraṇaṃ karontī’’ti.

    ၁၄၅. ‘‘‘ကော နု ခော, ဘန္တေ, ဟေတု, ကော ပစ္စယော ယေန ပုဗ္ဗေ အပ္ပတရာနိ စေဝ သိက္ခာပဒာနိ အဟေသုံ ဗဟုတရာ စ ဘိက္ခူ အညာယ သဏ္ဌဟိံသု? ကော ပန, ဘန္တေ, ဟေတု, ကော ပစ္စယော ယေန ဧတရဟိ ဗဟုတရာနိ စေဝ သိက္ခာပဒာနိ ဟောန္တိ အပ္ပတရာ စ ဘိက္ခူ အညာယ သဏ္ဌဟန္တီ’တိ? ‘‘ဧဝမေတံ, ဘဒ္ဒာလိ, ဟောတိ သတ္တေသု ဟာယမာနေသု, သဒ္ဓမ္မေ အန္တရဓာယမာနေ, ဗဟုတရာနိ စေဝ သိက္ခာပဒာနိ ဟောန္တိ အပ္ပတရာ စ ဘိက္ခူ အညာယ သဏ္ဌဟန္တီတိ။ န တာဝ, ဘဒ္ဒာလိ, သတ္ထာ သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညာပေတိ ယာဝ န ဣဓေကစ္စေ အာသဝဋ္ဌာနီယာ ဓမ္မာ သင္ဃေ ပာတုဘဝန္တိ။ ယတော စ ခော, ဘဒ္ဒာလိ, ဣဓေကစ္စေ အာသဝဋ္ဌာနီယာ ဓမ္မာ သင္ဃေ ပာတုဘဝန္တိ, အထ သတ္ထာ သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညာပေတိ တေသံယေဝ အာသဝဋ္ဌာနီယာနံ ဓမ္မာနံ ပဋိဃာတာယ။ န တာဝ, ဘဒ္ဒာလိ, ဣဓေကစ္စေ အာသဝဋ္ဌာနီယာ ဓမ္မာ သင္ဃေ ပာတုဘဝန္တိ ယာဝ န သင္ဃော မဟတ္တံ ပတ္တော ဟောတိ။ ယတော စ ခော, ဘဒ္ဒာလိ, သင္ဃော မဟတ္တံ ပတ္တော ဟောတိ, အထ ဣဓေကစ္စေ အာသဝဋ္ဌာနီယာ ဓမ္မာ သင္ဃေ ပာတုဘဝန္တိ။ အထ သတ္ထာ သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညာပေတိ တေသံယေဝ အာသဝဋ္ဌာနီယာနံ ဓမ္မာနံ ပဋိဃာတာယ။ န တာဝ, ဘဒ္ဒာလိ, ဣဓေကစ္စေ အာသဝဋ္ဌာနီယာ ဓမ္မာ သင္ဃေ ပာတုဘဝန္တိ ယာဝ န သင္ဃော လာဘဂ္ဂံ ပတ္တော ဟောတိ, ယသဂ္ဂံ ပတ္တော ဟောတိ, ဗာဟုသစ္စံ ပတ္တော ဟောတိ, ရတ္တညုတံ ပတ္တော ဟောတိ။ ယတော စ ခော, ဘဒ္ဒာလိ, သင္ဃော ရတ္တညုတံ ပတ္တော ဟောတိ, အထ ဣဓေကစ္စေ အာသဝဋ္ဌာနီယာ ဓမ္မာ သင္ဃေ ပာတုဘဝန္တိ, အထ သတ္ထာ သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညာပေတိ တေသံယေဝ အာသဝဋ္ဌာနီယာနံ ဓမ္မာနံ ပဋိဃာတာယ။

    145. ‘‘‘Ko nu kho, bhante, hetu, ko paccayo yena pubbe appatarāni ceva sikkhāpadāni ahesuṃ bahutarā ca bhikkhū aññāya saṇṭhahiṃsu? Ko pana, bhante, hetu, ko paccayo yena etarahi bahutarāni ceva sikkhāpadāni honti appatarā ca bhikkhū aññāya saṇṭhahantī’ti? ‘‘Evametaṃ, bhaddāli, hoti sattesu hāyamānesu, saddhamme antaradhāyamāne, bahutarāni ceva sikkhāpadāni honti appatarā ca bhikkhū aññāya saṇṭhahantīti. Na tāva, bhaddāli, satthā sāvakānaṃ sikkhāpadaṃ paññāpeti yāva na idhekacce āsavaṭṭhānīyā dhammā saṅghe pātubhavanti. Yato ca kho, bhaddāli, idhekacce āsavaṭṭhānīyā dhammā saṅghe pātubhavanti, atha satthā sāvakānaṃ sikkhāpadaṃ paññāpeti tesaṃyeva āsavaṭṭhānīyānaṃ dhammānaṃ paṭighātāya. Na tāva, bhaddāli, idhekacce āsavaṭṭhānīyā dhammā saṅghe pātubhavanti yāva na saṅgho mahattaṃ patto hoti. Yato ca kho, bhaddāli, saṅgho mahattaṃ patto hoti, atha idhekacce āsavaṭṭhānīyā dhammā saṅghe pātubhavanti. Atha satthā sāvakānaṃ sikkhāpadaṃ paññāpeti tesaṃyeva āsavaṭṭhānīyānaṃ dhammānaṃ paṭighātāya. Na tāva, bhaddāli, idhekacce āsavaṭṭhānīyā dhammā saṅghe pātubhavanti yāva na saṅgho lābhaggaṃ patto hoti, yasaggaṃ patto hoti, bāhusaccaṃ patto hoti, rattaññutaṃ patto hoti. Yato ca kho, bhaddāli, saṅgho rattaññutaṃ patto hoti, atha idhekacce āsavaṭṭhānīyā dhammā saṅghe pātubhavanti, atha satthā sāvakānaṃ sikkhāpadaṃ paññāpeti tesaṃyeva āsavaṭṭhānīyānaṃ dhammānaṃ paṭighātāya.

    ၁၄၆. ‘‘အပ္ပကာ ခော တုမ္ဟေ, ဘဒ္ဒာလိ, တေန သမယေန အဟုဝတ္ထ ယဒာ ဝော အဟံ အာဇာနီယသုသူပမံ ဓမ္မပရိယာယံ ဒေသေသိံ။ တံ သရသိ 11 ဘဒ္ဒာလီ’’တိ ?

    146. ‘‘Appakā kho tumhe, bhaddāli, tena samayena ahuvattha yadā vo ahaṃ ājānīyasusūpamaṃ dhammapariyāyaṃ desesiṃ. Taṃ sarasi 12 bhaddālī’’ti ?

    ‘‘နော ဟေတံ, ဘန္တေ’’။

    ‘‘No hetaṃ, bhante’’.

    ‘‘တတ္ရ, ဘဒ္ဒာလိ, ကံ ဟေတုံ ပစ္စေသီ’’တိ?

    ‘‘Tatra, bhaddāli, kaṃ hetuṃ paccesī’’ti?

    ‘‘သော ဟိ နူနာဟံ, ဘန္တေ, ဒီဃရတ္တံ သတ္ထုသာသနေ သိက္ခာယ အပရိပူရကာရီ အဟောသိ’’န္တိ။

    ‘‘So hi nūnāhaṃ, bhante, dīgharattaṃ satthusāsane sikkhāya aparipūrakārī ahosi’’nti.

    ‘‘န ခော, ဘဒ္ဒာလိ, ဧသေဝ ဟေတု, ဧသ ပစ္စယော။ အပိ စ မေ တ္ဝံ, ဘဒ္ဒာလိ, ဒီဃရတ္တံ စေတသာ စေတောပရိစ္စ ဝိဒိတော – ‘န စာယံ မောဃပုရိသော မယာ ဓမ္မေ ဒေသိယမာနေ အဋ္ဌိံ ကတ္ဝာ မနသိ ကတ္ဝာ သဗ္ဗစေတသော 13 သမန္နာဟရိတ္ဝာ ဩဟိတသောတော ဓမ္မံ သုဏာတီ’တိ။ အပိ စ တေ အဟံ, ဘဒ္ဒာလိ, အာဇာနီယသုသူပမံ ဓမ္မပရိယာယံ ဒေသေသ္သာမိ။ တံ သုဏာဟိ, သာဓုကံ မနသိ ကရောဟိ ; ဘာသိသ္သာမီ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’တိ ခော အာယသ္မာ ဘဒ္ဒာလိ ဘဂဝတော ပစ္စသ္သောသိ။ ဘဂဝာ ဧတဒဝောစ –

    ‘‘Na kho, bhaddāli, eseva hetu, esa paccayo. Api ca me tvaṃ, bhaddāli, dīgharattaṃ cetasā cetoparicca vidito – ‘na cāyaṃ moghapuriso mayā dhamme desiyamāne aṭṭhiṃ katvā manasi katvā sabbacetaso 14 samannāharitvā ohitasoto dhammaṃ suṇātī’ti. Api ca te ahaṃ, bhaddāli, ājānīyasusūpamaṃ dhammapariyāyaṃ desessāmi. Taṃ suṇāhi, sādhukaṃ manasi karohi ; bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho āyasmā bhaddāli bhagavato paccassosi. Bhagavā etadavoca –

    ၁၄၇. ‘‘သေယ္ယထာပိ, ဘဒ္ဒာလိ, ဒက္ခော အသ္သဒမကော ဘဒ္ရံ အသ္သာဇာနီယံ လဘိတ္ဝာ ပဌမေနေဝ မုခာဓာနေ ကာရဏံ ကာရေတိ။ တသ္သ မုခာဓာနေ ကာရဏံ ကာရိယမာနသ္သ ဟောန္တိယေဝ ဝိသူကာယိတာနိ ဝိသေဝိတာနိ ဝိပ္ဖန္ဒိတာနိ ကာနိစိ ကာနိစိ, ယထာ တံ အကာရိတပုဗ္ဗံ ကာရဏံ ကာရိယမာနသ္သ။ သော အဘိဏ္ဟကာရဏာ အနုပုဗ္ဗကာရဏာ တသ္မိံ ဌာနေ ပရိနိဗ္ဗာယတိ။ ယတော ခော, ဘဒ္ဒာလိ, ဘဒ္ရော အသ္သာဇာနီယော အဘိဏ္ဟကာရဏာ အနုပုဗ္ဗကာရဏာ တသ္မိံ ဌာနေ ပရိနိဗ္ဗုတော ဟောတိ, တမေနံ အသ္သဒမကော ဥတ္တရိ ကာရဏံ ကာရေတိ ယုဂာဓာနေ။ တသ္သ ယုဂာဓာနေ ကာရဏံ ကာရိယမာနသ္သ ဟောန္တိယေဝ ဝိသူကာယိတာနိ ဝိသေဝိတာနိ ဝိပ္ဖန္ဒိတာနိ ကာနိစိ ကာနိစိ, ယထာ တံ အကာရိတပုဗ္ဗံ ကာရဏံ ကာရိယမာနသ္သ။ သော အဘိဏ္ဟကာရဏာ အနုပုဗ္ဗကာရဏာ တသ္မိံ ဌာနေ ပရိနိဗ္ဗာယတိ ။ ယတော ခော, ဘဒ္ဒာလိ, ဘဒ္ရော အသ္သာဇာနီယော အဘိဏ္ဟကာရဏာ အနုပုဗ္ဗကာရဏာ တသ္မိံ ဌာနေ ပရိနိဗ္ဗုတော ဟောတိ, တမေနံ အသ္သဒမကော ဥတ္တရိ ကာရဏံ ကာရေတိ အနုက္ကမေ မဏ္ဍလေ ခုရကာသေ 15 ဓာဝေ ဒဝတ္တေ 16 ရာဇဂုဏေ ရာဇဝံသေ ဥတ္တမေ ဇဝေ ဥတ္တမေ ဟယေ ဥတ္တမေ သာခလ္ယေ။ တသ္သ ဥတ္တမေ ဇဝေ ဥတ္တမေ ဟယေ ဥတ္တမေ သာခလ္ယေ ကာရဏံ ကာရိယမာနသ္သ ဟောန္တိယေဝ ဝိသူကာယိတာနိ ဝိသေဝိတာနိ ဝိပ္ဖန္ဒိတာနိ ကာနိစိ ကာနိစိ, ယထာ တံ အကာရိတပုဗ္ဗံ ကာရဏံ ကာရိယမာနသ္သ။ သော အဘိဏ္ဟကာရဏာ အနုပုဗ္ဗကာရဏာ တသ္မိံ ဌာနေ ပရိနိဗ္ဗာယတိ။ ယတော ခော, ဘဒ္ဒာလိ, ဘဒ္ရော အသ္သာဇာနီယော အဘိဏ္ဟကာရဏာ အနုပုဗ္ဗကာရဏာ တသ္မိံ ဌာနေ ပရိနိဗ္ဗုတော ဟောတိ, တမေနံ အသ္သဒမကော ဥတ္တရိ ဝဏ္ဏိယဉ္စ ပာဏိယဉ္စ 17 အနုပ္ပဝေစ္ဆတိ။ ဣမေဟိ ခော, ဘဒ္ဒာလိ, ဒသဟင္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘဒ္ရော အသ္သာဇာနီယော ရာဇာရဟော ဟောတိ ရာဇဘောဂ္ဂော ရညော အင္ဂန္တေဝ သင္ခ္ယံ ဂစ္ဆတိ။

    147. ‘‘Seyyathāpi, bhaddāli, dakkho assadamako bhadraṃ assājānīyaṃ labhitvā paṭhameneva mukhādhāne kāraṇaṃ kāreti. Tassa mukhādhāne kāraṇaṃ kāriyamānassa hontiyeva visūkāyitāni visevitāni vipphanditāni kānici kānici, yathā taṃ akāritapubbaṃ kāraṇaṃ kāriyamānassa. So abhiṇhakāraṇā anupubbakāraṇā tasmiṃ ṭhāne parinibbāyati. Yato kho, bhaddāli, bhadro assājānīyo abhiṇhakāraṇā anupubbakāraṇā tasmiṃ ṭhāne parinibbuto hoti, tamenaṃ assadamako uttari kāraṇaṃ kāreti yugādhāne. Tassa yugādhāne kāraṇaṃ kāriyamānassa hontiyeva visūkāyitāni visevitāni vipphanditāni kānici kānici, yathā taṃ akāritapubbaṃ kāraṇaṃ kāriyamānassa. So abhiṇhakāraṇā anupubbakāraṇā tasmiṃ ṭhāne parinibbāyati . Yato kho, bhaddāli, bhadro assājānīyo abhiṇhakāraṇā anupubbakāraṇā tasmiṃ ṭhāne parinibbuto hoti, tamenaṃ assadamako uttari kāraṇaṃ kāreti anukkame maṇḍale khurakāse 18 dhāve davatte 19 rājaguṇe rājavaṃse uttame jave uttame haye uttame sākhalye. Tassa uttame jave uttame haye uttame sākhalye kāraṇaṃ kāriyamānassa hontiyeva visūkāyitāni visevitāni vipphanditāni kānici kānici, yathā taṃ akāritapubbaṃ kāraṇaṃ kāriyamānassa. So abhiṇhakāraṇā anupubbakāraṇā tasmiṃ ṭhāne parinibbāyati. Yato kho, bhaddāli, bhadro assājānīyo abhiṇhakāraṇā anupubbakāraṇā tasmiṃ ṭhāne parinibbuto hoti, tamenaṃ assadamako uttari vaṇṇiyañca pāṇiyañca 20 anuppavecchati. Imehi kho, bhaddāli, dasahaṅgehi samannāgato bhadro assājānīyo rājāraho hoti rājabhoggo rañño aṅganteva saṅkhyaṃ gacchati.

    ‘‘ဧဝမေဝ ခော, ဘဒ္ဒာလိ, ဒသဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု အာဟုနေယ္ယော ဟောတိ ပာဟုနေယ္ယော ဒက္ခိဏေယ္ယော အဉ္ဇလိကရဏီယော အနုတ္တရံ ပုညက္ခေတ္တံ လောကသ္သ။ ကတမေဟိ ဒသဟိ? ဣဓ, ဘဒ္ဒာလိ, ဘိက္ခု အသေခာယ သမ္မာဒိဋ္ဌိယာ သမန္နာဂတော ဟောတိ, အသေခေန သမ္မာသင္ကပ္ပေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, အသေခာယ သမ္မာဝာစာယ သမန္နာဂတော ဟောတိ, အသေခေန သမ္မာကမ္မန္တေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, အသေခေန သမ္မာအာဇီဝေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, အသေခေန သမ္မာဝာယာမေန သမန္နာဂတော ဟောတိ , အသေခာယ သမ္မာသတိယာ သမန္နာဂတော ဟောတိ, အသေခေန သမ္မာသမာဓိနာ သမန္နာဂတော ဟောတိ, အသေခေန သမ္မာဉာဏေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, အသေခာယ သမ္မာဝိမုတ္တိယာ သမန္နာဂတော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခော, ဘဒ္ဒာလိ, ဒသဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု အာဟုနေယ္ယော ဟောတိ ပာဟုနေယ္ယော ဒက္ခိဏေယ္ယော အဉ္ဇလိကရဏီယော အနုတ္တရံ ပုညက္ခေတ္တံ လောကသ္သာ’’တိ။

    ‘‘Evameva kho, bhaddāli, dasahi dhammehi samannāgato bhikkhu āhuneyyo hoti pāhuneyyo dakkhiṇeyyo añjalikaraṇīyo anuttaraṃ puññakkhettaṃ lokassa. Katamehi dasahi? Idha, bhaddāli, bhikkhu asekhāya sammādiṭṭhiyā samannāgato hoti, asekhena sammāsaṅkappena samannāgato hoti, asekhāya sammāvācāya samannāgato hoti, asekhena sammākammantena samannāgato hoti, asekhena sammāājīvena samannāgato hoti, asekhena sammāvāyāmena samannāgato hoti , asekhāya sammāsatiyā samannāgato hoti, asekhena sammāsamādhinā samannāgato hoti, asekhena sammāñāṇena samannāgato hoti, asekhāya sammāvimuttiyā samannāgato hoti – imehi kho, bhaddāli, dasahi dhammehi samannāgato bhikkhu āhuneyyo hoti pāhuneyyo dakkhiṇeyyo añjalikaraṇīyo anuttaraṃ puññakkhettaṃ lokassā’’ti.

    ဣဒမဝောစ ဘဂဝာ။ အတ္တမနော အာယသ္မာ ဘဒ္ဒာလိ ဘဂဝတော ဘာသိတံ အဘိနန္ဒီတိ။

    Idamavoca bhagavā. Attamano āyasmā bhaddāli bhagavato bhāsitaṃ abhinandīti.

    ဘဒ္ဒာလိသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ ပဉ္စမံ။

    Bhaddālisuttaṃ niṭṭhitaṃ pañcamaṃ.







    Footnotes:
    1. ဘုဉ္ဇမာနော ယာပေသ္သသီတိ (သီ. သ္ယာ. ကံ. ပီ.)
    2. bhuñjamāno yāpessasīti (sī. syā. kaṃ. pī.)
    3. ကရဏီယံ (က.)
    4. karaṇīyaṃ (ka.)
    5. ဥတ္တရိံ (သီ. သ္ယာ. ကံ. ပီ.)
    6. uttariṃ (sī. syā. kaṃ. pī.)
    7. ပဝယ္ဟ ပဝယ္ဟ (သီ. သ္ယာ. ကံ. ပီ.)
    8. ယထယိဒံ (သ္ယာ. ကံ. က.)
    9. pavayha pavayha (sī. syā. kaṃ. pī.)
    10. yathayidaṃ (syā. kaṃ. ka.)
    11. သရသိ တ္ဝံ (သီ. ပီ.), သရသိ တံ (?)
    12. sarasi tvaṃ (sī. pī.), sarasi taṃ (?)
    13. သဗ္ဗံ စေတသော (က.)
    14. sabbaṃ cetaso (ka.)
    15. ခုရကာယေ (သီ. ပီ.)
    16. ရဝတ္ထေ (သီ. သ္ယာ. ကံ. ပီ.)
    17. ဝလိယဉ္စ (သီ. ပီ.), ဗလိယဉ္စ (သ္ယာ. ကံ.)
    18. khurakāye (sī. pī.)
    19. ravatthe (sī. syā. kaṃ. pī.)
    20. valiyañca (sī. pī.), baliyañca (syā. kaṃ.)



    Related texts:



    အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဇ္ဈိမနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ၅. ဘဒ္ဒာလိသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 5. Bhaddālisuttavaṇṇanā

    ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / မဇ္ဈိမနိကာယ (ဋီကာ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ၅. ဘဒ္ဒာလိသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 5. Bhaddālisuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact