| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
9. චතුචක්‌කසුත්‌තවණ්‌ණනා
9. Catucakkasuttavaṇṇanā
29. ඉරියා වුච්‌චති කායෙන කත්‌තබ්‌බකිරියා, තස්‌සා පවත්‌තිට්‌ඨානභාවතො ඉරියාපථො, ගමනාදි. තං අපරාපරප්‌පවත්‌තියා චක්‌කං. තෙනාහ ‘‘චතුචක්‌කන්‌ති චතුඉරියාපථ’’න්‌ති. නවද්‌වාරන්‌ති කරජකායො අධිප්‌පෙතො. සො ච කෙසාදිඅසුචිපරිපූරොති ආහ ‘‘පුණ්‌ණන්‌ති අසුචිපූර’’න්‌ති. තණ්‌හාය සංයුත්‌තන්‌ති තණ්‌හාසහිතං. තෙන න කෙවලං සභාවතො එව, අථ ඛො නිස්‌සිතධම්‌මො ච අසුචිං දස්‌සෙති. මාතුකුච්‌ඡිසඞ්‌ඛාතෙ අසුචිපඞ්‌කෙ ජාතත්‌තා පඞ්‌කජාතං, කෙසාදිඅසුචිපඞ්‌කජාතත්‌තා ච පඞ්‌කජාතං. යාත්‍රාති අපගමො. තෙන සභාවතො නිස්‌සිතධම්‌මතො ච අසුචිසභාවතො කායතො කථං අපගමො සියාති පුච්‌ඡති. තෙනාහ ‘‘එතස්‌සා’’තිආදි.
29. Iriyā vuccati kāyena kattabbakiriyā, tassā pavattiṭṭhānabhāvato iriyāpatho, gamanādi. Taṃ aparāparappavattiyā cakkaṃ. Tenāha ‘‘catucakkanti catuiriyāpatha’’nti. Navadvāranti karajakāyo adhippeto. So ca kesādiasuciparipūroti āha ‘‘puṇṇanti asucipūra’’nti. Taṇhāya saṃyuttanti taṇhāsahitaṃ. Tena na kevalaṃ sabhāvato eva, atha kho nissitadhammo ca asuciṃ dasseti. Mātukucchisaṅkhāte asucipaṅke jātattā paṅkajātaṃ, kesādiasucipaṅkajātattā ca paṅkajātaṃ. Yātrāti apagamo. Tena sabhāvato nissitadhammato ca asucisabhāvato kāyato kathaṃ apagamo siyāti pucchati. Tenāha ‘‘etassā’’tiādi.
නහනට්‌ඨෙන බන්‌ධනට්‌ඨෙන නද්‌ධීති උපනාහො ඉධාධිප්‌පෙතොති ආහ ‘‘නද්‌ධින්‌ති උපනාහ’’න්‌ති. සො පන ඉතො පුබ්‌බකාලෙ කොධොති ආහ ‘‘පුබ්‌බකාලෙ’’තිආදි . පාළිනිද්‌දිට්‌ඨෙති උපනාහඉච්‌චාදිකෙ ඉධ පාළියං නිද්‌දිට්‌ඨෙ කිලෙසෙ ඨපෙත්‌වා අවසෙසා දිට්‌ඨිවිචිකිච්‌ඡාදයො සත්‌ත කිලෙසා දුම්‌මොචයතාය වරත්‌තා වියාති වරත්‌තාති වෙදිතබ්‌බා. ආරම්‌මණග්‌ගහණසභාවතො එකො එවෙස ධම්‌මො, පවත්‌ති-ආකාරභෙදෙන පන ඉච්‌ඡනට්‌ඨෙන පත්‌ථනට්‌ඨෙන ඉච්‌ඡා, ලුබ්‌භනට්‌ඨෙන ගිජ්‌ඣනට්‌ඨෙන ලොභොති වුත්‌තො. පඨමුප්‌පත්‌තිකාති එකස්‌මිං ආරම්‌මණෙ, වාරෙ වා පඨමං උප්‌පන්‌නා. අපරාපරුප්‌පත්‌තිකොති පුනප්‌පුනං උප්‌පජ්‌ජමානකො. අලද්‌ධපත්‌ථනා අප්‌පටිලද්‌ධවත්‌ථුම්‌හි ආසත්‌ති ලොභො. උප්‌පාටෙත්‌වාති සසන්‌තානතො උද්‌ධරිත්‌වා.
Nahanaṭṭhena bandhanaṭṭhena naddhīti upanāho idhādhippetoti āha ‘‘naddhinti upanāha’’nti. So pana ito pubbakāle kodhoti āha ‘‘pubbakāle’’tiādi . Pāḷiniddiṭṭheti upanāhaiccādike idha pāḷiyaṃ niddiṭṭhe kilese ṭhapetvā avasesā diṭṭhivicikicchādayo satta kilesā dummocayatāya varattā viyāti varattāti veditabbā. Ārammaṇaggahaṇasabhāvato eko evesa dhammo, pavatti-ākārabhedena pana icchanaṭṭhena patthanaṭṭhena icchā, lubbhanaṭṭhena gijjhanaṭṭhena lobhoti vutto. Paṭhamuppattikāti ekasmiṃ ārammaṇe, vāre vā paṭhamaṃ uppannā. Aparāparuppattikoti punappunaṃ uppajjamānako. Aladdhapatthanā appaṭiladdhavatthumhi āsatti lobho. Uppāṭetvāti sasantānato uddharitvā.
චතුචක්‌කසුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Catucakkasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya / 9. චතුචක්‌කසුත්‌තං • 9. Catucakkasuttaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 9. චතුචක්‌කසුත්‌තවණ්‌ණනා • 9. Catucakkasuttavaṇṇanā
