Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / မဇ္ဈိမနိကာယ • Majjhimanikāya

    ၆. စေတောခိလသုတ္တံ

    6. Cetokhilasuttaṃ

    ၁၈၅. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝာ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကသ္သ အာရာမေ။ တတ္ရ ခော ဘဂဝာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ဘိက္ခဝော’’တိ။ ‘‘ဘဒန္တေ’’တိ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ပစ္စသ္သောသုံ။ ဘဂဝာ ဧတဒဝောစ –

    185. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhavo’’ti. ‘‘Bhadante’’ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –

    ‘‘ယသ္သ ကသ္သစိ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော ပဉ္စ စေတောခိလာ အပ္ပဟီနာ, ပဉ္စ စေတသောဝိနိဗန္ဓာ 1 အသမုစ္ဆိန္နာ, သော ဝတိမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ ဝုဒ္ဓိံ ဝိရူဠ္ဟိံ ဝေပုလ္လံ အာပဇ္ဇိသ္သတီတိ – နေတံ ဌာနံ ဝိဇ္ဇတိ။

    ‘‘Yassa kassaci, bhikkhave, bhikkhuno pañca cetokhilā appahīnā, pañca cetasovinibandhā 2 asamucchinnā, so vatimasmiṃ dhammavinaye vuddhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ āpajjissatīti – netaṃ ṭhānaṃ vijjati.

    ‘‘ကတမာသ္သ ပဉ္စ စေတောခိလာ အပ္ပဟီနာ ဟောန္တိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု သတ္ထရိ ကင္ခတိ ဝိစိကိစ္ဆတိ နာဓိမုစ္စတိ န သမ္ပသီဒတိ။ ယော သော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု သတ္ထရိ ကင္ခတိ ဝိစိကိစ္ဆတိ နာဓိမုစ္စတိ န သမ္ပသီဒတိ တသ္သ စိတ္တံ န နမတိ အာတပ္ပာယ အနုယောဂာယ သာတစ္စာယ ပဓာနာယ။ ယသ္သ စိတ္တံ န နမတိ အာတပ္ပာယ အနုယောဂာယ သာတစ္စာယ ပဓာနာယ, ဧဝမသ္သာယံ ပဌမော စေတောခိလော အပ္ပဟီနော ဟောတိ။

    ‘‘Katamāssa pañca cetokhilā appahīnā honti? Idha, bhikkhave, bhikkhu satthari kaṅkhati vicikicchati nādhimuccati na sampasīdati. Yo so, bhikkhave, bhikkhu satthari kaṅkhati vicikicchati nādhimuccati na sampasīdati tassa cittaṃ na namati ātappāya anuyogāya sātaccāya padhānāya. Yassa cittaṃ na namati ātappāya anuyogāya sātaccāya padhānāya, evamassāyaṃ paṭhamo cetokhilo appahīno hoti.

    ‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဓမ္မေ ကင္ခတိ ဝိစိကိစ္ဆတိ နာဓိမုစ္စတိ န သမ္ပသီဒတိ။ပေ.။ ဧဝမသ္သာယံ ဒုတိယော စေတောခိလော အပ္ပဟီနော ဟောတိ။

    ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu dhamme kaṅkhati vicikicchati nādhimuccati na sampasīdati…pe… evamassāyaṃ dutiyo cetokhilo appahīno hoti.

    ‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု သင္ဃေ ကင္ခတိ ဝိစိကိစ္ဆတိ နာဓိမုစ္စတိ န သမ္ပသီဒတိ။ပေ.။ ဧဝမသ္သာယံ တတိယော စေတောခိလော အပ္ပဟီနော ဟောတိ။

    ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu saṅghe kaṅkhati vicikicchati nādhimuccati na sampasīdati…pe… evamassāyaṃ tatiyo cetokhilo appahīno hoti.

    ‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု သိက္ခာယ ကင္ခတိ ဝိစိကိစ္ဆတိ နာဓိမုစ္စတိ န သမ္ပသီဒတိ။ ယော သော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု သိက္ခာယ ကင္ခတိ ဝိစိကိစ္ဆတိ နာဓိမုစ္စတိ န သမ္ပသီဒတိ, တသ္သ စိတ္တံ န နမတိ အာတပ္ပာယ အနုယောဂာယ သာတစ္စာယ ပဓာနာယ။ ယသ္သ စိတ္တံ န နမတိ အာတပ္ပာယ အနုယောဂာယ သာတစ္စာယ ပဓာနာယ, ဧဝမသ္သာယံ စတုတ္ထော စေတောခိလော အပ္ပဟီနော ဟောတိ။

    ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu sikkhāya kaṅkhati vicikicchati nādhimuccati na sampasīdati. Yo so, bhikkhave, bhikkhu sikkhāya kaṅkhati vicikicchati nādhimuccati na sampasīdati, tassa cittaṃ na namati ātappāya anuyogāya sātaccāya padhānāya. Yassa cittaṃ na namati ātappāya anuyogāya sātaccāya padhānāya, evamassāyaṃ catuttho cetokhilo appahīno hoti.

    ‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု သဗ္ရဟ္မစာရီသု ကုပိတော ဟောတိ အနတ္တမနော အာဟတစိတ္တော ခိလဇာတော။ ယော သော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု သဗ္ရဟ္မစာရီသု ကုပိတော ဟောတိ အနတ္တမနော အာဟတစိတ္တော ခိလဇာတော, တသ္သ စိတ္တံ န နမတိ အာတပ္ပာယ အနုယောဂာယ သာတစ္စာယ ပဓာနာယ။ ယသ္သ စိတ္တံ န နမတိ အာတပ္ပာယ အနုယောဂာယ သာတစ္စာယ ပဓာနာယ, ဧဝမသ္သာယံ ပဉ္စမော စေတောခိလော အပ္ပဟီနော ဟောတိ။ ဣမာသ္သ ပဉ္စ စေတောခိလာ အပ္ပဟီနာ ဟောန္တိ။

    ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu sabrahmacārīsu kupito hoti anattamano āhatacitto khilajāto. Yo so, bhikkhave, bhikkhu sabrahmacārīsu kupito hoti anattamano āhatacitto khilajāto, tassa cittaṃ na namati ātappāya anuyogāya sātaccāya padhānāya. Yassa cittaṃ na namati ātappāya anuyogāya sātaccāya padhānāya, evamassāyaṃ pañcamo cetokhilo appahīno hoti. Imāssa pañca cetokhilā appahīnā honti.

    ၁၈၆. ‘‘ကတမာသ္သ ပဉ္စ စေတသောဝိနိဗန္ဓာ အသမုစ္ဆိန္နာ ဟောန္တိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ကာမေ အဝီတရာဂော 3 ဟောတိ အဝိဂတစ္ဆန္ဒော အဝိဂတပေမော အဝိဂတပိပာသော အဝိဂတပရိဠာဟော အဝိဂတတဏ္ဟော။ ယော သော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ကာမေ အဝီတရာဂော ဟောတိ အဝိဂတစ္ဆန္ဒော အဝိဂတပေမော အဝိဂတပိပာသော အဝိဂတပရိဠာဟော အဝိဂတတဏ္ဟော, တသ္သ စိတ္တံ န နမတိ အာတပ္ပာယ အနုယောဂာယ သာတစ္စာယ ပဓာနာယ။ ယသ္သ စိတ္တံ န နမတိ အာတပ္ပာယ အနုယောဂာယ သာတစ္စာယ ပဓာနာယ, ဧဝမသ္သာယံ ပဌမော စေတသောဝိနိဗန္ဓော အသမုစ္ဆိန္နော ဟောတိ။

    186. ‘‘Katamāssa pañca cetasovinibandhā asamucchinnā honti? Idha, bhikkhave, bhikkhu kāme avītarāgo 4 hoti avigatacchando avigatapemo avigatapipāso avigatapariḷāho avigatataṇho. Yo so, bhikkhave, bhikkhu kāme avītarāgo hoti avigatacchando avigatapemo avigatapipāso avigatapariḷāho avigatataṇho, tassa cittaṃ na namati ātappāya anuyogāya sātaccāya padhānāya. Yassa cittaṃ na namati ātappāya anuyogāya sātaccāya padhānāya, evamassāyaṃ paṭhamo cetasovinibandho asamucchinno hoti.

    ‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ကာယေ အဝီတရာဂော ဟောတိ။ပေ.။ ဧဝမသ္သာယံ ဒုတိယော စေတသောဝိနိဗန္ဓော အသမုစ္ဆိန္နော ဟောတိ။

    ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu kāye avītarāgo hoti…pe… evamassāyaṃ dutiyo cetasovinibandho asamucchinno hoti.

    ‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ရူပေ အဝီတရာဂော ဟောတိ။ပေ.။ ဧဝမသ္သာယံ တတိယော စေတသောဝိနိဗန္ဓော အသမုစ္ဆိန္နော ဟောတိ။

    ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu rūpe avītarāgo hoti…pe… evamassāyaṃ tatiyo cetasovinibandho asamucchinno hoti.

    ‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ယာဝဒတ္ထံ ဥဒရာဝဒေဟကံ ဘုဉ္ဇိတ္ဝာ သေယ္ယသုခံ ပသ္သသုခံ မိဒ္ဓသုခံ အနုယုတ္တော ဝိဟရတိ။ ယော သော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ယာဝဒတ္ထံ ဥဒရာဝဒေဟကံ ဘုဉ္ဇိတ္ဝာ သေယ္ယသုခံ ပသ္သသုခံ မိဒ္ဓသုခံ အနုယုတ္တော ဝိဟရတိ, တသ္သ စိတ္တံ န နမတိ အာတပ္ပာယ အနုယောဂာယ သာတစ္စာယ ပဓာနာယ။ ယသ္သ စိတ္တံ န နမတိ အာတပ္ပာယ အနုယောဂာယ သာတစ္စာယ ပဓာနာယ, ဧဝမသ္သာယံ စတုတ္ထော စေတသောဝိနိဗန္ဓော အသမုစ္ဆိန္နော ဟောတိ။

    ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu yāvadatthaṃ udarāvadehakaṃ bhuñjitvā seyyasukhaṃ passasukhaṃ middhasukhaṃ anuyutto viharati. Yo so, bhikkhave, bhikkhu yāvadatthaṃ udarāvadehakaṃ bhuñjitvā seyyasukhaṃ passasukhaṃ middhasukhaṃ anuyutto viharati, tassa cittaṃ na namati ātappāya anuyogāya sātaccāya padhānāya. Yassa cittaṃ na namati ātappāya anuyogāya sātaccāya padhānāya, evamassāyaṃ catuttho cetasovinibandho asamucchinno hoti.

    ‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု အညတရံ ဒေဝနိကာယံ ပဏိဓာယ ဗ္ရဟ္မစရိယံ စရတိ – ‘ဣမိနာဟံ သီလေန ဝာ ဝတေန ဝာ တပေန ဝာ ဗ္ရဟ္မစရိယေန ဝာ ဒေဝော ဝာ ဘဝိသ္သာမိ ဒေဝညတရော ဝာ’တိ။ ယော သော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု အညတရံ ဒေဝနိကာယံ ပဏိဓာယ ဗ္ရဟ္မစရိယံ စရတိ – ‘ဣမိနာဟံ သီလေန ဝာ ဝတေန ဝာ တပေန ဝာ ဗ္ရဟ္မစရိယေန ဝာ ဒေဝော ဝာ ဘဝိသ္သာမိ ဒေဝညတရော ဝာ’တိ, တသ္သ စိတ္တံ န နမတိ အာတပ္ပာယ အနုယောဂာယ သာတစ္စာယ ပဓာနာယ ။ ယသ္သ စိတ္တံ န နမတိ အာတပ္ပာယ အနုယောဂာယ သာတစ္စာယ ပဓာနာယ, ဧဝမသ္သာယံ ပဉ္စမော စေတသောဝိနိဗန္ဓော အသမုစ္ဆိန္နော ဟောတိ။ ဣမာသ္သ ပဉ္စ စေတသောဝိနိဗန္ဓာ အသမုစ္ဆိန္နာ ဟောန္တိ။

    ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu aññataraṃ devanikāyaṃ paṇidhāya brahmacariyaṃ carati – ‘imināhaṃ sīlena vā vatena vā tapena vā brahmacariyena vā devo vā bhavissāmi devaññataro vā’ti. Yo so, bhikkhave, bhikkhu aññataraṃ devanikāyaṃ paṇidhāya brahmacariyaṃ carati – ‘imināhaṃ sīlena vā vatena vā tapena vā brahmacariyena vā devo vā bhavissāmi devaññataro vā’ti, tassa cittaṃ na namati ātappāya anuyogāya sātaccāya padhānāya . Yassa cittaṃ na namati ātappāya anuyogāya sātaccāya padhānāya, evamassāyaṃ pañcamo cetasovinibandho asamucchinno hoti. Imāssa pañca cetasovinibandhā asamucchinnā honti.

    ‘‘ယသ္သ ကသ္သစိ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော ဣမေ ပဉ္စ စေတောခိလာ အပ္ပဟီနာ, ဣမေ ပဉ္စ စေတသောဝိနိဗန္ဓာ အသမုစ္ဆိန္နာ, သော ဝတိမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ ဝုဒ္ဓိံ ဝိရူဠ္ဟိံ ဝေပုလ္လံ အာပဇ္ဇိသ္သတီတိ – နေတံ ဌာနံ ဝိဇ္ဇတိ။

    ‘‘Yassa kassaci, bhikkhave, bhikkhuno ime pañca cetokhilā appahīnā, ime pañca cetasovinibandhā asamucchinnā, so vatimasmiṃ dhammavinaye vuddhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ āpajjissatīti – netaṃ ṭhānaṃ vijjati.

    ၁၈၇. ‘‘ယသ္သ ကသ္သစိ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော ပဉ္စ စေတောခိလာ ပဟီနာ, ပဉ္စ စေတသောဝိနိဗန္ဓာ သုသမုစ္ဆိန္နာ, သော ဝတိမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ ဝုဒ္ဓိံ ဝိရူဠ္ဟိံ ဝေပုလ္လံ အာပဇ္ဇိသ္သတီတိ – ဌာနမေတံ ဝိဇ္ဇတိ။

    187. ‘‘Yassa kassaci, bhikkhave, bhikkhuno pañca cetokhilā pahīnā, pañca cetasovinibandhā susamucchinnā, so vatimasmiṃ dhammavinaye vuddhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ āpajjissatīti – ṭhānametaṃ vijjati.

    ‘‘ကတမာသ္သ ပဉ္စ စေတောခိလာ ပဟီနာ ဟောန္တိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု သတ္ထရိ န ကင္ခတိ န ဝိစိကိစ္ဆတိ အဓိမုစ္စတိ သမ္ပသီဒတိ။ ယော သော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု သတ္ထရိ န ကင္ခတိ န ဝိစိကိစ္ဆတိ အဓိမုစ္စတိ သမ္ပသီဒတိ, တသ္သ စိတ္တံ နမတိ အာတပ္ပာယ အနုယောဂာယ သာတစ္စာယ ပဓာနာယ။ ယသ္သ စိတ္တံ နမတိ အာတပ္ပာယ အနုယောဂာယ သာတစ္စာယ ပဓာနာယ, ဧဝမသ္သာယံ ပဌမော စေတောခိလော ပဟီနော ဟောတိ။

    ‘‘Katamāssa pañca cetokhilā pahīnā honti? Idha, bhikkhave, bhikkhu satthari na kaṅkhati na vicikicchati adhimuccati sampasīdati. Yo so, bhikkhave, bhikkhu satthari na kaṅkhati na vicikicchati adhimuccati sampasīdati, tassa cittaṃ namati ātappāya anuyogāya sātaccāya padhānāya. Yassa cittaṃ namati ātappāya anuyogāya sātaccāya padhānāya, evamassāyaṃ paṭhamo cetokhilo pahīno hoti.

    ‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဓမ္မေ န ကင္ခတိ န ဝိစိကိစ္ဆတိ အဓိမုစ္စတိ သမ္ပသီဒတိ။ပေ.။ ဧဝမသ္သာယံ ဒုတိယော စေတောခိလော ပဟီနော ဟောတိ။

    ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu dhamme na kaṅkhati na vicikicchati adhimuccati sampasīdati…pe… evamassāyaṃ dutiyo cetokhilo pahīno hoti.

    ‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု သင္ဃေ န ကင္ခတိ န ဝိစိကိစ္ဆတိ အဓိမုစ္စတိ သမ္ပသီဒတိ။ပေ.။ ဧဝမသ္သာယံ တတိယော စေတောခိလော ပဟီနော ဟောတိ။

    ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu saṅghe na kaṅkhati na vicikicchati adhimuccati sampasīdati…pe… evamassāyaṃ tatiyo cetokhilo pahīno hoti.

    ‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု သိက္ခာယ န ကင္ခတိ န ဝိစိကိစ္ဆတိ အဓိမုစ္စတိ သမ္ပသီဒတိ။ပေ.။ ဧဝမသ္သာယံ စတုတ္ထော စေတောခိလော ပဟီနော ဟောတိ။

    ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu sikkhāya na kaṅkhati na vicikicchati adhimuccati sampasīdati…pe… evamassāyaṃ catuttho cetokhilo pahīno hoti.

    ‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု သဗ္ရဟ္မစာရီသု န ကုပိတော ဟောတိ န အနတ္တမနော 5 အနာဟတစိတ္တော အခိလဇာတော။ ယော သော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု သဗ္ရဟ္မစာရီသု န ကုပိတော ဟောတိ န အနတ္တမနော အနာဟတစိတ္တော အခိလဇာတော, တသ္သ စိတ္တံ နမတိ အာတပ္ပာယ အနုယောဂာယ သာတစ္စာယ ပဓာနာယ။ ယသ္သ စိတ္တံ နမတိ အာတပ္ပာယ အနုယောဂာယ သာတစ္စာယ ပဓာနာယ, ဧဝမသ္သာယံ ပဉ္စမော စေတောခိလော ပဟီနော ဟောတိ။ ဣမာသ္သ ပဉ္စ စေတောခိလာ ပဟီနာ ဟောန္တိ။

    ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu sabrahmacārīsu na kupito hoti na anattamano 6 anāhatacitto akhilajāto. Yo so, bhikkhave, bhikkhu sabrahmacārīsu na kupito hoti na anattamano anāhatacitto akhilajāto, tassa cittaṃ namati ātappāya anuyogāya sātaccāya padhānāya. Yassa cittaṃ namati ātappāya anuyogāya sātaccāya padhānāya, evamassāyaṃ pañcamo cetokhilo pahīno hoti. Imāssa pañca cetokhilā pahīnā honti.

    ၁၈၈. ‘‘ကတမာသ္သ ပဉ္စ စေတသောဝိနိဗန္ဓာ သုသမုစ္ဆိန္နာ ဟောန္တိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ကာမေ ဝီတရာဂော ဟောတိ ဝိဂတစ္ဆန္ဒော ဝိဂတပေမော ဝိဂတပိပာသော ဝိဂတပရိဠာဟော ဝိဂတတဏ္ဟော။ ယော သော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ကာမေ ဝီတရာဂော ဟောတိ ဝိဂတစ္ဆန္ဒော ဝိဂတပေမော ဝိဂတပိပာသော ဝိဂတပရိဠာဟော ဝိဂတတဏ္ဟော, တသ္သ စိတ္တံ နမတိ အာတပ္ပာယ အနုယောဂာယ သာတစ္စာယ ပဓာနာယ။ ယသ္သ စိတ္တံ နမတိ အာတပ္ပာယ အနုယောဂာယ သာတစ္စာယ ပဓာနာယ, ဧဝမသ္သာယံ ပဌမော စေတသောဝိနိဗန္ဓော သုသမုစ္ဆိန္နော ဟောတိ။

    188. ‘‘Katamāssa pañca cetasovinibandhā susamucchinnā honti? Idha, bhikkhave, bhikkhu kāme vītarāgo hoti vigatacchando vigatapemo vigatapipāso vigatapariḷāho vigatataṇho. Yo so, bhikkhave, bhikkhu kāme vītarāgo hoti vigatacchando vigatapemo vigatapipāso vigatapariḷāho vigatataṇho, tassa cittaṃ namati ātappāya anuyogāya sātaccāya padhānāya. Yassa cittaṃ namati ātappāya anuyogāya sātaccāya padhānāya, evamassāyaṃ paṭhamo cetasovinibandho susamucchinno hoti.

    ‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ကာယေ ဝီတရာဂော ဟောတိ။ပေ.။ ရူပေ ဝီတရာဂော ဟောတိ။ပေ.။ န ယာဝဒတ္ထံ ဥဒရာဝဒေဟကံ ဘုဉ္ဇိတ္ဝာ သေယ္ယသုခံ ပသ္သသုခံ မိဒ္ဓသုခံ အနုယုတ္တော ဝိဟရတိ။ ယော သော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု န ယာဝဒတ္ထံ ဥဒရာဝဒေဟကံ ဘုဉ္ဇိတ္ဝာ သေယ္ယသုခံ ပသ္သသုခံ မိဒ္ဓသုခံ အနုယုတ္တော ဝိဟရတိ, တသ္သ စိတ္တံ နမတိ အာတပ္ပာယ အနုယောဂာယ သာတစ္စာယ ပဓာနာယ။ ယသ္သ စိတ္တံ နမတိ အာတပ္ပာယ အနုယောဂာယ သာတစ္စာယ ပဓာနာယ, ဧဝမသ္သာယံ စတုတ္ထော စေတသောဝိနိဗန္ဓော သုသမုစ္ဆိန္နော ဟောတိ။

    ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu kāye vītarāgo hoti…pe… rūpe vītarāgo hoti…pe… na yāvadatthaṃ udarāvadehakaṃ bhuñjitvā seyyasukhaṃ passasukhaṃ middhasukhaṃ anuyutto viharati. Yo so, bhikkhave, bhikkhu na yāvadatthaṃ udarāvadehakaṃ bhuñjitvā seyyasukhaṃ passasukhaṃ middhasukhaṃ anuyutto viharati, tassa cittaṃ namati ātappāya anuyogāya sātaccāya padhānāya. Yassa cittaṃ namati ātappāya anuyogāya sātaccāya padhānāya, evamassāyaṃ catuttho cetasovinibandho susamucchinno hoti.

    ‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု န အညတရံ ဒေဝနိကာယံ ပဏိဓာယ ဗ္ရဟ္မစရိယံ စရတိ – ‘ဣမိနာဟံ သီလေန ဝာ ဝတေန ဝာ တပေန ဝာ ဗ္ရဟ္မစရိယေန ဝာ ဒေဝော ဝာ ဘဝိသ္သာမိ ဒေဝညတရော ဝာ’တိ။ ယော သော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု န အညတရံ ဒေဝနိကာယံ ပဏိဓာယ ဗ္ရဟ္မစရိယံ စရတိ – ‘ဣမိနာဟံ သီလေန ဝာ ဝတေန ဝာ တပေန ဝာ ဗ္ရဟ္မစရိယေန ဝာ ဒေဝော ဝာ ဘဝိသ္သာမိ ဒေဝညတရော ဝာ’တိ, တသ္သ စိတ္တံ နမတိ အာတပ္ပာယ အနုယောဂာယ သာတစ္စာယ ပဓာနာယ။ ယသ္သ စိတ္တံ နမတိ အာတပ္ပာယ အနုယောဂာယ သာတစ္စာယ ပဓာနာယ, ဧဝမသ္သာယံ ပဉ္စမော စေတသောဝိနိဗန္ဓော သုသမုစ္ဆိန္နော ဟောတိ။ ဣမာသ္သ ပဉ္စ စေတသောဝိနိဗန္ဓာ သုသမုစ္ဆိန္နာ ဟောန္တိ။

    ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu na aññataraṃ devanikāyaṃ paṇidhāya brahmacariyaṃ carati – ‘imināhaṃ sīlena vā vatena vā tapena vā brahmacariyena vā devo vā bhavissāmi devaññataro vā’ti. Yo so, bhikkhave, bhikkhu na aññataraṃ devanikāyaṃ paṇidhāya brahmacariyaṃ carati – ‘imināhaṃ sīlena vā vatena vā tapena vā brahmacariyena vā devo vā bhavissāmi devaññataro vā’ti, tassa cittaṃ namati ātappāya anuyogāya sātaccāya padhānāya. Yassa cittaṃ namati ātappāya anuyogāya sātaccāya padhānāya, evamassāyaṃ pañcamo cetasovinibandho susamucchinno hoti. Imāssa pañca cetasovinibandhā susamucchinnā honti.

    ‘‘ယသ္သ ကသ္သစိ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော ဣမေ ပဉ္စ စေတောခိလာ ပဟီနာ, ဣမေ ပဉ္စ စေတသောဝိနိဗန္ဓာ သုသမုစ္ဆိန္နာ, သော ဝတိမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ ဝုဒ္ဓိံ ဝိရူဠ္ဟိံ ဝေပုလ္လံ အာပဇ္ဇိသ္သတီတိ – ဌာနမေတံ ဝိဇ္ဇတိ။

    ‘‘Yassa kassaci, bhikkhave, bhikkhuno ime pañca cetokhilā pahīnā, ime pañca cetasovinibandhā susamucchinnā, so vatimasmiṃ dhammavinaye vuddhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ āpajjissatīti – ṭhānametaṃ vijjati.

    ၁၈၉. ‘‘သော ဆန္ဒသမာဓိပဓာနသင္ခာရသမန္နာဂတံ ဣဒ္ဓိပာဒံ ဘာဝေတိ, ဝီရိယသမာဓိပဓာနသင္ခာရသမန္နာဂတံ ဣဒ္ဓိပာဒံ ဘာဝေတိ, စိတ္တသမာဓိပဓာနသင္ခာရသမန္နာဂတံ ဣဒ္ဓိပာဒံ ဘာဝေတိ, ဝီမံသာသမာဓိပဓာနသင္ခာရသမန္နာဂတံ ဣဒ္ဓိပာဒံ ဘာဝေတိ, ဥသ္သောဠ္ဟီယေဝ ပဉ္စမီ။ သ ခော သော, ဘိက္ခဝေ, ဧဝံ ဥသ္သောဠ္ဟီပန္နရသင္ဂသမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဘဗ္ဗော အဘိနိဗ္ဗိဒာယ, ဘဗ္ဗော သမ္ဗောဓာယ, ဘဗ္ဗော အနုတ္တရသ္သ ယောဂက္ခေမသ္သ အဓိဂမာယ။ သေယ္ယထာပိ, ဘိက္ခဝေ, ကုက္ကုဋိယာ အဏ္ဍာနိ အဋ္ဌ ဝာ ဒသ ဝာ ဒ္ဝာဒသ ဝာ။ တာနသ္သု ကုက္ကုဋိယာ သမ္မာ အဓိသယိတာနိ သမ္မာ ပရိသေဒိတာနိ သမ္မာ ပရိဘာဝိတာနိ။ ကိဉ္စာပိ တသ္သာ ကုက္ကုဋိယာ န ဧဝံ ဣစ္ဆာ ဥပ္ပဇ္ဇေယ္ယ – ‘အဟော ဝတိမေ ကုက္ကုဋပောတကာ ပာဒနခသိခာယ ဝာ မုခတုဏ္ဍကေန ဝာ အဏ္ဍကောသံ ပဒာလေတ္ဝာ သောတ္ထိနာ အဘိနိဗ္ဘိဇ္ဇေယ္ယု’န္တိ။ အထ ခော ဘဗ္ဗာဝ တေ ကုက္ကုဋပောတကာ ပာဒနခသိခာယ ဝာ မုခတုဏ္ဍကေန ဝာ အဏ္ဍကောသံ ပဒာလေတ္ဝာ သောတ္ထိနာ အဘိနိဗ္ဘိဇ္ဇိတုံ။ ဧဝမေဝ ခော, ဘိက္ခဝေ, ဧဝံ ဥသ္သောဠ္ဟိပန္နရသင္ဂသမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဘဗ္ဗော အဘိနိဗ္ဗိဒာယ, ဘဗ္ဗော သမ္ဗောဓာယ, ဘဗ္ဗော အနုတ္တရသ္သ ယောဂက္ခေမသ္သ အဓိဂမာယာ’’တိ။

    189. ‘‘So chandasamādhipadhānasaṅkhārasamannāgataṃ iddhipādaṃ bhāveti, vīriyasamādhipadhānasaṅkhārasamannāgataṃ iddhipādaṃ bhāveti, cittasamādhipadhānasaṅkhārasamannāgataṃ iddhipādaṃ bhāveti, vīmaṃsāsamādhipadhānasaṅkhārasamannāgataṃ iddhipādaṃ bhāveti, ussoḷhīyeva pañcamī. Sa kho so, bhikkhave, evaṃ ussoḷhīpannarasaṅgasamannāgato bhikkhu bhabbo abhinibbidāya, bhabbo sambodhāya, bhabbo anuttarassa yogakkhemassa adhigamāya. Seyyathāpi, bhikkhave, kukkuṭiyā aṇḍāni aṭṭha vā dasa vā dvādasa vā. Tānassu kukkuṭiyā sammā adhisayitāni sammā pariseditāni sammā paribhāvitāni. Kiñcāpi tassā kukkuṭiyā na evaṃ icchā uppajjeyya – ‘aho vatime kukkuṭapotakā pādanakhasikhāya vā mukhatuṇḍakena vā aṇḍakosaṃ padāletvā sotthinā abhinibbhijjeyyu’nti. Atha kho bhabbāva te kukkuṭapotakā pādanakhasikhāya vā mukhatuṇḍakena vā aṇḍakosaṃ padāletvā sotthinā abhinibbhijjituṃ. Evameva kho, bhikkhave, evaṃ ussoḷhipannarasaṅgasamannāgato bhikkhu bhabbo abhinibbidāya, bhabbo sambodhāya, bhabbo anuttarassa yogakkhemassa adhigamāyā’’ti.

    ဣဒမဝောစ ဘဂဝာ။ အတ္တမနာ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဘာသိတံ အဘိနန္ဒုန္တိ။

    Idamavoca bhagavā. Attamanā te bhikkhū bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti.

    စေတောခိလသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ ဆဋ္ဌံ။

    Cetokhilasuttaṃ niṭṭhitaṃ chaṭṭhaṃ.







    Footnotes:
    1. စေတသောဝိနိဗဒ္ဓာ (သီ.), စေတောဝိနိဗဒ္ဓာ (သာရတ္ထဒီပနီဋီကာ)
    2. cetasovinibaddhā (sī.), cetovinibaddhā (sāratthadīpanīṭīkā)
    3. အဝိဂတရာဂော (ကတ္ထစိ)
    4. avigatarāgo (katthaci)
    5. အတ္တမနော (သီ. ပီ.)
    6. attamano (sī. pī.)



    Related texts:



    အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဇ္ဈိမနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ၆. စေတောခိလသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 6. Cetokhilasuttavaṇṇanā

    ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / မဇ္ဈိမနိကာယ (ဋီကာ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ၆. စေတောခိလသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 6. Cetokhilasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact