Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya |
၇. ဆဠင္ဂဒာနသုတ္တံ
7. Chaḷaṅgadānasuttaṃ
၃၇. ဧကံ သမယံ ဘဂဝာ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကသ္သ အာရာမေ။ တေန ခော ပန သမယေန ဝေဠုကဏ္ဍကီ 1 နန္ဒမာတာ ဥပာသိကာ သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနပ္ပမုခေ ဘိက္ခုသင္ဃေ ဆဠင္ဂသမန္နာဂတံ ဒက္ခိဏံ ပတိဋ္ဌာပေတိ။ အဒ္ဒသာ ခော ဘဂဝာ ဒိဗ္ဗေန စက္ခုနာ ဝိသုဒ္ဓေန အတိက္ကန္တမာနုသကေန ဝေဠုကဏ္ဍကိံ နန္ဒမာတရံ ဥပာသိကံ သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနပ္ပမုခေ ဘိက္ခုသင္ဃေ ဆဠင္ဂသမန္နာဂတံ ဒက္ခိဏံ ပတိဋ္ဌာပေန္တိံ။ ဒိသ္ဝာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ဧသာ, ဘိက္ခဝေ, ဝေဠုကဏ္ဍကီ နန္ဒမာတာ ဥပာသိကာ သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနပ္ပမုခေ ဘိက္ခုသင္ဃေ ဆဠင္ဂသမန္နာဂတံ ဒက္ခိဏံ ပတိဋ္ဌာပေတိ’’။
37. Ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena veḷukaṇḍakī 2 nandamātā upāsikā sāriputtamoggallānappamukhe bhikkhusaṅghe chaḷaṅgasamannāgataṃ dakkhiṇaṃ patiṭṭhāpeti. Addasā kho bhagavā dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena veḷukaṇḍakiṃ nandamātaraṃ upāsikaṃ sāriputtamoggallānappamukhe bhikkhusaṅghe chaḷaṅgasamannāgataṃ dakkhiṇaṃ patiṭṭhāpentiṃ. Disvā bhikkhū āmantesi – ‘‘esā, bhikkhave, veḷukaṇḍakī nandamātā upāsikā sāriputtamoggallānappamukhe bhikkhusaṅghe chaḷaṅgasamannāgataṃ dakkhiṇaṃ patiṭṭhāpeti’’.
‘‘ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ဆဠင္ဂသမန္နာဂတာ ဒက္ခိဏာ ဟောတိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ , ဒာယကသ္သ တီဏင္ဂာနိ ဟောန္တိ, ပဋိဂ္ဂာဟကာနံ တီဏင္ဂာနိ။ ကတမာနိ ဒာယကသ္သ တီဏင္ဂာနိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဒာယကော ပုဗ္ဗေဝ ဒာနာ သုမနော ဟောတိ, ဒဒံ စိတ္တံ ပသာဒေတိ, ဒတ္ဝာ အတ္တမနော ဟောတိ။ ဣမာနိ ဒာယကသ္သ တီဏင္ဂာနိ။
‘‘Kathañca, bhikkhave, chaḷaṅgasamannāgatā dakkhiṇā hoti? Idha, bhikkhave , dāyakassa tīṇaṅgāni honti, paṭiggāhakānaṃ tīṇaṅgāni. Katamāni dāyakassa tīṇaṅgāni? Idha, bhikkhave, dāyako pubbeva dānā sumano hoti, dadaṃ cittaṃ pasādeti, datvā attamano hoti. Imāni dāyakassa tīṇaṅgāni.
‘‘ကတမာနိ ပဋိဂ္ဂာဟကာနံ တီဏင္ဂာနိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ပဋိဂ္ဂာဟကာ ဝီတရာဂာ ဝာ ဟောန္တိ ရာဂဝိနယာယ ဝာ ပဋိပန္နာ, ဝီတဒောသာ ဝာ ဟောန္တိ ဒောသဝိနယာယ ဝာ ပဋိပန္နာ, ဝီတမောဟာ ဝာ ဟောန္တိ မောဟဝိနယာယ ဝာ ပဋိပန္နာ။ ဣမာနိ ပဋိဂ္ဂာဟကာနံ တီဏင္ဂာနိ။ ဣတိ ဒာယကသ္သ တီဏင္ဂာနိ, ပဋိဂ္ဂာဟကာနံ တီဏင္ဂာနိ။ ဧဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, ဆဠင္ဂသမန္နာဂတာ ဒက္ခိဏာ ဟောတိ။
‘‘Katamāni paṭiggāhakānaṃ tīṇaṅgāni? Idha, bhikkhave, paṭiggāhakā vītarāgā vā honti rāgavinayāya vā paṭipannā, vītadosā vā honti dosavinayāya vā paṭipannā, vītamohā vā honti mohavinayāya vā paṭipannā. Imāni paṭiggāhakānaṃ tīṇaṅgāni. Iti dāyakassa tīṇaṅgāni, paṭiggāhakānaṃ tīṇaṅgāni. Evaṃ kho, bhikkhave, chaḷaṅgasamannāgatā dakkhiṇā hoti.
‘‘ဧဝံ ဆဠင္ဂသမန္နာဂတာယ, ဘိက္ခဝေ, ဒက္ခိဏာယ န သုကရံ ပုညသ္သ ပမာဏံ ဂဟေတုံ – ‘ဧတ္တကော ပုညာဘိသန္ဒော ကုသလာဘိသန္ဒော သုခသ္သာဟာရော သောဝဂ္ဂိကော သုခဝိပာကော သဂ္ဂသံဝတ္တနိကော ဣဋ္ဌာယ ကန္တာယ မနာပာယ ဟိတာယ သုခာယ သံဝတ္တတီ’တိ။ အထ ခော အသင္ခ္ယေယ္ယော 3 အပ္ပမေယ္ယော မဟာပုညက္ခန္ဓောတ္ဝေဝ သင္ခံ ဂစ္ဆတိ။
‘‘Evaṃ chaḷaṅgasamannāgatāya, bhikkhave, dakkhiṇāya na sukaraṃ puññassa pamāṇaṃ gahetuṃ – ‘ettako puññābhisando kusalābhisando sukhassāhāro sovaggiko sukhavipāko saggasaṃvattaniko iṭṭhāya kantāya manāpāya hitāya sukhāya saṃvattatī’ti. Atha kho asaṅkhyeyyo 4 appameyyo mahāpuññakkhandhotveva saṅkhaṃ gacchati.
‘‘သေယ္ယထာပိ, ဘိက္ခဝေ, မဟာသမုဒ္ဒေ န သုကရံ ဥဒကသ္သ ပမာဏံ ဂဟေတုံ – ‘ဧတ္တကာနိ ဥဒကာဠ္ဟကာနီတိ ဝာ ဧတ္တကာနိ ဥဒကာဠ္ဟကသတာနီတိ ဝာ ဧတ္တကာနိ ဥဒကာဠ္ဟကသဟသ္သာနီတိ ဝာ ဧတ္တကာနိ ဥဒကာဠ္ဟကသတသဟသ္သာနီ’တိ ဝာ။ အထ ခော အသင္ခ္ယေယ္ယော အပ္ပမေယ္ယော မဟာဥဒကက္ခန္ဓောတ္ဝေဝ သင္ခံ ဂစ္ဆတိ။ ဧဝမေဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, ဧဝံ ဆဠင္ဂသမန္နာဂတာယ ဒက္ခိဏာယ န သုကရံ ပုညသ္သ ပမာဏံ ဂဟေတုံ – ‘ဧတ္တကော ပုညာဘိသန္ဒော ကုသလာဘိသန္ဒော သုခသ္သာဟာရော သောဝဂ္ဂိကော သုခဝိပာကော သဂ္ဂသံဝတ္တနိကော ဣဋ္ဌာယ ကန္တာယ မနာပာယ ဟိတာယ သုခာယ သံဝတ္တတီ’တိ။ အထ ခော အသင္ခ္ယေယ္ယော အပ္ပမေယ္ယော မဟာပုညက္ခန္ဓောတ္ဝေဝ သင္ခံ ဂစ္ဆတီ’’တိ။
‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, mahāsamudde na sukaraṃ udakassa pamāṇaṃ gahetuṃ – ‘ettakāni udakāḷhakānīti vā ettakāni udakāḷhakasatānīti vā ettakāni udakāḷhakasahassānīti vā ettakāni udakāḷhakasatasahassānī’ti vā. Atha kho asaṅkhyeyyo appameyyo mahāudakakkhandhotveva saṅkhaṃ gacchati. Evamevaṃ kho, bhikkhave, evaṃ chaḷaṅgasamannāgatāya dakkhiṇāya na sukaraṃ puññassa pamāṇaṃ gahetuṃ – ‘ettako puññābhisando kusalābhisando sukhassāhāro sovaggiko sukhavipāko saggasaṃvattaniko iṭṭhāya kantāya manāpāya hitāya sukhāya saṃvattatī’ti. Atha kho asaṅkhyeyyo appameyyo mahāpuññakkhandhotveva saṅkhaṃ gacchatī’’ti.
‘‘သယံ အာစမယိတ္ဝာန၊ ဒတ္ဝာ သကေဟိ ပာဏိဘိ။
‘‘Sayaṃ ācamayitvāna, datvā sakehi pāṇibhi;
အတ္တနော ပရတော စေသော၊ ယညော ဟောတိ မဟပ္ဖလော။
Attano parato ceso, yañño hoti mahapphalo.
အဗ္ယာပဇ္ဇံ သုခံ လောကံ၊ ပဏ္ဍိတော ဥပပဇ္ဇတီ’’တိ။ သတ္တမံ။
Abyāpajjaṃ sukhaṃ lokaṃ, paṇḍito upapajjatī’’ti. sattamaṃ;
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ၇. ဒာနသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 7. Dānasuttavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ၇. ဆဠင္ဂဒာနသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 7. Chaḷaṅgadānasuttavaṇṇanā