| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පඤ්‌චපකරණ-අනුටීකා • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā |
8. චිත්‌තයමකං
8. Cittayamakaṃ
උද්‌දෙසවාරවණ්‌ණනා
Uddesavāravaṇṇanā
1-62. සරාගාදීති එත්‌ථ ආදි-සද්‌දෙන ‘‘යස්‌ස සරාගං චිත්‌තං උප්‌පජ්‌ජති, න නිරුජ්‌ඣතී’’ති ආරභිත්‌වා යාව ‘‘යස්‌ස අවිමුත්‌තං චිත්‌ත’’න්‌ති වාරො, තාව සඞ්‌ගණ්‌හාති. කුසලාදීති පන ආදි-සද්‌දෙන ‘‘යස්‌ස කුසලං චිත්‌තං උප්‌පජ්‌ජති, න නිරුජ්‌ඣතී’’ති ආරභිත්‌වා යාව ‘‘යස්‌ස සරණං චිත්‌තං උප්‌පජ්‌ජති, න නිරුජ්‌ඣතී’’ති වාරො, තාව සඞ්‌ගණ්‌හාති, තස්‌මා සරාගාදිකුසලාදීහීති සරාගාදීහි අවිමුත්‌තන්‌තෙහි, කුසලාදීහි අරණන්‌තෙහි පදෙහි මිස්‌සකා වාරා. සුද්‌ධිකාති කෙවලා යථාවුත්‌තසරාගාදීහි කුසලාදීහි ච අමිස්‌සකා. තයො තයොති පුග්‌ගලධම්‌මවසෙන තයො තයො මහාවාරා. යදි එවං කථං සොළස පුග්‌ගලවාරාති ආහ ‘‘තත්‌ථ තත්‌ථ පන වුත්‌තෙ සම්‌පිණ්‌ඩෙත්‌වා’’ති. තත්‌ථ තත්‌ථ සොළසවිධෙ සරාගාදිමිස්‌සකචිත්‌තෙ වුත්‌තෙ පුග්‌ගලෙ එව එකජ්‌ඣං සම්‌පිණ්‌ඩෙත්‌වා සඞ්‌ගහෙත්‌වා ‘‘සොළස පුග්‌ගලවාරා’’ති වුත්‌තං. ‘‘ධම්‌මපුග්‌ගලධම්‌මවාරා’’ති එත්‌ථාපි එසෙව නයො. න නිරන්‌තරං වුත්‌තෙති ධම්‌මෙ පුග්‌ගලධම්‌මෙ ච අනාමසිත්‌වා සොළසසුපි ඨානෙසු නිරන්‌තරං පුග්‌ගලෙ එව වුත්‌තෙ සම්‌පිණ්‌ඩෙත්‌වා සොළස පුග්‌ගලවාරා න වුත්‌තාති අත්‌ථො.
1-62. Sarāgādīti ettha ādi-saddena ‘‘yassa sarāgaṃ cittaṃ uppajjati, na nirujjhatī’’ti ārabhitvā yāva ‘‘yassa avimuttaṃ citta’’nti vāro, tāva saṅgaṇhāti. Kusalādīti pana ādi-saddena ‘‘yassa kusalaṃ cittaṃ uppajjati, na nirujjhatī’’ti ārabhitvā yāva ‘‘yassa saraṇaṃ cittaṃ uppajjati, na nirujjhatī’’ti vāro, tāva saṅgaṇhāti, tasmā sarāgādikusalādīhīti sarāgādīhi avimuttantehi, kusalādīhi araṇantehi padehi missakā vārā. Suddhikāti kevalā yathāvuttasarāgādīhi kusalādīhi ca amissakā. Tayo tayoti puggaladhammavasena tayo tayo mahāvārā. Yadi evaṃ kathaṃ soḷasa puggalavārāti āha ‘‘tattha tattha pana vutte sampiṇḍetvā’’ti. Tattha tattha soḷasavidhe sarāgādimissakacitte vutte puggale eva ekajjhaṃ sampiṇḍetvā saṅgahetvā ‘‘soḷasa puggalavārā’’ti vuttaṃ. ‘‘Dhammapuggaladhammavārā’’ti etthāpi eseva nayo. Na nirantaraṃ vutteti dhamme puggaladhamme ca anāmasitvā soḷasasupi ṭhānesu nirantaraṃ puggale eva vutte sampiṇḍetvā soḷasa puggalavārā na vuttāti attho.
සංසග්‌ගවසෙනාති සංසජ්‌ජනවසෙන දෙසනාය විමිස්‌සනවසෙන. අඤ්‌ඤථා හි උප්‌පාදනිරොධා පච්‌චුප්‌පන්‌නානාගතකාලා ච කථං සංසජ්‌ජීයන්‌ති. සෙසානම්‌පි වාරානන්‌ති උප්‌පාදුප්‌පන්‌නවාරාදීනං. තංතංනාමතාති යථා ‘‘යස්‌ස චිත්‌තං උප්‌පජ්‌ජති, තස්‌ස චිත්‌තං උප්‌පන්‌න’’න්‌තිආදිනා උප්‌පාදඋප්‌පන්‌නභාවාමසනතො උප්‌පාදඋප්‌පන්‌නවාරොති නාමං පාළිතො එව විඤ්‌ඤායති, එවං සෙසවාරානම්‌පීති ආහ ‘‘තංතංනාමතා පාළිඅනුසාරෙන වෙදිතබ්‌බා’’ති.
Saṃsaggavasenāti saṃsajjanavasena desanāya vimissanavasena. Aññathā hi uppādanirodhā paccuppannānāgatakālā ca kathaṃ saṃsajjīyanti. Sesānampi vārānanti uppāduppannavārādīnaṃ. Taṃtaṃnāmatāti yathā ‘‘yassa cittaṃ uppajjati, tassa cittaṃ uppanna’’ntiādinā uppādauppannabhāvāmasanato uppādauppannavāroti nāmaṃ pāḷito eva viññāyati, evaṃ sesavārānampīti āha ‘‘taṃtaṃnāmatā pāḷianusārena veditabbā’’ti.
උද්‌දෙසවාරවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Uddesavāravaṇṇanā niṭṭhitā.
නිද්‌දෙසවාරවණ්‌ණනා
Niddesavāravaṇṇanā
63. තථාරූපස්‌සෙවාති පච්‌ඡිමචිත්‌තසමඞ්‌ගිනො එව. තඤ්‌ච චිත්‌තන්‌ති තඤ්‌ච යථාවුත්‌තක්‌ඛණං පච්‌ඡිමචිත්‌තං. ‘‘එවංපකාර’’න්‌ති ඉමස්‌ස අත්‌ථං දස්‌සෙතුං ‘‘භඞ්‌ගක්‌ඛණසමඞ්‌ගිමෙවා’’ති වුත්‌තං නිරුජ්‌ඣමානාකාරස්‌ස ‘‘එවංපකාර’’න්‌ති වුත්‌තත්‌තා.
63. Tathārūpassevāti pacchimacittasamaṅgino eva. Tañca cittanti tañca yathāvuttakkhaṇaṃ pacchimacittaṃ. ‘‘Evaṃpakāra’’nti imassa atthaṃ dassetuṃ ‘‘bhaṅgakkhaṇasamaṅgimevā’’ti vuttaṃ nirujjhamānākārassa ‘‘evaṃpakāra’’nti vuttattā.
65-82. ද්‌වයමෙතන්‌ති යං ‘‘ඛණපච්‌චුප්‌පන්‌නමෙව චිත්‌තං උප්‌පාදක්‌ඛණාපගමෙන උප්‌පජ්‌ජිත්‌ථ නාම, තදෙව උප්‌පාදක්‌ඛණෙ උප්‌පාදං පත්‌තත්‌තා උප්‌පජ්‌ජිත්‌ථ, අනතීතත්‌තා උප්‌පජ්‌ජති නාමා’’ති වුත්‌තං, එතං උභයම්‌පි. එවං න සක්‌කා වත්‌තුන්‌ති ඉමිනා වුත්‌තප්‌පකාරෙන න සක්‌කා වත්‌තුං, පකාරන්‌තරෙන පන සක්‌කා වත්‌තුන්‌ති අධිප්‌පායො. තත්‌ථ ‘‘න හී’’තිආදිනා පඨමපක්‌ඛං විභාවෙති. විභජිතබ්‌බං සියාති ‘‘භඞ්‌ගක්‌ඛණෙ තං චිත්‌තං උප්‌පජ්‌ජිත්‌ථ, නො ච උප්‌පජ්‌ජති, උප්‌පාදක්‌ඛණෙ තං චිත්‌තං උප්‌පජ්‌ජිත්‌ථ චෙව උප්‌පජ්‌ජති චා’’ති විභජිතබ්‌බං සියා, න ච විභත්‌තං . ‘‘ආමන්‌තා’’ති වත්‌තබ්‌බං සියා ඛණපච්‌චුප්‌පන්‌නෙ චිත්‌තෙ වුත්‌තනයෙන උභයස්‌සපි ලබ්‌භමානත්‌තා, න ච වුත්‌තං. ඉදානි යෙන පකාරෙන සක්‌කා වත්‌තුං, තං දස්‌සෙතුං ‘‘චිත්‌තස්‌ස භඞ්‌ගක්‌ඛණෙ’’තිආදිමාහ. පුග්‌ගලො වුත්‌තො, පුග්‌ගලවාරො හෙසොති අධිප්‌පායො. තස්‌සාති පුග්‌ගලස්‌ස. න ච කිඤ්‌චි චිත්‌තං උප්‌පජ්‌ජති චිත්‌තස්‌ස භඞ්‌ගක්‌ඛණසමඞ්‌ගිභාවතො. තං පන චිත්‌තං උප්‌පජ්‌ජති, යං චිත්‌තසමඞ්‌ගී සො පුග්‌ගලොති එවමෙත්‌ථ අත්‌ථො දට්‌ඨබ්‌බො. යදි අනෙකචිත්‌තවසෙනායං යමකදෙසනා පවත්‌තාති චොදනං සන්‌ධායාහ ‘‘චිත්‌තන්‌ති හි…පෙ.… තිට්‌ඨතී’’ති. සන්‌නිට්‌ඨානවසෙන නියමො වෙදිතබ්‌බො, අඤ්‌ඤථා ‘‘නො ච තෙසං චිත්‌තං උප්‌පජ්‌ජතී’’තිආදිනා පටිසෙධො න යුජ්‌ජෙය්‍යාති අධිප්‌පායො. තාදිසන්‌ති තථාරූපං, යදවත්‌ථො උප්‌පන්‌නඋප්‌පජ්‌ජමානතාදිපරියායෙහි වත්‌තබ්‌බො හොති, තදවත්‌ථන්‌ති අත්‌ථො.
65-82. Dvayametanti yaṃ ‘‘khaṇapaccuppannameva cittaṃ uppādakkhaṇāpagamena uppajjittha nāma, tadeva uppādakkhaṇe uppādaṃ pattattā uppajjittha, anatītattā uppajjati nāmā’’ti vuttaṃ, etaṃ ubhayampi. Evaṃ na sakkā vattunti iminā vuttappakārena na sakkā vattuṃ, pakārantarena pana sakkā vattunti adhippāyo. Tattha ‘‘na hī’’tiādinā paṭhamapakkhaṃ vibhāveti. Vibhajitabbaṃ siyāti ‘‘bhaṅgakkhaṇe taṃ cittaṃ uppajjittha, no ca uppajjati, uppādakkhaṇe taṃ cittaṃ uppajjittha ceva uppajjati cā’’ti vibhajitabbaṃ siyā, na ca vibhattaṃ . ‘‘Āmantā’’ti vattabbaṃ siyā khaṇapaccuppanne citte vuttanayena ubhayassapi labbhamānattā, na ca vuttaṃ. Idāni yena pakārena sakkā vattuṃ, taṃ dassetuṃ ‘‘cittassa bhaṅgakkhaṇe’’tiādimāha. Puggalo vutto, puggalavāro hesoti adhippāyo. Tassāti puggalassa. Na ca kiñci cittaṃ uppajjati cittassa bhaṅgakkhaṇasamaṅgibhāvato. Taṃ pana cittaṃ uppajjati, yaṃ cittasamaṅgī so puggaloti evamettha attho daṭṭhabbo. Yadi anekacittavasenāyaṃ yamakadesanā pavattāti codanaṃ sandhāyāha ‘‘cittanti hi…pe… tiṭṭhatī’’ti. Sanniṭṭhānavasena niyamo veditabbo, aññathā ‘‘no ca tesaṃ cittaṃ uppajjatī’’tiādinā paṭisedho na yujjeyyāti adhippāyo. Tādisanti tathārūpaṃ, yadavattho uppannauppajjamānatādipariyāyehi vattabbo hoti, tadavatthanti attho.
83-113. ඉමස්‌ස පුග්‌ගලවාරත්‌තාති ‘‘යස්‌ස චිත්‌තං උප්‌පජ්‌ජමාන’’න්‌තිආදිනයප්‌පවත්‌තස්‌ස ඉමස්‌ස අතික්‌කන්‌තකාලවාරස්‌ස පුග්‌ගලවාරත්‌තා. පුග්‌ගලො පුච්‌ඡිතොති ‘‘යස්‌ස චිත්‌තං උප්‌පජ්‌ජමානං…පෙ.… තස්‌ස චිත්‌ත’’න්‌ති චිත්‌තසමඞ්‌ගිපුග්‌ගලො පුච්‌ඡිතොති පුග්‌ගලස්‌සෙව විස්‌සජ්‌ජනෙන භවිතබ්‌බං, ඉතරථා අඤ්‌ඤං පුච්‌ඡිතං අඤ්‌ඤං විස්‌සජ්‌ජිතං සියා. න කොචි පුග්‌ගලො න ගහිතො සබ්‌බසත්‌තානං අනිබ්‌බත්‌තචිත්‌තතාභාවතො. තෙ ච පන සබ්‌බෙ පුග්‌ගලා. නිරුජ්‌ඣමානක්‌ඛණාතීතචිත්‌තාති නිරුජ්‌ඣමානක්‌ඛණා හුත්‌වා අතීතචිත්‌තා. තථා දුතියතතියාති යථා පඨමපඤ්‌හො අනවසෙසපුග්‌ගලවිසයත්‌තා පටිවචනෙන විස්‌සජ්‌ජෙතබ්‌බො සියා, තථා තතො එව දුතියතතියපඤ්‌හා ‘‘ආමන්‌තා’’ඉච්‌චෙව විස්‌සජ්‌ජෙතබ්‌බා සියුන්‌ති අත්‌ථො. චතුත්‌ථො පන පඤ්‌හො එවං විභජිත්‌වා පුග්‌ගලවසෙනෙව විස්‌සජ්‌ජෙතබ්‌බොති දස්‌සෙන්‌තො ‘‘පච්‌ඡිමචිත්‌තස්‌සා’’තිආදිං වත්‌වා තථා අවචනෙ කාරණං දස්‌සෙන්‌තො ‘‘චිත්‌තවසෙන පුග්‌ගලවවත්‌ථානතො’’තිආදිමාහ. ‘‘භඞ්‌ගක්‌ඛණෙ චිත්‌තං උප්‌පාදක්‌ඛණං වීතික්‌කන්‌ත’’න්‌ති ඉමිනා වත්‌තමානස්‌ස චිත්‌තස්‌ස වසෙන පුග්‌ගලො උප්‌පාදක්‌ඛණාතීතචිත්‌තො, ‘‘අතීතං චිත්‌තං උප්‌පාදක්‌ඛණඤ්‌ච වීතික්‌කන්‌තන්‌ති භඞ්‌ගක්‌ඛණඤ්‌ච වීතික්‌කන්‌ත’’න්‌ති ඉමිනා පන අතීතස්‌ස චිත්‌තස්‌ස වසෙන පුග්‌ගලො උප්‌පාදක්‌ඛණාතීතචිත්‌තො වුත්‌තො.
83-113. Imassa puggalavārattāti ‘‘yassa cittaṃ uppajjamāna’’ntiādinayappavattassa imassa atikkantakālavārassa puggalavārattā. Puggalo pucchitoti ‘‘yassa cittaṃ uppajjamānaṃ…pe… tassa citta’’nti cittasamaṅgipuggalo pucchitoti puggalasseva vissajjanena bhavitabbaṃ, itarathā aññaṃ pucchitaṃ aññaṃ vissajjitaṃ siyā. Na koci puggalo na gahito sabbasattānaṃ anibbattacittatābhāvato. Te ca pana sabbe puggalā. Nirujjhamānakkhaṇātītacittāti nirujjhamānakkhaṇā hutvā atītacittā. Tathā dutiyatatiyāti yathā paṭhamapañho anavasesapuggalavisayattā paṭivacanena vissajjetabbo siyā, tathā tato eva dutiyatatiyapañhā ‘‘āmantā’’icceva vissajjetabbā siyunti attho. Catuttho pana pañho evaṃ vibhajitvā puggalavaseneva vissajjetabboti dassento ‘‘pacchimacittassā’’tiādiṃ vatvā tathā avacane kāraṇaṃ dassento ‘‘cittavasena puggalavavatthānato’’tiādimāha. ‘‘Bhaṅgakkhaṇe cittaṃ uppādakkhaṇaṃ vītikkanta’’nti iminā vattamānassa cittassa vasena puggalo uppādakkhaṇātītacitto, ‘‘atītaṃ cittaṃ uppādakkhaṇañca vītikkantanti bhaṅgakkhaṇañca vītikkanta’’nti iminā pana atītassa cittassa vasena puggalo uppādakkhaṇātītacitto vutto.
තත්‌ථාති තෙසු ද්‌වීසු පුග්‌ගලෙසු. පුරිමස්‌සාති පඨමං වුත්‌තස්‌ස සන්‌නිට්‌ඨානපදසඞ්‌ගහිතස්‌ස චිත්‌තං න භඞ්‌ගක්‌ඛණං වීතික්‌කන්‌තං. ‘‘නො ච භඞ්‌ගක්‌ඛණං වීතික්‌කන්‌ත’’න්‌ති හි වුත්‌තං. පච්‌ඡිමස්‌ස වීතික්‌කන්‌තං චිත්‌තං භඞ්‌ගක්‌ඛණන්‌ති සම්‌බන්‌ධො. ‘‘භඞ්‌ගක්‌ඛණඤ්‌ච වීතික්‌කන්‌ත’’න්‌ති හි වුත්‌තං. එවමාදිකො පුග්‌ගලවිභාගොති දුතියපඤ්‌හාදීසු වුත්‌තං සන්‌ධායාහ. තස්‌ස චිත්‌තස්‌ස තංතංඛණවීතික්‌කමාවීතික්‌කමදස්‌සනවසෙනාති තස්‌ස තස්‌ස උප්‌පාදක්‌ඛණස්‌ස භඞ්‌ගක්‌ඛණස්‌ස ච යථාරහං වීතික්‌කමස්‌ස අවීතික්‌කමස්‌ස ච දස්‌සනවසෙන දස්‌සිතො හොති පුග්‌ගලවිභාගොති යොජනා. ඉධාති ඉමස්‌මිං අතික්‌කන්‌තකාලවාරෙ. පුග්‌ගලවිසිට්‌ඨං චිත්‌තං පුච්‌ඡිතං ‘‘යස්‌ස චිත්‌තං තස්‌ස චිත්‌ත’’න්‌ති වුත්‌තත්‌තා. යදිපි පුග්‌ගලප්‌පධානා පුච්‌ඡා පුග්‌ගලවාරත්‌තා. අථාපි චිත්‌තප්‌පධානා පුග්‌ගලං විසෙසනභාවෙන ගහෙත්‌වා චිත්‌තස්‌ස විසෙසිතත්‌තා. උභයථාපි දුතියපුච්‌ඡාය ‘‘ආමන්‌තා’’ති වත්‌තබ්‌බං සියා අනවසෙසපුග්‌ගලවිසයත්‌තා. තථා පන අවත්‌වා ‘‘අතීතං චිත්‌ත’’න්‌ති වුත්‌තං, කස්‌මා නිරොධක්‌ඛණ…පෙ.… දස්‌සනත්‌ථන්‌ති දට්‌ඨබ්‌බන්‌ති යොජනා. එස නයො ‘‘න නිරුජ්‌ඣමාන’’න්‌ති එත්‌ථාපීති නිරුජ්‌ඣමානං ඛණං නිරොධක්‌ඛණං ඛණං වීතික්‌කන්‌තකාලං කිං තස්‌ස චිත්‌තං න හොතීති අත්‌ථො.
Tatthāti tesu dvīsu puggalesu. Purimassāti paṭhamaṃ vuttassa sanniṭṭhānapadasaṅgahitassa cittaṃ na bhaṅgakkhaṇaṃ vītikkantaṃ. ‘‘No ca bhaṅgakkhaṇaṃ vītikkanta’’nti hi vuttaṃ. Pacchimassa vītikkantaṃ cittaṃ bhaṅgakkhaṇanti sambandho. ‘‘Bhaṅgakkhaṇañca vītikkanta’’nti hi vuttaṃ. Evamādiko puggalavibhāgoti dutiyapañhādīsu vuttaṃ sandhāyāha. Tassa cittassa taṃtaṃkhaṇavītikkamāvītikkamadassanavasenāti tassa tassa uppādakkhaṇassa bhaṅgakkhaṇassa ca yathārahaṃ vītikkamassa avītikkamassa ca dassanavasena dassito hoti puggalavibhāgoti yojanā. Idhāti imasmiṃ atikkantakālavāre. Puggalavisiṭṭhaṃ cittaṃ pucchitaṃ ‘‘yassa cittaṃ tassa citta’’nti vuttattā. Yadipi puggalappadhānā pucchā puggalavārattā. Athāpi cittappadhānā puggalaṃ visesanabhāvena gahetvā cittassa visesitattā. Ubhayathāpi dutiyapucchāya ‘‘āmantā’’ti vattabbaṃ siyā anavasesapuggalavisayattā. Tathā pana avatvā ‘‘atītaṃ citta’’nti vuttaṃ, kasmā nirodhakkhaṇa…pe… dassanatthanti daṭṭhabbanti yojanā. Esa nayo ‘‘na nirujjhamāna’’nti etthāpīti nirujjhamānaṃ khaṇaṃ nirodhakkhaṇaṃ khaṇaṃ vītikkantakālaṃ kiṃ tassa cittaṃ na hotīti attho.
114-116. සරාගපච්‌ඡිමචිත්‌තස්‌සාති සරාගචිත්‌තෙසු පච්‌ඡිමස්‌ස චිත්‌තස්‌ස, එකස්‌ස පුග්‌ගලස්‌ස රාගසම්‌පයුත්‌තචිත්‌තෙසු යං සබ්‌බපච්‌ඡිමං චිත්‌තං, තස්‌ස. සො පන පුග්‌ගලො අනාගාමී වෙදිතබ්‌බො. න නිරුජ්‌ඣති නිරොධාසමඞ්‌ගිතාය. නිරුජ්‌ඣිස්‌සති ඉදානි නිරොධං පාපුණිස්‌සති. අප්‌පටිසන්‌ධිකත්‌තා පන තතො අඤ්‌ඤං නුප්‌පජ්‌ජිස්‌සති. ඉතරෙසන්‌ති යථාවුත්‌තසරාගපච්‌ඡිමචිත්‌තසමඞ්‌ගිං වීතරාගචිත්‌තසමඞ්‌ගිඤ්‌ච ඨපෙත්‌වා අවසෙසානං ඉතරසෙක්‌ඛානඤ්‌චෙව පුථුජ්‌ජනානඤ්‌ච.
114-116. Sarāgapacchimacittassāti sarāgacittesu pacchimassa cittassa, ekassa puggalassa rāgasampayuttacittesu yaṃ sabbapacchimaṃ cittaṃ, tassa. So pana puggalo anāgāmī veditabbo. Na nirujjhati nirodhāsamaṅgitāya. Nirujjhissati idāni nirodhaṃ pāpuṇissati. Appaṭisandhikattā pana tato aññaṃ nuppajjissati. Itaresanti yathāvuttasarāgapacchimacittasamaṅgiṃ vītarāgacittasamaṅgiñca ṭhapetvā avasesānaṃ itarasekkhānañceva puthujjanānañca.
නිද්‌දෙසවාරවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Niddesavāravaṇṇanā niṭṭhitā.
චිත්‌තයමකවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Cittayamakavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / අභිධම්‌මපිටක • Abhidhammapiṭaka / යමකපාළි • Yamakapāḷi / 7. අනුසයයමකං • 7. Anusayayamakaṃ
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / පඤ්‌චපකරණ-මූලටීකා • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / 8. චිත්‌තයමකං • 8. Cittayamakaṃ
