Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / မဇ္ဈိမနိကာယ • Majjhimanikāya

    ၄. စူဠဒုက္ခက္ခန္ဓသုတ္တံ

    4. Cūḷadukkhakkhandhasuttaṃ

    ၁၇၅. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝာ သက္ကေသု ဝိဟရတိ ကပိလဝတ္ထုသ္မိံ နိဂ္ရောဓာရာမေ။ အထ ခော မဟာနာမော သက္ကော ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခော မဟာနာမော သက္ကော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ဒီဃရတ္တာဟံ, ဘန္တေ, ဘဂဝတာ ဧဝံ ဓမ္မံ ဒေသိတံ အာဇာနာမိ – ‘လောဘော စိတ္တသ္သ ဥပက္ကိလေသော, ဒောသော စိတ္တသ္သ ဥပက္ကိလေသော, မောဟော စိတ္တသ္သ ဥပက္ကိလေသော’တိ။ ဧဝဉ္စာဟံ 1, ဘန္တေ, ဘဂဝတာ ဓမ္မံ ဒေသိတံ အာဇာနာမိ – ‘လောဘော စိတ္တသ္သ ဥပက္ကိလေသော, ဒောသော စိတ္တသ္သ ဥပက္ကိလေသော, မောဟော စိတ္တသ္သ ဥပက္ကိလေသော’တိ။ အထ စ ပန မေ ဧကဒာ လောဘဓမ္မာပိ စိတ္တံ ပရိယာဒာယ တိဋ္ဌန္တိ, ဒောသဓမ္မာပိ စိတ္တံ ပရိယာဒာယ တိဋ္ဌန္တိ, မောဟဓမ္မာပိ စိတ္တံ ပရိယာဒာယ တိဋ္ဌန္တိ။ တသ္သ မယ္ဟံ, ဘန္တေ, ဧဝံ ဟောတိ – ‘ကောသု နာမ မေ ဓမ္မော အဇ္ဈတ္တံ အပ္ပဟီနော ယေန မေ ဧကဒာ လောဘဓမ္မာပိ စိတ္တံ ပရိယာဒာယ တိဋ္ဌန္တိ, ဒောသဓမ္မာပိ စိတ္တံ ပရိယာဒာယ တိဋ္ဌန္တိ, မောဟဓမ္မာပိ စိတ္တံ ပရိယာဒာယ တိဋ္ဌန္တီ’’’တိ။

    175. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sakkesu viharati kapilavatthusmiṃ nigrodhārāme. Atha kho mahānāmo sakko yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho mahānāmo sakko bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘dīgharattāhaṃ, bhante, bhagavatā evaṃ dhammaṃ desitaṃ ājānāmi – ‘lobho cittassa upakkileso, doso cittassa upakkileso, moho cittassa upakkileso’ti. Evañcāhaṃ 2, bhante, bhagavatā dhammaṃ desitaṃ ājānāmi – ‘lobho cittassa upakkileso, doso cittassa upakkileso, moho cittassa upakkileso’ti. Atha ca pana me ekadā lobhadhammāpi cittaṃ pariyādāya tiṭṭhanti, dosadhammāpi cittaṃ pariyādāya tiṭṭhanti, mohadhammāpi cittaṃ pariyādāya tiṭṭhanti. Tassa mayhaṃ, bhante, evaṃ hoti – ‘kosu nāma me dhammo ajjhattaṃ appahīno yena me ekadā lobhadhammāpi cittaṃ pariyādāya tiṭṭhanti, dosadhammāpi cittaṃ pariyādāya tiṭṭhanti, mohadhammāpi cittaṃ pariyādāya tiṭṭhantī’’’ti.

    ၁၇၆. ‘‘သော ဧဝ ခော တေ, မဟာနာမ, ဓမ္မော အဇ္ဈတ္တံ အပ္ပဟီနော ယေန တေ ဧကဒာ လောဘဓမ္မာပိ စိတ္တံ ပရိယာဒာယ တိဋ္ဌန္တိ, ဒောသဓမ္မာပိ စိတ္တံ ပရိယာဒာယ တိဋ္ဌန္တိ, မောဟဓမ္မာပိ စိတ္တံ ပရိယာဒာယ တိဋ္ဌန္တိ။ သော စ ဟိ တေ, မဟာနာမ, ဓမ္မော အဇ္ဈတ္တံ ပဟီနော အဘဝိသ္သ, န တ္ဝံ အဂာရံ အဇ္ဈာဝသေယ္ယာသိ, န ကာမေ ပရိဘုဉ္ဇေယ္ယာသိ။ ယသ္မာ စ ခော တေ, မဟာနာမ, သော ဧဝ ဓမ္မော အဇ္ဈတ္တံ အပ္ပဟီနော တသ္မာ တ္ဝံ အဂာရံ အဇ္ဈာဝသသိ, ကာမေ ပရိဘုဉ္ဇသိ။

    176. ‘‘So eva kho te, mahānāma, dhammo ajjhattaṃ appahīno yena te ekadā lobhadhammāpi cittaṃ pariyādāya tiṭṭhanti, dosadhammāpi cittaṃ pariyādāya tiṭṭhanti, mohadhammāpi cittaṃ pariyādāya tiṭṭhanti. So ca hi te, mahānāma, dhammo ajjhattaṃ pahīno abhavissa, na tvaṃ agāraṃ ajjhāvaseyyāsi, na kāme paribhuñjeyyāsi. Yasmā ca kho te, mahānāma, so eva dhammo ajjhattaṃ appahīno tasmā tvaṃ agāraṃ ajjhāvasasi, kāme paribhuñjasi.

    ၁၇၇. ‘‘‘အပ္ပသ္သာဒာ ကာမာ ဗဟုဒုက္ခာ ဗဟုပာယာသာ, အာဒီနဝော 3 ဧတ္ထ ဘိယ္ယော’တိ – ဣတိ စေပိ, မဟာနာမ, အရိယသာဝကသ္သ ယထာဘူတံ သမ္မပ္ပညာယ သုဒိဋ္ဌံ ဟောတိ, သော စ 4 အညတ္ရေဝ ကာမေဟိ အညတ္ရ အကုသလေဟိ ဓမ္မေဟိ ပီတိသုခံ နာဓိဂစ္ဆတိ, အညံ ဝာ တတော သန္တတရံ; အထ ခော သော နေဝ တာဝ အနာဝဋ္ဋီ ကာမေသု ဟောတိ။ ယတော စ ခော, မဟာနာမ, အရိယသာဝကသ္သ ‘အပ္ပသ္သာဒာ ကာမာ ဗဟုဒုက္ခာ ဗဟုပာယာသာ, အာဒီနဝော ဧတ္ထ ဘိယ္ယော’တိ – ဧဝမေတံ ယထာဘူတံ သမ္မပ္ပညာယ သုဒိဋ္ဌံ ဟောတိ, သော စ အညတ္ရေဝ ကာမေဟိ အညတ္ရ အကုသလေဟိ ဓမ္မေဟိ ပီတိသုခံ အဓိဂစ္ဆတိ အညံ ဝာ တတော သန္တတရံ; အထ ခော သော အနာဝဋ္ဋီ ကာမေသု ဟောတိ။

    177. ‘‘‘Appassādā kāmā bahudukkhā bahupāyāsā, ādīnavo 5 ettha bhiyyo’ti – iti cepi, mahānāma, ariyasāvakassa yathābhūtaṃ sammappaññāya sudiṭṭhaṃ hoti, so ca 6 aññatreva kāmehi aññatra akusalehi dhammehi pītisukhaṃ nādhigacchati, aññaṃ vā tato santataraṃ; atha kho so neva tāva anāvaṭṭī kāmesu hoti. Yato ca kho, mahānāma, ariyasāvakassa ‘appassādā kāmā bahudukkhā bahupāyāsā, ādīnavo ettha bhiyyo’ti – evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya sudiṭṭhaṃ hoti, so ca aññatreva kāmehi aññatra akusalehi dhammehi pītisukhaṃ adhigacchati aññaṃ vā tato santataraṃ; atha kho so anāvaṭṭī kāmesu hoti.

    ‘‘မယ္ဟမ္ပိ ခော, မဟာနာမ , ပုဗ္ဗေဝ သမ္ဗောဓာ, အနဘိသမ္ဗုဒ္ဓသ္သ ဗောဓိသတ္တသ္သေဝ သတော, ‘အပ္ပသ္သာဒာ ကာမာ ဗဟုဒုက္ခာ ဗဟုပာယာသာ, အာဒီနဝော ဧတ္ထ ဘိယ္ယော’တိ – ဧဝမေတံ ယထာဘူတံ သမ္မပ္ပညာယ သုဒိဋ္ဌံ ဟောတိ, သော စ အညတ္ရေဝ ကာမေဟိ အညတ္ရ အကုသလေဟိ ဓမ္မေဟိ ပီတိသုခံ နာဇ္ဈဂမံ, အညံ ဝာ တတော သန္တတရံ; အထ ခ္ဝာဟံ နေဝ တာဝ အနာဝဋ္ဋီ ကာမေသု ပစ္စညာသိံ။ ယတော စ ခော မေ, မဟာနာမ, ‘အပ္ပသ္သာဒာ ကာမာ ဗဟုဒုက္ခာ ဗဟုပာယာသာ, အာဒီနဝော ဧတ္ထ ဘိယ္ယော’တိ – ဧဝမေတံ ယထာဘူတံ သမ္မပ္ပညာယ သုဒိဋ္ဌံ အဟောသိ, သော စ 7 အညတ္ရေဝ ကာမေဟိ အညတ္ရ အကုသလေဟိ ဓမ္မေဟိ ပီတိသုခံ အဇ္ဈဂမံ, အညံ ဝာ တတော သန္တတရံ; အထာဟံ အနာဝဋ္ဋီ ကာမေသု ပစ္စညာသိံ။

    ‘‘Mayhampi kho, mahānāma , pubbeva sambodhā, anabhisambuddhassa bodhisattasseva sato, ‘appassādā kāmā bahudukkhā bahupāyāsā, ādīnavo ettha bhiyyo’ti – evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya sudiṭṭhaṃ hoti, so ca aññatreva kāmehi aññatra akusalehi dhammehi pītisukhaṃ nājjhagamaṃ, aññaṃ vā tato santataraṃ; atha khvāhaṃ neva tāva anāvaṭṭī kāmesu paccaññāsiṃ. Yato ca kho me, mahānāma, ‘appassādā kāmā bahudukkhā bahupāyāsā, ādīnavo ettha bhiyyo’ti – evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya sudiṭṭhaṃ ahosi, so ca 8 aññatreva kāmehi aññatra akusalehi dhammehi pītisukhaṃ ajjhagamaṃ, aññaṃ vā tato santataraṃ; athāhaṃ anāvaṭṭī kāmesu paccaññāsiṃ.

    ၁၇၈. ‘‘ကော စ, မဟာနာမ, ကာမာနံ အသ္သာဒော? ပဉ္စိမေ, မဟာနာမ, ကာမဂုဏာ။ ကတမေ ပဉ္စ? စက္ခုဝိညေယ္ယာ ရူပာ ဣဋ္ဌာ ကန္တာ မနာပာ ပိယရူပာ ကာမူပသံဟိတာ ရဇနီယာ; သောတဝိညေယ္ယာ သဒ္ဒာ။ပေ.။ ဃာနဝိညေယ္ယာ ဂန္ဓာ။ ဇိဝ္ဟာဝိညေယ္ယာ ရသာ။ ကာယဝိညေယ္ယာ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာ ဣဋ္ဌာ ကန္တာ မနာပာ ပိယရူပာ ကာမူပသံဟိတာ ရဇနီယာ – ဣမေ ခော, မဟာနာမ, ပဉ္စ ကာမဂုဏာ။ ယံ ခော, မဟာနာမ, ဣမေ ပဉ္စ ကာမဂုဏေ ပဋိစ္စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ သုခံ သောမနသ္သံ – အယံ ကာမာနံ အသ္သာဒော။

    178. ‘‘Ko ca, mahānāma, kāmānaṃ assādo? Pañcime, mahānāma, kāmaguṇā. Katame pañca? Cakkhuviññeyyā rūpā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā; sotaviññeyyā saddā…pe… ghānaviññeyyā gandhā… jivhāviññeyyā rasā… kāyaviññeyyā phoṭṭhabbā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā – ime kho, mahānāma, pañca kāmaguṇā. Yaṃ kho, mahānāma, ime pañca kāmaguṇe paṭicca uppajjati sukhaṃ somanassaṃ – ayaṃ kāmānaṃ assādo.

    ‘‘ကော စ, မဟာနာမ, ကာမာနံ အာဒီနဝော? ဣဓ, မဟာနာမ, ကုလပုတ္တော ယေန သိပ္ပဋ္ဌာနေန ဇီဝိကံ ကပ္ပေတိ – ယဒိ မုဒ္ဒာယ ယဒိ ဂဏနာယ ယဒိ သင္ခာနေန ယဒိ ကသိယာ ယဒိ ဝဏိဇ္ဇာယ ယဒိ ဂောရက္ခေန ယဒိ ဣသ္သတ္ထေန ယဒိ ရာဇပောရိသေန ယဒိ သိပ္ပညတရေန, သီတသ္သ ပုရက္ခတော ဥဏ္ဟသ္သ ပုရက္ခတော ဍံသမကသဝာတာတပသရီံသပသမ္ဖသ္သေဟိ ရိသ္သမာနော ခုပ္ပိပာသာယ မီယမာနော; အယမ္ပိ, မဟာနာမ, ကာမာနံ အာဒီနဝော သန္ဒိဋ္ဌိကော ဒုက္ခက္ခန္ဓော ကာမဟေတု ကာမနိဒာနံ ကာမာဓိကရဏံ ကာမာနမေဝ ဟေတု။

    ‘‘Ko ca, mahānāma, kāmānaṃ ādīnavo? Idha, mahānāma, kulaputto yena sippaṭṭhānena jīvikaṃ kappeti – yadi muddāya yadi gaṇanāya yadi saṅkhānena yadi kasiyā yadi vaṇijjāya yadi gorakkhena yadi issatthena yadi rājaporisena yadi sippaññatarena, sītassa purakkhato uṇhassa purakkhato ḍaṃsamakasavātātapasarīṃsapasamphassehi rissamāno khuppipāsāya mīyamāno; ayampi, mahānāma, kāmānaṃ ādīnavo sandiṭṭhiko dukkhakkhandho kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ kāmānameva hetu.

    ‘‘တသ္သ စေ မဟာနာမ ကုလပုတ္တသ္သ ဧဝံ ဥဋ္ဌဟတော ဃဋတော ဝာယမတော တေ ဘောဂာ နာဘိနိပ္ဖဇ္ဇန္တိ, သော သောစတိ ကိလမတိ ပရိဒေဝတိ ဥရတ္တာဠိံ ကန္ဒတိ သမ္မောဟံ အာပဇ္ဇတိ ‘မောဃံ ဝတ မေ ဥဋ္ဌာနံ, အဖလော ဝတ မေ ဝာယာမော’တိ။ အယမ္ပိ, မဟာနာမ, ကာမာနံ အာဒီနဝော သန္ဒိဋ္ဌိကော ဒုက္ခက္ခန္ဓော ကာမဟေတု ကာမနိဒာနံ ကာမာဓိကရဏံ ကာမာနမေဝ ဟေတု။

    ‘‘Tassa ce mahānāma kulaputtassa evaṃ uṭṭhahato ghaṭato vāyamato te bhogā nābhinipphajjanti, so socati kilamati paridevati urattāḷiṃ kandati sammohaṃ āpajjati ‘moghaṃ vata me uṭṭhānaṃ, aphalo vata me vāyāmo’ti. Ayampi, mahānāma, kāmānaṃ ādīnavo sandiṭṭhiko dukkhakkhandho kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ kāmānameva hetu.

    ‘‘တသ္သ စေ, မဟာနာမ, ကုလပုတ္တသ္သ ဧဝံ ဥဋ္ဌဟတော ဃဋတော ဝာယမတော တေ ဘောဂာ အဘိနိပ္ဖဇ္ဇန္တိ။ သော တေသံ ဘောဂာနံ အာရက္ခာဓိကရဏံ ဒုက္ခံ ဒောမနသ္သံ ပဋိသံဝေဒေတိ – ‘ကိန္တိ မေ ဘောဂေ နေဝ ရာဇာနော ဟရေယ္ယုံ, န စောရာ ဟရေယ္ယုံ, န အဂ္ဂိ ဒဟေယ္ယ, န ဥဒကံ ဝဟေယ္ယ, န အပ္ပိယာ ဝာ ဒာယာဒာ ဟရေယ္ယု’န္တိ။ တသ္သ ဧဝံ အာရက္ခတော ဂောပယတော တေ ဘောဂေ ရာဇာနော ဝာ ဟရန္တိ, စောရာ ဝာ ဟရန္တိ, အဂ္ဂိ ဝာ ဒဟတိ, ဥဒကံ ဝာ ဝဟတိ, အပ္ပိယာ ဝာ ဒာယာဒာ ဟရန္တိ။ သော သောစတိ ကိလမတိ ပရိဒေဝတိ ဥရတ္တာဠိံ ကန္ဒတိ သမ္မောဟံ အာပဇ္ဇတိ – ‘ယမ္ပိ မေ အဟောသိ တမ္ပိ နော နတ္ထီ’တိ။ အယမ္ပိ, မဟာနာမ, ကာမာနံ အာဒီနဝော သန္ဒိဋ္ဌိကော ဒုက္ခက္ခန္ဓော ကာမဟေတု ကာမနိဒာနံ ကာမာဓိကရဏံ ကာမာနမေဝ ဟေတု။

    ‘‘Tassa ce, mahānāma, kulaputtassa evaṃ uṭṭhahato ghaṭato vāyamato te bhogā abhinipphajjanti. So tesaṃ bhogānaṃ ārakkhādhikaraṇaṃ dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti – ‘kinti me bhoge neva rājāno hareyyuṃ, na corā hareyyuṃ, na aggi daheyya, na udakaṃ vaheyya, na appiyā vā dāyādā hareyyu’nti. Tassa evaṃ ārakkhato gopayato te bhoge rājāno vā haranti, corā vā haranti, aggi vā dahati, udakaṃ vā vahati, appiyā vā dāyādā haranti. So socati kilamati paridevati urattāḷiṃ kandati sammohaṃ āpajjati – ‘yampi me ahosi tampi no natthī’ti. Ayampi, mahānāma, kāmānaṃ ādīnavo sandiṭṭhiko dukkhakkhandho kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ kāmānameva hetu.

    ‘‘ပုန စပရံ, မဟာနာမ, ကာမဟေတု ကာမနိဒာနံ ကာမာဓိကရဏံ ကာမာနမေဝ ဟေတု ရာဇာနောပိ ရာဇူဟိ ဝိဝဒန္တိ, ခတ္တိယာပိ ခတ္တိယေဟိ ဝိဝဒန္တိ, ဗ္ရာဟ္မဏာပိ ဗ္ရာဟ္မဏေဟိ ဝိဝဒန္တိ, ဂဟပတီပိ ဂဟပတီဟိ ဝိဝဒန္တိ, မာတာပိ ပုတ္တေန ဝိဝဒတိ, ပုတ္တောပိ မာတရာ ဝိဝဒတိ, ပိတာပိ ပုတ္တေန ဝိဝဒတိ, ပုတ္တောပိ ပိတရာ ဝိဝဒတိ, ဘာတာပိ ဘာတရာ ဝိဝဒတိ, ဘာတာပိ ဘဂိနိယာ ဝိဝဒတိ, ဘဂိနီပိ ဘာတရာ ဝိဝဒတိ, သဟာယောပိ သဟာယေန ဝိဝဒတိ။ တေ တတ္ထ ကလဟဝိဂ္ဂဟဝိဝာဒာပန္နာ အညမညံ ပာဏီဟိပိ ဥပက္ကမန္တိ, လေဍ္ဍူဟိပိ ဥပက္ကမန္တိ, ဒဏ္ဍေဟိပိ ဥပက္ကမန္တိ, သတ္ထေဟိပိ ဥပက္ကမန္တိ။ တေ တတ္ထ မရဏမ္ပိ နိဂစ္ဆန္တိ, မရဏမတ္တမ္ပိ ဒုက္ခံ ။ အယမ္ပိ, မဟာနာမ, ကာမာနံ အာဒီနဝော သန္ဒိဋ္ဌိကော ဒုက္ခက္ခန္ဓော ကာမဟေတု ကာမနိဒာနံ ကာမာဓိကရဏံ ကာမာနမေဝ ဟေတု။

    ‘‘Puna caparaṃ, mahānāma, kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ kāmānameva hetu rājānopi rājūhi vivadanti, khattiyāpi khattiyehi vivadanti, brāhmaṇāpi brāhmaṇehi vivadanti, gahapatīpi gahapatīhi vivadanti, mātāpi puttena vivadati, puttopi mātarā vivadati, pitāpi puttena vivadati, puttopi pitarā vivadati, bhātāpi bhātarā vivadati, bhātāpi bhaginiyā vivadati, bhaginīpi bhātarā vivadati, sahāyopi sahāyena vivadati. Te tattha kalahaviggahavivādāpannā aññamaññaṃ pāṇīhipi upakkamanti, leḍḍūhipi upakkamanti, daṇḍehipi upakkamanti, satthehipi upakkamanti. Te tattha maraṇampi nigacchanti, maraṇamattampi dukkhaṃ . Ayampi, mahānāma, kāmānaṃ ādīnavo sandiṭṭhiko dukkhakkhandho kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ kāmānameva hetu.

    ‘‘ပုန စပရံ, မဟာနာမ, ကာမဟေတု ကာမနိဒာနံ ကာမာဓိကရဏံ ကာမာနမေဝ ဟေတု အသိစမ္မံ ဂဟေတ္ဝာ, ဓနုကလာပံ သန္နယ္ဟိတ္ဝာ, ဥဘတောဗ္ယူဠ္ဟံ သင္ဂာမံ ပက္ခန္ဒန္တိ ဥသူသုပိ ခိပ္ပမာနေသု, သတ္တီသုပိ ခိပ္ပမာနာသု, အသီသုပိ ဝိဇ္ဇောတလန္တေသု။ တေ တတ္ထ ဥသူဟိပိ ဝိဇ္ဈန္တိ, သတ္တိယာပိ ဝိဇ္ဈန္တိ, အသိနာပိ သီသံ ဆိန္ဒန္တိ။ တေ တတ္ထ မရဏမ္ပိ နိဂစ္ဆန္တိ, မရဏမတ္တမ္ပိ ဒုက္ခံ။ အယမ္ပိ, မဟာနာမ, ကာမာနံ အာဒီနဝော သန္ဒိဋ္ဌိကော ဒုက္ခက္ခန္ဓော ကာမဟေတု ကာမနိဒာနံ ကာမာဓိကရဏံ ကာမာနမေဝ ဟေတု။

    ‘‘Puna caparaṃ, mahānāma, kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ kāmānameva hetu asicammaṃ gahetvā, dhanukalāpaṃ sannayhitvā, ubhatobyūḷhaṃ saṅgāmaṃ pakkhandanti usūsupi khippamānesu, sattīsupi khippamānāsu, asīsupi vijjotalantesu. Te tattha usūhipi vijjhanti, sattiyāpi vijjhanti, asināpi sīsaṃ chindanti. Te tattha maraṇampi nigacchanti, maraṇamattampi dukkhaṃ. Ayampi, mahānāma, kāmānaṃ ādīnavo sandiṭṭhiko dukkhakkhandho kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ kāmānameva hetu.

    ‘‘ပုန စပရံ, မဟာနာမ, ကာမဟေတု ကာမနိဒာနံ ကာမာဓိကရဏံ ကာမာနမေဝ ဟေတု အသိစမ္မံ ဂဟေတ္ဝာ, ဓနုကလာပံ သန္နယ္ဟိတ္ဝာ, အဒ္ဒာဝလေပနာ ဥပကာရိယော ပက္ခန္ဒန္တိ ဥသူသုပိ ခိပ္ပမာနေသု, သတ္တီသုပိ ခိပ္ပမာနာသု, အသီသုပိ ဝိဇ္ဇောတလန္တေသု။ တေ တတ္ထ ဥသူဟိပိ ဝိဇ္ဈန္တိ, သတ္တိယာပိ ဝိဇ္ဈန္တိ, ဆကဏကာယပိ ဩသိဉ္စန္တိ, အဘိဝဂ္ဂေနပိ ဩမဒ္ဒန္တိ, အသိနာပိ သီသံ ဆိန္ဒန္တိ။ တေ တတ္ထ မရဏမ္ပိ နိဂစ္ဆန္တိ, မရဏမတ္တမ္ပိ ဒုက္ခံ။ အယမ္ပိ, မဟာနာမ, ကာမာနံ အာဒီနဝော သန္ဒိဋ္ဌိကော ဒုက္ခက္ခန္ဓော ကာမဟေတု ကာမနိဒာနံ ကာမာဓိကရဏံ ကာမာနမေဝ ဟေတု။

    ‘‘Puna caparaṃ, mahānāma, kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ kāmānameva hetu asicammaṃ gahetvā, dhanukalāpaṃ sannayhitvā, addāvalepanā upakāriyo pakkhandanti usūsupi khippamānesu, sattīsupi khippamānāsu, asīsupi vijjotalantesu. Te tattha usūhipi vijjhanti, sattiyāpi vijjhanti, chakaṇakāyapi osiñcanti, abhivaggenapi omaddanti, asināpi sīsaṃ chindanti. Te tattha maraṇampi nigacchanti, maraṇamattampi dukkhaṃ. Ayampi, mahānāma, kāmānaṃ ādīnavo sandiṭṭhiko dukkhakkhandho kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ kāmānameva hetu.

    ‘‘ပုန စပရံ, မဟာနာမ, ကာမဟေတု ကာမနိဒာနံ ကာမာဓိကရဏံ ကာမာနမေဝ ဟေတု သန္ဓိမ္ပိ ဆိန္ဒန္တိ, နိလ္လောပမ္ပိ ဟရန္တိ, ဧကာဂာရိကမ္ပိ ကရောန္တိ, ပရိပန္ထေပိ တိဋ္ဌန္တိ, ပရဒာရမ္ပိ ဂစ္ဆန္တိ။ တမေနံ ရာဇာနော ဂဟေတ္ဝာ ဝိဝိဓာ ကမ္မကာရဏာ ကာရေန္တိ – ကသာဟိပိ တာဠေန္တိ, ဝေတ္တေဟိပိ တာဠေန္တိ, အဍ္ဎဒဏ္ဍကေဟိပိ တာဠေန္တိ; ဟတ္ထမ္ပိ ဆိန္ဒန္တိ, ပာဒမ္ပိ ဆိန္ဒန္တိ, ဟတ္ထပာဒမ္ပိ ဆိန္ဒန္တိ, ကဏ္ဏမ္ပိ ဆိန္ဒန္တိ, နာသမ္ပိ ဆိန္ဒန္တိ, ကဏ္ဏနာသမ္ပိ ဆိန္ဒန္တိ; ဗိလင္ဂထာလိကမ္ပိ ကရောန္တိ, သင္ခမုဏ္ဍိကမ္ပိ ကရောန္တိ, ရာဟုမုခမ္ပိ ကရောန္တိ, ဇောတိမာလိကမ္ပိ ကရောန္တိ, ဟတ္ထပဇ္ဇောတိကမ္ပိ ကရောန္တိ, ဧရကဝတ္တိကမ္ပိ ကရောန္တိ, စီရကဝာသိကမ္ပိ ကရောန္တိ, ဧဏေယ္ယကမ္ပိ ကရောန္တိ, ဗဠိသမံသိကမ္ပိ ကရောန္တိ, ကဟာပဏိကမ္ပိ ကရောန္တိ, ခာရာပတစ္ဆိကမ္ပိ ကရောန္တိ, ပလိဃပရိဝတ္တိကမ္ပိ ကရောန္တိ, ပလာလပီဌကမ္ပိ ကရောန္တိ, တတ္တေနပိ တေလေန ဩသိဉ္စန္တိ, သုနခေဟိပိ ခာဒာပေန္တိ, ဇီဝန္တမ္ပိ သူလေ ဥတ္တာသေန္တိ, အသိနာပိ သီသံ ဆိန္ဒန္တိ။ တေ တတ္ထ မရဏမ္ပိ နိဂစ္ဆန္တိ, မရဏမတ္တမ္ပိ ဒုက္ခံ။ အယမ္ပိ, မဟာနာမ, ကာမာနံ အာဒီနဝော သန္ဒိဋ္ဌိကော ဒုက္ခက္ခန္ဓော ကာမဟေတု ကာမနိဒာနံ ကာမာဓိကရဏံ ကာမာနမေဝ ဟေတု။

    ‘‘Puna caparaṃ, mahānāma, kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ kāmānameva hetu sandhimpi chindanti, nillopampi haranti, ekāgārikampi karonti, paripanthepi tiṭṭhanti, paradārampi gacchanti. Tamenaṃ rājāno gahetvā vividhā kammakāraṇā kārenti – kasāhipi tāḷenti, vettehipi tāḷenti, aḍḍhadaṇḍakehipi tāḷenti; hatthampi chindanti, pādampi chindanti, hatthapādampi chindanti, kaṇṇampi chindanti, nāsampi chindanti, kaṇṇanāsampi chindanti; bilaṅgathālikampi karonti, saṅkhamuṇḍikampi karonti, rāhumukhampi karonti, jotimālikampi karonti, hatthapajjotikampi karonti, erakavattikampi karonti, cīrakavāsikampi karonti, eṇeyyakampi karonti, baḷisamaṃsikampi karonti, kahāpaṇikampi karonti, khārāpatacchikampi karonti, palighaparivattikampi karonti, palālapīṭhakampi karonti, tattenapi telena osiñcanti, sunakhehipi khādāpenti, jīvantampi sūle uttāsenti, asināpi sīsaṃ chindanti. Te tattha maraṇampi nigacchanti, maraṇamattampi dukkhaṃ. Ayampi, mahānāma, kāmānaṃ ādīnavo sandiṭṭhiko dukkhakkhandho kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ kāmānameva hetu.

    ‘‘ပုန စပရံ, မဟာနာမ, ကာမဟေတု ကာမနိဒာနံ ကာမာဓိကရဏံ ကာမာနမေဝ ဟေတု ကာယေန ဒုစ္စရိတံ စရန္တိ, ဝာစာယ ဒုစ္စရိတံ စရန္တိ, မနသာ ဒုစ္စရိတံ စရန္တိ။ တေ ကာယေန ဒုစ္စရိတံ စရိတ္ဝာ, ဝာစာယ ဒုစ္စရိတံ စရိတ္ဝာ, မနသာ ဒုစ္စရိတံ စရိတ္ဝာ, ကာယသ္သ ဘေဒာ ပရံ မရဏာ, အပာယံ ဒုဂ္ဂတိံ ဝိနိပာတံ နိရယံ ဥပပဇ္ဇန္တိ။ အယမ္ပိ, မဟာနာမ, ကာမာနံ အာဒီနဝော သမ္ပရာယိကော , ဒုက္ခက္ခန္ဓော ကာမဟေတု ကာမနိဒာနံ ကာမာဓိကရဏံ ကာမာနမေဝ ဟေတု။

    ‘‘Puna caparaṃ, mahānāma, kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ kāmānameva hetu kāyena duccaritaṃ caranti, vācāya duccaritaṃ caranti, manasā duccaritaṃ caranti. Te kāyena duccaritaṃ caritvā, vācāya duccaritaṃ caritvā, manasā duccaritaṃ caritvā, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā, apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjanti. Ayampi, mahānāma, kāmānaṃ ādīnavo samparāyiko , dukkhakkhandho kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ kāmānameva hetu.

    ၁၇၉. ‘‘ဧကမိဒာဟံ, မဟာနာမ, သမယံ ရာဇဂဟေ ဝိဟရာမိ ဂိဇ္ဈကူဋေ ပဗ္ဗတေ။ တေန ခော ပန သမယေန သမ္ဗဟုလာ နိဂဏ္ဌာ 9 ဣသိဂိလိပသ္သေ ကာဠသိလာယံ ဥဗ္ဘဋ္ဌကာ ဟောန္တိ အာသနပဋိက္ခိတ္တာ, ဩပက္ကမိကာ ဒုက္ခာ တိဗ္ဗာ ခရာ ကဋုကာ ဝေဒနာ ဝေဒယန္တိ။ အထ ခ္ဝာဟံ, မဟာနာမ, သာယန္ဟသမယံ ပဋိသလ္လာနာ ဝုဋ္ဌိတော ယေန ဣသိဂိလိပသ္သေ ကာဠသိလာ ယေန တေ နိဂဏ္ဌာ တေနုပသင္ကမိံ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ တေ နိဂဏ္ဌေ ဧတဒဝောစံ – ‘ကိန္နု တုမ္ဟေ, အာဝုသော, နိဂဏ္ဌာ ဥဗ္ဘဋ္ဌကာ အာသနပဋိက္ခိတ္တာ, ဩပက္ကမိကာ ဒုက္ခာ တိဗ္ဗာ ခရာ ကဋုကာ ဝေဒနာ ဝေဒယထာ’တိ? ဧဝံ ဝုတ္တေ, မဟာနာမ, တေ နိဂဏ္ဌာ မံ ဧတဒဝောစုံ – ‘နိဂဏ္ဌော, အာဝုသော, နာဋပုတ္တော 10 သဗ္ဗညူ သဗ္ဗဒသ္သာဝီ အပရိသေသံ ဉာဏဒသ္သနံ ပဋိဇာနာတိ – ‘‘စရတော စ မေ တိဋ္ဌတော စ သုတ္တသ္သ စ ဇာဂရသ္သ စ သတတံ သမိတံ ဉာဏဒသ္သနံ ပစ္စုပဋ္ဌိတ’’န္တိ။ သော ဧဝမာဟ – ‘‘အတ္ထိ ခော ဝော 11, နိဂဏ္ဌာ, ပုဗ္ဗေ ပာပကမ္မံ ကတံ, တံ ဣမာယ ကဋုကာယ ဒုက္ကရကာရိကာယ နိဇ္ဇီရေထ 12; ယံ ပနေတ္ထ 13 ဧတရဟိ ကာယေန သံဝုတာ ဝာစာယ သံဝုတာ မနသာ သံဝုတာ တံ အာယတိံ ပာပသ္သ ကမ္မသ္သ အကရဏံ; ဣတိ ပုရာဏာနံ ကမ္မာနံ တပသာ ဗ္ယန္တိဘာဝာ, နဝာနံ ကမ္မာနံ အကရဏာ, အာယတိံ အနဝသ္သဝော; အာယတိံ အနဝသ္သဝာ ကမ္မက္ခယော, ကမ္မက္ခယာ ဒုက္ခက္ခယော, ဒုက္ခက္ခယာ ဝေဒနာက္ခယော, ဝေဒနာက္ခယာ သဗ္ဗံ ဒုက္ခံ နိဇ္ဇိဏ္ဏံ ဘဝိသ္သတီ’’တိ။ တဉ္စ ပနမ္ဟာကံ ရုစ္စတိ စေဝ ခမတိ စ, တေန စမ္ဟ အတ္တမနာ’တိ။

    179. ‘‘Ekamidāhaṃ, mahānāma, samayaṃ rājagahe viharāmi gijjhakūṭe pabbate. Tena kho pana samayena sambahulā nigaṇṭhā 14 isigilipasse kāḷasilāyaṃ ubbhaṭṭhakā honti āsanapaṭikkhittā, opakkamikā dukkhā tibbā kharā kaṭukā vedanā vedayanti. Atha khvāhaṃ, mahānāma, sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito yena isigilipasse kāḷasilā yena te nigaṇṭhā tenupasaṅkamiṃ; upasaṅkamitvā te nigaṇṭhe etadavocaṃ – ‘kinnu tumhe, āvuso, nigaṇṭhā ubbhaṭṭhakā āsanapaṭikkhittā, opakkamikā dukkhā tibbā kharā kaṭukā vedanā vedayathā’ti? Evaṃ vutte, mahānāma, te nigaṇṭhā maṃ etadavocuṃ – ‘nigaṇṭho, āvuso, nāṭaputto 15 sabbaññū sabbadassāvī aparisesaṃ ñāṇadassanaṃ paṭijānāti – ‘‘carato ca me tiṭṭhato ca suttassa ca jāgarassa ca satataṃ samitaṃ ñāṇadassanaṃ paccupaṭṭhita’’nti. So evamāha – ‘‘atthi kho vo 16, nigaṇṭhā, pubbe pāpakammaṃ kataṃ, taṃ imāya kaṭukāya dukkarakārikāya nijjīretha 17; yaṃ panettha 18 etarahi kāyena saṃvutā vācāya saṃvutā manasā saṃvutā taṃ āyatiṃ pāpassa kammassa akaraṇaṃ; iti purāṇānaṃ kammānaṃ tapasā byantibhāvā, navānaṃ kammānaṃ akaraṇā, āyatiṃ anavassavo; āyatiṃ anavassavā kammakkhayo, kammakkhayā dukkhakkhayo, dukkhakkhayā vedanākkhayo, vedanākkhayā sabbaṃ dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ bhavissatī’’ti. Tañca panamhākaṃ ruccati ceva khamati ca, tena camha attamanā’ti.

    ၁၈၀. ‘‘ဧဝံ ဝုတ္တေ, အဟံ, မဟာနာမ, တေ နိဂဏ္ဌေ ဧတဒဝောစံ – ‘ကိံ ပန တုမ္ဟေ, အာဝုသော နိဂဏ္ဌာ, ဇာနာထ – အဟုဝမ္ဟေဝ မယံ ပုဗ္ဗေ န နာဟုဝမ္ဟာ’တိ? ‘နော ဟိဒံ, အာဝုသော’။ ‘ကိံ ပန တုမ္ဟေ, အာဝုသော နိဂဏ္ဌာ, ဇာနာထ – အကရမ္ဟေဝ မယံ ပုဗ္ဗေ ပာပကမ္မံ န နာကရမ္ဟာ’တိ? ‘နော ဟိဒံ, အာဝုသော’။ ‘ကိံ ပန တုမ္ဟေ, အာဝုသော နိဂဏ္ဌာ, ဇာနာထ – ဧဝရူပံ ဝာ ဧဝရူပံ ဝာ ပာပကမ္မံ အကရမ္ဟာ’တိ? ‘နော ဟိဒံ, အာဝုသော’။ ‘ကိံ ပန တုမ္ဟေ, အာဝုသော နိဂဏ္ဌာ, ဇာနာထ – ဧတ္တကံ ဝာ ဒုက္ခံ နိဇ္ဇိဏ္ဏံ, ဧတ္တကံ ဝာ ဒုက္ခံ နိဇ္ဇီရေတဗ္ဗံ , ဧတ္တကမ္ဟိ ဝာ ဒုက္ခေ နိဇ္ဇိဏ္ဏေ သဗ္ဗံ ဒုက္ခံ နိဇ္ဇိဏ္ဏံ ဘဝိသ္သတီ’တိ? ‘နော ဟိဒံ, အာဝုသော’။ ‘ကိံ ပန တုမ္ဟေ, အာဝုသော နိဂဏ္ဌာ, ဇာနာထ – ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ပဟာနံ, ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ဥပသမ္ပဒ’န္တိ? ‘နော ဟိဒံ, အာဝုသော’။

    180. ‘‘Evaṃ vutte, ahaṃ, mahānāma, te nigaṇṭhe etadavocaṃ – ‘kiṃ pana tumhe, āvuso nigaṇṭhā, jānātha – ahuvamheva mayaṃ pubbe na nāhuvamhā’ti? ‘No hidaṃ, āvuso’. ‘Kiṃ pana tumhe, āvuso nigaṇṭhā, jānātha – akaramheva mayaṃ pubbe pāpakammaṃ na nākaramhā’ti? ‘No hidaṃ, āvuso’. ‘Kiṃ pana tumhe, āvuso nigaṇṭhā, jānātha – evarūpaṃ vā evarūpaṃ vā pāpakammaṃ akaramhā’ti? ‘No hidaṃ, āvuso’. ‘Kiṃ pana tumhe, āvuso nigaṇṭhā, jānātha – ettakaṃ vā dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ, ettakaṃ vā dukkhaṃ nijjīretabbaṃ , ettakamhi vā dukkhe nijjiṇṇe sabbaṃ dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ bhavissatī’ti? ‘No hidaṃ, āvuso’. ‘Kiṃ pana tumhe, āvuso nigaṇṭhā, jānātha – diṭṭheva dhamme akusalānaṃ dhammānaṃ pahānaṃ, kusalānaṃ dhammānaṃ upasampada’nti? ‘No hidaṃ, āvuso’.

    ‘‘‘ဣတိ ကိရ တုမ္ဟေ, အာဝုသော နိဂဏ္ဌာ, န ဇာနာထ – အဟုဝမ္ဟေဝ မယံ ပုဗ္ဗေ န နာဟုဝမ္ဟာတိ, န ဇာနာထ – အကရမ္ဟေဝ မယံ ပုဗ္ဗေ ပာပကမ္မံ န နာကရမ္ဟာတိ, န ဇာနာထ – ဧဝရူပံ ဝာ ဧဝရူပံ ဝာ ပာပကမ္မံ အကရမ္ဟာတိ, န ဇာနာထ – ဧတ္တကံ ဝာ ဒုက္ခံ နိဇ္ဇိဏ္ဏံ, ဧတ္တကံ ဝာ ဒုက္ခံ နိဇ္ဇီရေတဗ္ဗံ, ဧတ္တကမ္ဟိ ဝာ ဒုက္ခေ နိဇ္ဇိဏ္ဏေ သဗ္ဗံ ဒုက္ခံ နိဇ္ဇိဏ္ဏံ ဘဝိသ္သတီတိ။ န ဇာနာထ – ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ပဟာနံ, ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ဥပသမ္ပဒံ။ ဧဝံ သန္တေ, အာဝုသော နိဂဏ္ဌာ, ယေ လောကေ လုဒ္ဒာ လောဟိတပာဏိနော ကုရူရကမ္မန္တာ မနုသ္သေသု ပစ္စာဇာတာ တေ နိဂဏ္ဌေသု ပဗ္ဗဇန္တီ’တိ? ‘န ခော, အာဝုသော ဂောတမ, သုခေန သုခံ အဓိဂန္တဗ္ဗံ, ဒုက္ခေန ခော သုခံ အဓိဂန္တဗ္ဗံ; သုခေန စာဝုသော ဂောတမ, သုခံ အဓိဂန္တဗ္ဗံ အဘဝိသ္သ, ရာဇာ မာဂဓော သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော သုခံ အဓိဂစ္ဆေယ္ယ, ရာဇာ မာဂဓော သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော သုခဝိဟာရိတရော အာယသ္မတာ ဂောတမေနာ’တိ။

    ‘‘‘Iti kira tumhe, āvuso nigaṇṭhā, na jānātha – ahuvamheva mayaṃ pubbe na nāhuvamhāti, na jānātha – akaramheva mayaṃ pubbe pāpakammaṃ na nākaramhāti, na jānātha – evarūpaṃ vā evarūpaṃ vā pāpakammaṃ akaramhāti, na jānātha – ettakaṃ vā dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ, ettakaṃ vā dukkhaṃ nijjīretabbaṃ, ettakamhi vā dukkhe nijjiṇṇe sabbaṃ dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ bhavissatīti. Na jānātha – diṭṭheva dhamme akusalānaṃ dhammānaṃ pahānaṃ, kusalānaṃ dhammānaṃ upasampadaṃ. Evaṃ sante, āvuso nigaṇṭhā, ye loke luddā lohitapāṇino kurūrakammantā manussesu paccājātā te nigaṇṭhesu pabbajantī’ti? ‘Na kho, āvuso gotama, sukhena sukhaṃ adhigantabbaṃ, dukkhena kho sukhaṃ adhigantabbaṃ; sukhena cāvuso gotama, sukhaṃ adhigantabbaṃ abhavissa, rājā māgadho seniyo bimbisāro sukhaṃ adhigaccheyya, rājā māgadho seniyo bimbisāro sukhavihāritaro āyasmatā gotamenā’ti.

    ‘‘‘အဒ္ဓာယသ္မန္တေဟိ နိဂဏ္ဌေဟိ သဟသာ အပ္ပဋိသင္ခာ ဝာစာ ဘာသိတာ – န ခော, အာဝုသော ဂောတမ, သုခေန သုခံ အဓိဂန္တဗ္ဗံ, ဒုက္ခေန ခော သုခံ အဓိဂန္တဗ္ဗံ; သုခေန စာဝုသော ဂောတမ, သုခံ အဓိဂန္တဗ္ဗံ အဘဝိသ္သ, ရာဇာ မာဂဓော သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော သုခံ အဓိဂစ္ဆေယ္ယ, ရာဇာ မာဂဓော သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော သုခဝိဟာရိတရော အာယသ္မတာ ဂောတမေနာ’’တိ။ အပိ စ အဟမေဝ တတ္ထ ပဋိပုစ္ဆိတဗ္ဗော – ကော နု ခော အာယသ္မန္တာနံ သုခဝိဟာရိတရော ရာဇာ ဝာ မာဂဓော သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော အာယသ္မာ ဝာ ဂောတမော’တိ? အဒ္ဓာဝုသော ဂောတမ, အမ္ဟေဟိ သဟသာ အပ္ပဋိသင္ခာ ဝာစာ ဘာသိတာ, န ခော, အာဝုသော ဂောတမ, သုခေန သုခံ အဓိဂန္တဗ္ဗံ, ဒုက္ခေန ခော သုခံ အဓိဂန္တဗ္ဗံ; သုခေန စာဝုသော ဂောတမ, သုခံ အဓိဂန္တဗ္ဗံ အဘဝိသ္သ, ရာဇာ မာဂဓော သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော သုခံ အဓိဂစ္ဆေယ္ယ, ရာဇာ မာဂဓော သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော သုခဝိဟာရိတရော အာယသ္မတာ ဂောတမေနာတိ။ အပိ စ တိဋ္ဌတေတံ, ဣဒာနိပိ မယံ အာယသ္မန္တံ ဂောတမံ ပုစ္ဆာမ – ကော နု ခော အာယသ္မန္တာနံ သုခဝိဟာရိတရော ရာဇာ ဝာ မာဂဓော သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော အာယသ္မာ ဝာ ဂောတမော’တိ?

    ‘‘‘Addhāyasmantehi nigaṇṭhehi sahasā appaṭisaṅkhā vācā bhāsitā – na kho, āvuso gotama, sukhena sukhaṃ adhigantabbaṃ, dukkhena kho sukhaṃ adhigantabbaṃ; sukhena cāvuso gotama, sukhaṃ adhigantabbaṃ abhavissa, rājā māgadho seniyo bimbisāro sukhaṃ adhigaccheyya, rājā māgadho seniyo bimbisāro sukhavihāritaro āyasmatā gotamenā’’ti. Api ca ahameva tattha paṭipucchitabbo – ko nu kho āyasmantānaṃ sukhavihāritaro rājā vā māgadho seniyo bimbisāro āyasmā vā gotamo’ti? Addhāvuso gotama, amhehi sahasā appaṭisaṅkhā vācā bhāsitā, na kho, āvuso gotama, sukhena sukhaṃ adhigantabbaṃ, dukkhena kho sukhaṃ adhigantabbaṃ; sukhena cāvuso gotama, sukhaṃ adhigantabbaṃ abhavissa, rājā māgadho seniyo bimbisāro sukhaṃ adhigaccheyya, rājā māgadho seniyo bimbisāro sukhavihāritaro āyasmatā gotamenāti. Api ca tiṭṭhatetaṃ, idānipi mayaṃ āyasmantaṃ gotamaṃ pucchāma – ko nu kho āyasmantānaṃ sukhavihāritaro rājā vā māgadho seniyo bimbisāro āyasmā vā gotamo’ti?

    ‘‘‘တေန ဟာဝုသော နိဂဏ္ဌာ, တုမ္ဟေဝ တတ္ထ ပဋိပုစ္ဆိသ္သာမိ, ယထာ ဝော ခမေယ္ယ တထာ နံ ဗ္ယာကရေယ္ယာထ။ တံ ကိံ မညထာဝုသော နိဂဏ္ဌာ, ပဟောတိ ရာဇာ မာဂဓော သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော, အနိဉ္ဇမာနော ကာယေန, အဘာသမာနော ဝာစံ, သတ္တ ရတ္တိန္ဒိဝာနိ ဧကန္တသုခံ ပဋိသံဝေဒီ ဝိဟရိတု’န္တိ? ‘နော ဟိဒံ, အာဝုသော’။

    ‘‘‘Tena hāvuso nigaṇṭhā, tumheva tattha paṭipucchissāmi, yathā vo khameyya tathā naṃ byākareyyātha. Taṃ kiṃ maññathāvuso nigaṇṭhā, pahoti rājā māgadho seniyo bimbisāro, aniñjamāno kāyena, abhāsamāno vācaṃ, satta rattindivāni ekantasukhaṃ paṭisaṃvedī viharitu’nti? ‘No hidaṃ, āvuso’.

    ‘‘‘တံ ကိံ မညထာဝုသော နိဂဏ္ဌာ, ပဟောတိ ရာဇာ မာဂဓော သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော, အနိဉ္ဇမာနော ကာယေန, အဘာသမာနော ဝာစံ, ဆ ရတ္တိန္ဒိဝာနိ။ပေ.။ ပဉ္စ ရတ္တိန္ဒိဝာနိ။ စတ္တာရိ ရတ္တိန္ဒိဝာနိ။ တီဏိ ရတ္တိန္ဒိဝာနိ။ ဒ္ဝေ ရတ္တိန္ဒိဝာနိ။ ဧကံ ရတ္တိန္ဒိဝံ ဧကန္တသုခံ ပဋိသံဝေဒီ ဝိဟရိတု’န္တိ? ‘နော ဟိဒံ, အာဝုသော’။

    ‘‘‘Taṃ kiṃ maññathāvuso nigaṇṭhā, pahoti rājā māgadho seniyo bimbisāro, aniñjamāno kāyena, abhāsamāno vācaṃ, cha rattindivāni…pe… pañca rattindivāni… cattāri rattindivāni… tīṇi rattindivāni… dve rattindivāni… ekaṃ rattindivaṃ ekantasukhaṃ paṭisaṃvedī viharitu’nti? ‘No hidaṃ, āvuso’.

    ‘‘‘အဟံ ခော, အာဝုသော နိဂဏ္ဌာ, ပဟောမိ အနိဉ္ဇမာနော ကာယေန, အဘာသမာနော ဝာစံ, ဧကံ ရတ္တိန္ဒိဝံ ဧကန္တသုခံ ပဋိသံဝေဒီ ဝိဟရိတုံ။ အဟံ ခော, အာဝုသော နိဂဏ္ဌာ, ပဟောမိ အနိဉ္ဇမာနော ကာယေန, အဘာသမာနော ဝာစံ, ဒ္ဝေ ရတ္တိန္ဒိဝာနိ။ တီဏိ ရတ္တိန္ဒိဝာနိ။ စတ္တာရိ ရတ္တိန္ဒိဝာနိ။ ပဉ္စ ရတ္တိန္ဒိဝာနိ။ ဆ ရတ္တိန္ဒိဝာနိ။ သတ္တ ရတ္တိန္ဒိဝာနိ ဧကန္တသုခံ ပဋိသံဝေဒီ ဝိဟရိတုံ။ တံ ကိံ မညထာဝုသော နိဂဏ္ဌာ, ဧဝံ သန္တေ ကော သုခဝိဟာရိတရော ရာဇာ ဝာ မာဂဓော သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော အဟံ ဝာ’တိ? ‘ဧဝံ သန္တေ အာယသ္မာဝ ဂောတမော သုခဝိဟာရိတရော ရညာ မာဂဓေန သေနိယေန ဗိမ္ဗိသာရေနာ’’’တိ။

    ‘‘‘Ahaṃ kho, āvuso nigaṇṭhā, pahomi aniñjamāno kāyena, abhāsamāno vācaṃ, ekaṃ rattindivaṃ ekantasukhaṃ paṭisaṃvedī viharituṃ. Ahaṃ kho, āvuso nigaṇṭhā, pahomi aniñjamāno kāyena, abhāsamāno vācaṃ, dve rattindivāni… tīṇi rattindivāni… cattāri rattindivāni… pañca rattindivāni… cha rattindivāni… satta rattindivāni ekantasukhaṃ paṭisaṃvedī viharituṃ. Taṃ kiṃ maññathāvuso nigaṇṭhā, evaṃ sante ko sukhavihāritaro rājā vā māgadho seniyo bimbisāro ahaṃ vā’ti? ‘Evaṃ sante āyasmāva gotamo sukhavihāritaro raññā māgadhena seniyena bimbisārenā’’’ti.

    ဣဒမဝောစ ဘဂဝာ။ အတ္တမနော မဟာနာမော သက္ကော ဘဂဝတော ဘာသိတံ အဘိနန္ဒီတိ။

    Idamavoca bhagavā. Attamano mahānāmo sakko bhagavato bhāsitaṃ abhinandīti.

    စူဠဒုက္ခက္ခန္ဓသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ စတုတ္ထံ။

    Cūḷadukkhakkhandhasuttaṃ niṭṭhitaṃ catutthaṃ.







    Footnotes:
    1. ဧဝံပာဟံ (က.)
    2. evaṃpāhaṃ (ka.)
    3. ဗဟူပာယာသာ (သီ. သ္ယာ. ပီ.)
    4. သောဝ (က.)
    5. bahūpāyāsā (sī. syā. pī.)
    6. sova (ka.)
    7. သောဝ (က.)
    8. sova (ka.)
    9. နိဂန္ထာ (သ္ယာ. က.)
    10. နာထပုတ္တော (သီ. ပီ.)
    11. အတ္ထိ ခော ဘော (သ္ယာ. က.)
    12. နိဇ္ဇရေထ (သီ. သ္ယာ. ပီ.)
    13. မယံ ပနေတ္ထ (က.)
    14. niganthā (syā. ka.)
    15. nāthaputto (sī. pī.)
    16. atthi kho bho (syā. ka.)
    17. nijjaretha (sī. syā. pī.)
    18. mayaṃ panettha (ka.)



    Related texts:



    အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဇ္ဈိမနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ၄. စူဠဒုက္ခက္ခန္ဓသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 4. Cūḷadukkhakkhandhasuttavaṇṇanā

    ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / မဇ္ဈိမနိကာယ (ဋီကာ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ၄. စူဠဒုက္ခက္ခန္ဓသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 4. Cūḷadukkhakkhandhasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact