| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
3. ධාතුසංයුත්‌තං
3. Dhātusaṃyuttaṃ
1. නානත්‌තවග්‌ගො
1. Nānattavaggo
1. ධාතුනානත්‌තසුත්‌තවණ්‌ණනා
1. Dhātunānattasuttavaṇṇanā
85. පඨමන්‌ති ඉමස්‌මිං නිදානවග්‌ගෙ සංයුත්‌තානං පඨමං සංගීතත්‌තා. නිස්‌සත්‌තට්‌ඨසුඤ්‌ඤතට්‌ඨසඞ්‌ඛාතෙනාති ධම්‌මමත්‌තතාය නිස්‌සත්‌තතාසඞ්‌ඛාතෙන නිච්‌චසුභසුඛඅත්‌තසුඤ්‌ඤතත්‌ථසඞ්‌ඛාතෙන. සභාවට්‌ඨෙනාති යථාභූතසභාවට්‌ඨෙන. තතො එව සභාවස්‌ස ධාරණට්‌ඨෙන ධාතූති ලද්‌ධනාමානං. නානාසභාවො අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤවිසදිසතා ධාතුනානත්‌තං. චක්‌ඛුසඞ්‌ඛාතො පසාදො චක්‌ඛුපසාදො. සො එව චක්‌ඛනට්‌ඨෙන චක්‌ඛු, නිස්‌සත්‌තසුඤ්‌ඤතට්‌ඨෙන ධාතු චාති චක්‌ඛුධාතු. චක්‌ඛුපසාදවත්‌ථුං අධිට්‌ඨානං කත්‌වා පවත්‌තං චක්‌ඛුපසාදවත්‌ථුකං. සෙසපදෙසුපි එසෙව නයො. ද්‌වෙ සම්‌පටිච්‌ඡනමනොධාතුයො, එකා කිරියා මනොධාතූති තිස්‌සො මනොධාතුයො මනොධාතු ‘‘මනනමත්‌තා ධාතූ’’ති කත්‌වා. වෙදනාදයො…පෙ.… නිබ්‌බානඤ්‌ච ධම්‌මධාතු විසෙසසඤ්‌ඤාපරිහාරෙන සාමඤ්‌ඤසඤ්‌ඤාය පවත්‌තනතො. තථා හෙතෙ ධම්‌මා ආයතනදෙසනාය ‘‘ධම්‌මායතන’’න්‌තෙව දෙසිතා. න හි නෙසං රූපායතනාදීනං විය විඤ්‌ඤාණෙහි අඤ්‌ඤවිඤ්‌ඤාණෙන ගහෙතබ්‌බතාකාරො අත්‌ථි. සබ්‌බම්‌පීති ඡසත්‌තතිවිධං මනොවිඤ්‌ඤාණං. කාමාවචරා කාමධාතුපරියාපන්‌නත්‌තා. අවසානෙ ද්‌වෙති ධම්‌මධාතුමනොවිඤ්‌ඤාණධාතුයො. අයමෙත්‌ථ සඞ්‌ඛෙපො, විත්‌ථාරො පන විසුද්‌ධිමග්‌ගෙ තංසංවණ්‌ණනාසු දට්‌ඨබ්‌බො.
85.Paṭhamanti imasmiṃ nidānavagge saṃyuttānaṃ paṭhamaṃ saṃgītattā. Nissattaṭṭhasuññataṭṭhasaṅkhātenāti dhammamattatāya nissattatāsaṅkhātena niccasubhasukhaattasuññatatthasaṅkhātena. Sabhāvaṭṭhenāti yathābhūtasabhāvaṭṭhena. Tato eva sabhāvassa dhāraṇaṭṭhena dhātūti laddhanāmānaṃ. Nānāsabhāvo aññamaññavisadisatā dhātunānattaṃ. Cakkhusaṅkhāto pasādo cakkhupasādo. So eva cakkhanaṭṭhena cakkhu, nissattasuññataṭṭhena dhātu cāti cakkhudhātu. Cakkhupasādavatthuṃ adhiṭṭhānaṃ katvā pavattaṃ cakkhupasādavatthukaṃ. Sesapadesupi eseva nayo. Dve sampaṭicchanamanodhātuyo, ekā kiriyā manodhātūti tisso manodhātuyo manodhātu ‘‘mananamattā dhātū’’ti katvā. Vedanādayo…pe… nibbānañca dhammadhātu visesasaññāparihārena sāmaññasaññāya pavattanato. Tathā hete dhammā āyatanadesanāya ‘‘dhammāyatana’’nteva desitā. Na hi nesaṃ rūpāyatanādīnaṃ viya viññāṇehi aññaviññāṇena gahetabbatākāro atthi. Sabbampīti chasattatividhaṃ manoviññāṇaṃ. Kāmāvacarā kāmadhātupariyāpannattā. Avasāne dveti dhammadhātumanoviññāṇadhātuyo. Ayamettha saṅkhepo, vitthāro pana visuddhimagge taṃsaṃvaṇṇanāsu daṭṭhabbo.
ධාතුනානත්‌තසුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Dhātunānattasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya / 1. ධාතුනානත්‌තසුත්‌තං • 1. Dhātunānattasuttaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 1.ධාතුනානත්‌තසුත්‌තවණ්‌ණනා • 1. Dhātunānattasuttavaṇṇanā
