| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ • Saṃyuttanikāya |
၂. ဒုတိယအသ္သုတဝာသုတ္တံ
2. Dutiyaassutavāsuttaṃ
၆၂. သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ။ပေ.။ ‘‘အသ္သုတဝာ, ဘိက္ခဝေ, ပုထုဇ္ဇနော ဣမသ္မိံ စာတုမဟာဘူတိကသ္မိံ ကာယသ္မိံ နိဗ္ဗိန္ဒေယ္ယပိ ဝိရဇ္ဇေယ္ယပိ ဝိမုစ္စေယ္ယပိ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? ဒိသ္သတိ, ဘိက္ခဝေ, ဣမသ္သ စာတုမဟာဘူတိကသ္သ ကာယသ္သ အာစယောပိ အပစယောပိ အာဒာနမ္ပိ နိက္ခေပနမ္ပိ ။ တသ္မာ တတ္ရာသ္သုတဝာ ပုထုဇ္ဇနော နိဗ္ဗိန္ဒေယ္ယပိ ဝိရဇ္ဇေယ္ယပိ ဝိမုစ္စေယ္ယပိ။ ယဉ္စ ခော ဧတံ, ဘိက္ခဝေ, ဝုစ္စတိ စိတ္တံ ဣတိပိ, မနော ဣတိပိ, ဝိညာဏံ ဣတိပိ, တတ္ရာသ္သုတဝာ ပုထုဇ္ဇနော နာလံ နိဗ္ဗိန္ဒိတုံ နာလံ ဝိရဇ္ဇိတုံ နာလံ ဝိမုစ္စိတုံ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? ဒီဃရတ္တဉ္ဟေတံ, ဘိက္ခဝေ, အသ္သုတဝတော ပုထုဇ္ဇနသ္သ အဇ္ဈောသိတံ မမာယိတံ ပရာမဋ္ဌံ – ‘ဧတံ မမ, ဧသောဟမသ္မိ, ဧသော မေ အတ္တာ’တိ။ တသ္မာ တတ္ရာသ္သုတဝာ ပုထုဇ္ဇနော နာလံ နိဗ္ဗိန္ဒိတုံ နာလံ ဝိရဇ္ဇိတုံ နာလံ ဝိမုစ္စိတုံ’’။
62. Sāvatthiyaṃ viharati…pe… ‘‘assutavā, bhikkhave, puthujjano imasmiṃ cātumahābhūtikasmiṃ kāyasmiṃ nibbindeyyapi virajjeyyapi vimucceyyapi. Taṃ kissa hetu? Dissati, bhikkhave, imassa cātumahābhūtikassa kāyassa ācayopi apacayopi ādānampi nikkhepanampi . Tasmā tatrāssutavā puthujjano nibbindeyyapi virajjeyyapi vimucceyyapi. Yañca kho etaṃ, bhikkhave, vuccati cittaṃ itipi, mano itipi, viññāṇaṃ itipi, tatrāssutavā puthujjano nālaṃ nibbindituṃ nālaṃ virajjituṃ nālaṃ vimuccituṃ. Taṃ kissa hetu? Dīgharattañhetaṃ, bhikkhave, assutavato puthujjanassa ajjhositaṃ mamāyitaṃ parāmaṭṭhaṃ – ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’ti. Tasmā tatrāssutavā puthujjano nālaṃ nibbindituṃ nālaṃ virajjituṃ nālaṃ vimuccituṃ’’.
‘‘ဝရံ, ဘိက္ခဝေ, အသ္သုတဝာ ပုထုဇ္ဇနော ဣမံ စာတုမဟာဘူတိကံ ကာယံ အတ္တတော ဥပဂစ္ဆေယ္ယ, န တ္ဝေဝ စိတ္တံ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? ဒိသ္သတာယံ, ဘိက္ခဝေ, စာတုမဟာဘူတိကော ကာယော ဧကမ္ပိ ဝသ္သံ တိဋ္ဌမာနော ဒ္ဝေပိ ဝသ္သာနိ တိဋ္ဌမာနော တီဏိပိ ဝသ္သာနိ တိဋ္ဌမာနော စတ္တာရိပိ ဝသ္သာနိ တိဋ္ဌမာနော ပဉ္စပိ ဝသ္သာနိ တိဋ္ဌမာနော ဒသပိ ဝသ္သာနိ တိဋ္ဌမာနော ဝီသတိပိ ဝသ္သာနိ တိဋ္ဌမာနော တိံသမ္ပိ ဝသ္သာနိ တိဋ္ဌမာနော စတ္တာရီသမ္ပိ ဝသ္သာနိ တိဋ္ဌမာနော ပညာသမ္ပိ ဝသ္သာနိ တိဋ္ဌမာနော ဝသ္သသတမ္ပိ တိဋ္ဌမာနော, ဘိယ္ယောပိ တိဋ္ဌမာနော။ ယဉ္စ ခော ဧတံ, ဘိက္ခဝေ, ဝုစ္စတိ စိတ္တံ ဣတိပိ, မနော ဣတိပိ, ဝိညာဏံ ဣတိပိ, တံ ရတ္တိယာ စ ဒိဝသသ္သ စ အညဒေဝ ဥပ္ပဇ္ဇတိ အညံ နိရုဇ္ဈတိ။
‘‘Varaṃ, bhikkhave, assutavā puthujjano imaṃ cātumahābhūtikaṃ kāyaṃ attato upagaccheyya, na tveva cittaṃ. Taṃ kissa hetu? Dissatāyaṃ, bhikkhave, cātumahābhūtiko kāyo ekampi vassaṃ tiṭṭhamāno dvepi vassāni tiṭṭhamāno tīṇipi vassāni tiṭṭhamāno cattāripi vassāni tiṭṭhamāno pañcapi vassāni tiṭṭhamāno dasapi vassāni tiṭṭhamāno vīsatipi vassāni tiṭṭhamāno tiṃsampi vassāni tiṭṭhamāno cattārīsampi vassāni tiṭṭhamāno paññāsampi vassāni tiṭṭhamāno vassasatampi tiṭṭhamāno, bhiyyopi tiṭṭhamāno. Yañca kho etaṃ, bhikkhave, vuccati cittaṃ itipi, mano itipi, viññāṇaṃ itipi, taṃ rattiyā ca divasassa ca aññadeva uppajjati aññaṃ nirujjhati.
‘‘တတ္ရ , ဘိက္ခဝေ, သုတဝာ အရိယသာဝကော ပဋိစ္စသမုပ္ပာဒံယေဝ သာဓုကံ ယောနိသော မနသိ ကရောတိ – ‘ဣတိ ဣမသ္မိံ သတိ ဣဒံ ဟောတိ, ဣမသ္သုပ္ပာဒာ ဣဒံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ; ဣမသ္မိံ အသတိ ဣဒံ န ဟောတိ, ဣမသ္သ နိရောဓာ ဣဒံ နိရုဇ္ဈတီ’တိ။ သုခဝေဒနိယံ, ဘိက္ခဝေ, ဖသ္သံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ သုခဝေဒနာ။ တသ္သေဝ သုခဝေဒနိယသ္သ ဖသ္သသ္သ နိရောဓာ ယံ တဇ္ဇံ ဝေဒယိတံ သုခဝေဒနိယံ ဖသ္သံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပန္နာ သုခဝေဒနာ သာ နိရုဇ္ဈတိ သာ ဝူပသမ္မတိ။ ဒုက္ခဝေဒနိယံ, ဘိက္ခဝေ, ဖသ္သံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဒုက္ခဝေဒနာ။ တသ္သေဝ ဒုက္ခဝေဒနိယသ္သ ဖသ္သသ္သ နိရောဓာ ယံ တဇ္ဇံ ဝေဒယိတံ ဒုက္ခဝေဒနိယံ ဖသ္သံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပန္နာ ဒုက္ခဝေဒနာ သာ နိရုဇ္ဈတိ သာ ဝူပသမ္မတိ။ အဒုက္ခမသုခဝေဒနိယံ, ဘိက္ခဝေ, ဖသ္သံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ အဒုက္ခမသုခဝေဒနာ။ တသ္သေဝ အဒုက္ခမသုခဝေဒနိယသ္သ ဖသ္သသ္သ နိရောဓာ ယံ တဇ္ဇံ ဝေဒယိတံ အဒုက္ခမသုခဝေဒနိယံ ဖသ္သံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပန္နာ အဒုက္ခမသုခဝေဒနာ သာ နိရုဇ္ဈတိ သာ ဝူပသမ္မတိ။
‘‘Tatra , bhikkhave, sutavā ariyasāvako paṭiccasamuppādaṃyeva sādhukaṃ yoniso manasi karoti – ‘iti imasmiṃ sati idaṃ hoti, imassuppādā idaṃ uppajjati; imasmiṃ asati idaṃ na hoti, imassa nirodhā idaṃ nirujjhatī’ti. Sukhavedaniyaṃ, bhikkhave, phassaṃ paṭicca uppajjati sukhavedanā. Tasseva sukhavedaniyassa phassassa nirodhā yaṃ tajjaṃ vedayitaṃ sukhavedaniyaṃ phassaṃ paṭicca uppannā sukhavedanā sā nirujjhati sā vūpasammati. Dukkhavedaniyaṃ, bhikkhave, phassaṃ paṭicca uppajjati dukkhavedanā. Tasseva dukkhavedaniyassa phassassa nirodhā yaṃ tajjaṃ vedayitaṃ dukkhavedaniyaṃ phassaṃ paṭicca uppannā dukkhavedanā sā nirujjhati sā vūpasammati. Adukkhamasukhavedaniyaṃ, bhikkhave, phassaṃ paṭicca uppajjati adukkhamasukhavedanā. Tasseva adukkhamasukhavedaniyassa phassassa nirodhā yaṃ tajjaṃ vedayitaṃ adukkhamasukhavedaniyaṃ phassaṃ paṭicca uppannā adukkhamasukhavedanā sā nirujjhati sā vūpasammati.
‘‘သေယ္ယထာပိ , ဘိက္ခဝေ, ဒ္ဝိန္နံ ကဋ္ဌာနံ သင္ဃဋ္ဋနသမောဓာနာ ဥသ္မာ ဇာယတိ တေဇော အဘိနိဗ္ဗတ္တတိ။ တေသံယေဝ ဒ္ဝိန္နံ ကဋ္ဌာနံ နာနာကတဝိနိဗ္ဘောဂာ 1 ယာ တဇ္ဇာ ဥသ္မာ သာ နိရုဇ္ဈတိ သာ ဝူပသမ္မတိ; ဧဝမေဝ ခော, ဘိက္ခဝေ, သုခဝေဒနိယံ ဖသ္သံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ သုခဝေဒနာ။ တသ္သေဝ သုခဝေဒနိယသ္သ ဖသ္သသ္သ နိရောဓာ ယံ တဇ္ဇံ ဝေဒယိတံ သုခဝေဒနိယံ ဖသ္သံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပန္နာ သုခဝေဒနာ သာ နိရုဇ္ဈတိ သာ ဝူပသမ္မတိ။ပေ.။ အဒုက္ခမသုခဝေဒနိယံ ဖသ္သံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ အဒုက္ခမသုခဝေဒနာ။ တသ္သေဝ အဒုက္ခမသုခဝေဒနိယသ္သ ဖသ္သသ္သ နိရောဓာ ယံ တဇ္ဇံ ဝေဒယိတံ အဒုက္ခမသုခဝေဒနိယံ ဖသ္သံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပန္နာ အဒုက္ခမသုခဝေဒနာ သာ နိရုဇ္ဈတိ သာ ဝူပသမ္မတိ။
‘‘Seyyathāpi , bhikkhave, dvinnaṃ kaṭṭhānaṃ saṅghaṭṭanasamodhānā usmā jāyati tejo abhinibbattati. Tesaṃyeva dvinnaṃ kaṭṭhānaṃ nānākatavinibbhogā 2 yā tajjā usmā sā nirujjhati sā vūpasammati; evameva kho, bhikkhave, sukhavedaniyaṃ phassaṃ paṭicca uppajjati sukhavedanā. Tasseva sukhavedaniyassa phassassa nirodhā yaṃ tajjaṃ vedayitaṃ sukhavedaniyaṃ phassaṃ paṭicca uppannā sukhavedanā sā nirujjhati sā vūpasammati…pe… adukkhamasukhavedaniyaṃ phassaṃ paṭicca uppajjati adukkhamasukhavedanā. Tasseva adukkhamasukhavedaniyassa phassassa nirodhā yaṃ tajjaṃ vedayitaṃ adukkhamasukhavedaniyaṃ phassaṃ paṭicca uppannā adukkhamasukhavedanā sā nirujjhati sā vūpasammati.
‘‘ဧဝံ ပသ္သံ, ဘိက္ခဝေ, သုတဝာ အရိယသာဝကော ဖသ္သေပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, ဝေဒနာယပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, သညာယပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, သင္ခာရေသုပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, ဝိညာဏသ္မိမ္ပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ; နိဗ္ဗိန္ဒံ ဝိရဇ္ဇတိ, ဝိရာဂာ ဝိမုစ္စတိ, ဝိမုတ္တသ္မိံ ဝိမုတ္တမိတိ ဉာဏံ ဟောတိ။ ‘ခီဏာ ဇာတိ, ဝုသိတံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ, ကတံ ကရဏီယံ, နာပရံ ဣတ္ထတ္တာယာ’တိ ပဇာနာတီ’’တိ။ ဒုတိယံ။
‘‘Evaṃ passaṃ, bhikkhave, sutavā ariyasāvako phassepi nibbindati, vedanāyapi nibbindati, saññāyapi nibbindati, saṅkhāresupi nibbindati, viññāṇasmimpi nibbindati; nibbindaṃ virajjati, virāgā vimuccati, vimuttasmiṃ vimuttamiti ñāṇaṃ hoti. ‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti pajānātī’’ti. Dutiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / သံယုတ္တနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ၂. ဒုတိယအသ္သုတဝာသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 2. Dutiyaassutavāsuttavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / သံယုတ္တနိကာယ (ဋီကာ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ၂. ဒုတိယအသ္သုတဝာသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 2. Dutiyaassutavāsuttavaṇṇanā
