Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / විනයවිනිච්‌ඡය-උත්‌තරවිනිච්‌ඡය • Vinayavinicchaya-uttaravinicchaya

    දුතියපාරාජිකකථා

    Dutiyapārājikakathā

    39.

    39.

    ආදියන්‌තො හරන්‌තොව-හරන්‌තො ඉරියාපථං;

    Ādiyanto harantova-haranto iriyāpathaṃ;

    විකොපෙන්‌තො තථා ඨානා, චාවෙන්‌තොපි පරාජිතො.

    Vikopento tathā ṭhānā, cāventopi parājito.

    40.

    40.

    තත්‌ථ නානෙකභණ්‌ඩානං, පඤ්‌චකානං වසා පන;

    Tattha nānekabhaṇḍānaṃ, pañcakānaṃ vasā pana;

    අවහාරා දසෙවෙතෙ, විඤ්‌ඤාතබ්‌බා විභාවිනා.

    Avahārā dasevete, viññātabbā vibhāvinā.

    41.

    41.

    සාහත්‌ථාණත්‌තිකො චෙව, නිස්‌සග්‌ගො අත්‌ථසාධකො;

    Sāhatthāṇattiko ceva, nissaggo atthasādhako;

    ධුරනික්‌ඛෙපනඤ්‌චාති, ඉදං සාහත්‌ථපඤ්‌චකං.

    Dhuranikkhepanañcāti, idaṃ sāhatthapañcakaṃ.

    42.

    42.

    පුබ්‌බසහපයොගො ච, සංවිදාහරණම්‌පි ච;

    Pubbasahapayogo ca, saṃvidāharaṇampi ca;

    සඞ්‌කෙතකම්‌මං නෙමිත්‌තං, පුබ්‌බයොගාදිපඤ්‌චකං.

    Saṅketakammaṃ nemittaṃ, pubbayogādipañcakaṃ.

    43.

    43.

    ථෙය්‍යපසය්‌හපරිකප්‌ප-පටිච්‌ඡන්‌නකුසාදිකා;

    Theyyapasayhaparikappa-paṭicchannakusādikā;

    අවහාරා ඉමෙ පඤ්‌ච, වෙදිතබ්‌බාව විඤ්‌ඤුනා.

    Avahārā ime pañca, veditabbāva viññunā.

    44.

    44.

    වත්‌ථුකාලග්‌ඝදෙසෙ ච, පරිභොගඤ්‌ච පඤ්‌චපි;

    Vatthukālagghadese ca, paribhogañca pañcapi;

    ඤත්‌වා එතානි කාතබ්‌බො, පණ්‌ඩිතෙන විනිච්‌ඡයො.

    Ñatvā etāni kātabbo, paṇḍitena vinicchayo.

    45.

    45.

    දුතියං වාපි කුද්‌දාලං, පිටකං පරියෙසතො;

    Dutiyaṃ vāpi kuddālaṃ, piṭakaṃ pariyesato;

    ගච්‌ඡතො ථෙය්‍යචිත්‌තෙන, දුක්‌කටං පුබ්‌බයොගතො.

    Gacchato theyyacittena, dukkaṭaṃ pubbayogato.

    46.

    46.

    තත්‌ථජාතකකට්‌ඨං වා, ලතං වා ඡින්‌දතො පන;

    Tatthajātakakaṭṭhaṃ vā, lataṃ vā chindato pana;

    දුක්‌කටං උභයත්‌ථාපි, වුත්‌තං සහපයොගතො.

    Dukkaṭaṃ ubhayatthāpi, vuttaṃ sahapayogato.

    47.

    47.

    පථවිං ඛණතො වාපි, බ්‍යූහතො පංසුමෙව වා;

    Pathaviṃ khaṇato vāpi, byūhato paṃsumeva vā;

    ආමසන්‌තස්‌ස වා කුම්‌භිං, හොති ආපත්‌ති දුක්‌කටං.

    Āmasantassa vā kumbhiṃ, hoti āpatti dukkaṭaṃ.

    48.

    48.

    මුඛෙ පාසං පවෙසෙත්‌වා, ඛාණුකෙ බද්‌ධකුම්‌භියා;

    Mukhe pāsaṃ pavesetvā, khāṇuke baddhakumbhiyā;

    බන්‌ධනානං වසා ඤෙය්‍යො, ඨානභෙදො විජානතා.

    Bandhanānaṃ vasā ñeyyo, ṭhānabhedo vijānatā.

    49.

    49.

    ද්‌වෙ ඨානානි පනෙකස්‌මිං, ඛාණුකෙ බද්‌ධකුම්‌භියා;

    Dve ṭhānāni panekasmiṃ, khāṇuke baddhakumbhiyā;

    වලයං රුක්‌ඛමූලස්‌මිං, පවෙසෙත්‌වා කතාය වා.

    Valayaṃ rukkhamūlasmiṃ, pavesetvā katāya vā.

    50.

    50.

    උද්‌ධරන්‌තස්‌ස ඛාණුං වා, ඡින්‌දතො සඞ්‌ඛලිම්‌පි වා;

    Uddharantassa khāṇuṃ vā, chindato saṅkhalimpi vā;

    ථුල්‌ලච්‌චයං තතො කුම්‌භිං, ඨානා චාවෙති චෙ චුතො.

    Thullaccayaṃ tato kumbhiṃ, ṭhānā cāveti ce cuto.

    51.

    51.

    පඨමං පන කුම්‌භිං වා, උද්‌ධරිත්‌වා තථා පුන;

    Paṭhamaṃ pana kumbhiṃ vā, uddharitvā tathā puna;

    ඨානා චාවෙති ඛාණුං වා, සඞ්‌ඛලිං වාපි සො නයො.

    Ṭhānā cāveti khāṇuṃ vā, saṅkhaliṃ vāpi so nayo.

    52.

    52.

    ඉතො චිතො ච ඝංසන්‌තො, මූලෙ සාරෙති රක්‌ඛති;

    Ito cito ca ghaṃsanto, mūle sāreti rakkhati;

    වලයං ඛෙගතං තත්‌ථ, කරොන්‌තොව පරාජිතො.

    Valayaṃ khegataṃ tattha, karontova parājito.

    53.

    53.

    ජාතං ඡින්‌දති චෙ රුක්‌ඛං, දුක්‌කටං කුම්‌භිමත්‌ථකෙ;

    Jātaṃ chindati ce rukkhaṃ, dukkaṭaṃ kumbhimatthake;

    සමීපෙ ඡින්‌දතො තස්‌ස, පාචිත්‌තියමතත්‌ථජං.

    Samīpe chindato tassa, pācittiyamatatthajaṃ.

    54.

    54.

    අන්‌තොකුම්‌භිගතං භණ්‌ඩං, ඵන්‌දාපෙති සචෙ පන;

    Antokumbhigataṃ bhaṇḍaṃ, phandāpeti sace pana;

    අපබ්‍යූහෙති තත්‌ථෙව, තස්‌ස ථුල්‌ලච්‌චයං සියා.

    Apabyūheti tattheva, tassa thullaccayaṃ siyā.

    55.

    55.

    හරන්‌තො කුම්‌භියා භණ්‌ඩං, මුට්‌ඨිං ඡින්‌දති අත්‌තනො;

    Haranto kumbhiyā bhaṇḍaṃ, muṭṭhiṃ chindati attano;

    භාජනෙ වා ගතං කත්‌වා, හොති භික්‌ඛු පරාජිතො.

    Bhājane vā gataṃ katvā, hoti bhikkhu parājito.

    56.

    56.

    හාරං වා පන පාමඞ්‌ගං, සුත්‌තාරුළ්‌හං තු කුම්‌භියා;

    Hāraṃ vā pana pāmaṅgaṃ, suttāruḷhaṃ tu kumbhiyā;

    ඵන්‌දාපෙති යථාවත්‌ථුං, ඨානා චාවෙති චෙ චුතො.

    Phandāpeti yathāvatthuṃ, ṭhānā cāveti ce cuto.

    57.

    57.

    සප්‌පිආදීසු යං කිඤ්‌චි, පිවතො පාදපූරණං;

    Sappiādīsu yaṃ kiñci, pivato pādapūraṇaṃ;

    එකෙනෙව පයොගෙන, පීතමත්‌තෙ පරාජයො.

    Ekeneva payogena, pītamatte parājayo.

    58.

    58.

    කත්‌වාව ධුරනික්‌ඛෙපං, පිවන්‌තස්‌ස පුනප්‌පුනං;

    Katvāva dhuranikkhepaṃ, pivantassa punappunaṃ;

    සකලම්‌පි ච තං කුම්‌භිං, පිවතො න පරාජයො.

    Sakalampi ca taṃ kumbhiṃ, pivato na parājayo.

    59.

    59.

    සචෙ ඛිපති යං කිඤ්‌චි, භණ්‌ඩකං තෙලකුම්‌භියං;

    Sace khipati yaṃ kiñci, bhaṇḍakaṃ telakumbhiyaṃ;

    තං පාදග්‌ඝනකං තෙලං, ධුවං පිවති තාවදෙ.

    Taṃ pādagghanakaṃ telaṃ, dhuvaṃ pivati tāvade.

    60.

    60.

    හත්‌ථතො මුත්‌තමත්‌තෙව, ථෙය්‍යචිත්‌තො විනස්‌සති;

    Hatthato muttamatteva, theyyacitto vinassati;

    ආවිඤ්‌ජෙත්‌වාපි වා කුම්‌භිං, තෙලං ගාළෙති චෙ තථා.

    Āviñjetvāpi vā kumbhiṃ, telaṃ gāḷeti ce tathā.

    61.

    61.

    තෙලස්‌සාකිරණං ඤත්‌වා, ඛිත්‌තං රිත්‌තාය කුම්‌භියා;

    Telassākiraṇaṃ ñatvā, khittaṃ rittāya kumbhiyā;

    පීතං තෙලඤ්‌ච තං භණ්‌ඩං, උද්‌ධරන්‌තොව ධංසිතො.

    Pītaṃ telañca taṃ bhaṇḍaṃ, uddharantova dhaṃsito.

    62.

    62.

    තත්‌ථෙව භින්‌දතො තෙලං, ඡඩ්‌ඩෙන්‌තස්‌ස තථෙව ච;

    Tattheva bhindato telaṃ, chaḍḍentassa tatheva ca;

    ඣාපෙන්‌තස්‌ස අභොගං වා, කරොන්‌තස්‌ස ච දුක්‌කටං.

    Jhāpentassa abhogaṃ vā, karontassa ca dukkaṭaṃ.

    භූමට්‌ඨකථා.

    Bhūmaṭṭhakathā.

    63.

    63.

    ඨපිතං පත්‌ථරිත්‌වා ච, සාටකත්‌ථරණාදිකං;

    Ṭhapitaṃ pattharitvā ca, sāṭakattharaṇādikaṃ;

    වෙඨෙත්‌වා උද්‌ධරන්‌තස්‌ස, මුත්‌තෙ ඨානා පරාභවො.

    Veṭhetvā uddharantassa, mutte ṭhānā parābhavo.

    64.

    64.

    ඔරිමන්‌තෙන වා ඵුට්‌ඨ-මොකාසං පාරිමන්‌තතො;

    Orimantena vā phuṭṭha-mokāsaṃ pārimantato;

    පාරාජිකමතික්‌කන්‌තෙ, කඩ්‌ඪතො උජුකම්‌පි වා.

    Pārājikamatikkante, kaḍḍhato ujukampi vā.

    ථලට්‌ඨකථා.

    Thalaṭṭhakathā.

    65.

    65.

    පුරතො මුඛතුණ්‌ඩඤ්‌ච, කලාපග්‌ගඤ්‌ච පච්‌ඡතො;

    Purato mukhatuṇḍañca, kalāpaggañca pacchato;

    ද්‌වීසු පස්‌සෙසු පක්‌ඛන්‌තො, හෙට්‌ඨා පාදනඛා තථා.

    Dvīsu passesu pakkhanto, heṭṭhā pādanakhā tathā.

    66.

    66.

    උද්‌ධඤ්‌චාපි සිඛග්‌ගන්‌ති, ගගනෙ ගච්‌ඡතො පන;

    Uddhañcāpi sikhagganti, gagane gacchato pana;

    මොරස්‌ස ඡ පරිච්‌ඡෙදා, වෙදිතබ්‌බා විභාවිනා.

    Morassa cha paricchedā, veditabbā vibhāvinā.

    67.

    67.

    භික්‌ඛු ‘‘සස්‌සාමිකං මොරං, ගහෙස්‌සාමී’’ති ඛෙගතං;

    Bhikkhu ‘‘sassāmikaṃ moraṃ, gahessāmī’’ti khegataṃ;

    හත්‌ථං වාපි පසාරෙති, පුරතො වාස්‌ස තිට්‌ඨති.

    Hatthaṃ vāpi pasāreti, purato vāssa tiṭṭhati.

    68.

    68.

    මොරොපි ගගනෙ පක්‌ඛෙ, චාරෙති න ච ගච්‌ඡති;

    Moropi gagane pakkhe, cāreti na ca gacchati;

    දුක්‌කටං ගමනච්‌ඡෙදෙ, ආමසන්‌තස්‌ස චෙව තං.

    Dukkaṭaṃ gamanacchede, āmasantassa ceva taṃ.

    69.

    69.

    ඨානා මොරමමොචෙන්‌තො, ඵන්‌දාපෙති සචෙ පන;

    Ṭhānā moramamocento, phandāpeti sace pana;

    එවං ඵන්‌දාපනෙ තස්‌ස, ථුල්‌ලච්‌චයමුදීරිතං.

    Evaṃ phandāpane tassa, thullaccayamudīritaṃ.

    70.

    70.

    අග්‌ගහෙත්‌වා ගහෙත්‌වා වා, හත්‌ථෙන පන අත්‌තනො;

    Aggahetvā gahetvā vā, hatthena pana attano;

    ඨානා චාවෙති චෙ මොරං, සයං ඨානා චුතො සියා.

    Ṭhānā cāveti ce moraṃ, sayaṃ ṭhānā cuto siyā.

    71.

    71.

    ඵුට්‌ඨොකාසං මුඛග්‌ගෙන, කලාපග්‌ගෙන වා පන;

    Phuṭṭhokāsaṃ mukhaggena, kalāpaggena vā pana;

    කලාපග්‌ගෙන වා ඵුට්‌ඨං, මුඛතුණ්‌ඩෙන භික්‌ඛු චෙ.

    Kalāpaggena vā phuṭṭhaṃ, mukhatuṇḍena bhikkhu ce.

    72.

    72.

    අතික්‌කාමෙය්‍ය යො මොරං, ඨානා චාවෙති නාම සො;

    Atikkāmeyya yo moraṃ, ṭhānā cāveti nāma so;

    එසෙව ච නයො පාද-සිඛාපක්‌ඛෙසු දීපිතො.

    Eseva ca nayo pāda-sikhāpakkhesu dīpito.

    73.

    73.

    ගගනෙ පන ගච්‌ඡන්‌තො, කරෙ මොරො නිලීයති;

    Gagane pana gacchanto, kare moro nilīyati;

    තං කරෙනෙව චාරෙන්‌තො, ඵන්‌දාපෙතීති වුච්‌චති.

    Taṃ kareneva cārento, phandāpetīti vuccati.

    74.

    74.

    සචෙ ගණ්‌හාති තං මොරං, ඉතරෙන කරෙන සො;

    Sace gaṇhāti taṃ moraṃ, itarena karena so;

    චාවිතත්‌තා පන ඨානා, භික්‌ඛු ඨානා චුතො සියා.

    Cāvitattā pana ṭhānā, bhikkhu ṭhānā cuto siyā.

    75.

    75.

    ඉතරං පන මොරස්‌ස, උපනෙති සචෙ කරං;

    Itaraṃ pana morassa, upaneti sace karaṃ;

    න දොසො තත්‌ථ උඩ්‌ඩෙත්‌වා, සයමෙව නිලීයති.

    Na doso tattha uḍḍetvā, sayameva nilīyati.

    76.

    76.

    දිස්‌වා අඞ්‌ගෙ නිලීනං තං, ථෙය්‍යචිත්‌තෙන ගච්‌ඡතො;

    Disvā aṅge nilīnaṃ taṃ, theyyacittena gacchato;

    පාදෙ ථුල්‌ලච්‌චයං හොති, දුතියෙ ච පරාජයො.

    Pāde thullaccayaṃ hoti, dutiye ca parājayo.

    77.

    77.

    භූමියං ඨිතමොරස්‌ස, තීණි ඨානානි පණ්‌ඩිතො;

    Bhūmiyaṃ ṭhitamorassa, tīṇi ṭhānāni paṇḍito;

    පාදානඤ්‌ච කලාපස්‌ස, වසෙන පරිදීපයෙ.

    Pādānañca kalāpassa, vasena paridīpaye.

    78.

    78.

    තතො කෙසග්‌ගමත්‌තම්‌පි, මොරං පථවිතො පන;

    Tato kesaggamattampi, moraṃ pathavito pana;

    හොති පාරාජිකං තස්‌ස, උක්‌ඛිපන්‌තස්‌ස භික්‌ඛුනො.

    Hoti pārājikaṃ tassa, ukkhipantassa bhikkhuno.

    79.

    79.

    ඡිජ්‌ජමානං සුවණ්‌ණාදිං, පත්‌තෙ පතති චෙ පන;

    Chijjamānaṃ suvaṇṇādiṃ, patte patati ce pana;

    හත්‌ථෙන උද්‌ධරන්‌තස්‌ස, තස්‌ස පාරාජිකං සියා.

    Hatthena uddharantassa, tassa pārājikaṃ siyā.

    80.

    80.

    සචෙ අනුද්‌ධරිත්‌වාව, ථෙය්‍යචිත්‌තෙන ගච්‌ඡති;

    Sace anuddharitvāva, theyyacittena gacchati;

    දුතියෙ පදවාරස්‌මිං, පාරාජිකමුදීරයෙ.

    Dutiye padavārasmiṃ, pārājikamudīraye.

    81.

    81.

    එසෙව ච නයො ඤෙය්‍යො, හත්‌ථෙ වත්‌ථෙව මත්‌ථකෙ;

    Eseva ca nayo ñeyyo, hatthe vattheva matthake;

    තං තං තස්‌ස භවෙ ඨානං, යත්‌ථ යත්‌ථ පතිට්‌ඨිතං.

    Taṃ taṃ tassa bhave ṭhānaṃ, yattha yattha patiṭṭhitaṃ.

    ආකාසට්‌ඨකථා.

    Ākāsaṭṭhakathā.

    82.

    82.

    ථෙය්‍යචිත්‌තෙන යං කිඤ්‌චි, මඤ්‌චපීඨාදිසුට්‌ඨිතං;

    Theyyacittena yaṃ kiñci, mañcapīṭhādisuṭṭhitaṃ;

    ආමාසම්‌පි අනාමාසං, ආමසන්‌තස්‌ස දුක්‌කටං.

    Āmāsampi anāmāsaṃ, āmasantassa dukkaṭaṃ.

    83.

    83.

    සංහරිත්‌වා සචෙ වංසෙ, ඨපිතං හොති චීවරං;

    Saṃharitvā sace vaṃse, ṭhapitaṃ hoti cīvaraṃ;

    කත්‌වා පුනොරතො භොගං, තථා අන්‌තඤ්‌ච පාරතො.

    Katvā punorato bhogaṃ, tathā antañca pārato.

    84.

    84.

    චීවරෙන ඵුට්‌ඨොකාසො, ඨානං තස්‌ස පවුච්‌චති;

    Cīvarena phuṭṭhokāso, ṭhānaṃ tassa pavuccati;

    න තු චීවරවංසො සො, හොතීති සකලො මතො.

    Na tu cīvaravaṃso so, hotīti sakalo mato.

    85.

    85.

    ඔරිමන්‌තෙන ඔකාසං, ඵුට්‌ඨං තමිතරෙන වා;

    Orimantena okāsaṃ, phuṭṭhaṃ tamitarena vā;

    ඉතරෙනපි වා ඵුට්‌ඨං, ඔරිමන්‌තෙන වා පුන.

    Itarenapi vā phuṭṭhaṃ, orimantena vā puna.

    86.

    86.

    දක්‌ඛිණන්‌තෙන ඵුට්‌ඨං වා, වාමන්‌තෙනිතරෙන වා;

    Dakkhiṇantena phuṭṭhaṃ vā, vāmantenitarena vā;

    වාමන්‌තෙන ඵුට්‌ඨට්‌ඨානං, අතික්‌කාමයතො චුති.

    Vāmantena phuṭṭhaṭṭhānaṃ, atikkāmayato cuti.

    87.

    87.

    උද්‌ධං වා උක්‌ඛිපන්‌තස්‌ස, චීවරං පන වංසතො;

    Uddhaṃ vā ukkhipantassa, cīvaraṃ pana vaṃsato;

    කෙසග්‌ගමත්‌තෙ උක්‌ඛිත්‌තෙ, තස්‌ස පාරාජිකං භවෙ.

    Kesaggamatte ukkhitte, tassa pārājikaṃ bhave.

    88.

    88.

    රජ්‌ජුකෙන ච බන්‌ධිත්‌වා, ඨපිතං පන චීවරං;

    Rajjukena ca bandhitvā, ṭhapitaṃ pana cīvaraṃ;

    ථුල්‌ලච්‌චයං විමොචෙන්‌තො, මුත්‌තෙ පාරාජිකං ඵුසෙ.

    Thullaccayaṃ vimocento, mutte pārājikaṃ phuse.

    89.

    89.

    වෙඨෙත්‌වා ඨපිතං වංසෙ, නිබ්‌බෙඨෙන්‌තස්‌ස භික්‌ඛුනො;

    Veṭhetvā ṭhapitaṃ vaṃse, nibbeṭhentassa bhikkhuno;

    වලයං ඡින්‌දතො වාපි, මොචෙන්‌තස්‌සප්‍යයං නයො.

    Valayaṃ chindato vāpi, mocentassapyayaṃ nayo.

    90.

    90.

    චීවරස්‌ස පසාරෙත්‌වා, ඨපිතස්‌ස හි වංසකෙ;

    Cīvarassa pasāretvā, ṭhapitassa hi vaṃsake;

    සංහරිත්‌වා තු නික්‌ඛිත්‌තෙ, චීවරෙ විය නිච්‌ඡයො.

    Saṃharitvā tu nikkhitte, cīvare viya nicchayo.

    91.

    91.

    සික්‌කාය පක්‌ඛිපිත්‌වා යං, ලග්‌ගිතං හොති භණ්‌ඩකං;

    Sikkāya pakkhipitvā yaṃ, laggitaṃ hoti bhaṇḍakaṃ;

    සික්‌කාතො තං හරන්‌තො වා, සහ සික්‌කාය වා චුතො.

    Sikkāto taṃ haranto vā, saha sikkāya vā cuto.

    92.

    92.

    කුන්‌තාදිං නාගදන්‌තෙසු, ඨිතෙසු පටිපාටියා;

    Kuntādiṃ nāgadantesu, ṭhitesu paṭipāṭiyā;

    අග්‌ගෙ වා පන බුන්‌දෙ වා, ගහෙත්‌වා පරිකඩ්‌ඪතො.

    Agge vā pana bunde vā, gahetvā parikaḍḍhato.

    93.

    93.

    පාරාජිකං ඵුට්‌ඨොකාසං, අතික්‌කාමයතො සියා;

    Pārājikaṃ phuṭṭhokāsaṃ, atikkāmayato siyā;

    උජුකං උක්‌ඛිපන්‌තස්‌ස, කෙසග්‌ගෙන පරාජයො.

    Ujukaṃ ukkhipantassa, kesaggena parājayo.

    94.

    94.

    පාකාරාභිමුඛො ඨත්‌වා, ආකඩ්‌ඪති සචෙ පන;

    Pākārābhimukho ṭhatvā, ākaḍḍhati sace pana;

    ඔරිමන්‌තඵුට්‌ඨොකාස-මිතරන්‌තච්‌චයෙ චුතො.

    Orimantaphuṭṭhokāsa-mitarantaccaye cuto.

    95.

    95.

    තථෙව පරතො තස්‌ස, පෙල්‌ලෙන්‌තස්‌සාපි භික්‌ඛුනො;

    Tatheva parato tassa, pellentassāpi bhikkhuno;

    භිත්‌තිං පන ච නිස්‌සාය, ඨපිතෙපි අයං නයො.

    Bhittiṃ pana ca nissāya, ṭhapitepi ayaṃ nayo.

    96.

    96.

    චාලෙන්‌තස්‌ස ච තාලස්‌ස, ඵලං වත්‌ථු හි පූරති;

    Cālentassa ca tālassa, phalaṃ vatthu hi pūrati;

    යෙනස්‌ස බන්‌ධනා මුත්‌තෙ, තස්‌මිං පාරාජිකං භවෙ.

    Yenassa bandhanā mutte, tasmiṃ pārājikaṃ bhave.

    97.

    97.

    පිණ්‌ඩිං ඡින්‌දති තාලස්‌ස, සචෙ පාරාජිකං සියා;

    Piṇḍiṃ chindati tālassa, sace pārājikaṃ siyā;

    එසෙව ච නයො සෙස-රුක්‌ඛපුප්‌ඵඵලෙසුපි.

    Eseva ca nayo sesa-rukkhapupphaphalesupi.

    වෙහාසට්‌ඨකථා.

    Vehāsaṭṭhakathā.

    98.

    98.

    ගච්‌ඡතො හි නිධිට්‌ඨානං, පදවාරෙන දුක්‌කටං;

    Gacchato hi nidhiṭṭhānaṃ, padavārena dukkaṭaṃ;

    උදකෙ පන ගම්‌භීරෙ, තථා නිමුජ්‌ජනාදිසු.

    Udake pana gambhīre, tathā nimujjanādisu.

    99.

    99.

    තත්‌ථජාතකපුප්‌ඵෙසු, යෙන පුප්‌ඵෙන පූරති;

    Tatthajātakapupphesu, yena pupphena pūrati;

    වත්‌ථු තං ඡින්‌දතො පුප්‌ඵං, තස්‌ස පාරාජිකං වදෙ.

    Vatthu taṃ chindato pupphaṃ, tassa pārājikaṃ vade.

    100.

    100.

    එකනාළස්‌ස වා පස්‌සෙ, වාකො උප්‌පලජාතියා;

    Ekanāḷassa vā passe, vāko uppalajātiyā;

    න ඡිජ්‌ජති තතො යාව, තාව නං පරිරක්‌ඛති.

    Na chijjati tato yāva, tāva naṃ parirakkhati.

    101.

    101.

    සාමිකෙහෙව පුප්‌ඵෙසු, ඡින්‌දිත්‌වා ඨපිතෙසුපි;

    Sāmikeheva pupphesu, chinditvā ṭhapitesupi;

    පුබ්‌බෙ වුත්‌තනයෙනෙව, වෙදිතබ්‌බො විනිච්‌ඡයො.

    Pubbe vuttanayeneva, veditabbo vinicchayo.

    102.

    102.

    භාරබද්‌ධානි පුප්‌ඵානි, ඡස්‌වාකාරෙසු කෙනචි;

    Bhārabaddhāni pupphāni, chasvākāresu kenaci;

    ආකාරෙන සචෙ තානි, ඨානා චාවෙති නස්‌සති.

    Ākārena sace tāni, ṭhānā cāveti nassati.

    103.

    103.

    ඨපිතං පන පුප්‌ඵානං, කලාපං ජලපිට්‌ඨියං;

    Ṭhapitaṃ pana pupphānaṃ, kalāpaṃ jalapiṭṭhiyaṃ;

    චාලෙත්‌වා උදකං පුප්‌ඵ-ට්‌ඨානා චාවෙති චෙ චුතො.

    Cāletvā udakaṃ puppha-ṭṭhānā cāveti ce cuto.

    104.

    104.

    පරිකප්‌පෙති චෙ ‘‘එත්‌ථ, ගහෙස්‌සාමී’’ති රක්‌ඛති;

    Parikappeti ce ‘‘ettha, gahessāmī’’ti rakkhati;

    උද්‌ධරන්‌තො ගතට්‌ඨානා, භට්‌ඨො නාම පවුච්‌චති.

    Uddharanto gataṭṭhānā, bhaṭṭho nāma pavuccati.

    105.

    105.

    අච්‌චුග්‌ගතස්‌ස තං ඨානං, ජලතො සකලං ජලං;

    Accuggatassa taṃ ṭhānaṃ, jalato sakalaṃ jalaṃ;

    උප්‌පාටෙත්‌වා තතො පුප්‌ඵං, උජුමුද්‌ධරතො පන.

    Uppāṭetvā tato pupphaṃ, ujumuddharato pana.

    106.

    106.

    නාළන්‌තෙ ජලතො මුත්‌ත-මත්‌තෙ පාරාජිකං භවෙ;

    Nāḷante jalato mutta-matte pārājikaṃ bhave;

    අමුත්‌තෙ ජලතො තස්‌මිං, ථුල්‌ලච්‌චයමුදීරිතං.

    Amutte jalato tasmiṃ, thullaccayamudīritaṃ.

    107.

    107.

    පුප්‌ඵෙ ගහෙත්‌වා නාමෙත්‌වා, උප්‌පාටෙති සචෙ පන;

    Pupphe gahetvā nāmetvā, uppāṭeti sace pana;

    න තස්‌ස උදකං ඨානං, නට්‌ඨො උප්‌පාටිතක්‌ඛණෙ.

    Na tassa udakaṃ ṭhānaṃ, naṭṭho uppāṭitakkhaṇe.

    108.

    108.

    යො හි සස්‌සාමිකෙ මච්‌ඡෙ, ථෙය්‍යචිත්‌තෙන ගණ්‌හති;

    Yo hi sassāmike macche, theyyacittena gaṇhati;

    බළිසෙනපි ජාලෙන, හත්‌ථෙන කුමිනෙන වා.

    Baḷisenapi jālena, hatthena kuminena vā.

    109.

    109.

    තස්‌සෙවං ගණ්‌හතො වත්‌ථු, යෙන මච්‌ඡෙන පූරති;

    Tassevaṃ gaṇhato vatthu, yena macchena pūrati;

    තස්‌මිං උද්‌ධටමත්‌තස්‌මිං, ජලා හොති පරාජයො.

    Tasmiṃ uddhaṭamattasmiṃ, jalā hoti parājayo.

    110.

    110.

    ඨානං සලිලජානඤ්‌හි, කෙවලං සකලං ජලං;

    Ṭhānaṃ salilajānañhi, kevalaṃ sakalaṃ jalaṃ;

    සලිලට්‌ඨං විමොචෙන්‌තො, ජලා පාරාජිකො භවෙ.

    Salilaṭṭhaṃ vimocento, jalā pārājiko bhave.

    111.

    111.

    නීරතො උප්‌පතිත්‌වා යො, තීරෙ පතති වාරිජො;

    Nīrato uppatitvā yo, tīre patati vārijo;

    ගණ්‌හතො තං පනාපත්‌තිං, භණ්‌ඩග්‌ඝෙන විනිද්‌දිසෙ.

    Gaṇhato taṃ panāpattiṃ, bhaṇḍagghena viniddise.

    112.

    112.

    මාරණත්‌ථාය මච්‌ඡානං, තළාකෙ නදියාපි වා;

    Māraṇatthāya macchānaṃ, taḷāke nadiyāpi vā;

    නින්‌නෙ මච්‌ඡවිසං නාම, පක්‌ඛිපිත්‌වා ගතෙ පන.

    Ninne macchavisaṃ nāma, pakkhipitvā gate pana.

    113.

    113.

    පච්‌ඡා මච්‌ඡවිසං මච්‌ඡා, ඛාදිත්‌වා පිලවන්‌ති චෙ;

    Pacchā macchavisaṃ macchā, khāditvā pilavanti ce;

    පාරාජිකං මතෙ මච්‌ඡෙ, ථෙය්‍යචිත්‌තෙන ගණ්‌හතො.

    Pārājikaṃ mate macche, theyyacittena gaṇhato.

    114.

    114.

    පංසුකූලිකසඤ්‌ඤාය, න දොසො කොචි ගණ්‌හතො;

    Paṃsukūlikasaññāya, na doso koci gaṇhato;

    සාමිකෙස්‌වාහරන්‌තෙසු, භණ්‌ඩදෙය්‍යමුදීරිතං.

    Sāmikesvāharantesu, bhaṇḍadeyyamudīritaṃ.

    115.

    115.

    ගහෙත්‌වා සාමිකා මච්‌ඡෙ, සචෙ යන්‌ති නිරාලයා;

    Gahetvā sāmikā macche, sace yanti nirālayā;

    ගණ්‌හතො පන තෙ සෙසෙ, ථෙය්‍යචිත්‌තෙන දුක්‌කටං.

    Gaṇhato pana te sese, theyyacittena dukkaṭaṃ.

    116.

    116.

    අමතෙසු අනාපත්‌තිං, වදන්‌ති විනයඤ්‌ඤුනො;

    Amatesu anāpattiṃ, vadanti vinayaññuno;

    එසෙව ච නයො සෙසෙ, කච්‌ඡපාදිම්‌හි වාරිජෙ.

    Eseva ca nayo sese, kacchapādimhi vārije.

    උදකට්‌ඨකථා.

    Udakaṭṭhakathā.

    117.

    117.

    ‘‘නාවං නාවට්‌ඨං වා භණ්‌ඩං, ථෙනෙත්‌වා ගණ්‌හිස්‌සාමී’’ති;

    ‘‘Nāvaṃ nāvaṭṭhaṃ vā bhaṇḍaṃ, thenetvā gaṇhissāmī’’ti;

    පාදුද්‌ධාරෙ දොසා වුත්‌තා, භික්‌ඛුස්‌සෙවං ගච්‌ඡන්‌තස්‌ස.

    Pāduddhāre dosā vuttā, bhikkhussevaṃ gacchantassa.

    118.

    118.

    බද්‌ධාය නාවාය හි චණ්‌ඩසොතෙ;

    Baddhāya nāvāya hi caṇḍasote;

    ඨානං මතං බන්‌ධනමෙකමෙව;

    Ṭhānaṃ mataṃ bandhanamekameva;

    භික්‌ඛුස්‌ස තස්‌මිං මුත්‌තමත්‌තෙ;

    Bhikkhussa tasmiṃ muttamatte;

    පාරාජිකං තස්‌ස වදන්‌ති ධීරා.

    Pārājikaṃ tassa vadanti dhīrā.

    119.

    119.

    නිච්‌චලෙ උදකෙ නාව-මබන්‌ධනමවට්‌ඨිතං;

    Niccale udake nāva-mabandhanamavaṭṭhitaṃ;

    පුරතො පච්‌ඡතො වාපි, පස්‌සතො වාපි කඩ්‌ඪතො.

    Purato pacchato vāpi, passato vāpi kaḍḍhato.

    120.

    120.

    එකෙනන්‌තෙන සම්‌ඵුට්‌ඨ-මොකාසමිතරෙන තං;

    Ekenantena samphuṭṭha-mokāsamitarena taṃ;

    අතික්‌කාමයතො නාවං, තස්‌ස පාරාජිකං සියා.

    Atikkāmayato nāvaṃ, tassa pārājikaṃ siyā.

    121. තථා –

    121. Tathā –

    උද්‌ධං කෙසග්‌ගමත්‌තම්‌පි, උදකම්‌හා විමොචිතෙ;

    Uddhaṃ kesaggamattampi, udakamhā vimocite;

    අධොනාවාතලං තෙන, ඵුට්‌ඨඤ්‌ච මුඛවට්‌ටියා.

    Adhonāvātalaṃ tena, phuṭṭhañca mukhavaṭṭiyā.

    122.

    122.

    බන්‌ධිත්‌වා පන යා තීරෙ, ඨපිතා නිච්‌චලෙ ජලෙ;

    Bandhitvā pana yā tīre, ṭhapitā niccale jale;

    බන්‌ධනඤ්‌ච ඨිතොකාසො, ඨානං තස්‌සා ද්‌විධා මතං.

    Bandhanañca ṭhitokāso, ṭhānaṃ tassā dvidhā mataṃ.

    123.

    123.

    හොති ථුල්‌ලච්‌චයං පුබ්‌බං, බන්‌ධනස්‌ස විමොචනෙ;

    Hoti thullaccayaṃ pubbaṃ, bandhanassa vimocane;

    පච්‌ඡා කෙනචුපායෙන, ඨානා චාවෙති චෙ චුතො.

    Pacchā kenacupāyena, ṭhānā cāveti ce cuto.

    124.

    124.

    චාවෙත්‌වා පඨමං ඨානා, පච්‌ඡා බන්‌ධනමොචනෙ;

    Cāvetvā paṭhamaṃ ṭhānā, pacchā bandhanamocane;

    එසෙව ච නයො වුත්‌තො, ථෙය්‍යචිත්‌තස්‌ස භික්‌ඛුනො.

    Eseva ca nayo vutto, theyyacittassa bhikkhuno.

    125.

    125.

    උස්‌සාරෙත්‌වා නිකුජ්‌ජිත්‌වා, ඨපිතාය ථලෙ පන;

    Ussāretvā nikujjitvā, ṭhapitāya thale pana;

    ඵුට්‌ඨොකාසොව හි ඨානං, නාවාය මුඛවට්‌ටියා.

    Phuṭṭhokāsova hi ṭhānaṃ, nāvāya mukhavaṭṭiyā.

    126.

    126.

    ඤෙය්‍යො ඨානපරිච්‌ඡෙදො;

    Ñeyyo ṭhānaparicchedo;

    ආකාරෙහෙව පඤ්‌චහි;

    Ākāreheva pañcahi;

    යතො කුතොචි චාවෙන්‌තො;

    Yato kutoci cāvento;

    හොති පාරාජිකො නරො.

    Hoti pārājiko naro.

    127.

    127.

    එසෙව ච නයො ඤෙය්‍යො, නාවායුක්‌කුජ්‌ජිතායපි;

    Eseva ca nayo ñeyyo, nāvāyukkujjitāyapi;

    ඨපිතායපි නාවාය, ඝටිකානං තථූපරි.

    Ṭhapitāyapi nāvāya, ghaṭikānaṃ tathūpari.

    128.

    128.

    ථෙය්‍යා තිත්‌ථෙ ඨිතං නාවං, ආරුහිත්‌වා සචෙ පන;

    Theyyā titthe ṭhitaṃ nāvaṃ, āruhitvā sace pana;

    අරිත්‌තෙන ඵියෙනාපි, පාජෙන්‌තස්‌ස පරාජයො.

    Arittena phiyenāpi, pājentassa parājayo.

    129.

    129.

    සචෙ ඡත්‌තං පණාමෙත්‌වා, උස්‌සාපෙත්‌වාව චීවරං;

    Sace chattaṃ paṇāmetvā, ussāpetvāva cīvaraṃ;

    ලඞ්‌කාරසදිසං කත්‌වා, ගණ්‌හාපෙති සමීරණං.

    Laṅkārasadisaṃ katvā, gaṇhāpeti samīraṇaṃ.

    130.

    130.

    ආගම්‌ම බලවා වාතො, නාවං හරති චෙ පන;

    Āgamma balavā vāto, nāvaṃ harati ce pana;

    වාතෙනෙව හටා නාවා, න දොසො කොචි විජ්‌ජති.

    Vāteneva haṭā nāvā, na doso koci vijjati.

    131.

    131.

    සයමෙව ච යං කිඤ්‌චි, ගාමතිත්‌ථමුපාගතං;

    Sayameva ca yaṃ kiñci, gāmatitthamupāgataṃ;

    අචාවෙන්‌තොව තං ඨානා, කිණිත්‌වා චෙ පලායති.

    Acāventova taṃ ṭhānā, kiṇitvā ce palāyati.

    132.

    132.

    අවහාරො න භික්‌ඛුස්‌ස, භණ්‌ඩදෙය්‍යමුදීරිතං;

    Avahāro na bhikkhussa, bhaṇḍadeyyamudīritaṃ;

    සයමෙව ච ගච්‌ඡන්‌තිං, ඨානා චාවෙති චෙ චුතො.

    Sayameva ca gacchantiṃ, ṭhānā cāveti ce cuto.

    නාවට්‌ඨකථා.

    Nāvaṭṭhakathā.

    133.

    133.

    යානං නාම රථො වය්‌හං, සකටං සන්‌දමානිකා;

    Yānaṃ nāma ratho vayhaṃ, sakaṭaṃ sandamānikā;

    යානං අවහරිස්‌සාමි, යානට්‌ඨමිති වා පන.

    Yānaṃ avaharissāmi, yānaṭṭhamiti vā pana.

    134.

    134.

    ගච්‌ඡතො දුක්‌කටං වුත්‌තං, දුතියං පරියෙසතො;

    Gacchato dukkaṭaṃ vuttaṃ, dutiyaṃ pariyesato;

    ඨානා චාවනයොගස්‌මිං, විජ්‌ජමානෙ පරාජයො.

    Ṭhānā cāvanayogasmiṃ, vijjamāne parājayo.

    135.

    135.

    යානස්‌ස දුකයුත්‌තස්‌ස, දස ඨානානි දීපයෙ;

    Yānassa dukayuttassa, dasa ṭhānāni dīpaye;

    යානං පාජයතො තස්‌ස, නිසීදිත්‌වා ධුරෙ පන.

    Yānaṃ pājayato tassa, nisīditvā dhure pana.

    136.

    136.

    ථුල්‌ලච්‌චයං තු ගොණානං, පාදුද්‌ධාරෙ විනිද්‌දිසෙ;

    Thullaccayaṃ tu goṇānaṃ, pāduddhāre viniddise;

    චක්‌කානඤ්‌හි ඨිතොකාස-මතික්‌කන්‌තෙ පරාභවො.

    Cakkānañhi ṭhitokāsa-matikkante parābhavo.

    137.

    137.

    අයුත්‌තකස්‌සාපි ච යානකස්‌ස, ධුරෙනුපත්‌ථම්‌භනියං ඨිතස්‌ස;

    Ayuttakassāpi ca yānakassa, dhurenupatthambhaniyaṃ ṭhitassa;

    වසෙනුපත්‌ථම්‌භනිචක්‌කකානං, ඨානානි තීණෙව භවන්‌ති තස්‌ස.

    Vasenupatthambhanicakkakānaṃ, ṭhānāni tīṇeva bhavanti tassa.

    138.

    138.

    තථා ධුරෙන දාරූනං, උපරිට්‌ඨපිතස්‌ස ච;

    Tathā dhurena dārūnaṃ, upariṭṭhapitassa ca;

    භූමියම්‌පි ධුරෙනෙව, තථෙව ඨපිතස්‌ස ච.

    Bhūmiyampi dhureneva, tatheva ṭhapitassa ca.

    139.

    139.

    පුරතො පච්‌ඡතො වාපි, ඨානා චාවෙති චෙ පන;

    Purato pacchato vāpi, ṭhānā cāveti ce pana;

    ථුල්‌ලච්‌චයං තු තිණ්‌ණම්‌පි, ඨානා චාවෙ පරාජයො.

    Thullaccayaṃ tu tiṇṇampi, ṭhānā cāve parājayo.

    140.

    140.

    අපනෙත්‌වාන චක්‌කානි, අක්‌ඛානං සීසකෙහි තු;

    Apanetvāna cakkāni, akkhānaṃ sīsakehi tu;

    ඨිතස්‌සූපරි දාරූනං, ඨානානි ද්‌වෙ විනිද්‌දිසෙ.

    Ṭhitassūpari dārūnaṃ, ṭhānāni dve viniddise.

    141.

    141.

    කඩ්‌ඪන්‌තො උක්‌ඛිපන්‌තො වා, ඵුට්‌ඨොකාසච්‌චයෙ චුතො;

    Kaḍḍhanto ukkhipanto vā, phuṭṭhokāsaccaye cuto;

    ඨපිතස්‌ස පනඤ්‌ඤස්‌ස, භූමියං යස්‌ස කස්‌සචි.

    Ṭhapitassa panaññassa, bhūmiyaṃ yassa kassaci.

    142.

    142.

    අක්‌ඛුද්‌ධීනං ධුරස්‌සාති, පඤ්‌ච ඨානානි දීපයෙ;

    Akkhuddhīnaṃ dhurassāti, pañca ṭhānāni dīpaye;

    උද්‌ධීසු වා ගහෙත්‌වා තං, ඨානා චාවෙති චෙ චුතො.

    Uddhīsu vā gahetvā taṃ, ṭhānā cāveti ce cuto.

    143.

    143.

    ඨපිතස්‌ස හි චක්‌කස්‌ස, නාභියා පන භූමියං;

    Ṭhapitassa hi cakkassa, nābhiyā pana bhūmiyaṃ;

    එකමෙව සියා ඨානං, පරිච්‌ඡෙදොපි පඤ්‌චධා.

    Ekameva siyā ṭhānaṃ, paricchedopi pañcadhā.

    144.

    144.

    ඵුසිත්‌වා යං ඨිතං භූමිං, නෙමිපස්‌සෙන නාභියා;

    Phusitvā yaṃ ṭhitaṃ bhūmiṃ, nemipassena nābhiyā;

    ඨානානි ද්‌වෙ භවන්‌තස්‌ස, නට්‌ඨො තෙසමතික්‌කමෙ.

    Ṭhānāni dve bhavantassa, naṭṭho tesamatikkame.

    145.

    145.

    දිස්‌වා යානමනාරක්‌ඛං, පටිපන්‌නං මහාපථෙ;

    Disvā yānamanārakkhaṃ, paṭipannaṃ mahāpathe;

    ආරුහිත්‌වා අචොදෙත්‌වා, කිණිත්‌වා යාති වට්‌ටති.

    Āruhitvā acodetvā, kiṇitvā yāti vaṭṭati.

    යානට්‌ඨකථා.

    Yānaṭṭhakathā.

    146.

    146.

    සීසක්‌ඛන්‌ධකටොලම්‌බ-වසා භාරො චතුබ්‌බිධො;

    Sīsakkhandhakaṭolamba-vasā bhāro catubbidho;

    තත්‌ථ සීසගතං භාරං, ආමසන්‌තස්‌ස දුක්‌කටං.

    Tattha sīsagataṃ bhāraṃ, āmasantassa dukkaṭaṃ.

    147.

    147.

    ඉතො චිතො ච ඝංසන්‌තො, ථෙය්‍යචිත්‌තෙන යො පන;

    Ito cito ca ghaṃsanto, theyyacittena yo pana;

    සිරස්‌මිංයෙව සාරෙති, තස්‌ස ථුල්‌ලච්‌චයං සියා.

    Sirasmiṃyeva sāreti, tassa thullaccayaṃ siyā.

    148.

    148.

    ඛන්‌ධං ඔරොපිතෙ භාරෙ, තස්‌ස පාරාජිකං මතං;

    Khandhaṃ oropite bhāre, tassa pārājikaṃ mataṃ;

    සීසතො කෙසමත්‌තම්‌පි, මොචෙන්‌තොපි පරාජිතො.

    Sīsato kesamattampi, mocentopi parājito.

    149.

    149.

    භාරං පථවියං කිඤ්‌චි, ඨපෙත්‌වා සුද්‌ධමානසො;

    Bhāraṃ pathaviyaṃ kiñci, ṭhapetvā suddhamānaso;

    පච්‌ඡා තං ථෙය්‍යචිත්‌තෙන, උද්‌ධරන්‌තො පරාජිතො.522

    Pacchā taṃ theyyacittena, uddharanto parājito.522

    150.

    150.

    එත්‌ථ වුත්‌තනයෙනෙව, සෙසෙසුපි අසෙසතො;

    Ettha vuttanayeneva, sesesupi asesato;

    භාරෙසු මතිසාරෙන, වෙදිතබ්‌බො විනිච්‌ඡයො.

    Bhāresu matisārena, veditabbo vinicchayo.

    භාරට්‌ඨකථා.

    Bhāraṭṭhakathā.

    151.

    151.

    දුක්‌කටං මුනිනා වුත්‌තං, ආරාමං අභියුඤ්‌ජතො;

    Dukkaṭaṃ muninā vuttaṃ, ārāmaṃ abhiyuñjato;

    පරාජෙති පරං ධම්‌මං, චරන්‌තො චෙ පරාජිතො.522

    Parājeti paraṃ dhammaṃ, caranto ce parājito.522

    152.

    152.

    විමතිං ජනයන්‌තස්‌ස, තස්‌ස ථුල්‌ලච්‌චයං සියා;

    Vimatiṃ janayantassa, tassa thullaccayaṃ siyā;

    පරජ්‌ජති සයං ධම්‌මං, චරන්‌තො යොපි තස්‌ස ච.

    Parajjati sayaṃ dhammaṃ, caranto yopi tassa ca.

    153.

    153.

    සාමිනො ධුරනික්‌ඛෙපෙ, ‘‘න දස්‌සාමී’’ති චත්‌තනො;

    Sāmino dhuranikkhepe, ‘‘na dassāmī’’ti cattano;

    පාරාජිකං භවෙ තස්‌ස, සබ්‌බෙසං කූටසක්‌ඛිනං.

    Pārājikaṃ bhave tassa, sabbesaṃ kūṭasakkhinaṃ.

    ආරාමට්‌ඨකථා.

    Ārāmaṭṭhakathā.

    154.

    154.

    විහාරං සඞ්‌ඝිකං කිඤ්‌චි, අච්‌ඡින්‌දිත්‌වාන ගණ්‌හිතුං;

    Vihāraṃ saṅghikaṃ kiñci, acchinditvāna gaṇhituṃ;

    සබ්‌බෙසං ධුරනික්‌ඛෙපා-භාවතොව න සිජ්‌ඣති.

    Sabbesaṃ dhuranikkhepā-bhāvatova na sijjhati.

    විහාරට්‌ඨකථා.

    Vihāraṭṭhakathā.

    155.

    155.

    සීසානි සාලිආදීනං, නිරුම්‌භිත්‌වාන ගණ්‌හතො;

    Sīsāni sāliādīnaṃ, nirumbhitvāna gaṇhato;

    අසිතෙන ච ලායිත්‌වා, ඡින්‌දිත්‌වා වා කරෙන ච.

    Asitena ca lāyitvā, chinditvā vā karena ca.

    156.

    156.

    යස්‌මිං බීජෙපි වා වත්‌ථු, සීසෙ පූරෙති මුට්‌ඨියං;

    Yasmiṃ bījepi vā vatthu, sīse pūreti muṭṭhiyaṃ;

    බන්‌ධනා මොචිතෙ තස්‌මිං, තස්‌ස පාරාජිකං භවෙ.

    Bandhanā mocite tasmiṃ, tassa pārājikaṃ bhave.

    157.

    157.

    අච්‌ඡින්‌නො පන දණ්‌ඩො වා, තචො වා අප්‌පමත්‌තකො;

    Acchinno pana daṇḍo vā, taco vā appamattako;

    වීහිනාළම්‌පි වා දීඝං, අනික්‌ඛන්‌තොව රක්‌ඛති.

    Vīhināḷampi vā dīghaṃ, anikkhantova rakkhati.

    158.

    158.

    සචෙ සො පරිකප්‌පෙති, ‘‘මද්‌දිත්‌වා පනිදං අහං;

    Sace so parikappeti, ‘‘madditvā panidaṃ ahaṃ;

    පප්‌ඵොටෙත්‌වා ඉතො සාරං, ගණ්‌හිස්‌සාමී’’ති රක්‌ඛති.

    Papphoṭetvā ito sāraṃ, gaṇhissāmī’’ti rakkhati.

    159.

    159.

    මද්‌දනුද්‌ධරණෙ නත්‌ථි, දොසො පප්‌ඵොටනෙපි වා;

    Maddanuddharaṇe natthi, doso papphoṭanepi vā;

    අත්‌තනො භාජනගතං, කරොන්‌තස්‌ස පරාජයො.

    Attano bhājanagataṃ, karontassa parājayo.

    160.

    160.

    ජානං කෙසග්‌ගමත්‌තම්‌පි, පථවිං පරසන්‌තකං;

    Jānaṃ kesaggamattampi, pathaviṃ parasantakaṃ;

    ථෙය්‍යචිත්‌තෙන චෙ ඛීලං, සඞ්‌කාමෙති පරාජයො.

    Theyyacittena ce khīlaṃ, saṅkāmeti parājayo.

    161.

    161.

    තඤ්‌ච ඛො සාමිකානං තු, ධුරනික්‌ඛෙපනෙ සති;

    Tañca kho sāmikānaṃ tu, dhuranikkhepane sati;

    අනග්‌ඝා භූමි නාමෙසා, තස්‌මා එවමුදීරිතං.

    Anagghā bhūmi nāmesā, tasmā evamudīritaṃ.

    162.

    162.

    ගහෙතබ්‌බා සචෙ හොති, ද්‌වීහි ඛීලෙහි යා පන;

    Gahetabbā sace hoti, dvīhi khīlehi yā pana;

    ආදො ථුල්‌ලච්‌චයං තෙසු, දුතියෙව පරාජයො.

    Ādo thullaccayaṃ tesu, dutiyeva parājayo.

    163.

    163.

    ඤාපෙතුකාමො යො භික්‌ඛු, ‘‘මමෙදං සන්‌තක’’න්‌ති ච;

    Ñāpetukāmo yo bhikkhu, ‘‘mamedaṃ santaka’’nti ca;

    රජ්‌ජුං වාපි පසාරෙති, යට්‌ඨිං පාතෙති දුක්‌කටං.

    Rajjuṃ vāpi pasāreti, yaṭṭhiṃ pāteti dukkaṭaṃ.

    164.

    164.

    යෙහි ද්‌වීහි පයොගෙහි, අත්‌තනො සන්‌තකං සියා;

    Yehi dvīhi payogehi, attano santakaṃ siyā;

    ආදො ථුල්‌ලච්‌චයං තෙසු, දුතියෙ ච පරාජයො.

    Ādo thullaccayaṃ tesu, dutiye ca parājayo.

    ඛෙත්‌තට්‌ඨකථා.

    Khettaṭṭhakathā.

    165.

    165.

    ඛෙත්‌තෙ වුත්‌තනයෙනෙව, වත්‌ථුට්‌ඨස්‌ස විනිච්‌ඡයො;

    Khette vuttanayeneva, vatthuṭṭhassa vinicchayo;

    ගාමට්‌ඨෙපි ච වත්‌තබ්‌බං, අපුබ්‌බං නත්‌ථි කිඤ්‌චිපි.

    Gāmaṭṭhepi ca vattabbaṃ, apubbaṃ natthi kiñcipi.

    වත්‌ථුට්‌ඨගාමට්‌ඨකථා.

    Vatthuṭṭhagāmaṭṭhakathā.

    166.

    166.

    තිණං වා පන පණ්‌ණං වා, ලතං වා කට්‌ඨමෙව වා;

    Tiṇaṃ vā pana paṇṇaṃ vā, lataṃ vā kaṭṭhameva vā;

    භණ්‌ඩග්‌ඝෙනෙව කාතබ්‌බො, ගණ්‌හන්‌තො තත්‌ථජාතකං.

    Bhaṇḍaggheneva kātabbo, gaṇhanto tatthajātakaṃ.

    167.

    167.

    මහග්‌ඝෙ පන රුක්‌ඛස්‌මිං, ඡින්‌නමත්‌තෙපි නස්‌සති;

    Mahagghe pana rukkhasmiṃ, chinnamattepi nassati;

    තච්‌ඡෙත්‌වා ඨපිතො රුක්‌ඛො, ගහෙතබ්‌බො න කොචිපි.

    Tacchetvā ṭhapito rukkho, gahetabbo na kocipi.

    168.

    168.

    ඡින්‌දිත්‌වා ඨපිතං මූලෙ, රුක්‌ඛමද්‌ධගතං පන;

    Chinditvā ṭhapitaṃ mūle, rukkhamaddhagataṃ pana;

    ‘‘ඡඩ්‌ඩිතො සාමිකෙහී’’ති, ගහෙතුං පන වට්‌ටති.

    ‘‘Chaḍḍito sāmikehī’’ti, gahetuṃ pana vaṭṭati.

    169.

    169.

    ලක්‌ඛණෙ ඡල්‌ලියොනද්‌ධෙ, න දොසො කොචි ගණ්‌හතො;

    Lakkhaṇe challiyonaddhe, na doso koci gaṇhato;

    අජ්‌ඣාවුත්‌ථං කතං වාපි, විනස්‌සන්‌තඤ්‌ච ගණ්‌හතො.

    Ajjhāvutthaṃ kataṃ vāpi, vinassantañca gaṇhato.

    170.

    170.

    යො චාරක්‌ඛට්‌ඨානං පත්‌වා, කත්‌වා කම්‌මට්‌ඨානාදීනි;

    Yo cārakkhaṭṭhānaṃ patvā, katvā kammaṭṭhānādīni;

    චිත්‌තෙ චින්‌තෙන්‌තො වා අඤ්‌ඤං, භණ්‌ඩදෙය්‍යං හොතෙවස්‌ස.

    Citte cintento vā aññaṃ, bhaṇḍadeyyaṃ hotevassa.

    171.

    171.

    වරාහබ්‍යග්‌ඝච්‌ඡතරච්‌ඡකාදිතො;

    Varāhabyagghacchataracchakādito;

    උපද්‌දවා මුච්‌චිතුකාමතාය යො;

    Upaddavā muccitukāmatāya yo;

    තථෙව තං ඨානමතික්‌කමෙති චෙ;

    Tatheva taṃ ṭhānamatikkameti ce;

    න කොචි දොසො පන භණ්‌ඩදෙය්‍යකං.

    Na koci doso pana bhaṇḍadeyyakaṃ.

    172.

    172.

    ඉදමාරක්‌ඛණට්‌ඨානං, ගරුකං සුඞ්‌කඝාතතො;

    Idamārakkhaṇaṭṭhānaṃ, garukaṃ suṅkaghātato;

    තස්‌මා දුක්‌කටමුද්‌දිට්‌ඨං, තමනොක්‌කම්‌ම ගච්‌ඡතො.

    Tasmā dukkaṭamuddiṭṭhaṃ, tamanokkamma gacchato.

    173.

    173.

    එතං පරිහරන්‌තස්‌ස, ථෙය්‍යචිත්‌තෙන සත්‌ථුනා;

    Etaṃ pariharantassa, theyyacittena satthunā;

    පාරාජිකමනුද්‌දිට්‌ඨං, ආකාසෙනාපි ගච්‌ඡතො.

    Pārājikamanuddiṭṭhaṃ, ākāsenāpi gacchato.

    174.

    174.

    තස්‌මා එත්‌ථ විසෙසෙන, සතිසම්‌පන්‌නචෙතසා;

    Tasmā ettha visesena, satisampannacetasā;

    අප්‌පමත්‌තෙන හොතබ්‌බං, පියසීලෙන භික්‌ඛුනා.

    Appamattena hotabbaṃ, piyasīlena bhikkhunā.

    අරඤ්‌ඤට්‌ඨකථා.

    Araññaṭṭhakathā.

    175.

    175.

    තොයදුල්‌ලභකාලස්‌මිං, භාජනෙ ගොපිතං ජලං;

    Toyadullabhakālasmiṃ, bhājane gopitaṃ jalaṃ;

    ආවිඤ්‌ජිත්‌වා පවෙසෙත්‌වා, ඡිද්‌දං කත්‌වාපි වා තථා.

    Āviñjitvā pavesetvā, chiddaṃ katvāpi vā tathā.

    176.

    176.

    වාපියං වා තළාකෙ වා, භාජනං අත්‌තනො පන;

    Vāpiyaṃ vā taḷāke vā, bhājanaṃ attano pana;

    ගණ්‌හන්‌තස්‌ස පවෙසෙත්‌වා, භණ්‌ඩග්‌ඝෙන විනිද්‌දිසෙ.

    Gaṇhantassa pavesetvā, bhaṇḍagghena viniddise.

    177.

    177.

    ඡින්‌දතො මරියාදං තු, අදින්‌නාදානපුබ්‌බතො;

    Chindato mariyādaṃ tu, adinnādānapubbato;

    භූතගාමෙන සද්‌ධිම්‌පි, දුක්‌කටං පරිදීපිතං.

    Bhūtagāmena saddhimpi, dukkaṭaṃ paridīpitaṃ.

    178.

    178.

    අන්‌තො ඨත්‌වා බහි ඨත්‌වා, ඡින්‌දන්‌තො උභයත්‌ථපි;

    Anto ṭhatvā bahi ṭhatvā, chindanto ubhayatthapi;

    බහිඅන්‌තෙන කාතබ්‌බො, අන්‌තොඅන්‌තෙන මජ්‌ඣතො.

    Bahiantena kātabbo, antoantena majjhato.

    උදකකථා.

    Udakakathā.

    179.

    179.

    වාරෙන සාමණෙරා යං, දන්‌තකට්‌ඨමරඤ්‌ඤතො;

    Vārena sāmaṇerā yaṃ, dantakaṭṭhamaraññato;

    ආනෙත්‌වාචරියානම්‌පි, ආහරන්‌ති සචෙ පන.

    Ānetvācariyānampi, āharanti sace pana.

    180.

    180.

    ඡින්‌දිත්‌වා යාව සඞ්‌ඝස්‌ස, න නිය්‍යාදෙන්‌ති තෙ පන;

    Chinditvā yāva saṅghassa, na niyyādenti te pana;

    ආභතං තාව තං සබ්‌බං, තෙසමෙව ච සන්‌තකං.

    Ābhataṃ tāva taṃ sabbaṃ, tesameva ca santakaṃ.

    181.

    181.

    තස්‌මා තං ථෙය්‍යචිත්‌තෙන, ගණ්‌හන්‌තස්‌ස ච භික්‌ඛුනො;

    Tasmā taṃ theyyacittena, gaṇhantassa ca bhikkhuno;

    ගරුභණ්‌ඩඤ්‌ච සඞ්‌ඝස්‌ස, භණ්‌ඩග්‌ඝෙන පරාභවො.

    Garubhaṇḍañca saṅghassa, bhaṇḍagghena parābhavo.

    182.

    182.

    යදා නිය්‍යාදිතං තෙහි, තතො පට්‌ඨාය සඞ්‌ඝිකං;

    Yadā niyyāditaṃ tehi, tato paṭṭhāya saṅghikaṃ;

    ගණ්‌හන්‌තස්‌සාපි ථෙය්‍යාය, අවහාරො න විජ්‌ජති.

    Gaṇhantassāpi theyyāya, avahāro na vijjati.

    183.

    183.

    අරක්‌ඛත්‌තා යථාවුඩ්‌ඪ-මභාජෙතබ්‌බතොපි ච;

    Arakkhattā yathāvuḍḍha-mabhājetabbatopi ca;

    සබ්‌බසාධාරණත්‌තා ච, අඤ්‌ඤං විය න හොතිදං.

    Sabbasādhāraṇattā ca, aññaṃ viya na hotidaṃ.

    දන්‌තකට්‌ඨකථා.

    Dantakaṭṭhakathā.

    184.

    184.

    අග්‌ගිං වා දෙති සත්‌ථෙන, ආකොටෙති සමන්‌තතො;

    Aggiṃ vā deti satthena, ākoṭeti samantato;

    ආකොටෙති විසං වාපි, මණ්‌ඩූකණ්‌ටකනාමකං.

    Ākoṭeti visaṃ vāpi, maṇḍūkaṇṭakanāmakaṃ.

    185.

    185.

    යෙන වා තෙන වා රුක්‌ඛො, විනස්‌සති ච ඩය්‌හති;

    Yena vā tena vā rukkho, vinassati ca ḍayhati;

    සබ්‌බත්‌ථ භික්‌ඛුනො තස්‌ස, භණ්‌ඩදෙය්‍යං පකාසිතං.

    Sabbattha bhikkhuno tassa, bhaṇḍadeyyaṃ pakāsitaṃ.

    වනප්‌පතිකථා.

    Vanappatikathā.

    186.

    186.

    සීසතො කණ්‌ණතො වාපි, ගීවතො හත්‌ථතොපි වා;

    Sīsato kaṇṇato vāpi, gīvato hatthatopi vā;

    ඡින්‌දිත්‌වා වාපි මොචෙත්‌වා, ගණ්‌හතො ථෙය්‍යචෙතසා.

    Chinditvā vāpi mocetvā, gaṇhato theyyacetasā.

    187.

    187.

    හොති මොචිතමත්‌තස්‌මිං, සීසාදීහි පරාජයො;

    Hoti mocitamattasmiṃ, sīsādīhi parājayo;

    ථුල්‌ලච්‌චයං කරොන්‌තස්‌ස, ආකඩ්‌ඪනවිකඩ්‌ඪනං.

    Thullaccayaṃ karontassa, ākaḍḍhanavikaḍḍhanaṃ.

    188.

    188.

    හත්‌ථා අනීහරිත්‌වාව, වලයං කටකම්‌පි වා;

    Hatthā anīharitvāva, valayaṃ kaṭakampi vā;

    අග්‌ගබාහුඤ්‌ච ඝංසන්‌තො, චාරෙති අපරාපරං.

    Aggabāhuñca ghaṃsanto, cāreti aparāparaṃ.

    189.

    189.

    තමාකාසගතං චොරො, කරොති යදි රක්‌ඛති;

    Tamākāsagataṃ coro, karoti yadi rakkhati;

    සවිඤ්‌ඤාණකතො මූලෙ, වලයංව න හොතිදං.

    Saviññāṇakato mūle, valayaṃva na hotidaṃ.

    190.

    190.

    නිවත්‌ථං පන වත්‌ථං යො, අච්‌ඡින්‌දති පරස්‌ස චෙ;

    Nivatthaṃ pana vatthaṃ yo, acchindati parassa ce;

    පරොපි පන ලජ්‌ජාය, සහසා තං න මුඤ්‌චති.

    Paropi pana lajjāya, sahasā taṃ na muñcati.

    191.

    191.

    ආකඩ්‌ඪති ච චොරොපි, සො පරො තාව රක්‌ඛති;

    Ākaḍḍhati ca coropi, so paro tāva rakkhati;

    පරස්‌ස හත්‌ථතො වත්‌ථෙ, මුත්‌තමත්‌තෙ පරාජයො.

    Parassa hatthato vatthe, muttamatte parājayo.

    192.

    192.

    සභණ්‌ඩහාරකං භණ්‌ඩං, නෙන්‌තස්‌ස පඨමෙ පදෙ;

    Sabhaṇḍahārakaṃ bhaṇḍaṃ, nentassa paṭhame pade;

    ථුල්‌ලච්‌චයමතික්‌කන්‌තෙ, දුතියෙව චුතො සියා.

    Thullaccayamatikkante, dutiyeva cuto siyā.

    193.

    193.

    පාතාපෙති සචෙ භණ්‌ඩං, තජ්‌ජෙත්‌වා ථෙය්‍යචෙතනො;

    Pātāpeti sace bhaṇḍaṃ, tajjetvā theyyacetano;

    පරස්‌ස හත්‌ථතො භණ්‌ඩෙ, මුත්‌තමත්‌තෙ පරාජයො.

    Parassa hatthato bhaṇḍe, muttamatte parājayo.

    194.

    194.

    අථාපි පරිකප්‌පෙත්‌වා, පාතාපෙති ව යො පන;

    Athāpi parikappetvā, pātāpeti va yo pana;

    තස්‌ස පාතාපනෙ වුත්‌තං, දුක්‌කටාමසනෙපි ච.

    Tassa pātāpane vuttaṃ, dukkaṭāmasanepi ca.

    195.

    195.

    ඵන්‌දාපෙති යථාවත්‌ථුං, ඨානා චාවෙති චෙ චුතො;

    Phandāpeti yathāvatthuṃ, ṭhānā cāveti ce cuto;

    ‘‘තිට්‌ඨ තිට්‌ඨා’’ති වදතො, න දොසො ඡඩ්‌ඩිතෙපි ච.

    ‘‘Tiṭṭha tiṭṭhā’’ti vadato, na doso chaḍḍitepi ca.

    196.

    196.

    ආගන්‌ත්‌වා ථෙය්‍යචිත්‌තෙන, පච්‌ඡා තං ගණ්‌හතො සියා;

    Āgantvā theyyacittena, pacchā taṃ gaṇhato siyā;

    පාරාජිකං තදුද්‌ධාරෙ, සාලයෙ සාමිකෙ ගතෙ.

    Pārājikaṃ taduddhāre, sālaye sāmike gate.

    197.

    197.

    ගණ්‌හතො සකසඤ්‌ඤාය, ගහණෙ පන රක්‌ඛති;

    Gaṇhato sakasaññāya, gahaṇe pana rakkhati;

    භණ්‌ඩදෙය්‍යං තථා පංසු-කූලසඤ්‌ඤාය ගණ්‌හතො.

    Bhaṇḍadeyyaṃ tathā paṃsu-kūlasaññāya gaṇhato.

    198.

    198.

    ‘‘තිට්‌ඨ තිට්‌ඨා’’ති වුත්‌තො ච, ඡඩ්‌ඩෙත්‌වා පන භණ්‌ඩකං;

    ‘‘Tiṭṭha tiṭṭhā’’ti vutto ca, chaḍḍetvā pana bhaṇḍakaṃ;

    කත්‌වාව ධුරනික්‌ඛෙපං, භීතො චොරා පලායති.

    Katvāva dhuranikkhepaṃ, bhīto corā palāyati.

    199.

    199.

    ගණ්‌හතො ථෙය්‍යචිත්‌තෙන, උද්‌ධාරෙ දුක්‌කටං පුන;

    Gaṇhato theyyacittena, uddhāre dukkaṭaṃ puna;

    දාතබ්‌බමාහරාපෙන්‌තෙ, අදෙන්‌තස්‌ස පරාජයො.

    Dātabbamāharāpente, adentassa parājayo.

    200.

    200.

    ‘‘කස්‌මා? තස්‌ස පයොගෙන, ඡඩ්‌ඩිතත්‌තා’’ති සාදරං;

    ‘‘Kasmā? Tassa payogena, chaḍḍitattā’’ti sādaraṃ;

    මහාඅට්‌ඨකථායං තු, වුත්‌තමඤ්‌ඤාසු නාගතං.

    Mahāaṭṭhakathāyaṃ tu, vuttamaññāsu nāgataṃ.

    හරණකථා.

    Haraṇakathā.

    201.

    201.

    සම්‌පජානමුසාවාදං, ‘‘න ගණ්‌හාමී’’ති භාසතො;

    Sampajānamusāvādaṃ, ‘‘na gaṇhāmī’’ti bhāsato;

    අදින්‌නාදානපුබ්‌බත්‌තා, දුක්‌කටං හොති භික්‌ඛුනො.

    Adinnādānapubbattā, dukkaṭaṃ hoti bhikkhuno.

    202.

    202.

    ‘‘රහො මයා පනෙතස්‌ස, ඨපිතං කිං නු දස්‌සති’’;

    ‘‘Raho mayā panetassa, ṭhapitaṃ kiṃ nu dassati’’;

    ඉච්‌චෙවං විමතුප්‌පාදෙ, තස්‌ස ථුල්‌ලච්‌චයං සියා.

    Iccevaṃ vimatuppāde, tassa thullaccayaṃ siyā.

    203.

    203.

    තස්‌මිං දානෙ නිරුස්‌සාහෙ, පරො චෙ නික්‌ඛිපෙ ධුරං;

    Tasmiṃ dāne nirussāhe, paro ce nikkhipe dhuraṃ;

    උභින්‌නං ධුරනික්‌ඛෙපෙ, භික්‌ඛු හොති පරාජිතො.

    Ubhinnaṃ dhuranikkhepe, bhikkhu hoti parājito.

    204.

    204.

    චිත්‌තෙනාදාතුකාමොව, ‘‘දස්‌සාමී’’ති මුඛෙන චෙ;

    Cittenādātukāmova, ‘‘dassāmī’’ti mukhena ce;

    වදතො ධුරනික්‌ඛෙපෙ, සාමිනො හි පරාජයො.

    Vadato dhuranikkhepe, sāmino hi parājayo.

    උපනිධිකථා.

    Upanidhikathā.

    205.

    205.

    සුඞ්‌කඝාතස්‌ස අන්‌තොව, ඨත්‌වා පාතෙති චෙ බහි;

    Suṅkaghātassa antova, ṭhatvā pāteti ce bahi;

    ධුවං පතති චෙ හත්‌ථා, මුත්‌තමත්‌තෙ පරාජයො.

    Dhuvaṃ patati ce hatthā, muttamatte parājayo.

    206.

    206.

    තං රුක්‌ඛෙ ඛාණුකෙ වාපි, හුත්‌වා පටිහතං පුන;

    Taṃ rukkhe khāṇuke vāpi, hutvā paṭihataṃ puna;

    වාතුක්‌ඛිත්‌තම්‌පි වා අන්‌තො, සචෙ පතති රක්‌ඛති.

    Vātukkhittampi vā anto, sace patati rakkhati.

    207.

    207.

    පතිත්‌වා භූමියං පච්‌ඡා, වට්‌ටන්‌තං පන භණ්‌ඩකං;

    Patitvā bhūmiyaṃ pacchā, vaṭṭantaṃ pana bhaṇḍakaṃ;

    සචෙ පවිසත්‍යන්‌තොව, තස්‌ස පාරාජිකං සියා.

    Sace pavisatyantova, tassa pārājikaṃ siyā.

    208.

    208.

    ඨත්‌වා ඨත්‌වා පවට්‌ටන්‌තං, පවිට්‌ඨං චෙ පරාජයො;

    Ṭhatvā ṭhatvā pavaṭṭantaṃ, paviṭṭhaṃ ce parājayo;

    අතිට්‌ඨමානං වට්‌ටිත්‌වා, පවිට්‌ඨං පන රක්‌ඛති.

    Atiṭṭhamānaṃ vaṭṭitvā, paviṭṭhaṃ pana rakkhati.

    209.

    209.

    ඉති වුත්‌තං දළ්‌හං කත්‌වා, කුරුන්‌දට්‌ඨකථාදිසු;

    Iti vuttaṃ daḷhaṃ katvā, kurundaṭṭhakathādisu;

    සාරතො තං ගහෙතබ්‌බං, යුත්‌තං විය ච දිස්‌සති.

    Sārato taṃ gahetabbaṃ, yuttaṃ viya ca dissati.

    210.

    210.

    සයං වා යදි වට්‌ටෙති, වට්‌ටාපෙති පරෙන වා;

    Sayaṃ vā yadi vaṭṭeti, vaṭṭāpeti parena vā;

    අට්‌ඨත්‌වා වට්‌ටමානං තං, ගතං නාසකරං සියා.

    Aṭṭhatvā vaṭṭamānaṃ taṃ, gataṃ nāsakaraṃ siyā.

    211.

    211.

    ඨත්‌වා ඨත්‌වා සචෙ අන්‌තො, බහි ගච්‌ඡති රක්‌ඛති;

    Ṭhatvā ṭhatvā sace anto, bahi gacchati rakkhati;

    ඨපිතෙ සුද්‌ධචිත්‌තෙන, සයං වට්‌ටති වට්‌ටති.

    Ṭhapite suddhacittena, sayaṃ vaṭṭati vaṭṭati.

    212.

    212.

    ගච්‌ඡන්‌තෙ පන යානෙ වා, ගජෙ වා තං ඨපෙති චෙ;

    Gacchante pana yāne vā, gaje vā taṃ ṭhapeti ce;

    බහි නීහරණත්‌ථාය, නාවහාරොපි නීහටෙ.

    Bahi nīharaṇatthāya, nāvahāropi nīhaṭe.

    213.

    213.

    ඨපිතෙ ඨිතයානෙ වා, පයොගෙන විනා ගතෙ;

    Ṭhapite ṭhitayāne vā, payogena vinā gate;

    සතිපි ථෙය්‍යචිත්‌තස්‌මිං, අවහාරො න විජ්‌ජති.

    Satipi theyyacittasmiṃ, avahāro na vijjati.

    214.

    214.

    සචෙ පාජෙති තං යානං, ඨපෙත්‌වා යානකෙ මණිං;

    Sace pājeti taṃ yānaṃ, ṭhapetvā yānake maṇiṃ;

    සියා පාරාජිකං තස්‌ස, සීමාතික්‌කමනෙ පන.

    Siyā pārājikaṃ tassa, sīmātikkamane pana.

    215.

    215.

    සුඞ්‌කට්‌ඨානෙ මතං සුඞ්‌කං, ගන්‌තුං දත්‌වාව වට්‌ටති;

    Suṅkaṭṭhāne mataṃ suṅkaṃ, gantuṃ datvāva vaṭṭati;

    සෙසො ඉධ කථාමග්‌ගො, අරඤ්‌ඤට්‌ඨකථාසමො.

    Seso idha kathāmaggo, araññaṭṭhakathāsamo.

    සුඞ්‌කඝාතකථා.

    Suṅkaghātakathā.

    216.

    216.

    අන්‌තොජාතං ධනක්‌කීතං, දින්‌නං වා පන කෙනචි;

    Antojātaṃ dhanakkītaṃ, dinnaṃ vā pana kenaci;

    දාසං කරමරානීතං, හරන්‌තස්‌ස පරාජයො.

    Dāsaṃ karamarānītaṃ, harantassa parājayo.

    217.

    217.

    භුජිස්‌සං වා හරන්‌තස්‌ස, මානුසං මාතරාපි වා;

    Bhujissaṃ vā harantassa, mānusaṃ mātarāpi vā;

    පිතරාඨපිතං වාපි, අවහාරො න විජ්‌ජති.

    Pitarāṭhapitaṃ vāpi, avahāro na vijjati.

    218.

    218.

    තං පලාපෙතුකාමොව, උක්‌ඛිපිත්‌වා භුජෙහි වා;

    Taṃ palāpetukāmova, ukkhipitvā bhujehi vā;

    තං ඨිතට්‌ඨානතො කිඤ්‌චි, සඞ්‌කාමෙති පරාජයො.

    Taṃ ṭhitaṭṭhānato kiñci, saṅkāmeti parājayo.

    219.

    219.

    තජ්‌ජෙත්‌වා පදසා දාසං, නෙන්‌තස්‌ස පදවාරතො;

    Tajjetvā padasā dāsaṃ, nentassa padavārato;

    හොන්‌ති ආපත්‌තියො වුත්‌තා, තස්‌ස ථුල්‌ලච්‌චයාදයො.

    Honti āpattiyo vuttā, tassa thullaccayādayo.

    220.

    220.

    හත්‌ථාදීසු ගහෙත්‌වා තං, කඩ්‌ඪතොපි පරාජයො;

    Hatthādīsu gahetvā taṃ, kaḍḍhatopi parājayo;

    ‘‘ගච්‌ඡ යාහි පලායා’’ති, වදතොපි අයං නයො.

    ‘‘Gaccha yāhi palāyā’’ti, vadatopi ayaṃ nayo.

    221.

    221.

    වෙගසාව පලායන්‌තං, ‘‘පලායා’’ති ච භාසතො;

    Vegasāva palāyantaṃ, ‘‘palāyā’’ti ca bhāsato;

    හොති පාරාජිකෙනස්‌ස, අනාපත්‌ති හි භික්‌ඛුනො.

    Hoti pārājikenassa, anāpatti hi bhikkhuno.

    222.

    222.

    සණිකං පන ගච්‌ඡන්‌තං, සචෙ වදති සොපි ච;

    Saṇikaṃ pana gacchantaṃ, sace vadati sopi ca;

    සීඝං ගච්‌ඡති චෙ තස්‌ස, වචනෙන පරාජයො.

    Sīghaṃ gacchati ce tassa, vacanena parājayo.

    223.

    223.

    පලායිත්‌වා සචෙ අඤ්‌ඤං, ගාමං වා නිගමම්‌පි වා;

    Palāyitvā sace aññaṃ, gāmaṃ vā nigamampi vā;

    ගතං දිස්‌වා තතො තඤ්‌චෙ, පලාපෙති පරාජයො.

    Gataṃ disvā tato tañce, palāpeti parājayo.

    පාණකථා.

    Pāṇakathā.

    224.

    224.

    ථෙය්‍යා සප්‌පකරණ්‌ඩං චෙ, පරාමසති දුක්‌කටං;

    Theyyā sappakaraṇḍaṃ ce, parāmasati dukkaṭaṃ;

    ඵන්‌දාපෙති යථාවත්‌ථුං, ඨානතො චාවනෙ චුතො.

    Phandāpeti yathāvatthuṃ, ṭhānato cāvane cuto.

    225.

    225.

    උග්‌ඝාටෙත්‌වා කරණ්‌ඩං තු, සප්‌පමුද්‌ධරතො පන;

    Ugghāṭetvā karaṇḍaṃ tu, sappamuddharato pana;

    කරණ්‌ඩතලතො මුත්‌තෙ, නඞ්‌ගුට්‌ඨෙ තු පරාජයො.

    Karaṇḍatalato mutte, naṅguṭṭhe tu parājayo.

    226.

    226.

    ඝංසිත්‌වා කඩ්‌ඪතො සප්‌පං, නඞ්‌ගුට්‌ඨෙ මුඛවට්‌ටිතො;

    Ghaṃsitvā kaḍḍhato sappaṃ, naṅguṭṭhe mukhavaṭṭito;

    තස්‌ස සප්‌පකරණ්‌ඩස්‌ස, මුත්‌තමත්‌තෙ පරාජයො.

    Tassa sappakaraṇḍassa, muttamatte parājayo.

    227.

    227.

    කරණ්‌ඩං විවරිත්‌වා චෙ, පක්‌කොසන්‌තස්‌ස නාමතො;

    Karaṇḍaṃ vivaritvā ce, pakkosantassa nāmato;

    සො නික්‌ඛමති චෙ සප්‌පො, තස්‌ස පාරාජිකං සියා.

    So nikkhamati ce sappo, tassa pārājikaṃ siyā.

    228.

    228.

    තථා කත්‌වා තු මණ්‌ඩූක-මූසිකානං රවම්‌පි වා;

    Tathā katvā tu maṇḍūka-mūsikānaṃ ravampi vā;

    පක්‌කොසන්‌තස්‌ස නාමෙන, නික්‌ඛන්‌තෙපි පරාජයො.

    Pakkosantassa nāmena, nikkhantepi parājayo.

    229.

    229.

    මුඛං අවිවරිත්‌වාව, කරොන්‌තස්‌සෙවමෙව ච;

    Mukhaṃ avivaritvāva, karontassevameva ca;

    යෙන කෙනචි නික්‌ඛන්‌තෙ, සප්‌පෙ පාරාජිකං සියා.

    Yena kenaci nikkhante, sappe pārājikaṃ siyā.

    230.

    230.

    මුඛෙ විවරිතෙ සප්‌පො, සයමෙව පලායති;

    Mukhe vivarite sappo, sayameva palāyati;

    න පක්‌කොසති චෙ තස්‌ස, භණ්‌ඩදෙය්‍යමුදීරිතං.

    Na pakkosati ce tassa, bhaṇḍadeyyamudīritaṃ.

    අපදකථා.

    Apadakathā.

    231.

    231.

    ථෙය්‍යචිත්‌තෙන යො හත්‌ථිං, කරොතාමසනාදයො;

    Theyyacittena yo hatthiṃ, karotāmasanādayo;

    හොන්‌ති ආපත්‌තියො තස්‌ස, තිවිධා දුක්‌කටාදයො.

    Honti āpattiyo tassa, tividhā dukkaṭādayo.

    232.

    232.

    සාලායං ඨිතහත්‌ථිස්‌ස, අන්‌තොවත්‌ථඞ්‌ගණෙසුපි;

    Sālāyaṃ ṭhitahatthissa, antovatthaṅgaṇesupi;

    ඨානං සාලා ච වත්‌ථු ච, අඞ්‌ගණං සකලං සියා.

    Ṭhānaṃ sālā ca vatthu ca, aṅgaṇaṃ sakalaṃ siyā.

    233.

    233.

    අබද්‌ධස්‌ස හි බද්‌ධස්‌ස, ඨිතට්‌ඨානඤ්‌ච බන්‌ධනං;

    Abaddhassa hi baddhassa, ṭhitaṭṭhānañca bandhanaṃ;

    තස්‌මා තෙසං වසා හත්‌ථිං, හරතො කාරයෙ බුධො.

    Tasmā tesaṃ vasā hatthiṃ, harato kāraye budho.

    234.

    234.

    නගරස්‌ස බහිද්‌ධා තු, ඨිතස්‌ස පන හත්‌ථිනො;

    Nagarassa bahiddhā tu, ṭhitassa pana hatthino;

    ඨිතට්‌ඨානං භවෙ ඨානං, පදවාරෙන කාරයෙ.

    Ṭhitaṭṭhānaṃ bhave ṭhānaṃ, padavārena kāraye.

    235.

    235.

    නිපන්‌නස්‌ස ගජස්‌සෙකං, ඨානං තං උට්‌ඨපෙති චෙ;

    Nipannassa gajassekaṃ, ṭhānaṃ taṃ uṭṭhapeti ce;

    තස්‌මිං උට්‌ඨිතමත්‌තෙ තු, තස්‌ස පාරාජිකං සියා.

    Tasmiṃ uṭṭhitamatte tu, tassa pārājikaṃ siyā.

    236.

    236.

    එසෙව ච නයො ඤෙය්‍යො, තුරඞ්‌ගමහිසාදිසු;

    Eseva ca nayo ñeyyo, turaṅgamahisādisu;

    නත්‌ථි කිඤ්‌චිපි වත්‌තබ්‌බං, ද්‌විපදෙපි බහුප්‌පදෙ.

    Natthi kiñcipi vattabbaṃ, dvipadepi bahuppade.

    චතුප්‌පදකථා.

    Catuppadakathā.

    237.

    237.

    පරෙසන්‌ති විජානිත්‌වා, පරෙසං සන්‌තකං ධනං;

    Paresanti vijānitvā, paresaṃ santakaṃ dhanaṃ;

    ගරුකං ථෙය්‍යචිත්‌තෙන, ඨානා චාවෙති චෙ චුතො.

    Garukaṃ theyyacittena, ṭhānā cāveti ce cuto.

    238.

    238.

    අනාපත්‌ති සසඤ්‌ඤිස්‌ස, තිරච්‌ඡානපරිග්‌ගහෙ;

    Anāpatti sasaññissa, tiracchānapariggahe;

    තාවකාලිකවිස්‌සාස-ග්‌ගාහෙ පෙතපරිග්‌ගහෙ.

    Tāvakālikavissāsa-ggāhe petapariggahe.

    239.

    239.

    යො පනෙත්‌ථ ච වත්‌තබ්‌බො, පාළිමුත්‌තවිනිච්‌ඡයො;

    Yo panettha ca vattabbo, pāḷimuttavinicchayo;

    තං මයං පරතොයෙව, භණිස්‌සාම පකිණ්‌ණකෙ.

    Taṃ mayaṃ paratoyeva, bhaṇissāma pakiṇṇake.

    240.

    240.

    පරාජිතානෙකමලෙන වුත්‌තං;

    Parājitānekamalena vuttaṃ;

    පාරාජිකං යං දුතියං ජිනෙන;

    Pārājikaṃ yaṃ dutiyaṃ jinena;

    වුත්‌තො සමාසෙන මයස්‌ස චත්‌ථො;

    Vutto samāsena mayassa cattho;

    වත්‌තුං අසෙසෙන හි කො සමත්‌ථො.

    Vattuṃ asesena hi ko samattho.

    ඉති විනයවිනිච්‌ඡයෙ දුතියපාරාජිකකථා නිට්‌ඨිතා.

    Iti vinayavinicchaye dutiyapārājikakathā niṭṭhitā.





    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact