Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā

    9. දුතියඋපක්‌ඛටසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා

    9. Dutiyaupakkhaṭasikkhāpadavaṇṇanā

    532. දුතියඋපක්‌ඛටෙන කිංපයොජනන්‌ති? නත්‌ථි, කෙවලං අට්‌ඨුප්‌පත්‌තිවසෙන පඤ්‌ඤත්‌තං භික්‌ඛුනියා රහොනිසජ්‌ජසික්‌ඛාපදං විය. එවං සන්‌තෙ තන්‌ති අනාරොපෙතබ්‌බං භවෙය්‍ය විනාපි තෙන තදත්‌ථසිද්‌ධිතො, අනිස්‌සරත්‌තා, අනාරොපෙතුං අනුඤ්‌ඤාතත්‌තා ච. වුත්‌තඤ්‌හෙතං ‘‘ආකඞ්‌ඛමානො, ආනන්‌ද, සඞ්‌ඝො…පෙ.… සමූහනෙය්‍යා’’ති (දී. නි. 2.216). ඉදං සබ්‌බමකාරණං. න හි බුද්‌ධා අප්‌පයොජනං වාචං නිච්‌ඡාරෙන්‌ති, පගෙව සික්‌ඛාපදං, තෙනෙවාහ අට්‌ඨකථායං ‘‘තඤ්‌හි ඉමස්‌ස අනුපඤ්‌ඤත්‌තිසදිස’’න්‌තිආදි. අනුපඤ්‌ඤත්‌ති ච නිප්‌පයොජනා නත්‌ථි, තංසදිසඤ්‌චෙතං, න නිප්‌පයොජනන්‌ති දස්‌සිතං හොති, එවං සන්‌තෙ කො පනෙත්‌ථ විසෙසොති? තතො ආහ ‘‘පඨමසික්‌ඛාපදෙ එකස්‌ස පීළා කතා, දුතියෙ ද්‌වින්‌නං, අයමෙත්‌ථ විසෙසො’’ති. ඉමිනා අත්‌ථවිසෙසෙන කො පනඤ්‌ඤො අතිරෙකත්‌ථො දස්‌සිතොති? පොරාණගණ්‌ඨිපදෙ තාව වුත්‌තං ‘‘එකස්‌මිම්‌පි වත්‌ථුස්‌මිං උභින්‌නං පීළා කාතුං වට්‌ටතීති අයමතිරෙකත්‌ථො දස්‌සිතො’’ති. තෙනෙතං දීපෙති ‘‘න කෙවලං පටිලද්‌ධචීවරගණනායෙව ආපත්‌තිගණනා, පීළිතපුග්‌ගලසඞ්‌ඛාතවත්‌ථුගණනායපී’’ති.

    532. Dutiyaupakkhaṭena kiṃpayojananti? Natthi, kevalaṃ aṭṭhuppattivasena paññattaṃ bhikkhuniyā rahonisajjasikkhāpadaṃ viya. Evaṃ sante tanti anāropetabbaṃ bhaveyya vināpi tena tadatthasiddhito, anissarattā, anāropetuṃ anuññātattā ca. Vuttañhetaṃ ‘‘ākaṅkhamāno, ānanda, saṅgho…pe… samūhaneyyā’’ti (dī. ni. 2.216). Idaṃ sabbamakāraṇaṃ. Na hi buddhā appayojanaṃ vācaṃ nicchārenti, pageva sikkhāpadaṃ, tenevāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘tañhi imassa anupaññattisadisa’’ntiādi. Anupaññatti ca nippayojanā natthi, taṃsadisañcetaṃ, na nippayojananti dassitaṃ hoti, evaṃ sante ko panettha visesoti? Tato āha ‘‘paṭhamasikkhāpade ekassa pīḷā katā, dutiye dvinnaṃ, ayamettha viseso’’ti. Iminā atthavisesena ko panañño atirekattho dassitoti? Porāṇagaṇṭhipade tāva vuttaṃ ‘‘ekasmimpi vatthusmiṃ ubhinnaṃ pīḷā kātuṃ vaṭṭatīti ayamatirekattho dassito’’ti. Tenetaṃ dīpeti ‘‘na kevalaṃ paṭiladdhacīvaragaṇanāyeva āpattigaṇanā, pīḷitapuggalasaṅkhātavatthugaṇanāyapī’’ti.

    හොන්‌ති චෙත්‌ථ –

    Honti cettha –

    ‘‘වත්‌ථුතො ගණනායාපි, සියා ආපත්‌ති නෙකතා;

    ‘‘Vatthuto gaṇanāyāpi, siyā āpatti nekatā;

    ඉති සන්‌දස්‌සනත්‌ථඤ්‌ච, දුතියූපක්‌ඛටං ඉධ.

    Iti sandassanatthañca, dutiyūpakkhaṭaṃ idha.

    ‘‘කායසංසග්‌ගසික්‌ඛාය, විභඞ්‌ගෙ විය කින්‌තෙතං;

    ‘‘Kāyasaṃsaggasikkhāya, vibhaṅge viya kintetaṃ;

    එකිත්‌ථියාපි නෙකතා, ආපත්‌තීනං පයොගතො’’ති.

    Ekitthiyāpi nekatā, āpattīnaṃ payogato’’ti.

    අපිචෙතං සික්‌ඛාපදං තංජාතිකෙසු සික්‌ඛාපදෙසු සබ්‌බෙසුපි ගහෙතබ්‌බවිනිච්‌ඡයස්‌ස නයදස්‌සනප්‌පයොජනන්‌ති වෙදිතබ්‌බං. ආහ ච –

    Apicetaṃ sikkhāpadaṃ taṃjātikesu sikkhāpadesu sabbesupi gahetabbavinicchayassa nayadassanappayojananti veditabbaṃ. Āha ca –

    ‘‘අඤ්‌ඤාතිකාය බහුතාය විමිස්‌සතාය,

    ‘‘Aññātikāya bahutāya vimissatāya,

    ආපත්‌තියාපි බහුතා ච විමිස්‌සතා ච;

    Āpattiyāpi bahutā ca vimissatā ca;

    ඉච්‌චෙවමාදිවිධිසම්‌භවදස්‌සනත්‌ථං,

    Iccevamādividhisambhavadassanatthaṃ,

    සත්‌ථා උපක්‌ඛටමිදං දුතියං අවොචා’’ති.

    Satthā upakkhaṭamidaṃ dutiyaṃ avocā’’ti.

    තස්‌සායං සඞ්‌ඛෙපතො අධිප්‌පායපුබ්‌බඞ්‌ගමා විචාරණා – පුරාණචීවරං එකමෙව භික්‌ඛු භික්‌ඛුනීහි ද්‌වීහි, බහූහි වා ධොවාපෙති, භික්‌ඛුනිගණනාය පාචිත්‌තියගණනා, තථා ද්‌වින්‌නං, බහූනං වා සාධාරණං එකමෙව චීවරං අඤ්‌ඤත්‍ර පාරිවත්‌තකා පටිග්‌ගණ්‌හාති, ඉධාපි තථා ද්‌වින්‌නං, බහූනං වා සාධාරණමෙකං විඤ්‌ඤාපෙති, විඤ්‌ඤත්‌තපුග්‌ගලගණනාය ආපත්‌තිගණනා. තථා අඤ්‌ඤෙසුපි එවරූපෙසු සික්‌ඛාපදෙසු නයො නෙතබ්‌බො. අයං තාව බහුතාය නයො. මිස්‌සතාය පන ඤාතිකාය, අඤ්‌ඤාතිකාය ච එකං ධොවාපෙති, එකතො නිට්‌ඨාපනෙ එකං පාචිත්‌තියං. අථ ඤාතිකා පඨමං ථොකං ධොවිත්‌වා ඨිතා, පුන අඤ්‌ඤාතිකා සුධොතං කරොති, නිස්‌සග්‌ගියං. අථ අඤ්‌ඤාතිකා පඨමං ධොවති, පච්‌ඡා ඤාතිකා සුධොතං කරොති, අඤ්‌ඤාතිකාය පයොගවසෙන භික්‌ඛුනො දුක්‌කටමෙව. අඤ්‌ඤාතිකාය ච ඤාතිකාය ච අඤ්‌ඤාතිකසඤ්‌ඤී, වෙමතිකො, ඤාතිකසඤ්‌ඤී වා ධොවාපෙති, යථාවුත්‌තනයෙන නිස්‌සග්‌ගියදුක්‌කටාදිආපත්‌තිභෙදගණනා වෙදිතබ්‌බා. තථා අඤ්‌ඤාතිකාය ච ඤාතිකාය ච සන්‌තකං චීවරං උභොහි එකතො දිය්‍යමානං පටිග්‌ගණ්‌හන්‌තස්‌ස , අඤ්‌ඤාතිකාය එව හත්‌ථතො පටිග්‌ගණ්‌හන්‌තස්‌ස ච නිස්‌සග්‌ගියමෙව. අථ ඤාතිකාය අනාපත්‌ති. අථ උභොසු අඤ්‌ඤාතිකාදිසඤ්‌ඤී වුත්‌තනයෙනෙව නිස්‌සග්‌ගියදුක්‌කටාදිආපත්‌තිභෙදගණනා වෙදිතබ්‌බා. තථා අඤ්‌ඤාතකවිඤ්‌ඤත්‌තිසික්‌ඛාපදෙසුපි යථාසම්‌භවං නයො නෙතබ්‌බො. අයං මිස්‌සතාය නයො. ආදි-සද්‌දෙන පන අනෙකෙ අඤ්‌ඤාතිකා විඤ්‌ඤත්‌තාවිඤ්‌ඤත්‌තපුග්‌ගලගණනාය දුක්‌කටං. එකො දෙති, එකො න දෙති, නිස්‌සග්‌ගියං. අථ අවිඤ්‌ඤත්‌තො දෙති, න නිස්‌සග්‌ගියං. අථ විඤ්‌ඤත්‌තාවිඤ්‌ඤත්‌තානං සාධාරණං විඤ්‌ඤත්‌තො දෙති, නිස්‌සග්‌ගියමෙව. උභො දෙන්‌ති, නිස්‌සග්‌ගියමෙව. අවිඤ්‌ඤත්‌තො දෙති, නිස්‌සග්‌ගියෙන අනාපත්‌ති. විඤ්‌ඤත්‌තස්‌ස වචනෙන අවිඤ්‌ඤත්‌තො දෙති, අනාපත්‌ති එව. තථා උපක්‌ඛටාදීසුපි යථාසම්‌භවං නයො නෙතබ්‌බො.

    Tassāyaṃ saṅkhepato adhippāyapubbaṅgamā vicāraṇā – purāṇacīvaraṃ ekameva bhikkhu bhikkhunīhi dvīhi, bahūhi vā dhovāpeti, bhikkhunigaṇanāya pācittiyagaṇanā, tathā dvinnaṃ, bahūnaṃ vā sādhāraṇaṃ ekameva cīvaraṃ aññatra pārivattakā paṭiggaṇhāti, idhāpi tathā dvinnaṃ, bahūnaṃ vā sādhāraṇamekaṃ viññāpeti, viññattapuggalagaṇanāya āpattigaṇanā. Tathā aññesupi evarūpesu sikkhāpadesu nayo netabbo. Ayaṃ tāva bahutāya nayo. Missatāya pana ñātikāya, aññātikāya ca ekaṃ dhovāpeti, ekato niṭṭhāpane ekaṃ pācittiyaṃ. Atha ñātikā paṭhamaṃ thokaṃ dhovitvā ṭhitā, puna aññātikā sudhotaṃ karoti, nissaggiyaṃ. Atha aññātikā paṭhamaṃ dhovati, pacchā ñātikā sudhotaṃ karoti, aññātikāya payogavasena bhikkhuno dukkaṭameva. Aññātikāya ca ñātikāya ca aññātikasaññī, vematiko, ñātikasaññī vā dhovāpeti, yathāvuttanayena nissaggiyadukkaṭādiāpattibhedagaṇanā veditabbā. Tathā aññātikāya ca ñātikāya ca santakaṃ cīvaraṃ ubhohi ekato diyyamānaṃ paṭiggaṇhantassa , aññātikāya eva hatthato paṭiggaṇhantassa ca nissaggiyameva. Atha ñātikāya anāpatti. Atha ubhosu aññātikādisaññī vuttanayeneva nissaggiyadukkaṭādiāpattibhedagaṇanā veditabbā. Tathā aññātakaviññattisikkhāpadesupi yathāsambhavaṃ nayo netabbo. Ayaṃ missatāya nayo. Ādi-saddena pana aneke aññātikā viññattāviññattapuggalagaṇanāya dukkaṭaṃ. Eko deti, eko na deti, nissaggiyaṃ. Atha aviññatto deti, na nissaggiyaṃ. Atha viññattāviññattānaṃ sādhāraṇaṃ viññatto deti, nissaggiyameva. Ubho denti, nissaggiyameva. Aviññatto deti, nissaggiyena anāpatti. Viññattassa vacanena aviññatto deti, anāpatti eva. Tathā upakkhaṭādīsupi yathāsambhavaṃ nayo netabbo.

    දුතියඋපක්‌ඛටසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.

    Dutiyaupakkhaṭasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / මහාවිභඞ්‌ග • Mahāvibhaṅga / 9. දුතියඋපක්‌ඛටසික්‌ඛාපදං • 9. Dutiyaupakkhaṭasikkhāpadaṃ

    අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්‌ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / මහාවිභඞ්‌ග-අට්‌ඨකථා • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / 9. දුතියඋපක්‌ඛටසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 9. Dutiyaupakkhaṭasikkhāpadavaṇṇanā

    ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / 8. පඨමඋපක්‌ඛටසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 8. Paṭhamaupakkhaṭasikkhāpadavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact