Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / මිලින්‌දපඤ්‌හපාළි • Milindapañhapāḷi

    6. ගබ්‌භාවක්‌කන්‌තිපඤ්‌හො

    6. Gabbhāvakkantipañho

    6. ‘‘භන්‌තෙ නාගසෙන, භාසිතම්‌පෙතං භගවතා ‘තිණ්‌ණං ඛො පන, භික්‌ඛවෙ, සන්‌නිපාතා ගබ්‌භස්‌ස අවක්‌කන්‌ති 1 හොති, ඉධ මාතාපිතරො ච සන්‌නිපතිතා හොන්‌ති, මාතා ච උතුනී හොති, ගන්‌ධබ්‌බො ච පච්‌චුපට්‌ඨිතො හොති, ඉමෙසං ඛො, භික්‌ඛවෙ, තිණ්‌ණං සන්‌නිපාතා ගබ්‌භස්‌ස අවක්‌කන්‌ති හොතී’ති, අසෙසවචනමෙතං, නිස්‌සෙසවචනමෙතං, නිප්‌පරියායවචනමෙතං, අරහස්‌සවචනමෙතං, සදෙවමනුස්‌සානං මජ්‌ඣෙ නිසීදිත්‌වා භණිතං, අයඤ්‌ච ද්‌වින්‌නං සන්‌නිපාතා ගබ්‌භස්‌ස අවක්‌කන්‌ති දිස්‌සති, දුකූලෙන තාපසෙන පාරිකාය තාපසියා උතුනිකාලෙ දක්‌ඛිණෙන හත්‌ථඞ්‌ගුට්‌ඨෙන නාභි පරාමට්‌ඨා, තස්‌ස තෙන නාභිපරාමසනෙන සාමකුමාරො නිබ්‌බත්‌තො. මාතඞ්‌ගෙනාපි ඉසිනා බ්‍රාහ්‌මණකඤ්‌ඤාය උතුනිකාලෙ දක්‌ඛිණෙන හත්‌ථඞ්‌ගුට්‌ඨෙන නාභි පරාමට්‌ඨා, තස්‌ස තෙන නාභිපරාමසනෙන මණ්‌ඩබ්‍යො නාම මාණවකො නිබ්‌බත්‌තොති. යදි, භන්‌තෙ නාගසෙන, භගවතා භණිතං ‘තිණ්‌ණං ඛො පන, භික්‌ඛවෙ, සන්‌නිපාතා ගබ්‌භස්‌ස අවක්‌කන්‌ති හොතී’ති. තෙන හි සාමො ච කුමාරො මණ්‌ඩබ්‍යො ච මාණවකො උභොපි තෙ නාභිපරාමසනෙන නිබ්‌බත්‌තාති යං වචනං, තං මිච්‌ඡා. යදි, භන්‌තෙ, තථාගතෙන භණිතං ‘සාමො ච කුමාරො මණ්‌ඩබ්‍යො ච මාණවකො නාභිපරාමසනෙන නිබ්‌බත්‌තා’’ති, තෙන හි ‘තිණ්‌ණං ඛො පන, භික්‌ඛවෙ, සන්‌නිපාතා ගබ්‌භස්‌ස අවක්‌කන්‌ති හොතී’ති යං වචනං, තම්‌පි මිච්‌ඡා. අයම්‌පි උභතො කොටිකො පඤ්‌හො සුගම්‌භීරො සුනිපුණො විසයො බුද්‌ධිමන්‌තානං, සො තවානුප්‌පත්‌තො, ඡින්‌ද විමතිපථං, ධාරෙහි ඤාණවරප්‌පජ්‌ජොත’’න්‌ති.

    6. ‘‘Bhante nāgasena, bhāsitampetaṃ bhagavatā ‘tiṇṇaṃ kho pana, bhikkhave, sannipātā gabbhassa avakkanti 2 hoti, idha mātāpitaro ca sannipatitā honti, mātā ca utunī hoti, gandhabbo ca paccupaṭṭhito hoti, imesaṃ kho, bhikkhave, tiṇṇaṃ sannipātā gabbhassa avakkanti hotī’ti, asesavacanametaṃ, nissesavacanametaṃ, nippariyāyavacanametaṃ, arahassavacanametaṃ, sadevamanussānaṃ majjhe nisīditvā bhaṇitaṃ, ayañca dvinnaṃ sannipātā gabbhassa avakkanti dissati, dukūlena tāpasena pārikāya tāpasiyā utunikāle dakkhiṇena hatthaṅguṭṭhena nābhi parāmaṭṭhā, tassa tena nābhiparāmasanena sāmakumāro nibbatto. Mātaṅgenāpi isinā brāhmaṇakaññāya utunikāle dakkhiṇena hatthaṅguṭṭhena nābhi parāmaṭṭhā, tassa tena nābhiparāmasanena maṇḍabyo nāma māṇavako nibbattoti. Yadi, bhante nāgasena, bhagavatā bhaṇitaṃ ‘tiṇṇaṃ kho pana, bhikkhave, sannipātā gabbhassa avakkanti hotī’ti. Tena hi sāmo ca kumāro maṇḍabyo ca māṇavako ubhopi te nābhiparāmasanena nibbattāti yaṃ vacanaṃ, taṃ micchā. Yadi, bhante, tathāgatena bhaṇitaṃ ‘sāmo ca kumāro maṇḍabyo ca māṇavako nābhiparāmasanena nibbattā’’ti, tena hi ‘tiṇṇaṃ kho pana, bhikkhave, sannipātā gabbhassa avakkanti hotī’ti yaṃ vacanaṃ, tampi micchā. Ayampi ubhato koṭiko pañho sugambhīro sunipuṇo visayo buddhimantānaṃ, so tavānuppatto, chinda vimatipathaṃ, dhārehi ñāṇavarappajjota’’nti.

    ‘‘භාසිතම්‌පෙතං, මහාරාජ, භගවතා ‘තිණ්‌ණං ඛො පන, භික්‌ඛවෙ, සන්‌නිපාතා ගබ්‌භස්‌ස අවක්‌කන්‌ති හොති, ඉධ මාතාපිතරො ච සන්‌නිපතිතා හොන්‌ති, මාතා ච උතුනී හොති, ගන්‌ධබ්‌බො ච පච්‌චුපට්‌ඨිතො හොති, එවං තිණ්‌ණං සන්‌නිපාතා ගබ්‌භස්‌ස අවක්‌කන්‌ති හොතී’ති. භණිතඤ්‌ච ‘සාමො ච කුමාරො මණ්‌ඩබ්‍යො ච මාණවකො නාභිපරාමසනෙන නිබ්‌බත්‌තා’’ති. ‘‘තෙන හි, භන්‌තෙ නාගසෙන, යෙන කාරණෙන පඤ්‌හො සුවිනිච්‌ඡිතො හොති, තෙන කාරණෙන මං සඤ්‌ඤාපෙහී’’ති.

    ‘‘Bhāsitampetaṃ, mahārāja, bhagavatā ‘tiṇṇaṃ kho pana, bhikkhave, sannipātā gabbhassa avakkanti hoti, idha mātāpitaro ca sannipatitā honti, mātā ca utunī hoti, gandhabbo ca paccupaṭṭhito hoti, evaṃ tiṇṇaṃ sannipātā gabbhassa avakkanti hotī’ti. Bhaṇitañca ‘sāmo ca kumāro maṇḍabyo ca māṇavako nābhiparāmasanena nibbattā’’ti. ‘‘Tena hi, bhante nāgasena, yena kāraṇena pañho suvinicchito hoti, tena kāraṇena maṃ saññāpehī’’ti.

    ‘‘සුතපුබ්‌බං පන තයා, මහාරාජ, සංකිච්‌චො ච කුමාරො ඉසිසිඞ්‌ගො ච තාපසො ථෙරො ච කුමාරකස්‌සපො ‘ඉමිනා නාම තෙ නිබ්‌බත්‌තා’’ති? ‘‘ආම, භන්‌තෙ, සුය්‍යති, අබ්‌භුග්‌ගතා තෙසං ජාති, ද්‌වෙ මිගධෙනුයො තාව උතුනිකාලෙ ද්‌වින්‌නං තාපසානං පස්‌සාවට්‌ඨානං ආගන්‌ත්‌වා සසම්‌භවං පස්‌සාවං පිවිංසු, තෙන පස්‌සාවසම්‌භවෙන සංකිච්‌චො ච කුමාරො ඉසිසිඞ්‌ගො ච තාපසො නිබ්‌බත්‌තා. ථෙරස්‌ස උදායිස්‌ස භික්‌ඛුනුපස්‌සයං උපගතස්‌ස රත්‌තචිත්‌තෙන භික්‌ඛුනියා අඞ්‌ගජාතං උපනිජ්‌ඣායන්‌තස්‌ස සම්‌භවං කාසාවෙ මුච්‌චි. අථ ඛො ආයස්‌මා උදායි තං භික්‌ඛුනිං එතදවොච ‘ගච්‌ඡ භගිනි, උදකං ආහර අන්‌තරවාසකං ධොවිස්‌සාමී’ති. ‘ආහරය්‍ය අහමෙව ධොවිස්‌සාමී’ති. තතො සා භික්‌ඛුනී උතුනිසමයෙ තං සම්‌භවං එකදෙසං මුඛෙන අග්‌ගහෙසි, එකදෙසං අඞ්‌ගජාතෙ පක්‌ඛිපි, තෙන ථෙරො කුමාරකස්‌සපො නිබ්‌බත්‌තොති එතං ජනො ආහා’’ති.

    ‘‘Sutapubbaṃ pana tayā, mahārāja, saṃkicco ca kumāro isisiṅgo ca tāpaso thero ca kumārakassapo ‘iminā nāma te nibbattā’’ti? ‘‘Āma, bhante, suyyati, abbhuggatā tesaṃ jāti, dve migadhenuyo tāva utunikāle dvinnaṃ tāpasānaṃ passāvaṭṭhānaṃ āgantvā sasambhavaṃ passāvaṃ piviṃsu, tena passāvasambhavena saṃkicco ca kumāro isisiṅgo ca tāpaso nibbattā. Therassa udāyissa bhikkhunupassayaṃ upagatassa rattacittena bhikkhuniyā aṅgajātaṃ upanijjhāyantassa sambhavaṃ kāsāve mucci. Atha kho āyasmā udāyi taṃ bhikkhuniṃ etadavoca ‘gaccha bhagini, udakaṃ āhara antaravāsakaṃ dhovissāmī’ti. ‘Āharayya ahameva dhovissāmī’ti. Tato sā bhikkhunī utunisamaye taṃ sambhavaṃ ekadesaṃ mukhena aggahesi, ekadesaṃ aṅgajāte pakkhipi, tena thero kumārakassapo nibbattoti etaṃ jano āhā’’ti.

    ‘‘අපි නු ඛො ත්‌වං, මහාරාජ, සද්‌දහසි තං වචන’’න්‌ති? ‘‘ආම භන්‌තෙ, බලවං තත්‌ථ මයං කාරණං උපලභාම, යෙන මයං කාරණෙන සද්‌දහාම ‘ඉමිනා කාරණෙන නිබ්‌බත්‌තා’’ති. ‘‘කිං පනෙත්‌ථ, මහාරාජ, කාරණ’’න්‌ති? ‘‘සුපරිකම්‌මකතෙ , භන්‌තෙ, කලලෙ බීජං නිපතිත්‌වා ඛිප්‌පං සංවිරුහතී’’ති . ‘‘ආම මහාරාජා’’ති. ‘‘එවමෙව ඛො, භන්‌තෙ, සා භික්‌ඛුනී උතුනී සමානා සණ්‌ඨිතෙ කලලෙ රුහිරෙ පච්‌ඡින්‌නවෙගෙ ඨිතාය ධාතුයා තං සම්‌භවං ගහෙත්‌වා තස්‌මිං කලලෙ පක්‌ඛිපි, තෙන තස්‌සා ගබ්‌භො සණ්‌ඨාසි, එවං තත්‌ථ කාරණං පච්‌චෙම තෙසං නිබ්‌බත්‌තියා’’ති. ‘‘එවමෙතං, මහාරාජ, තථා සම්‌පටිච්‌ඡාමි, යොනිප්‌පවෙසෙන ගබ්‌භො සම්‌භවතීති. සම්‌පටිච්‌ඡසි පන, ත්‌වං මහාරාජ, ථෙරස්‌ස කුමාරකස්‌සපස්‌ස ගබ්‌භාවක්‌කමන’’න්‌ති? ‘‘ආම භන්‌තෙ’’ති. ‘‘සාධු, මහාරාජ, පච්‌චාගතොසි මම විසයං, එකවිධෙනපි ගබ්‌භාවක්‌කන්‌තිං කථයන්‌තො මමානුබලං භවිස්‌සසි, අථ යා පන තා ද්‌වෙ මිගධෙනුයො පස්‌සාවං පිවිත්‌වා ගබ්‌භං පටිලභිංසු, තාසං ත්‌වං සද්‌දහසි ගබ්‌භස්‌සාවක්‌කමන’’න්‌ති? ‘‘ආම, භන්‌තෙ, යං කිඤ්‌චි භුත්‌තං පීතං ඛායිතං ලෙහිතං, සබ්‌බං තං කලලං ඔසරති, ඨානගතං වුඩ්‌ඪිමාපජ්‌ජති. යථා, භන්‌තෙ නාගසෙන, යා කාචි සරිතා නාම, සබ්‌බා තා මහාසමුද්‌දං ඔසරන්‌ති, ඨානගතා වුඩ්‌ඪිමාපජ්‌ජන්‌ති. එවමෙව ඛො, භන්‌තෙ නාගසෙන, යං කිඤ්‌චි භුත්‌තං පීතං ඛායිතං ලෙහිතං, සබ්‌බං තං කලලං ඔසරති, ඨානගතං වුඩ්‌ඪිමාපජ්‌ජති, තෙනාහං කාරණෙන සද්‌දහාමි මුඛගතෙනපි ගබ්‌භස්‌ස අවක්‌කන්‌ති හොතී’’ති. ‘‘සාධු, මහාරාජ, ගාළ්‌හතරං උපගතොසි මම විසයං, මුඛපානෙනපි ද්‌වයසන්‌නිපාතො භවති. සංකිච්‌චස්‌ස ච, මහාරාජ, කුමාරස්‌ස ඉසිසිඞ්‌ගස්‌ස ච තාපසස්‌ස ථෙරස්‌ස ච කුමාරකස්‌සපස්‌ස ගබ්‌භාවක්‌කමනං සම්‌පටිච්‌ඡසී’’ති? ‘‘ආම, භන්‌තෙ, සන්‌නිපාතො ඔසරතී’’ති.

    ‘‘Api nu kho tvaṃ, mahārāja, saddahasi taṃ vacana’’nti? ‘‘Āma bhante, balavaṃ tattha mayaṃ kāraṇaṃ upalabhāma, yena mayaṃ kāraṇena saddahāma ‘iminā kāraṇena nibbattā’’ti. ‘‘Kiṃ panettha, mahārāja, kāraṇa’’nti? ‘‘Suparikammakate , bhante, kalale bījaṃ nipatitvā khippaṃ saṃviruhatī’’ti . ‘‘Āma mahārājā’’ti. ‘‘Evameva kho, bhante, sā bhikkhunī utunī samānā saṇṭhite kalale ruhire pacchinnavege ṭhitāya dhātuyā taṃ sambhavaṃ gahetvā tasmiṃ kalale pakkhipi, tena tassā gabbho saṇṭhāsi, evaṃ tattha kāraṇaṃ paccema tesaṃ nibbattiyā’’ti. ‘‘Evametaṃ, mahārāja, tathā sampaṭicchāmi, yonippavesena gabbho sambhavatīti. Sampaṭicchasi pana, tvaṃ mahārāja, therassa kumārakassapassa gabbhāvakkamana’’nti? ‘‘Āma bhante’’ti. ‘‘Sādhu, mahārāja, paccāgatosi mama visayaṃ, ekavidhenapi gabbhāvakkantiṃ kathayanto mamānubalaṃ bhavissasi, atha yā pana tā dve migadhenuyo passāvaṃ pivitvā gabbhaṃ paṭilabhiṃsu, tāsaṃ tvaṃ saddahasi gabbhassāvakkamana’’nti? ‘‘Āma, bhante, yaṃ kiñci bhuttaṃ pītaṃ khāyitaṃ lehitaṃ, sabbaṃ taṃ kalalaṃ osarati, ṭhānagataṃ vuḍḍhimāpajjati. Yathā, bhante nāgasena, yā kāci saritā nāma, sabbā tā mahāsamuddaṃ osaranti, ṭhānagatā vuḍḍhimāpajjanti. Evameva kho, bhante nāgasena, yaṃ kiñci bhuttaṃ pītaṃ khāyitaṃ lehitaṃ, sabbaṃ taṃ kalalaṃ osarati, ṭhānagataṃ vuḍḍhimāpajjati, tenāhaṃ kāraṇena saddahāmi mukhagatenapi gabbhassa avakkanti hotī’’ti. ‘‘Sādhu, mahārāja, gāḷhataraṃ upagatosi mama visayaṃ, mukhapānenapi dvayasannipāto bhavati. Saṃkiccassa ca, mahārāja, kumārassa isisiṅgassa ca tāpasassa therassa ca kumārakassapassa gabbhāvakkamanaṃ sampaṭicchasī’’ti? ‘‘Āma, bhante, sannipāto osaratī’’ti.

    ‘‘සාමොපි, මහාරාජ, කුමාරො මණ්‌ඩබ්‍යොපි මාණවකො තීසු සන්‌නිපාතෙසු අන්‌තොගධා, එකරසා යෙව පුරිමෙන, තත්‌ථ කාරණං වක්‌ඛාමි. දුකූලො ච, මහාරාජ, තාපසො පාරිකා ච තාපසී උභොපි තෙ අරඤ්‌ඤවාසා අහෙසුං පවිවෙකාධිමුත්‌තා උත්‌තමත්‌ථගවෙසකා, තපතෙජෙන යාව බ්‍රහ්‌මලොකං සන්‌තාපෙසුං . තෙසං තදා සක්‌කො දෙවානමින්‌දො සායං පාතං උපට්‌ඨානං ආගච්‌ඡති. සො තෙසං ගරුකතමෙත්‌තතාය උපධාරෙන්‌තො අද්‌දස අනාගතමද්‌ධානෙ ද්‌වින්‌නම්‌පි තෙසං චක්‌ඛූනං අන්‌තරධානං, දිස්‌වා තෙ එවමාහ ‘එකං මෙ, භොන්‌තො, වචනං කරොථ, සාධු එකං පුත්‌තං ජනෙය්‍යාථ, සො තුම්‌හාකං උපට්‌ඨාකො භවිස්‌සති ආලම්‌බනො චා’ති. ‘අලං, කොසිය, මා එවං භණී’ති. තෙ තස්‌ස තං වචනං න සම්‌පටිච්‌ඡිංසු. අනුකම්‌පකො අත්‌ථකාමො සක්‌කො දෙවානමින්‌දො දුතියම්‌පි…පෙ.… තතියම්‌පි තෙ එවමාහ ‘එකං මෙ, භොන්‌තො, වචනං කරොථ, සාධු එකං පුත්‌තං ජනෙය්‍යාථ, සො තුම්‌හාකං උපට්‌ඨාකො භවිස්‌සති ආලම්‌බනො චා’ති. තතියම්‌පි තෙ ආහංසු ‘අලං, කොසිය, මා ත්‌වං ඛො අම්‌හෙ අනත්‌ථෙ නියොජෙහි, කදායං කායො න භිජ්‌ජිස්‌සති, භිජ්‌ජතු අයං කායො භෙදනධම්‌මො, භිජ්‌ජන්‌තියාපි ධරණියා පතන්‌තෙපි සෙලසිඛරෙ ඵලන්‌තෙපි ආකාසෙ පතන්‌තෙපි චන්‌දිමසූරියෙ නෙව මයං ලොකධම්‌මෙහි මිස්‌සයිස්‌සාම, මා ත්‌වං අම්‌හාකං සම්‌මුඛභාවං උපගච්‌ඡ, උපගතස්‌ස තෙ එසො විස්‌සාසො, අනත්‌ථචරො ත්‌වං මඤ්‌ඤෙ’ති.

    ‘‘Sāmopi, mahārāja, kumāro maṇḍabyopi māṇavako tīsu sannipātesu antogadhā, ekarasā yeva purimena, tattha kāraṇaṃ vakkhāmi. Dukūlo ca, mahārāja, tāpaso pārikā ca tāpasī ubhopi te araññavāsā ahesuṃ pavivekādhimuttā uttamatthagavesakā, tapatejena yāva brahmalokaṃ santāpesuṃ . Tesaṃ tadā sakko devānamindo sāyaṃ pātaṃ upaṭṭhānaṃ āgacchati. So tesaṃ garukatamettatāya upadhārento addasa anāgatamaddhāne dvinnampi tesaṃ cakkhūnaṃ antaradhānaṃ, disvā te evamāha ‘ekaṃ me, bhonto, vacanaṃ karotha, sādhu ekaṃ puttaṃ janeyyātha, so tumhākaṃ upaṭṭhāko bhavissati ālambano cā’ti. ‘Alaṃ, kosiya, mā evaṃ bhaṇī’ti. Te tassa taṃ vacanaṃ na sampaṭicchiṃsu. Anukampako atthakāmo sakko devānamindo dutiyampi…pe… tatiyampi te evamāha ‘ekaṃ me, bhonto, vacanaṃ karotha, sādhu ekaṃ puttaṃ janeyyātha, so tumhākaṃ upaṭṭhāko bhavissati ālambano cā’ti. Tatiyampi te āhaṃsu ‘alaṃ, kosiya, mā tvaṃ kho amhe anatthe niyojehi, kadāyaṃ kāyo na bhijjissati, bhijjatu ayaṃ kāyo bhedanadhammo, bhijjantiyāpi dharaṇiyā patantepi selasikhare phalantepi ākāse patantepi candimasūriye neva mayaṃ lokadhammehi missayissāma, mā tvaṃ amhākaṃ sammukhabhāvaṃ upagaccha, upagatassa te eso vissāso, anatthacaro tvaṃ maññe’ti.

    තතො සක්‌කො දෙවානමින්‌දො තෙසං මනං අලභමානො ගරුකතො පඤ්‌ජලිකො පුන යාචි ‘යදි මෙ වචනං න උස්‌සහථ කාතුං, යදා තාපසී උතුනී හොති පුප්‌ඵවතී, තදා ත්‌වං, භන්‌තෙ, දක්‌ඛිණෙන හත්‌ථඞ්‌ගුට්‌ඨෙන නාභිං පරාමසෙය්‍යාසි, තෙන සා ගබ්‌භං ලච්‌ඡති, සන්‌නිපාතො යෙවෙස ගබ්‌භාවක්‌කන්‌තියා’ති. ‘සක්‌කොමහං, කොසිය, තං වචනං කාතුං, න තාවතකෙන අම්‌හාකං තපො භිජ්‌ජති, හොතූ’ති සම්‌පටිච්‌ඡිංසු. තාය ච පන වෙලාය දෙවභවනෙ අත්‌ථි දෙවපුත්‌තො උස්‌සන්‌නකුසලමූලො ඛීණායුකො ආයුක්‌ඛයප්‌පත්‌තො යදිච්‌ඡකං සමත්‌ථො ඔක්‌කමිතුං අපි චක්‌කවත්‌තිකුලෙපි. අථ සක්‌කො දෙවානමින්‌දො තං දෙවපුත්‌තං උපසඞ්‌කමිත්‌වා එවමාහ ‘එහි ඛො, මාරිස, සුපභාතො තෙ දිවසො, අත්‌ථසිද්‌ධි උපගතා, යමහං තෙ උපට්‌ඨානමාගමිං, රමණීයෙ තෙ ඔකාසෙ වාසො භවිස්‌සති, පතිරූපෙ කුලෙ පටිසන්‌ධි භවිස්‌සති, සුන්‌දරෙහි මාතාපිතූහි වඩ්‌ඪෙතබ්‌බො, එහි මෙ වචනං කරොහී’ති යාචි. දුතියම්‌පි…පෙ.… තතියම්‌පි යාචි සිරසි පඤ්‌ජලිකතො.

    Tato sakko devānamindo tesaṃ manaṃ alabhamāno garukato pañjaliko puna yāci ‘yadi me vacanaṃ na ussahatha kātuṃ, yadā tāpasī utunī hoti pupphavatī, tadā tvaṃ, bhante, dakkhiṇena hatthaṅguṭṭhena nābhiṃ parāmaseyyāsi, tena sā gabbhaṃ lacchati, sannipāto yevesa gabbhāvakkantiyā’ti. ‘Sakkomahaṃ, kosiya, taṃ vacanaṃ kātuṃ, na tāvatakena amhākaṃ tapo bhijjati, hotū’ti sampaṭicchiṃsu. Tāya ca pana velāya devabhavane atthi devaputto ussannakusalamūlo khīṇāyuko āyukkhayappatto yadicchakaṃ samattho okkamituṃ api cakkavattikulepi. Atha sakko devānamindo taṃ devaputtaṃ upasaṅkamitvā evamāha ‘ehi kho, mārisa, supabhāto te divaso, atthasiddhi upagatā, yamahaṃ te upaṭṭhānamāgamiṃ, ramaṇīye te okāse vāso bhavissati, patirūpe kule paṭisandhi bhavissati, sundarehi mātāpitūhi vaḍḍhetabbo, ehi me vacanaṃ karohī’ti yāci. Dutiyampi…pe… tatiyampi yāci sirasi pañjalikato.

    තතො සො දෙවපුත්‌තො එවමාහ ‘කතමං තං, මාරිස, කුලං, යං ත්‌වං අභික්‌ඛණං කිත්‌තයසි පුනප්‌පුන’න්‌ති. ‘දුකූලො ච තාපසො පාරිකා ච තාපසී’ති. සො තස්‌ස වචනං සුත්‌වා තුට්‌ඨො සම්‌පටිච්‌ඡි ‘සාධු, මාරිස, යො තව ඡන්‌දො, සො හොතු, ආකඞ්‌ඛමානො අහං, මාරිස, පත්‌ථිතෙ කුලෙ උප්‌පජ්‌ජෙය්‍යං, කිම්‌හි කුලෙ උප්‌පජ්‌ජාමි අණ්‌ඩජෙ වා ජලාබුජෙ වා සංසෙදජෙ වා ඔපපාතිකෙ වා’ති? ‘ජලාබුජාය, මාරිස, යොනියා උප්‌පජ්‌ජාහී’ති. අථ සක්‌කො දෙවානමින්‌දො උප්‌පත්‌තිදිවසං විගණෙත්‌වා දුකූලස්‌ස තාපසස්‌ස ආරොචෙසි ‘අසුකස්‌මිං නාම දිවසෙ තාපසී උතුනී භවිස්‌සති පුප්‌ඵවතී, තදා ත්‌වං, භන්‌තෙ, දක්‌ඛිණෙන හත්‌ථඞ්‌ගුට්‌ඨෙන නාභිං පරාමසෙය්‍යාසී’ති. තස්‌මිං, මහාරාජ, දිවසෙ තාපසී ච උතුනී පුප්‌ඵවතී අහොසි, දෙවපුත්‌තො ච තත්‌ථූපගො පච්‌චුපට්‌ඨිතො අහොසි, තාපසො ච දක්‌ඛිණෙන හත්‌ථඞ්‌ගුට්‌ඨෙන තාපසියා නාභිං පරාමසි, ඉති තෙ තයො සන්‌නිපාතා අහෙසුං, නාභිපරාමසනෙන තාපසියා රාගො උදපාදි, සො පනස්‌සා රාගො නාභිපරාමසනං පටිච්‌ච මා ත්‌වං සන්‌නිපාතං අජ්‌ඣාචාරමෙව මඤ්‌ඤි, ඌහසනම්‌පි 3 සන්‌නිපාතො, උල්‌ලපනම්‌පි සන්‌නිපාතො, උපනිජ්‌ඣායනම්‌පි සන්‌නිපාතො, පුබ්‌බභාගභාවතො රාගස්‌ස උප්‌පාදාය ආමසනෙන සන්‌නිපාතො ජායති, සන්‌නිපාතා ඔක්‌කමනං හොතීති.

    Tato so devaputto evamāha ‘katamaṃ taṃ, mārisa, kulaṃ, yaṃ tvaṃ abhikkhaṇaṃ kittayasi punappuna’nti. ‘Dukūlo ca tāpaso pārikā ca tāpasī’ti. So tassa vacanaṃ sutvā tuṭṭho sampaṭicchi ‘sādhu, mārisa, yo tava chando, so hotu, ākaṅkhamāno ahaṃ, mārisa, patthite kule uppajjeyyaṃ, kimhi kule uppajjāmi aṇḍaje vā jalābuje vā saṃsedaje vā opapātike vā’ti? ‘Jalābujāya, mārisa, yoniyā uppajjāhī’ti. Atha sakko devānamindo uppattidivasaṃ vigaṇetvā dukūlassa tāpasassa ārocesi ‘asukasmiṃ nāma divase tāpasī utunī bhavissati pupphavatī, tadā tvaṃ, bhante, dakkhiṇena hatthaṅguṭṭhena nābhiṃ parāmaseyyāsī’ti. Tasmiṃ, mahārāja, divase tāpasī ca utunī pupphavatī ahosi, devaputto ca tatthūpago paccupaṭṭhito ahosi, tāpaso ca dakkhiṇena hatthaṅguṭṭhena tāpasiyā nābhiṃ parāmasi, iti te tayo sannipātā ahesuṃ, nābhiparāmasanena tāpasiyā rāgo udapādi, so panassā rāgo nābhiparāmasanaṃ paṭicca mā tvaṃ sannipātaṃ ajjhācārameva maññi, ūhasanampi 4 sannipāto, ullapanampi sannipāto, upanijjhāyanampi sannipāto, pubbabhāgabhāvato rāgassa uppādāya āmasanena sannipāto jāyati, sannipātā okkamanaṃ hotīti.

    ‘‘අනජ්‌ඣාචාරෙපි, මහාරාජ, පරාමසනෙන ගබ්‌භාවක්‌කන්‌ති හොති. යථා, මහාරාජ, අග්‌ගි ජලමානො අපරාමසනොපි උපගතස්‌ස සීතං බ්‍යපහන්‌ති, එවමෙව ඛො, මහාරාජ, අනජ්‌ඣාචාරෙපි පරාමසනෙන ගබ්‌භාවක්‌කන්‌ති හොති.

    ‘‘Anajjhācārepi, mahārāja, parāmasanena gabbhāvakkanti hoti. Yathā, mahārāja, aggi jalamāno aparāmasanopi upagatassa sītaṃ byapahanti, evameva kho, mahārāja, anajjhācārepi parāmasanena gabbhāvakkanti hoti.

    ‘‘චතුන්‌නං, මහාරාජ, වසෙන සත්‌තානං ගබ්‌භාවක්‌කන්‌ති හොති කම්‌මවසෙන යොනිවසෙන කුලවසෙන ආයාචනවසෙන, අපි ච සබ්‌බෙපෙතෙ සත්‌තා කම්‌මසම්‌භවා කම්‌මසමුට්‌ඨානා .

    ‘‘Catunnaṃ, mahārāja, vasena sattānaṃ gabbhāvakkanti hoti kammavasena yonivasena kulavasena āyācanavasena, api ca sabbepete sattā kammasambhavā kammasamuṭṭhānā .

    ‘‘කථං, මහාරාජ, කම්‌මවසෙන සත්‌තානං ගබ්‌භාවක්‌කන්‌ති හොති? උස්‌සන්‌නකුසලමූලා, මහාරාජ, සත්‌තා යදිච්‌ඡකං උප්‌පජ්‌ජන්‌ති ඛත්‌තියමහාසාලකුලෙ වා බ්‍රාහ්‌මණමහාසාලකුලෙ වා ගහපතිමහාසාලකුලෙ වා දෙවෙසු වා අණ්‌ඩජාය වා යොනියා ජලාබුජාය වා යොනියා සංසෙදජාය වා යොනියා ඔපපාතිකාය වා යොනියා. යථා, මහාරාජ, පුරිසො අඩ්‌ඪො මහද්‌ධනො මහාභොගො පහූතජාතරූපරජතො පහූතවිත්‌තූපකරණො පහූතධනධඤ්‌ඤො පහූතඤාතිපක්‌ඛො දාසිං වා දාසං වා ඛෙත්‌තං වා වත්‌ථුං වා ගාමං වා නිගමං වා ජනපදං වා යං කිඤ්‌චි මනසා අභිපත්‌ථිතං, යදිච්‌ඡකං ද්‌විගුණතිගුණම්‌පි ධනං දත්‌වා කිණාති, එවමෙව ඛො, මහාරාජ, උස්‌සන්‌නකුසලමූලා සත්‌තා යදිච්‌ඡකං උප්‌පජ්‌ජන්‌ති ඛත්‌තියමහාසාලකුලෙ වා බ්‍රාහ්‌මණමහාසාලකුලෙ වා ගහපතිමහාසාලකුලෙ වා දෙවෙසු වා අණ්‌ඩජාය වා යොනියා ජලාබුජාය වා යොනියා සංසෙදජය වා යොනියා ඔපපාතිකාය වා යොනියා. එවං කම්‌මවසෙන සත්‌තානං ගබ්‌භාවක්‌කන්‌ති හොති.

    ‘‘Kathaṃ, mahārāja, kammavasena sattānaṃ gabbhāvakkanti hoti? Ussannakusalamūlā, mahārāja, sattā yadicchakaṃ uppajjanti khattiyamahāsālakule vā brāhmaṇamahāsālakule vā gahapatimahāsālakule vā devesu vā aṇḍajāya vā yoniyā jalābujāya vā yoniyā saṃsedajāya vā yoniyā opapātikāya vā yoniyā. Yathā, mahārāja, puriso aḍḍho mahaddhano mahābhogo pahūtajātarūparajato pahūtavittūpakaraṇo pahūtadhanadhañño pahūtañātipakkho dāsiṃ vā dāsaṃ vā khettaṃ vā vatthuṃ vā gāmaṃ vā nigamaṃ vā janapadaṃ vā yaṃ kiñci manasā abhipatthitaṃ, yadicchakaṃ dviguṇatiguṇampi dhanaṃ datvā kiṇāti, evameva kho, mahārāja, ussannakusalamūlā sattā yadicchakaṃ uppajjanti khattiyamahāsālakule vā brāhmaṇamahāsālakule vā gahapatimahāsālakule vā devesu vā aṇḍajāya vā yoniyā jalābujāya vā yoniyā saṃsedajaya vā yoniyā opapātikāya vā yoniyā. Evaṃ kammavasena sattānaṃ gabbhāvakkanti hoti.

    ‘‘කථං යොනිවසෙන සත්‌තානං ගබ්‌භාවක්‌කන්‌ති හොති? කුක්‌කුටානං, මහාරාජ, වාතෙන ගබ්‌භාවක්‌කන්‌ති හොති. බලාකානං මෙඝසද්‌දෙන ගබ්‌භාවක්‌කන්‌ති හොති. සබ්‌බෙපි දෙවා අගබ්‌භසෙය්‍යකා සත්‌තා යෙව, තෙසං නානාවණ්‌ණෙන ගබ්‌භාවක්‌කන්‌ති හොති. යථා, මහාරාජ, මනුස්‌සා නානාවණ්‌ණෙන මහියා චරන්‌ති, කෙචි පුරතො පටිච්‌ඡාදෙන්‌ති, කෙචි පච්‌ඡතො පටිච්‌ඡාදෙන්‌ති, කෙචි නග්‌ගා හොන්‌ති, කෙචි භණ්‌ඩූ හොන්‌ති සෙතපටධරා, කෙචි මොළිබද්‌ධා හොන්‌ති, කෙචි භණ්‌ඩූ කාසාවවසනා හොන්‌ති, කෙචි කාසාවවසනා මොළිබද්‌ධා හොන්‌ති, කෙචි ජටිනො වාකචීරධරා 5 හොන්‌ති, කෙචි චම්‌මවසනා හොන්‌ති, කෙචි රස්‌මියො නිවාසෙන්‌ති, සබ්‌බෙපෙතෙ මනුස්‌සා නානාවණ්‌ණෙන මහියා චරන්‌ති, එවමෙව ඛො, මහාරාජ, සත්‌තා යෙව තෙ සබ්‌බෙ, තෙසං නානාවණ්‌ණෙන ගබ්‌භාවක්‌කන්‌ති හොති. එවං යොනිවසෙන සත්‌තානං ගබ්‌භාවක්‌කන්‌ති හොති.

    ‘‘Kathaṃ yonivasena sattānaṃ gabbhāvakkanti hoti? Kukkuṭānaṃ, mahārāja, vātena gabbhāvakkanti hoti. Balākānaṃ meghasaddena gabbhāvakkanti hoti. Sabbepi devā agabbhaseyyakā sattā yeva, tesaṃ nānāvaṇṇena gabbhāvakkanti hoti. Yathā, mahārāja, manussā nānāvaṇṇena mahiyā caranti, keci purato paṭicchādenti, keci pacchato paṭicchādenti, keci naggā honti, keci bhaṇḍū honti setapaṭadharā, keci moḷibaddhā honti, keci bhaṇḍū kāsāvavasanā honti, keci kāsāvavasanā moḷibaddhā honti, keci jaṭino vākacīradharā 6 honti, keci cammavasanā honti, keci rasmiyo nivāsenti, sabbepete manussā nānāvaṇṇena mahiyā caranti, evameva kho, mahārāja, sattā yeva te sabbe, tesaṃ nānāvaṇṇena gabbhāvakkanti hoti. Evaṃ yonivasena sattānaṃ gabbhāvakkanti hoti.

    ‘‘කථං කුලවසෙන සත්‌තානං ගබ්‌භාවක්‌කන්‌ති හොති? කුලං නාම, මහාරාජ, චත්‌තාරි කුලානි අණ්‌ඩජං ජලාබුජං සංසෙදජං ඔපපාතිකං. යදි තත්‌ථ ගන්‌ධබ්‌බො යතො කුතොචි ආගන්‌ත්‌වා අණ්‌ඩජෙ කුලෙ උප්‌පජ්‌ජති, සො තත්‌ථ අණ්‌ඩජො හොති…පෙ.… ජලාබුජෙ කුලෙ…පෙ.… සංසෙදජෙ කුලෙ…පෙ.… ඔපපාතිකෙ කුලෙ උප්‌පජ්‌ජති, සො තත්‌ථ ඔපපාතිකො හොති. තෙසු තෙසු කුලෙසු තාදිසා යෙව සත්‌තා සම්‌භවන්‌ති. යථා, මහාරාජ, හිමවති නෙරුපබ්‌බතං යෙ කෙචි මිගපක්‌ඛිනො උපෙන්‌ති, සබ්‌බෙ තෙ සකවණ්‌ණං විජහිත්‌වා සුවණ්‌ණවණ්‌ණා හොන්‌ති, එවමෙව ඛො, මහාරාජ, යො කොචි ගන්‌ධබ්‌බො යතො කුතොචි ආගන්‌ත්‌වා අණ්‌ඩජං යොනිං උපගන්‌ත්‌වා සභාවවණ්‌ණං විජහිත්‌වා අණ්‌ඩජො හොති…පෙ.… ජලාබුජං…පෙ.… සංසෙදජං…පෙ.… ඔපපාතිකං යොනිං උපගන්‌ත්‌වා සභාවවණ්‌ණං විජහිත්‌වා ඔපපාතිකො හොති, එවං කුලවසෙන සත්‌තානං ගබ්‌භාවක්‌කන්‌ති හොති.

    ‘‘Kathaṃ kulavasena sattānaṃ gabbhāvakkanti hoti? Kulaṃ nāma, mahārāja, cattāri kulāni aṇḍajaṃ jalābujaṃ saṃsedajaṃ opapātikaṃ. Yadi tattha gandhabbo yato kutoci āgantvā aṇḍaje kule uppajjati, so tattha aṇḍajo hoti…pe… jalābuje kule…pe… saṃsedaje kule…pe… opapātike kule uppajjati, so tattha opapātiko hoti. Tesu tesu kulesu tādisā yeva sattā sambhavanti. Yathā, mahārāja, himavati nerupabbataṃ ye keci migapakkhino upenti, sabbe te sakavaṇṇaṃ vijahitvā suvaṇṇavaṇṇā honti, evameva kho, mahārāja, yo koci gandhabbo yato kutoci āgantvā aṇḍajaṃ yoniṃ upagantvā sabhāvavaṇṇaṃ vijahitvā aṇḍajo hoti…pe… jalābujaṃ…pe… saṃsedajaṃ…pe… opapātikaṃ yoniṃ upagantvā sabhāvavaṇṇaṃ vijahitvā opapātiko hoti, evaṃ kulavasena sattānaṃ gabbhāvakkanti hoti.

    ‘‘කථං ආයාචනවසෙන සත්‌තානං ගබ්‌භාවක්‌කන්‌ති හොති? ඉධ, මහාරාජ, කුලං හොති අපුත්‌තකං බහුසාපතෙය්‍යං සද්‌ධං පසන්‌නං සීලවන්‌තං කල්‍යාණධම්‌මං තපනිස්‌සිතං, දෙවපුත්‌තො ච උස්‌සන්‌නකුසලමූලො චවනධම්‌මො හොති. අථ සක්‌කො දෙවානමින්‌දො තස්‌ස කුලස්‌ස අනුකම්‌පාය තං දෙවපුත්‌තං ආයාචති ‘පණිධෙහි, මාරිස, අසුකස්‌ස කුලස්‌ස මහෙසියා කුච්‌ඡි’න්‌ති. සො තස්‌ස ආයාචනහෙතු තං කුලං පණිධෙති. යථා, මහාරාජ, මනුස්‌සා පුඤ්‌ඤකාමා සමණං මනොභාවනීයං ආයාචිත්‌වා ගෙහං උපනෙන්‌ති, අයං උපගන්‌ත්‌වා සබ්‌බස්‌ස කුලස්‌ස සුඛාවහො භවිස්‌සතීති. එවමෙව ඛො, මහාරාජ, සක්‌කො දෙවානමින්‌දො තං දෙවපුත්‌තං ආයාචිත්‌වා තං කුලං උපනෙති. එවං ආයාචනවසෙන සත්‌තානං ගබ්‌භාවක්‌කන්‌ති හොති.

    ‘‘Kathaṃ āyācanavasena sattānaṃ gabbhāvakkanti hoti? Idha, mahārāja, kulaṃ hoti aputtakaṃ bahusāpateyyaṃ saddhaṃ pasannaṃ sīlavantaṃ kalyāṇadhammaṃ tapanissitaṃ, devaputto ca ussannakusalamūlo cavanadhammo hoti. Atha sakko devānamindo tassa kulassa anukampāya taṃ devaputtaṃ āyācati ‘paṇidhehi, mārisa, asukassa kulassa mahesiyā kucchi’nti. So tassa āyācanahetu taṃ kulaṃ paṇidheti. Yathā, mahārāja, manussā puññakāmā samaṇaṃ manobhāvanīyaṃ āyācitvā gehaṃ upanenti, ayaṃ upagantvā sabbassa kulassa sukhāvaho bhavissatīti. Evameva kho, mahārāja, sakko devānamindo taṃ devaputtaṃ āyācitvā taṃ kulaṃ upaneti. Evaṃ āyācanavasena sattānaṃ gabbhāvakkanti hoti.

    ‘‘සාමො, මහාරාජ, කුමාරො සක්‌කෙන දෙවානමින්‌දෙන ආයාචිතො පාරිකාය තාපසියා කුච්‌ඡිං ඔක්‌කන්‌තො. සාමො, මහාරාජ, කුමාරො කතපුඤ්‌ඤො, මාතාපිතරො සීලවන්‌තො කල්‍යාණධම්‌මා, ආයාචකො සක්‌කො, තිණ්‌ණං චෙතොපණිධියා සාමො කුමාරො නිබ්‌බත්‌තො. ඉධ, මහාරාජ, නයකුසලො පුරිසො සුකට්‌ඨෙ අනූපඛෙත්‌තෙ බීජං රොපෙය්‍ය, අපි නු තස්‌ස බීජස්‌ස අන්‌තරායං විවජ්‌ජෙන්‌තස්‌ස වුඩ්‌ඪියා කොචි අන්‌තරායො භවෙය්‍යා’’ති ? ‘‘න හි, භන්‌තෙ, නිරුපඝාතං බීජං ඛිප්‌පං සංවිරුහෙය්‍යා’’ති. ‘‘එවමෙව ඛො, මහාරාජ, සාමො කුමාරො මුත්‌තො උප්‌පන්‌නන්‌තරායෙහි තිණ්‌ණං චෙතොපණිධියා නිබ්‌බත්‌තො.

    ‘‘Sāmo, mahārāja, kumāro sakkena devānamindena āyācito pārikāya tāpasiyā kucchiṃ okkanto. Sāmo, mahārāja, kumāro katapuñño, mātāpitaro sīlavanto kalyāṇadhammā, āyācako sakko, tiṇṇaṃ cetopaṇidhiyā sāmo kumāro nibbatto. Idha, mahārāja, nayakusalo puriso sukaṭṭhe anūpakhette bījaṃ ropeyya, api nu tassa bījassa antarāyaṃ vivajjentassa vuḍḍhiyā koci antarāyo bhaveyyā’’ti ? ‘‘Na hi, bhante, nirupaghātaṃ bījaṃ khippaṃ saṃviruheyyā’’ti. ‘‘Evameva kho, mahārāja, sāmo kumāro mutto uppannantarāyehi tiṇṇaṃ cetopaṇidhiyā nibbatto.

    ‘‘අපි නු ඛො, මහාරාජ, සුතපුබ්‌බං තයා ඉසීනං මනොපදොසෙන ඉද්‌ධො ඵීතො මහාජනපදො සජනො සමුච්‌ඡින්‌නො’’ති? ‘‘ආම, භන්‌තෙ, සුය්‍යති. මහියා දණ්‌ඩකාරඤ්‌ඤං 7 මජ්‌ඣාරඤ්‌ඤං කාලිඞ්‌ගාරඤ්‌ඤං මාතඞ්‌ගාරඤ්‌ඤං, සබ්‌බං තං අරඤ්‌ඤං අරඤ්‌ඤභූතං, සබ්‌බෙපෙතෙ ජනපදා ඉසීනං මනොපදොසෙන ඛයං ගතා’’ති. ‘‘යදි , මහාරාජ, තෙසං මනොපදොසෙන සුසමිද්‌ධා ජනපදා උච්‌ඡිජ්‌ජන්‌ති, අපි නු ඛො තෙසං මනොපසාදෙන කිඤ්‌චි නිබ්‌බත්‌තෙය්‍යා’’ති? ‘‘ආම භන්‌තෙ’’ති. ‘‘තෙන හි, මහාරාජ, සාමො කුමාරො තිණ්‌ණං බලවන්‌තානං චෙතොපසාදෙන නිබ්‌බත්‌තො ඉසිනිම්‌මිතො දෙවනිම්‌මිතො පුඤ්‌ඤනිම්‌මිතොති. එවමෙතං, මහාරාජ, ධාරෙහි.

    ‘‘Api nu kho, mahārāja, sutapubbaṃ tayā isīnaṃ manopadosena iddho phīto mahājanapado sajano samucchinno’’ti? ‘‘Āma, bhante, suyyati. Mahiyā daṇḍakāraññaṃ 8 majjhāraññaṃ kāliṅgāraññaṃ mātaṅgāraññaṃ, sabbaṃ taṃ araññaṃ araññabhūtaṃ, sabbepete janapadā isīnaṃ manopadosena khayaṃ gatā’’ti. ‘‘Yadi , mahārāja, tesaṃ manopadosena susamiddhā janapadā ucchijjanti, api nu kho tesaṃ manopasādena kiñci nibbatteyyā’’ti? ‘‘Āma bhante’’ti. ‘‘Tena hi, mahārāja, sāmo kumāro tiṇṇaṃ balavantānaṃ cetopasādena nibbatto isinimmito devanimmito puññanimmitoti. Evametaṃ, mahārāja, dhārehi.

    ‘‘තයොමෙ, මහාරාජ, දෙවපුත්‌තා සක්‌කෙන දෙවානමින්‌දෙන ආයාචිතා කුලං උප්‌පන්‌නා. කතමෙ තයො? සාමො කුමාරො මහාපනාදො කුසරාජා, තයොපෙතෙ බොධිසත්‌තා’’ති. ‘‘සුනිද්‌දිට්‌ඨා, භන්‌තෙ නාගසෙන, ගබ්‌භාවක්‌කන්‌ති, සුකථිතං කාරණං, අන්‌ධකාරො ආලොකො කතො, ජටා විජටිතා, නිච්‌ඡුද්‌ධා පරවාදා, එවමෙතං තථා සම්‌පටිච්‌ඡාමී’’ති.

    ‘‘Tayome, mahārāja, devaputtā sakkena devānamindena āyācitā kulaṃ uppannā. Katame tayo? Sāmo kumāro mahāpanādo kusarājā, tayopete bodhisattā’’ti. ‘‘Suniddiṭṭhā, bhante nāgasena, gabbhāvakkanti, sukathitaṃ kāraṇaṃ, andhakāro āloko kato, jaṭā vijaṭitā, nicchuddhā paravādā, evametaṃ tathā sampaṭicchāmī’’ti.

    ගබ්‌භාවක්‌කන්‌තිපඤ්‌හො ඡට්‌ඨො.

    Gabbhāvakkantipañho chaṭṭho.







    Footnotes:
    1. ගබ්‌භස්‌සාවක්‌කන්‌ති (ම. නි. 1.408)
    2. gabbhassāvakkanti (ma. ni. 1.408)
    3. හසනම්‌පි (ක.)
    4. hasanampi (ka.)
    5. වාකචීරා (ක.)
    6. vākacīrā (ka.)
    7. දණ්‌ඩකීරඤ්‌ඤං (ම. නි. 2.65)
    8. daṇḍakīraññaṃ (ma. ni. 2.65)

    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact