Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya

    ၉. ဂိဟိသုတ္တံ

    9. Gihisuttaṃ

    ၁၇၉. အထ ခော အနာထပိဏ္ဍိကော ဂဟပတိ ပဉ္စမတ္တေဟိ ဥပာသကသတေဟိ ပရိဝုတော ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ အထ ခော ဘဂဝာ အာယသ္မန္တံ သာရိပုတ္တံ အာမန္တေသိ – ‘‘ယံ ကဉ္စိ 1, သာရိပုတ္တ, ဇာနေယ္ယာထ ဂိဟိံ ဩဒာတဝသနံ ပဉ္စသု သိက္ခာပဒေသု သံဝုတကမ္မန္တံ စတုန္နံ အာဘိစေတသိကာနံ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရာနံ နိကာမလာဘိံ အကိစ္ဆလာဘိံ အကသိရလာဘိံ, သော အာကင္ခမာနော အတ္တနာဝ အတ္တာနံ ဗ္ယာကရေယ္ယ – ‘ခီဏနိရယောမ္ဟိ ခီဏတိရစ္ဆာနယောနိ ခီဏပေတ္တိဝိသယော ခီဏာပာယဒုဂ္ဂတိဝိနိပာတော, သောတာပန္နောဟမသ္မိ အဝိနိပာတဓမ္မော နိယတော သမ္ဗောဓိပရာယဏော’’’တိ။

    179. Atha kho anāthapiṇḍiko gahapati pañcamattehi upāsakasatehi parivuto yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Atha kho bhagavā āyasmantaṃ sāriputtaṃ āmantesi – ‘‘yaṃ kañci 2, sāriputta, jāneyyātha gihiṃ odātavasanaṃ pañcasu sikkhāpadesu saṃvutakammantaṃ catunnaṃ ābhicetasikānaṃ diṭṭhadhammasukhavihārānaṃ nikāmalābhiṃ akicchalābhiṃ akasiralābhiṃ, so ākaṅkhamāno attanāva attānaṃ byākareyya – ‘khīṇanirayomhi khīṇatiracchānayoni khīṇapettivisayo khīṇāpāyaduggativinipāto, sotāpannohamasmi avinipātadhammo niyato sambodhiparāyaṇo’’’ti.

    ‘‘ကတမေသု ပဉ္စသု သိက္ခာပဒေသု သံဝုတကမ္မန္တော ဟောတိ? ဣဓ , သာရိပုတ္တ, အရိယသာဝကော ပာဏာတိပာတာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ, အဒိန္နာဒာနာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ, ကာမေသုမိစ္ဆာစာရာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ, မုသာဝာဒာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ, သုရာမေရယမဇ္ဇပမာဒဋ္ဌာနာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ။ ဣမေသု ပဉ္စသု သိက္ခာပဒေသု သံဝုတကမ္မန္တော ဟောတိ။

    ‘‘Katamesu pañcasu sikkhāpadesu saṃvutakammanto hoti? Idha , sāriputta, ariyasāvako pāṇātipātā paṭivirato hoti, adinnādānā paṭivirato hoti, kāmesumicchācārā paṭivirato hoti, musāvādā paṭivirato hoti, surāmerayamajjapamādaṭṭhānā paṭivirato hoti. Imesu pañcasu sikkhāpadesu saṃvutakammanto hoti.

    ‘‘ကတမေသံ စတုန္နံ အာဘိစေတသိကာနံ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရာနံ နိကာမလာဘီ ဟောတိ အကိစ္ဆလာဘီ အကသိရလာဘီ? ဣဓ, သာရိပုတ္တ, အရိယသာဝကော ဗုဒ္ဓေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန သမန္နာဂတော ဟောတိ – ‘ဣတိပိ သော ဘဂဝာ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓော ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပန္နော သုဂတော လောကဝိဒူ အနုတ္တရော ပုရိသဒမ္မသာရထိ, သတ္ထာ ဒေဝမနုသ္သာနံ ဗုဒ္ဓော ဘဂဝာ’တိ။ အယမသ္သ ပဌမော အာဘိစေတသိကော ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရော အဓိဂတော ဟောတိ အဝိသုဒ္ဓသ္သ စိတ္တသ္သ ဝိသုဒ္ဓိယာ အပရိယောဒာတသ္သ စိတ္တသ္သ ပရိယောဒပနာယ။

    ‘‘Katamesaṃ catunnaṃ ābhicetasikānaṃ diṭṭhadhammasukhavihārānaṃ nikāmalābhī hoti akicchalābhī akasiralābhī? Idha, sāriputta, ariyasāvako buddhe aveccappasādena samannāgato hoti – ‘itipi so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi, satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā’ti. Ayamassa paṭhamo ābhicetasiko diṭṭhadhammasukhavihāro adhigato hoti avisuddhassa cittassa visuddhiyā apariyodātassa cittassa pariyodapanāya.

    ‘‘ပုန စပရံ, သာရိပုတ္တ, အရိယသာဝကော ဓမ္မေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန သမန္နာဂတော ဟောတိ – ‘သ္ဝာက္ခာတော ဘဂဝတာ ဓမ္မော သန္ဒိဋ္ဌိကော အကာလိကော ဧဟိပသ္သိကော ဩပနေယ္ယိကော ပစ္စတ္တံ ဝေဒိတဗ္ဗော ဝိညူဟီ’တိ။ အယမသ္သ ဒုတိယော အာဘိစေတသိကော ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရော အဓိဂတော ဟောတိ အဝိသုဒ္ဓသ္သ စိတ္တသ္သ ဝိသုဒ္ဓိယာ အပရိယောဒာတသ္သ စိတ္တသ္သ ပရိယောဒပနာယ။

    ‘‘Puna caparaṃ, sāriputta, ariyasāvako dhamme aveccappasādena samannāgato hoti – ‘svākkhāto bhagavatā dhammo sandiṭṭhiko akāliko ehipassiko opaneyyiko paccattaṃ veditabbo viññūhī’ti. Ayamassa dutiyo ābhicetasiko diṭṭhadhammasukhavihāro adhigato hoti avisuddhassa cittassa visuddhiyā apariyodātassa cittassa pariyodapanāya.

    ‘‘ပုန စပရံ, သာရိပုတ္တ, အရိယသာဝကော သင္ဃေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန သမန္နာဂတော ဟောတိ – ‘သုပ္ပဋိပန္နော ဘဂဝတော သာဝကသင္ဃော ဥဇုပ္ပဋိပန္နော ဘဂဝတော သာဝကသင္ဃော ဉာယပ္ပဋိပန္နော ဘဂဝတော သာဝကသင္ဃော သာမီစိပ္ပဋိပန္နော ဘဂဝတော သာဝကသင္ဃော, ယဒိဒံ စတ္တာရိ ပုရိသယုဂာနိ အဋ္ဌ ပုရိသပုဂ္ဂလာ ဧသ ဘဂဝတော သာဝကသင္ဃော အာဟုနေယ္ယော ပာဟုနေယ္ယော ဒက္ခိဏေယ္ယော အဉ္ဇလိကရဏီယော အနုတ္တရံ ပုညက္ခေတ္တံ လောကသ္သာ’တိ။ အယမသ္သ တတိယော အာဘိစေတသိကော ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရော အဓိဂတော ဟောတိ အဝိသုဒ္ဓသ္သ စိတ္တသ္သ ဝိသုဒ္ဓိယာ အပရိယောဒာတသ္သ စိတ္တသ္သ ပရိယောဒပနာယ။

    ‘‘Puna caparaṃ, sāriputta, ariyasāvako saṅghe aveccappasādena samannāgato hoti – ‘suppaṭipanno bhagavato sāvakasaṅgho ujuppaṭipanno bhagavato sāvakasaṅgho ñāyappaṭipanno bhagavato sāvakasaṅgho sāmīcippaṭipanno bhagavato sāvakasaṅgho, yadidaṃ cattāri purisayugāni aṭṭha purisapuggalā esa bhagavato sāvakasaṅgho āhuneyyo pāhuneyyo dakkhiṇeyyo añjalikaraṇīyo anuttaraṃ puññakkhettaṃ lokassā’ti. Ayamassa tatiyo ābhicetasiko diṭṭhadhammasukhavihāro adhigato hoti avisuddhassa cittassa visuddhiyā apariyodātassa cittassa pariyodapanāya.

    ‘‘ပုန စပရံ, သာရိပုတ္တ, အရိယသာဝကော အရိယကန္တေဟိ သီလေဟိ သမန္နာဂတော ဟောတိ အခဏ္ဍေဟိ အစ္ဆိဒ္ဒေဟိ အသဗလေဟိ အကမ္မာသေဟိ ဘုဇိသ္သေဟိ ဝိညုပ္ပသတ္ထေဟိ အပရာမဋ္ဌေဟိ သမာဓိသံဝတ္တနိကေဟိ။ အယမသ္သ စတုတ္ထော အာဘိစေတသိကော ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရော အဓိဂတော ဟောတိ အဝိသုဒ္ဓသ္သ စိတ္တသ္သ ဝိသုဒ္ဓိယာ အပရိယောဒာတသ္သ စိတ္တသ္သ ပရိယောဒပနာယ။ ဣမေသံ စတုန္နံ အာဘိစေတသိကာနံ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရာနံ နိကာမလာဘီ ဟောတိ အကိစ္ဆလာဘီ အကသိရလာဘီ။

    ‘‘Puna caparaṃ, sāriputta, ariyasāvako ariyakantehi sīlehi samannāgato hoti akhaṇḍehi acchiddehi asabalehi akammāsehi bhujissehi viññuppasatthehi aparāmaṭṭhehi samādhisaṃvattanikehi. Ayamassa catuttho ābhicetasiko diṭṭhadhammasukhavihāro adhigato hoti avisuddhassa cittassa visuddhiyā apariyodātassa cittassa pariyodapanāya. Imesaṃ catunnaṃ ābhicetasikānaṃ diṭṭhadhammasukhavihārānaṃ nikāmalābhī hoti akicchalābhī akasiralābhī.

    ‘‘ယံ ကဉ္စိ, သာရိပုတ္တ, ဇာနေယ္ယာထ ဂိဟိံ ဩဒာတဝသနံ – ဣမေသု ပဉ္စသု သိက္ခာပဒေသု သံဝုတကမ္မန္တံ, ဣမေသဉ္စ စတုန္နံ အာဘိစေတသိကာနံ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရာနံ နိကာမလာဘိံ အကိစ္ဆလာဘိံ အကသိရလာဘိံ, သော အာကင္ခမာနော အတ္တနာဝ အတ္တာနံ ဗ္ယာကရေယ္ယ – ‘ခီဏနိရယောမ္ဟိ ခီဏတိရစ္ဆာနယောနိ ခီဏပေတ္တိဝိသယော ခီဏာပာယဒုဂ္ဂတိဝိနိပာတော, သောတာပန္နောဟမသ္မိ အဝိနိပာတဓမ္မော နိယတော သမ္ဗောဓိပရာယဏော’’’တိ။

    ‘‘Yaṃ kañci, sāriputta, jāneyyātha gihiṃ odātavasanaṃ – imesu pañcasu sikkhāpadesu saṃvutakammantaṃ, imesañca catunnaṃ ābhicetasikānaṃ diṭṭhadhammasukhavihārānaṃ nikāmalābhiṃ akicchalābhiṃ akasiralābhiṃ, so ākaṅkhamāno attanāva attānaṃ byākareyya – ‘khīṇanirayomhi khīṇatiracchānayoni khīṇapettivisayo khīṇāpāyaduggativinipāto, sotāpannohamasmi avinipātadhammo niyato sambodhiparāyaṇo’’’ti.

    ‘‘နိရယေသု ဘယံ ဒိသ္ဝာ၊ ပာပာနိ ပရိဝဇ္ဇယေ။

    ‘‘Nirayesu bhayaṃ disvā, pāpāni parivajjaye;

    အရိယဓမ္မံ သမာဒာယ၊ ပဏ္ဍိတော ပရိဝဇ္ဇယေ။

    Ariyadhammaṃ samādāya, paṇḍito parivajjaye.

    ‘‘န ဟိံသေ ပာဏဘူတာနိ၊ ဝိဇ္ဇမာနေ ပရက္ကမေ။

    ‘‘Na hiṃse pāṇabhūtāni, vijjamāne parakkame;

    မုသာ စ န ဘဏေ ဇာနံ၊ အဒိန္နံ န ပရာမသေ။

    Musā ca na bhaṇe jānaṃ, adinnaṃ na parāmase.

    ‘‘သေဟိ ဒာရေဟိ သန္တုဋ္ဌော၊ ပရဒာရဉ္စ အာရမေ 3

    ‘‘Sehi dārehi santuṭṭho, paradārañca ārame 4;

    မေရယံ ဝာရုဏိံ ဇန္တု၊ န ပိဝေ စိတ္တမောဟနိံ။

    Merayaṃ vāruṇiṃ jantu, na pive cittamohaniṃ.

    ‘‘အနုသ္သရေယ္ယ သမ္ဗုဒ္ဓံ၊ ဓမ္မဉ္စာနုဝိတက္ကယေ။

    ‘‘Anussareyya sambuddhaṃ, dhammañcānuvitakkaye;

    အဗ္ယာပဇ္ဇံ 5 ဟိတံ စိတ္တံ၊ ဒေဝလောကာယ ဘာဝယေ။

    Abyāpajjaṃ 6 hitaṃ cittaṃ, devalokāya bhāvaye.

    ‘‘ဥပဋ္ဌိတေ ဒေယ္ယဓမ္မေ၊ ပုညတ္ထသ္သ ဇိဂီသတော 7

    ‘‘Upaṭṭhite deyyadhamme, puññatthassa jigīsato 8;

    သန္တေသု ပဌမံ ဒိန္နာ၊ ဝိပုလာ ဟောတိ ဒက္ခိဏာ။

    Santesu paṭhamaṃ dinnā, vipulā hoti dakkhiṇā.

    ‘‘သန္တော ဟဝေ ပဝက္ခာမိ၊ သာရိပုတ္တ သုဏောဟိ မေ။

    ‘‘Santo have pavakkhāmi, sāriputta suṇohi me;

    ဣတိ ကဏ္ဟာသု သေတာသု၊ ရောဟိဏီသု ဟရီသု ဝာ။

    Iti kaṇhāsu setāsu, rohiṇīsu harīsu vā.

    ‘‘ကမ္မာသာသု သရူပာသု၊ ဂောသု ပာရေဝတာသု ဝာ။

    ‘‘Kammāsāsu sarūpāsu, gosu pārevatāsu vā;

    ယာသု ကာသုစိ ဧတာသု၊ ဒန္တော ဇာယတိ ပုင္ဂဝော။

    Yāsu kāsuci etāsu, danto jāyati puṅgavo.

    ‘‘ဓောရယ္ဟော ဗလသမ္ပန္နော၊ ကလ္ယာဏဇဝနိက္ကမော။

    ‘‘Dhorayho balasampanno, kalyāṇajavanikkamo;

    တမေဝ ဘာရေ ယုဉ္ဇန္တိ၊ နာသ္သ ဝဏ္ဏံ ပရိက္ခရေ။

    Tameva bhāre yuñjanti, nāssa vaṇṇaṃ parikkhare.

    ‘‘ဧဝမေဝံ မနုသ္သေသု၊ ယသ္မိံ ကိသ္မိဉ္စိ ဇာတိယေ။

    ‘‘Evamevaṃ manussesu, yasmiṃ kismiñci jātiye;

    ခတ္တိယေ ဗ္ရာဟ္မဏေ ဝေသ္သေ၊ သုဒ္ဒေ စဏ္ဍာလပုက္ကုသေ။

    Khattiye brāhmaṇe vesse, sudde caṇḍālapukkuse.

    ‘‘ယာသု ကာသုစိ ဧတာသု၊ ဒန္တော ဇာယတိ သုဗ္ဗတော။

    ‘‘Yāsu kāsuci etāsu, danto jāyati subbato;

    ဓမ္မဋ္ဌော သီလသမ္ပန္နော၊ သစ္စဝာဒီ ဟိရီမနော။

    Dhammaṭṭho sīlasampanno, saccavādī hirīmano.

    ‘‘ပဟီနဇာတိမရဏော၊ ဗ္ရဟ္မစရိယသ္သ ကေဝလီ။

    ‘‘Pahīnajātimaraṇo, brahmacariyassa kevalī;

    ပန္နဘာရော ဝိသံယုတ္တော၊ ကတကိစ္စော အနာသဝော။

    Pannabhāro visaṃyutto, katakicco anāsavo.

    ‘‘ပာရဂူ သဗ္ဗဓမ္မာနံ၊ အနုပာဒာယ နိဗ္ဗုတော။

    ‘‘Pāragū sabbadhammānaṃ, anupādāya nibbuto;

    တသ္မိဉ္စ ဝိရဇေ ခေတ္တေ၊ ဝိပုလာ ဟောတိ ဒက္ခိဏာ။

    Tasmiñca viraje khette, vipulā hoti dakkhiṇā.

    ‘‘ဗာလာ စ အဝိဇာနန္တာ၊ ဒုမ္မေဓာ အသ္သုတာဝိနော။

    ‘‘Bālā ca avijānantā, dummedhā assutāvino;

    ဗဟိဒ္ဓာ ဒဒန္တိ ဒာနာနိ၊ န ဟိ သန္တေ ဥပာသရေ။

    Bahiddhā dadanti dānāni, na hi sante upāsare.

    ‘‘ယေ စ သန္တေ ဥပာသန္တိ၊ သပ္ပညေ ဓီရသမ္မတေ။

    ‘‘Ye ca sante upāsanti, sappaññe dhīrasammate;

    သဒ္ဓာ စ နေသံ သုဂတေ၊ မူလဇာတာ ပတိဋ္ဌိတာ။

    Saddhā ca nesaṃ sugate, mūlajātā patiṭṭhitā.

    ‘‘ဒေဝလောကဉ္စ တေ ယန္တိ၊ ကုလေ ဝာ ဣဓ ဇာယရေ။

    ‘‘Devalokañca te yanti, kule vā idha jāyare;

    အနုပုဗ္ဗေန နိဗ္ဗာနံ၊ အဓိဂစ္ဆန္တိ ပဏ္ဍိတာ’’တိ။ နဝမံ။

    Anupubbena nibbānaṃ, adhigacchanti paṇḍitā’’ti. navamaṃ;







    Footnotes:
    1. ယံ ကိဉ္စိ (သီ. ပီ.)
    2. yaṃ kiñci (sī. pī.)
    3. နာရမေ (သီ. သ္ယာ.)
    4. nārame (sī. syā.)
    5. အဗ္ယာပဇ္ဈံ (?) အဗ္ယာပဇ္ဈံ (က.)
    6. abyāpajjhaṃ (?) abyāpajjhaṃ (ka.)
    7. ဇိဂိံသတော (သီ. သ္ယာ. ကံ. ပီ.)
    8. jigiṃsato (sī. syā. kaṃ. pī.)



    Related texts:



    အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ၉. ဂိဟိသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 9. Gihisuttavaṇṇanā

    ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ၉. ဂိဟိသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 9. Gihisuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact