| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ • Saṃyuttanikāya |
၉. ဣန္ဒခီလသုတ္တံ
9. Indakhīlasuttaṃ
၁၁၀၉. ‘‘ယေ ဟိ ကေစိ, ဘိက္ခဝေ, သမဏာ ဝာ ဗ္ရာဟ္မဏာ ဝာ ‘ဣဒံ ဒုက္ခ’န္တိ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနန္တိ။ပေ.။ ‘အယံ ဒုက္ခနိရောဓဂာမိနီ ပဋိပဒာ’တိ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနန္တိ, တေ အညသ္သ သမဏသ္သ ဝာ ဗ္ရာဟ္မဏသ္သ ဝာ မုခံ ဥလ္လောကေန္တိ 1 – ‘အယံ နူန ဘဝံ ဇာနံ ဇာနာတိ, ပသ္သံ ပသ္သတီ’’’တိ။
1109. ‘‘Ye hi keci, bhikkhave, samaṇā vā brāhmaṇā vā ‘idaṃ dukkha’nti yathābhūtaṃ nappajānanti…pe… ‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’ti yathābhūtaṃ nappajānanti, te aññassa samaṇassa vā brāhmaṇassa vā mukhaṃ ullokenti 2 – ‘ayaṃ nūna bhavaṃ jānaṃ jānāti, passaṃ passatī’’’ti.
‘‘သေယ္ယထာပိ , ဘိက္ခဝေ, တူလပိစု ဝာ ကပ္ပာသပိစု ဝာ လဟုကော ဝာတူပာဒာနော သမေ ဘူမိဘာဂေ နိက္ခိတ္တော။ တမေနံ ပုရတ္ထိမော ဝာတော ပစ္ဆိမေန သံဟရေယ္ယ, ပစ္ဆိမော ဝာတော ပုရတ္ထိမေန သံဟရေယ္ယ, ဥတ္တရော ဝာတော ဒက္ခိဏေန သံဟရေယ္ယ, ဒက္ခိဏော ဝာတော ဥတ္တရေန သံဟရေယ္ယ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? လဟုကတ္တာ, ဘိက္ခဝေ, ကပ္ပာသပိစုနော။ ဧဝမေဝ ခော, ဘိက္ခဝေ, ယေ ဟိ ကေစိ သမဏာ ဝာ ဗ္ရာဟ္မဏာ ဝာ ‘ဣဒံ ဒုက္ခ’န္တိ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနန္တိ။ပေ.။ ‘အယံ ဒုက္ခနိရောဓဂာမိနီ ပဋိပဒာ’တိ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနန္တိ, တေ အညသ္သ သမဏသ္သ ဝာ ဗ္ရာဟ္မဏသ္သ ဝာ မုခံ ဥလ္လောကေန္တိ – ‘အယံ နူန ဘဝံ ဇာနံ ဇာနာတိ, ပသ္သံ ပသ္သတီ’တိ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? အဒိဋ္ဌတ္တာ, ဘိက္ခဝေ, စတုန္နံ အရိယသစ္စာနံ။
‘‘Seyyathāpi , bhikkhave, tūlapicu vā kappāsapicu vā lahuko vātūpādāno same bhūmibhāge nikkhitto. Tamenaṃ puratthimo vāto pacchimena saṃhareyya, pacchimo vāto puratthimena saṃhareyya, uttaro vāto dakkhiṇena saṃhareyya, dakkhiṇo vāto uttarena saṃhareyya. Taṃ kissa hetu? Lahukattā, bhikkhave, kappāsapicuno. Evameva kho, bhikkhave, ye hi keci samaṇā vā brāhmaṇā vā ‘idaṃ dukkha’nti yathābhūtaṃ nappajānanti…pe… ‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’ti yathābhūtaṃ nappajānanti, te aññassa samaṇassa vā brāhmaṇassa vā mukhaṃ ullokenti – ‘ayaṃ nūna bhavaṃ jānaṃ jānāti, passaṃ passatī’ti. Taṃ kissa hetu? Adiṭṭhattā, bhikkhave, catunnaṃ ariyasaccānaṃ.
‘‘ယေ စ ခော ကေစိ, ဘိက္ခဝေ, သမဏာ ဝာ ဗ္ရာဟ္မဏာ ဝာ ‘ဣဒံ ဒုက္ခ’န္တိ ယထာဘူတံ ပဇာနန္တိ။ပေ.။ ‘အယံ ဒုက္ခနိရောဓဂာမိနီ ပဋိပဒာ’တိ ယထာဘူတံ ပဇာနန္တိ, တေ န အညသ္သ သမဏသ္သ ဝာ ဗ္ရာဟ္မဏသ္သ ဝာ မုခံ ဥလ္လောကေန္တိ – ‘အယံ နူန ဘဝံ ဇာနံ ဇာနာတိ, ပသ္သံ ပသ္သတီ’’’တိ။
‘‘Ye ca kho keci, bhikkhave, samaṇā vā brāhmaṇā vā ‘idaṃ dukkha’nti yathābhūtaṃ pajānanti…pe… ‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’ti yathābhūtaṃ pajānanti, te na aññassa samaṇassa vā brāhmaṇassa vā mukhaṃ ullokenti – ‘ayaṃ nūna bhavaṃ jānaṃ jānāti, passaṃ passatī’’’ti.
‘‘သေယ္ယထာပိ, ဘိက္ခဝေ, အယောခီလော ဝာ ဣန္ဒခီလော ဝာ ဂမ္ဘီရနေမော သုနိခာတော အစလော အသမ္ပကမ္ပီ။ ပုရတ္ထိမာယ စေပိ ဒိသာယ အာဂစ္ဆေယ္ယ ဘုသာ ဝာတဝုဋ္ဌိ, နေဝ သင္ကမ္ပေယ္ယ 3 န သမ္ပကမ္ပေယ္ယ န သမ္ပစာလေယ္ယ; ပစ္ဆိမာယ စေပိ ဒိသာယ။ပေ.။ ဥတ္တရာယ စေပိ ဒိသာယ။ပေ.။ ဒက္ခိဏာယ စေပိ ဒိသာယ အာဂစ္ဆေယ္ယ ဘုသာ ဝာတဝုဋ္ဌိ, နေဝ သင္ကမ္ပေယ္ယ န သမ္ပကမ္ပေယ္ယ န သမ္ပစာလေယ္ယ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? ဂမ္ဘီရတ္တာ, ဘိက္ခဝေ, နေမသ္သ သုနိခာတတ္တာ ဣန္ဒခီလသ္သ။ ဧဝမေဝ ခော, ဘိက္ခဝေ, ယေ စ ခော ကေစိ သမဏာ ဝာ ဗ္ရာဟ္မဏာ ဝာ ‘ဣဒံ ဒုက္ခ’န္တိ ယထာဘူတံ ပဇာနန္တိ။ပေ.။ အယံ ဒုက္ခနိရောဓဂာမိနီ ပဋိပဒာ’တိ ယထာဘူတံ ပဇာနန္တိ, တေ န အညသ္သ သမဏသ္သ ဝာ ဗ္ရာဟ္မဏသ္သ ဝာ မုခံ ဥလ္လောကေန္တိ – ‘အယံ နူန ဘဝံ ဇာနံ ဇာနာတိ, ပသ္သံ ပသ္သတီ’တိ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? သုဒိဋ္ဌတ္တာ, ဘိက္ခဝေ, စတုန္နံ အရိယသစ္စာနံ။ ကတမေသံ စတုန္နံ? ဒုက္ခသ္သ အရိယသစ္စသ္သ။ပေ.။ ဒုက္ခနိရောဓဂာမိနိယာ ပဋိပဒာယ အရိယသစ္စသ္သ။
‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, ayokhīlo vā indakhīlo vā gambhīranemo sunikhāto acalo asampakampī. Puratthimāya cepi disāya āgaccheyya bhusā vātavuṭṭhi, neva saṅkampeyya 4 na sampakampeyya na sampacāleyya; pacchimāya cepi disāya…pe… uttarāya cepi disāya…pe… dakkhiṇāya cepi disāya āgaccheyya bhusā vātavuṭṭhi, neva saṅkampeyya na sampakampeyya na sampacāleyya. Taṃ kissa hetu? Gambhīrattā, bhikkhave, nemassa sunikhātattā indakhīlassa. Evameva kho, bhikkhave, ye ca kho keci samaṇā vā brāhmaṇā vā ‘idaṃ dukkha’nti yathābhūtaṃ pajānanti…pe… ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’ti yathābhūtaṃ pajānanti, te na aññassa samaṇassa vā brāhmaṇassa vā mukhaṃ ullokenti – ‘ayaṃ nūna bhavaṃ jānaṃ jānāti, passaṃ passatī’ti. Taṃ kissa hetu? Sudiṭṭhattā, bhikkhave, catunnaṃ ariyasaccānaṃ. Katamesaṃ catunnaṃ? Dukkhassa ariyasaccassa…pe… dukkhanirodhagāminiyā paṭipadāya ariyasaccassa.
‘‘တသ္မာတိဟ, ဘိက္ခဝေ, ‘ဣဒံ ဒုက္ခ’န္တိ ယောဂော ကရဏီယော။ပေ.။ ‘အယံ ဒုက္ခနိရောဓဂာမိနီ ပဋိပဒာ’တိ ယောဂော ကရဏီယော’’တိ။ နဝမံ။
‘‘Tasmātiha, bhikkhave, ‘idaṃ dukkha’nti yogo karaṇīyo…pe… ‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’ti yogo karaṇīyo’’ti. Navamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / သံယုတ္တနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ၉. ဣန္ဒခီလသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 9. Indakhīlasuttavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / သံယုတ္တနိကာယ (ဋီကာ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ၉. ဣန္ဒခီလသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 9. Indakhīlasuttavaṇṇanā
