| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
6. ජරාවග්‌ගො
6. Jarāvaggo
1. ජරාසුත්‌තවණ්‌ණනා
1. Jarāsuttavaṇṇanā
51. හිතස්‌ස සාධනතො සාධු, යං කිඤ්‌චි අත්‌ථජාතං. තං පන අත්‌ථකාමෙන ලභිතබ්‌බතො උපසෙවිතබ්‌බතො ලද්‌ධකං, කල්‍යාණට්‌ඨෙන භද්‌දකන්‌ති වුච්‌චතීති ආහ ‘‘සාධූති ලද්‌ධකං භද්‌දක’’න්‌ති. ‘‘සීලං යාව ජරා සාධූ’’ති වුත්‌තමත්‌ථං බ්‍යතිරෙකතො විභාවෙතුං ‘‘ඉමිනා ඉදං දස්‌සෙතී’’ති වුත්‌තං. ඉදන්‌ති ඉදං අත්‌ථජාතං.
51. Hitassa sādhanato sādhu, yaṃ kiñci atthajātaṃ. Taṃ pana atthakāmena labhitabbato upasevitabbato laddhakaṃ, kalyāṇaṭṭhena bhaddakanti vuccatīti āha ‘‘sādhūti laddhakaṃ bhaddaka’’nti. ‘‘Sīlaṃ yāva jarā sādhū’’ti vuttamatthaṃ byatirekato vibhāvetuṃ ‘‘iminā idaṃ dassetī’’ti vuttaṃ. Idanti idaṃ atthajātaṃ.
පතිට්‌ඨිතාති චිත්‌තසන්‌තානෙ ලද්‌ධපතිට්‌ඨා, කෙනචි අසංහාරියා. තෙනාහ ‘‘මග්‌ගෙන ආගතා’’ති. චිත්‌තීකතට්‌ඨාදීහීති පූජනීයභාවාදීහි. වුත්‌තං හෙතං පොරාණට්‌ඨකථායං. චිත්‌තීකතන්‌ති රතනන්‌ති ඉදං රතනං නාම ලොකෙ චිත්‌තීකතං වත්‌ථූනං සහස්‌සග්‌ඝනතාදිවසෙන. යෙපි ලොකෙ චිත්‌තීකතා ඛත්‌තියපණ්‌ඩිත-චතුමහාරාජ-සක්‌ක-සුයාම-මහාබ්‍රහ්‌මාදයො, තෙසං චිත්‌තීකතො තෙහි සරණන්‌ති උපගන්‌තබ්‌බතාදිවසෙන. රතිකරන්‌ති පීතිසුඛාවහං. ඣානරතිසුඛෙනාති දුවිධෙනපි ඣානරතිසුඛෙන. තුලෙතුන්‌ති පරිච්‌ඡින්‌දිතුං. ගුණපාරමින්‌ති ගුණානං උක්‌කංසපාරමිං. දුල්‌ලභො අනෙකානි අසඞ්‌ඛ්‍යෙය්‍යානි අතිධාවිත්‌වාපි ලද්‌ධුං අසක්‌කුණෙය්‍යත්‌තා. අනොමොති අනූනො පරිපුණ්‌ණො. තත්‌ථ විසෙසතො අනොමසත්‌තපරිභොගතො තෙහි ‘‘සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධො භගවා’’ති අනුස්‌සරිතබ්‌බතොති ආහ ‘‘භගවා අනොමො සීලෙනා’’තිආදි.
Patiṭṭhitāti cittasantāne laddhapatiṭṭhā, kenaci asaṃhāriyā. Tenāha ‘‘maggena āgatā’’ti. Cittīkataṭṭhādīhīti pūjanīyabhāvādīhi. Vuttaṃ hetaṃ porāṇaṭṭhakathāyaṃ. Cittīkatanti ratananti idaṃ ratanaṃ nāma loke cittīkataṃ vatthūnaṃ sahassagghanatādivasena. Yepi loke cittīkatā khattiyapaṇḍita-catumahārāja-sakka-suyāma-mahābrahmādayo, tesaṃ cittīkato tehi saraṇanti upagantabbatādivasena. Ratikaranti pītisukhāvahaṃ. Jhānaratisukhenāti duvidhenapi jhānaratisukhena. Tuletunti paricchindituṃ. Guṇapāraminti guṇānaṃ ukkaṃsapāramiṃ. Dullabho anekāni asaṅkhyeyyāni atidhāvitvāpi laddhuṃ asakkuṇeyyattā. Anomoti anūno paripuṇṇo. Tattha visesato anomasattaparibhogato tehi ‘‘sammāsambuddho bhagavā’’ti anussaritabbatoti āha ‘‘bhagavā anomo sīlenā’’tiādi.
අරියමග්‌ගපඤ්‌ඤායෙව ඉධ අධිප්‌පෙතාති ‘‘ඉධ පන දුල්‌ලභපාතුභාවට්‌ඨෙන පඤ්‌ඤා ‘රතන’න්‌ති වුත්‌ත’’න්‌ති ආහ. පුජ්‌ජඵලනිබ්‌බත්‌තනතො, අත්‌තනො සන්‌තානං පුනාතීති ච පුඤ්‌ඤචෙතනා පුඤ්‌ඤං, සා පන යස්‌ස උප්‌පන්‌නා, තස්‌සෙව ආවෙණිකතාය අනඤ්‌ඤසාධාරණත්‌තා කෙනචිපි අනාහටා, අට්‌ඨකථායං පන ‘‘අරූපත්‌තා’’ති වුත්‌තං.
Ariyamaggapaññāyeva idha adhippetāti ‘‘idha pana dullabhapātubhāvaṭṭhena paññā ‘ratana’nti vutta’’nti āha. Pujjaphalanibbattanato, attano santānaṃ punātīti ca puññacetanā puññaṃ, sā pana yassa uppannā, tasseva āveṇikatāya anaññasādhāraṇattā kenacipi anāhaṭā, aṭṭhakathāyaṃ pana ‘‘arūpattā’’ti vuttaṃ.
ජරාසුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Jarāsuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya / 1. ජරාසුත්‌තං • 1. Jarāsuttaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 1. ජරාසුත්‌තවණ්‌ණනා • 1. Jarāsuttavaṇṇanā
