Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā)

    6. කාමදසුත්‌තවණ්‌ණනා

    6. Kāmadasuttavaṇṇanā

    87. පුබ්‌බයොගාවචරොති පුබ්‌බෙ යොගාවචරො පුරිමත්‌තභාවෙ භාවනමනුයුත්‌තො. අයං කිර කස්‌සපස්‌ස භගවතො සාසනෙ පබ්‌බජිත්‌වාව බහූනි වස්‌සසහස්‌සානි සමණධම්‌මං අකාසි, න පන විසෙසං නිබ්‌බත්‌තෙසි. තමත්‌ථං කාරණෙන සද්‌ධිං දස්‌සෙතුං ‘‘බහලකිලෙසතායා’’තිආදි වුත්‌තං. එකන්‌තපරිසුද්‌ධස්‌සාති යථා විසෙසාවහො හොති , එවං එකන්‌තෙන පරිසුද්‌ධස්‌ස සබ්‌බසො අනුපක්‌කිලිට්‌ඨස්‌ස. සීලෙන සමාහිතාති යථා සීලං උපරූපරි විසෙසාවහං නිබ්‌බෙධභාගියඤ්‌ච හොති, එවං සම්‌මදෙව ආහිතචිත්‌තා සුට්‌ඨු සම්‌පන්‌නචිත්‌තා. තථාභූතා තෙන සමන්‌නාගතා හොන්‌තීති ආහ ‘‘සමුපෙතා’’ති. පතිට්‌ඨිතසභාවාති සෙක්‌ඛත්‌තා එව යථාධිගතධම්‌මෙන නිච්‌චලභාවෙන අධිට්‌ඨිතසභාවා. මයා තුට්‌ඨියා ගහිතාය දෙවපුත්‌තො ‘‘දුල්‌ලභා තුට්‌ඨී’’ති වක්‌ඛතීති භගවා ‘‘තුට්‌ඨි හොති සුඛාවහා’’ති අවොචාති ආහ ‘‘උපරි පඤ්‌හසමුට්‌ඨාපනත්‌ථ’’න්‌ති. පබ්‌බජිතො රුක්‌ඛමූලිකො අබ්‌භොකාසිකො වා අනගාරියුපෙතො නාම හොති, සෙනාසනෙ පන වසන්‌තො කථන්‌ති ආහ ‘‘සත්‌තභූමිකෙ’’තිආදි. චතුපච්‌චයසන්‌තොසොති භාවනාභියොගසිද්‌ධො චතූසු පච්‌චයෙසු සන්‌තොසො. තෙන චිත්‌තවූපසමෙන තුට්‌ඨි ලද්‌ධාති දස්‌සෙති. චිත්‌තවූපසමභාවනායාති චිත්‌තකිලෙසානං වූපසමකරභාවනාය, මනච්‌ඡට්‌ඨානං ඉන්‌ද්‍රියානං නිබ්‌බිසෙවනභාවකරණෙන සවිසෙසං චිත්‌තස්‌ස වූපසමකරභාවනාය රතො මනොති යොජනා.

    87.Pubbayogāvacaroti pubbe yogāvacaro purimattabhāve bhāvanamanuyutto. Ayaṃ kira kassapassa bhagavato sāsane pabbajitvāva bahūni vassasahassāni samaṇadhammaṃ akāsi, na pana visesaṃ nibbattesi. Tamatthaṃ kāraṇena saddhiṃ dassetuṃ ‘‘bahalakilesatāyā’’tiādi vuttaṃ. Ekantaparisuddhassāti yathā visesāvaho hoti , evaṃ ekantena parisuddhassa sabbaso anupakkiliṭṭhassa. Sīlena samāhitāti yathā sīlaṃ uparūpari visesāvahaṃ nibbedhabhāgiyañca hoti, evaṃ sammadeva āhitacittā suṭṭhu sampannacittā. Tathābhūtā tena samannāgatā hontīti āha ‘‘samupetā’’ti. Patiṭṭhitasabhāvāti sekkhattā eva yathādhigatadhammena niccalabhāvena adhiṭṭhitasabhāvā. Mayā tuṭṭhiyā gahitāya devaputto ‘‘dullabhā tuṭṭhī’’ti vakkhatīti bhagavā ‘‘tuṭṭhi hoti sukhāvahā’’ti avocāti āha ‘‘upari pañhasamuṭṭhāpanattha’’nti. Pabbajito rukkhamūliko abbhokāsiko vā anagāriyupeto nāma hoti, senāsane pana vasanto kathanti āha ‘‘sattabhūmike’’tiādi. Catupaccayasantosoti bhāvanābhiyogasiddho catūsu paccayesu santoso. Tena cittavūpasamena tuṭṭhi laddhāti dasseti. Cittavūpasamabhāvanāyāti cittakilesānaṃ vūpasamakarabhāvanāya, manacchaṭṭhānaṃ indriyānaṃ nibbisevanabhāvakaraṇena savisesaṃ cittassa vūpasamakarabhāvanāya rato manoti yojanā.

    එත්‌ථ ච ඉන්‌ද්‍රියූපසමෙන චිත්‌තසමාධානං පරිපුණ්‌ණං හොති ඉන්‌ද්‍රියභාවනාය චිත්‌තසමාධානස්‌ස අකාරකානං දූරීකරණතො. අධිචිත්‌තසමාධානෙන චතුපච්‌චයසන්‌තොසො සවිසෙසං පරිසුද්‌ධො පරිපුණ්‌ණො ච හොති පච්‌චයානං අලාභලාභෙසු පරිච්‌චාගසභාවතො. වුත්‌තනයෙන පන සන්‌තුට්‌ඨස්‌ස යථාසමාදින්‌නං සීලං විසුජ්‌ඣති පාරිපූරිඤ්‌ච උපගච්‌ඡති, තථාභූතො චතුසච්‌චකම්‌මට්‌ඨානෙ යුත්‌තො මග්‌ගපටිපාටියා සබ්‌බසො කිලෙසෙ සමුච්‌ඡින්‌දන්‌තො නිබ්‌බානදිට්‌ඨො හොතීති ඉමමත්‌ථං දස්‌සෙති ‘‘යෙ රත්‌තින්‌දිව’’න්‌තිආදිනා. කිං න ගච්‌ඡිස්‌සන්‌ති? ගමිස්‌සන්‌තෙවාති අරියමග්‌ගභාවනං පහාය සම්‌මාපටිපත්‌තියා දුක්‌කරභාවං සන්‌ධාය සාසඞ්‌කං වදති. තෙනාහ ‘‘අයං පන දුග්‌ගමො භගවා විසමො මග්‌ගො’’ති.

    Ettha ca indriyūpasamena cittasamādhānaṃ paripuṇṇaṃ hoti indriyabhāvanāya cittasamādhānassa akārakānaṃ dūrīkaraṇato. Adhicittasamādhānena catupaccayasantoso savisesaṃ parisuddho paripuṇṇo ca hoti paccayānaṃ alābhalābhesu pariccāgasabhāvato. Vuttanayena pana santuṭṭhassa yathāsamādinnaṃ sīlaṃ visujjhati pāripūriñca upagacchati, tathābhūto catusaccakammaṭṭhāne yutto maggapaṭipāṭiyā sabbaso kilese samucchindanto nibbānadiṭṭho hotīti imamatthaṃ dasseti ‘‘ye rattindiva’’ntiādinā. Kiṃ na gacchissanti? Gamissantevāti ariyamaggabhāvanaṃ pahāya sammāpaṭipattiyā dukkarabhāvaṃ sandhāya sāsaṅkaṃ vadati. Tenāha ‘‘ayaṃ pana duggamo bhagavā visamo maggo’’ti.

    තත්‌ථ කෙචි ‘‘අයං පනාති දෙවපුත්‌තො. සො හි භගවතො ‘අරියා ගච්‌ඡන්‌තී’ති වචනං සුත්‌වා ‘දුග්‌ගමො භගවා’තිආදිමාහා’’ති වදන්‌ති, තං න යුජ්‌ජති. යස්‌මා ‘‘සච්‌චමෙත’’න්‌ති එවමාදිපි තස්‌සෙව වෙවචනං කත්‌වා දස්‌සිතං, තස්‌මා ‘‘යෙන මග්‌ගෙන අරියා ගච්‌ඡන්‌තී’’ති තුම්‌හෙහි වුත්‌තං, අයං පන ‘‘දුග්‌ගමො භගවා විසමො මග්‌ගො’’ති ආහ දෙවපුත්‌තො. අරියමග්‌ගො කාමං කදාචි අතිදුක්‌ඛා පටිපදාතිපි වුච්‌චති, තඤ්‌ච ඛො පුබ්‌බභාගපටිපදාවසෙන, අයං පන අතීව සුගමො සබ්‌බකිලෙසදුග්‌ගවිවජ්‌ජනතො කායදුච්‌චරිතාදිවිසමස්‌ස රාගාදිවිසමස්‌ස ච දූරීකරණතො න විසමො. තෙනාහ ‘‘පුබ්‌බභාගපටිපදායා’’තිආදි. අස්‌සාති අරියමග්‌ගස්‌ස. අරියමග්‌ගස්‌ස හි අධිසීලසික්‌ඛාදීනං පරිබුන්‌ධිතබ්‌බභාගෙන බහූ පරිස්‌සයා හොන්‌තීති. එවං වුත්‌තොති ‘‘දුග්‌ගමො විසමො’’ති ච එවං වුත්‌තො.

    Tattha keci ‘‘ayaṃ panāti devaputto. So hi bhagavato ‘ariyā gacchantī’ti vacanaṃ sutvā ‘duggamo bhagavā’tiādimāhā’’ti vadanti, taṃ na yujjati. Yasmā ‘‘saccameta’’nti evamādipi tasseva vevacanaṃ katvā dassitaṃ, tasmā ‘‘yena maggena ariyā gacchantī’’ti tumhehi vuttaṃ, ayaṃ pana ‘‘duggamo bhagavā visamo maggo’’ti āha devaputto. Ariyamaggo kāmaṃ kadāci atidukkhā paṭipadātipi vuccati, tañca kho pubbabhāgapaṭipadāvasena, ayaṃ pana atīva sugamo sabbakilesaduggavivajjanato kāyaduccaritādivisamassa rāgādivisamassa ca dūrīkaraṇato na visamo. Tenāha ‘‘pubbabhāgapaṭipadāyā’’tiādi. Assāti ariyamaggassa. Ariyamaggassa hi adhisīlasikkhādīnaṃ paribundhitabbabhāgena bahū parissayā hontīti. Evaṃ vuttoti ‘‘duggamo visamo’’ti ca evaṃ vutto.

    අවංසිරාති අනුට්‌ඨහනෙන අධොභූතඋත්‌තමඞ්‌ගා. කුසලඞ්‌ගෙසු හි සම්‌මාදිට්‌ඨි උත්‌තමඞ්‌ගා සබ්‌බසෙට්‌ඨත්‌තා , තඤ්‌ච අනරියා පතන්‌ති න උට්‌ඨහන්‌ති මිච්‌ඡාපටිපජ්‌ජනතො. තෙනාහ ‘‘ඤාණසිරෙනා’’තිආදි. අනරියමග්‌ගෙති මිච්‌ඡාමග්‌ගෙ. තෙනාහ ‘‘විසමෙ මග්‌ගෙ’’ති. තං මග්‌ගනතො අනරියා අරියානං මග්‌ගතො අපාපුණනෙන පරිච්‌චත්‌තා හුත්‌වා අපායෙ සකලවට්‌ටදුක්‌ඛෙ ච පතන්‌ති. ස්‌වෙවාති ස්‌වායං අනරියෙහි කදාචිපි ගන්‌තුං අසක්‌කුණෙය්‍යො මග්‌ගො අරියානං විසුද්‌ධසත්‌තානං සබ්‌බසො සමධිගමෙන සමො හොති. කායවිසමාදීහි සමන්‌නාගතත්‌තා විසමෙ සත්‌තකායෙ තෙසං සබ්‌බසොව පහානෙන සබ්‌බත්‌ථ සමායෙව.

    Avaṃsirāti anuṭṭhahanena adhobhūtauttamaṅgā. Kusalaṅgesu hi sammādiṭṭhi uttamaṅgā sabbaseṭṭhattā , tañca anariyā patanti na uṭṭhahanti micchāpaṭipajjanato. Tenāha ‘‘ñāṇasirenā’’tiādi. Anariyamaggeti micchāmagge. Tenāha ‘‘visame magge’’ti. Taṃ magganato anariyā ariyānaṃ maggato apāpuṇanena pariccattā hutvā apāye sakalavaṭṭadukkhe ca patanti. Svevāti svāyaṃ anariyehi kadācipi gantuṃ asakkuṇeyyo maggo ariyānaṃ visuddhasattānaṃ sabbaso samadhigamena samo hoti. Kāyavisamādīhi samannāgatattā visame sattakāye tesaṃ sabbasova pahānena sabbattha samāyeva.

    කාමදසුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.

    Kāmadasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya / 6. කාමදසුත්‌තං • 6. Kāmadasuttaṃ

    අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 6. කාමදසුත්‌තවණ්‌ණනා • 6. Kāmadasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact