Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / කඞ්‌ඛාවිතරණී-අභිනව-ටීකා • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā

    නිස්‌සග්‌ගියකණ්‌ඩං

    Nissaggiyakaṇḍaṃ

    1. චීවරවග්‌ගො

    1. Cīvaravaggo

    1. කථිනසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා

    1. Kathinasikkhāpadavaṇṇanā

    නිට්‌ඨිතචීවරස්‌මින්‌ති (පාරා. අට්‌ඨ. 2.462-463) නිට්‌ඨිතඤ්‌ච තං චීවරඤ්‌චාති නිට්‌ඨිතචීවරං, නිට්‌ඨිතෙ ආනිසංසමූලකෙ චීවරෙ, පච්‌චාසාචීවරෙ චාති අත්‌ථො. යස්‌මා පන තං චීවරං කරණෙනපි නිට්‌ඨිතං හොති නාසනාදීහිපි, තස්‌මා ‘‘සූචිකම්‌මපරියොසානෙන වා’’තිආදි වුත්‌තං. තත්‌ථ යං කිඤ්‌චි සූචියා කත්‌තබ්‌බං පාසකපට්‌ටගණ්‌ඨිකපට්‌ටපරියොසානකම්‌මං, තං සූචිකම්‌මපරියොසානං නාම, තෙන. නට්‌ඨන්‌ති චොරාදීහි හටං. එතම්‌පි හි කරණපලිබොධස්‌ස නිට්‌ඨිතත්‌තා ‘‘නිට්‌ඨිත’’න්‌ති වුච්‌චති. විනට්‌ඨන්‌ති උපචිකාදීහි ඛාදිතං. දඩ්‌ඪන්‌ති අග්‌ගිනා දඩ්‌ඪං. චීවරාසා වා උපච්‌ඡින්‌නාති ‘‘අසුකස්‌මිං නාම කුලෙ චීවරං ලභිස්‌සාමී’’ති යා චීවරාසා උප්‌පන්‌නා හොති, සා උපච්‌ඡින්‌නා. එතෙසම්‌පි කරණපලිබොධස්‌සෙව නිට්‌ඨිතත්‌තා නිට්‌ඨිතභාවො වෙදිතබ්‌බො. තෙනාහ ‘‘ඉමෙසු වා’’තිආදි. එතෙන චීවරපලිබොධාභාවො වුත්‌තො. තෙනාහ ‘‘චීවරස්‌ස කරණපලිබොධෙ උපච්‌ඡින්‌නෙති අත්‌ථො’’ති. කථමෙතං විඤ්‌ඤායතීති ආහ ‘‘අත්‌ථතකථිනස්‌ස හී’’තිආදි. පඤ්‌චානිසංසෙ අඤ්‌ඤත්‌ථ ගන්‌තුං අදත්‌වා සඞ්‌ගණ්‌හනට්‌ඨෙන කථිනං, ථිරන්‌ති අත්‌ථො, අත්‌ථතං කථිනං යෙන සො අත්‌ථතකථිනො, තස්‌ස අත්‌ථතකථිනස්‌ස. හීති කාරණත්‌ථෙ නිපාතො. තාව කථිනානිසංසං ලභතීති එත්‌ථ යො අත්‌ථතකථිනො භික්‌ඛූති අජ්‌ඣාහරිතබ්‌බං, තාව සො අත්‌ථතකථිනො භික්‌ඛූති වෙදිතබ්‌බො, අනාමන්‌තචාරාදිකං කථිනානිසංසං ලභතීති අත්‌ථො. ‘‘අත්‌ථතකථිනස්‌ස භික්‌ඛුනො’’ති ඉදං වා ‘‘අත්‌ථතකථිනො භික්‌ඛූ’’ති විභත්‌තිවිපරිණාමං කත්‌වා යොජෙතබ්‌බං. ඉදං වුත්‌තං හොති – චීවරපලිබොධො ආවාසපලිබොධොති ද්‌වෙ පලිබොධා. තෙසු එකපලිබොධෙපි සති යස්‌මා අනාමන්‌තචාරාදිකං ආනිසංසං ලභති, නාසති. කස්‌මා? ‘‘නිට්‌ඨිතචීවරස්‌මි’’න්‌ති එතස්‌ස චීවරස්‌ස කරණපලිබොධෙ උපච්‌ඡින්‌නෙති අයමත්‌ථො විඤ්‌ඤායතීති. සඞ්‌ඝස්‌සාති සඞ්‌ඝෙන. කත්‌තරි චෙතං සාමිවචනං. උබ්‌භතෙති අට්‌ඨන්‌නං මාතිකානමඤ්‌ඤතරෙන, අන්‌තරුබ්‌භාරෙන වා උද්‌ධටෙ.

    Niṭṭhitacīvarasminti (pārā. aṭṭha. 2.462-463) niṭṭhitañca taṃ cīvarañcāti niṭṭhitacīvaraṃ, niṭṭhite ānisaṃsamūlake cīvare, paccāsācīvare cāti attho. Yasmā pana taṃ cīvaraṃ karaṇenapi niṭṭhitaṃ hoti nāsanādīhipi, tasmā ‘‘sūcikammapariyosānena vā’’tiādi vuttaṃ. Tattha yaṃ kiñci sūciyā kattabbaṃ pāsakapaṭṭagaṇṭhikapaṭṭapariyosānakammaṃ, taṃ sūcikammapariyosānaṃ nāma, tena. Naṭṭhanti corādīhi haṭaṃ. Etampi hi karaṇapalibodhassa niṭṭhitattā ‘‘niṭṭhita’’nti vuccati. Vinaṭṭhanti upacikādīhi khāditaṃ. Daḍḍhanti agginā daḍḍhaṃ. Cīvarāsā vā upacchinnāti ‘‘asukasmiṃ nāma kule cīvaraṃ labhissāmī’’ti yā cīvarāsā uppannā hoti, sā upacchinnā. Etesampi karaṇapalibodhasseva niṭṭhitattā niṭṭhitabhāvo veditabbo. Tenāha ‘‘imesu vā’’tiādi. Etena cīvarapalibodhābhāvo vutto. Tenāha ‘‘cīvarassa karaṇapalibodhe upacchinneti attho’’ti. Kathametaṃ viññāyatīti āha ‘‘atthatakathinassa hī’’tiādi. Pañcānisaṃse aññattha gantuṃ adatvā saṅgaṇhanaṭṭhena kathinaṃ, thiranti attho, atthataṃ kathinaṃ yena so atthatakathino, tassa atthatakathinassa. ti kāraṇatthe nipāto. Tāva kathinānisaṃsaṃ labhatīti ettha yo atthatakathino bhikkhūti ajjhāharitabbaṃ, tāva so atthatakathino bhikkhūti veditabbo, anāmantacārādikaṃ kathinānisaṃsaṃ labhatīti attho. ‘‘Atthatakathinassa bhikkhuno’’ti idaṃ vā ‘‘atthatakathino bhikkhū’’ti vibhattivipariṇāmaṃ katvā yojetabbaṃ. Idaṃ vuttaṃ hoti – cīvarapalibodho āvāsapalibodhoti dve palibodhā. Tesu ekapalibodhepi sati yasmā anāmantacārādikaṃ ānisaṃsaṃ labhati, nāsati. Kasmā? ‘‘Niṭṭhitacīvarasmi’’nti etassa cīvarassa karaṇapalibodhe upacchinneti ayamattho viññāyatīti. Saṅghassāti saṅghena. Kattari cetaṃ sāmivacanaṃ. Ubbhateti aṭṭhannaṃ mātikānamaññatarena, antarubbhārena vā uddhaṭe.

    තත්‍රාති තස්‌මිං කථිනෙ. උබ්‌භාරො උද්‌ධරණං. පුරිමවස්‌සංවුට්‌ඨෙ තිංසමත්‌තෙ පාවෙය්‍යකෙ භික්‌ඛූ උද්‌දිස්‌ස ‘‘අනුජානාමි, භික්‌ඛවෙ, වස්‌සංවුට්‌ඨානං භික්‌ඛූනං කථිනං අත්‌ථරිතු’’න්‌ති කථිනක්‌ඛන්‌ධකෙ (මහාව. 306) භගවතා කථිනස්‌ස අනුඤ්‌ඤාතත්‌තා ‘‘අයඤ්‌හි කථිනත්‌ථාරො නාම…පෙ.… අනුඤ්‌ඤාතො’’ති වුත්‌තං. තත්‌ථ පුරිමවස්‌සංවුට්‌ඨානන්‌ති වස්‌සච්‌ඡෙදං අකත්‌වා පුරිමවස්‌සංවුට්‌ඨානන්‌ති අත්‌ථො. එතෙන වුට්‌ඨවස්‌සවසෙන තාව පුරිමිකාය වස්‌සං උපගතායෙව කථිනත්‌ථාරං ලභන්‌ති, න පච්‌ඡිමිකාය උපගතාති දස්‌සෙති. වුට්‌ඨවස්‌සවසෙන තාව එවං හොතු, ගණනවසෙන තං කිත්‌තකා ලභන්‌තීති ආහ ‘‘සො’’තිආදි. සොති කථිනත්‌ථාරො. සබ්‌බන්‌තිමෙන පරිච්‌ඡෙදෙනාති ගණනවසෙන පච්‌ඡිමකොටියා. පඤ්‌චන්‌නං ජනානං වට්‌ටතීති පච්‌ඡිමකොටියා චත්‌තාරො කථිනදුස්‌සස්‌ස දායකා, එකො පටිග්‌ගාහකොති පඤ්‌චන්‌නං ජනානං වට්‌ටති. කෙචි පන ‘‘පඤ්‌චවග්‌ගකරණීයත්‌තා ‘පඤ්‌චන්‌නං ජනානං වට්‌ටතී’ති වුත්‌ත’’න්‌ති වදන්‌ති, තං තෙසං මතිමත්‌තං ‘‘තත්‍ර, භික්‌ඛවෙ, ය්‌වායං චතුවග්‌ගො භික්‌ඛුසඞ්‌ඝො ඨපෙත්‌වා තීණි කම්‌මානි උපසම්‌පදං පවාරණං අබ්‌භාන’’න්‌ති චම්‌පෙය්‍යක්‌ඛන්‌ධකෙ (මහාව. 388) වුත්‌තත්‌තා. තස්‌මාති යස්‌මා වුට්‌ඨවස්‌සවසෙන පුරිමවස්‌සංවුට්‌ඨානං අනඤ්‌ඤාතො, යස්‌මා ච සබ්‌බන්‌තිමෙන පරිච්‌ඡෙදෙන පඤ්‌චන්‌නං ජනානං වට්‌ටති, තස්‌මා. යත්‌ථාති යස්‌මිං විහාරෙ. ආනිසංසෙති අනාමන්‌තචාරාදිකෙ කථිනානිසංසෙ. අථ පන චත්‌තාරො භික්‌ඛූ වස්‌සං උපගතා, එකො පරිපුණ්‌ණවස්‌සො සාමණෙරො සචෙ පච්‌ඡිමිකාය උපසම්‌පජ්‌ජති, ගණපූරකො චෙව හොති, ආනිසංසඤ්‌ච ලභති. තයො භික්‌ඛූ, ද්‌වෙ සාමණෙරා, ද්‌වෙ භික්‌ඛූ, තයො සාමණෙරා, එකො භික්‌ඛු, චත්‌තාරො සාමණෙරාති එත්‌ථාපි එසෙව නයො.

    Tatrāti tasmiṃ kathine. Ubbhāro uddharaṇaṃ. Purimavassaṃvuṭṭhe tiṃsamatte pāveyyake bhikkhū uddissa ‘‘anujānāmi, bhikkhave, vassaṃvuṭṭhānaṃ bhikkhūnaṃ kathinaṃ attharitu’’nti kathinakkhandhake (mahāva. 306) bhagavatā kathinassa anuññātattā ‘‘ayañhi kathinatthāro nāma…pe… anuññāto’’ti vuttaṃ. Tattha purimavassaṃvuṭṭhānanti vassacchedaṃ akatvā purimavassaṃvuṭṭhānanti attho. Etena vuṭṭhavassavasena tāva purimikāya vassaṃ upagatāyeva kathinatthāraṃ labhanti, na pacchimikāya upagatāti dasseti. Vuṭṭhavassavasena tāva evaṃ hotu, gaṇanavasena taṃ kittakā labhantīti āha ‘‘so’’tiādi. Soti kathinatthāro. Sabbantimena paricchedenāti gaṇanavasena pacchimakoṭiyā. Pañcannaṃ janānaṃ vaṭṭatīti pacchimakoṭiyā cattāro kathinadussassa dāyakā, eko paṭiggāhakoti pañcannaṃ janānaṃ vaṭṭati. Keci pana ‘‘pañcavaggakaraṇīyattā ‘pañcannaṃ janānaṃ vaṭṭatī’ti vutta’’nti vadanti, taṃ tesaṃ matimattaṃ ‘‘tatra, bhikkhave, yvāyaṃ catuvaggo bhikkhusaṅgho ṭhapetvā tīṇi kammāni upasampadaṃ pavāraṇaṃ abbhāna’’nti campeyyakkhandhake (mahāva. 388) vuttattā. Tasmāti yasmā vuṭṭhavassavasena purimavassaṃvuṭṭhānaṃ anaññāto, yasmā ca sabbantimena paricchedena pañcannaṃ janānaṃ vaṭṭati, tasmā. Yatthāti yasmiṃ vihāre. Ānisaṃseti anāmantacārādike kathinānisaṃse. Atha pana cattāro bhikkhū vassaṃ upagatā, eko paripuṇṇavasso sāmaṇero sace pacchimikāya upasampajjati, gaṇapūrako ceva hoti, ānisaṃsañca labhati. Tayo bhikkhū, dve sāmaṇerā, dve bhikkhū, tayo sāmaṇerā, eko bhikkhu, cattāro sāmaṇerāti etthāpi eseva nayo.

    ඛන්‌ධකෙ වුත්‌තාය ඤත්‌තිදුතියකම්‌මවාචායාති –

    Khandhake vuttāya ñattidutiyakammavācāyāti –

    ‘‘සුණාතු මෙ, භන්‌තෙ, සඞ්‌ඝො, ඉදං සඞ්‌ඝස්‌ස කථිනදුස්‌සං උප්‌පන්‌නං. යදි සඞ්‌ඝස්‌ස පත්‌තකල්‌ලං, සඞ්‌ඝො ඉමං කථිනදුස්‌සං ඉත්‌ථන්‌නාමස්‌ස භික්‌ඛුනො දදෙය්‍ය කථිනං අත්‌ථරිතුං, එසා ඤත්‌ති. සුණාතු මෙ, භන්‌තෙ, සඞ්‌ඝො, ඉදං සඞ්‌ඝස්‌ස කථිනදුස්‌සං උප්‌පන්‌නං, සඞ්‌ඝො ඉමං කථිනදුස්‌සං ඉත්‌ථන්‌නාමස්‌ස භික්‌ඛුනො දෙති කථිනං අත්‌ථරිතුං. යස්‌සායස්‌මතො ඛමති ඉමස්‌ස කථිනදුස්‌සස්‌ස ඉත්‌ථන්‌නාමස්‌ස භික්‌ඛුනො දානං කථිනං අත්‌ථරිතුං, සො තුණ්‌හස්‌ස. යස්‌ස නක්‌ඛමති, සො භාසෙය්‍ය. දින්‌නං ඉදං සඞ්‌ඝෙන කථිනදුස්‌සං ඉත්‌ථන්‌නාමස්‌ස භික්‌ඛුනො කථිනං අත්‌ථරිතුං, ඛමති සඞ්‌ඝස්‌ස, තස්‌මා තුණ්‌හී, එවමෙතං ධාරයාමී’’ති (මහාව. 307) –

    ‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho, idaṃ saṅghassa kathinadussaṃ uppannaṃ. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho imaṃ kathinadussaṃ itthannāmassa bhikkhuno dadeyya kathinaṃ attharituṃ, esā ñatti. Suṇātu me, bhante, saṅgho, idaṃ saṅghassa kathinadussaṃ uppannaṃ, saṅgho imaṃ kathinadussaṃ itthannāmassa bhikkhuno deti kathinaṃ attharituṃ. Yassāyasmato khamati imassa kathinadussassa itthannāmassa bhikkhuno dānaṃ kathinaṃ attharituṃ, so tuṇhassa. Yassa nakkhamati, so bhāseyya. Dinnaṃ idaṃ saṅghena kathinadussaṃ itthannāmassa bhikkhuno kathinaṃ attharituṃ, khamati saṅghassa, tasmā tuṇhī, evametaṃ dhārayāmī’’ti (mahāva. 307) –

    එවං කථිනක්‌ඛන්‌ධකෙ වුත්‌තාය ඤත්‌තිදුතියකම්‌මවාචාය. කථිනත්‌ථාරාරහස්‌සාති කථිනං අත්‌ථරිතුං භබ්‌බස්‌ස. සො ච ඛො පුබ්‌බකරණජානනාදීහි අට්‌ඨහි අඞ්‌ගෙහි සමන්‌නාගතොති වෙදිතබ්‌බො. වුත්‌තඤ්‌හෙතං විනයවිනිච්‌ඡයෙ ‘‘අට්‌ඨධම්‌මකොවිදො භික්‌ඛු, කථිනත්‌ථාරමරහතී’’ති. පරිවාරෙපි (පරි. 409) වුත්‌තං –

    Evaṃ kathinakkhandhake vuttāya ñattidutiyakammavācāya. Kathinatthārārahassāti kathinaṃ attharituṃ bhabbassa. So ca kho pubbakaraṇajānanādīhi aṭṭhahi aṅgehi samannāgatoti veditabbo. Vuttañhetaṃ vinayavinicchaye ‘‘aṭṭhadhammakovido bhikkhu, kathinatthāramarahatī’’ti. Parivārepi (pari. 409) vuttaṃ –

    ‘‘අට්‌ඨහඞ්‌ගෙහි සමන්‌නාගතො පුග්‌ගලො භබ්‌බො කථිනං අත්‌ථරිතුං. කතමෙහි අට්‌ඨහඞ්‌ගෙහි සමන්‌නාගතො පුග්‌ගලො භබ්‌බො කථිනං අත්‌ථරිතුං? පුබ්‌බකරණං ජානාති, පච්‌චුද්‌ධාරං ජානාති, අධිට්‌ඨානං ජානාති, අත්‌ථාරං ජානාති, මාතිකං ජානාති, පලිබොධං ජානාති, උද්‌ධාරං ජානාති, ආනිසංසං ජානාති, ඉමෙහි අට්‌ඨහඞ්‌ගෙහි සමන්‌නාගතො පුග්‌ගලො භබ්‌බො කථිනං අත්‌ථරිතු’’න්‌ති.

    ‘‘Aṭṭhahaṅgehi samannāgato puggalo bhabbo kathinaṃ attharituṃ. Katamehi aṭṭhahaṅgehi samannāgato puggalo bhabbo kathinaṃ attharituṃ? Pubbakaraṇaṃ jānāti, paccuddhāraṃ jānāti, adhiṭṭhānaṃ jānāti, atthāraṃ jānāti, mātikaṃ jānāti, palibodhaṃ jānāti, uddhāraṃ jānāti, ānisaṃsaṃ jānāti, imehi aṭṭhahaṅgehi samannāgato puggalo bhabbo kathinaṃ attharitu’’nti.

    එත්‌ථ ච පුබ්‌බකරණං නාම ධොවනවිචාරණච්‌ඡෙදනබන්‌ධනසිබ්‌බනරජනකප්‌පකරණං. පච්‌චුද්‌ධාරො නාම පුරාණසඞ්‌ඝාටිආදීනං පච්‌චුද්‌ධරණං. අධිට්‌ඨානං නාම කථිනචීවරාධිට්‌ඨානං. අත්‌ථාරො නාම කථිනත්‌ථාරො. මාතිකා නාම අට්‌ඨ මාතිකා. පලිබොධො නාම ආවාසපලිබොධො චීවරපලිබොධොති ද්‌වෙ පලිබොධා. උද්‌ධාරො නාම පක්‌කමනන්‌තිකාදයො. ආනිසංසො නාම පඤ්‌චානිසංසා.

    Ettha ca pubbakaraṇaṃ nāma dhovanavicāraṇacchedanabandhanasibbanarajanakappakaraṇaṃ. Paccuddhāro nāma purāṇasaṅghāṭiādīnaṃ paccuddharaṇaṃ. Adhiṭṭhānaṃ nāma kathinacīvarādhiṭṭhānaṃ. Atthāro nāma kathinatthāro. Mātikā nāma aṭṭha mātikā. Palibodho nāma āvāsapalibodho cīvarapalibodhoti dve palibodhā. Uddhāro nāma pakkamanantikādayo. Ānisaṃso nāma pañcānisaṃsā.

    යං පන සමන්‌තපාසාදිකායං (මහාව. අට්‌ඨ. 306) වුත්‌තං ‘‘කථිනං පන කෙන අත්‌ථරිතබ්‌බං? යස්‌ස සඞ්‌ඝො කථිනචීවරං දෙති, සඞ්‌ඝෙන පන කස්‌ස දාතබ්‌බං? යො ජිණ්‌ණචීවරො හොති, සචෙ බහූ ජිණ්‌ණචීවරා හොන්‌ති, වුඩ්‌ඪස්‌ස දාතබ්‌බං. වුඩ්‌ඪෙසුපි යො මහාපරිසො තදහෙව චීවරං කත්‌වා අත්‌ථරිතුං සක්‌කොති, තස්‌ස දාතබ්‌බං. සචෙ වුඩ්‌ඪො න සක්‌කොති, නවකතරො සක්‌කොති, තස්‌ස දාතබ්‌බං. අපිච සඞ්‌ඝෙන මහාථෙරස්‌ස සඞ්‌ගහං කාතුං වට්‌ටති, තස්‌මා ‘තුම්‌හෙ, භන්‌තෙ, ගණ්‌හථ, මයං කත්‌වා දස්‌සාමා’ති වත්‌තබ්‌බ’’න්‌ති, තම්‌පි කථිනත්‌ථාරාරහංයෙව ගහෙත්‌වාව දාතබ්‌බං. දෙන්‌තෙන පන තීසු චීවරෙසු යං යං ජිණ්‌ණං හොති, තං තදත්‌ථාය දාතබ්‌බං. පකතියා දුපට්‌ටචීවරස්‌ස දුපට්‌ටත්‌ථායෙව දාතබ්‌බං. සචෙපිස්‌ස එකපට්‌ටචීවරං ඝනං හොති, කථිනසාටකො ච පෙලවො, සාරුප්‌පත්‌ථාය දුපට්‌ටප්‌පහොනකමෙව දාතබ්‌බං. ‘‘අහං අලභන්‌තො එකපට්‌ටං පාරුපාමී’’ති වදන්‌තස්‌සාපි දුපට්‌ටං දාතුං වට්‌ටති. යො පන ලොභපකතිකො හොති, තස්‌ස න දාතබ්‌බං. තෙනාපි කථිනං අත්‌ථරිත්‌වා පච්‌ඡා සිබ්‌බෙත්‌වා ‘‘ද්‌වෙ චීවරානි කරිස්‌සාමී’’ති න ගහෙතබ්‌බං.

    Yaṃ pana samantapāsādikāyaṃ (mahāva. aṭṭha. 306) vuttaṃ ‘‘kathinaṃ pana kena attharitabbaṃ? Yassa saṅgho kathinacīvaraṃ deti, saṅghena pana kassa dātabbaṃ? Yo jiṇṇacīvaro hoti, sace bahū jiṇṇacīvarā honti, vuḍḍhassa dātabbaṃ. Vuḍḍhesupi yo mahāpariso tadaheva cīvaraṃ katvā attharituṃ sakkoti, tassa dātabbaṃ. Sace vuḍḍho na sakkoti, navakataro sakkoti, tassa dātabbaṃ. Apica saṅghena mahātherassa saṅgahaṃ kātuṃ vaṭṭati, tasmā ‘tumhe, bhante, gaṇhatha, mayaṃ katvā dassāmā’ti vattabba’’nti, tampi kathinatthārārahaṃyeva gahetvāva dātabbaṃ. Dentena pana tīsu cīvaresu yaṃ yaṃ jiṇṇaṃ hoti, taṃ tadatthāya dātabbaṃ. Pakatiyā dupaṭṭacīvarassa dupaṭṭatthāyeva dātabbaṃ. Sacepissa ekapaṭṭacīvaraṃ ghanaṃ hoti, kathinasāṭako ca pelavo, sāruppatthāya dupaṭṭappahonakameva dātabbaṃ. ‘‘Ahaṃ alabhanto ekapaṭṭaṃ pārupāmī’’ti vadantassāpi dupaṭṭaṃ dātuṃ vaṭṭati. Yo pana lobhapakatiko hoti, tassa na dātabbaṃ. Tenāpi kathinaṃ attharitvā pacchā sibbetvā ‘‘dve cīvarāni karissāmī’’ti na gahetabbaṃ.

    තෙනාති කථිනත්‌ථාරකෙන භික්‌ඛුනා. තදහෙවාති තස්‌මිංයෙව දිවසෙ. පඤ්‌ච වා අතිරෙකානි වා ඛණ්‌ඩානි ඡින්‌දිත්‌වාති යථා පඤ්‌චඛණ්‌ඩිකාදීනං සඞ්‌ඝාටිආදීනං තිණ්‌ණං චීවරානං අඤ්‌ඤතරප්‌පහොනකානි මහාමණ්‌ඩලඅඩ්‌ඪමණ්‌ඩලාදිවසෙන පඤ්‌ච ඛණ්‌ඩානි වා අතිරෙකානි වා සත්‌තාදිඛණ්‌ඩානි හොන්‌ති, එවං ඡින්‌දිත්‌වා. තස්‌මිඤ්‌ච කථිනචීවරෙ කරියමානෙ ‘‘අහං ථෙරො’’ති වා ‘‘බහුස්‌සුතො’’ති වා එකෙනාපි අකාතුං න ලබ්‌භති. අනාදරියෙන අකරොන්‌තස්‌ස දුක්‌කටං. තස්‌මා සබ්‌බෙහෙව සන්‌නිපතිත්‌වා ධොවනඡෙදනසිබ්‌බනරජනානි නිට්‌ඨාපෙතබ්‌බානි. තෙනාහ ‘‘සෙසභික්‌ඛූහිපි තස්‌ස සහායෙහි භවිතබ්‌බ’’න්‌ති. කතචීවරමෙවාති නිට්‌ඨිතපරිකම්‌මමෙව කථිනදුස්‌සං. සබ්‌බන්‌තිමෙන පරිච්‌ඡෙදෙන අන්‌තරවාසකොපි ඡින්‌දිත්‌වාව කාතබ්‌බො අඤ්‌ඤථා අත්‌ථාරවිපත්‌තිතො. යථාහ –

    Tenāti kathinatthārakena bhikkhunā. Tadahevāti tasmiṃyeva divase. Pañca vā atirekāni vākhaṇḍāni chinditvāti yathā pañcakhaṇḍikādīnaṃ saṅghāṭiādīnaṃ tiṇṇaṃ cīvarānaṃ aññatarappahonakāni mahāmaṇḍalaaḍḍhamaṇḍalādivasena pañca khaṇḍāni vā atirekāni vā sattādikhaṇḍāni honti, evaṃ chinditvā. Tasmiñca kathinacīvare kariyamāne ‘‘ahaṃ thero’’ti vā ‘‘bahussuto’’ti vā ekenāpi akātuṃ na labbhati. Anādariyena akarontassa dukkaṭaṃ. Tasmā sabbeheva sannipatitvā dhovanachedanasibbanarajanāni niṭṭhāpetabbāni. Tenāha ‘‘sesabhikkhūhipi tassa sahāyehi bhavitabba’’nti. Katacīvaramevāti niṭṭhitaparikammameva kathinadussaṃ. Sabbantimena paricchedena antaravāsakopi chinditvāva kātabbo aññathā atthāravipattito. Yathāha –

    ‘‘කථඤ්‌ච පන, භික්‌ඛවෙ, අනත්‌ථතං හොති කථිනං? න උල්‌ලිඛිතමත්‌තෙන අත්‌ථතං හොති කථිනං…පෙ.… න අඤ්‌ඤත්‍ර පඤ්‌චකෙන වා අතිරෙකපඤ්‌චකෙන වා තදහෙව සඤ්‌ඡින්‌නෙනා’’ති (මහාව. 308).

    ‘‘Kathañca pana, bhikkhave, anatthataṃ hoti kathinaṃ? Na ullikhitamattena atthataṃ hoti kathinaṃ…pe… na aññatra pañcakena vā atirekapañcakena vā tadaheva sañchinnenā’’ti (mahāva. 308).

    තෙනෙවාහ ‘‘අච්‌ඡින්‌නාසිබ්‌බිතං පන න වට්‌ටතී’’ති. තෙන භික්‌ඛුනාති අත්‌ථාරකෙන භික්‌ඛුනා. අත්‌ථරිතබ්‌බන්‌ති අත්‌ථරණං කාතබ්‌බං. තඤ්‌ච ඛො තථාවචීභෙදකරණමෙවාති දට්‌ඨබ්‌බං. යථාහ –

    Tenevāha ‘‘acchinnāsibbitaṃ pana na vaṭṭatī’’ti. Tena bhikkhunāti atthārakena bhikkhunā. Attharitabbanti attharaṇaṃ kātabbaṃ. Tañca kho tathāvacībhedakaraṇamevāti daṭṭhabbaṃ. Yathāha –

    ‘‘සචෙ සඞ්‌ඝාටියා කථිනං අත්‌ථරිතුකාමො හොති, පොරාණිකා සඞ්‌ඝාටි පච්‌චුද්‌ධරිතබ්‌බා, නවා සඞ්‌ඝාටි අධිට්‌ඨාතබ්‌බා, ‘ඉමාය සඞ්‌ඝාටියා කථිනං අත්‌ථරාමී’ති වාචා භින්‌දිතබ්‌බා’’ති (පරි. 413) –

    ‘‘Sace saṅghāṭiyā kathinaṃ attharitukāmo hoti, porāṇikā saṅghāṭi paccuddharitabbā, navā saṅghāṭi adhiṭṭhātabbā, ‘imāya saṅghāṭiyā kathinaṃ attharāmī’ti vācā bhinditabbā’’ti (pari. 413) –

    විත්‌ථාරො. ‘‘භන්‌තෙ, ආවුසො’’ති ච ‘‘අනුමොදථ, අනුමොදාහී’’ති ච වචනභෙදං සන්‌ධාය ‘‘ථෙරානඤ්‌චා’’තිආදි වුත්‌තං.

    Vitthāro. ‘‘Bhante, āvuso’’ti ca ‘‘anumodatha, anumodāhī’’ti ca vacanabhedaṃ sandhāya ‘‘therānañcā’’tiādi vuttaṃ.

    එවං අත්‌ථාරකෙන පටිපජ්‌ජිතබ්‌බවිධිං දස්‌සෙත්‌වා ඉදානි අනුමොදකෙහි පටිපජ්‌ජිතබ්‌බවිධිං දස්‌සෙතුං ‘‘තෙහිපී’’තිආදි වුත්‌තං. ‘‘අනුමොදාමා’’ති අත්‌තනාව අත්‌තනි ගාරවවසෙන වුත්‌තං. කිඤ්‌චාපි එවං වුත්‌තං, තථාපි එකකෙන ‘‘අනුමොදාමා’’ති වත්‌තුං න වට්‌ටති, ‘‘අනුමොදාමි’’ච්‌චෙව වත්‌තබ්‌බන්‌ති වදන්‌ති, වීමංසිත්‌වා ගහෙතබ්‌බං. ඉදානි කථිනානිසංසෙ දස්‌සෙතුං භූමිං විචාරයන්‌තො ‘‘පුරිමවස්‌සංවුට්‌ඨෙසුපී’’තිආදිමාහ. තත්‌ථ තෙසංයෙවාති අත්‌ථාරකඅනුමොදකානංයෙව. වුත්‌තඤ්‌හෙතං පරිවාරෙ ‘‘ද්‌වින්‌නං පුග්‌ගලානං අත්‌ථතං හොති කථිනං අත්‌ථාරකස්‌ස ච අනුමොදකස්‌ස චා’’ති (පරි. 403). තෙති අත්‌ථාරකඅනුමොදකා. තතො පට්‌ඨායාති අත්‌ථාරානුමොදනතො පට්‌ඨාය. යාව කථිනස්‌සුබ්‌භාරාති න කෙවලං චීවරමාසෙයෙව, අථ ඛො අට්‌ඨන්‌නං මාතිකානං අඤ්‌ඤතරෙන වා අන්‌තරුබ්‌භාරෙන වා යාව කථිනස්‌සුබ්‌භාරා පඤ්‌චානිසංසෙ ලභන්‌ති, උද්‌ධටෙ පන න ලභන්‌තීති අත්‌ථො.

    Evaṃ atthārakena paṭipajjitabbavidhiṃ dassetvā idāni anumodakehi paṭipajjitabbavidhiṃ dassetuṃ ‘‘tehipī’’tiādi vuttaṃ. ‘‘Anumodāmā’’ti attanāva attani gāravavasena vuttaṃ. Kiñcāpi evaṃ vuttaṃ, tathāpi ekakena ‘‘anumodāmā’’ti vattuṃ na vaṭṭati, ‘‘anumodāmi’’cceva vattabbanti vadanti, vīmaṃsitvā gahetabbaṃ. Idāni kathinānisaṃse dassetuṃ bhūmiṃ vicārayanto ‘‘purimavassaṃvuṭṭhesupī’’tiādimāha. Tattha tesaṃyevāti atthārakaanumodakānaṃyeva. Vuttañhetaṃ parivāre ‘‘dvinnaṃ puggalānaṃ atthataṃ hoti kathinaṃ atthārakassa ca anumodakassa cā’’ti (pari. 403). Teti atthārakaanumodakā. Tato paṭṭhāyāti atthārānumodanato paṭṭhāya. Yāva kathinassubbhārāti na kevalaṃ cīvaramāseyeva, atha kho aṭṭhannaṃ mātikānaṃ aññatarena vā antarubbhārena vā yāva kathinassubbhārā pañcānisaṃse labhanti, uddhaṭe pana na labhantīti attho.

    ඉදානි තෙ පඤ්‌චානිසංසෙ සරූපතො දස්‌සෙතුං ‘‘අනාමන්‌තචාරො’’තිආදිමාහ. තත්‌ථ අනාමන්‌තචාරො නාම පඤ්‌චන්‌නං භොජනානං අඤ්‌ඤතරෙන නිමන්‌තිතස්‌ස සන්‌තං භික්‌ඛුං අනාපුච්‌ඡා කුලෙසු චාරිත්‌තාපජ්‌ජනං. අසමාදානචාරො නාම නාමෙනාධිට්‌ඨිතස්‌ස චීවරස්‌ස අසමාදානචරණං, නාමෙනාධිට්‌ඨිතානං තිණ්‌ණං චීවරානමඤ්‌ඤතරං චීවරං යත්‌ථ කත්‌ථචි නික්‌ඛිපිත්‌වා අඤ්‌ඤත්‌ථ අරුණුට්‌ඨාපනන්‌ති අත්‌ථො, චීවරවිප්‌පවාසොති වුත්‌තං හොති. යාවදත්‌ථචීවරන්‌ති යාවතා චීවරෙන අත්‌ථො හොති, තාවතකං අනධිට්‌ඨිතං අවිකප්‌පිතං චීවරධාරණං, දසාහමතික්‌කමිත්‌වා චීවරස්‌ස ඨපනන්‌ති අත්‌ථො. ගණස්‌ස භොජනං ගණභොජනං. ගණොති චෙත්‌ථ චත්‌තාරො වා තතුත්‌තරි වා භික්‌ඛූ. තෙසං විඤ්‌ඤත්‌තිතො වා නිමන්‌තනතො වා ලද්‌ධස්‌ස ඔදනාදීනං පඤ්‌චන්‌නං අඤ්‌ඤතරභොජනස්‌ස සහ ගහණන්‌ති අත්‌ථො. යො ච තත්‌ථ චීවරුප්‌පාදොති තත්‌ථ කථිනත්‌ථතසීමාය මතකචීවරං වා හොතු, සඞ්‌ඝං උද්‌දිස්‌ස දින්‌නං වා සඞ්‌ඝිකෙන තත්‍රුප්‌පාදෙන ආභතං වා යෙන කෙනචි ආකාරෙන යං සඞ්‌ඝිකං චීවරං උප්‌පජ්‌ජති, තං තෙසං භවිස්‌සතීති අත්‌ථො. තෙනාහ ‘‘තස්‌මිං ආවාසෙ සඞ්‌ඝස්‌ස උප්‌පන්‌නචීවරඤ්‌චා’’ති.

    Idāni te pañcānisaṃse sarūpato dassetuṃ ‘‘anāmantacāro’’tiādimāha. Tattha anāmantacāro nāma pañcannaṃ bhojanānaṃ aññatarena nimantitassa santaṃ bhikkhuṃ anāpucchā kulesu cārittāpajjanaṃ. Asamādānacāro nāma nāmenādhiṭṭhitassa cīvarassa asamādānacaraṇaṃ, nāmenādhiṭṭhitānaṃ tiṇṇaṃ cīvarānamaññataraṃ cīvaraṃ yattha katthaci nikkhipitvā aññattha aruṇuṭṭhāpananti attho, cīvaravippavāsoti vuttaṃ hoti. Yāvadatthacīvaranti yāvatā cīvarena attho hoti, tāvatakaṃ anadhiṭṭhitaṃ avikappitaṃ cīvaradhāraṇaṃ, dasāhamatikkamitvā cīvarassa ṭhapananti attho. Gaṇassa bhojanaṃ gaṇabhojanaṃ. Gaṇoti cettha cattāro vā tatuttari vā bhikkhū. Tesaṃ viññattito vā nimantanato vā laddhassa odanādīnaṃ pañcannaṃ aññatarabhojanassa saha gahaṇanti attho. Yo ca tattha cīvaruppādoti tattha kathinatthatasīmāya matakacīvaraṃ vā hotu, saṅghaṃ uddissa dinnaṃ vā saṅghikena tatruppādena ābhataṃ vā yena kenaci ākārena yaṃ saṅghikaṃ cīvaraṃ uppajjati, taṃ tesaṃ bhavissatīti attho. Tenāha ‘‘tasmiṃ āvāse saṅghassa uppannacīvarañcā’’ti.

    ‘‘යං පන තත්‌ථ සඞ්‌ඝස්‌ස උප්‌පන්‌නං පත්‌තාදි වා අඤ්‌ඤං භණ්‌ඩං වා, තං සබ්‌බෙසං පාපුණාති. යං පන තත්‍රුප්‌පාදෙන තණ්‌ඩුලාදිනා වත්‌ථං චෙතාපිතං, අත්‌ථතකථිනානමෙව තානි වත්‌ථානි පාපුණන්‌ති. වත්‌ථෙහි පන තණ්‌ඩුලාදීසු චෙතාපිතෙසු සබ්‌බෙසං තානි පාපුණන්‌තී’’ති ගණ්‌ඨිපදෙ වුත්‌තං, තම්‌පි චෙතාපිතකාලතො පට්‌ඨාය චීවරුප්‌පාදො න හොතීති සුවුත්‌තන්‌ති දට්‌ඨබ්‌බං. අනත්‌ථතකථිනා පන ඉමෙසු පඤ්‌චසු ආනිසංසෙසු චීවරමාසෙ අසමාදානචාරං ඨපෙත්‌වා සෙසානිසංසෙ ලභන්‌ති. යදි අසමාදානචාරොපි ලබ්‌භෙය්‍ය, පාවෙය්‍යකා භික්‌ඛූ වස්‌සංවුට්‌ඨා ඔකපුණ්‌ණෙහි චීවරෙහි න භගවන්‌තං උපසඞ්‌කමෙය්‍යුං. යස්‌මා තං න ලබ්‌භති, තස්‌මා චීවරමාසෙපි චීවරං සමාදාය එව භගවන්‌තං උපසඞ්‌කමිංසු.

    ‘‘Yaṃ pana tattha saṅghassa uppannaṃ pattādi vā aññaṃ bhaṇḍaṃ vā, taṃ sabbesaṃ pāpuṇāti. Yaṃ pana tatruppādena taṇḍulādinā vatthaṃ cetāpitaṃ, atthatakathinānameva tāni vatthāni pāpuṇanti. Vatthehi pana taṇḍulādīsu cetāpitesu sabbesaṃ tāni pāpuṇantī’’ti gaṇṭhipade vuttaṃ, tampi cetāpitakālato paṭṭhāya cīvaruppādo na hotīti suvuttanti daṭṭhabbaṃ. Anatthatakathinā pana imesu pañcasu ānisaṃsesu cīvaramāse asamādānacāraṃ ṭhapetvā sesānisaṃse labhanti. Yadi asamādānacāropi labbheyya, pāveyyakā bhikkhū vassaṃvuṭṭhā okapuṇṇehi cīvarehi na bhagavantaṃ upasaṅkameyyuṃ. Yasmā taṃ na labbhati, tasmā cīvaramāsepi cīvaraṃ samādāya eva bhagavantaṃ upasaṅkamiṃsu.

    එවං කථිනත්‌ථාරං දස්‌සෙත්‌වා ඉදානි උබ්‌භාරං දස්‌සෙන්‌තො ‘‘තං පනෙතං කථින’’න්‌තිආදිමාහ. තත්‌ථ මාතිකාති මාතරො, ජනෙත්‌තියොති අත්‌ථො. කථිනුබ්‌භාරඤ්‌හි එතා අට්‌ඨ ජනෙන්‌ති. තාසු පක්‌කමනං අන්‌තො එතිස්‌සාති පක්‌කමනන්‌තිකා. එවං සෙසාපි වෙදිතබ්‌බා. තත්‌ථ යො භික්‌ඛු අත්‌ථතකථිනො කථිනචීවරං ආදාය තස්‌මිං ආවාසෙ නිරපෙක්‌ඛො ‘‘න පච්‌චෙස්‌ස’’න්‌ති පක්‌කමති, තස්‌සෙවං පක්‌කමතො කථිනුද්‌ධාරො අතික්‌කන්‌තමත්‌තාය සීමාය හොතීති පක්‌කමනන්‌තිකො කථිනුද්‌ධාරොති වෙදිතබ්‌බො.

    Evaṃ kathinatthāraṃ dassetvā idāni ubbhāraṃ dassento ‘‘taṃ panetaṃ kathina’’ntiādimāha. Tattha mātikāti mātaro, janettiyoti attho. Kathinubbhārañhi etā aṭṭha janenti. Tāsu pakkamanaṃ anto etissāti pakkamanantikā. Evaṃ sesāpi veditabbā. Tattha yo bhikkhu atthatakathino kathinacīvaraṃ ādāya tasmiṃ āvāse nirapekkho ‘‘na paccessa’’nti pakkamati, tassevaṃ pakkamato kathinuddhāro atikkantamattāya sīmāya hotīti pakkamanantiko kathinuddhāroti veditabbo.

    යො පන ආනිසංසචීවරං ආදාය පක්‌කමති, තස්‌ස බහිසීමාගතස්‌ස එවං හොති ‘‘ඉධෙවිමං කරිස්‌සාමි, න පුන තං විහාරං ගච්‌ඡිස්‌සාමී’’ති තස්‌මිං ආවාසෙ නිරපෙක්‌ඛො හුත්‌වා තං චීවරං කාරෙති, තස්‌ස භික්‌ඛුනො නිට්‌ඨානන්‌තිකො කථිනුද්‌ධාරො.

    Yo pana ānisaṃsacīvaraṃ ādāya pakkamati, tassa bahisīmāgatassa evaṃ hoti ‘‘idhevimaṃ karissāmi, na puna taṃ vihāraṃ gacchissāmī’’ti tasmiṃ āvāse nirapekkho hutvā taṃ cīvaraṃ kāreti, tassa bhikkhuno niṭṭhānantiko kathinuddhāro.

    යදි පන ආනිසංසමූලචීවරං ආදාය බහිසීමාගතො ‘‘නෙවිමං චීවරං කරිස්‌සාමි, න ච තං ආවාසං ගච්‌ඡිස්‌සාමී’’ති සන්‌නිට්‌ඨානං කරොති, තදා සන්‌නිට්‌ඨානන්‌තිකො කථිනුද්‌ධාරො.

    Yadi pana ānisaṃsamūlacīvaraṃ ādāya bahisīmāgato ‘‘nevimaṃ cīvaraṃ karissāmi, na ca taṃ āvāsaṃ gacchissāmī’’ti sanniṭṭhānaṃ karoti, tadā sanniṭṭhānantiko kathinuddhāro.

    තදෙව ආනිසංසචීවරං ලද්‌ධා තං ආදාය බහිසීමං ගන්‌ත්‌වා ‘‘ඉධෙවිමං චීවරං කරිස්‌සාමි, න ගච්‌ඡිස්‌සාමී’’ති කරොන්‌තස්‌ස සචෙ තං චීවරං නස්‌සති විනස්‌සති ඩය්‌හති, නාසනන්‌තිකො කථිනුද්‌ධාරො හොති.

    Tadeva ānisaṃsacīvaraṃ laddhā taṃ ādāya bahisīmaṃ gantvā ‘‘idhevimaṃ cīvaraṃ karissāmi, na gacchissāmī’’ti karontassa sace taṃ cīvaraṃ nassati vinassati ḍayhati, nāsanantiko kathinuddhāro hoti.

    සචෙ පන ආනිසංසචීවරං ලද්‌ධා තස්‌මිං විහාරෙ සාපෙක්‌ඛොව බහිසීමාගතො ‘‘විහාරෙ භික්‌ඛූහි අන්‌තරුබ්‌භාරං කත’’න්‌ති සුණාති, තස්‌ස සවනන්‌තිකො කථිනුද්‌ධාරො හොති.

    Sace pana ānisaṃsacīvaraṃ laddhā tasmiṃ vihāre sāpekkhova bahisīmāgato ‘‘vihāre bhikkhūhi antarubbhāraṃ kata’’nti suṇāti, tassa savanantiko kathinuddhāro hoti.

    ආසාය අවච්‌ඡෙදො එතිස්‌සාති ආසාවච්‌ඡෙදිකා. යො පන යෙන කෙනචි ‘‘තුය්‌හං චීවරං දස්‌සාමී’’ති වුත්‌තො තස්‌මිං චීවරෙ ආසාය විහාරෙ අපෙක්‌ඛං පහාය බහිසීමාගතො පුන තෙන ‘‘න සක්‌කොමි දාතු’’න්‌ති වුත්‌තෙ ආසං ඡින්‌දති, තස්‌ස ආසාවච්‌ඡෙදිකො කථිනුද්‌ධාරො හොති.

    Āsāya avacchedo etissāti āsāvacchedikā. Yo pana yena kenaci ‘‘tuyhaṃ cīvaraṃ dassāmī’’ti vutto tasmiṃ cīvare āsāya vihāre apekkhaṃ pahāya bahisīmāgato puna tena ‘‘na sakkomi dātu’’nti vutte āsaṃ chindati, tassa āsāvacchediko kathinuddhāro hoti.

    යො පන වස්‌සංවුට්‌ඨවිහාරතො අඤ්‌ඤං විහාරං සාපෙක්‌ඛොව ගන්‌ත්‌වා ආගච්‌ඡන්‌තො අන්‌තරාමග්‌ගෙයෙව කථිනුද්‌ධාරං වීතිනාමෙති, තස්‌ස සීමාතික්‌කමනන්‌තිකො කථිනුද්‌ධාරො.

    Yo pana vassaṃvuṭṭhavihārato aññaṃ vihāraṃ sāpekkhova gantvā āgacchanto antarāmaggeyeva kathinuddhāraṃ vītināmeti, tassa sīmātikkamanantiko kathinuddhāro.

    සහ උබ්‌භාරෙනාති සහුබ්‌භාරා. ආනිසංසචීවරං ආදාය සාපෙක්‌ඛොව බහි ගන්‌ත්‌වා කථිනුද්‌ධාරං සම්‌භුණන්‌තස්‌ස කථිනුද්‌ධාරො සහුබ්‌භාරොති වෙදිතබ්‌බො.

    Saha ubbhārenāti sahubbhārā. Ānisaṃsacīvaraṃ ādāya sāpekkhova bahi gantvā kathinuddhāraṃ sambhuṇantassa kathinuddhāro sahubbhāroti veditabbo.

    ‘‘එතස්‌මිං පන පක්‌කමනන්‌තිකෙ කථිනුද්‌ධාරෙ පඨමං චීවරපලිබොධො ඡිජ්‌ජතී’’තිආදිනා චීවරපලිබොධුපච්‌ඡෙදාදිකස්‌ස විනිච්‌ඡයස්‌ස විත්‌ථාරතො සමන්‌තපාසාදිකායං (මහාව. අට්‌ඨ. 311) වුත්‌තත්‌තා 8 ‘‘තත්‌ථ විත්‌ථාරවිනිච්‌ඡයො’’තිආදිමාහ. අත්‌ථාරුබ්‌භාරානංයෙව වා විත්‌ථාරවිනිච්‌ඡයස්‌ස තත්‌ථාගතත්‌තා එවං වුත්‌තන්‌ති දට්‌ඨබ්‌බං. සෙසපලිබොධාභාවන්‌ති අවසෙසස්‌ස පලිබොධස්‌ස අභාවං, ආවාසපලිබොධාභාවන්‌ති අත්‌ථො.

    ‘‘Etasmiṃ pana pakkamanantike kathinuddhāre paṭhamaṃ cīvarapalibodho chijjatī’’tiādinā cīvarapalibodhupacchedādikassa vinicchayassa vitthārato samantapāsādikāyaṃ (mahāva. aṭṭha. 311) vuttattā 8 ‘‘tattha vitthāravinicchayo’’tiādimāha. Atthārubbhārānaṃyeva vā vitthāravinicchayassa tatthāgatattā evaṃ vuttanti daṭṭhabbaṃ. Sesapalibodhābhāvanti avasesassa palibodhassa abhāvaṃ, āvāsapalibodhābhāvanti attho.

    අස්‌සාති කාලස්‌ස. දසාහපරමන්‌ති අච්‌චන්‌තසංයොගෙ උපයොගවචනන්‌ති ආහ ‘‘තං දසාහපරමං කාල’’න්‌ති. අතිරෙකන්‌ති අධිකං, සො ච අධිකභාවො අධිට්‌ඨිතවිකප්‌පිතචීවරතොති ආහ ‘‘අධිට්‌ඨිතවිකප්‌පිතෙසූ’’තිආදි. ඛොමන්‌ති (පාරා. අට්‌ඨ. 2.636-638) ඛොමසුත්‌තෙහි වායිතං ඛොමපට්‌ටචීවරං. තථා සෙසානි. කම්‌බලං නාම මනුස්‌සලොමවාළලොමෙ ඨපෙත්‌වා සෙසලොමෙහි වායිත්‌වා කතවත්‌ථං. සාණං නාම සාණවාකෙහි කතවත්‌ථං. භඞ්‌ගං නාම ඛොමසුත්‌තාදීහි පඤ්‌චහි මිස්‌සෙත්‌වා කතවත්‌ථං. ‘‘පාටෙක්‌කං වාකමයමෙවා’’තිපි වදන්‌ති. තදනුලොමානං වාති දුකූලං පත්‌තුණ්‌ණං සොමාරපට්‌ටං චීනපට්‌ටං ඉද්‌ධිජං දෙවදින්‌නන්‌ති තෙසං ඛොමාදීනංයෙව අනුලොමානං ඡන්‌නං චීවරානං වා, තත්‌ථ දුකූලං සාණස්‌ස අනුලොමං වාකමයත්‌තා. පත්‌තුණ්‌ණදෙසෙ පාණකෙහි සඤ්‌ජාතවත්‌ථං පත්‌තුණ්‌ණං. සොමාරදෙසෙ ජාතං වත්‌ථං සොමාරපට්‌ටං. තථා චීනපට්‌ටං. ඉමානි තීණිපි කොසෙය්‍යස්‌ස අනුලොමානි පාණකෙහි කතසුත්‌තමයත්‌තා. ඉද්‌ධිජං එහිභික්‌ඛූනං පුඤ්‌ඤිද්‌ධියා නිබ්‌බත්‌තචීවරං. තං පන ඛොමාදීනමඤ්‌ඤතරං හොතීති තෙසංයෙව අනුලොමං. දෙවෙහි දින්‌නං චීවරං දෙවදින්‌නං, තං කප්‌පරුක්‌ඛෙ නිබ්‌බත්‌තං ජාලිනියා දෙවකඤ්‌ඤාය අනුරුද්‌ධත්‌ථෙරස්‌ස දින්‌නවත්‌ථසදිසං, තම්‌පි ඛොමාදීනංයෙව අනුලොමං හොති තෙසු අඤ්‌ඤතරභාවතො.

    Assāti kālassa. Dasāhaparamanti accantasaṃyoge upayogavacananti āha ‘‘taṃ dasāhaparamaṃ kāla’’nti. Atirekanti adhikaṃ, so ca adhikabhāvo adhiṭṭhitavikappitacīvaratoti āha ‘‘adhiṭṭhitavikappitesū’’tiādi. Khomanti (pārā. aṭṭha. 2.636-638) khomasuttehi vāyitaṃ khomapaṭṭacīvaraṃ. Tathā sesāni. Kambalaṃ nāma manussalomavāḷalome ṭhapetvā sesalomehi vāyitvā katavatthaṃ. Sāṇaṃ nāma sāṇavākehi katavatthaṃ. Bhaṅgaṃ nāma khomasuttādīhi pañcahi missetvā katavatthaṃ. ‘‘Pāṭekkaṃ vākamayamevā’’tipi vadanti. Tadanulomānaṃ vāti dukūlaṃ pattuṇṇaṃ somārapaṭṭaṃ cīnapaṭṭaṃ iddhijaṃ devadinnanti tesaṃ khomādīnaṃyeva anulomānaṃ channaṃ cīvarānaṃ vā, tattha dukūlaṃ sāṇassa anulomaṃ vākamayattā. Pattuṇṇadese pāṇakehi sañjātavatthaṃ pattuṇṇaṃ. Somāradese jātaṃ vatthaṃ somārapaṭṭaṃ. Tathā cīnapaṭṭaṃ. Imāni tīṇipi koseyyassa anulomāni pāṇakehi katasuttamayattā. Iddhijaṃ ehibhikkhūnaṃ puññiddhiyā nibbattacīvaraṃ. Taṃ pana khomādīnamaññataraṃ hotīti tesaṃyeva anulomaṃ. Devehi dinnaṃ cīvaraṃ devadinnaṃ, taṃ kapparukkhe nibbattaṃ jāliniyā devakaññāya anuruddhattherassa dinnavatthasadisaṃ, tampi khomādīnaṃyeva anulomaṃ hoti tesu aññatarabhāvato.

    දීඝතො වඩ්‌ඪකිහත්‌ථප්‌පමාණං, විත්‌ථාරතො තතො උපඩ්‌ඪප්‌පමාණං විකප්‌පනුපගං පච්‌ඡිමං. අට්‌ඨඞ්‌ගුලං සුගතඞ්‌ගුලෙනාති එත්‌ථ සුගතඞ්‌ගුලං නාම ඉදානි මජ්‌ඣිමස්‌ස පුරිමස්‌ස තීණි අඞ්‌ගුලානි, තෙන සුගතඞ්‌ගුලෙන අට්‌ඨඞ්‌ගුලං වඩ්‌ඪකිහත්‌ථප්‌පමාණන්‌ති අත්‌ථො. චතුරඞ්‌ගුලවිත්‌ථතන්‌ති එත්‌ථාපි යථාවුත්‌තානුසාරෙනෙව අත්‌ථො වෙදිතබ්‌බො. යෙසං පන අධිට්‌ඨානවිකප්‌පනානං අභාවතො අධිට්‌ඨිතවිකප්‌පිතෙසු අපරියාපන්‌නත්‌තා ඉදං අතිරෙකචීවරං නාම හොති.

    Dīghato vaḍḍhakihatthappamāṇaṃ, vitthārato tato upaḍḍhappamāṇaṃ vikappanupagaṃ pacchimaṃ. Aṭṭhaṅgulaṃ sugataṅgulenāti ettha sugataṅgulaṃ nāma idāni majjhimassa purimassa tīṇi aṅgulāni, tena sugataṅgulena aṭṭhaṅgulaṃ vaḍḍhakihatthappamāṇanti attho. Caturaṅgulavitthatanti etthāpi yathāvuttānusāreneva attho veditabbo. Yesaṃ pana adhiṭṭhānavikappanānaṃ abhāvato adhiṭṭhitavikappitesu apariyāpannattā idaṃ atirekacīvaraṃ nāma hoti.

    තං අධිට්‌ඨානවිකප්‌පනං කෙනාකාරෙන ජානිතබ්‌බන්‌ති අනුයොගං සන්‌ධාය තං දස්‌සෙතුං ‘‘යං පන වුත්‌ත’’න්‌තිආදි ආරද්‌ධං. තත්‌ථ යං පන වුත්‌තන්‌ති අතිරෙකචීවරං දස්‌සෙතුං ‘‘අධිට්‌ඨිතවිකප්‌පිතෙසු අපරියාපන්‌නත්‌තා’’ති අම්‌හෙහි යං වුත්‌තන්‌ති අත්‌ථො. තිචීවරං අධිට්‌ඨාතුන්‌ති නාමං වත්‌වා අධිට්‌ඨාතුං. න විකප්‌පෙතුන්‌ති සඞ්‌ඝාටිආදිනාමෙන විකප්‌පෙතුං න අනුජානාමීති අත්‌ථො. ‘‘ඉමං චීවරං විකප්‌පෙමී’’ති පන විකප්‌පෙතුං වට්‌ටතියෙව. සාමඤ්‌ඤවචනං පන තිචීවරස්‌ස කණ්‌ඩුපටිච්‌ඡාදිවස්‌සිකසාටිකානං විය කාලවසෙන විසෙසාභාවා චස්‌ස විකප්‌පෙතබ්‌බතාති දස්‌සනත්‌ථං , න පන සබ්‌බථා විකප්‌පනපටිසෙධනත්‌ථන්‌ති දට්‌ඨබ්‌බං. තථා හි පුරාණචීවරං පච්‌චුද්‌ධරිත්‌වා නවස්‌ස අධිට්‌ඨානවචනතො, ‘‘අනාපත්‌ති අධිට්‌ඨෙති විකප්‌පෙතී’’තිආදිවචනතො (පාරා. 469) ච තිචීවරස්‌සපි විකප්‌පනාය ඔකාසො දින්‌නො. එස නයො සබ්‌බත්‌ථ. තිචීවරාදීනි හි අධිට්‌ඨහන්‌තෙන ‘‘ඉමං සඞ්‌ඝාටිං අධිට්‌ඨාමී’’තිආදිනා තං තං නාමං වත්‌වා අධිට්‌ඨාතබ්‌බං. විකප්‌පෙන්‌තෙන පන ‘‘ඉමං සඞ්‌ඝාටි’’න්‌තිආදිනා තස්‌ස තස්‌ස චීවරස්‌ස නාමං අග්‌ගහෙත්‌වා ‘‘ඉමං චීවරං තුය්‌හං විකප්‌පෙමී’’ති විකප්‌පෙතබ්‌බං. තිචීවරං වා හොතු, අඤ්‌ඤං වා, යදි තං තං නාමං ගහෙත්‌වා විකප්‌පෙති, අවිකප්‌පිතං හොති, අතිරෙකචීවරට්‌ඨානෙයෙව තිට්‌ඨති. තතො පරං විකප්‌පෙතුන්‌ති චතුමාසතො පරං ‘‘ඉමං චීවරං විකප්‌පෙමී’’ති විකප්‌පෙතුං. ඉදඤ්‌ච පරිභුඤ්‌ජිතුං අනුඤ්‌ඤාතං. කෙචි පන (සාරත්‌ථ. ටී. 2.469) ‘‘තතො පරං විකප්‌පෙත්‌වා යාව ආගාමිසංවච්‌ඡරෙ වස්‌සානං චතුමාසං, තාව ඨපෙතුං අනුඤ්‌ඤාත’’න්‌ති වදන්‌ති. තතො පරන්‌ති ආබාධතො පරං. ‘‘ඉමාසඤ්‌ච පන වස්‌සිකසාටිකකණ්‌ඩුපටිච්‌ඡාදීනං තතො පරං විකප්‌පෙත්‌වා පරිභොගස්‌ස අනුඤ්‌ඤාතත්‌තා තථාවිකප්‌පිතං අඤ්‌ඤනාමෙන අධිට්‌ඨහිත්‌වා පරිභුඤ්‌ජිතබ්‌බ’’න්‌ති ගණ්‌ඨිපදෙසු වුත්‌තං. අධිට්‌ඨාතබ්‌බවිකප්‌පෙතබ්‌බතා ජානිතබ්‌බාති අධිට්‌ඨාතබ්‌බං විකප්‌පෙතබ්‌බන්‌ති එවං අධිට්‌ඨානවිකප්‌පනා ජානිතබ්‌බාති අත්‌ථො.

    Taṃ adhiṭṭhānavikappanaṃ kenākārena jānitabbanti anuyogaṃ sandhāya taṃ dassetuṃ ‘‘yaṃ pana vutta’’ntiādi āraddhaṃ. Tattha yaṃ pana vuttanti atirekacīvaraṃ dassetuṃ ‘‘adhiṭṭhitavikappitesu apariyāpannattā’’ti amhehi yaṃ vuttanti attho. Ticīvaraṃ adhiṭṭhātunti nāmaṃ vatvā adhiṭṭhātuṃ. Na vikappetunti saṅghāṭiādināmena vikappetuṃ na anujānāmīti attho. ‘‘Imaṃ cīvaraṃ vikappemī’’ti pana vikappetuṃ vaṭṭatiyeva. Sāmaññavacanaṃ pana ticīvarassa kaṇḍupaṭicchādivassikasāṭikānaṃ viya kālavasena visesābhāvā cassa vikappetabbatāti dassanatthaṃ , na pana sabbathā vikappanapaṭisedhanatthanti daṭṭhabbaṃ. Tathā hi purāṇacīvaraṃ paccuddharitvā navassa adhiṭṭhānavacanato, ‘‘anāpatti adhiṭṭheti vikappetī’’tiādivacanato (pārā. 469) ca ticīvarassapi vikappanāya okāso dinno. Esa nayo sabbattha. Ticīvarādīni hi adhiṭṭhahantena ‘‘imaṃ saṅghāṭiṃ adhiṭṭhāmī’’tiādinā taṃ taṃ nāmaṃ vatvā adhiṭṭhātabbaṃ. Vikappentena pana ‘‘imaṃ saṅghāṭi’’ntiādinā tassa tassa cīvarassa nāmaṃ aggahetvā ‘‘imaṃ cīvaraṃ tuyhaṃ vikappemī’’ti vikappetabbaṃ. Ticīvaraṃ vā hotu, aññaṃ vā, yadi taṃ taṃ nāmaṃ gahetvā vikappeti, avikappitaṃ hoti, atirekacīvaraṭṭhāneyeva tiṭṭhati. Tato paraṃ vikappetunti catumāsato paraṃ ‘‘imaṃ cīvaraṃ vikappemī’’ti vikappetuṃ. Idañca paribhuñjituṃ anuññātaṃ. Keci pana (sārattha. ṭī. 2.469) ‘‘tato paraṃ vikappetvā yāva āgāmisaṃvacchare vassānaṃ catumāsaṃ, tāva ṭhapetuṃ anuññāta’’nti vadanti. Tato paranti ābādhato paraṃ. ‘‘Imāsañca pana vassikasāṭikakaṇḍupaṭicchādīnaṃ tato paraṃ vikappetvā paribhogassa anuññātattā tathāvikappitaṃ aññanāmena adhiṭṭhahitvā paribhuñjitabba’’nti gaṇṭhipadesu vuttaṃ. Adhiṭṭhātabbavikappetabbatā jānitabbāti adhiṭṭhātabbaṃ vikappetabbanti evaṃ adhiṭṭhānavikappanā jānitabbāti attho.

    පඤ්‌චපරිමාණං අස්‌සාති පඤ්‌චකං, මුට්‌ඨිස්‌ස මුට්‌ඨිහත්‌ථස්‌ස සම්‌බන්‌ධං පඤ්‌චකං මුට්‌ඨිපඤ්‌චකං. එස න යො මුට්‌ඨිත්‌තිකන්‌ති එත්‌ථාපි. පාරුපනෙනපි සක්‌කා නාභිං පටිච්‌ඡාදෙතුන්‌ති ආහ ‘‘ද්‌විහත්‌ථොපි වට්‌ටතී’’ති. න කෙවලං අඩ්‌ඪතෙය්‍යොව වට්‌ටති, අථ ඛො ද්‌විහත්‌ථොපි වට්‌ටතීති පි-සද්‌දස්‌ස අත්‌ථො දට්‌ඨබ්‌බො. අතිරෙකඤ්‌චාති සුගතචීවරප්‌පමාණම්‌පි තතො අධිකම්‌පි. පච්‌චුද්‌ධරාමීති ඨපෙමි, පරිච්‌චජාමීති වා අත්‌ථො. ‘‘ඉමං චීවරං සඞ්‌ඝාටිං අධිට්‌ඨාමී’’ති (සාරත්‌ථ. ටී. 2.469) එවම්‌පි වත්‌තුං වට්‌ටති. කායවිකාරං කරොන්‌තෙනාති හත්‌ථාදිනා චීවරං පරාමසන්‌තෙන, චාලෙන්‌තෙන වා. ඉදඤ්‌හි අධිට්‌ඨානං යෙන කෙනචි සරීරාවයවෙන අඵුසන්‌තස්‌ස න වට්‌ටති. දුවිධන්‌ති සම්‌මුඛාපරම්‌මුඛභෙදෙන දුවිධං. වාචා භින්‌දිතබ්‌බාති වචනං නිච්‌ඡාරෙතබ්‌බං. අන්‌තොගබ්‌භාදීසූති අන්‌තොගබ්‌භඋපරිපාසාදෙසු. සාමන්‌තවිහාරෙති යත්‌ථ තදහෙව ගන්‌ත්‌වා නිවත්‌තෙතුං සක්‌කා, එවරූපෙ සමීපවිහාරෙ. ඉදඤ්‌ච දෙසනාසීසමත්‌තං, තස්‌මා දූරෙ ඨිතම්‌පි අධිට්‌ඨාතබ්‌බන්‌ති වදන්‌ති. ‘‘ඨපිතට්‌ඨානං සල්‌ලක්‌ඛෙත්‌වා’’ති ඉමිනා චීවරසංලක්‌ඛණං වුත්‌තං. න හි ඨපිතට්‌ඨානමත්‌තසල්‌ලක්‌ඛණෙන කිඤ්‌චි පයොජනං අත්‌ථි.

    Pañcaparimāṇaṃ assāti pañcakaṃ, muṭṭhissa muṭṭhihatthassa sambandhaṃ pañcakaṃ muṭṭhipañcakaṃ. Esa na yo muṭṭhittikanti etthāpi. Pārupanenapi sakkā nābhiṃ paṭicchādetunti āha ‘‘dvihatthopi vaṭṭatī’’ti. Na kevalaṃ aḍḍhateyyova vaṭṭati, atha kho dvihatthopi vaṭṭatīti pi-saddassa attho daṭṭhabbo. Atirekañcāti sugatacīvarappamāṇampi tato adhikampi. Paccuddharāmīti ṭhapemi, pariccajāmīti vā attho. ‘‘Imaṃ cīvaraṃ saṅghāṭiṃ adhiṭṭhāmī’’ti (sārattha. ṭī. 2.469) evampi vattuṃ vaṭṭati. Kāyavikāraṃ karontenāti hatthādinā cīvaraṃ parāmasantena, cālentena vā. Idañhi adhiṭṭhānaṃ yena kenaci sarīrāvayavena aphusantassa na vaṭṭati. Duvidhanti sammukhāparammukhabhedena duvidhaṃ. Vācā bhinditabbāti vacanaṃ nicchāretabbaṃ. Antogabbhādīsūti antogabbhauparipāsādesu. Sāmantavihāreti yattha tadaheva gantvā nivattetuṃ sakkā, evarūpe samīpavihāre. Idañca desanāsīsamattaṃ, tasmā dūre ṭhitampi adhiṭṭhātabbanti vadanti. ‘‘Ṭhapitaṭṭhānaṃ sallakkhetvā’’ti iminā cīvarasaṃlakkhaṇaṃ vuttaṃ. Na hi ṭhapitaṭṭhānamattasallakkhaṇena kiñci payojanaṃ atthi.

    අධිට්‌ඨහිත්‌වා ඨපිතවත්‌ථෙහීති පච්‌චත්‌ථරණමුඛපුඤ්‌ඡනචොළපරික්‌ඛාරචොළවසෙන අධිට්‌ඨහිත්‌වා ඨපිතවත්‌ථෙහි. අධිට්‌ඨානතො පුබ්‌බෙ සඞ්‌ඝාටිආදිවොහාරස්‌ස අභාවතො ‘‘ඉමං පච්‌චුද්‌ධරාමී’’ති පච්‌චත්‌ථරණාදීනං විසුං පච්‌චුද්‌ධරණවිධිං දස්‌සෙති. පච්‌චත්‌ථරණාදිනාමෙන පන අධිට්‌ඨාතබ්‌බත්‌තා ‘‘ඉමං පච්‌චත්‌ථරණං පච්‌චුද්‌ධරාමී’’තිආදිනා වුත්‌තෙපි නෙවත්‌ථි දොසො. පුන අධිට්‌ඨාතබ්‌බානීති සඞ්‌ඝාටිආදිනාමෙන අධිට්‌ඨාතබ්‌බානි. පරික්‌ඛාරචොළකස්‌ස පන පරික්‌ඛාරචොළවසෙන අධිට්‌ඨහිත්‌වා ඨපිතවත්‌ථෙහිපි සඞ්‌ඝාටිආදිම්‌හි කතෙ පච්‌චුද්‌ධරිත්‌වා පුන අධිට්‌ඨාතබ්‌බන්‌ති නත්‌ථි. පුබ්‌බෙ කතාධිට්‌ඨානමෙව අධිට්‌ඨානං. අධිට්‌ඨිතෙන පන තෙන සද්‌ධිං මහන්‌තතරමෙව දුතියං පට්‌ටං වා ඛණ්‌ඩං වා සංසිබ්‌බන්‌තෙන අධිට්‌ඨාතබ්‌බං, සමෙ වා ඛුද්‌දකෙ වා අධිට්‌ඨානකිච්‌චං නත්‌ථි. සුඛපරිභොගත්‌ථන්‌ති විප්‌පවාසදොසාභාවතො යත්‌ථ කත්‌ථචි ඨපෙත්‌වා ධම්‌මස්‌සවනාදිනා කිච්‌චෙන අඤ්‌ඤත්‌ථ අරුණං උට්‌ඨාපෙත්‌වා ආගන්‌ත්‌වා නිස්‌සජ්‌ජනං විනාව පරිභුඤ්‌ජිතුං සක්‌කුණෙය්‍යතාය සුඛපරිභොගත්‌ථං. පරික්‌ඛාරචොළං අධිට්‌ඨාතුන්‌ති පරික්‌ඛාරචොළං කත්‌වා අධිට්‌ඨාතුං.

    Adhiṭṭhahitvā ṭhapitavatthehīti paccattharaṇamukhapuñchanacoḷaparikkhāracoḷavasena adhiṭṭhahitvā ṭhapitavatthehi. Adhiṭṭhānato pubbe saṅghāṭiādivohārassa abhāvato ‘‘imaṃ paccuddharāmī’’ti paccattharaṇādīnaṃ visuṃ paccuddharaṇavidhiṃ dasseti. Paccattharaṇādināmena pana adhiṭṭhātabbattā ‘‘imaṃ paccattharaṇaṃ paccuddharāmī’’tiādinā vuttepi nevatthi doso. Puna adhiṭṭhātabbānīti saṅghāṭiādināmena adhiṭṭhātabbāni. Parikkhāracoḷakassa pana parikkhāracoḷavasena adhiṭṭhahitvā ṭhapitavatthehipi saṅghāṭiādimhi kate paccuddharitvā puna adhiṭṭhātabbanti natthi. Pubbe katādhiṭṭhānameva adhiṭṭhānaṃ. Adhiṭṭhitena pana tena saddhiṃ mahantatarameva dutiyaṃ paṭṭaṃ vā khaṇḍaṃ vā saṃsibbantena adhiṭṭhātabbaṃ, same vā khuddake vā adhiṭṭhānakiccaṃ natthi. Sukhaparibhogatthanti vippavāsadosābhāvato yattha katthaci ṭhapetvā dhammassavanādinā kiccena aññattha aruṇaṃ uṭṭhāpetvā āgantvā nissajjanaṃ vināva paribhuñjituṃ sakkuṇeyyatāya sukhaparibhogatthaṃ. Parikkhāracoḷaṃ adhiṭṭhātunti parikkhāracoḷaṃ katvā adhiṭṭhātuṃ.

    අනතිරිත්‌තපමාණාති ‘‘දීඝසො ඡ විදත්‌ථියො සුගතවිදත්‌ථියා, තිරියං අඩ්‌ඪතෙය්‍යා’’ති (පාචි. 543) වුත්‌තප්‌පමාණතො අනධිකපමාණා. පච්‌චුද්‌ධරිත්‌වා විකප්‌පෙතබ්‌බාති වස්‌සිකසාටිකභාවතො අපනෙත්‌වා විකප්‌පෙතබ්‌බා, හෙමන්‌තස්‌ස පඨමදිවසතො පට්‌ඨාය අන්‌තොදසාහෙ වස්‌සිකසාටිකාවස්‌සිකසාටිකභාවතො අපනෙත්‌වා ‘‘ඉමං චීවරං තුය්‌හං විකප්‌පෙමී’’තිආදිනා නයෙන විකප්‌පෙතබ්‌බාති වුත්‌තං හොති. අඤ්‌ඤථා හි ‘‘වස්‌සිකසාටිකා වස්‌සානමාසාතික්‌කමෙනාපි, කණ්‌ඩුපටිච්‌ඡාදි ආබාධවූපසමෙනාපි අධිට්‌ඨානං විජහතී’’ති (කඞ්‌ඛා. අට්‌ඨ. කථිනසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා) වක්‌ඛමානත්‌තා වස්‌සානමාසතො පරං අසති අධිට්‌ඨානෙ කිං පච්‌චුද්‌ධරෙය්‍යාති ‘‘පච්‌චුද්‌ධරිත්‌වා’’ති වචනමෙව නොපපජ්‌ජෙය්‍ය.

    Anatirittapamāṇāti ‘‘dīghaso cha vidatthiyo sugatavidatthiyā, tiriyaṃ aḍḍhateyyā’’ti (pāci. 543) vuttappamāṇato anadhikapamāṇā. Paccuddharitvā vikappetabbāti vassikasāṭikabhāvato apanetvā vikappetabbā, hemantassa paṭhamadivasato paṭṭhāya antodasāhe vassikasāṭikāvassikasāṭikabhāvato apanetvā ‘‘imaṃ cīvaraṃ tuyhaṃ vikappemī’’tiādinā nayena vikappetabbāti vuttaṃ hoti. Aññathā hi ‘‘vassikasāṭikā vassānamāsātikkamenāpi, kaṇḍupaṭicchādi ābādhavūpasamenāpi adhiṭṭhānaṃ vijahatī’’ti (kaṅkhā. aṭṭha. kathinasikkhāpadavaṇṇanā) vakkhamānattā vassānamāsato paraṃ asati adhiṭṭhāne kiṃ paccuddhareyyāti ‘‘paccuddharitvā’’ti vacanameva nopapajjeyya.

    කෙචි පන (සාරත්‌ථ. ටී. 2.469) ‘‘යථා කථිනමාසබ්‌භන්‌තරෙ උප්‌පන්‌නචීවරං කථිනමාසාතික්‌කමෙ නිස්‌සග්‌ගියං හොති, එවමයං වස්‌සිකසාටිකාපි වස්‌සානමාසාතික්‌කමෙ නිස්‌සග්‌ගියා හොති. තස්‌මා කත්‌තිකපුණ්‌ණමදිවසෙ පච්‌චුද්‌ධරිත්‌වා තතො පරං හෙමන්‌තස්‌ස පඨමදිවසෙ විකප්‌පෙතබ්‌බාති එවමත්‌ථො ගහෙතබ්‌බො, පච්‌චුද්‌ධරිත්‌වා තතො පරං විකප්‌පෙතබ්‌බාති පදයොජනා වෙදිතබ්‌බා’’ති ච වදන්‌ති, තං න යුත්‌තං. කථිනමාසෙ උප්‌පන්‌නඤ්‌හි චීවරං අතිරෙකචීවරට්‌ඨානෙ ඨිතත්‌තා අවසානදිවසෙ අනධිට්‌ඨිතං කථිනමාසාතික්‌කමෙ නිස්‌සග්‌ගියං හොති. අයං පන වස්‌සිකසාටිකා අධිට්‌ඨහිත්‌වා ඨපිතත්‌තා න තෙන සදිසාති වස්‌සානාතික්‌කමෙ කථං නිස්‌සග්‌ගියං හොති අනධිට්‌ඨිතඅවිකප්‌පිතමෙව හි තං කාලාතික්‌කමෙ නිස්‌සග්‌ගියං හොති, තස්‌මා හෙමන්‌තෙපි වස්‌සිකසාටිකා දසාහපරිහාරං ලභති. එවං කණ්‌ඩුපටිච්‌ඡාදිපි අධිට්‌ඨානවිජහනතො පරං දසාහපරිහාරං ලභති. දසාහං පන අනතික්‌කාමෙත්‌වා විකප්‌පෙතබ්‌බා. නහානත්‌ථාය අනුඤ්‌ඤාතත්‌තා වණ්‌ණභෙදමත්‌තරත්‌තාපි චෙසා වට්‌ටතීති වුත්‌තං. ‘‘ද්‌වෙ පන න වට්‌ටන්‌තී’’ති ද්‌වින්‌නං අධිට්‌ඨානාභාවතො වුත්‌තං . ‘‘සචෙ වස්‌සානෙ අපරා වස්‌සිකසාටිකා උප්‌පන්‌නා හොති, පුරිමවස්‌සිකසාටිකං පච්‌චුද්‌ධරිත්‌වා, විකප්‌පෙත්‌වා ච අධිට්‌ඨාතබ්‌බා’’ති වදන්‌ති.

    Keci pana (sārattha. ṭī. 2.469) ‘‘yathā kathinamāsabbhantare uppannacīvaraṃ kathinamāsātikkame nissaggiyaṃ hoti, evamayaṃ vassikasāṭikāpi vassānamāsātikkame nissaggiyā hoti. Tasmā kattikapuṇṇamadivase paccuddharitvā tato paraṃ hemantassa paṭhamadivase vikappetabbāti evamattho gahetabbo, paccuddharitvā tato paraṃ vikappetabbāti padayojanā veditabbā’’ti ca vadanti, taṃ na yuttaṃ. Kathinamāse uppannañhi cīvaraṃ atirekacīvaraṭṭhāne ṭhitattā avasānadivase anadhiṭṭhitaṃ kathinamāsātikkame nissaggiyaṃ hoti. Ayaṃ pana vassikasāṭikā adhiṭṭhahitvā ṭhapitattā na tena sadisāti vassānātikkame kathaṃ nissaggiyaṃ hoti anadhiṭṭhitaavikappitameva hi taṃ kālātikkame nissaggiyaṃ hoti, tasmā hemantepi vassikasāṭikā dasāhaparihāraṃ labhati. Evaṃ kaṇḍupaṭicchādipi adhiṭṭhānavijahanato paraṃ dasāhaparihāraṃ labhati. Dasāhaṃ pana anatikkāmetvā vikappetabbā. Nahānatthāya anuññātattā vaṇṇabhedamattarattāpi cesā vaṭṭatīti vuttaṃ. ‘‘Dve pana na vaṭṭantī’’ti dvinnaṃ adhiṭṭhānābhāvato vuttaṃ . ‘‘Sace vassāne aparā vassikasāṭikā uppannā hoti, purimavassikasāṭikaṃ paccuddharitvā, vikappetvā ca adhiṭṭhātabbā’’ti vadanti.

    පමාණයුත්‌තන්‌ති ‘‘දීඝසො සුගතවිදත්‌ථියා ද්‌වෙ විදත්‌ථියො, විත්‌ථාරතො දියඩ්‌ඪං දසා විදත්‌ථී’’ති (පාචි. 531 ආදයො) ඉමිනා පමාණෙන යුත්‌තං. පමාණිකාති ‘‘සුගතවිදත්‌ථියා දීඝසො චතස්‌සො විදත්‌ථියො, තිරියං ද්‌වෙ විදත්‌ථියො’’ති එවං වුත්‌තප්‌පමාණයුත්‌තා. පච්‌චුද්‌ධරිත්‌වා විකප්‌පෙතබ්‌බාති එත්‌ථ යං වත්‌තබ්‌බං, තං හෙට්‌ඨා වුත්‌තමෙව. යස්‌මා භික්‌ඛූනං තිචීවරෙ පරිපුණ්‌ණෙ, අත්‌ථෙ ච සති පරිස්‌සාවනාදීහි ‘‘අනුජානාමි, භික්‌ඛවෙ, පරික්‌ඛාරචොළක’’න්‌ති (මහාව. 357) බහූනං පත්‌තත්‌ථවිකපරිස්‌සාවනාදීනං සඞ්‌ගහවසෙන පරික්‌ඛාරචොළාධිට්‌ඨානමනුඤ්‌ඤාතං, තස්‌මා ‘‘පරික්‌ඛාරචොළෙ ගණනා නත්‌ථී’’තිආදි වුත්‌තං. භගවතා හි යං යං භික්‌ඛූ ලභන්‌ති, තං තං ඉමිනා විධානෙන අධිට්‌ඨහිත්‌වා පුන ‘‘යෙන යෙන පරිස්‌සාවනාදිනා අත්‌ථො හොති, තං තං කත්‌වා ගණ්‌හන්‌තූ’’ති අනුකම්‌පාය අනුඤ්‌ඤාතං. තෙනෙවාහ ‘‘ථවිකාපී’’තිආදි. ආදිසද්‌දෙන ‘‘එතානි චීවරානි පරික්‌ඛාරචොළානි අධිට්‌ඨාමී’’ති අසම්‌මුඛාධිට්‌ඨානං සඞ්‌ගණ්‌හාති. ‘‘සෙනාසනපරික්‌ඛාරත්‌ථාය දින්‌නපච්‌චත්‌ථරණෙ චා’’ති ඉමිනා අත්‌තනො සන්‌තකං පටික්‌ඛිපති. කෙචි පන (සාරත්‌ථ. ටී. 2.469) ‘‘අනිවාසෙත්‌වා, අපාරුපිත්‌වා ච කෙවලං පඤ්‌චපීඨෙසුයෙව අත්‌ථරිත්‌වා පරිභුඤ්‌ජියමානං පච්‌චත්‌ථරණං අත්‌තනො සන්‌තකම්‌පි අනධිට්‌ඨිතං වට්‌ටතී’’ති වදන්‌ති, තං අයුත්‌තං සෙනාසනපරික්‌ඛාරත්‌ථාය දින්‌න’’න්‌ති පච්‌චත්‌ථරණස්‌ස විසෙසිතත්‌තා. භිසිබිබ්‌බොහනපාවාරකොජවානම්‌පි සෙනාසනපරික්‌ඛාරතොයෙව අධිට්‌ඨානකිච්‌චං නත්‌ථීති වෙදිතබ්‌බං.

    Pamāṇayuttanti ‘‘dīghaso sugatavidatthiyā dve vidatthiyo, vitthārato diyaḍḍhaṃ dasā vidatthī’’ti (pāci. 531 ādayo) iminā pamāṇena yuttaṃ. Pamāṇikāti ‘‘sugatavidatthiyā dīghaso catasso vidatthiyo, tiriyaṃ dve vidatthiyo’’ti evaṃ vuttappamāṇayuttā. Paccuddharitvā vikappetabbāti ettha yaṃ vattabbaṃ, taṃ heṭṭhā vuttameva. Yasmā bhikkhūnaṃ ticīvare paripuṇṇe, atthe ca sati parissāvanādīhi ‘‘anujānāmi, bhikkhave, parikkhāracoḷaka’’nti (mahāva. 357) bahūnaṃ pattatthavikaparissāvanādīnaṃ saṅgahavasena parikkhāracoḷādhiṭṭhānamanuññātaṃ, tasmā ‘‘parikkhāracoḷe gaṇanā natthī’’tiādi vuttaṃ. Bhagavatā hi yaṃ yaṃ bhikkhū labhanti, taṃ taṃ iminā vidhānena adhiṭṭhahitvā puna ‘‘yena yena parissāvanādinā attho hoti, taṃ taṃ katvā gaṇhantū’’ti anukampāya anuññātaṃ. Tenevāha ‘‘thavikāpī’’tiādi. Ādisaddena ‘‘etāni cīvarāni parikkhāracoḷāni adhiṭṭhāmī’’ti asammukhādhiṭṭhānaṃ saṅgaṇhāti. ‘‘Senāsanaparikkhāratthāya dinnapaccattharaṇe cā’’ti iminā attano santakaṃ paṭikkhipati. Keci pana (sārattha. ṭī. 2.469) ‘‘anivāsetvā, apārupitvā ca kevalaṃ pañcapīṭhesuyeva attharitvā paribhuñjiyamānaṃ paccattharaṇaṃ attano santakampi anadhiṭṭhitaṃ vaṭṭatī’’ti vadanti, taṃ ayuttaṃ senāsanaparikkhāratthāya dinna’’nti paccattharaṇassa visesitattā. Bhisibibbohanapāvārakojavānampi senāsanaparikkhāratoyeva adhiṭṭhānakiccaṃ natthīti veditabbaṃ.

    අධිට්‌ඨිතඤ්‌ච පනෙතං චීවරං පරිභුඤ්‌ජතො කථං අධිට්‌ඨානං විජහතීති ආහ ‘‘සබ්‌බඤ්‌ච පනෙත’’න්‌තිආදි. තත්‌ථ අච්‌ඡින්‌දිත්‌වා ගහණෙනාති චොරාදීහි අච්‌ඡින්‌දිත්‌වා ගහණෙන. හීනායාවත්‌තනෙනාති ගිහිභාවාය ආවත්‌තනෙන, විබ්‌භමෙනාති අත්‌ථො, ‘‘සීලවන්‌තොව හුත්‌වා ගිහී භවිස්‌සාමී’’ති සෙතවත්‌ථනිවාසනෙනාති වුත්‌තං හොති. ‘‘අන්‌තිමවත්‌ථුං අජ්‌ඣාපන්‌නස්‌ස සෙතවත්‌ථනිවාසො වා කාසායචජනං වා හීනායාවත්‌තන’’න්‌ති කෙචි. ‘‘‘හීනායාවත්‌තනෙනා’ති ඉමිනා භික්‌ඛුනියා එව අධිට්‌ඨානවිජහනං ගහිතං හොති. සා හි යදා විබ්‌භමති, තදා අස්‌සමණී හොති. භික්‌ඛු පන විබ්‌භමන්‌තොපි යාව සික්‌ඛං න පච්‌චක්‌ඛාති, තාව භික්‌ඛුයෙවාති අධිට්‌ඨානං න විජහතී’’ති අපරෙ. සික්‌ඛාපච්‌චක්‌ඛානෙනාති ලිඞ්‌ගෙ ඨිතස්‌සෙව සික්‌ඛාය පච්‌චක්‌ඛානෙන. යො හි භික්‌ඛුලිඞ්‌ගෙ ඨිතොව සික්‌ඛං පච්‌චක්‌ඛාති, තස්‌ස කායලග්‌ගම්‌පි චීවරං අධිට්‌ඨානං විජහතීති. කාලඞ්‌කිරියායාති මරණෙන. ලිඞ්‌ගපරිවත්‌තනෙනාති පුරිසලිඞ්‌ගස්‌ස , ඉත්‌ථිලිඞ්‌ගස්‌ස වා පරිවත්‌තනෙන, පුරිසස්‌ස ඉත්‌ථිලිඞ්‌ගපාතුභාවෙන, ඉත්‌ථියා වා පුරිසලිඞ්‌ගපාතුභාවෙනාති වුත්‌තං හොති.

    Adhiṭṭhitañca panetaṃ cīvaraṃ paribhuñjato kathaṃ adhiṭṭhānaṃ vijahatīti āha ‘‘sabbañca paneta’’ntiādi. Tattha acchinditvā gahaṇenāti corādīhi acchinditvā gahaṇena. Hīnāyāvattanenāti gihibhāvāya āvattanena, vibbhamenāti attho, ‘‘sīlavantova hutvā gihī bhavissāmī’’ti setavatthanivāsanenāti vuttaṃ hoti. ‘‘Antimavatthuṃ ajjhāpannassa setavatthanivāso vā kāsāyacajanaṃ vā hīnāyāvattana’’nti keci. ‘‘‘Hīnāyāvattanenā’ti iminā bhikkhuniyā eva adhiṭṭhānavijahanaṃ gahitaṃ hoti. Sā hi yadā vibbhamati, tadā assamaṇī hoti. Bhikkhu pana vibbhamantopi yāva sikkhaṃ na paccakkhāti, tāva bhikkhuyevāti adhiṭṭhānaṃ na vijahatī’’ti apare. Sikkhāpaccakkhānenāti liṅge ṭhitasseva sikkhāya paccakkhānena. Yo hi bhikkhuliṅge ṭhitova sikkhaṃ paccakkhāti, tassa kāyalaggampi cīvaraṃ adhiṭṭhānaṃ vijahatīti. Kālaṅkiriyāyāti maraṇena. Liṅgaparivattanenāti purisaliṅgassa , itthiliṅgassa vā parivattanena, purisassa itthiliṅgapātubhāvena, itthiyā vā purisaliṅgapātubhāvenāti vuttaṃ hoti.

    කනිට්‌ඨඞ්‌ගුලිනඛපිට්‌ඨිප්‌පමාණෙනාති හෙට්‌ඨිමපරිච්‌ඡෙදං දස්‌සෙති. ඔරතොති අබ්‌භන්‌තරතො. යො පන දුබ්‌බලට්‌ඨානෙ පඨමං අග්‌ගළං දත්‌වා පච්‌ඡා දුබ්‌බලට්‌ඨානං ඡින්‌දිත්‌වා අපනෙති, අධිට්‌ඨානං න භිජ්‌ජති. මණ්‌ඩලපරිවත්‌තනෙපි එසෙව නයො. දුපට්‌ටස්‌ස පන එකස්‌මිං පටලෙ ඡිද්‌දෙ වා ජාතෙ, ගලිතෙ වා අධිට්‌ඨානං න භිජ්‌ජති. ඛුද්‌දකං චීවරං මහන්‌තං කරොති, මහන්‌තං වා ඛුද්‌දකං කරොති, අධිට්‌ඨානං න භිජ්‌ජති. උභො කොටියො මජ්‌ඣෙ කරොන්‌තො සචෙ පන පඨමං ඡින්‌දිත්‌වා පච්‌ඡා ඝටෙති, අධිට්‌ඨානං භිජ්‌ජති. අථ ඝටෙත්‌වා ඡින්‌දති, න භිජ්‌ජති. රජකෙහි ධොවාපෙත්‌වා සෙතං කරොන්‌තස්‌සාපි අධිට්‌ඨානං අධිට්‌ඨානමෙව. වස්‌සානමාසාතික්‌කමෙනාපීති එත්‌ථ පි-සද්‌දො සම්‌පිණ්‌ඩනත්‌ථො. තෙන න කෙවලං පුබ්‌බෙ වුත්‌තෙන දානාදිනා අට්‌ඨවිධෙනෙව කාරණෙන වස්‌සිකසාටිකා අධිට්‌ඨානං විජහති, අථ ඛො වස්‌සානමාසාතික්‌කමෙනපීති එවමෙත්‌ථ අත්‌ථො දට්‌ඨබ්‌බො. එස නයො ආබාධවූපසමෙනාපීති එත්‌ථාපි. විකප්‌පනසික්‌ඛාපදෙති (පාචි. 372 ආදයො) පාචිත්‌තියෙ සුරාපානවග්‌ගස්‌ස නවමසික්‌ඛාපදෙ.

    Kaniṭṭhaṅgulinakhapiṭṭhippamāṇenāti heṭṭhimaparicchedaṃ dasseti. Oratoti abbhantarato. Yo pana dubbalaṭṭhāne paṭhamaṃ aggaḷaṃ datvā pacchā dubbalaṭṭhānaṃ chinditvā apaneti, adhiṭṭhānaṃ na bhijjati. Maṇḍalaparivattanepi eseva nayo. Dupaṭṭassa pana ekasmiṃ paṭale chidde vā jāte, galite vā adhiṭṭhānaṃ na bhijjati. Khuddakaṃ cīvaraṃ mahantaṃ karoti, mahantaṃ vā khuddakaṃ karoti, adhiṭṭhānaṃ na bhijjati. Ubho koṭiyo majjhe karonto sace pana paṭhamaṃ chinditvā pacchā ghaṭeti, adhiṭṭhānaṃ bhijjati. Atha ghaṭetvā chindati, na bhijjati. Rajakehi dhovāpetvā setaṃ karontassāpi adhiṭṭhānaṃ adhiṭṭhānameva. Vassānamāsātikkamenāpīti ettha pi-saddo sampiṇḍanattho. Tena na kevalaṃ pubbe vuttena dānādinā aṭṭhavidheneva kāraṇena vassikasāṭikā adhiṭṭhānaṃ vijahati, atha kho vassānamāsātikkamenapīti evamettha attho daṭṭhabbo. Esa nayo ābādhavūpasamenāpīti etthāpi. Vikappanasikkhāpadeti (pāci. 372 ādayo) pācittiye surāpānavaggassa navamasikkhāpade.

    තං අතික්‌කාමයතොති එත්‌ථ න්‌ති චීවරං, කාලං වා පරාමසතීති ආහ ‘‘තං යථාවුත්‌තජාතිප්‌පමාණ’’න්‌තිආදි. අස්‌සාති භික්‌ඛුස්‌ස. තස්‌ස යො අරුණොති තස්‌ස චීවරුප්‌පාදදිවසස්‌ස යො අතික්‌කන්‌තො අරුණො. චීවරුප්‌පාදදිවසෙන සද්‌ධින්‌ති චීවරුප්‌පාදදිවසස්‌ස අරුණෙන සද්‌ධිං. දිවසසද්‌දෙන චෙත්‌ථ තංදිවසනිස්‌සිතො අරුණො වුත්‌තො. ඉදානි යස්‌ස ච නිස්‌සජ්‌ජිතබ්‌බං, යථා ච නිස්‌සජ්‌ජිතබ්‌බං, තං දස්‌සෙතුං ‘‘තං ගහෙත්‌වා’’තිආදි වුත්‌තං. තත්‍රායං නයොති තස්‌මිං නිස්‌සජ්‌ජනෙ අයං විධි. අඤ්‌ඤථාපීති භාසන්‌තරෙනාපි, යාය කායචි භාසායපීති අත්‌ථො. පටිබලෙනාති වත්‌තුං සමත්‌ථෙන. ආයතිං සංවරෙය්‍යාසීති උපරි සංවරමාපජ්‌ජෙය්‍යාසි, සංවුතකායවචීද්‌වාරො භවෙය්‍යාසීති අත්‌ථො. ඉමානි ච ‘‘පස්‌සසී’’තිආදීනි යථාක්‌කමං පටිග්‌ගාහකදෙසකෙහි වත්‌තබ්‌බවචනානි. තථා හි ‘‘පස්‌සසී’’ති පටිග්‌ගාහකෙන වත්‌තබ්‌බවචනං, ‘‘ආම පස්‌සාමී’’ති තදනුදෙසකෙන වත්‌තබ්‌බවචනං. ‘‘ආයතිං සංවරෙය්‍යාසී’’ති තදනුප්‌පටිග්‌ගාහකෙන වත්‌තබ්‌බවචනං, ‘‘සාධු සුට්‌ඨු සංවරිස්‌සාමී’’ති තදනුදෙසකෙන වත්‌තබ්‌බවචනං. ඉමිනා ච අත්‌තනො ආයතිං සංවරෙ පතිට්‌ඨිතභාවං දස්‌සෙති. ද්‌වීසු, පන සම්‌බහුලාසු වාති ද්‌වීසු වා සම්‌බහුලාසු වා ආපත්‌තීසු පුරිමනයෙනෙව වචනභෙදො කාතබ්‌බො. ඤත්‌තියං ආපත්‌තිං සරති විවරතීති එත්‌ථ ‘‘ද්‌වෙ ආපත්‌තියො’’ති වා ‘‘සම්‌බහුලා ආපත්‌තියො’’ති වා වචනභෙදො කාතබ්‌බො. ද්‌වීසු, බහූසු වා වචනභෙදො කාතබ්‌බොති ‘‘සඞ්‌ඝො ඉමානි චීවරානී’’ති වත්‌ථුවසෙන වචනභෙදො කාතබ්‌බො.

    Taṃ atikkāmayatoti ettha tanti cīvaraṃ, kālaṃ vā parāmasatīti āha ‘‘taṃ yathāvuttajātippamāṇa’’ntiādi. Assāti bhikkhussa. Tassa yo aruṇoti tassa cīvaruppādadivasassa yo atikkanto aruṇo. Cīvaruppādadivasena saddhinti cīvaruppādadivasassa aruṇena saddhiṃ. Divasasaddena cettha taṃdivasanissito aruṇo vutto. Idāni yassa ca nissajjitabbaṃ, yathā ca nissajjitabbaṃ, taṃ dassetuṃ ‘‘taṃ gahetvā’’tiādi vuttaṃ. Tatrāyaṃ nayoti tasmiṃ nissajjane ayaṃ vidhi. Aññathāpīti bhāsantarenāpi, yāya kāyaci bhāsāyapīti attho. Paṭibalenāti vattuṃ samatthena. Āyatiṃ saṃvareyyāsīti upari saṃvaramāpajjeyyāsi, saṃvutakāyavacīdvāro bhaveyyāsīti attho. Imāni ca ‘‘passasī’’tiādīni yathākkamaṃ paṭiggāhakadesakehi vattabbavacanāni. Tathā hi ‘‘passasī’’ti paṭiggāhakena vattabbavacanaṃ, ‘‘āma passāmī’’ti tadanudesakena vattabbavacanaṃ. ‘‘Āyatiṃ saṃvareyyāsī’’ti tadanuppaṭiggāhakena vattabbavacanaṃ, ‘‘sādhu suṭṭhu saṃvarissāmī’’ti tadanudesakena vattabbavacanaṃ. Iminā ca attano āyatiṃ saṃvare patiṭṭhitabhāvaṃ dasseti. Dvīsu, pana sambahulāsu vāti dvīsu vā sambahulāsu vā āpattīsu purimanayeneva vacanabhedo kātabbo. Ñattiyaṃ āpattiṃ sarati vivaratīti ettha ‘‘dve āpattiyo’’ti vā ‘‘sambahulā āpattiyo’’ti vā vacanabhedo kātabbo. Dvīsu, bahūsu vā vacanabhedo kātabboti ‘‘saṅgho imāni cīvarānī’’ti vatthuvasena vacanabhedo kātabbo.

    එවං සඞ්‌ඝස්‌ස නිස්‌සජ්‌ජනවිධිං දස්‌සෙත්‌වා ගණස්‌ස නිස්‌සජ්‌ජනවිධිං දස්‌සෙතුං ‘‘ගණස්‌ස පන නිස්‌සජ්‌ජන්‌තෙනා’’තිආදිමාහ. තත්‌ථ සෙසං පුරිමසදිසමෙවාති නිස්‌සජ්‌ජනාපත්‌තිප්‌පටිග්‌ගහණනිස්‌සට්‌ඨචීවරදානෙසු ‘‘ආයස්‌මන්‌තාන’’න්‌තිආදිනා වුත්‌තවචනභෙදං විනා අවසෙසං සඞ්‌ඝස්‌ස නිස්‌සජ්‌ජනාදීසු වුත්‌තසදිසමෙවාති අත්‌ථො.

    Evaṃ saṅghassa nissajjanavidhiṃ dassetvā gaṇassa nissajjanavidhiṃ dassetuṃ ‘‘gaṇassa pana nissajjantenā’’tiādimāha. Tattha sesaṃ purimasadisamevāti nissajjanāpattippaṭiggahaṇanissaṭṭhacīvaradānesu ‘‘āyasmantāna’’ntiādinā vuttavacanabhedaṃ vinā avasesaṃ saṅghassa nissajjanādīsu vuttasadisamevāti attho.

    ඉදානි පුග්‌ගලස්‌ස නිස්‌සජ්‌ජනවිධිං දස්‌සෙතුං ‘‘පුග්‌ගලස්‌ස පනා’’තිආදි වුත්‌තං. තත්‌ථ ද්‌වීසු, තීසු වාති ද්‌වීසු, තීසු වා ආපත්‌තීසු චෙව දාතබ්‌බචීවරෙසු ච. යථා ච ගණස්‌ස නිස්‌සජ්‌ජනෙ, එවං ද්‌වින්‌නං නිස්‌සජ්‌ජනෙපි පාළි වෙදිතබ්‌බා. යදි හි විසෙසො භවෙය්‍ය, යථෙව ‘‘අනුජානාමි, භික්‌ඛවෙ, තිණ්‌ණං පාරිසුද්‌ධිඋපොසථං කාතුං, එවඤ්‌ච පන, භික්‌ඛවෙ, කාතබ්‌බො – බ්‍යත්‌තෙන භික්‌ඛුනා පටිබලෙන තෙ භික්‌ඛූ ඤාපෙතබ්‌බා’’තිආදිනා (මහාව. 168) නයෙන තිණ්‌ණං පාරිසුද්‌ධිඋපොසථං වත්‌වා ‘‘අනුජානාමි, භික්‌ඛවෙ, ද්‌වින්‌නං පාරිසුද්‌ධිඋපොසථං කාතුං, එවඤ්‌ච පන, භික්‌ඛවෙ, කත්‌තබ්‌බො – ථෙරෙන භික්‌ඛුනා එකංසං උත්‌තරාසඞ්‌ග’’න්‌තිආදිනා නයෙන විසුංයෙව ද්‌වින්‌නං පාරිසුද්‌ධිඋපොසථො වුත්‌තො, එවං ඉධාපි විසුං පාළිං වදෙය්‍ය. යස්‌මා පන නත්‌ථි, තස්‌මා අවත්‌වාව ගතොති ගණස්‌ස වුත්‌තා පාළියෙවෙත්‌ථ පාළි. ආපත්‌තිප්‌පටිග්‌ගහණෙ පන අයං විසෙසො – යථා ගණස්‌ස නිස්‌සජ්‌ජිත්‌වා ආපත්‌තියා දෙසියමානාය ආපත්‌තිප්‌පටිග්‌ගාහකො භික්‌ඛු ඤත්‌තිං ඨපෙති, එවං අට්‌ඨපෙත්‌වා ද්‌වීසු අඤ්‌ඤතරෙන යථා එකපුග්‌ගලො පටිග්‌ගණ්‌හාති, එවං ආපත්‌ති පටිග්‌ගහෙතබ්‌බා. ද්‌වින්‌නඤ්‌හි ඤත්‌තිට්‌ඨපනං නාම නත්‌ථි. යදි සියා, ද්‌වින්‌නං පාරිසුද්‌ධිඋපොසථං විසුං න වදෙය්‍ය. නිස්‌සට්‌ඨචීවරදානෙපි යථා ‘‘ඉමං චීවරං ආයස්‌මතො දම්‌මී’’ති එකො වදති, එවං ‘‘මයං ඉමං චීවරං ආයස්‌මතො දෙමා’’ති වත්‌තුං වට්‌ටති. ඉතො ගරුකතරානිපි හි ඤත්‌තිදුතියකම්‌මානි අපලොකෙත්‌වා කාතබ්‌බානීති වුත්‌තානි අත්‌ථි, තෙසං එතං අනුලොමං. තෙනෙවාහ ‘‘ද්‌වින්‌නං පනා’’තිආදි. නිස්‌සට්‌ඨචීවරං පන දාතබ්‌බමෙව, අදාතුං න ලබ්‌භති. විනයකම්‌මමත්‌තමෙව හෙතං. න තං තෙන සඞ්‌ඝස්‌ස වා ගණස්‌ස වා පුග්‌ගලස්‌ස වා දින්‌නමෙව හොති. තෙනාහ ‘‘නිස්‌සට්‌ඨවත්‌ථු’’න්‌තිආදි.

    Idāni puggalassa nissajjanavidhiṃ dassetuṃ ‘‘puggalassa panā’’tiādi vuttaṃ. Tattha dvīsu, tīsu vāti dvīsu, tīsu vā āpattīsu ceva dātabbacīvaresu ca. Yathā ca gaṇassa nissajjane, evaṃ dvinnaṃ nissajjanepi pāḷi veditabbā. Yadi hi viseso bhaveyya, yatheva ‘‘anujānāmi, bhikkhave, tiṇṇaṃ pārisuddhiuposathaṃ kātuṃ, evañca pana, bhikkhave, kātabbo – byattena bhikkhunā paṭibalena te bhikkhū ñāpetabbā’’tiādinā (mahāva. 168) nayena tiṇṇaṃ pārisuddhiuposathaṃ vatvā ‘‘anujānāmi, bhikkhave, dvinnaṃ pārisuddhiuposathaṃ kātuṃ, evañca pana, bhikkhave, kattabbo – therena bhikkhunā ekaṃsaṃ uttarāsaṅga’’ntiādinā nayena visuṃyeva dvinnaṃ pārisuddhiuposatho vutto, evaṃ idhāpi visuṃ pāḷiṃ vadeyya. Yasmā pana natthi, tasmā avatvāva gatoti gaṇassa vuttā pāḷiyevettha pāḷi. Āpattippaṭiggahaṇe pana ayaṃ viseso – yathā gaṇassa nissajjitvā āpattiyā desiyamānāya āpattippaṭiggāhako bhikkhu ñattiṃ ṭhapeti, evaṃ aṭṭhapetvā dvīsu aññatarena yathā ekapuggalo paṭiggaṇhāti, evaṃ āpatti paṭiggahetabbā. Dvinnañhi ñattiṭṭhapanaṃ nāma natthi. Yadi siyā, dvinnaṃ pārisuddhiuposathaṃ visuṃ na vadeyya. Nissaṭṭhacīvaradānepi yathā ‘‘imaṃ cīvaraṃ āyasmato dammī’’ti eko vadati, evaṃ ‘‘mayaṃ imaṃ cīvaraṃ āyasmato demā’’ti vattuṃ vaṭṭati. Ito garukatarānipi hi ñattidutiyakammāni apaloketvā kātabbānīti vuttāni atthi, tesaṃ etaṃ anulomaṃ. Tenevāha ‘‘dvinnaṃ panā’’tiādi. Nissaṭṭhacīvaraṃ pana dātabbameva, adātuṃ na labbhati. Vinayakammamattameva hetaṃ. Na taṃ tena saṅghassa vā gaṇassa vā puggalassa vā dinnameva hoti. Tenāha ‘‘nissaṭṭhavatthu’’ntiādi.

    අනිස්‌සජ්‌ජිත්‌වා පරිභුඤ්‌ජන්‌තස්‌ස දුක්‌කටන්‌ති සකිං නිවත්‌ථං වා සකිං පාරුතං වා කායතො අමොචෙත්‌වා දිවසම්‌පි චරති, එකමෙව දුක්‌කටං. මොචෙත්‌වා නිවාසෙති වා පාරුපති වා, පයොගෙ පයොගෙ දුක්‌කටං. දුන්‌නිවත්‌ථං වා දුප්‌පාරුතං වා සණ්‌ඨාපෙන්‌තස්‌ස අනාපත්‌ති. අඤ්‌ඤස්‌ස තං පරිභුඤ්‌ජතොපි අනාපත්‌ති. ‘‘අඤ්‌ඤෙන කතං පටිලභිත්‌වා පරිභුඤ්‌ජතී’’තිආදිවචනඤ්‌චෙත්‌ථ (පාරා. 570) සාධකං. දසාහං අනතික්‌කන්‌තෙපි අතික්‌කන්‌තසඤ්‌ඤිනො, වෙමතිකස්‌ස ච දුක්‌කටන්‌ති එත්‌ථාපි ‘‘පරිභුඤ්‌ජන්‌තස්‌සා’’ති ආනෙත්‌වා සම්‌බන්‌ධිතබ්‌බං. අතික්‌කන්‌තෙ අනතික්‌කන්‌තසඤ්‌ඤිනොපීති දසාහං අතික්‌කන්‌තෙ චීවරෙ ‘‘අනතික්‌කන්‌තං ඉද’’න්‌ති එවං සඤ්‌ඤිනො, දසාහෙ වා අතික්‌කන්‌තෙ ‘‘අනතික්‌කන්‌තො දසාහො’’ති එවං සඤ්‌ඤිනො.

    Anissajjitvāparibhuñjantassa dukkaṭanti sakiṃ nivatthaṃ vā sakiṃ pārutaṃ vā kāyato amocetvā divasampi carati, ekameva dukkaṭaṃ. Mocetvā nivāseti vā pārupati vā, payoge payoge dukkaṭaṃ. Dunnivatthaṃ vā duppārutaṃ vā saṇṭhāpentassa anāpatti. Aññassa taṃ paribhuñjatopi anāpatti. ‘‘Aññena kataṃ paṭilabhitvā paribhuñjatī’’tiādivacanañcettha (pārā. 570) sādhakaṃ. Dasāhaṃ anatikkantepi atikkantasaññino, vematikassa ca dukkaṭanti etthāpi ‘‘paribhuñjantassā’’ti ānetvā sambandhitabbaṃ. Atikkante anatikkantasaññinopīti dasāhaṃ atikkante cīvare ‘‘anatikkantaṃ ida’’nti evaṃ saññino, dasāhe vā atikkante ‘‘anatikkanto dasāho’’ti evaṃ saññino.

    ඉදානි ‘‘අනධිට්‌ඨිතෙ අධිට්‌ඨිතසඤ්‌ඤිනො නිස්‌සග්‌ගිය’’න්‌තිආදිආපත්‌තිවාරං සඞ්‌ගහෙත්‌වා දස්‌සෙන්‌තො ‘‘තථා’’තිආදිමාහ. තථාති යථා දසාහං අතික්‌කන්‌තෙ සඤ්‌ඤාභෙදෙන තිකපාචිත්‌තියං, තථා අනධිට්‌ඨිතාදීසු සත්‌තසු විකප්‌පෙසු අධිට්‌ඨිතාදිසඤ්‌ඤාභෙදතොති අත්‌ථො. තත්‌ථ අවිස්‌සජ්‌ජිතෙ විස්‌සජ්‌ජිතසඤ්‌ඤිනොති කස්‌සචි අදින්‌නෙ අපරිච්‌චත්‌තෙ ‘‘දින්‌නං පරිච්‌චත්‌තං මයා’’ති එවං සඤ්‌ඤිනො. අනට්‌ඨෙ නට්‌ඨසඤ්‌ඤිනොති අත්‌තනො චීවරෙන සද්‌ධිං බහූනි අඤ්‌ඤෙසං චීවරානි එකතො ඨපිතානි, තානි චෙ චොරා හරන්‌ති, තත්‍රෙස අත්‌තනො චීවරෙ අනට්‌ඨෙ නට්‌ඨසඤ්‌ඤී හොති, තස්‌ස නට්‌ඨසඤ්‌ඤිනො. එස නයො අවිනට්‌ඨාදීසුපි. අවිලුත්‌තෙති එත්‌ථ පන ගබ්‌භං භින්‌දිත්‌වා පසය්‌හාවහාරවසෙන අවිලුත්‌තෙති වෙදිතබ්‌බං.

    Idāni ‘‘anadhiṭṭhite adhiṭṭhitasaññino nissaggiya’’ntiādiāpattivāraṃ saṅgahetvā dassento ‘‘tathā’’tiādimāha. Tathāti yathā dasāhaṃ atikkante saññābhedena tikapācittiyaṃ, tathā anadhiṭṭhitādīsu sattasu vikappesu adhiṭṭhitādisaññābhedatoti attho. Tattha avissajjite vissajjitasaññinoti kassaci adinne apariccatte ‘‘dinnaṃ pariccattaṃ mayā’’ti evaṃ saññino. Anaṭṭhe naṭṭhasaññinoti attano cīvarena saddhiṃ bahūni aññesaṃ cīvarāni ekato ṭhapitāni, tāni ce corā haranti, tatresa attano cīvare anaṭṭhe naṭṭhasaññī hoti, tassa naṭṭhasaññino. Esa nayo avinaṭṭhādīsupi. Avilutteti ettha pana gabbhaṃ bhinditvā pasayhāvahāravasena avilutteti veditabbaṃ.

    විස්‌සජ්‌ජිතෙති (පාරා. අට්‌ඨ. 2.469) අඤ්‌ඤස්‌ස දින්‌නෙ. කථං පන දින්‌නං හොති, කථං ගහිතං? ‘‘ඉමං තුය්‌හං දෙමි, දදාමි, දජ්‌ජාමි, ඔණොජෙමි, පරිච්‌චජාමි, විස්‌සජ්‌ජාමි, නිස්‌සජ්‌ජාමී’’ති වා වදති, ‘‘ඉත්‌ථන්‌නාමස්‌ස දෙමි…පෙ.… නිස්‌සජ්‌ජාමී’’ති වා වදති, සම්‌මුඛාපි පරම්‌මුඛාපි දින්‌නංයෙව හොති. ‘‘තුය්‌හං ගණ්‌හාහී’’ති වුත්‌තෙ ‘‘මය්‌හං ගණ්‌හාමී’’ති වදති, සුදින්‌නං, සුග්‌ගහිතඤ්‌ච. ‘‘තව සන්‌තකං කරොහි, තව සන්‌තකං හොතු, තව සන්‌තකං කරිස්‌සසී’’ති වුත්‌තෙ ‘‘මම සන්‌තකං කරොමි, මම සන්‌තකං හොතු, මම සන්‌තකං කරිස්‌සාමී’’ති වදති, දුද්‌දින්‌නං, දුග්‌ගහිතඤ්‌ච. නෙව දාතා දාතුං ජානාති, න ඉතරො ගහෙතුං. සචෙ පන ‘‘තව සන්‌තකං කරොහී’’ති වුත්‌තෙ ‘‘සාධු, භන්‌තෙ, මය්‌හං ගණ්‌හාමී’’ති ගණ්‌හාති, සුග්‌ගහිතං, සචෙ පන එකො ‘‘ගණ්‌හාහී’’ති වදති, ඉතරො ‘‘න ගණ්‌හාමී’’ති වදති, පුන සො ‘‘දින්‌නං මයා තුය්‌හං, ගණ්‌හාහී’’ති වදති, ඉතරොපි ‘‘න මය්‌හං ඉමිනා අත්‌ථො’’ති වදති. තතො පුරිමොපි ‘‘මයා දින්‌න’’න්‌ති දසාහං අතික්‌කාමෙති, පච්‌ඡිමොපි ‘‘මයා පටික්‌ඛිත්‌ත’’න්‌ති, කස්‌සාපත්‌තීති? න කස්‌සචි. යස්‌ස පන රුච්‌චති, තෙන අධිට්‌ඨහිත්‌වා පරිභුඤ්‌ජිතබ්‌බං. යො පන අධිට්‌ඨානෙ වෙමතිකො, තෙන කිං කාතබ්‌බං? වෙමතිකභාවං ආරොචෙත්‌වා ‘‘සචෙ අනධිට්‌ඨිතං භවිස්‌සති, එවං මෙ කප්‌පියං හොතී’’ති වත්‌වා වුත්‌තනයෙනෙව නිස්‌සජ්‌ජිතබ්‌බං. න හි එවං ජානාපෙත්‌වා විනයකම්‌මං කරොන්‌තස්‌ස මුසාවාදො හොති.

    Vissajjiteti (pārā. aṭṭha. 2.469) aññassa dinne. Kathaṃ pana dinnaṃ hoti, kathaṃ gahitaṃ? ‘‘Imaṃ tuyhaṃ demi, dadāmi, dajjāmi, oṇojemi, pariccajāmi, vissajjāmi, nissajjāmī’’ti vā vadati, ‘‘itthannāmassa demi…pe… nissajjāmī’’ti vā vadati, sammukhāpi parammukhāpi dinnaṃyeva hoti. ‘‘Tuyhaṃ gaṇhāhī’’ti vutte ‘‘mayhaṃ gaṇhāmī’’ti vadati, sudinnaṃ, suggahitañca. ‘‘Tava santakaṃ karohi, tava santakaṃ hotu, tava santakaṃ karissasī’’ti vutte ‘‘mama santakaṃ karomi, mama santakaṃ hotu, mama santakaṃ karissāmī’’ti vadati, duddinnaṃ, duggahitañca. Neva dātā dātuṃ jānāti, na itaro gahetuṃ. Sace pana ‘‘tava santakaṃ karohī’’ti vutte ‘‘sādhu, bhante, mayhaṃ gaṇhāmī’’ti gaṇhāti, suggahitaṃ, sace pana eko ‘‘gaṇhāhī’’ti vadati, itaro ‘‘na gaṇhāmī’’ti vadati, puna so ‘‘dinnaṃ mayā tuyhaṃ, gaṇhāhī’’ti vadati, itaropi ‘‘na mayhaṃ iminā attho’’ti vadati. Tato purimopi ‘‘mayā dinna’’nti dasāhaṃ atikkāmeti, pacchimopi ‘‘mayā paṭikkhitta’’nti, kassāpattīti? Na kassaci. Yassa pana ruccati, tena adhiṭṭhahitvā paribhuñjitabbaṃ. Yo pana adhiṭṭhāne vematiko, tena kiṃ kātabbaṃ? Vematikabhāvaṃ ārocetvā ‘‘sace anadhiṭṭhitaṃ bhavissati, evaṃ me kappiyaṃ hotī’’ti vatvā vuttanayeneva nissajjitabbaṃ. Na hi evaṃ jānāpetvā vinayakammaṃ karontassa musāvādo hoti.

    යථා ච ඉදං, එවං ඉතො පරානිපීති යථා ඉදං අතිරෙකචීවරධාරණසික්‌ඛාපදං ආචාරවිපත්‌ති, එවං ඉතො පරානිපි සික්‌ඛාපදානි ආචාරවිපත්‌තියෙවාති අත්‌ථො. තෙනාහ ‘‘උභතොපාතිමොක්‌ඛෙසූ’’තිආදි. ආජීවවිපත්‌තිපච්‌චයා පන ඨපෙත්‌වා දුබ්‌භාසිතං ඡ ආපත්‌තික්‌ඛන්‌ධා පඤ්‌ඤත්‌තාති –

    Yathāca idaṃ, evaṃ ito parānipīti yathā idaṃ atirekacīvaradhāraṇasikkhāpadaṃ ācāravipatti, evaṃ ito parānipi sikkhāpadāni ācāravipattiyevāti attho. Tenāha ‘‘ubhatopātimokkhesū’’tiādi. Ājīvavipattipaccayā pana ṭhapetvā dubbhāsitaṃ cha āpattikkhandhā paññattāti –

    ‘‘ආජීවහෙතු ආජීවකාරණා පාපිච්‌ඡො ඉච්‌ඡාපකතො අසන්‌තං අභූතං උත්‌තරිමනුස්‌සධම්‌මං උල්‌ලපති, ආපත්‌ති පාරාජිකස්‌ස. ආජීවහෙතු ආජීවකාරණා සඤ්‌චරිත්‌තං සමාපජ්‌ජති, ආපත්‌ති සඞ්‌ඝාදිසෙසස්‌ස. ආජීවහෙතු ආජීවකාරණා ‘යො තෙ විහාරෙ වසති, සො භික්‌ඛු අරහා’ති භණති, පටිවිජානන්‌තස්‌ස ආපත්‌ති ථුල්‌ලච්‌චයස්‌ස. ආජීවහෙතු ආජීවකාරණා භික්‌ඛු පණීතභොජනානි අගිලානො අත්‌තනො අත්‌ථාය විඤ්‌ඤාපෙත්‌වා භුඤ්‌ජති, ආපත්‌ති පාචිත්‌තියස්‌ස. ආජීවහෙතු ආජීවකාරණා භික්‌ඛුනී පණීතභොජනානි අගිලානා අත්‌තනො අත්‌ථාය විඤ්‌ඤාපෙත්‌වා භුඤ්‌ජති, ආපත්‌ති පාටිදෙසනීයස්‌ස. ආජීවහෙතු ආජීවකාරණා භික්‌ඛු සූපං වා ඔදනං වා අගිලානො අත්‌තනො අත්‌ථාය විඤ්‌ඤාපෙත්‌වා භුඤ්‌ජති, ආපත්‌ති දුක්‌කටස්‌සා’’ති (පරි. 287) –

    ‘‘Ājīvahetu ājīvakāraṇā pāpiccho icchāpakato asantaṃ abhūtaṃ uttarimanussadhammaṃ ullapati, āpatti pārājikassa. Ājīvahetu ājīvakāraṇā sañcarittaṃ samāpajjati, āpatti saṅghādisesassa. Ājīvahetu ājīvakāraṇā ‘yo te vihāre vasati, so bhikkhu arahā’ti bhaṇati, paṭivijānantassa āpatti thullaccayassa. Ājīvahetu ājīvakāraṇā bhikkhu paṇītabhojanāni agilāno attano atthāya viññāpetvā bhuñjati, āpatti pācittiyassa. Ājīvahetu ājīvakāraṇā bhikkhunī paṇītabhojanāni agilānā attano atthāya viññāpetvā bhuñjati, āpatti pāṭidesanīyassa. Ājīvahetu ājīvakāraṇā bhikkhu sūpaṃ vā odanaṃ vā agilāno attano atthāya viññāpetvā bhuñjati, āpatti dukkaṭassā’’ti (pari. 287) –

    එවං පාරාජිකාදිවසෙන ඨපෙත්‌වා දුබ්‌භාසිතං ආජීවවිපත්‌තිපච්‌චයා ඡ ආපත්‌තික්‌ඛන්‌ධා පඤ්‌ඤත්‌තා. දිට්‌ඨිවිපත්‌තිපච්‌චයා පාචිත්‌තියදුක්‌කටවසෙන ද්‌වෙ ආපත්‌තික්‌ඛන්‌ධා පඤ්‌ඤත්‌තාති සමනුභාසනාය පාපිකාය දිට්‌ඨියා අප්‌පටිනිස්‌සජ්‌ජනෙ ඤත්‌තියා දුක්‌කටං, කම්‌මවාචාපරියොසානෙ පාචිත්‌තියන්‌ති එවං දිට්‌ඨිවිපත්‌තිපච්‌චයා පාචිත්‌තියදුක්‌කටවසෙන ද්‌වෙ ආපත්‌තික්‌ඛන්‌ධා පඤ්‌ඤත්‌තා. එත්‌ථාති විපත්‌තිකථාසු.

    Evaṃ pārājikādivasena ṭhapetvā dubbhāsitaṃ ājīvavipattipaccayā cha āpattikkhandhā paññattā. Diṭṭhivipattipaccayā pācittiyadukkaṭavasena dve āpattikkhandhā paññattāti samanubhāsanāya pāpikāya diṭṭhiyā appaṭinissajjane ñattiyā dukkaṭaṃ, kammavācāpariyosāne pācittiyanti evaṃ diṭṭhivipattipaccayā pācittiyadukkaṭavasena dve āpattikkhandhā paññattā. Etthāti vipattikathāsu.

    ගණනුපගතාති දිවසගණනං උපගතභාවො. අඤ්‌ඤෙහි ‘‘ඉමං චීවරං ඉත්‌ථන්‌නාමස්‌ස දෙමා’’ති පරහත්‌ථෙ දින්‌නම්‌පි ‘‘න තාව තං ගණනුපගං, යාව න හත්‌ථං ගච්‌ඡතී’’ති (මහාව. 259) චම්‌මක්‌ඛන්‌ධකෙ වුත්‌තත්‌තා යාව ආහරිත්‌වා වා න දින්‌නං, ‘‘තුම්‌හාකං, භන්‌තෙ, චීවරං උප්‌පන්‌න’’න්‌ති පහිණිත්‌වා වා අනාරොචිතං, තාව දිවසගණනං න උපෙති, අනධිට්‌ඨිතං වට්‌ටති. යදා පන ආනෙත්‌වා දින්‌නං හොති, ‘‘උප්‌පන්‌න’’න්‌ති වා සුතං, තතො පට්‌ඨාය ගණනුපගං හොති, අන්‌තොදසාහෙ අධිට්‌ඨාතබ්‌බං. කථිනසඤ්‌ඤිතං සමුට්‌ඨානමස්‌සාති කථිනසමුට්‌ඨානං, තතියඡට්‌ඨසමුට්‌ඨානවසෙන ද්‌විසමුට්‌ඨානන්‌ති අත්‌ථො. කායවාචාහි කත්‌තබ්‌බඅධිට්‌ඨානවිකප්‌පනානං අකරණෙන කායවාචතො, චිත්‌තෙ පන සති කායවාචාචිත්‌තතො ච සමුට්‌ඨාතීති වුත්‌තං හොති. අනධිට්‌ඨානාවිකප්‌පනවසෙන ආපජ්‌ජනතො අකිරියං. අජානන්‌තොපි ආපජ්‌ජතීති නොසඤ්‌ඤාවිමොක්‌ඛං. කායද්‌වාරෙ ච වචීද්‌වාරෙ ච කත්‌තබ්‌බාකරණතො කායකම්‌මං වචීකම්‌මං.

    Gaṇanupagatāti divasagaṇanaṃ upagatabhāvo. Aññehi ‘‘imaṃ cīvaraṃ itthannāmassa demā’’ti parahatthe dinnampi ‘‘na tāva taṃ gaṇanupagaṃ, yāva na hatthaṃ gacchatī’’ti (mahāva. 259) cammakkhandhake vuttattā yāva āharitvā vā na dinnaṃ, ‘‘tumhākaṃ, bhante, cīvaraṃ uppanna’’nti pahiṇitvā vā anārocitaṃ, tāva divasagaṇanaṃ na upeti, anadhiṭṭhitaṃ vaṭṭati. Yadā pana ānetvā dinnaṃ hoti, ‘‘uppanna’’nti vā sutaṃ, tato paṭṭhāya gaṇanupagaṃ hoti, antodasāhe adhiṭṭhātabbaṃ. Kathinasaññitaṃ samuṭṭhānamassāti kathinasamuṭṭhānaṃ, tatiyachaṭṭhasamuṭṭhānavasena dvisamuṭṭhānanti attho. Kāyavācāhi kattabbaadhiṭṭhānavikappanānaṃ akaraṇena kāyavācato, citte pana sati kāyavācācittato ca samuṭṭhātīti vuttaṃ hoti. Anadhiṭṭhānāvikappanavasena āpajjanato akiriyaṃ. Ajānantopi āpajjatīti nosaññāvimokkhaṃ. Kāyadvāre ca vacīdvāre ca kattabbākaraṇato kāyakammaṃ vacīkammaṃ.

    කථිනසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.

    Kathinasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.





    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact