| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย • Aṅguttaranikāya |
๑๐. ขนฺธสุตฺตํ
10. Khandhasuttaṃ
๙๐. ‘‘จตฺตาโรเม, ภิกฺขเว, ปุคฺคลา สโนฺต สํวิชฺชมานา โลกสฺมิํฯ กตเม จตฺตาโร? สมณมจโล, สมณปุณฺฑรีโก, สมณปทุโม, สมเณสุ สมณสุขุมาโลฯ
90. ‘‘Cattārome, bhikkhave, puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ. Katame cattāro? Samaṇamacalo, samaṇapuṇḍarīko, samaṇapadumo, samaṇesu samaṇasukhumālo.
‘‘กถญฺจ, ภิกฺขเว, ปุคฺคโล สมณมจโล โหติ? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ เสโข โหติ อปฺปตฺตมานโส, อนุตฺตรํ โยคเกฺขมํ ปตฺถยมาโน วิหรติฯ เอวํ โข, ภิกฺขเว, ปุคฺคโล สมณมจโล โหติฯ
‘‘Kathañca, bhikkhave, puggalo samaṇamacalo hoti? Idha, bhikkhave, bhikkhu sekho hoti appattamānaso, anuttaraṃ yogakkhemaṃ patthayamāno viharati. Evaṃ kho, bhikkhave, puggalo samaṇamacalo hoti.
‘‘กถญฺจ , ภิกฺขเว, ปุคฺคโล สมณปุณฺฑรีโก โหติ? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ ปญฺจสุ อุปาทานกฺขเนฺธสุ อุทยพฺพยานุปสฺสี วิหรติ – ‘อิติ รูปํ, อิติ รูปสฺส สมุทโย, อิติ รูปสฺส อตฺถงฺคโม; อิติ เวทนา…เป.… อิติ สญฺญา…เป.… อิติ สงฺขารา…เป.… อิติ วิญฺญาณํ, อิติ วิญฺญาณสฺส สมุทโย, อิติ วิญฺญาณสฺส อตฺถงฺคโม’ติ ; โน จ โข อฎฺฐ วิโมเกฺข กาเยน ผุสิตฺวา วิหรติฯ เอวํ โข, ภิกฺขเว, ปุคฺคโล สมณปุณฺฑรีโก โหติฯ
‘‘Kathañca , bhikkhave, puggalo samaṇapuṇḍarīko hoti? Idha, bhikkhave, bhikkhu pañcasu upādānakkhandhesu udayabbayānupassī viharati – ‘iti rūpaṃ, iti rūpassa samudayo, iti rūpassa atthaṅgamo; iti vedanā…pe… iti saññā…pe… iti saṅkhārā…pe… iti viññāṇaṃ, iti viññāṇassa samudayo, iti viññāṇassa atthaṅgamo’ti ; no ca kho aṭṭha vimokkhe kāyena phusitvā viharati. Evaṃ kho, bhikkhave, puggalo samaṇapuṇḍarīko hoti.
‘‘กถญฺจ, ภิกฺขเว, ปุคฺคโล สมณปทุโม โหติ? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ ปญฺจสุ อุปาทานกฺขเนฺธสุ อุทยพฺพยานุปสฺสี วิหรติ – ‘อิติ รูปํ, อิติ รูปสฺส สมุทโย, อิติ รูปสฺส อตฺถงฺคโม; อิติ เวทนา…เป.… อิติ สญฺญา…เป.… อิติ สงฺขารา…เป.… อิติ วิญฺญาณํ, อิติ วิญฺญาณสฺส สมุทโย, อิติ วิญฺญาณสฺส อตฺถงฺคโม’ติ ; อฎฺฐ จ วิโมเกฺข กาเยน ผุสิตฺวา วิหรติ ฯ เอวํ โข, ภิกฺขเว, ปุคฺคโล สมณปทุโม โหติฯ
‘‘Kathañca, bhikkhave, puggalo samaṇapadumo hoti? Idha, bhikkhave, bhikkhu pañcasu upādānakkhandhesu udayabbayānupassī viharati – ‘iti rūpaṃ, iti rūpassa samudayo, iti rūpassa atthaṅgamo; iti vedanā…pe… iti saññā…pe… iti saṅkhārā…pe… iti viññāṇaṃ, iti viññāṇassa samudayo, iti viññāṇassa atthaṅgamo’ti ; aṭṭha ca vimokkhe kāyena phusitvā viharati . Evaṃ kho, bhikkhave, puggalo samaṇapadumo hoti.
‘‘กถญฺจ, ภิกฺขเว, ปุคฺคโล สมเณสุ สมณสุขุมาโล โหติ? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ ยาจิโตว พหุลํ จีวรํ ปริภุญฺชติ, อปฺปํ อยาจิโต…เป.… มเมว ตํ, ภิกฺขเว, สมฺมา วทมาโน วเทยฺย สมเณสุ สมณสุขุมาโลติฯ อิเม โข, ภิกฺขเว, จตฺตาโร ปุคฺคลา สโนฺต สํวิชฺชมานา โลกสฺมิ’’นฺติฯ ทสมํฯ
‘‘Kathañca, bhikkhave, puggalo samaṇesu samaṇasukhumālo hoti? Idha, bhikkhave, bhikkhu yācitova bahulaṃ cīvaraṃ paribhuñjati, appaṃ ayācito…pe… mameva taṃ, bhikkhave, sammā vadamāno vadeyya samaṇesu samaṇasukhumāloti. Ime kho, bhikkhave, cattāro puggalā santo saṃvijjamānā lokasmi’’nti. Dasamaṃ.
มจลวโคฺค จตุโตฺถฯ
Macalavaggo catuttho.
ตสฺสุทฺทานํ –
Tassuddānaṃ –
ปาณาติปาโต จ มุสา, อวณฺณโกธตโมณตา;
Pāṇātipāto ca musā, avaṇṇakodhatamoṇatā;
ปุโตฺต สํโยชนเญฺจว, ทิฎฺฐิ ขเนฺธน เต ทสาติฯ
Putto saṃyojanañceva, diṭṭhi khandhena te dasāti.
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / องฺคุตฺตรนิกาย (อฎฺฐกถา) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ๑๐. ขนฺธสุตฺตวณฺณนา • 10. Khandhasuttavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / องฺคุตฺตรนิกาย (ฎีกา) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ๘-๑๐. สํโยชนสุตฺตาทิวณฺณนา • 8-10. Saṃyojanasuttādivaṇṇanā
