Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ • Saṃyuttanikāya

    ၅. ကောဋ္ဌိကသုတ္တံ

    5. Koṭṭhikasuttaṃ

    ၂၃၂. ဧကံ သမယံ အာယသ္မာ စ သာရိပုတ္တော အာယသ္မာ စ မဟာကောဋ္ဌိကော ဗာရာဏသိယံ ဝိဟရန္တိ ဣသိပတနေ မိဂဒာယေ။ အထ ခော အာယသ္မာ မဟာကောဋ္ဌိကော သာယန္ဟသမယံ ပဋိသလ္လာနာ ဝုဋ္ဌိတော ယေနာယသ္မာ သာရိပုတ္တော တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ အာယသ္မတာ သာရိပုတ္တေန သဒ္ဓိံ သမ္မောဒိ။ သမ္မောဒနီယံ ကထံ သာရဏီယံ ဝီတိသာရေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခော အာယသ္မာ မဟာကောဋ္ဌိကော အာယသ္မန္တံ သာရိပုတ္တံ ဧတဒဝောစ –

    232. Ekaṃ samayaṃ āyasmā ca sāriputto āyasmā ca mahākoṭṭhiko bārāṇasiyaṃ viharanti isipatane migadāye. Atha kho āyasmā mahākoṭṭhiko sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito yenāyasmā sāriputto tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmatā sāriputtena saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā mahākoṭṭhiko āyasmantaṃ sāriputtaṃ etadavoca –

    ‘‘ကိံ နု ခော, အာဝုသော သာရိပုတ္တ, စက္ခု ရူပာနံ သံယောဇနံ, ရူပာ စက္ခုသ္သ သံယောဇနံ။ပေ.။ ဇိဝ္ဟာ ရသာနံ သံယောဇနံ, ရသာ ဇိဝ္ဟာယ သံယောဇနံ ။ပေ.။ မနော ဓမ္မာနံ သံယောဇနံ, ဓမ္မာ မနသ္သ သံယောဇန’’န္တိ?

    ‘‘Kiṃ nu kho, āvuso sāriputta, cakkhu rūpānaṃ saṃyojanaṃ, rūpā cakkhussa saṃyojanaṃ…pe… jivhā rasānaṃ saṃyojanaṃ, rasā jivhāya saṃyojanaṃ …pe… mano dhammānaṃ saṃyojanaṃ, dhammā manassa saṃyojana’’nti?

    ‘‘န ခော, အာဝုသော ကောဋ္ဌိက, စက္ခု ရူပာနံ သံယောဇနံ, န ရူပာ စက္ခုသ္သ သံယောဇနံ။ ယဉ္စ တတ္ထ တဒုဘယံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဆန္ဒရာဂော တံ တတ္ထ သံယောဇနံ။ပေ.။ န ဇိဝ္ဟာ ရသာနံ သံယောဇနံ, န ရသာ ဇိဝ္ဟာယ သံယောဇနံ။ ယဉ္စ တတ္ထ တဒုဘယံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဆန္ဒရာဂော တံ တတ္ထ သံယောဇနံ။ပေ.။ န မနော ဓမ္မာနံ သံယောဇနံ, န ဓမ္မာ မနသ္သ သံယောဇနံ။ ယဉ္စ တတ္ထ တဒုဘယံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဆန္ဒရာဂော တံ တတ္ထ သံယောဇနံ။

    ‘‘Na kho, āvuso koṭṭhika, cakkhu rūpānaṃ saṃyojanaṃ, na rūpā cakkhussa saṃyojanaṃ. Yañca tattha tadubhayaṃ paṭicca uppajjati chandarāgo taṃ tattha saṃyojanaṃ…pe… na jivhā rasānaṃ saṃyojanaṃ, na rasā jivhāya saṃyojanaṃ. Yañca tattha tadubhayaṃ paṭicca uppajjati chandarāgo taṃ tattha saṃyojanaṃ…pe… na mano dhammānaṃ saṃyojanaṃ, na dhammā manassa saṃyojanaṃ. Yañca tattha tadubhayaṃ paṭicca uppajjati chandarāgo taṃ tattha saṃyojanaṃ.

    ‘‘သေယ္ယထာပိ , အာဝုသော, ကာဠော စ ဗလီဗဒ္ဒော 1 ဩဒာတော စ ဗလီဗဒ္ဒော ဧကေန ဒာမေန ဝာ ယောတ္တေန ဝာ သံယုတ္တာ အသ္သု။ ယော နု ခော ဧဝံ ဝဒေယ္ယ – ‘ကာဠော ဗလီဗဒ္ဒော ဩဒာတသ္သ ဗလီဗဒ္ဒသ္သ သံယောဇနံ, ဩဒာတော ဗလီဗဒ္ဒော ကာဠသ္သ ဗလီဗဒ္ဒသ္သ သံယောဇန’န္တိ, သမ္မာ နု ခော သော ဝဒမာနော ဝဒေယ္ယာ’’တိ? ‘‘နော ဟေတံ, အာဝုသော’’။ ‘‘န ခော, အာဝုသော, ကာဠော ဗလီဗဒ္ဒော ဩဒာတသ္သ ဗလီဗဒ္ဒသ္သ သံယောဇနံ, န ဩဒာတော ဗလီဗဒ္ဒော ကာဠသ္သ ဗလီဗဒ္ဒသ္သ သံယောဇနံ။ ယေန စ ခော တေ ဧကေန ဒာမေန ဝာ ယောတ္တေန ဝာ သံယုတ္တာ တံ တတ္ထ သံယောဇနံ။

    ‘‘Seyyathāpi , āvuso, kāḷo ca balībaddo 2 odāto ca balībaddo ekena dāmena vā yottena vā saṃyuttā assu. Yo nu kho evaṃ vadeyya – ‘kāḷo balībaddo odātassa balībaddassa saṃyojanaṃ, odāto balībaddo kāḷassa balībaddassa saṃyojana’nti, sammā nu kho so vadamāno vadeyyā’’ti? ‘‘No hetaṃ, āvuso’’. ‘‘Na kho, āvuso, kāḷo balībaddo odātassa balībaddassa saṃyojanaṃ, na odāto balībaddo kāḷassa balībaddassa saṃyojanaṃ. Yena ca kho te ekena dāmena vā yottena vā saṃyuttā taṃ tattha saṃyojanaṃ.

    ‘‘ဧဝမေဝ ခော, အာဝုသော, န စက္ခု ရူပာနံ သံယောဇနံ, န ရူပာ စက္ခုသ္သ သံယောဇနံ။ ယဉ္စ တတ္ထ တဒုဘယံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဆန္ဒရာဂော တံ တတ္ထ သံယောဇနံ။ပေ.။ န ဇိဝ္ဟာ ရသာနံ သံယောဇနံ။ပေ.။ န မနော ဓမ္မာနံ သံယောဇနံ, န ဓမ္မာ မနသ္သ သံယောဇနံ။ ယဉ္စ တတ္ထ တဒုဘယံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဆန္ဒရာဂော, တံ တတ္ထ သံယောဇနံ။

    ‘‘Evameva kho, āvuso, na cakkhu rūpānaṃ saṃyojanaṃ, na rūpā cakkhussa saṃyojanaṃ. Yañca tattha tadubhayaṃ paṭicca uppajjati chandarāgo taṃ tattha saṃyojanaṃ…pe… na jivhā rasānaṃ saṃyojanaṃ…pe… na mano dhammānaṃ saṃyojanaṃ, na dhammā manassa saṃyojanaṃ. Yañca tattha tadubhayaṃ paṭicca uppajjati chandarāgo, taṃ tattha saṃyojanaṃ.

    ‘‘စက္ခု ဝာ, အာဝုသော, ရူပာနံ သံယောဇနံ အဘဝိသ္သ, ရူပာ ဝာ စက္ခုသ္သ သံယောဇနံ, နယိဒံ ဗ္ရဟ္မစရိယဝာသော ပညာယေထ 3 သမ္မာ ဒုက္ခက္ခယာယ။ ယသ္မာ စ ခော, အာဝုသော, န စက္ခု ရူပာနံ သံယောဇနံ, န ရူပာ စက္ခုသ္သ သံယောဇနံ ; ယဉ္စ တတ္ထ တဒုဘယံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဆန္ဒရာဂော, တံ တတ္ထ သံယောဇနံ, တသ္မာ ဗ္ရဟ္မစရိယဝာသော ပညာယတိ သမ္မာ ဒုက္ခက္ခယာယ။ပေ.။။

    ‘‘Cakkhu vā, āvuso, rūpānaṃ saṃyojanaṃ abhavissa, rūpā vā cakkhussa saṃyojanaṃ, nayidaṃ brahmacariyavāso paññāyetha 4 sammā dukkhakkhayāya. Yasmā ca kho, āvuso, na cakkhu rūpānaṃ saṃyojanaṃ, na rūpā cakkhussa saṃyojanaṃ ; yañca tattha tadubhayaṃ paṭicca uppajjati chandarāgo, taṃ tattha saṃyojanaṃ, tasmā brahmacariyavāso paññāyati sammā dukkhakkhayāya…pe….

    ‘‘ဇိဝ္ဟာ, အာဝုသော, ရသာနံ သံယောဇနံ အဘဝိသ္သ, ရသာ ဝာ ဇိဝ္ဟာယ သံယောဇနံ, နယိဒံ ဗ္ရဟ္မစရိယဝာသော ပညာယေထ သမ္မာ ဒုက္ခက္ခယာယ။ ယသ္မာ စ ခော, အာဝုသော, န ဇိဝ္ဟာ ရသာနံ သံယောဇနံ, န ရသာ ဇိဝ္ဟာယ သံယောဇနံ; ယဉ္စ တတ္ထ တဒုဘယံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဆန္ဒရာဂော, တံ တတ္ထ သံယောဇနံ, တသ္မာ ဗ္ရဟ္မစရိယဝာသော ပညာယတိ သမ္မာ ဒုက္ခက္ခယာယ။ပေ.။။

    ‘‘Jivhā, āvuso, rasānaṃ saṃyojanaṃ abhavissa, rasā vā jivhāya saṃyojanaṃ, nayidaṃ brahmacariyavāso paññāyetha sammā dukkhakkhayāya. Yasmā ca kho, āvuso, na jivhā rasānaṃ saṃyojanaṃ, na rasā jivhāya saṃyojanaṃ; yañca tattha tadubhayaṃ paṭicca uppajjati chandarāgo, taṃ tattha saṃyojanaṃ, tasmā brahmacariyavāso paññāyati sammā dukkhakkhayāya…pe….

    ‘‘မနော ဝာ, အာဝုသော, ဓမ္မာနံ သံယောဇနံ အဘဝိသ္သ, ဓမ္မာ ဝာ မနသ္သ သံယောဇနံ, နယိဒံ ဗ္ရဟ္မစရိယဝာသော ပညာယေထ သမ္မာ ဒုက္ခက္ခယာယ။ ယသ္မာ စ ခော, အာဝုသော, န မနော ဓမ္မာနံ သံယောဇနံ, န ဓမ္မာ မနသ္သ သံယောဇနံ; ယဉ္စ တတ္ထ တဒုဘယံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဆန္ဒရာဂော, တံ တတ္ထ သံယောဇနံ, တသ္မာ ဗ္ရဟ္မစရိယဝာသော ပညာယတိ သမ္မာ ဒုက္ခက္ခယာယ။

    ‘‘Mano vā, āvuso, dhammānaṃ saṃyojanaṃ abhavissa, dhammā vā manassa saṃyojanaṃ, nayidaṃ brahmacariyavāso paññāyetha sammā dukkhakkhayāya. Yasmā ca kho, āvuso, na mano dhammānaṃ saṃyojanaṃ, na dhammā manassa saṃyojanaṃ; yañca tattha tadubhayaṃ paṭicca uppajjati chandarāgo, taṃ tattha saṃyojanaṃ, tasmā brahmacariyavāso paññāyati sammā dukkhakkhayāya.

    ‘‘ဣမိနာပေတံ , အာဝုသော, ပရိယာယေန ဝေဒိတဗ္ဗံ ယထာ န စက္ခု ရူပာနံ သံယောဇနံ, န ရူပာ စက္ခုသ္သ သံယောဇနံ။ ယဉ္စ တတ္ထ တဒုဘယံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဆန္ဒရာဂော, တံ တတ္ထ သံယောဇနံ။ပေ.။ န ဇိဝ္ဟာ ရသာနံ သံယောဇနံ။ပေ.။ န မနော ဓမ္မာနံ သံယောဇနံ, န ဓမ္မာ မနသ္သ သံယောဇနံ။ ယဉ္စ တတ္ထ တဒုဘယံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဆန္ဒရာဂော, တံ တတ္ထ သံယောဇနံ။

    ‘‘Imināpetaṃ , āvuso, pariyāyena veditabbaṃ yathā na cakkhu rūpānaṃ saṃyojanaṃ, na rūpā cakkhussa saṃyojanaṃ. Yañca tattha tadubhayaṃ paṭicca uppajjati chandarāgo, taṃ tattha saṃyojanaṃ…pe… na jivhā rasānaṃ saṃyojanaṃ…pe… na mano dhammānaṃ saṃyojanaṃ, na dhammā manassa saṃyojanaṃ. Yañca tattha tadubhayaṃ paṭicca uppajjati chandarāgo, taṃ tattha saṃyojanaṃ.

    ‘‘သံဝိဇ္ဇတိ ခော, အာဝုသော, ဘဂဝတော စက္ခု။ ပသ္သတိ ဘဂဝာ စက္ခုနာ ရူပံ။ ဆန္ဒရာဂော ဘဂဝတော နတ္ထိ။ သုဝိမုတ္တစိတ္တော ဘဂဝာ။ သံဝိဇ္ဇတိ ခော, အာဝုသော, ဘဂဝတော သောတံ။ သုဏာတိ ဘဂဝာ သောတေန သဒ္ဒံ။ ဆန္ဒရာဂော ဘဂဝတော နတ္ထိ။ သုဝိမုတ္တစိတ္တော ဘဂဝာ။ သံဝိဇ္ဇတိ ခော, အာဝုသော, ဘဂဝတော ဃာနံ။ ဃာယတိ ဘဂဝာ ဃာနေန ဂန္ဓံ။ ဆန္ဒရာဂော ဘဂဝတော နတ္ထိ။ သုဝိမုတ္တစိတ္တော ဘဂဝာ။ သံဝိဇ္ဇတိ ခော, အာဝုသော, ဘဂဝတော ဇိဝ္ဟာ။ သာယတိ ဘဂဝာ ဇိဝ္ဟာယ ရသံ။ ဆန္ဒရာဂော ဘဂဝတော နတ္ထိ။ သုဝိမုတ္တစိတ္တော ဘဂဝာ။ သံဝိဇ္ဇတိ ခော, အာဝုသော, ဘဂဝတော ကာယော။ ဖုသတိ ဘဂဝာ ကာယေန ဖောဋ္ဌဗ္ဗံ။ ဆန္ဒရာဂော ဘဂဝတော နတ္ထိ။ သုဝိမုတ္တစိတ္တော ဘဂဝာ။ သံဝိဇ္ဇတိ ခော, အာဝုသော, ဘဂဝတော မနော။ ဝိဇာနာတိ ဘဂဝာ မနသာ ဓမ္မံ။ ဆန္ဒရာဂော ဘဂဝတော နတ္ထိ။ သုဝိမုတ္တစိတ္တော ဘဂဝာ။

    ‘‘Saṃvijjati kho, āvuso, bhagavato cakkhu. Passati bhagavā cakkhunā rūpaṃ. Chandarāgo bhagavato natthi. Suvimuttacitto bhagavā. Saṃvijjati kho, āvuso, bhagavato sotaṃ. Suṇāti bhagavā sotena saddaṃ. Chandarāgo bhagavato natthi. Suvimuttacitto bhagavā. Saṃvijjati kho, āvuso, bhagavato ghānaṃ. Ghāyati bhagavā ghānena gandhaṃ. Chandarāgo bhagavato natthi. Suvimuttacitto bhagavā. Saṃvijjati kho, āvuso, bhagavato jivhā. Sāyati bhagavā jivhāya rasaṃ. Chandarāgo bhagavato natthi. Suvimuttacitto bhagavā. Saṃvijjati kho, āvuso, bhagavato kāyo. Phusati bhagavā kāyena phoṭṭhabbaṃ. Chandarāgo bhagavato natthi. Suvimuttacitto bhagavā. Saṃvijjati kho, āvuso, bhagavato mano. Vijānāti bhagavā manasā dhammaṃ. Chandarāgo bhagavato natthi. Suvimuttacitto bhagavā.

    ‘‘ဣမိနာ ခော ဧတံ, အာဝုသော, ပရိယာယေန ဝေဒိတဗ္ဗံ ယထာ န စက္ခု ရူပာနံ သံယောဇနံ, န ရူပာ စက္ခုသ္သ သံယောဇနံ; ယဉ္စ တတ္ထ တဒုဘယံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဆန္ဒရာဂော, တံ တတ္ထ သံယောဇနံ။ န သောတံ။ န ဃာနံ။ န ဇိဝ္ဟာ ရသာနံ သံယောဇနံ, န ရသာ ဇိဝ္ဟာယ သံယောဇနံ; ယဉ္စ တတ္ထ တဒုဘယံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဆန္ဒရာဂော တံ တတ္ထ သံယောဇနံ။ န ကာယော။ န မနော ဓမ္မာနံ သံယောဇနံ, န ဓမ္မာ မနသ္သ သံယောဇနံ; ယဉ္စ တတ္ထ တဒုဘယံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဆန္ဒရာဂော, တံ တတ္ထ သံယောဇန’’န္တိ။ ပဉ္စမံ။

    ‘‘Iminā kho etaṃ, āvuso, pariyāyena veditabbaṃ yathā na cakkhu rūpānaṃ saṃyojanaṃ, na rūpā cakkhussa saṃyojanaṃ; yañca tattha tadubhayaṃ paṭicca uppajjati chandarāgo, taṃ tattha saṃyojanaṃ. Na sotaṃ… na ghānaṃ… na jivhā rasānaṃ saṃyojanaṃ, na rasā jivhāya saṃyojanaṃ; yañca tattha tadubhayaṃ paṭicca uppajjati chandarāgo taṃ tattha saṃyojanaṃ. Na kāyo… na mano dhammānaṃ saṃyojanaṃ, na dhammā manassa saṃyojanaṃ; yañca tattha tadubhayaṃ paṭicca uppajjati chandarāgo, taṃ tattha saṃyojana’’nti. Pañcamaṃ.







    Footnotes:
    1. ဗလိဝဒ္ဒော (သီ. ပီ.), ဗလိဗဒ္ဒော (သ္ယာ. ကံ. က.)
    2. balivaddo (sī. pī.), balibaddo (syā. kaṃ. ka.)
    3. ပညာယတိ (က.)
    4. paññāyati (ka.)



    Related texts:



    အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / သံယုတ္တနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ၄-၆. ခီရရုက္ခောပမသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ • 4-6. Khīrarukkhopamasuttādivaṇṇanā

    ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / သံယုတ္တနိကာယ (ဋီကာ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ၄-၆. ခီရရုက္ခောပမသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ • 4-6. Khīrarukkhopamasuttādivaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact