Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / ජාතක-අට්‌ඨකථා • Jātaka-aṭṭhakathā

    3. කුරුඞ්‌ගවග්‌ගො

    3. Kuruṅgavaggo

    [21] 1. කුරුඞ්‌ගමිගජාතකවණ්‌ණනා

    [21] 1. Kuruṅgamigajātakavaṇṇanā

    ඤාතමෙතං කුරුඞ්‌ගස්‌සාති ඉදං සත්‌ථා වෙළුවනෙ විහරන්‌තො දෙවදත්‌තං ආරබ්‌භ කථෙසි. එකස්‌මිඤ්‌හි සමයෙ ධම්‌මසභායං සන්‌නිපතිතා භික්‌ඛූ ‘‘ආවුසො දෙවදත්‌තො තථාගතස්‌ස ඝාතනත්‌ථාය ධනුග්‌ගහෙ පයොජෙසි, සිලං පවිජ්‌ඣි, ධනපාලං විස්‌සජ්‌ජෙසි, සබ්‌බථාපි දසබලස්‌ස වධාය පරිසක්‌කතී’’ති දෙවදත්‌තස්‌ස අවණ්‌ණං කථෙන්‌තා නිසීදිංසු. සත්‌ථා ආගන්‌ත්‌වා පඤ්‌ඤත්‌තාසනෙ නිසින්‌නො ‘‘කාය නුත්‌ථ, භික්‌ඛවෙ, එතරහි කථාය සන්‌නිසින්‌නා’’ති පුච්‌ඡි. භන්‌තෙ, දෙවදත්‌තො තුම්‌හාකං වධාය පරිසක්‌කතීති තස්‌ස අගුණකථාය සන්‌නිසින්‌නාම්‌හාති. සත්‌ථා ‘‘න, භික්‌ඛවෙ, දෙවදත්‌තො ඉදානෙව මම වධාය පරිසක්‌කති, පුබ්‌බෙපි මම වධාය පරිසක්‌කියෙව, න ච පන මං වධිතුං අසක්‌ඛී’’ති වත්‌වා අතීතං ආහරි.

    Ñātametaṃkuruṅgassāti idaṃ satthā veḷuvane viharanto devadattaṃ ārabbha kathesi. Ekasmiñhi samaye dhammasabhāyaṃ sannipatitā bhikkhū ‘‘āvuso devadatto tathāgatassa ghātanatthāya dhanuggahe payojesi, silaṃ pavijjhi, dhanapālaṃ vissajjesi, sabbathāpi dasabalassa vadhāya parisakkatī’’ti devadattassa avaṇṇaṃ kathentā nisīdiṃsu. Satthā āgantvā paññattāsane nisinno ‘‘kāya nuttha, bhikkhave, etarahi kathāya sannisinnā’’ti pucchi. Bhante, devadatto tumhākaṃ vadhāya parisakkatīti tassa aguṇakathāya sannisinnāmhāti. Satthā ‘‘na, bhikkhave, devadatto idāneva mama vadhāya parisakkati, pubbepi mama vadhāya parisakkiyeva, na ca pana maṃ vadhituṃ asakkhī’’ti vatvā atītaṃ āhari.

    අතීතෙ බාරාණසියං බ්‍රහ්‌මදත්‌තෙ රජ්‌ජං කාරෙන්‌තෙ බොධිසත්‌තො කුරුඞ්‌ගමිගො හුත්‌වා එකස්‌මිං අරඤ්‌ඤායතනෙ ඵලානි ඛාදන්‌තො වසති. සො එකස්‌මිං කාලෙ ඵලසම්‌පන්‌නෙ සෙපණ්‌ණිරුක්‌ඛෙ සෙපණ්‌ණිඵලානි ඛාදති. අථෙකො ගාමවාසී අට්‌ටකලුද්‌දකො ඵලරුක්‌ඛමූලෙසු මිගානං පදානි උපධාරෙත්‌වා උපරිරුක්‌ඛෙ අට්‌ටකං බන්‌ධිත්‌වා තත්‌ථ නිසීදිත්‌වා ඵලානි ඛාදිතුං ආගතාගතෙ මිගෙ සත්‌තියා විජ්‌ඣිත්‌වා තෙසං මංසං වික්‌කිණන්‌තො ජීවිකං කප්‌පෙති. සො එකදිවසං තස්‌මිං රුක්‌ඛමූලෙ බොධිසත්‌තස්‌ස පදවළඤ්‌ජං දිස්‌වා තස්‌මිං සෙපණ්‌ණිරුක්‌ඛෙ අට්‌ටකං බන්‌ධිත්‌වා පාතොව භුඤ්‌ජිත්‌වා සත්‌තිං ආදාය වනං පවිසිත්‌වා තං රුක්‌ඛං ආරුහිත්‌වා අට්‌ටකෙ නිසීදි. බොධිසත්‌තොපි පාතොව වසනට්‌ඨානා නික්‌ඛමිත්‌වා ‘‘සෙපණ්‌ණිඵලානි ඛාදිස්‌සාමී’’ති ආගම්‌ම තං රුක්‌ඛමූලං සහසාව අපවිසිත්‌වා ‘‘කදාචි අට්‌ටකලුද්‌දකා රුක්‌ඛෙසු අට්‌ටකං බන්‌ධන්‌ති, අත්‌ථි නු ඛො එවරූපො උපද්‌දවො’’ති පරිග්‌ගණ්‌හන්‌තො බාහිරතොව අට්‌ඨාසි.

    Atīte bārāṇasiyaṃ brahmadatte rajjaṃ kārente bodhisatto kuruṅgamigo hutvā ekasmiṃ araññāyatane phalāni khādanto vasati. So ekasmiṃ kāle phalasampanne sepaṇṇirukkhe sepaṇṇiphalāni khādati. Atheko gāmavāsī aṭṭakaluddako phalarukkhamūlesu migānaṃ padāni upadhāretvā uparirukkhe aṭṭakaṃ bandhitvā tattha nisīditvā phalāni khādituṃ āgatāgate mige sattiyā vijjhitvā tesaṃ maṃsaṃ vikkiṇanto jīvikaṃ kappeti. So ekadivasaṃ tasmiṃ rukkhamūle bodhisattassa padavaḷañjaṃ disvā tasmiṃ sepaṇṇirukkhe aṭṭakaṃ bandhitvā pātova bhuñjitvā sattiṃ ādāya vanaṃ pavisitvā taṃ rukkhaṃ āruhitvā aṭṭake nisīdi. Bodhisattopi pātova vasanaṭṭhānā nikkhamitvā ‘‘sepaṇṇiphalāni khādissāmī’’ti āgamma taṃ rukkhamūlaṃ sahasāva apavisitvā ‘‘kadāci aṭṭakaluddakā rukkhesu aṭṭakaṃ bandhanti, atthi nu kho evarūpo upaddavo’’ti pariggaṇhanto bāhiratova aṭṭhāsi.

    ලුද්‌දකොපි බොධිසත්‌තස්‌ස අනාගමනභාවං ඤත්‌වා අට්‌ටකෙ නිසින්‌නොව සෙපණ්‌ණිඵලානි ඛිපිත්‌වා ඛිපිත්‌වා තස්‌ස පුරතො පාතෙසි. බොධිසත්‌තො ‘‘ඉමානි ඵලානි ආගන්‌ත්‌වා මය්‌හං පුරතො පතන්‌ති, අත්‌ථි නු ඛො උපරි ලුද්‌දකො’’ති පුනප්‌පුනං උල්‌ලොකෙන්‌තො ලුද්‌දකං දිස්‌වා අපස්‌සන්‌තො විය හුත්‌වා ‘‘අම්‌භො, රුක්‌ඛ-පුබ්‌බෙ ත්‌වං ඔලම්‌බකං චාරෙන්‌තො විය උජුකමෙව ඵලානි පාතෙසි, අජ්‌ජ පන තෙ රුක්‌ඛධම්‌මො පරිච්‌චත්‌තො, එවං තයා රුක්‌ඛධම්‌මෙ පරිච්‌චත්‌තෙ අහම්‌පි අඤ්‌ඤං රුක්‌ඛමූලං උපසඞ්‌කමිත්‌වා මය්‌හං ආහාරං පරියෙසිස්‌සාමී’’ති වත්‌වා ඉමං ගාථමාහ –

    Luddakopi bodhisattassa anāgamanabhāvaṃ ñatvā aṭṭake nisinnova sepaṇṇiphalāni khipitvā khipitvā tassa purato pātesi. Bodhisatto ‘‘imāni phalāni āgantvā mayhaṃ purato patanti, atthi nu kho upari luddako’’ti punappunaṃ ullokento luddakaṃ disvā apassanto viya hutvā ‘‘ambho, rukkha-pubbe tvaṃ olambakaṃ cārento viya ujukameva phalāni pātesi, ajja pana te rukkhadhammo pariccatto, evaṃ tayā rukkhadhamme pariccatte ahampi aññaṃ rukkhamūlaṃ upasaṅkamitvā mayhaṃ āhāraṃ pariyesissāmī’’ti vatvā imaṃ gāthamāha –

    21.

    21.

    ‘‘ඤාතමෙතං කුරුඞ්‌ගස්‌ස, යං ත්‌වං සෙපණ්‌ණි සෙය්‍යසි;

    ‘‘Ñātametaṃ kuruṅgassa, yaṃ tvaṃ sepaṇṇi seyyasi;

    අඤ්‌ඤං සෙපණ්‌ණි ගච්‌ඡාමි, න මෙ තෙ රුච්‌චතෙ ඵල’’න්‌ති.

    Aññaṃ sepaṇṇi gacchāmi, na me te ruccate phala’’nti.

    තත්‌ථ ඤාතන්‌ති පාකටං ජාතං. එතන්‌ති ඉදං. කුරුඞ්‌ගස්‌සාති කුරුඞ්‌ගමිගස්‌ස. යං ත්‌වං සෙපණ්‌ණි සෙය්‍යසීති යං ත්‌වං අම්‌භො සෙපණ්‌ණිරුක්‌ඛ පුරතො ඵලානි පාතයමානො සෙය්‍යසි විසෙය්‍යසි විසිණ්‌ණඵලො හොසි, තං සබ්‌බං කුරුඞ්‌ගමිගස්‌ස පාකටං ජාතං. න මෙ තෙ රුච්‌චතෙ ඵලන්‌ති එවං ඵලං දදමානාය න මෙ තව ඵලං රුච්‌චති, තිට්‌ඨ ත්‌වං, අහං අඤ්‌ඤත්‌ථ ගච්‌ඡිස්‌සාමීති අගමාසි.

    Tattha ñātanti pākaṭaṃ jātaṃ. Etanti idaṃ. Kuruṅgassāti kuruṅgamigassa. Yaṃ tvaṃ sepaṇṇi seyyasīti yaṃ tvaṃ ambho sepaṇṇirukkha purato phalāni pātayamāno seyyasi viseyyasi visiṇṇaphalo hosi, taṃ sabbaṃ kuruṅgamigassa pākaṭaṃ jātaṃ. Na me te ruccate phalanti evaṃ phalaṃ dadamānāya na me tava phalaṃ ruccati, tiṭṭha tvaṃ, ahaṃ aññattha gacchissāmīti agamāsi.

    අථස්‌ස ලුද්‌දකො අට්‌ටකෙ නිසින්‌නොව සත්‌තිං ඛිපිත්‌වා ‘‘ගච්‌ඡ, විරද්‌ධො දානිම්‌හි ත’’න්‌ති ආහ. බොධිසත්‌තො නිවත්‌තිත්‌වා ඨිතො ආහ ‘‘අම්‌භො පුරිස, ඉදානීසි කිඤ්‌චාපි මං විරද්‌ධො, අට්‌ඨ පන මහානිරයෙ සොළසඋස්‌සදනිරයෙ පඤ්‌චවිධබන්‌ධනාදීනි ච කම්‌මකාරණානි අවිරද්‌ධොයෙවාසී’’ති. එවඤ්‌ච පන වත්‌වා පලායිත්‌වා යථාරුචිං ගතො, ලුද්‌දොපි ඔතරිත්‌වා යථාරුචිං ගතො.

    Athassa luddako aṭṭake nisinnova sattiṃ khipitvā ‘‘gaccha, viraddho dānimhi ta’’nti āha. Bodhisatto nivattitvā ṭhito āha ‘‘ambho purisa, idānīsi kiñcāpi maṃ viraddho, aṭṭha pana mahāniraye soḷasaussadaniraye pañcavidhabandhanādīni ca kammakāraṇāni aviraddhoyevāsī’’ti. Evañca pana vatvā palāyitvā yathāruciṃ gato, luddopi otaritvā yathāruciṃ gato.

    සත්‌ථාපි ‘‘න, භික්‌ඛවෙ, දෙවදත්‌තො ඉදානෙව මම වධාය පරිසක්‌කති, පුබ්‌බෙපි පරිසක්‌කියෙව, න ච පන මං වධිතුං අසක්‌ඛී’’ති ඉමං ධම්‌මදෙසනං ආහරිත්‌වා අනුසන්‌ධිං ඝටෙත්‌වා ජාතකං සමොධානෙසි – ‘‘තදා අට්‌ටකලුද්‌දකො දෙවදත්‌තො අහොසි, කුරුඞ්‌ගමිගො පන අහමෙව අහොසි’’න්‌ති.

    Satthāpi ‘‘na, bhikkhave, devadatto idāneva mama vadhāya parisakkati, pubbepi parisakkiyeva, na ca pana maṃ vadhituṃ asakkhī’’ti imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā anusandhiṃ ghaṭetvā jātakaṃ samodhānesi – ‘‘tadā aṭṭakaluddako devadatto ahosi, kuruṅgamigo pana ahameva ahosi’’nti.

    කුරුඞ්‌ගමිගජාතකවණ්‌ණනා පඨමා.

    Kuruṅgamigajātakavaṇṇanā paṭhamā.







    Related texts:



    තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / ඛුද්‌දකනිකාය • Khuddakanikāya / ජාතකපාළි • Jātakapāḷi / 21. කුරුඞ්‌ගමිගජාතකං • 21. Kuruṅgamigajātakaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact