Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / මජ්‌ඣිමනිකාය • Majjhimanikāya

    3. මහාදුක්‌ඛක්‌ඛන්‌ධසුත්‌තං

    3. Mahādukkhakkhandhasuttaṃ

    163. එවං මෙ සුතං – එකං සමයං භගවා සාවත්‌ථියං විහරති ජෙතවනෙ අනාථපිණ්‌ඩිකස්‌ස ආරාමෙ. අථ ඛො සම්‌බහුලා භික්‌ඛූ පුබ්‌බණ්‌හසමයං නිවාසෙත්‌වා පත්‌තචීවරමාදාය සාවත්‌ථිං පිණ්‌ඩාය පාවිසිංසු. අථ ඛො තෙසං භික්‌ඛූනං එතදහොසි – ‘‘අතිප්‌පගො ඛො තාව සාවත්‌ථියං පිණ්‌ඩාය චරිතුං, යං නූන මයං යෙන අඤ්‌ඤතිත්‌ථියානං පරිබ්‌බාජකානං ආරාමො තෙනුපසඞ්‌කමෙය්‍යාමා’’ති. අථ ඛො තෙ භික්‌ඛූ යෙන අඤ්‌ඤතිත්‌ථියානං පරිබ්‌බාජකානං ආරාමො තෙනුපසඞ්‌කමිංසු; උපසඞ්‌කමිත්‌වා තෙහි අඤ්‌ඤතිත්‌ථියෙහි පරිබ්‌බාජකෙහි සද්‌ධිං සම්‌මොදිංසු; සම්‌මොදනීයං කථං සාරණීයං වීතිසාරෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදිංසු. එකමන්‌තං නිසින්‌නෙ ඛො තෙ භික්‌ඛූ තෙ අඤ්‌ඤතිත්‌ථියා පරිබ්‌බාජකා එතදවොචුං – ‘‘සමණො, ආවුසො, ගොතමො කාමානං පරිඤ්‌ඤං පඤ්‌ඤපෙති, මයම්‌පි කාමානං පරිඤ්‌ඤං පඤ්‌ඤපෙම; සමණො, ආවුසො, ගොතමො රූපානං පරිඤ්‌ඤං පඤ්‌ඤපෙති, මයම්‌පි රූපානං පරිඤ්‌ඤං පඤ්‌ඤපෙම; සමණො, ආවුසො, ගොතමො වෙදනානං පරිඤ්‌ඤං පඤ්‌ඤපෙති, මයම්‌පි වෙදනානං පරිඤ්‌ඤං පඤ්‌ඤපෙම; ඉධ නො, ආවුසො, කො විසෙසො, කො අධිප්‌පයාසො, කිං නානාකරණං සමණස්‌ස වා ගොතමස්‌ස අම්‌හාකං වා – යදිදං ධම්‌මදෙසනාය වා ධම්‌මදෙසනං, අනුසාසනියා වා අනුසාසනි’’න්‌ති? අථ ඛො තෙ භික්‌ඛූ තෙසං අඤ්‌ඤතිත්‌ථියානං පරිබ්‌බාජකානං භාසිතං නෙව අභිනන්‌දිංසු, නප්‌පටික්‌කොසිංසු; අනභිනන්‌දිත්‌වා අප්‌පටික්‌කොසිත්‌වා උට්‌ඨායාසනා පක්‌කමිංසු – ‘‘භගවතො සන්‌තිකෙ එතස්‌ස භාසිතස්‌ස අත්‌ථං ආජානිස්‌සාමා’’ති.

    163. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Atha kho sambahulā bhikkhū pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya sāvatthiṃ piṇḍāya pāvisiṃsu. Atha kho tesaṃ bhikkhūnaṃ etadahosi – ‘‘atippago kho tāva sāvatthiyaṃ piṇḍāya carituṃ, yaṃ nūna mayaṃ yena aññatitthiyānaṃ paribbājakānaṃ ārāmo tenupasaṅkameyyāmā’’ti. Atha kho te bhikkhū yena aññatitthiyānaṃ paribbājakānaṃ ārāmo tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā tehi aññatitthiyehi paribbājakehi saddhiṃ sammodiṃsu; sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinne kho te bhikkhū te aññatitthiyā paribbājakā etadavocuṃ – ‘‘samaṇo, āvuso, gotamo kāmānaṃ pariññaṃ paññapeti, mayampi kāmānaṃ pariññaṃ paññapema; samaṇo, āvuso, gotamo rūpānaṃ pariññaṃ paññapeti, mayampi rūpānaṃ pariññaṃ paññapema; samaṇo, āvuso, gotamo vedanānaṃ pariññaṃ paññapeti, mayampi vedanānaṃ pariññaṃ paññapema; idha no, āvuso, ko viseso, ko adhippayāso, kiṃ nānākaraṇaṃ samaṇassa vā gotamassa amhākaṃ vā – yadidaṃ dhammadesanāya vā dhammadesanaṃ, anusāsaniyā vā anusāsani’’nti? Atha kho te bhikkhū tesaṃ aññatitthiyānaṃ paribbājakānaṃ bhāsitaṃ neva abhinandiṃsu, nappaṭikkosiṃsu; anabhinanditvā appaṭikkositvā uṭṭhāyāsanā pakkamiṃsu – ‘‘bhagavato santike etassa bhāsitassa atthaṃ ājānissāmā’’ti.

    164. අථ ඛො තෙ භික්‌ඛූ සාවත්‌ථියං පිණ්‌ඩාය චරිත්‌වා පච්‌ඡාභත්‌තං පිණ්‌ඩපාතපටික්‌කන්‌තා යෙන භගවා තෙනුපසඞ්‌කමිංසු; උපසඞ්‌කමිත්‌වා භගවන්‌තං අභිවාදෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදිංසු. එකමන්‌තං නිසින්‌නා ඛො තෙ භික්‌ඛූ භගවන්‌තං එතදවොචුං – ‘‘ඉධ මයං, භන්‌තෙ, පුබ්‌බණ්‌හසමයං නිවාසෙත්‌වා පත්‌තචීවරමාදාය සාවත්‌ථිං පිණ්‌ඩාය පාවිසිම්‌හ. තෙසං නො, භන්‌තෙ, අම්‌හාකං එතදහොසි – ‘අතිප්‌පගො ඛො තාව සාවත්‌ථියං පිණ්‌ඩාය චරිතුං, යං නූන මයං යෙන අඤ්‌ඤතිත්‌ථියානං පරිබ්‌බාජකානං ආරාමො තෙනුපසඞ්‌කමෙය්‍යාමා’ති. අථ ඛො මයං, භන්‌තෙ, යෙන අඤ්‌ඤතිත්‌ථියානං පරිබ්‌බාජකානං ආරාමො තෙනුපසඞ්‌කමිම්‌හ; උපසඞ්‌කමිත්‌වා තෙහි අඤ්‌ඤතිත්‌ථියෙහි පරිබ්‌බාජකෙහි සද්‌ධිං සම්‌මොදිම්‌හ; සම්‌මොදනීයං කථං සාරණීයං වීතිසාරෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදිම්‌හ. එකමන්‌තං නිසින්‌නෙ ඛො අම්‌හෙ, භන්‌තෙ, තෙ අඤ්‌ඤතිත්‌ථියා පරිබ්‌බාජකා එතදවොචුං – ‘සමණො, ආවුසො, ගොතමො කාමානං පරිඤ්‌ඤං පඤ්‌ඤපෙති, මයම්‌පි කාමානං පරිඤ්‌ඤං පඤ්‌ඤපෙම . සමණො, ආවුසො, ගොතමො රූපානං පරිඤ්‌ඤං පඤ්‌ඤපෙති, මයම්‌පි රූපානං පරිඤ්‌ඤං පඤ්‌ඤපෙම. සමණො, ආවුසො, ගොතමො වෙදනානං පරිඤ්‌ඤං පඤ්‌ඤපෙති, මයම්‌පි වෙදනානං පරිඤ්‌ඤං පඤ්‌ඤපෙම. ඉධ නො, ආවුසො, කො විසෙසො, කො අධිප්‌පයාසො, කිං නානාකරණං සමණස්‌ස වා ගොතමස්‌ස අම්‌හාකං වා, යදිදං ධම්‌මදෙසනාය වා ධම්‌මදෙසනං අනුසාසනියා වා අනුසාසනි’න්‌ති. අථ ඛො මයං, භන්‌තෙ, තෙසං අඤ්‌ඤතිත්‌ථියානං පරිබ්‌බාජකානං භාසිතං නෙව අභිනන්‌දිම්‌හ, නප්‌පටික්‌කොසිම්‌හ; අනභිනන්‌දිත්‌වා අප්‌පටික්‌කොසිත්‌වා උට්‌ඨායාසනා පක්‌කමිම්‌හ – ‘භගවතො සන්‌තිකෙ එතස්‌ස භාසිතස්‌ස අත්‌ථං ආජානිස්‌සාමා’’’ති.

    164. Atha kho te bhikkhū sāvatthiyaṃ piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkantā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinnā kho te bhikkhū bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘idha mayaṃ, bhante, pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya sāvatthiṃ piṇḍāya pāvisimha. Tesaṃ no, bhante, amhākaṃ etadahosi – ‘atippago kho tāva sāvatthiyaṃ piṇḍāya carituṃ, yaṃ nūna mayaṃ yena aññatitthiyānaṃ paribbājakānaṃ ārāmo tenupasaṅkameyyāmā’ti. Atha kho mayaṃ, bhante, yena aññatitthiyānaṃ paribbājakānaṃ ārāmo tenupasaṅkamimha; upasaṅkamitvā tehi aññatitthiyehi paribbājakehi saddhiṃ sammodimha; sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdimha. Ekamantaṃ nisinne kho amhe, bhante, te aññatitthiyā paribbājakā etadavocuṃ – ‘samaṇo, āvuso, gotamo kāmānaṃ pariññaṃ paññapeti, mayampi kāmānaṃ pariññaṃ paññapema . Samaṇo, āvuso, gotamo rūpānaṃ pariññaṃ paññapeti, mayampi rūpānaṃ pariññaṃ paññapema. Samaṇo, āvuso, gotamo vedanānaṃ pariññaṃ paññapeti, mayampi vedanānaṃ pariññaṃ paññapema. Idha no, āvuso, ko viseso, ko adhippayāso, kiṃ nānākaraṇaṃ samaṇassa vā gotamassa amhākaṃ vā, yadidaṃ dhammadesanāya vā dhammadesanaṃ anusāsaniyā vā anusāsani’nti. Atha kho mayaṃ, bhante, tesaṃ aññatitthiyānaṃ paribbājakānaṃ bhāsitaṃ neva abhinandimha, nappaṭikkosimha; anabhinanditvā appaṭikkositvā uṭṭhāyāsanā pakkamimha – ‘bhagavato santike etassa bhāsitassa atthaṃ ājānissāmā’’’ti.

    165. ‘‘එවංවාදිනො, භික්‌ඛවෙ, අඤ්‌ඤතිත්‌ථියා පරිබ්‌බාජකා එවමස්‌සු වචනීයා – ‘කො පනාවුසො, කාමානං අස්‌සාදො, කො ආදීනවො, කිං නිස්‌සරණං? කො රූපානං අස්‌සාදො, කො ආදීනවො, කිං නිස්‌සරණං? කො වෙදනානං අස්‌සාදො, කො ආදීනවො, කිං නිස්‌සරණ’න්‌ති? එවං පුට්‌ඨා, භික්‌ඛවෙ, අඤ්‌ඤතිත්‌ථියා පරිබ්‌බාජකා න චෙව සම්‌පායිස්‌සන්‌ති, උත්‌තරිඤ්‌ච විඝාතං ආපජ්‌ජිස්‌සන්‌ති. තං කිස්‌ස හෙතු? යථා තං, භික්‌ඛවෙ, අවිසයස්‌මිං. නාහං තං, භික්‌ඛවෙ, පස්‌සාමි සදෙවකෙ ලොකෙ සමාරකෙ සබ්‍රහ්‌මකෙ සස්‌සමණබ්‍රාහ්‌මණියා පජාය සදෙවමනුස්‌සාය යො ඉමෙසං පඤ්‌හානං වෙය්‍යාකරණෙන චිත්‌තං ආරාධෙය්‍ය, අඤ්‌ඤත්‍ර තථාගතෙන වා තථාගතසාවකෙන වා, ඉතො වා පන සුත්‌වා.

    165. ‘‘Evaṃvādino, bhikkhave, aññatitthiyā paribbājakā evamassu vacanīyā – ‘ko panāvuso, kāmānaṃ assādo, ko ādīnavo, kiṃ nissaraṇaṃ? Ko rūpānaṃ assādo, ko ādīnavo, kiṃ nissaraṇaṃ? Ko vedanānaṃ assādo, ko ādīnavo, kiṃ nissaraṇa’nti? Evaṃ puṭṭhā, bhikkhave, aññatitthiyā paribbājakā na ceva sampāyissanti, uttariñca vighātaṃ āpajjissanti. Taṃ kissa hetu? Yathā taṃ, bhikkhave, avisayasmiṃ. Nāhaṃ taṃ, bhikkhave, passāmi sadevake loke samārake sabrahmake sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāya yo imesaṃ pañhānaṃ veyyākaraṇena cittaṃ ārādheyya, aññatra tathāgatena vā tathāgatasāvakena vā, ito vā pana sutvā.

    166. ‘‘කො ච, භික්‌ඛවෙ, කාමානං අස්‌සාදො? පඤ්‌චිමෙ, භික්‌ඛවෙ, කාමගුණා. කතමෙ පඤ්‌ච? චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤෙය්‍යා රූපා ඉට්‌ඨා කන්‌තා මනාපා පියරූපා කාමූපසංහිතා රජනීයා, සොතවිඤ්‌ඤෙය්‍යා සද්‌දා…පෙ.… ඝානවිඤ්‌ඤෙය්‍යා ගන්‌ධා … ජිව්‌හාවිඤ්‌ඤෙය්‍යා රසා… කායවිඤ්‌ඤෙය්‍යා ඵොට්‌ඨබ්‌බා ඉට්‌ඨා කන්‌තා මනාපා පියරූපා කාමූපසංහිතා රජනීයා – ඉමෙ ඛො, භික්‌ඛවෙ, පඤ්‌ච කාමගුණා. යං ඛො, භික්‌ඛවෙ, ඉමෙ පඤ්‌ච කාමගුණෙ පටිච්‌ච උප්‌පජ්‌ජති සුඛං සොමනස්‌සං – අයං කාමානං අස්‌සාදො.

    166. ‘‘Ko ca, bhikkhave, kāmānaṃ assādo? Pañcime, bhikkhave, kāmaguṇā. Katame pañca? Cakkhuviññeyyā rūpā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā, sotaviññeyyā saddā…pe… ghānaviññeyyā gandhā … jivhāviññeyyā rasā… kāyaviññeyyā phoṭṭhabbā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā – ime kho, bhikkhave, pañca kāmaguṇā. Yaṃ kho, bhikkhave, ime pañca kāmaguṇe paṭicca uppajjati sukhaṃ somanassaṃ – ayaṃ kāmānaṃ assādo.

    167. ‘‘කො ච, භික්‌ඛවෙ, කාමානං ආදීනවො? ඉධ, භික්‌ඛවෙ, කුලපුත්‌තො යෙන සිප්‌පට්‌ඨානෙන ජීවිකං කප්‌පෙති – යදි මුද්‌දාය යදි ගණනාය යදි සඞ්‌ඛානෙන 1 යදි කසියා යදි වණිජ්‌ජාය යදි ගොරක්‌ඛෙන යදි ඉස්‌සත්‌ථෙන යදි රාජපොරිසෙන යදි සිප්‌පඤ්‌ඤතරෙන – සීතස්‌ස පුරක්‌ඛතො උණ්‌හස්‌ස පුරක්‌ඛතො ඩංසමකසවාතාතපසරීංසපසම්‌ඵස්‌සෙහි රිස්‌සමානො 2 ඛුප්‌පිපාසාය මීයමානො; අයම්‌පි, භික්‌ඛවෙ, කාමානං ආදීනවො සන්‌දිට්‌ඨිකො, දුක්‌ඛක්‌ඛන්‌ධො කාමහෙතු කාමනිදානං කාමාධිකරණං කාමානමෙව හෙතු.

    167. ‘‘Ko ca, bhikkhave, kāmānaṃ ādīnavo? Idha, bhikkhave, kulaputto yena sippaṭṭhānena jīvikaṃ kappeti – yadi muddāya yadi gaṇanāya yadi saṅkhānena 3 yadi kasiyā yadi vaṇijjāya yadi gorakkhena yadi issatthena yadi rājaporisena yadi sippaññatarena – sītassa purakkhato uṇhassa purakkhato ḍaṃsamakasavātātapasarīṃsapasamphassehi rissamāno 4 khuppipāsāya mīyamāno; ayampi, bhikkhave, kāmānaṃ ādīnavo sandiṭṭhiko, dukkhakkhandho kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ kāmānameva hetu.

    ‘‘තස්‌ස චෙ, භික්‌ඛවෙ, කුලපුත්‌තස්‌ස එවං උට්‌ඨහතො ඝටතො වායමතො තෙ භොගා නාභිනිප්‌ඵජ්‌ජන්‌ති. සො සොචති කිලමති පරිදෙවති උරත්‌තාළිං කන්‌දති, සම්‌මොහං ආපජ්‌ජති – ‘මොඝං වත මෙ උට්‌ඨානං, අඵලො වත මෙ වායාමො’ති. අයම්‌පි, භික්‌ඛවෙ, කාමානං ආදීනවො සන්‌දිට්‌ඨිකො දුක්‌ඛක්‌ඛන්‌ධො කාමහෙතු කාමනිදානං කාමාධිකරණං කාමානමෙව හෙතු.

    ‘‘Tassa ce, bhikkhave, kulaputtassa evaṃ uṭṭhahato ghaṭato vāyamato te bhogā nābhinipphajjanti. So socati kilamati paridevati urattāḷiṃ kandati, sammohaṃ āpajjati – ‘moghaṃ vata me uṭṭhānaṃ, aphalo vata me vāyāmo’ti. Ayampi, bhikkhave, kāmānaṃ ādīnavo sandiṭṭhiko dukkhakkhandho kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ kāmānameva hetu.

    ‘‘තස්‌ස චෙ, භික්‌ඛවෙ, කුලපුත්‌තස්‌ස එවං උට්‌ඨහතො ඝටතො වායමතො තෙ භොගා අභිනිප්‌ඵජ්‌ජන්‌ති. සො තෙසං භොගානං ආරක්‌ඛාධිකරණං දුක්‌ඛං දොමනස්‌සං පටිසංවෙදෙති – ‘කින්‌ති මෙ භොගෙ නෙව රාජානො හරෙය්‍යුං, න චොරා හරෙය්‍යුං, න අග්‌ගි දහෙය්‍ය, න උදකං වහෙය්‍ය 5, න අප්‌පියා දායාදා හරෙය්‍යු’න්‌ති. තස්‌ස එවං ආරක්‌ඛතො ගොපයතො තෙ භොගෙ රාජානො වා හරන්‌ති, චොරා වා හරන්‌ති, අග්‌ගි වා දහති, උදකං වා වහති, අප්‌පියා වා දායාදා හරන්‌ති. සො සොචති කිලමති පරිදෙවති උරත්‌තාළිං කන්‌දති, සම්‌මොහං ආපජ්‌ජති – ‘යම්‌පි මෙ අහොසි තම්‌පි නො නත්‌ථී’ති. අයම්‌පි, භික්‌ඛවෙ, කාමානං ආදීනවො සන්‌දිට්‌ඨිකො, දුක්‌ඛක්‌ඛන්‌ධො කාමහෙතු කාමනිදානං කාමාධිකරණං කාමානමෙව හෙතු.

    ‘‘Tassa ce, bhikkhave, kulaputtassa evaṃ uṭṭhahato ghaṭato vāyamato te bhogā abhinipphajjanti. So tesaṃ bhogānaṃ ārakkhādhikaraṇaṃ dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti – ‘kinti me bhoge neva rājāno hareyyuṃ, na corā hareyyuṃ, na aggi daheyya, na udakaṃ vaheyya 6, na appiyā dāyādā hareyyu’nti. Tassa evaṃ ārakkhato gopayato te bhoge rājāno vā haranti, corā vā haranti, aggi vā dahati, udakaṃ vā vahati, appiyā vā dāyādā haranti. So socati kilamati paridevati urattāḷiṃ kandati, sammohaṃ āpajjati – ‘yampi me ahosi tampi no natthī’ti. Ayampi, bhikkhave, kāmānaṃ ādīnavo sandiṭṭhiko, dukkhakkhandho kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ kāmānameva hetu.

    168. ‘‘පුන චපරං, භික්‌ඛවෙ, කාමහෙතු කාමනිදානං කාමාධිකරණං කාමානමෙව හෙතු රාජානොපි රාජූහි විවදන්‌ති, ඛත්‌තියාපි ඛත්‌තියෙහි විවදන්‌ති , බ්‍රාහ්‌මණාපි බ්‍රාහ්‌මණෙහි විවදන්‌ති, ගහපතීපි ගහපතීහි විවදන්‌ති, මාතාපි පුත්‌තෙන විවදති, පුත්‌තොපි මාතරා විවදති, පිතාපි පුත්‌තෙන විවදති, පුත්‌තොපි පිතරා විවදති, භාතාපි භාතරා විවදති, භාතාපි භගිනියා විවදති, භගිනීපි භාතරා විවදති, සහායොපි සහායෙන විවදති. තෙ තත්‌ථ කලහවිග්‌ගහවිවාදාපන්‌නා අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤං පාණීහිපි උපක්‌කමන්‌ති, ලෙඩ්‌ඩූහිපි උපක්‌කමන්‌ති, දණ්‌ඩෙහිපි උපක්‌කමන්‌ති, සත්‌ථෙහිපි උපක්‌කමන්‌ති. තෙ තත්‌ථ මරණම්‌පි නිගච්‌ඡන්‌ති, මරණමත්‌තම්‌පි දුක්‌ඛං . අයම්‌පි, භික්‌ඛවෙ, කාමානං ආදීනවො සන්‌දිට්‌ඨිකො, දුක්‌ඛක්‌ඛන්‌ධො කාමහෙතු කාමනිදානං කාමාධිකරණං කාමානමෙව හෙතු.

    168. ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ kāmānameva hetu rājānopi rājūhi vivadanti, khattiyāpi khattiyehi vivadanti , brāhmaṇāpi brāhmaṇehi vivadanti, gahapatīpi gahapatīhi vivadanti, mātāpi puttena vivadati, puttopi mātarā vivadati, pitāpi puttena vivadati, puttopi pitarā vivadati, bhātāpi bhātarā vivadati, bhātāpi bhaginiyā vivadati, bhaginīpi bhātarā vivadati, sahāyopi sahāyena vivadati. Te tattha kalahaviggahavivādāpannā aññamaññaṃ pāṇīhipi upakkamanti, leḍḍūhipi upakkamanti, daṇḍehipi upakkamanti, satthehipi upakkamanti. Te tattha maraṇampi nigacchanti, maraṇamattampi dukkhaṃ . Ayampi, bhikkhave, kāmānaṃ ādīnavo sandiṭṭhiko, dukkhakkhandho kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ kāmānameva hetu.

    ‘‘පුන චපරං, භික්‌ඛවෙ, කාමහෙතු කාමනිදානං කාමාධිකරණං කාමානමෙව හෙතු අසිචම්‌මං ගහෙත්‌වා, ධනුකලාපං සන්‌නය්‌හිත්‌වා, උභතොබ්‍යූළ්‌හං සඞ්‌ගාමං පක්‌ඛන්‌දන්‌ති උසූසුපි ඛිප්‌පමානෙසු , සත්‌තීසුපි ඛිප්‌පමානාසු, අසීසුපි විජ්‌ජොතලන්‌තෙසු. තෙ තත්‌ථ උසූහිපි විජ්‌ඣන්‌ති, සත්‌තියාපි විජ්‌ඣන්‌ති, අසිනාපි සීසං ඡින්‌දන්‌ති. තෙ තත්‌ථ මරණම්‌පි නිගච්‌ඡන්‌ති, මරණමත්‌තම්‌පි දුක්‌ඛං. අයම්‌පි, භික්‌ඛවෙ, කාමානං ආදීනවො සන්‌දිට්‌ඨිකො, දුක්‌ඛක්‌ඛන්‌ධො කාමහෙතු කාමනිදානං කාමාධිකරණං කාමානමෙව හෙතු.

    ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ kāmānameva hetu asicammaṃ gahetvā, dhanukalāpaṃ sannayhitvā, ubhatobyūḷhaṃ saṅgāmaṃ pakkhandanti usūsupi khippamānesu , sattīsupi khippamānāsu, asīsupi vijjotalantesu. Te tattha usūhipi vijjhanti, sattiyāpi vijjhanti, asināpi sīsaṃ chindanti. Te tattha maraṇampi nigacchanti, maraṇamattampi dukkhaṃ. Ayampi, bhikkhave, kāmānaṃ ādīnavo sandiṭṭhiko, dukkhakkhandho kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ kāmānameva hetu.

    ‘‘පුන චපරං, භික්‌ඛවෙ, කාමහෙතු කාමනිදානං කාමාධිකරණං කාමානමෙව හෙතු අසිචම්‌මං ගහෙත්‌වා, ධනුකලාපං සන්‌නය්‌හිත්‌වා, අද්‌දාවලෙපනා 7 උපකාරියො පක්‌ඛන්‌දන්‌ති උසූසුපි ඛිප්‌පමානෙසු, සත්‌තීසුපි ඛිප්‌පමානාසු , අසීසුපි විජ්‌ජොතලන්‌තෙසු. තෙ තත්‌ථ උසූහිපි විජ්‌ඣන්‌ති, සත්‌තියාපි විජ්‌ඣන්‌ති, ඡකණකායපි 8 ඔසිඤ්‌චන්‌ති, අභිවග්‌ගෙනපි ඔමද්‌දන්‌ති, අසිනාපි සීසං ඡින්‌දන්‌ති. තෙ තත්‌ථ මරණම්‌පි නිගච්‌ඡන්‌ති, මරණමත්‌තම්‌පි දුක්‌ඛං. අයම්‌පි, භික්‌ඛවෙ, කාමානං ආදීනවො සන්‌දිට්‌ඨිකො, දුක්‌ඛක්‌ඛන්‌ධො කාමහෙතු කාමනිදානං කාමාධිකරණං කාමානමෙව හෙතු.

    ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ kāmānameva hetu asicammaṃ gahetvā, dhanukalāpaṃ sannayhitvā, addāvalepanā 9 upakāriyo pakkhandanti usūsupi khippamānesu, sattīsupi khippamānāsu , asīsupi vijjotalantesu. Te tattha usūhipi vijjhanti, sattiyāpi vijjhanti, chakaṇakāyapi 10 osiñcanti, abhivaggenapi omaddanti, asināpi sīsaṃ chindanti. Te tattha maraṇampi nigacchanti, maraṇamattampi dukkhaṃ. Ayampi, bhikkhave, kāmānaṃ ādīnavo sandiṭṭhiko, dukkhakkhandho kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ kāmānameva hetu.

    169. ‘‘පුන චපරං, භික්‌ඛවෙ, කාමහෙතු කාමනිදානං කාමාධිකරණං කාමානමෙව හෙතු සන්‌ධිම්‌පි ඡින්‌දන්‌ති, නිල්‌ලොපම්‌පි හරන්‌ති, එකාගාරිකම්‌පි කරොන්‌ති, පරිපන්‌ථෙපි තිට්‌ඨන්‌ති, පරදාරම්‌පි ගච්‌ඡන්‌ති. තමෙනං රාජානො ගහෙත්‌වා විවිධා කම්‌මකාරණා කාරෙන්‌ති – කසාහිපි තාළෙන්‌ති, වෙත්‌තෙහිපි තාළෙන්‌ති, අඩ්‌ඪදණ්‌ඩකෙහිපි තාළෙන්‌ති; හත්‌ථම්‌පි ඡින්‌දන්‌ති, පාදම්‌පි ඡින්‌දන්‌ති, හත්‌ථපාදම්‌පි ඡින්‌දන්‌ති, කණ්‌ණම්‌පි ඡින්‌දන්‌ති, නාසම්‌පි ඡින්‌දන්‌ති, කණ්‌ණනාසම්‌පි ඡින්‌දන්‌ති; බිලඞ්‌ගථාලිකම්‌පි කරොන්‌ති , සඞ්‌ඛමුණ්‌ඩිකම්‌පි කරොන්‌ති, රාහුමුඛම්‌පි කරොන්‌ති, ජොතිමාලිකම්‌පි කරොන්‌ති, හත්‌ථපජ්‌ජොතිකම්‌පි කරොන්‌ති, එරකවත්‌තිකම්‌පි කරොන්‌ති, චීරකවාසිකම්‌පි කරොන්‌ති, එණෙය්‍යකම්‌පි කරොන්‌ති, බළිසමංසිකම්‌පි කරොන්‌ති, කහාපණිකම්‌පි කරොන්‌ති, ඛාරාපතච්‌ඡිකම්‌පි කරොන්‌ති, පලිඝපරිවත්‌තිකම්‌පි කරොන්‌ති, පලාලපීඨකම්‌පි කරොන්‌ති, තත්‌තෙනපි තෙලෙන ඔසිඤ්‌චන්‌ති, සුනඛෙහිපි ඛාදාපෙන්‌ති, ජීවන්‌තම්‌පි සූලෙ උත්‌තාසෙන්‌ති, අසිනාපි සීසං ඡින්‌දන්‌ති . තෙ තත්‌ථ මරණම්‌පි නිගච්‌ඡන්‌ති, මරණමත්‌තම්‌පි දුක්‌ඛං. අයම්‌පි, භික්‌ඛවෙ, කාමානං ආදීනවො සන්‌දිට්‌ඨිකො, දුක්‌ඛක්‌ඛන්‌ධො කාමහෙතු කාමනිදානං කාමාධිකරණං කාමානමෙව හෙතු.

    169. ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ kāmānameva hetu sandhimpi chindanti, nillopampi haranti, ekāgārikampi karonti, paripanthepi tiṭṭhanti, paradārampi gacchanti. Tamenaṃ rājāno gahetvā vividhā kammakāraṇā kārenti – kasāhipi tāḷenti, vettehipi tāḷenti, aḍḍhadaṇḍakehipi tāḷenti; hatthampi chindanti, pādampi chindanti, hatthapādampi chindanti, kaṇṇampi chindanti, nāsampi chindanti, kaṇṇanāsampi chindanti; bilaṅgathālikampi karonti , saṅkhamuṇḍikampi karonti, rāhumukhampi karonti, jotimālikampi karonti, hatthapajjotikampi karonti, erakavattikampi karonti, cīrakavāsikampi karonti, eṇeyyakampi karonti, baḷisamaṃsikampi karonti, kahāpaṇikampi karonti, khārāpatacchikampi karonti, palighaparivattikampi karonti, palālapīṭhakampi karonti, tattenapi telena osiñcanti, sunakhehipi khādāpenti, jīvantampi sūle uttāsenti, asināpi sīsaṃ chindanti . Te tattha maraṇampi nigacchanti, maraṇamattampi dukkhaṃ. Ayampi, bhikkhave, kāmānaṃ ādīnavo sandiṭṭhiko, dukkhakkhandho kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ kāmānameva hetu.

    ‘‘පුන චපරං, භික්‌ඛවෙ, කාමහෙතු කාමනිදානං කාමාධිකරණං කාමානමෙව හෙතු කායෙන දුච්‌චරිතං චරන්‌ති, වාචාය දුච්‌චරිතං චරන්‌ති, මනසා දුච්‌චරිතං චරන්‌ති. තෙ කායෙන දුච්‌චරිතං චරිත්‌වා, වාචාය දුච්‌චරිතං චරිත්‌වා, මනසා දුච්‌චරිතං චරිත්‌වා, කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා අපායං දුග්‌ගතිං විනිපාතං නිරයං උපපජ්‌ජන්‌ති. අයම්‌පි, භික්‌ඛවෙ, කාමානං ආදීනවො සම්‌පරායිකො, දුක්‌ඛක්‌ඛන්‌ධො කාමහෙතු කාමනිදානං කාමාධිකරණං කාමානමෙව හෙතු.

    ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ kāmānameva hetu kāyena duccaritaṃ caranti, vācāya duccaritaṃ caranti, manasā duccaritaṃ caranti. Te kāyena duccaritaṃ caritvā, vācāya duccaritaṃ caritvā, manasā duccaritaṃ caritvā, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjanti. Ayampi, bhikkhave, kāmānaṃ ādīnavo samparāyiko, dukkhakkhandho kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ kāmānameva hetu.

    170. ‘‘කිඤ්‌ච, භික්‌ඛවෙ, කාමානං නිස්‌සරණං? යො ඛො, භික්‌ඛවෙ, කාමෙසු ඡන්‌දරාගවිනයො ඡන්‌දරාගප්‌පහානං – ඉදං කාමානං නිස්‌සරණං.

    170. ‘‘Kiñca, bhikkhave, kāmānaṃ nissaraṇaṃ? Yo kho, bhikkhave, kāmesu chandarāgavinayo chandarāgappahānaṃ – idaṃ kāmānaṃ nissaraṇaṃ.

    ‘‘යෙ හි කෙචි, භික්‌ඛවෙ, සමණා වා බ්‍රාහ්‌මණා වා එවං කාමානං අස්‌සාදඤ්‌ච අස්‌සාදතො ආදීනවඤ්‌ච ආදීනවතො නිස්‌සරණඤ්‌ච නිස්‌සරණතො යථාභූතං නප්‌පජානන්‌ති තෙ වත සාමං වා කාමෙ පරිජානිස්‌සන්‌ති, පරං වා තථත්‌තාය සමාදපෙස්‌සන්‌ති යථා පටිපන්‌නො කාමෙ පරිජානිස්‌සතීති – නෙතං ඨානං විජ්‌ජති. යෙ ච ඛො කෙචි, භික්‌ඛවෙ, සමණා වා බ්‍රාහ්‌මණා වා එවං කාමානං අස්‌සාදඤ්‌ච අස්‌සාදතො ආදීනවඤ්‌ච ආදීනවතො නිස්‌සරණඤ්‌ච නිස්‌සරණතො යථාභූතං පජානන්‌ති, තෙ වත සාමං වා කාමෙ පරිජානිස්‌සන්‌ති පරං වා තථත්‌තාය සමාදපෙස්‌සන්‌ත්‌න්‌ත්‌ති යථා පටිපන්‌නො කාමෙ පරිජානිස්‌සතීති – ඨානමෙතං විජ්‌ජති.

    ‘‘Ye hi keci, bhikkhave, samaṇā vā brāhmaṇā vā evaṃ kāmānaṃ assādañca assādato ādīnavañca ādīnavato nissaraṇañca nissaraṇato yathābhūtaṃ nappajānanti te vata sāmaṃ vā kāme parijānissanti, paraṃ vā tathattāya samādapessanti yathā paṭipanno kāme parijānissatīti – netaṃ ṭhānaṃ vijjati. Ye ca kho keci, bhikkhave, samaṇā vā brāhmaṇā vā evaṃ kāmānaṃ assādañca assādato ādīnavañca ādīnavato nissaraṇañca nissaraṇato yathābhūtaṃ pajānanti, te vata sāmaṃ vā kāme parijānissanti paraṃ vā tathattāya samādapessantntti yathā paṭipanno kāme parijānissatīti – ṭhānametaṃ vijjati.

    171. ‘‘කො ච, භික්‌ඛවෙ, රූපානං අස්‌සාදො? සෙය්‍යථාපි, භික්‌ඛවෙ, ඛත්‌තියකඤ්‌ඤා වා බ්‍රාහ්‌මණකඤ්‌ඤා වා ගහපතිකඤ්‌ඤා වා පන්‌නරසවස්‌සුද්‌දෙසිකා වා සොළසවස්‌සුද්‌දෙසිකා වා, නාතිදීඝා නාතිරස්‌සා නාතිකිසා නාතිථූලා නාතිකාළී නාච්‌චොදාතා පරමා සා, භික්‌ඛවෙ, තස්‌මිං සමයෙ සුභා වණ්‌ණනිභාති? ‘එවං, භන්‌තෙ’. යං ඛො, භික්‌ඛවෙ, සුභං වණ්‌ණනිභං පටිච්‌ච උප්‌පජ්‌ජති සුඛං සොමනස්‌සං – අයං රූපානං අස්‌සාදො.

    171. ‘‘Ko ca, bhikkhave, rūpānaṃ assādo? Seyyathāpi, bhikkhave, khattiyakaññā vā brāhmaṇakaññā vā gahapatikaññā vā pannarasavassuddesikā vā soḷasavassuddesikā vā, nātidīghā nātirassā nātikisā nātithūlā nātikāḷī nāccodātā paramā sā, bhikkhave, tasmiṃ samaye subhā vaṇṇanibhāti? ‘Evaṃ, bhante’. Yaṃ kho, bhikkhave, subhaṃ vaṇṇanibhaṃ paṭicca uppajjati sukhaṃ somanassaṃ – ayaṃ rūpānaṃ assādo.

    ‘‘කො ච, භික්‌ඛවෙ, රූපානං ආදීනවො? ඉධ, භික්‌ඛවෙ, තමෙව භගිනිං පස්‌සෙය්‍ය අපරෙන සමයෙන ආසීතිකං වා නාවුතිකං වා වස්‌සසතිකං වා ජාතියා, ජිණ්‌ණං ගොපානසිවඞ්‌කං භොග්‌ගං දණ්‌ඩපරායනං පවෙධමානං ගච්‌ඡන්‌තිං ආතුරං ගතයොබ්‌බනං ඛණ්‌ඩදන්‌තං 11 පලිතකෙසං 12, විලූනං ඛලිතසිරං වලිනං තිලකාහතගත්‌තං 13. තං කිං මඤ්‌ඤථ, භික්‌ඛවෙ, යා පුරිමා සුභා වණ්‌ණනිභා සා අන්‌තරහිතා, ආදීනවො පාතුභූතොති? ‘එවං, භන්‌තෙ’. අයම්‌පි, භික්‌ඛවෙ, රූපානං ආදීනවො.

    ‘‘Ko ca, bhikkhave, rūpānaṃ ādīnavo? Idha, bhikkhave, tameva bhaginiṃ passeyya aparena samayena āsītikaṃ vā nāvutikaṃ vā vassasatikaṃ vā jātiyā, jiṇṇaṃ gopānasivaṅkaṃ bhoggaṃ daṇḍaparāyanaṃ pavedhamānaṃ gacchantiṃ āturaṃ gatayobbanaṃ khaṇḍadantaṃ 14 palitakesaṃ 15, vilūnaṃ khalitasiraṃ valinaṃ tilakāhatagattaṃ 16. Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, yā purimā subhā vaṇṇanibhā sā antarahitā, ādīnavo pātubhūtoti? ‘Evaṃ, bhante’. Ayampi, bhikkhave, rūpānaṃ ādīnavo.

    ‘‘පුන චපරං, භික්‌ඛවෙ, තමෙව භගිනිං පස්‌සෙය්‍ය ආබාධිකං දුක්‌ඛිතං බාළ්‌හගිලානං, සකෙ මුත්‌තකරීසෙ පලිපන්‌නං සෙමානං 17, අඤ්‌ඤෙහි වුට්‌ඨාපියමානං, අඤ්‌ඤෙහි සංවෙසියමානං. තං කිං මඤ්‌ඤථ, භික්‌ඛවෙ, යා පුරිමා සුභා වණ්‌ණනිභා සා අන්‌තරහිතා, ආදීනවො පාතුභූතොති? ‘එවං, භන්‌තෙ’. අයම්‌පි, භික්‌ඛවෙ, රූපානං ආදීනවො.

    ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, tameva bhaginiṃ passeyya ābādhikaṃ dukkhitaṃ bāḷhagilānaṃ, sake muttakarīse palipannaṃ semānaṃ 18, aññehi vuṭṭhāpiyamānaṃ, aññehi saṃvesiyamānaṃ. Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, yā purimā subhā vaṇṇanibhā sā antarahitā, ādīnavo pātubhūtoti? ‘Evaṃ, bhante’. Ayampi, bhikkhave, rūpānaṃ ādīnavo.

    172. ‘‘පුන චපරං, භික්‌ඛවෙ, තමෙව භගිනිං පස්‌සෙය්‍ය සරීරං සිවථිකාය ඡඩ්‌ඩිතං – එකාහමතං වා ද්‌වීහමතං වා තීහමතං වා, උද්‌ධුමාතකං විනීලකං විපුබ්‌බකජාතං. තං කිං මඤ්‌ඤථ, භික්‌ඛවෙ, යා පුරිමා සුභා වණ්‌ණනිභා සා අන්‌තරහිතා, ආදීනවො පාතුභූතොති? ‘එවං, භන්‌තෙ’. අයම්‌පි, භික්‌ඛවෙ, රූපානං ආදීනවො.

    172. ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, tameva bhaginiṃ passeyya sarīraṃ sivathikāya chaḍḍitaṃ – ekāhamataṃ vā dvīhamataṃ vā tīhamataṃ vā, uddhumātakaṃ vinīlakaṃ vipubbakajātaṃ. Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, yā purimā subhā vaṇṇanibhā sā antarahitā, ādīnavo pātubhūtoti? ‘Evaṃ, bhante’. Ayampi, bhikkhave, rūpānaṃ ādīnavo.

    ‘‘පුන චපරං, භික්‌ඛවෙ, තමෙව භගිනිං පස්‌සෙය්‍ය සරීරං සිවථිකාය ඡඩ්‌ඩිතං – කාකෙහි වා ඛජ්‌ජමානං, කුලලෙහි වා ඛජ්‌ජමානං, ගිජ්‌ඣෙහි වා ඛජ්‌ජමානං, කඞ්‌කෙහි වා ඛජ්‌ජමානං, සුනඛෙහි වා ඛජ්‌ජමානං, බ්‍යග්‌ඝෙහි වා ඛජ්‌ජමානං, දීපීහි වා ඛජ්‌ජමානං, සිඞ්‌ගාලෙහි වා ඛජ්‌ජමානං, විවිධෙහි වා පාණකජාතෙහි ඛජ්‌ජමානං. තං කිං මඤ්‌ඤථ, භික්‌ඛවෙ , යා පුරිමා සුභා වණ්‌ණනිභා සා අන්‌තරහිතා, ආදීනවො පාතුභූතොති? ‘එවං, භන්‌තෙ’. අයම්‌පි, භික්‌ඛවෙ, රූපානං ආදීනවො.

    ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, tameva bhaginiṃ passeyya sarīraṃ sivathikāya chaḍḍitaṃ – kākehi vā khajjamānaṃ, kulalehi vā khajjamānaṃ, gijjhehi vā khajjamānaṃ, kaṅkehi vā khajjamānaṃ, sunakhehi vā khajjamānaṃ, byagghehi vā khajjamānaṃ, dīpīhi vā khajjamānaṃ, siṅgālehi vā khajjamānaṃ, vividhehi vā pāṇakajātehi khajjamānaṃ. Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave , yā purimā subhā vaṇṇanibhā sā antarahitā, ādīnavo pātubhūtoti? ‘Evaṃ, bhante’. Ayampi, bhikkhave, rūpānaṃ ādīnavo.

    ‘‘පුන චපරං, භික්‌ඛවෙ, තමෙව භගිනිං පස්‌සෙය්‍ය සරීරං සිවථිකාය ඡඩ්‌ඩිතං – අට්‌ඨිකසඞ්‌ඛලිකං සමංසලොහිතං න්‌හාරුසම්‌බන්‌ධං, අට්‌ඨිකසඞ්‌ඛලිකං නිමංසලොහිතමක්‌ඛිතං න්‌හාරුසම්‌බන්‌ධං, අට්‌ඨිකසඞ්‌ඛලිකං අපගතමංසලොහිතං න්‌හාරුසම්‌බන්‌ධං, අට්‌ඨිකානි අපගතසම්‌බන්‌ධානි දිසාවිදිසාවික්‌ඛිත්‌තානි – අඤ්‌ඤෙන හත්‌ථට්‌ඨිකං, අඤ්‌ඤෙන පාදට්‌ඨිකං, අඤ්‌ඤෙන ගොප්‌ඵකට්‌ඨිකං, අඤ්‌ඤෙන ජඞ්‌ඝට්‌ඨිකං, අඤ්‌ඤෙන ඌරුට්‌ඨිකං, අඤ්‌ඤෙන කටිට්‌ඨිකං, අඤ්‌ඤෙන ඵාසුකට්‌ඨිකං, අඤ්‌ඤෙන පිට්‌ඨිට්‌ඨිකං, අඤ්‌ඤෙන ඛන්‌ධට්‌ඨිකං, අඤ්‌ඤෙන ගීවට්‌ඨිකං, අඤ්‌ඤෙන හනුකට්‌ඨිකං, අඤ්‌ඤෙන දන්‌තට්‌ඨිකං, අඤ්‌ඤෙන සීසකටාහං. තං කිං මඤ්‌ඤථ, භික්‌ඛවෙ, යා පුරිමා සුභා වණ්‌ණනිභා සා අන්‌තරහිතා, ආදීනවො පාතුභූතොති? ‘එවං, භන්‌තෙ’. අයම්‌පි, භික්‌ඛවෙ, රූපානං ආදීනවො.

    ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, tameva bhaginiṃ passeyya sarīraṃ sivathikāya chaḍḍitaṃ – aṭṭhikasaṅkhalikaṃ samaṃsalohitaṃ nhārusambandhaṃ, aṭṭhikasaṅkhalikaṃ nimaṃsalohitamakkhitaṃ nhārusambandhaṃ, aṭṭhikasaṅkhalikaṃ apagatamaṃsalohitaṃ nhārusambandhaṃ, aṭṭhikāni apagatasambandhāni disāvidisāvikkhittāni – aññena hatthaṭṭhikaṃ, aññena pādaṭṭhikaṃ, aññena gopphakaṭṭhikaṃ, aññena jaṅghaṭṭhikaṃ, aññena ūruṭṭhikaṃ, aññena kaṭiṭṭhikaṃ, aññena phāsukaṭṭhikaṃ, aññena piṭṭhiṭṭhikaṃ, aññena khandhaṭṭhikaṃ, aññena gīvaṭṭhikaṃ, aññena hanukaṭṭhikaṃ, aññena dantaṭṭhikaṃ, aññena sīsakaṭāhaṃ. Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, yā purimā subhā vaṇṇanibhā sā antarahitā, ādīnavo pātubhūtoti? ‘Evaṃ, bhante’. Ayampi, bhikkhave, rūpānaṃ ādīnavo.

    ‘‘පුන චපරං, භික්‌ඛවෙ, තමෙව භගිනිං පස්‌සෙය්‍ය සරීරං සිවථිකාය ඡඩ්‌ඩිතං – අට්‌ඨිකානි සෙතානි සඞ්‌ඛවණ්‌ණපටිභාගානි, අට්‌ඨිකානි පුඤ්‌ජකිතානි තෙරොවස්‌සිකානි, අට්‌ඨිකානි පූතීනි චුණ්‌ණකජාතානි. තං කිං මඤ්‌ඤථ, භික්‌ඛවෙ, යා පුරිමා සුභා වණ්‌ණනිභා සා අන්‌තරහිතා, ආදීනවො පාතුභූතොති? ‘එවං, භන්‌තෙ’. අයම්‌පි, භික්‌ඛවෙ, රූපානං ආදීනවො.

    ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, tameva bhaginiṃ passeyya sarīraṃ sivathikāya chaḍḍitaṃ – aṭṭhikāni setāni saṅkhavaṇṇapaṭibhāgāni, aṭṭhikāni puñjakitāni terovassikāni, aṭṭhikāni pūtīni cuṇṇakajātāni. Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, yā purimā subhā vaṇṇanibhā sā antarahitā, ādīnavo pātubhūtoti? ‘Evaṃ, bhante’. Ayampi, bhikkhave, rūpānaṃ ādīnavo.

    ‘‘කිඤ්‌ච, භික්‌ඛවෙ, රූපානං නිස්‌සරණං? යො, භික්‌ඛවෙ, රූපෙසු ඡන්‌දරාගවිනයො ඡන්‌දරාගප්‌පහානං – ඉදං රූපානං නිස්‌සරණං.

    ‘‘Kiñca, bhikkhave, rūpānaṃ nissaraṇaṃ? Yo, bhikkhave, rūpesu chandarāgavinayo chandarāgappahānaṃ – idaṃ rūpānaṃ nissaraṇaṃ.

    ‘‘යෙ හි කෙචි, භික්‌ඛවෙ, සමණා වා බ්‍රාහ්‌මණා වා එවං රූපානං අස්‌සාදඤ්‌ච අස්‌සාදතො ආදීනවඤ්‌ච ආදීනවතො නිස්‌සරණඤ්‌ච නිස්‌සරණතො යථාභූතං නප්‌පජානන්‌ති තෙ වත සාමං වා රූපෙ පරිජානිස්‌සන්‌ති, පරං වා තථත්‌තාය සමාදපෙස්‌සන්‌ති යථා පටිපන්‌නො රූපෙ පරිජානිස්‌සතීති – නෙතං ඨානං විජ්‌ජති. යෙ ච ඛො කෙචි, භික්‌ඛවෙ, සමණා වා බ්‍රාහ්‌මණා වා එවං රූපානං අස්‌සාදඤ්‌ච අස්‌සාදතො ආදීනවඤ්‌ච ආදීනවතො නිස්‌සරණඤ්‌ච නිස්‌සරණතො යථාභූතං පජානන්‌ති තෙ වත සාමං වා රූපෙ පරිජානිස්‌සන්‌ති පරං වා තථත්‌තාය සමාදපෙස්‌සන්‌ති යථා පටිපන්‌නො රූපෙ පරිජානිස්‌සතීති – ඨානමෙතං විජ්‌ජති.

    ‘‘Ye hi keci, bhikkhave, samaṇā vā brāhmaṇā vā evaṃ rūpānaṃ assādañca assādato ādīnavañca ādīnavato nissaraṇañca nissaraṇato yathābhūtaṃ nappajānanti te vata sāmaṃ vā rūpe parijānissanti, paraṃ vā tathattāya samādapessanti yathā paṭipanno rūpe parijānissatīti – netaṃ ṭhānaṃ vijjati. Ye ca kho keci, bhikkhave, samaṇā vā brāhmaṇā vā evaṃ rūpānaṃ assādañca assādato ādīnavañca ādīnavato nissaraṇañca nissaraṇato yathābhūtaṃ pajānanti te vata sāmaṃ vā rūpe parijānissanti paraṃ vā tathattāya samādapessanti yathā paṭipanno rūpe parijānissatīti – ṭhānametaṃ vijjati.

    173. ‘‘කො ච, භික්‌ඛවෙ, වෙදනානං අස්‌සාදො? ඉධ, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු විවිච්‌චෙව කාමෙහි විවිච්‌ච අකුසලෙහි ධම්‌මෙහි සවිතක්‌කං සවිචාරං විවෙකජං පීතිසුඛං පඨමං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති. යස්‌මිං සමයෙ, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු විවිච්‌චෙව කාමෙහි විවිච්‌ච අකුසලෙහි ධම්‌මෙහි සවිතක්‌කං සවිචාරං විවෙකජං පීතිසුඛං පඨමං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති, නෙව තස්‌මිං සමයෙ අත්‌තබ්‍යාබාධායපි චෙතෙති, න පරබ්‍යාබාධායපි චෙතෙති, න උභයබ්‍යාබාධායපි චෙතෙති ; අබ්‍යාබජ්‌ඣංයෙව තස්‌මිං සමයෙ වෙදනං වෙදෙති. අබ්‍යාබජ්‌ඣපරමාහං, භික්‌ඛවෙ, වෙදනානං අස්‌සාදං වදාමි.

    173. ‘‘Ko ca, bhikkhave, vedanānaṃ assādo? Idha, bhikkhave, bhikkhu vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Yasmiṃ samaye, bhikkhave, bhikkhu vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati, neva tasmiṃ samaye attabyābādhāyapi ceteti, na parabyābādhāyapi ceteti, na ubhayabyābādhāyapi ceteti ; abyābajjhaṃyeva tasmiṃ samaye vedanaṃ vedeti. Abyābajjhaparamāhaṃ, bhikkhave, vedanānaṃ assādaṃ vadāmi.

    ‘‘පුන චපරං, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු විතක්‌කවිචාරානං වූපසමා අජ්‌ඣත්‌තං සම්‌පසාදනං චෙතසො එකොදිභාවං අවිතක්‌කං අවිචාරං සමාධිජං පීතිසුඛං දුතියං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති…පෙ.… යස්‌මිං සමයෙ, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු පීතියා ච විරාගා, උපෙක්‌ඛකො ච විහරති, සතො ච සම්‌පජානො සුඛඤ්‌ච කායෙන පටිසංවෙදෙති යං තං අරියා ආචික්‌ඛන්‌ති – ‘උපෙක්‌ඛකො සතිමා සුඛවිහාරී’ති තතියං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති…පෙ.… යස්‌මිං සමයෙ, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු සුඛස්‌ස ච පහානා දුක්‌ඛස්‌ස ච පහානා පුබ්‌බෙව සොමනස්‌සදොමනස්‌සානං අත්‌ථඞ්‌ගමා අදුක්‌ඛමසුඛං උපෙක්‌ඛාසතිපාරිසුද්‌ධිං චතුත්‌ථං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති, නෙව තස්‌මිං සමයෙ අත්‌තබ්‍යාබාධායපි චෙතෙති, න පරබ්‍යාබාධායපි චෙතෙති, න උභයබ්‍යාබාධායපි චෙතෙති; අබ්‍යාබජ්‌ඣංයෙව තස්‌මිං සමයෙ වෙදනං වෙදෙති. අබ්‍යාබජ්‌ඣපරමාහං, භික්‌ඛවෙ, වෙදනානං අස්‌සාදං වදාමි.

    ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu vitakkavicārānaṃ vūpasamā ajjhattaṃ sampasādanaṃ cetaso ekodibhāvaṃ avitakkaṃ avicāraṃ samādhijaṃ pītisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati…pe… yasmiṃ samaye, bhikkhave, bhikkhu pītiyā ca virāgā, upekkhako ca viharati, sato ca sampajāno sukhañca kāyena paṭisaṃvedeti yaṃ taṃ ariyā ācikkhanti – ‘upekkhako satimā sukhavihārī’ti tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati…pe… yasmiṃ samaye, bhikkhave, bhikkhu sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā pubbeva somanassadomanassānaṃ atthaṅgamā adukkhamasukhaṃ upekkhāsatipārisuddhiṃ catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati, neva tasmiṃ samaye attabyābādhāyapi ceteti, na parabyābādhāyapi ceteti, na ubhayabyābādhāyapi ceteti; abyābajjhaṃyeva tasmiṃ samaye vedanaṃ vedeti. Abyābajjhaparamāhaṃ, bhikkhave, vedanānaṃ assādaṃ vadāmi.

    174. ‘‘කො ච, භික්‌ඛවෙ, වෙදනානං ආදීනවො? යං, භික්‌ඛවෙ, වෙදනා අනිච්‌චා දුක්‌ඛා විපරිණාමධම්‌මා – අයං වෙදනානං ආදීනවො.

    174. ‘‘Ko ca, bhikkhave, vedanānaṃ ādīnavo? Yaṃ, bhikkhave, vedanā aniccā dukkhā vipariṇāmadhammā – ayaṃ vedanānaṃ ādīnavo.

    ‘‘කිඤ්‌ච, භික්‌ඛවෙ, වෙදනානං නිස්‌සරණං? යො, භික්‌ඛවෙ, වෙදනාසු ඡන්‌දරාගවිනයො, ඡන්‌දරාගප්‌පහානං – ඉදං වෙදනානං නිස්‌සරණං.

    ‘‘Kiñca, bhikkhave, vedanānaṃ nissaraṇaṃ? Yo, bhikkhave, vedanāsu chandarāgavinayo, chandarāgappahānaṃ – idaṃ vedanānaṃ nissaraṇaṃ.

    ‘‘යෙ හි කෙචි, භික්‌ඛවෙ, සමණා වා බ්‍රාහ්‌මණා වා එවං වෙදනානං අස්‌සාදඤ්‌ච අස්‌සාදතො ආදීනවඤ්‌ච ආදීනවතො නිස්‌සරණඤ්‌ච නිස්‌සරණතො යථාභූතං නප්‌පජානන්‌ති, තෙ වත සාමං වා වෙදනං පරිජානිස්‌සන්‌ති, පරං වා තථත්‌තාය සමාදපෙස්‌සන්‌ති යථා පටිපන්‌නො වෙදනං පරිජානිස්‌සතීති – නෙතං ඨානං විජ්‌ජති. යෙ ච ඛො කෙචි, භික්‌ඛවෙ, සමණා වා බ්‍රාහ්‌මණා වා එවං වෙදනානං අස්‌සාදඤ්‌ච අස්‌සාදතො ආදීනවඤ්‌ච ආදීනවතො නිස්‌සරණඤ්‌ච නිස්‌සරණතො යථාභූතං පජානන්‌ති තෙ වත සාමං වා වෙදනං පරිජානිස්‌සන්‌ති, පරං වා තථත්‌තාය සමාදපෙස්‌සන්‌ති යථා පටිපන්‌නො වෙදනං පරිජානිස්‌සතීති – ඨානමෙතං විජ්‌ජතී’’ති.

    ‘‘Ye hi keci, bhikkhave, samaṇā vā brāhmaṇā vā evaṃ vedanānaṃ assādañca assādato ādīnavañca ādīnavato nissaraṇañca nissaraṇato yathābhūtaṃ nappajānanti, te vata sāmaṃ vā vedanaṃ parijānissanti, paraṃ vā tathattāya samādapessanti yathā paṭipanno vedanaṃ parijānissatīti – netaṃ ṭhānaṃ vijjati. Ye ca kho keci, bhikkhave, samaṇā vā brāhmaṇā vā evaṃ vedanānaṃ assādañca assādato ādīnavañca ādīnavato nissaraṇañca nissaraṇato yathābhūtaṃ pajānanti te vata sāmaṃ vā vedanaṃ parijānissanti, paraṃ vā tathattāya samādapessanti yathā paṭipanno vedanaṃ parijānissatīti – ṭhānametaṃ vijjatī’’ti.

    ඉදමවොච භගවා. අත්‌තමනා තෙ භික්‌ඛූ භගවතො භාසිතං අභිනන්‌දුන්‌ති.

    Idamavoca bhagavā. Attamanā te bhikkhū bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti.

    මහාදුක්‌ඛක්‌ඛන්‌ධසුත්‌තං නිට්‌ඨිතං තතියං.

    Mahādukkhakkhandhasuttaṃ niṭṭhitaṃ tatiyaṃ.







    Footnotes:
    1. සඞ්‌ඛාය (ක.)
    2. ඊරයමානො (ක.), සම්‌ඵස්‌සමානො (චූළනි. ඛග්‌ගවිසාණසුත්‌ත 136)
    3. saṅkhāya (ka.)
    4. īrayamāno (ka.), samphassamāno (cūḷani. khaggavisāṇasutta 136)
    5. වාහෙය්‍ය (ක.)
    6. vāheyya (ka.)
    7. අට්‌ටාවලෙපනා (ස්‍යා. ක.)
    8. පකට්‌ඨියාපි (සී.)
    9. aṭṭāvalepanā (syā. ka.)
    10. pakaṭṭhiyāpi (sī.)
    11. ඛණ්‌ඩදන්‌තිං (සී. පී.)
    12. පලිතකෙසිං
    13. තිලකාහතගත්‌තිං (බහූසු) අට්‌ඨකථා ටීකා ඔලොකෙතබ්‌බා
    14. khaṇḍadantiṃ (sī. pī.)
    15. palitakesiṃ
    16. tilakāhatagattiṃ (bahūsu) aṭṭhakathā ṭīkā oloketabbā
    17. සෙය්‍යමානං (ක.)
    18. seyyamānaṃ (ka.)



    Related texts:



    අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / මජ්‌ඣිමනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / 3. මහාදුක්‌ඛක්‌ඛන්‌ධසුත්‌තවණ්‌ණනා • 3. Mahādukkhakkhandhasuttavaṇṇanā

    ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / මජ්‌ඣිමනිකාය (ටීකා) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / 3. මහාදුක්‌ඛක්‌ඛන්‌ධසුත්‌තවණ්‌ණනා • 3. Mahādukkhakkhandhasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact