| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / မဇ္ဈိမနိကာယ • Majjhimanikāya |
၂. မဟာဂောသိင္ဂသုတ္တံ
2. Mahāgosiṅgasuttaṃ
၃၃၂. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝာ ဂောသိင္ဂသာလဝနဒာယေ ဝိဟရတိ သမ္ဗဟုလေဟိ အဘိညာတေဟိ အဘိညာတေဟိ ထေရေဟိ သာဝကေဟိ သဒ္ဓိံ – အာယသ္မတာ စ သာရိပုတ္တေန အာယသ္မတာ စ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနေန အာယသ္မတာ စ မဟာကသ္သပေန အာယသ္မတာ စ အနုရုဒ္ဓေန အာယသ္မတာ စ ရေဝတေန အာယသ္မတာ စ အာနန္ဒေန, အညေဟိ စ အဘိညာတေဟိ အဘိညာတေဟိ ထေရေဟိ သာဝကေဟိ သဒ္ဓိံ။ အထ ခော အာယသ္မာ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော သာယန္ဟသမယံ ပဋိသလ္လာနာ ဝုဋ္ဌိတော ယေနာယသ္မာ မဟာကသ္သပော တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ အာယသ္မန္တံ မဟာကသ္သပံ ဧတဒဝောစ – ‘‘အာယာမာဝုသော, ကသ္သပ, ယေနာယသ္မာ သာရိပုတ္တော တေနုပသင္ကမိသ္သာမ ဓမ္မသ္သဝနာယာ’’တိ။ ‘‘ဧဝမာဝုသော’’တိ ခော အာယသ္မာ မဟာကသ္သပော အာယသ္မတော မဟာမောဂ္ဂလ္လာနသ္သ ပစ္စသ္သောသိ။ အထ ခော အာယသ္မာ စ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော အာယသ္မာ စ မဟာကသ္သပော အာယသ္မာ စ အနုရုဒ္ဓော ယေနာယသ္မာ သာရိပုတ္တော တေနုပသင္ကမိံသု ဓမ္မသ္သဝနာယ။ အဒ္ဒသာ ခော အာယသ္မာ အာနန္ဒော အာယသ္မန္တဉ္စ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနံ အာယသ္မန္တဉ္စ မဟာကသ္သပံ အာယသ္မန္တဉ္စ အနုရုဒ္ဓံ ယေနာယသ္မာ သာရိပုတ္တော တေနုပသင္ကမန္တေ ဓမ္မသ္သဝနာယ။ ဒိသ္ဝာန ယေနာယသ္မာ ရေဝတော တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ အာယသ္မန္တံ ရေဝတံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ဥပသင္ကမန္တာ ခော အမူ, အာဝုသော 1 ရေဝတ, သပ္ပုရိသာ ယေနာယသ္မာ သာရိပုတ္တော တေန ဓမ္မသ္သဝနာယ။ အာယာမာဝုသော ရေဝတ, ယေနာယသ္မာ သာရိပုတ္တော တေနုပသင္ကမိသ္သာမ ဓမ္မသ္သဝနာယာ’’တိ။ ‘‘ဧဝမာဝုသော’’တိ ခော အာယသ္မာ ရေဝတော အာယသ္မတော အာနန္ဒသ္သ ပစ္စသ္သောသိ။ အထ ခော အာယသ္မာ စ ရေဝတော အာယသ္မာ စ အာနန္ဒော ယေနာယသ္မာ သာရိပုတ္တော တေနုပသင္ကမိံသု ဓမ္မသ္သဝနာယ။
332. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā gosiṅgasālavanadāye viharati sambahulehi abhiññātehi abhiññātehi therehi sāvakehi saddhiṃ – āyasmatā ca sāriputtena āyasmatā ca mahāmoggallānena āyasmatā ca mahākassapena āyasmatā ca anuruddhena āyasmatā ca revatena āyasmatā ca ānandena, aññehi ca abhiññātehi abhiññātehi therehi sāvakehi saddhiṃ. Atha kho āyasmā mahāmoggallāno sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito yenāyasmā mahākassapo tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ mahākassapaṃ etadavoca – ‘‘āyāmāvuso, kassapa, yenāyasmā sāriputto tenupasaṅkamissāma dhammassavanāyā’’ti. ‘‘Evamāvuso’’ti kho āyasmā mahākassapo āyasmato mahāmoggallānassa paccassosi. Atha kho āyasmā ca mahāmoggallāno āyasmā ca mahākassapo āyasmā ca anuruddho yenāyasmā sāriputto tenupasaṅkamiṃsu dhammassavanāya. Addasā kho āyasmā ānando āyasmantañca mahāmoggallānaṃ āyasmantañca mahākassapaṃ āyasmantañca anuruddhaṃ yenāyasmā sāriputto tenupasaṅkamante dhammassavanāya. Disvāna yenāyasmā revato tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ revataṃ etadavoca – ‘‘upasaṅkamantā kho amū, āvuso 2 revata, sappurisā yenāyasmā sāriputto tena dhammassavanāya. Āyāmāvuso revata, yenāyasmā sāriputto tenupasaṅkamissāma dhammassavanāyā’’ti. ‘‘Evamāvuso’’ti kho āyasmā revato āyasmato ānandassa paccassosi. Atha kho āyasmā ca revato āyasmā ca ānando yenāyasmā sāriputto tenupasaṅkamiṃsu dhammassavanāya.
၃၃၃. အဒ္ဒသာ ခော အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော အာယသ္မန္တဉ္စ ရေဝတံ အာယသ္မန္တဉ္စ အာနန္ဒံ ဒူရတောဝ အာဂစ္ဆန္တေ။ ဒိသ္ဝာန အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ဧတု ခော အာယသ္မာ အာနန္ဒော! သ္ဝာဂတံ အာယသ္မတော အာနန္ဒသ္သ ဘဂဝတော ဥပဋ္ဌာကသ္သ ဘဂဝတော သန္တိကာဝစရသ္သ! ရမဏီယံ, အာဝုသော အာနန္ဒ, ဂောသိင္ဂသာလဝနံ, ဒောသိနာ ရတ္တိ, သဗ္ဗဖာလိဖုလ္လာ 3 သာလာ, ဒိဗ္ဗာ, မညေ, ဂန္ဓာ သမ္ပဝန္တိ; ကထံရူပေန, အာဝုသော အာနန္ဒ, ဘိက္ခုနာ ဂောသိင္ဂသာလဝနံ သောဘေယ္ယာ’’တိ? ‘‘ဣဓာဝုသော သာရိပုတ္တ , ဘိက္ခု ဗဟုသ္သုတော ဟောတိ သုတဓရော သုတသန္နိစယော။ ယေ တေ ဓမ္မာ အာဒိကလ္ယာဏာ မဇ္ဈေကလ္ယာဏာ ပရိယောသာနကလ္ယာဏာ သာတ္ထာ သဗ္ယဉ္ဇနာ; ကေဝလပရိပုဏ္ဏံ ပရိသုဒ္ဓံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ အဘိဝဒန္တိ, တထာရူပာသ္သ ဓမ္မာ ဗဟုသ္သုတာ ဟောန္တိ, ဓာတာ 4, ဝစသာ ပရိစိတာ, မနသာနုပေက္ခိတာ, ဒိဋ္ဌိယာ သုပ္ပဋိဝိဒ္ဓာ။ သော စတသ္သန္နံ ပရိသာနံ ဓမ္မံ ဒေသေတိ ပရိမဏ္ဍလေဟိ ပဒဗ္ယဉ္ဇနေဟိ အနုပ္ပဗန္ဓေဟိ 5 အနုသယသမုဂ္ဃာတာယ။ ဧဝရူပေန ခော, အာဝုသော သာရိပုတ္တ, ဘိက္ခုနာ ဂောသိင္ဂသာလဝနံ သောဘေယ္ယာ’’တိ။
333. Addasā kho āyasmā sāriputto āyasmantañca revataṃ āyasmantañca ānandaṃ dūratova āgacchante. Disvāna āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca – ‘‘etu kho āyasmā ānando! Svāgataṃ āyasmato ānandassa bhagavato upaṭṭhākassa bhagavato santikāvacarassa! Ramaṇīyaṃ, āvuso ānanda, gosiṅgasālavanaṃ, dosinā ratti, sabbaphāliphullā 6 sālā, dibbā, maññe, gandhā sampavanti; kathaṃrūpena, āvuso ānanda, bhikkhunā gosiṅgasālavanaṃ sobheyyā’’ti? ‘‘Idhāvuso sāriputta , bhikkhu bahussuto hoti sutadharo sutasannicayo. Ye te dhammā ādikalyāṇā majjhekalyāṇā pariyosānakalyāṇā sātthā sabyañjanā; kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ abhivadanti, tathārūpāssa dhammā bahussutā honti, dhātā 7, vacasā paricitā, manasānupekkhitā, diṭṭhiyā suppaṭividdhā. So catassannaṃ parisānaṃ dhammaṃ deseti parimaṇḍalehi padabyañjanehi anuppabandhehi 8 anusayasamugghātāya. Evarūpena kho, āvuso sāriputta, bhikkhunā gosiṅgasālavanaṃ sobheyyā’’ti.
၃၃၄. ဧဝံ ဝုတ္တေ, အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော အာယသ္မန္တံ ရေဝတံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ဗ္ယာကတံ ခော, အာဝုသော ရေဝတ, အာယသ္မတာ အာနန္ဒေန ယထာသကံ ပဋိဘာနံ။ တတ္ထ ဒာနိ မယံ အာယသ္မန္တံ ရေဝတံ ပုစ္ဆာမ – ‘ရမဏီယံ, အာဝုသော ရေဝတ, ဂောသိင္ဂသာလဝနံ, ဒောသိနာ ရတ္တိ, သဗ္ဗဖာလိဖုလ္လာ သာလာ, ဒိဗ္ဗာ, မညေ, ဂန္ဓာ သမ္ပဝန္တိ; ကထံရူပေန, အာဝုသော ရေဝတ, ဘိက္ခုနာ ဂောသိင္ဂသာလဝနံ သောဘေယ္ယာ’’’တိ? ‘‘ဣဓာဝုသော သာရိပုတ္တ, ဘိက္ခု ပဋိသလ္လာနာရာမော ဟောတိ ပဋိသလ္လာနရတော, အဇ္ဈတ္တံ စေတောသမထမနုယုတ္တော အနိရာကတဇ္ဈာနော, ဝိပသ္သနာယ သမန္နာဂတော, ဗ္ရူဟေတာ သုညာဂာရာနံ။ ဧဝရူပေန ခော, အာဝုသော သာရိပုတ္တ, ဘိက္ခုနာ ဂောသိင္ဂသာလဝနံ သောဘေယ္ယာ’’တိ။
334. Evaṃ vutte, āyasmā sāriputto āyasmantaṃ revataṃ etadavoca – ‘‘byākataṃ kho, āvuso revata, āyasmatā ānandena yathāsakaṃ paṭibhānaṃ. Tattha dāni mayaṃ āyasmantaṃ revataṃ pucchāma – ‘ramaṇīyaṃ, āvuso revata, gosiṅgasālavanaṃ, dosinā ratti, sabbaphāliphullā sālā, dibbā, maññe, gandhā sampavanti; kathaṃrūpena, āvuso revata, bhikkhunā gosiṅgasālavanaṃ sobheyyā’’’ti? ‘‘Idhāvuso sāriputta, bhikkhu paṭisallānārāmo hoti paṭisallānarato, ajjhattaṃ cetosamathamanuyutto anirākatajjhāno, vipassanāya samannāgato, brūhetā suññāgārānaṃ. Evarūpena kho, āvuso sāriputta, bhikkhunā gosiṅgasālavanaṃ sobheyyā’’ti.
၃၃၅. ဧဝံ ဝုတ္တေ, အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော အာယသ္မန္တံ အနုရုဒ္ဓံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ဗ္ယာကတံ ခော, အာဝုသော အနုရုဒ္ဓ, အာယသ္မတာ ရေဝတေန ယထာသကံ ပဋိဘာနံ။ တတ္ထ ဒာနိ မယံ အာယသ္မန္တံ အနုရုဒ္ဓံ ပုစ္ဆာမ – ‘ရမဏီယံ, အာဝုသော အနုရုဒ္ဓ, ဂောသိင္ဂသာလဝနံ, ဒောသိနာ ရတ္တိ, သဗ္ဗဖာလိဖုလ္လာ သာလာ, ဒိဗ္ဗာ, မညေ, ဂန္ဓာ သမ္ပဝန္တိ; ကထံရူပေန, အာဝုသော အနုရုဒ္ဓ, ဘိက္ခုနာ ဂောသိင္ဂသာလဝနံ သောဘေယ္ယာ’’’တိ? ‘‘ဣဓာဝုသော သာရိပုတ္တ, ဘိက္ခု ဒိဗ္ဗေန စက္ခုနာ ဝိသုဒ္ဓေန အတိက္ကန္တမာနုသကေန သဟသ္သံ လောကာနံ ဝောလောကေတိ။ သေယ္ယထာပိ, အာဝုသော သာရိပုတ္တ, စက္ခုမာ ပုရိသော ဥပရိပာသာဒဝရဂတော သဟသ္သံ နေမိမဏ္ဍလာနံ ဝောလောကေယ္ယ; ဧဝမေဝ ခော, အာဝုသော သာရိပုတ္တ, ဘိက္ခု ဒိဗ္ဗေန စက္ခုနာ ဝိသုဒ္ဓေန အတိက္ကန္တမာနုသကေန သဟသ္သံ လောကာနံ ဝောလောကေတိ။ ဧဝရူပေန ခော, အာဝုသော သာရိပုတ္တ, ဘိက္ခုနာ ဂောသိင္ဂသာလဝနံ သောဘေယ္ယာ’’တိ။
335. Evaṃ vutte, āyasmā sāriputto āyasmantaṃ anuruddhaṃ etadavoca – ‘‘byākataṃ kho, āvuso anuruddha, āyasmatā revatena yathāsakaṃ paṭibhānaṃ. Tattha dāni mayaṃ āyasmantaṃ anuruddhaṃ pucchāma – ‘ramaṇīyaṃ, āvuso anuruddha, gosiṅgasālavanaṃ, dosinā ratti, sabbaphāliphullā sālā, dibbā, maññe, gandhā sampavanti; kathaṃrūpena, āvuso anuruddha, bhikkhunā gosiṅgasālavanaṃ sobheyyā’’’ti? ‘‘Idhāvuso sāriputta, bhikkhu dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena sahassaṃ lokānaṃ voloketi. Seyyathāpi, āvuso sāriputta, cakkhumā puriso uparipāsādavaragato sahassaṃ nemimaṇḍalānaṃ volokeyya; evameva kho, āvuso sāriputta, bhikkhu dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena sahassaṃ lokānaṃ voloketi. Evarūpena kho, āvuso sāriputta, bhikkhunā gosiṅgasālavanaṃ sobheyyā’’ti.
၃၃၆. ဧဝံ ဝုတ္တေ, အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော အာယသ္မန္တံ မဟာကသ္သပံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ဗ္ယာကတံ ခော, အာဝုသော ကသ္သပ, အာယသ္မတာ အနုရုဒ္ဓေန ယထာသကံ ပဋိဘာနံ။ တတ္ထ ဒာနိ မယံ အာယသ္မန္တံ မဟာကသ္သပံ ပုစ္ဆာမ – ‘ရမဏီယံ, အာဝုသော ကသ္သပ, ဂောသိင္ဂသာလဝနံ, ဒောသိနာ ရတ္တိ, သဗ္ဗဖာလိဖုလ္လာ သာလာ, ဒိဗ္ဗာ, မညေ, ဂန္ဓာ သမ္ပဝန္တိ; ကထံရူပေန, အာဝုသော ကသ္သပ, ဘိက္ခုနာ ဂောသိင္ဂသာလဝနံ သောဘေယ္ယာ’’’တိ? ‘‘ဣဓာဝုသော သာရိပုတ္တ, ဘိက္ခု အတ္တနာ စ အာရညိကော ဟောတိ အာရညိကတ္တသ္သ စ ဝဏ္ဏဝာဒီ, အတ္တနာ စ ပိဏ္ဍပာတိကော ဟောတိ ပိဏ္ဍပာတိကတ္တသ္သ စ ဝဏ္ဏဝာဒီ, အတ္တနာ စ ပံသုကူလိကော ဟောတိ ပံသုကူလိကတ္တသ္သ စ ဝဏ္ဏဝာဒီ, အတ္တနာ စ တေစီဝရိကော ဟောတိ တေစီဝရိကတ္တသ္သ စ ဝဏ္ဏဝာဒီ, အတ္တနာ စ အပ္ပိစ္ဆော ဟောတိ အပ္ပိစ္ဆတာယ စ ဝဏ္ဏဝာဒီ, အတ္တနာ စ သန္တုဋ္ဌော ဟောတိ သန္တုဋ္ဌိယာ စ ဝဏ္ဏဝာဒီ, အတ္တနာ စ ပဝိဝိတ္တော ဟောတိ ပဝိဝေကသ္သ စ ဝဏ္ဏဝာဒီ, အတ္တနာ စ အသံသဋ္ဌော ဟောတိ အသံသဂ္ဂသ္သ စ ဝဏ္ဏဝာဒီ, အတ္တနာ စ အာရဒ္ဓဝီရိယော ဟောတိ ဝီရိယာရမ္ဘသ္သ စ ဝဏ္ဏဝာဒီ, အတ္တနာ စ သီလသမ္ပန္နော ဟောတိ သီလသမ္ပဒာယ စ ဝဏ္ဏဝာဒီ, အတ္တနာ စ သမာဓိသမ္ပန္နော ဟောတိ သမာဓိသမ္ပဒာယ စ ဝဏ္ဏဝာဒီ, အတ္တနာ စ ပညာသမ္ပန္နော ဟောတိ ပညာသမ္ပဒာယ စ ဝဏ္ဏဝာဒီ, အတ္တနာ စ ဝိမုတ္တိသမ္ပန္နော ဟောတိ ဝိမုတ္တိသမ္ပဒာယ စ ဝဏ္ဏဝာဒီ, အတ္တနာ စ ဝိမုတ္တိဉာဏဒသ္သနသမ္ပန္နော ဟောတိ ဝိမုတ္တိဉာဏဒသ္သနသမ္ပဒာယ စ ဝဏ္ဏဝာဒီ။ ဧဝရူပေန ခော, အာဝုသော သာရိပုတ္တ , ဘိက္ခုနာ ဂောသိင္ဂသာလဝနံ သောဘေယ္ယာ’’တိ။
336. Evaṃ vutte, āyasmā sāriputto āyasmantaṃ mahākassapaṃ etadavoca – ‘‘byākataṃ kho, āvuso kassapa, āyasmatā anuruddhena yathāsakaṃ paṭibhānaṃ. Tattha dāni mayaṃ āyasmantaṃ mahākassapaṃ pucchāma – ‘ramaṇīyaṃ, āvuso kassapa, gosiṅgasālavanaṃ, dosinā ratti, sabbaphāliphullā sālā, dibbā, maññe, gandhā sampavanti; kathaṃrūpena, āvuso kassapa, bhikkhunā gosiṅgasālavanaṃ sobheyyā’’’ti? ‘‘Idhāvuso sāriputta, bhikkhu attanā ca āraññiko hoti āraññikattassa ca vaṇṇavādī, attanā ca piṇḍapātiko hoti piṇḍapātikattassa ca vaṇṇavādī, attanā ca paṃsukūliko hoti paṃsukūlikattassa ca vaṇṇavādī, attanā ca tecīvariko hoti tecīvarikattassa ca vaṇṇavādī, attanā ca appiccho hoti appicchatāya ca vaṇṇavādī, attanā ca santuṭṭho hoti santuṭṭhiyā ca vaṇṇavādī, attanā ca pavivitto hoti pavivekassa ca vaṇṇavādī, attanā ca asaṃsaṭṭho hoti asaṃsaggassa ca vaṇṇavādī, attanā ca āraddhavīriyo hoti vīriyārambhassa ca vaṇṇavādī, attanā ca sīlasampanno hoti sīlasampadāya ca vaṇṇavādī, attanā ca samādhisampanno hoti samādhisampadāya ca vaṇṇavādī, attanā ca paññāsampanno hoti paññāsampadāya ca vaṇṇavādī, attanā ca vimuttisampanno hoti vimuttisampadāya ca vaṇṇavādī, attanā ca vimuttiñāṇadassanasampanno hoti vimuttiñāṇadassanasampadāya ca vaṇṇavādī. Evarūpena kho, āvuso sāriputta , bhikkhunā gosiṅgasālavanaṃ sobheyyā’’ti.
၃၃၇. ဧဝံ ဝုတ္တေ, အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော အာယသ္မန္တံ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ဗ္ယာကတံ ခော, အာဝုသော မောဂ္ဂလ္လာန, အာယသ္မတာ မဟာကသ္သပေန ယထာသကံ ပဋိဘာနံ။ တတ္ထ ဒာနိ မယံ အာယသ္မန္တံ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနံ ပုစ္ဆာမ – ‘ရမဏီယံ, အာဝုသော မောဂ္ဂလ္လာန, ဂောသိင္ဂသာလဝနံ, ဒောသိနာ ရတ္တိ, သဗ္ဗဖာလိဖုလ္လာ သာလာ, ဒိဗ္ဗာ, မညေ, ဂန္ဓာ သမ္ပဝန္တိ; ကထံရူပေန, အာဝုသော မောဂ္ဂလ္လာန, ဘိက္ခုနာ ဂောသိင္ဂသာလဝနံ သောဘေယ္ယာ’’’တိ? ‘‘ဣဓာဝုသော သာရိပုတ္တ, ဒ္ဝေ ဘိက္ခူ အဘိဓမ္မကထံ ကထေန္တိ, တေ အညမညံ ပဉ္ဟံ ပုစ္ဆန္တိ, အညမညသ္သ ပဉ္ဟံ ပုဋ္ဌာ ဝိသ္သဇ္ဇေန္တိ, နော စ သံသာဒေန္တိ 9, ဓမ္မီ စ နေသံ ကထာ ပဝတ္တိနီ ဟောတိ။ ဧဝရူပေန ခော, အာဝုသော သာရိပုတ္တ, ဘိက္ခုနာ ဂောသိင္ဂသာလဝနံ သောဘေယ္ယာ’’တိ။
337. Evaṃ vutte, āyasmā sāriputto āyasmantaṃ mahāmoggallānaṃ etadavoca – ‘‘byākataṃ kho, āvuso moggallāna, āyasmatā mahākassapena yathāsakaṃ paṭibhānaṃ. Tattha dāni mayaṃ āyasmantaṃ mahāmoggallānaṃ pucchāma – ‘ramaṇīyaṃ, āvuso moggallāna, gosiṅgasālavanaṃ, dosinā ratti, sabbaphāliphullā sālā, dibbā, maññe, gandhā sampavanti; kathaṃrūpena, āvuso moggallāna, bhikkhunā gosiṅgasālavanaṃ sobheyyā’’’ti? ‘‘Idhāvuso sāriputta, dve bhikkhū abhidhammakathaṃ kathenti, te aññamaññaṃ pañhaṃ pucchanti, aññamaññassa pañhaṃ puṭṭhā vissajjenti, no ca saṃsādenti 10, dhammī ca nesaṃ kathā pavattinī hoti. Evarūpena kho, āvuso sāriputta, bhikkhunā gosiṅgasālavanaṃ sobheyyā’’ti.
၃၃၈. အထ ခော အာယသ္မာ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော အာယသ္မန္တံ သာရိပုတ္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ဗ္ယာကတံ ခော, အာဝုသော သာရိပုတ္တ, အမ္ဟေဟိ သဗ္ဗေဟေဝ ယထာသကံ ပဋိဘာနံ။ တတ္ထ ဒာနိ မယံ အာယသ္မန္တံ သာရိပုတ္တံ ပုစ္ဆာမ – ‘ရမဏီယံ, အာဝုသော သာရိပုတ္တ, ဂောသိင္ဂသာလဝနံ, ဒောသိနာ ရတ္တိ, သဗ္ဗဖာလိဖုလ္လာ သာလာ, ဒိဗ္ဗာ, မညေ, ဂန္ဓာ သမ္ပဝန္တိ; ကထံရူပေန, အာဝုသော သာရိပုတ္တ, ဘိက္ခုနာ ဂောသိင္ဂသာလဝနံ သောဘေယ္ယာ’’’တိ? ‘‘ဣဓာဝုသော မောဂ္ဂလ္လာန, ဘိက္ခု စိတ္တံ ဝသံ ဝတ္တေတိ, နော စ ဘိက္ခု စိတ္တသ္သ ဝသေန ဝတ္တတိ။ သော ယာယ ဝိဟာရသမာပတ္တိယာ အာကင္ခတိ ပုဗ္ဗဏ္ဟသမယံ ဝိဟရိတုံ, တာယ ဝိဟာရသမာပတ္တိယာ ပုဗ္ဗဏ္ဟသမယံ ဝိဟရတိ; ယာယ ဝိဟာရသမာပတ္တိယာ အာကင္ခတိ မဇ္ဈန္ဟိကသမယံ 11 ဝိဟရိတုံ, တာယ ဝိဟာရသမာပတ္တိယာ မဇ္ဈန္ဟိကသမယံ ဝိဟရတိ; ယာယ ဝိဟာရသမာပတ္တိယာ အာကင္ခတိ သာယန္ဟသမယံ ဝိဟရိတုံ, တာယ ဝိဟာရသမာပတ္တိယာ သာယန္ဟသမယံ ဝိဟရတိ။ သေယ္ယထာပိ, အာဝုသော မောဂ္ဂလ္လာန, ရညော ဝာ ရာဇမဟာမတ္တသ္သ ဝာ နာနာရတ္တာနံ ဒုသ္သာနံ ဒုသ္သကရဏ္ဍကော ပူရော အသ္သ။ သော ယညဒေဝ ဒုသ္သယုဂံ အာကင္ခေယ္ယ ပုဗ္ဗဏ္ဟသမယံ ပာရုပိတုံ, တံ တဒေဝ ဒုသ္သယုဂံ ပုဗ္ဗဏ္ဟသမယံ ပာရုပေယ္ယ; ယညဒေဝ ဒုသ္သယုဂံ အာကင္ခေယ္ယ မဇ္ဈန္ဟိကသမယံ ပာရုပိတုံ, တံ တဒေဝ ဒုသ္သယုဂံ မဇ္ဈန္ဟိကသမယံ ပာရုပေယ္ယ; ယညဒေဝ ဒုသ္သယုဂံ အာကင္ခေယ္ယ သာယန္ဟသမယံ ပာရုပိတုံ, တံ တဒေဝ ဒုသ္သယုဂံ သာယန္ဟသမယံ ပာရုပေယ္ယ။ ဧဝမေဝ ခော, အာဝုသော မောဂ္ဂလ္လာန, ဘိက္ခု စိတ္တံ ဝသံ ဝတ္တေတိ, နော စ ဘိက္ခု စိတ္တသ္သ ဝသေန ဝတ္တတိ။ သော ယာယ ဝိဟာရသမာပတ္တိယာ အာကင္ခတိ ပုဗ္ဗဏ္ဟသမယံ ဝိဟရိတုံ, တာယ ဝိဟာရသမာပတ္တိယာ ပုဗ္ဗဏ္ဟသမယံ ဝိဟရတိ; ယာယ ဝိဟာရသမာပတ္တိယာ အာကင္ခတိ မဇ္ဈန္ဟိကသမယံ ဝိဟရိတုံ, တာယ ဝိဟာရသမာပတ္တိယာ မဇ္ဈန္ဟိကသမယံ ဝိဟရတိ; ယာယ ဝိဟာရသမာပတ္တိယာ အာကင္ခတိ သာယန္ဟသမယံ ဝိဟရိတုံ, တာယ ဝိဟာရသမာပတ္တိယာ သာယန္ဟသမယံ ဝိဟရတိ။ ဧဝရူပေန ခော, အာဝုသော မောဂ္ဂလ္လာန, ဘိက္ခုနာ ဂောသိင္ဂသာလဝနံ သောဘေယ္ယာ’’တိ။
338. Atha kho āyasmā mahāmoggallāno āyasmantaṃ sāriputtaṃ etadavoca – ‘‘byākataṃ kho, āvuso sāriputta, amhehi sabbeheva yathāsakaṃ paṭibhānaṃ. Tattha dāni mayaṃ āyasmantaṃ sāriputtaṃ pucchāma – ‘ramaṇīyaṃ, āvuso sāriputta, gosiṅgasālavanaṃ, dosinā ratti, sabbaphāliphullā sālā, dibbā, maññe, gandhā sampavanti; kathaṃrūpena, āvuso sāriputta, bhikkhunā gosiṅgasālavanaṃ sobheyyā’’’ti? ‘‘Idhāvuso moggallāna, bhikkhu cittaṃ vasaṃ vatteti, no ca bhikkhu cittassa vasena vattati. So yāya vihārasamāpattiyā ākaṅkhati pubbaṇhasamayaṃ viharituṃ, tāya vihārasamāpattiyā pubbaṇhasamayaṃ viharati; yāya vihārasamāpattiyā ākaṅkhati majjhanhikasamayaṃ 12 viharituṃ, tāya vihārasamāpattiyā majjhanhikasamayaṃ viharati; yāya vihārasamāpattiyā ākaṅkhati sāyanhasamayaṃ viharituṃ, tāya vihārasamāpattiyā sāyanhasamayaṃ viharati. Seyyathāpi, āvuso moggallāna, rañño vā rājamahāmattassa vā nānārattānaṃ dussānaṃ dussakaraṇḍako pūro assa. So yaññadeva dussayugaṃ ākaṅkheyya pubbaṇhasamayaṃ pārupituṃ, taṃ tadeva dussayugaṃ pubbaṇhasamayaṃ pārupeyya; yaññadeva dussayugaṃ ākaṅkheyya majjhanhikasamayaṃ pārupituṃ, taṃ tadeva dussayugaṃ majjhanhikasamayaṃ pārupeyya; yaññadeva dussayugaṃ ākaṅkheyya sāyanhasamayaṃ pārupituṃ, taṃ tadeva dussayugaṃ sāyanhasamayaṃ pārupeyya. Evameva kho, āvuso moggallāna, bhikkhu cittaṃ vasaṃ vatteti, no ca bhikkhu cittassa vasena vattati. So yāya vihārasamāpattiyā ākaṅkhati pubbaṇhasamayaṃ viharituṃ, tāya vihārasamāpattiyā pubbaṇhasamayaṃ viharati; yāya vihārasamāpattiyā ākaṅkhati majjhanhikasamayaṃ viharituṃ, tāya vihārasamāpattiyā majjhanhikasamayaṃ viharati; yāya vihārasamāpattiyā ākaṅkhati sāyanhasamayaṃ viharituṃ, tāya vihārasamāpattiyā sāyanhasamayaṃ viharati. Evarūpena kho, āvuso moggallāna, bhikkhunā gosiṅgasālavanaṃ sobheyyā’’ti.
၃၃၉. အထ ခော အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော တေ အာယသ္မန္တေ ဧတဒဝောစ – ‘‘ဗ္ယာကတံ ခော, အာဝုသော, အမ္ဟေဟိ သဗ္ဗေဟေဝ ယထာသကံ ပဋိဘာနံ။ အာယာမာဝုသော, ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိသ္သာမ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဧတမတ္ထံ ဘဂဝတော အာရောစေသ္သာမ။ ယထာ နော ဘဂဝာ ဗ္ယာကရိသ္သတိ တထာ နံ ဓာရေသ္သာမာ’’တိ။ ‘‘ဧဝမာဝုသော’’တိ ခော တေ အာယသ္မန္တော အာယသ္မတော သာရိပုတ္တသ္သ ပစ္စသ္သောသုံ။ အထ ခော တေ အာယသ္မန္တော ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိံသု; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခော အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘အဒ္ဒသံ ခော အဟံ, ဘန္တေ, အာယသ္မန္တဉ္စ ရေဝတံ အာယသ္မန္တဉ္စ အာနန္ဒံ ဒူရတောဝ အာဂစ္ဆန္တေ။ ဒိသ္ဝာန အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ ဧတဒဝောစံ – ‘ဧတု ခော အာယသ္မာ အာနန္ဒော! သ္ဝာဂတံ အာယသ္မတော အာနန္ဒသ္သ ဘဂဝတော ဥပဋ္ဌာကသ္သ ဘဂဝတော သန္တိကာဝစရသ္သ! ရမဏီယံ, အာဝုသော အာနန္ဒ, ဂောသိင္ဂသာလဝနံ, ဒောသိနာ ရတ္တိ, သဗ္ဗဖာလိဖုလ္လာ သာလာ, ဒိဗ္ဗာ, မညေ, ဂန္ဓာ သမ္ပဝန္တိ; ကထံရူပေန, အာဝုသော အာနန္ဒ, ဘိက္ခုနာ ဂောသိင္ဂသာလဝနံ သောဘေယ္ယာ’တိ? ဧဝံ ဝုတ္တေ, ဘန္တေ, အာယသ္မာ အာနန္ဒော မံ ဧတဒဝောစ – ‘ဣဓာဝုသော, သာရိပုတ္တ, ဘိက္ခု ဗဟုသ္သုတော ဟောတိ သုတဓရော။ပေ.။ အနုသယသမုဂ္ဃာတာယ။ ဧဝရူပေန ခော, အာဝုသော သာရိပုတ္တ, ဘိက္ခုနာ ဂောသိင္ဂသာလဝနံ သောဘေယ္ယာ’’’တိ။ ‘‘သာဓု သာဓု, သာရိပုတ္တ! ယထာ တံ အာနန္ဒောဝ သမ္မာ ဗ္ယာကရမာနော ဗ္ယာကရေယ္ယ။ အာနန္ဒော ဟိ, သာရိပုတ္တ, ဗဟုသ္သုတော သုတဓရော သုတသန္နိစယော။ ယေ တေ ဓမ္မာ အာဒိကလ္ယာဏာ မဇ္ဈေကလ္ယာဏာ ပရိယောသာနကလ္ယာဏာ သာတ္ထာ သဗ္ယဉ္ဇနာ; ကေဝလပရိပုဏ္ဏံ ပရိသုဒ္ဓံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ အဘိဝဒန္တိ, တထာရူပာသ္သ ဓမ္မာ ဗဟုသ္သုတာ ဟောန္တိ, ဓာတာ, ဝစသာ ပရိစိတာ, မနသာနုပေက္ခိတာ, ဒိဋ္ဌိယာ သုပ္ပဋိဝိဒ္ဓာ။ သော စတသ္သန္နံ ပရိသာနံ ဓမ္မံ ဒေသေတိ ပရိမဏ္ဍလေဟိ ပဒဗ္ယဉ္ဇနေဟိ အနုပ္ပဗန္ဓေဟိ အနုသယသမုဂ္ဃာတာယာ’’တိ။
339. Atha kho āyasmā sāriputto te āyasmante etadavoca – ‘‘byākataṃ kho, āvuso, amhehi sabbeheva yathāsakaṃ paṭibhānaṃ. Āyāmāvuso, yena bhagavā tenupasaṅkamissāma; upasaṅkamitvā etamatthaṃ bhagavato ārocessāma. Yathā no bhagavā byākarissati tathā naṃ dhāressāmā’’ti. ‘‘Evamāvuso’’ti kho te āyasmanto āyasmato sāriputtassa paccassosuṃ. Atha kho te āyasmanto yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā sāriputto bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘addasaṃ kho ahaṃ, bhante, āyasmantañca revataṃ āyasmantañca ānandaṃ dūratova āgacchante. Disvāna āyasmantaṃ ānandaṃ etadavocaṃ – ‘etu kho āyasmā ānando! Svāgataṃ āyasmato ānandassa bhagavato upaṭṭhākassa bhagavato santikāvacarassa! Ramaṇīyaṃ, āvuso ānanda, gosiṅgasālavanaṃ, dosinā ratti, sabbaphāliphullā sālā, dibbā, maññe, gandhā sampavanti; kathaṃrūpena, āvuso ānanda, bhikkhunā gosiṅgasālavanaṃ sobheyyā’ti? Evaṃ vutte, bhante, āyasmā ānando maṃ etadavoca – ‘idhāvuso, sāriputta, bhikkhu bahussuto hoti sutadharo…pe… anusayasamugghātāya. Evarūpena kho, āvuso sāriputta, bhikkhunā gosiṅgasālavanaṃ sobheyyā’’’ti. ‘‘Sādhu sādhu, sāriputta! Yathā taṃ ānandova sammā byākaramāno byākareyya. Ānando hi, sāriputta, bahussuto sutadharo sutasannicayo. Ye te dhammā ādikalyāṇā majjhekalyāṇā pariyosānakalyāṇā sātthā sabyañjanā; kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ abhivadanti, tathārūpāssa dhammā bahussutā honti, dhātā, vacasā paricitā, manasānupekkhitā, diṭṭhiyā suppaṭividdhā. So catassannaṃ parisānaṃ dhammaṃ deseti parimaṇḍalehi padabyañjanehi anuppabandhehi anusayasamugghātāyā’’ti.
၃၄၀. ‘‘ဧဝံ ဝုတ္တေ, အဟံ, ဘန္တေ, အာယသ္မန္တံ ရေဝတံ ဧတဒဝောစံ – ‘ဗ္ယာကတံ ခော, အာဝုသော ရေဝတ အာယသ္မတာ အာနန္ဒေန ယထာသကံ ပဋိဘာနံ။ တတ္ထ ဒာနိ မယံ အာယသ္မန္တံ ရေဝတံ ပုစ္ဆာမ – ရမဏီယံ, အာဝုသော ရေဝတ, ဂောသိင္ဂသာလဝနံ, ဒောသိနာ ရတ္တိ, သဗ္ဗဖာလိဖုလ္လာ သာလာ, ဒိဗ္ဗာ မညေ ဂန္ဓာ သမ္ပဝန္တိ။ ကထံရူပေန, အာဝုသော ရေဝတ, ဘိက္ခုနာ ဂောသိင္ဂသာလဝနံ သောဘေယ္ယာ’တိ? ဧဝံ ဝုတ္တေ, ဘန္တေ, အာယသ္မာ ရေဝတော မံ ဧတဒဝောစ – ‘ဣဓာဝုသော သာရိပုတ္တ ဘိက္ခု ပဋိသလ္လာနာရာမော ဟောတိ ပဋိသလ္လာနရတော , အဇ္ဈတ္တံ စေတောသမထမနုယုတ္တော, အနိရာကတဇ္ဈာနော, ဝိပသ္သနာယ သမန္နာဂတော, ဗ္ရူဟေတာ သုညာဂာရာနံ။ ဧဝရူပေန ခော, အာဝုသော သာရိပုတ္တ, ဘိက္ခုနာ ဂောသိင္ဂသာလဝနံ သောဘေယ္ယာ’’’တိ။ ‘‘သာဓု သာဓု, သာရိပုတ္တ! ယထာ တံ ရေဝတောဝ သမ္မာ ဗ္ယာကရမာနော ဗ္ယာကရေယ္ယ။ ရေဝတော ဟိ, သာရိပုတ္တ, ပဋိသလ္လာနာရာမော ပဋိသလ္လာနရတော, အဇ္ဈတ္တံ စေတောသမထမနုယုတ္တော အနိရာကတဇ္ဈာနော, ဝိပသ္သနာယ သမန္နာဂတော ဗ္ရူဟေတာ သုညာဂာရာန’’န္တိ။
340. ‘‘Evaṃ vutte, ahaṃ, bhante, āyasmantaṃ revataṃ etadavocaṃ – ‘byākataṃ kho, āvuso revata āyasmatā ānandena yathāsakaṃ paṭibhānaṃ. Tattha dāni mayaṃ āyasmantaṃ revataṃ pucchāma – ramaṇīyaṃ, āvuso revata, gosiṅgasālavanaṃ, dosinā ratti, sabbaphāliphullā sālā, dibbā maññe gandhā sampavanti. Kathaṃrūpena, āvuso revata, bhikkhunā gosiṅgasālavanaṃ sobheyyā’ti? Evaṃ vutte, bhante, āyasmā revato maṃ etadavoca – ‘idhāvuso sāriputta bhikkhu paṭisallānārāmo hoti paṭisallānarato , ajjhattaṃ cetosamathamanuyutto, anirākatajjhāno, vipassanāya samannāgato, brūhetā suññāgārānaṃ. Evarūpena kho, āvuso sāriputta, bhikkhunā gosiṅgasālavanaṃ sobheyyā’’’ti. ‘‘Sādhu sādhu, sāriputta! Yathā taṃ revatova sammā byākaramāno byākareyya. Revato hi, sāriputta, paṭisallānārāmo paṭisallānarato, ajjhattaṃ cetosamathamanuyutto anirākatajjhāno, vipassanāya samannāgato brūhetā suññāgārāna’’nti.
၃၄၁. ‘‘ဧဝံ ဝုတ္တေ, အဟံ, ဘန္တေ, အာယသ္မန္တံ အနုရုဒ္ဓံ ဧတဒဝောစံ – ‘ဗ္ယာကတံ ခော အာဝုသော အနုရုဒ္ဓ အာယသ္မတာ ရေဝတေန။ပေ.။ ကထံရူပေန, အာဝုသော အနုရုဒ္ဓ, ဘိက္ခုနာ ဂောသိင္ဂသာလဝနံ သောဘေယ္ယာ’တိ။ ဧဝံ ဝုတ္တေ, ဘန္တေ, အာယသ္မာ အနုရုဒ္ဓော မံ ဧတဒဝောစ – ‘ဣဓာဝုသော သာရိပုတ္တ, ဘိက္ခု ဒိဗ္ဗေန စက္ခုနာ ဝိသုဒ္ဓေန အတိက္ကန္တမာနုသကေန သဟသ္သံ လောကာနံ ဝောလောကေတိ။ သေယ္ယထာပိ, အာဝုသော သာရိပုတ္တ, စက္ခုမာ ပုရိသော။ပေ.။ ဧဝရူပေန ခော အာဝုသော သာရိပုတ္တ ဘိက္ခုနာ ဂောသိင္ဂသာလဝနံ သောဘေယ္ယာ’’’တိ။ ‘‘သာဓု သာဓု, သာရိပုတ္တ, ယထာ တံ အနုရုဒ္ဓောဝ သမ္မာ ဗ္ယာကရမာနော ဗ္ယာကရေယ္ယ။ အနုရုဒ္ဓော ဟိ, သာရိပုတ္တ, ဒိဗ္ဗေန စက္ခုနာ ဝိသုဒ္ဓေန အတိက္ကန္တမာနုသကေန သဟသ္သံ လောကာနံ ဝောလောကေတီ’’တိ။
341. ‘‘Evaṃ vutte, ahaṃ, bhante, āyasmantaṃ anuruddhaṃ etadavocaṃ – ‘byākataṃ kho āvuso anuruddha āyasmatā revatena…pe… kathaṃrūpena, āvuso anuruddha, bhikkhunā gosiṅgasālavanaṃ sobheyyā’ti. Evaṃ vutte, bhante, āyasmā anuruddho maṃ etadavoca – ‘idhāvuso sāriputta, bhikkhu dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena sahassaṃ lokānaṃ voloketi. Seyyathāpi, āvuso sāriputta, cakkhumā puriso…pe… evarūpena kho āvuso sāriputta bhikkhunā gosiṅgasālavanaṃ sobheyyā’’’ti. ‘‘Sādhu sādhu, sāriputta, yathā taṃ anuruddhova sammā byākaramāno byākareyya. Anuruddho hi, sāriputta, dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena sahassaṃ lokānaṃ voloketī’’ti.
၃၄၂. ‘‘ဧဝံ ဝုတ္တေ, အဟံ, ဘန္တေ, အာယသ္မန္တံ မဟာကသ္သပံ ဧတဒဝောစံ – ‘ဗ္ယာကတံ ခော, အာဝုသော ကသ္သပ အာယသ္မတာ အနုရုဒ္ဓေန ယထာသကံ ပဋိဘာနံ။ တတ္ထ ဒာနိ မယံ အာယသ္မန္တံ မဟာကသ္သပံ ပုစ္ဆာမ။ပေ.။ ကထံ ရူပေန ခော, အာဝုသော ကသ္သပ, ဘိက္ခုနာ ဂောသိင္ဂသာလဝနံ သောဘေယ္ယာ’တိ? ဧဝံ ဝုတ္တေ ဘန္တေ, အာယသ္မာ မဟာကသ္သပော မံ ဧတဒဝောစ – ‘ဣဓာဝုသော သာရိပုတ္တ, ဘိက္ခု အတ္တနာ စ အာရညိကော ဟောတိ အာရညိကတ္တသ္သ စ ဝဏ္ဏဝာဒီ, အတ္တနာ စ ပိဏ္ဍပာတိကော ဟောတိ။ပေ.။ အတ္တနာ စ ပံသုကူလိကော ဟောတိ။ပေ.။ အတ္တနာ စ တေစီဝရိကော ဟောတိ။ပေ.။ အတ္တနာ စ အပ္ပိစ္ဆော ဟောတိ။ပေ.။ အတ္တနာ စ သန္တုဋ္ဌော ဟောတိ။ပေ.။ အတ္တနာ စ ပဝိဝိတ္တော ဟောတိ။ပေ.။ အတ္တနာ စ အသံသဋ္ဌော ဟောတိ။ပေ.။ အတ္တနာ စ အာရဒ္ဓဝီရိယော ဟောတိ။ပေ.။ အတ္တနာ စ သီလသမ္ပန္နော ဟောတိ။ပေ.။ အတ္တနာ စ သမာဓိသမ္ပန္နော ဟောတိ။ပေ.။ အတ္တနာ စ ပညာသမ္ပန္နော ဟောတိ။ အတ္တနာ စ ဝိမုတ္တိသမ္ပန္နော ဟောတိ။ အတ္တနာ စ ဝိမုတ္တိဉာဏဒသ္သနသမ္ပန္နော ဟောတိ ဝိမုတ္တိဉာဏဒသ္သနသမ္ပဒာယ စ ဝဏ္ဏဝာဒီ။ ဧဝရူပေန ခော, အာဝုသော သာရိပုတ္တ, ဘိက္ခုနာ ဂောသိင္ဂသာလဝနံ သောဘေယ္ယာ’’’တိ ။ ‘‘သာဓု သာဓု, သာရိပုတ္တ! ယထာ တံ ကသ္သပောဝ သမ္မာ ဗ္ယာကရမာနော ဗ္ယာကရေယ္ယ။ ကသ္သပော ဟိ, သာရိပုတ္တ, အတ္တနာ စ အာရညိကော အာရညိကတ္တသ္သ စ ဝဏ္ဏဝာဒီ, အတ္တနာ စ ပိဏ္ဍပာတိကော ပိဏ္ဍပာတိကတ္တသ္သ စ ဝဏ္ဏဝာဒီ, အတ္တနာ စ ပံသုကူလိကော ပံသုကူလိကတ္တသ္သ စ ဝဏ္ဏဝာဒီ, အတ္တနာ စ တေစီဝရိကော တေစီဝရိကတ္တသ္သ စ ဝဏ္ဏဝာဒီ, အတ္တနာ စ အပ္ပိစ္ဆော အပ္ပိစ္ဆတာယ စ ဝဏ္ဏဝာဒီ, အတ္တနာ စ သန္တုဋ္ဌော သန္တုဋ္ဌိယာ စ ဝဏ္ဏဝာဒီ, အတ္တနာ စ ပဝိဝိတ္တော ပဝိဝေကသ္သ စ ဝဏ္ဏဝာဒီ, အတ္တနာ စ အသံသဋ္ဌော အသံသဂ္ဂသ္သ စ ဝဏ္ဏဝာဒီ, အတ္တနာ စ အာရဒ္ဓဝီရိယော ဝီရိယာရမ္ဘသ္သ စ ဝဏ္ဏဝာဒီ, အတ္တနာ စ သီလသမ္ပန္နော သီလသမ္ပဒာယ စ ဝဏ္ဏဝာဒီ, အတ္တနာ စ သမာဓိသမ္ပန္နော သမာဓိသမ္ပဒာယ စ ဝဏ္ဏဝာဒီ, အတ္တနာ စ ပညာသမ္ပန္နော ပညာသမ္ပဒာယ စ ဝဏ္ဏဝာဒီ, အတ္တနာ စ ဝိမုတ္တိသမ္ပန္နော ဝိမုတ္တိသမ္ပဒာယ စ ဝဏ္ဏဝာဒီ, အတ္တနာ စ ဝိမုတ္တိဉာဏဒသ္သနသမ္ပန္နော ဝိမုတ္တိဉာဏဒသ္သနသမ္ပဒာယ စ ဝဏ္ဏဝာဒီ’’တိ။
342. ‘‘Evaṃ vutte, ahaṃ, bhante, āyasmantaṃ mahākassapaṃ etadavocaṃ – ‘byākataṃ kho, āvuso kassapa āyasmatā anuruddhena yathāsakaṃ paṭibhānaṃ. Tattha dāni mayaṃ āyasmantaṃ mahākassapaṃ pucchāma…pe… kathaṃ rūpena kho, āvuso kassapa, bhikkhunā gosiṅgasālavanaṃ sobheyyā’ti? Evaṃ vutte bhante, āyasmā mahākassapo maṃ etadavoca – ‘idhāvuso sāriputta, bhikkhu attanā ca āraññiko hoti āraññikattassa ca vaṇṇavādī, attanā ca piṇḍapātiko hoti…pe… attanā ca paṃsukūliko hoti…pe… attanā ca tecīvariko hoti…pe… attanā ca appiccho hoti…pe… attanā ca santuṭṭho hoti…pe… attanā ca pavivitto hoti…pe… attanā ca asaṃsaṭṭho hoti…pe… attanā ca āraddhavīriyo hoti…pe… attanā ca sīlasampanno hoti…pe… attanā ca samādhisampanno hoti…pe… attanā ca paññāsampanno hoti… attanā ca vimuttisampanno hoti… attanā ca vimuttiñāṇadassanasampanno hoti vimuttiñāṇadassanasampadāya ca vaṇṇavādī. Evarūpena kho, āvuso sāriputta, bhikkhunā gosiṅgasālavanaṃ sobheyyā’’’ti . ‘‘Sādhu sādhu, sāriputta! Yathā taṃ kassapova sammā byākaramāno byākareyya. Kassapo hi, sāriputta, attanā ca āraññiko āraññikattassa ca vaṇṇavādī, attanā ca piṇḍapātiko piṇḍapātikattassa ca vaṇṇavādī, attanā ca paṃsukūliko paṃsukūlikattassa ca vaṇṇavādī, attanā ca tecīvariko tecīvarikattassa ca vaṇṇavādī, attanā ca appiccho appicchatāya ca vaṇṇavādī, attanā ca santuṭṭho santuṭṭhiyā ca vaṇṇavādī, attanā ca pavivitto pavivekassa ca vaṇṇavādī, attanā ca asaṃsaṭṭho asaṃsaggassa ca vaṇṇavādī, attanā ca āraddhavīriyo vīriyārambhassa ca vaṇṇavādī, attanā ca sīlasampanno sīlasampadāya ca vaṇṇavādī, attanā ca samādhisampanno samādhisampadāya ca vaṇṇavādī, attanā ca paññāsampanno paññāsampadāya ca vaṇṇavādī, attanā ca vimuttisampanno vimuttisampadāya ca vaṇṇavādī, attanā ca vimuttiñāṇadassanasampanno vimuttiñāṇadassanasampadāya ca vaṇṇavādī’’ti.
၃၄၃. ‘‘ဧဝံ ဝုတ္တေ, အဟံ ဘန္တေ အာယသ္မန္တံ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနံ ဧတဒဝောစံ – ‘ဗ္ယာကတံ ခော, အာဝုသော မောဂ္ဂလ္လာန, အာယသ္မတာ မဟာကသ္သပေန ယထာသကံ ပဋိဘာနံ။ တတ္ထ ဒာနိ မယံ အာယသ္မန္တံ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနံ ပုစ္ဆာမ။ပေ.။ ကထံရူပေန, အာဝုသော မောဂ္ဂလ္လာန, ဘိက္ခုနာ ဂောသိင္ဂသာလဝနံ သောဘေယ္ယာ’တိ? ဧဝံ ဝုတ္တေ, ဘန္တေ, အာယသ္မာ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော မံ ဧတဒဝောစ – ‘ဣဓာဝုသော သာရိပုတ္တ, ဒ္ဝေ ဘိက္ခူ အဘိဓမ္မကထံ ကထေန္တိ။ တေ အညမညံ ပဉ္ဟံ ပုစ္ဆန္တိ, အညမညသ္သ ပဉ္ဟံ ပုဋ္ဌာ ဝိသ္သဇ္ဇေန္တိ, နော စ သံသာဒေန္တိ, ဓမ္မီ စ နေသံ ကထာ ပဝတ္တိနီ ဟောတိ။ ဧဝရူပေန ခော, အာဝုသော သာရိပုတ္တ, ဘိက္ခုနာ ဂောသိင္ဂသာလဝနံ သောဘေယ္ယာ’’’တိ။ ‘‘သာဓု သာဓု, သာရိပုတ္တ, ယထာ တံ မောဂ္ဂလ္လာနောဝ သမ္မာ ဗ္ယာကရမာနော ဗ္ယာကရေယ္ယ။ မောဂ္ဂလ္လာနော ဟိ, သာရိပုတ္တ, ဓမ္မကထိကော’’တိ။
343. ‘‘Evaṃ vutte, ahaṃ bhante āyasmantaṃ mahāmoggallānaṃ etadavocaṃ – ‘byākataṃ kho, āvuso moggallāna, āyasmatā mahākassapena yathāsakaṃ paṭibhānaṃ. Tattha dāni mayaṃ āyasmantaṃ mahāmoggallānaṃ pucchāma…pe… kathaṃrūpena, āvuso moggallāna, bhikkhunā gosiṅgasālavanaṃ sobheyyā’ti? Evaṃ vutte, bhante, āyasmā mahāmoggallāno maṃ etadavoca – ‘idhāvuso sāriputta, dve bhikkhū abhidhammakathaṃ kathenti. Te aññamaññaṃ pañhaṃ pucchanti, aññamaññassa pañhaṃ puṭṭhā vissajjenti, no ca saṃsādenti, dhammī ca nesaṃ kathā pavattinī hoti. Evarūpena kho, āvuso sāriputta, bhikkhunā gosiṅgasālavanaṃ sobheyyā’’’ti. ‘‘Sādhu sādhu, sāriputta, yathā taṃ moggallānova sammā byākaramāno byākareyya. Moggallāno hi, sāriputta, dhammakathiko’’ti.
၃၄၄. ဧဝံ ဝုတ္တေ, အာယသ္မာ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘အထ ခ္ဝာဟံ, ဘန္တေ, အာယသ္မန္တံ သာရိပုတ္တံ ဧတဒဝောစံ – ‘ဗ္ယာကတံ ခော, အာဝုသော သာရိပုတ္တ, အမ္ဟေဟိ သဗ္ဗေဟေဝ ယထာသကံ ပဋိဘာနံ။ တတ္ထ ဒာနိ မယံ အာယသ္မန္တံ သာရိပုတ္တံ ပုစ္ဆာမ – ရမဏီယံ, အာဝုသော သာရိပုတ္တ, ဂောသိင္ဂသာလဝနံ, ဒောသိနာ ရတ္တိ, သဗ္ဗဖာလိဖုလ္လာ သာလာ, ဒိဗ္ဗာ, မညေ, ဂန္ဓာ သမ္ပဝန္တိ။ ကထံရူပေန, အာဝုသော သာရိပုတ္တ, ဘိက္ခုနာ ဂောသိင္ဂသာလဝနံ သောဘေယ္ယာ’တိ? ဧဝံ ဝုတ္တေ, ဘန္တေ, အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော မံ ဧတဒဝောစ – ‘ဣဓာဝုသော, မောဂ္ဂလ္လာန, ဘိက္ခု စိတ္တံ ဝသံ ဝတ္တေတိ နော စ ဘိက္ခု စိတ္တသ္သ ဝသေန ဝတ္တတိ။ သော ယာယ ဝိဟာရသမာပတ္တိယာ အာကင္ခတိ ပုဗ္ဗဏ္ဟသမယံ ဝိဟရိတုံ, တာယ ဝိဟာရသမာပတ္တိယာ ပုဗ္ဗဏ္ဟသမယံ ဝိဟရတိ; ယာယ ဝိဟာရသမာပတ္တိယာ အာကင္ခတိ မဇ္ဈန္ဟိကသမယံ ဝိဟရိတုံ, တာယ ဝိဟာရသမာပတ္တိယာ မဇ္ဈန္ဟိကသမယံ ဝိဟရတိ; ယာယ ဝိဟာရသမာပတ္တိယာ အာကင္ခတိ သာယန္ဟသမယံ ဝိဟရိတုံ, တာယ ဝိဟာရသမာပတ္တိယာ သာယန္ဟသမယံ ဝိဟရတိ။ သေယ္ယထာပိ, အာဝုသော မောဂ္ဂလ္လာန, ရညော ဝာ ရာဇမဟာမတ္တသ္သ ဝာ နာနာရတ္တာနံ ဒုသ္သာနံ ဒုသ္သကရဏ္ဍကော ပူရော အသ္သ။ သော ယညဒေဝ ဒုသ္သယုဂံ အာကင္ခေယ္ယ ပုဗ္ဗဏ္ဟသမယံ ပာရုပိတုံ , တံ တဒေဝ ဒုသ္သယုဂံ ပုဗ္ဗဏ္ဟသမယံ ပာရုပေယ္ယ; ယညဒေဝ ဒုသ္သယုဂံ အာကင္ခေယ္ယ မဇ္ဈန္ဟိကသမယံ ပာရုပိတုံ, တံ တဒေဝ ဒုသ္သယုဂံ မဇ္ဈန္ဟိကသမယံ ပာရုပေယ္ယ; ယညဒေဝ ဒုသ္သယုဂံ အာကင္ခေယ္ယ သာယန္ဟသမယံ ပာရုပိတုံ, တံ တဒေဝ ဒုသ္သယုဂံ သာယန္ဟသမယံ ပာရုပေယ္ယ။ ဧဝမေဝ ခော, အာဝုသော မောဂ္ဂလ္လာန, ဘိက္ခု စိတ္တံ ဝသံ ဝတ္တေတိ, နော စ ဘိက္ခု စိတ္တသ္သ ဝသေန ဝတ္တတိ။ သော ယာယ ဝိဟာရသမာပတ္တိယာ အာကင္ခတိ ပုဗ္ဗဏ္ဟသမယံ ဝိဟရိတုံ, တာယ ဝိဟာရသမာပတ္တိယာ ပုဗ္ဗဏ္ဟသမယံ ဝိဟရတိ; ယာယ ဝိဟာရသမာပတ္တိယာ အာကင္ခတိ မဇ္ဈန္ဟိကသမယံ ဝိဟရိတုံ, တာယ ဝိဟာရသမာပတ္တိယာ မဇ္ဈန္ဟိကသမယံ ဝိဟရတိ; ယာယ ဝိဟာရသမာပတ္တိယာ အာကင္ခတိ သာယန္ဟသမယံ ဝိဟရိတုံ, တာယ ဝိဟာရသမာပတ္တိယာ သာယန္ဟသမယံ ဝိဟရတိ။ ဧဝရူပေန ခော, အာဝုသော မောဂ္ဂလ္လာန, ဘိက္ခုနာ ဂောသိင္ဂသာလဝနံ သောဘေယ္ယာ’’’တိ။ ‘‘သာဓု သာဓု, မောဂ္ဂလ္လာန! ယထာ တံ သာရိပုတ္တောဝ သမ္မာ ဗ္ယာကရမာနော ဗ္ယာကရေယ္ယ။ သာရိပုတ္တော ဟိ, မောဂ္ဂလ္လာန, စိတ္တံ ဝသံ ဝတ္တေတိ နော စ သာရိပုတ္တော စိတ္တသ္သ ဝသေန ဝတ္တတိ။ သော ယာယ ဝိဟာရသမာပတ္တိယာ အာကင္ခတိ ပုဗ္ဗဏ္ဟသမယံ ဝိဟရိတုံ, တာယ ဝိဟာရသမာပတ္တိယာ ပုဗ္ဗဏ္ဟသမယံ ဝိဟရတိ; ယာယ ဝိဟာရသမာပတ္တိယာ အာကင္ခတိ မဇ္ဈန္ဟိကသမယံ ဝိဟရိတုံ, တာယ ဝိဟာရသမာပတ္တိယာ မဇ္ဈန္ဟိကသမယံ ဝိဟရတိ; ယာယ ဝိဟာရသမာပတ္တိယာ အာကင္ခတိ သာယန္ဟသမယံ ဝိဟရိတုံ, တာယ ဝိဟာရသမာပတ္တိယာ သာယန္ဟသမယံ ဝိဟရတီ’’တိ။
344. Evaṃ vutte, āyasmā mahāmoggallāno bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘atha khvāhaṃ, bhante, āyasmantaṃ sāriputtaṃ etadavocaṃ – ‘byākataṃ kho, āvuso sāriputta, amhehi sabbeheva yathāsakaṃ paṭibhānaṃ. Tattha dāni mayaṃ āyasmantaṃ sāriputtaṃ pucchāma – ramaṇīyaṃ, āvuso sāriputta, gosiṅgasālavanaṃ, dosinā ratti, sabbaphāliphullā sālā, dibbā, maññe, gandhā sampavanti. Kathaṃrūpena, āvuso sāriputta, bhikkhunā gosiṅgasālavanaṃ sobheyyā’ti? Evaṃ vutte, bhante, āyasmā sāriputto maṃ etadavoca – ‘idhāvuso, moggallāna, bhikkhu cittaṃ vasaṃ vatteti no ca bhikkhu cittassa vasena vattati. So yāya vihārasamāpattiyā ākaṅkhati pubbaṇhasamayaṃ viharituṃ, tāya vihārasamāpattiyā pubbaṇhasamayaṃ viharati; yāya vihārasamāpattiyā ākaṅkhati majjhanhikasamayaṃ viharituṃ, tāya vihārasamāpattiyā majjhanhikasamayaṃ viharati; yāya vihārasamāpattiyā ākaṅkhati sāyanhasamayaṃ viharituṃ, tāya vihārasamāpattiyā sāyanhasamayaṃ viharati. Seyyathāpi, āvuso moggallāna, rañño vā rājamahāmattassa vā nānārattānaṃ dussānaṃ dussakaraṇḍako pūro assa. So yaññadeva dussayugaṃ ākaṅkheyya pubbaṇhasamayaṃ pārupituṃ , taṃ tadeva dussayugaṃ pubbaṇhasamayaṃ pārupeyya; yaññadeva dussayugaṃ ākaṅkheyya majjhanhikasamayaṃ pārupituṃ, taṃ tadeva dussayugaṃ majjhanhikasamayaṃ pārupeyya; yaññadeva dussayugaṃ ākaṅkheyya sāyanhasamayaṃ pārupituṃ, taṃ tadeva dussayugaṃ sāyanhasamayaṃ pārupeyya. Evameva kho, āvuso moggallāna, bhikkhu cittaṃ vasaṃ vatteti, no ca bhikkhu cittassa vasena vattati. So yāya vihārasamāpattiyā ākaṅkhati pubbaṇhasamayaṃ viharituṃ, tāya vihārasamāpattiyā pubbaṇhasamayaṃ viharati; yāya vihārasamāpattiyā ākaṅkhati majjhanhikasamayaṃ viharituṃ, tāya vihārasamāpattiyā majjhanhikasamayaṃ viharati; yāya vihārasamāpattiyā ākaṅkhati sāyanhasamayaṃ viharituṃ, tāya vihārasamāpattiyā sāyanhasamayaṃ viharati. Evarūpena kho, āvuso moggallāna, bhikkhunā gosiṅgasālavanaṃ sobheyyā’’’ti. ‘‘Sādhu sādhu, moggallāna! Yathā taṃ sāriputtova sammā byākaramāno byākareyya. Sāriputto hi, moggallāna, cittaṃ vasaṃ vatteti no ca sāriputto cittassa vasena vattati. So yāya vihārasamāpattiyā ākaṅkhati pubbaṇhasamayaṃ viharituṃ, tāya vihārasamāpattiyā pubbaṇhasamayaṃ viharati; yāya vihārasamāpattiyā ākaṅkhati majjhanhikasamayaṃ viharituṃ, tāya vihārasamāpattiyā majjhanhikasamayaṃ viharati; yāya vihārasamāpattiyā ākaṅkhati sāyanhasamayaṃ viharituṃ, tāya vihārasamāpattiyā sāyanhasamayaṃ viharatī’’ti.
၃၄၅. ဧဝံ ဝုတ္တေ, အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ကသ္သ နု ခော, ဘန္တေ, သုဘာသိတ’’န္တိ? ‘‘သဗ္ဗေသံ ဝော, သာရိပုတ္တ, သုဘာသိတံ ပရိယာယေန။ အပိ စ မမပိ သုဏာထ ယထာရူပေန ဘိက္ခုနာ ဂောသိင္ဂသာလဝနံ သောဘေယ္ယ။ ဣဓ, သာရိပုတ္တ, ဘိက္ခု ပစ္ဆာဘတ္တံ ပိဏ္ဍပာတပဋိက္ကန္တော နိသီဒတိ ပလ္လင္ကံ အာဘုဇိတ္ဝာ ဥဇုံ ကာယံ ပဏိဓာယ ပရိမုခံ သတိံ ဥပဋ္ဌပေတ္ဝာ – ‘န တာဝာဟံ ဣမံ ပလ္လင္ကံ ဘိန္ဒိသ္သာမိ ယာဝ မေ နာနုပာဒာယ အာသဝေဟိ စိတ္တံ ဝိမုစ္စိသ္သတီ’တိ။ ဧဝရူပေန ခော, သာရိပုတ္တ, ဘိက္ခုနာ ဂောသိင္ဂသာလဝနံ သောဘေယ္ယာ’’တိ။
345. Evaṃ vutte, āyasmā sāriputto bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘kassa nu kho, bhante, subhāsita’’nti? ‘‘Sabbesaṃ vo, sāriputta, subhāsitaṃ pariyāyena. Api ca mamapi suṇātha yathārūpena bhikkhunā gosiṅgasālavanaṃ sobheyya. Idha, sāriputta, bhikkhu pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto nisīdati pallaṅkaṃ ābhujitvā ujuṃ kāyaṃ paṇidhāya parimukhaṃ satiṃ upaṭṭhapetvā – ‘na tāvāhaṃ imaṃ pallaṅkaṃ bhindissāmi yāva me nānupādāya āsavehi cittaṃ vimuccissatī’ti. Evarūpena kho, sāriputta, bhikkhunā gosiṅgasālavanaṃ sobheyyā’’ti.
ဣဒမဝောစ ဘဂဝာ။ အတ္တမနာ တေ အာယသ္မန္တော 13 ဘဂဝတော ဘာသိတံ အဘိနန္ဒုန္တိ။
Idamavoca bhagavā. Attamanā te āyasmanto 14 bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti.
မဟာဂောသိင္ဂသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ ဒုတိယံ။
Mahāgosiṅgasuttaṃ niṭṭhitaṃ dutiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဇ္ဈိမနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ၂. မဟာဂောသိင္ဂသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 2. Mahāgosiṅgasuttavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / မဇ္ဈိမနိကာယ (ဋီကာ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ၂. မဟာဂောသိင္ဂသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 2. Mahāgosiṅgasuttavaṇṇanā
