| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / မဇ္ဈိမနိကာယ (ဋီကာ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) |
၃. မဟာကစ္စာနဘဒ္ဒေကရတ္တသုတ္တဝဏ္ဏနာ
3. Mahākaccānabhaddekarattasuttavaṇṇanā
၂၇၉. ဥဏ္ဟဘာဝေန တပနတော တပံ ဥဒကံ ဧတသ္သာတိ တပောဒာ, ရဟဒော။ တေနာဟ ‘‘တတ္တောဒကသ္သ ရဟဒသ္သာ’’တိ။ သင္ခေပေန ဝုတ္တမတ္ထံ ဝိတ္ထာရတော ဒသ္သေတုံ, ‘‘ဝေဘာရပဗ္ဗတသ္သာ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ တတော ဥဒကရဟဒတော, တံ ရဟဒံ ဥပနိသ္သာယာတိ အတ္ထော။ နာဂဘဝနာဂတောပိ ဟိ သော ရဟဒော တတော ဥပရိ မနုသ္သလောကေ ဇလာသယေန သမ္ဗဒ္ဓော ဟောတိ။ တေန ဝုတ္တံ – ‘‘တပောဒာ နာမ နဒီ သန္ဒတီ’’တိ။ ဧဒိသာတိ ကုထိတာ ဥဏ္ဟာ, အန္ဝတ္ထနာမဝသေန တပောဒာတိ စ ဝုစ္စတီတိ အတ္ထော။ ပေတလောကောတိ ပေတာနံ ဝသနဋ္ဌာနံ ပစ္စေကနိရယံ သန္ဓာယာဟ။ ဣမသ္သ ပန အာရာမသ္သာတိ တပောဒာရာမသ္သ။ တတောတိ တပောဒာသင္ခာတနဒိတော။ မဟာဥဒကရဟဒောတိ မဟာဥဒကဘရိတံ ပလ္လလံ။
279. Uṇhabhāvena tapanato tapaṃ udakaṃ etassāti tapodā, rahado. Tenāha ‘‘tattodakassa rahadassā’’ti. Saṅkhepena vuttamatthaṃ vitthārato dassetuṃ, ‘‘vebhārapabbatassā’’tiādi vuttaṃ. Tato udakarahadato, taṃ rahadaṃ upanissāyāti attho. Nāgabhavanāgatopi hi so rahado tato upari manussaloke jalāsayena sambaddho hoti. Tena vuttaṃ – ‘‘tapodā nāma nadī sandatī’’ti. Edisāti kuthitā uṇhā, anvatthanāmavasena tapodāti ca vuccatīti attho. Petalokoti petānaṃ vasanaṭṭhānaṃ paccekanirayaṃ sandhāyāha. Imassa pana ārāmassāti tapodārāmassa. Tatoti tapodāsaṅkhātanadito. Mahāudakarahadoti mahāudakabharitaṃ pallalaṃ.
၂၈၀. သမိဒ္ဓောတိ ဥဠာရော, ပရိပုဏ္ဏောယေဝာတိ အတ္ထော။ အာဒိမ္ဟိ ဗ္ရဟ္မစရိယမသ္သာတိ အာဒိဗ္ရဟ္မစရိယော, သော ဧဝ အာဒိဗ္ရဟ္မစရိယကော။ တေနာဟ ‘‘ပုဗ္ဗဘာဂပ္ပဋိပတ္တိဘူတော’’တိ။ ‘‘အတီတံ အနာဂတံ ပစ္စုပ္ပန္န’’န္တိ အဒ္ဓဘေဒမုခေန သင္ခတဓမ္မဗောဓဝစနံ။
280.Samiddhoti uḷāro, paripuṇṇoyevāti attho. Ādimhi brahmacariyamassāti ādibrahmacariyo, so eva ādibrahmacariyako. Tenāha ‘‘pubbabhāgappaṭipattibhūto’’ti. ‘‘Atītaṃ anāgataṃ paccuppanna’’nti addhabhedamukhena saṅkhatadhammabodhavacanaṃ.
၂၈၂. ကာမံ ခန္ဓာဒိဝသေန ဝိဘဇနံ သာဓာရဏံ, ပဌမဒုတိယစတုတ္ထသုတ္တေသု ပန ခန္ဓဝသေန ဝိဘဇနံ ကတ္ဝာ ဣဓ တထာ အကတ္ဝာ ဧဝံ ဒေသနာယ ဌပနံ တတော အညထာ အာယတနဝသေန ဝိဘဇနတ္ထံ။ ဧဝံ ဝိဘိန္နာ ဟိ သင္ခေပဝိတ္ထာရတော အနဝသေသာ သမ္မသနုပဂာ ဓမ္မာ ဝိဘဇိတ္ဝာ ဒသ္သိတာ ဟောန္တိ; အယံ ကိရေတ္ထ ဘဂဝတော အဇ္ဈာသယော ထေရေန နယတော ဂဟိတောတိ ဒသ္သေတုံ, ‘‘ဣမသ္မိံ ကိရာ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ ဒ္ဝာဒသာယတနဝသေနေဝ မာတိကံ ဌပေသီတိ လောကိယာနိ ဒ္ဝာဒသာယတနာနိ ဧဝ သန္ဓာယ မာတိကံ ဌပေသိ, ယထာ တီသု သုတ္တေသု ခန္ဓဝသေန ဝိဘတ္တံ, ဧဝံ ယဒိ ဘဂဝတာ ဣဓာပိ ဝိဘဇနံ ဣစ္ဆိတံ သိယာ, တထာ ဝိဘဇေယ္ယ, ယသ္မာ ပန တထာ အဝိဘဇိတ္ဝာဝ ဂန္ဓကုဋိံ ပဝိဋ္ဌော, တသ္မာ ဒ္ဝာဒသာယတနဝသေနေဝေတ္ထ ဝိဘဇနံ ဘဂဝတာ စ အဓိပ္ပေတန္တိ နယဂ္ဂာဟေ ဌတ္ဝာ ထေရော ဝိဘဇိ။ တေနာဟ – ‘‘နယံ ပဋိလဘိတ္ဝာ ဧဝမာဟာ’’တိ။ ဘာရိယံ ကတန္တိ ဒုက္ကရံ ကတံ။ အပဒေ ပဒံ ဒသ္သိတံ အာကာသေ ပဒံ ကတံ သာဓာရဏသ္သ အတ္ထသ္သ ဝိသိဋ္ဌဝိသယတာယ ဒသ္သိတတ္တာ။ နိကန္တိဝိညာဏန္တိ နိကန္တိတဏ္ဟာယ သမ္ပယုတ္တံ ဝိညာဏံ, ‘‘ဆန္ဒရာဂပ္ပဋိဗဒ္ဓံ ဟောတီ’’တိ ဝစနတော။ မနောတိ ဘဝင္ဂစိတ္တံ မနောဒ္ဝာရိကဇဝနာနံ ဒ္ဝာရဘူတံ။
282. Kāmaṃ khandhādivasena vibhajanaṃ sādhāraṇaṃ, paṭhamadutiyacatutthasuttesu pana khandhavasena vibhajanaṃ katvā idha tathā akatvā evaṃ desanāya ṭhapanaṃ tato aññathā āyatanavasena vibhajanatthaṃ. Evaṃ vibhinnā hi saṅkhepavitthārato anavasesā sammasanupagā dhammā vibhajitvā dassitā honti; ayaṃ kirettha bhagavato ajjhāsayo therena nayato gahitoti dassetuṃ, ‘‘imasmiṃ kirā’’tiādi vuttaṃ. Tattha dvādasāyatanavaseneva mātikaṃ ṭhapesīti lokiyāni dvādasāyatanāni eva sandhāya mātikaṃ ṭhapesi, yathā tīsu suttesu khandhavasena vibhattaṃ, evaṃ yadi bhagavatā idhāpi vibhajanaṃ icchitaṃ siyā, tathā vibhajeyya, yasmā pana tathā avibhajitvāva gandhakuṭiṃ paviṭṭho, tasmā dvādasāyatanavasenevettha vibhajanaṃ bhagavatā ca adhippetanti nayaggāhe ṭhatvā thero vibhaji. Tenāha – ‘‘nayaṃ paṭilabhitvā evamāhā’’ti. Bhāriyaṃ katanti dukkaraṃ kataṃ. Apade padaṃ dassitaṃ ākāse padaṃ kataṃ sādhāraṇassa atthassa visiṭṭhavisayatāya dassitattā. Nikantiviññāṇanti nikantitaṇhāya sampayuttaṃ viññāṇaṃ, ‘‘chandarāgappaṭibaddhaṃ hotī’’ti vacanato. Manoti bhavaṅgacittaṃ manodvārikajavanānaṃ dvārabhūtaṃ.
၂၈၃. ပတ္ထနာဝသေန ဌပေသီတိ ပတ္ထနာဝသေန စိတ္တံ ပဝတ္တေသိ။
283.Patthanāvasena ṭhapesīti patthanāvasena cittaṃ pavattesi.
မဟာကစ္စာနဘဒ္ဒေကရတ္တသုတ္တဝဏ္ဏနာယ လီနတ္ထပ္ပကာသနာ
Mahākaccānabhaddekarattasuttavaṇṇanāya līnatthappakāsanā
သမတ္တာ။
Samattā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / မဇ္ဈိမနိကာယ • Majjhimanikāya / ၃. မဟာကစ္စာနဘဒ္ဒေကရတ္တသုတ္တံ • 3. Mahākaccānabhaddekarattasuttaṃ
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဇ္ဈိမနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ၃. မဟာကစ္စာနဘဒ္ဒေကရတ္တသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 3. Mahākaccānabhaddekarattasuttavaṇṇanā
