| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ • Saṃyuttanikāya |
၄. မဟကပာဋိဟာရိယသုတ္တံ
4. Mahakapāṭihāriyasuttaṃ
၃၄၆. ဧကံ သမယံ သမ္ဗဟုလာ ထေရာ ဘိက္ခူ မစ္ဆိကာသဏ္ဍေ ဝိဟရန္တိ အမ္ဗာဋကဝနေ။ အထ ခော စိတ္တော ဂဟပတိ ယေန ထေရာ ဘိက္ခူ တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ထေရေ ဘိက္ခူ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခော စိတ္တော ဂဟပတိ ထေရေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝောစ – ‘‘အဓိဝာသေန္တု မေ, ဘန္တေ ထေရာ, သ္ဝာတနာယ ဂောကုလေ ဘတ္တ’’န္တိ။ အဓိဝာသေသုံ ခော ထေရာ ဘိက္ခူ တုဏ္ဟီဘာဝေန။ အထ ခော စိတ္တော ဂဟပတိ ထေရာနံ ဘိက္ခူနံ အဓိဝာသနံ ဝိဒိတ္ဝာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ထေရေ ဘိက္ခူ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ပဒက္ခိဏံ ကတ္ဝာ ပက္ကာမိ။ အထ ခော ထေရာ ဘိက္ခူ တသ္သာ ရတ္တိယာ အစ္စယေန ပုဗ္ဗဏ္ဟသမယံ နိဝာသေတ္ဝာ ပတ္တစီဝရမာဒာယ ယေန စိတ္တသ္သ ဂဟပတိနော ဂောကုလံ တေနုပသင္ကမိံသု; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ပညတ္တေ အာသနေ နိသီဒိံသု။
346. Ekaṃ samayaṃ sambahulā therā bhikkhū macchikāsaṇḍe viharanti ambāṭakavane. Atha kho citto gahapati yena therā bhikkhū tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā there bhikkhū abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho citto gahapati there bhikkhū etadavoca – ‘‘adhivāsentu me, bhante therā, svātanāya gokule bhatta’’nti. Adhivāsesuṃ kho therā bhikkhū tuṇhībhāvena. Atha kho citto gahapati therānaṃ bhikkhūnaṃ adhivāsanaṃ viditvā uṭṭhāyāsanā there bhikkhū abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi. Atha kho therā bhikkhū tassā rattiyā accayena pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya yena cittassa gahapatino gokulaṃ tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdiṃsu.
အထ ခော စိတ္တော ဂဟပတိ ထေရေ ဘိက္ခူ ပဏီတေန သပ္ပိပာယာသေန သဟတ္ထာ သန္တပ္ပေသိ သမ္ပဝာရေသိ။ အထ ခော ထေရာ ဘိက္ခူ ဘုတ္တာဝိနော ဩနီတပတ္တပာဏိနော ဥဋ္ဌာယာသနာ ပက္ကမိံသု။ စိတ္တောပိ ခော ဂဟပတိ ‘သေသကံ ဝိသ္သဇ္ဇေထာ’တိ ဝတ္ဝာ ထေရေ ဘိက္ခူ ပိဋ္ဌိတော ပိဋ္ဌိတော အနုဗန္ဓိ။ တေန ခော ပန သမယေန ဥဏ္ဟံ ဟောတိ ကုထိတံ 1; တေ စ ထေရာ ဘိက္ခူ ပဝေလိယမာနေန မညေ ကာယေန ဂစ္ဆန္တိ, ယထာ တံ ဘောဇနံ ဘုတ္တာဝိနော။
Atha kho citto gahapati there bhikkhū paṇītena sappipāyāsena sahatthā santappesi sampavāresi. Atha kho therā bhikkhū bhuttāvino onītapattapāṇino uṭṭhāyāsanā pakkamiṃsu. Cittopi kho gahapati ‘sesakaṃ vissajjethā’ti vatvā there bhikkhū piṭṭhito piṭṭhito anubandhi. Tena kho pana samayena uṇhaṃ hoti kuthitaṃ 2; te ca therā bhikkhū paveliyamānena maññe kāyena gacchanti, yathā taṃ bhojanaṃ bhuttāvino.
တေန ခော ပန သမယေန အာယသ္မာ မဟကော တသ္မိံ ဘိက္ခုသင္ဃေ သဗ္ဗနဝကော ဟောတိ။ အထ ခော အာယသ္မာ မဟကော အာယသ္မန္တံ ထေရံ ဧတဒဝောစ – ‘‘သာဓု ခ္ဝသ္သ, ဘန္တေ ထေရ, သီတကော စ ဝာတော ဝာယေယ္ယ, အဗ္ဘသမ္ပိလာပော 3 စ အသ္သ, ဒေဝော စ ဧကမေကံ ဖုသာယေယ္ယာ’’တိ။
Tena kho pana samayena āyasmā mahako tasmiṃ bhikkhusaṅghe sabbanavako hoti. Atha kho āyasmā mahako āyasmantaṃ theraṃ etadavoca – ‘‘sādhu khvassa, bhante thera, sītako ca vāto vāyeyya, abbhasampilāpo 4 ca assa, devo ca ekamekaṃ phusāyeyyā’’ti.
‘‘သာဓု ခ္ဝသ္သ, အာဝုသော မဟက, ယံ သီတကော စ ဝာတော ဝာယေယ္ယ, အဗ္ဘသမ္ပိလာပော စ အသ္သ, ဒေဝော စ ဧကမေကံ ဖုသာယေယ္ယာ’’တိ။ အထ ခော အာယသ္မာ မဟကော တထာရူပံ ဣဒ္ဓာဘိသင္ခာရံ အဘိသင္ခရိ 5 ယထာ သီတကော စ ဝာတော ဝာယိ, အဗ္ဘသမ္ပိလာပော စ အသ္သ 6, ဒေဝော စ ဧကမေကံ ဖုသိ။ အထ ခော စိတ္တသ္သ ဂဟပတိနော ဧတဒဟောသိ – ‘‘ယော ခော ဣမသ္မိံ ဘိက္ခုသင္ဃေ သဗ္ဗနဝကော ဘိက္ခု တသ္သာယံ ဧဝရူပော ဣဒ္ဓာနုဘာဝော’’တိ ။ အထ ခော အာယသ္မာ မဟကော အာရာမံ သမ္ပာပုဏိတ္ဝာ အာယသ္မန္တံ ထေရံ ဧတဒဝောစ – ‘‘အလမေတ္တာဝတာ, ဘန္တေ ထေရာ’’တိ? ‘‘အလမေတ္တာဝတာ, အာဝုသော မဟက! ကတမေတ္တာဝတာ, အာဝုသော မဟက! ပူဇိတမေတ္တာဝတာ, အာဝုသော မဟကော’’တိ ။ အထ ခော ထေရာ ဘိက္ခူ ယထာဝိဟာရံ အဂမံသု။ အာယသ္မာပိ မဟကော သကံ ဝိဟာရံ အဂမာသိ။
‘‘Sādhu khvassa, āvuso mahaka, yaṃ sītako ca vāto vāyeyya, abbhasampilāpo ca assa, devo ca ekamekaṃ phusāyeyyā’’ti. Atha kho āyasmā mahako tathārūpaṃ iddhābhisaṅkhāraṃ abhisaṅkhari 7 yathā sītako ca vāto vāyi, abbhasampilāpo ca assa 8, devo ca ekamekaṃ phusi. Atha kho cittassa gahapatino etadahosi – ‘‘yo kho imasmiṃ bhikkhusaṅghe sabbanavako bhikkhu tassāyaṃ evarūpo iddhānubhāvo’’ti . Atha kho āyasmā mahako ārāmaṃ sampāpuṇitvā āyasmantaṃ theraṃ etadavoca – ‘‘alamettāvatā, bhante therā’’ti? ‘‘Alamettāvatā, āvuso mahaka! Katamettāvatā, āvuso mahaka! Pūjitamettāvatā, āvuso mahako’’ti . Atha kho therā bhikkhū yathāvihāraṃ agamaṃsu. Āyasmāpi mahako sakaṃ vihāraṃ agamāsi.
အထ ခော စိတ္တော ဂဟပတိ ယေနာယသ္မာ မဟကော တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ အာယသ္မန္တံ မဟကံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခော စိတ္တော ဂဟပတိ အာယသ္မန္တံ မဟကံ ဧတဒဝောစ – ‘‘သာဓု မေ, ဘန္တေ, အယ္ယော မဟကော ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မံ ဣဒ္ဓိပာဋိဟာရိယံ ဒသ္သေတူ’’တိ။ ‘‘တေန ဟိ တ္ဝံ, ဂဟပတိ, အာလိန္ဒေ ဥတ္တရာသင္ဂံ ပညပေတ္ဝာ တိဏကလာပံ ဩကာသေဟီ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’တိ ခော စိတ္တော ဂဟပတိ အာယသ္မတော မဟကသ္သ ပဋိသ္သုတ္ဝာ အာလိန္ဒေ ဥတ္တရာသင္ဂံ ပညပေတ္ဝာ တိဏကလာပံ ဩကာသေသိ။ အထ ခော အာယသ္မာ မဟကော ဝိဟာရံ ပဝိသိတ္ဝာ သူစိဃဋိကံ ဒတ္ဝာ တထာရူပံ ဣဒ္ဓာဘိသင္ခာရံ အဘိသင္ခရိ ယထာ တာလစ္ဆိဂ္ဂဠေန စ အဂ္ဂဠန္တရိကာယ စ အစ္စိ နိက္ခမိတ္ဝာ တိဏာနိ ဈာပေသိ, ဥတ္တရာသင္ဂံ န ဈာပေသိ။ အထ ခော စိတ္တော ဂဟပတိ ဥတ္တရာသင္ဂံ ပပ္ဖောဋေတ္ဝာ သံဝိဂ္ဂော လောမဟဋ္ဌဇာတော ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ။ အထ ခော အာယသ္မာ မဟကော ဝိဟာရာ နိက္ခမိတ္ဝာ စိတ္တံ ဂဟပတိံ ဧတဒဝောစ – ‘‘အလမေတ္တာဝတာ, ဂဟပတီ’’တိ?
Atha kho citto gahapati yenāyasmā mahako tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ mahakaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho citto gahapati āyasmantaṃ mahakaṃ etadavoca – ‘‘sādhu me, bhante, ayyo mahako uttarimanussadhammaṃ iddhipāṭihāriyaṃ dassetū’’ti. ‘‘Tena hi tvaṃ, gahapati, ālinde uttarāsaṅgaṃ paññapetvā tiṇakalāpaṃ okāsehī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho citto gahapati āyasmato mahakassa paṭissutvā ālinde uttarāsaṅgaṃ paññapetvā tiṇakalāpaṃ okāsesi. Atha kho āyasmā mahako vihāraṃ pavisitvā sūcighaṭikaṃ datvā tathārūpaṃ iddhābhisaṅkhāraṃ abhisaṅkhari yathā tālacchiggaḷena ca aggaḷantarikāya ca acci nikkhamitvā tiṇāni jhāpesi, uttarāsaṅgaṃ na jhāpesi. Atha kho citto gahapati uttarāsaṅgaṃ papphoṭetvā saṃviggo lomahaṭṭhajāto ekamantaṃ aṭṭhāsi. Atha kho āyasmā mahako vihārā nikkhamitvā cittaṃ gahapatiṃ etadavoca – ‘‘alamettāvatā, gahapatī’’ti?
‘‘အလမေတ္တာဝတာ , ဘန္တေ မဟက! ကတမေတ္တာဝတာ, ဘန္တေ, မဟက! ပူဇိတမေတ္တာဝတာ, ဘန္တေ မဟက! အဘိရမတု, ဘန္တေ, အယ္ယော မဟကော မစ္ဆိကာသဏ္ဍေ။ ရမဏီယံ အမ္ဗာဋကဝနံ။ အဟံ အယ္ယသ္သ မဟကသ္သ ဥသ္သုက္ကံ ကရိသ္သာမိ စီဝရပိဏ္ဍပာတသေနာသနဂိလာနပ္ပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရာန’’န္တိ။ ‘‘ကလ္ယာဏံ ဝုစ္စတိ, ဂဟပတီ’’တိ။ အထ ခော အာယသ္မာ မဟကော သေနာသနံ သံသာမေတ္ဝာ ပတ္တစီဝရမာဒာယ မစ္ဆိကာသဏ္ဍမ္ဟာ ပက္ကာမိ။ ယံ မစ္ဆိကာသဏ္ဍမ္ဟာ ပက္ကာမိ, တထာ ပက္ကန္တောဝ အဟောသိ; န ပုန ပစ္စာဂစ္ဆီတိ။ စတုတ္ထံ။
‘‘Alamettāvatā , bhante mahaka! Katamettāvatā, bhante, mahaka! Pūjitamettāvatā, bhante mahaka! Abhiramatu, bhante, ayyo mahako macchikāsaṇḍe. Ramaṇīyaṃ ambāṭakavanaṃ. Ahaṃ ayyassa mahakassa ussukkaṃ karissāmi cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānappaccayabhesajjaparikkhārāna’’nti. ‘‘Kalyāṇaṃ vuccati, gahapatī’’ti. Atha kho āyasmā mahako senāsanaṃ saṃsāmetvā pattacīvaramādāya macchikāsaṇḍamhā pakkāmi. Yaṃ macchikāsaṇḍamhā pakkāmi, tathā pakkantova ahosi; na puna paccāgacchīti. Catutthaṃ.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / သံယုတ္တနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ၄. မဟကပာဋိဟာရိယသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 4. Mahakapāṭihāriyasuttavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / သံယုတ္တနိကာယ (ဋီကာ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ၄. မဟကပာဋိဟာရိယသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 4. Mahakapāṭihāriyasuttavaṇṇanā
