| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / မဇ္ဈိမနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) |
၄. မဟာမာလုက္ယသုတ္တဝဏ္ဏနာ
4. Mahāmālukyasuttavaṇṇanā
၁၂၉. ဧဝံ မေ သုတန္တိ မဟာမာလုက္ယသုတ္တံ။ တတ္ထ ဩရမ္ဘာဂိယာနီတိ ဟေဋ္ဌာ ကောဋ္ဌာသိကာနိ ကာမဘဝေ နိဗ္ဗတ္တိသံဝတ္တနိကာနိ။ သံယောဇနာနီတိ ဗန္ဓနာနိ။ ကသ္သ ခော နာမာတိ ကသ္သ ဒေဝသ္သ ဝာ မနုသ္သသ္သ ဝာ ဒေသိတာနိ ဓာရေသိ, ကိံ တ္ဝမေဝေကော အသ္သောသိ, န အညော ကောစီတိ? အနုသေတီတိ အပ္ပဟီနတာယ အနုသေတိ။ အနုသယမာနော သံယောဇနံ နာမ ဟောတိ။
129.Evaṃme sutanti mahāmālukyasuttaṃ. Tattha orambhāgiyānīti heṭṭhā koṭṭhāsikāni kāmabhave nibbattisaṃvattanikāni. Saṃyojanānīti bandhanāni. Kassakho nāmāti kassa devassa vā manussassa vā desitāni dhāresi, kiṃ tvameveko assosi, na añño kocīti? Anusetīti appahīnatāya anuseti. Anusayamāno saṃyojanaṃ nāma hoti.
ဧတ္ထ စ ဘဂဝတာ သံယောဇနံ ပုစ္ဆိတံ, ထေရေနပိ သံယောဇနမေဝ ဗ္ယာကတံ။ ဧဝံ သန္တေပိ တသ္သ ဝာဒေ ဘဂဝတာ ဒောသော အာရောပိတော။ သော ကသ္မာတိ စေ? ထေရသ္သ တထာလဒ္ဓိကတ္တာ။ အယဉ္ဟိ တသ္သ လဒ္ဓိ ‘‘သမုဒာစာရက္ခဏေယေဝ ကိလေသေဟိ သံယုတ္တော နာမ ဟောတိ, ဣတရသ္မိံ ခဏေ အသံယုတ္တော’’တိ။ တေနသ္သ ဘဂဝတာ ဒောသော အာရောပိတော။ အထာယသ္မာ အာနန္ဒော စိန္တေသိ – ‘‘ဘဂဝတာ ဘိက္ခုသင္ဃသ္သ ဓမ္မံ ဒေသေသ္သာမီတိ အတ္တနော ဓမ္မတာယေဝ အယံ ဓမ္မဒေသနာ အာရဒ္ဓာ, သာ ဣမိနာ အပဏ္ဍိတေန ဘိက္ခုနာ ဝိသံဝာဒိတာ။ ဟန္ဒာဟံ ဘဂဝန္တံ ယာစိတ္ဝာ ဘိက္ခူနံ ဓမ္မံ ဒေသေသ္သာမီ’’တိ။ သော ဧဝမကာသိ။ တံ ဒသ္သေတုံ ‘‘ဧဝံ ဝုတ္တေ အာယသ္မာ အာနန္ဒော’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။
Ettha ca bhagavatā saṃyojanaṃ pucchitaṃ, therenapi saṃyojanameva byākataṃ. Evaṃ santepi tassa vāde bhagavatā doso āropito. So kasmāti ce? Therassa tathāladdhikattā. Ayañhi tassa laddhi ‘‘samudācārakkhaṇeyeva kilesehi saṃyutto nāma hoti, itarasmiṃ khaṇe asaṃyutto’’ti. Tenassa bhagavatā doso āropito. Athāyasmā ānando cintesi – ‘‘bhagavatā bhikkhusaṅghassa dhammaṃ desessāmīti attano dhammatāyeva ayaṃ dhammadesanā āraddhā, sā iminā apaṇḍitena bhikkhunā visaṃvāditā. Handāhaṃ bhagavantaṃ yācitvā bhikkhūnaṃ dhammaṃ desessāmī’’ti. So evamakāsi. Taṃ dassetuṃ ‘‘evaṃ vutte āyasmā ānando’’tiādi vuttaṃ.
တတ္ထ သက္ကာယဒိဋ္ဌိပရိယုဋ္ဌိတေနာတိ သက္ကာယဒိဋ္ဌိယာ ဂဟိတေန အဘိဘူတေန။ သက္ကာယဒိဋ္ဌိပရေတေနာတိ သက္ကာယဒိဋ္ဌိယာ အနုဂတေန။ နိသ္သရဏန္တိ ဒိဋ္ဌိနိသ္သရဏံ နာမ နိဗ္ဗာနံ, တံ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနာတိ။ အပ္ပဋိဝိနီတာတိ အဝိနောဒိတာ အနီဟဋာ။ ဩရမ္ဘာဂိယံ သံယောဇနန္တိ ဟေဋ္ဌာဘာဂိယသံယောဇနံ နာမ ဟောတိ။ သေသပဒေသုပိ ဧသေဝ နယော။ သုက္ကပက္ခော ဥတ္တာနတ္ထောယေဝ။ ‘‘သာနုသယာ ပဟီယတီ’’တိ ဝစနတော ပနေတ္ထ ဧကစ္စေ ‘‘အညံ သံယောဇနံ အညော အနုသယော’’တိ ဝဒန္တိ။ ‘‘ယထာ ဟိ သဗ္ယဉ္ဇနံ ဘတ္တ’’န္တိ ဝုတ္တေ ဘတ္တတော အညံ ဗ္ယဉ္ဇနံ ဟောတိ, ဧဝံ ‘‘သာနုသယာ’’တိ ဝစနတော ပရိယုဋ္ဌာနသက္ကာယဒိဋ္ဌိတော အညေန အနုသယေန ဘဝိတဗ္ဗန္တိ တေသံ လဒ္ဓိ။ တေ ‘‘သသီသံ ပာရုပိတ္ဝာ’’တိအာဒီဟိ ပဋိက္ခိပိတဗ္ဗာ။ န ဟိ သီသတော အညော ပုရိသော အတ္ထိ။ အထာပိ သိယာ – ‘‘ယဒိ တဒေဝ သံယောဇနံ သော အနုသယော, ဧဝံ သန္တေ ဘဂဝတာ ထေရသ္သ တရုဏူပမော ဥပာရမ္ဘော ဒုအာရောပိတော ဟောတီ’’တိ။ န ဒုအာရောပိတော, ကသ္မာ? ဧဝံလဒ္ဓိကတ္တာတိ ဝိတ္ထာရိတမေတံ။ တသ္မာ သောယေဝ ကိလေသော ဗန္ဓနဋ္ဌေန သံယောဇနံ, အပ္ပဟီနဋ္ဌေန အနုသယောတိ ဣမမတ္ထံ သန္ဓာယ ဘဂဝတာ ‘‘သာနုသယာ ပဟီယတီ’’တိ ဧဝံ ဝုတ္တန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။
Tattha sakkāyadiṭṭhipariyuṭṭhitenāti sakkāyadiṭṭhiyā gahitena abhibhūtena. Sakkāyadiṭṭhiparetenāti sakkāyadiṭṭhiyā anugatena. Nissaraṇanti diṭṭhinissaraṇaṃ nāma nibbānaṃ, taṃ yathābhūtaṃ nappajānāti. Appaṭivinītāti avinoditā anīhaṭā. Orambhāgiyaṃ saṃyojananti heṭṭhābhāgiyasaṃyojanaṃ nāma hoti. Sesapadesupi eseva nayo. Sukkapakkho uttānatthoyeva. ‘‘Sānusayā pahīyatī’’ti vacanato panettha ekacce ‘‘aññaṃ saṃyojanaṃ añño anusayo’’ti vadanti. ‘‘Yathā hi sabyañjanaṃ bhatta’’nti vutte bhattato aññaṃ byañjanaṃ hoti, evaṃ ‘‘sānusayā’’ti vacanato pariyuṭṭhānasakkāyadiṭṭhito aññena anusayena bhavitabbanti tesaṃ laddhi. Te ‘‘sasīsaṃ pārupitvā’’tiādīhi paṭikkhipitabbā. Na hi sīsato añño puriso atthi. Athāpi siyā – ‘‘yadi tadeva saṃyojanaṃ so anusayo, evaṃ sante bhagavatā therassa taruṇūpamo upārambho duāropito hotī’’ti. Na duāropito, kasmā? Evaṃladdhikattāti vitthāritametaṃ. Tasmā soyeva kileso bandhanaṭṭhena saṃyojanaṃ, appahīnaṭṭhena anusayoti imamatthaṃ sandhāya bhagavatā ‘‘sānusayā pahīyatī’’ti evaṃ vuttanti veditabbaṃ.
၁၃၂. တစံ ဆေတ္ဝာတိအာဒီသု ဣဒံ ဩပမ္မသံသန္ဒနံ – တစစ္ဆေဒော ဝိယ ဟိ သမာပတ္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ, ဖေဂ္ဂုစ္ဆေဒော ဝိယ ဝိပသ္သနာ, သာရစ္ဆေဒော ဝိယ မဂ္ဂော။ ပဋိပဒာ ပန လောကိယလောကုတ္တရမိသ္သကာဝ ဝဋ္ဋတိ။ ဧဝမေတေ ဒဋ္ဌဗ္ဗာတိ ဧဝရူပာ ပုဂ္ဂလာ ဧဝံ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ။
132.Tacaṃ chetvātiādīsu idaṃ opammasaṃsandanaṃ – tacacchedo viya hi samāpatti daṭṭhabbā, pheggucchedo viya vipassanā, sāracchedo viya maggo. Paṭipadā pana lokiyalokuttaramissakāva vaṭṭati. Evamete daṭṭhabbāti evarūpā puggalā evaṃ daṭṭhabbā.
၁၃၃. ဥပဓိဝိဝေကာတိ ဥပဓိဝိဝေကေန။ ဣမိနာ ပဉ္စကာမဂုဏဝိဝေကော ကထိတော။ အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ပဟာနာတိ ဣမိနာ နီဝရဏပ္ပဟာနံ ကထိတံ။ ကာယဒုဋ္ဌုလ္လာနံ ပဋိပ္ပသ္သဒ္ဓိယာတိ ဣမိနာ ကာယာလသိယပဋိပ္ပသ္သဒ္ဓိ ကထိတာ။ ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟီတိ ဥပဓိဝိဝေကေန ကာမေဟိ ဝိနာ ဟုတ္ဝာ။ ဝိဝိစ္စ အကုသလေဟီတိ အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ပဟာနေန ကာယဒုဋ္ဌုလ္လာနံ ပဋိပ္ပသ္သဒ္ဓိယာ စ အကုသလေဟိ ဝိနာ ဟုတ္ဝာ။ ယဒေဝ တတ္ထ ဟောတီတိ ယံ တတ္ထ အန္တောသမာပတ္တိက္ခဏေယေဝ သမာပတ္တိသမုဋ္ဌိတဉ္စ ရူပာဒိဓမ္မဇာတံ ဟောတိ။ တေ ဓမ္မေတိ တေ ရူပဂတန္တိအာဒိနာ နယေန ဝုတ္တေ ရူပာဒယော ဓမ္မေ။ အနိစ္စတောတိ န နိစ္စတော။ ဒုက္ခတောတိ န သုခတော။ ရောဂတောတိအာဒီသု အာဗာဓဋ္ဌေန ရောဂတော, အန္တောဒောသဋ္ဌေန ဂဏ္ဍတော, အနုပဝိဒ္ဓဋ္ဌေန ဒုက္ခဇနနဋ္ဌေန စ သလ္လတော, ဒုက္ခဋ္ဌေန အဃတော, ရောဂဋ္ဌေန အာဗာဓတော, အသကဋ္ဌေန ပရတော, ပလုဇ္ဇနဋ္ဌေန ပလောကတော, နိသ္သတ္တဋ္ဌေန သုညတော, န အတ္တဋ္ဌေန အနတ္တတော။ တတ္ထ အနိစ္စတော, ပလောကတောတိ ဒ္ဝီဟိ ပဒေဟိ အနိစ္စလက္ခဏံ ကထိတံ, ဒုက္ခတောတိအာဒီဟိ ဆဟိ ဒုက္ခလက္ခဏံ, ပရတော သုညတော အနတ္တတောတိ တီဟိ အနတ္တလက္ခဏံ။
133.Upadhivivekāti upadhivivekena. Iminā pañcakāmaguṇaviveko kathito. Akusalānaṃ dhammānaṃ pahānāti iminā nīvaraṇappahānaṃ kathitaṃ. Kāyaduṭṭhullānaṃ paṭippassaddhiyāti iminā kāyālasiyapaṭippassaddhi kathitā. Vivicceva kāmehīti upadhivivekena kāmehi vinā hutvā. Vivicca akusalehīti akusalānaṃ dhammānaṃ pahānena kāyaduṭṭhullānaṃ paṭippassaddhiyā ca akusalehi vinā hutvā. Yadeva tattha hotīti yaṃ tattha antosamāpattikkhaṇeyeva samāpattisamuṭṭhitañca rūpādidhammajātaṃ hoti. Tedhammeti te rūpagatantiādinā nayena vutte rūpādayo dhamme. Aniccatoti na niccato. Dukkhatoti na sukhato. Rogatotiādīsu ābādhaṭṭhena rogato, antodosaṭṭhena gaṇḍato, anupaviddhaṭṭhena dukkhajananaṭṭhena ca sallato, dukkhaṭṭhena aghato, rogaṭṭhena ābādhato, asakaṭṭhena parato, palujjanaṭṭhena palokato, nissattaṭṭhena suññato, na attaṭṭhena anattato. Tattha aniccato, palokatoti dvīhi padehi aniccalakkhaṇaṃ kathitaṃ, dukkhatotiādīhi chahi dukkhalakkhaṇaṃ, parato suññato anattatoti tīhi anattalakkhaṇaṃ.
သော တေဟိ ဓမ္မေဟီတိ သော တေဟိ ဧဝံ တိလက္ခဏံ အာရောပေတ္ဝာ ဒိဋ္ဌေဟိ အန္တောသမာပတ္တိယံ ပဉ္စက္ခန္ဓဓမ္မေဟိ။ စိတ္တံ ပဋိဝာပေတီတိ စိတ္တံ ပဋိသံဟရတိ မောစေတိ အပနေတိ။ ဥပသံဟရတီတိ ဝိပသ္သနာစိတ္တံ တာဝ သဝနဝသေန ထုတိဝသေန ပရိယတ္တိဝသေန ပညတ္တိဝသေန စ ဧတံ သန္တံ နိဗ္ဗာနန္တိ ဧဝံ အသင္ခတာယ အမတာယ ဓာတုယာ ဥပသံဟရတိ။ မဂ္ဂစိတ္တံ နိဗ္ဗာနံ အာရမ္မဏကရဏဝသေနေဝ ဧတံ သန္တမေတံ ပဏီတန္တိ န ဧဝံ ဝဒတိ, ဣမိနာ ပန အာကာရေန တံ ပဋိဝိဇ္ဈန္တော တတ္ထ စိတ္တံ ဥပသံဟရတီတိ အတ္ထော။ သော တတ္ထ ဌိတောတိ တာယ တိလက္ခဏာရမ္မဏာယ ဝိပသ္သနာယ ဌိတော။ အာသဝာနံ ခယံ ပာပုဏာတီတိ အနုက္ကမေန စတ္တာရော မဂ္ဂေ ဘာဝေတ္ဝာ ပာပုဏာတိ ။ တေနေဝ ဓမ္မရာဂေနာတိ သမထဝိပသ္သနာဓမ္မေ ဆန္ဒရာဂေန။ သမထဝိပသ္သနာသု ဟိ သဗ္ဗသော ဆန္ဒရာဂံ ပရိယာဒာတုံ သက္ကောန္တော အရဟတ္တံ ပာပုဏာတိ, အသက္ကောန္တော အနာဂာမီ ဟောတိ။
So tehi dhammehīti so tehi evaṃ tilakkhaṇaṃ āropetvā diṭṭhehi antosamāpattiyaṃ pañcakkhandhadhammehi. Cittaṃ paṭivāpetīti cittaṃ paṭisaṃharati moceti apaneti. Upasaṃharatīti vipassanācittaṃ tāva savanavasena thutivasena pariyattivasena paññattivasena ca etaṃ santaṃ nibbānanti evaṃ asaṅkhatāya amatāya dhātuyā upasaṃharati. Maggacittaṃ nibbānaṃ ārammaṇakaraṇavaseneva etaṃ santametaṃ paṇītanti na evaṃ vadati, iminā pana ākārena taṃ paṭivijjhanto tattha cittaṃ upasaṃharatīti attho. So tattha ṭhitoti tāya tilakkhaṇārammaṇāya vipassanāya ṭhito. Āsavānaṃ khayaṃ pāpuṇātīti anukkamena cattāro magge bhāvetvā pāpuṇāti . Teneva dhammarāgenāti samathavipassanādhamme chandarāgena. Samathavipassanāsu hi sabbaso chandarāgaṃ pariyādātuṃ sakkonto arahattaṃ pāpuṇāti, asakkonto anāgāmī hoti.
ယဒေဝ တတ္ထ ဟောတိ ဝေဒနာဂတန္တိ ဣဓ ပန ရူပံ န ဂဟိတံ။ ကသ္မာ? သမတိက္ကန္တတ္တာ။ အယဉ္ဟိ ဟေဋ္ဌာ ရူပာဝစရဇ္ဈာနံ သမာပဇ္ဇိတ္ဝာ ရူပံ အတိက္ကမိတ္ဝာ အရူပာဝစရသမာပတ္တိံ သမာပန္နောတိ သမထဝသေနပိနေန ရူပံ အတိက္ကန္တံ, ဟေဋ္ဌာ ရူပံ သမ္မဒေဝ သမ္မသိတ္ဝာ တံ အတိက္ကမ္မ ဣဒာနိ အရူပံ သမ္မသတီတိ ဝိပသ္သနာဝသေနပိနေန ရူပံ အတိက္ကန္တံ။ အရူပေ ပန သဗ္ဗသောပိ ရူပံ နတ္ထီတိ တံ သန္ဓာယပိ ဣဓ ရူပံ န ဂဟိတံ။
Yadevatattha hoti vedanāgatanti idha pana rūpaṃ na gahitaṃ. Kasmā? Samatikkantattā. Ayañhi heṭṭhā rūpāvacarajjhānaṃ samāpajjitvā rūpaṃ atikkamitvā arūpāvacarasamāpattiṃ samāpannoti samathavasenapinena rūpaṃ atikkantaṃ, heṭṭhā rūpaṃ sammadeva sammasitvā taṃ atikkamma idāni arūpaṃ sammasatīti vipassanāvasenapinena rūpaṃ atikkantaṃ. Arūpe pana sabbasopi rūpaṃ natthīti taṃ sandhāyapi idha rūpaṃ na gahitaṃ.
အထ ကိဉ္စရဟီတိ ကိံ ပုစ္ဆာမီတိ ပုစ္ဆတိ? သမထဝသေန ဂစ္ဆတော စိတ္တေကဂ္ဂတာ ဓုရံ ဟောတိ, သော စေတောဝိမုတ္တော နာမ။ ဝိပသ္သနာဝသေန ဂစ္ဆတော ပညာ ဓုရံ ဟောတိ, သော ပညာဝိမုတ္တော နာမာတိ ဧတ္ထ ထေရသ္သ ကင္ခာ နတ္ထိ။ အယံ သဘာဝဓမ္မောယေဝ, သမထဝသေနေဝ ပန ဂစ္ဆန္တေသု ဧကော စေတောဝိမုတ္တော နာမ ဟောတိ, ဧကော ပညာဝိမုတ္တော။ ဝိပသ္သနာဝသေန ဂစ္ဆန္တေသုပိ ဧကော ပညာဝိမုတ္တော နာမ ဟောတိ, ဧကော စေတောဝိမုတ္တောတိ ဧတ္ထ ကိံ ကာရဏန္တိ ပုစ္ဆတိ။
Atha kiñcarahīti kiṃ pucchāmīti pucchati? Samathavasena gacchato cittekaggatā dhuraṃ hoti, so cetovimutto nāma. Vipassanāvasena gacchato paññā dhuraṃ hoti, so paññāvimutto nāmāti ettha therassa kaṅkhā natthi. Ayaṃ sabhāvadhammoyeva, samathavaseneva pana gacchantesu eko cetovimutto nāma hoti, eko paññāvimutto. Vipassanāvasena gacchantesupi eko paññāvimutto nāma hoti, eko cetovimuttoti ettha kiṃ kāraṇanti pucchati.
ဣန္ဒ္ရိယဝေမတ္တတံ ဝဒာမီတိ ဣန္ဒ္ရိယနာနတ္တတံ ဝဒာမိ။ ဣဒံ ဝုတ္တံ ဟောတိ, န တ္ဝံ, အာနန္ဒ, ဒသ ပာရမိယော ပူရေတ္ဝာ သဗ္ဗညုတံ ပဋိဝိဇ္ဈိ, တေန တေ ဧတံ အပာကဋံ။ အဟံ ပန ပဋိဝိဇ္ဈိံ, တေန မေ ဧတံ ပာကဋံ။ ဧတ္ထ ဟိ ဣန္ဒ္ရိယနာနတ္တတာ ကာရဏံ။ သမထဝသေနေဝ ဟိ ဂစ္ဆန္တေသု ဧကသ္သ ဘိက္ခုနော စိတ္တေကဂ္ဂတာ ဓုရံ ဟောတိ, သော စေတောဝိမုတ္တော နာမ ဟောတိ။ ဧကသ္သ ပညာ ဓုရံ ဟောတိ, သော ပညာဝိမုတ္တော နာမ ဟောတိ။ ဝိပသ္သနာဝသေနေဝ စ ဂစ္ဆန္တေသု ဧကသ္သ ပညာ ဓုရံ ဟောတိ, သော ပညာဝိမုတ္တော နာမ ဟောတိ။ ဧကသ္သ စိတ္တေကဂ္ဂတာ ဓုရံ ဟောတိ, သော စေတောဝိမုတ္တော နာမ ဟောတိ။ ဒ္ဝေ အဂ္ဂသာဝကာ သမထဝိပသ္သနာဓုရေန အရဟတ္တံ ပတ္တာ။ တေသု ဓမ္မသေနာပတိ ပညာဝိမုတ္တော ဇာတော, မဟာမောဂ္ဂလ္လာနတ္ထေရော စေတောဝိမုတ္တော။ ဣတိ ဣန္ဒ္ရိယဝေမတ္တမေတ္ထ ကာရဏန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ သေသံ သဗ္ဗတ္ထ ဥတ္တာနမေဝာတိ။
Indriyavemattataṃ vadāmīti indriyanānattataṃ vadāmi. Idaṃ vuttaṃ hoti, na tvaṃ, ānanda, dasa pāramiyo pūretvā sabbaññutaṃ paṭivijjhi, tena te etaṃ apākaṭaṃ. Ahaṃ pana paṭivijjhiṃ, tena me etaṃ pākaṭaṃ. Ettha hi indriyanānattatā kāraṇaṃ. Samathavaseneva hi gacchantesu ekassa bhikkhuno cittekaggatā dhuraṃ hoti, so cetovimutto nāma hoti. Ekassa paññā dhuraṃ hoti, so paññāvimutto nāma hoti. Vipassanāvaseneva ca gacchantesu ekassa paññā dhuraṃ hoti, so paññāvimutto nāma hoti. Ekassa cittekaggatā dhuraṃ hoti, so cetovimutto nāma hoti. Dve aggasāvakā samathavipassanādhurena arahattaṃ pattā. Tesu dhammasenāpati paññāvimutto jāto, mahāmoggallānatthero cetovimutto. Iti indriyavemattamettha kāraṇanti veditabbaṃ. Sesaṃ sabbattha uttānamevāti.
ပပဉ္စသူဒနိယာ မဇ္ဈိမနိကာယဋ္ဌကထာယ
Papañcasūdaniyā majjhimanikāyaṭṭhakathāya
မဟာမာလုက္ယသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Mahāmālukyasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / မဇ္ဈိမနိကာယ • Majjhimanikāya / ၄. မဟာမာလုက္ယသုတ္တံ • 4. Mahāmālukyasuttaṃ
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / မဇ္ဈိမနိကာယ (ဋီကာ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ၄. မဟာမာလုက္ယသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 4. Mahāmālukyasuttavaṇṇanā
