| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ • Saṃyuttanikāya |
၅. မဟာရုက္ခသုတ္တံ
5. Mahārukkhasuttaṃ
၅၅. သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ။ပေ.။ ‘‘ဥပာဒာနိယေသု, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မေသု အသ္သာဒာနုပသ္သိနော ဝိဟရတော တဏ္ဟာ ပဝဍ္ဎတိ။ တဏ္ဟာပစ္စယာ ဥပာဒာနံ; ဥပာဒာနပစ္စယာ ဘဝော။ပေ.။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ’’။
55. Sāvatthiyaṃ viharati…pe… ‘‘upādāniyesu, bhikkhave, dhammesu assādānupassino viharato taṇhā pavaḍḍhati. Taṇhāpaccayā upādānaṃ; upādānapaccayā bhavo…pe… evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti’’.
‘‘သေယ္ယထာပိ, ဘိက္ခဝေ, မဟာရုက္ခော။ တသ္သ ယာနိ စေဝ မူလာနိ အဓောဂမာနိ, ယာနိ စ တိရိယင္ဂမာနိ, သဗ္ဗာနိ တာနိ ဥဒ္ဓံ ဩဇံ အဘိဟရန္တိ။ ဧဝဉ္ဟိ သော, ဘိက္ခဝေ, မဟာရုက္ခော တဒာဟာရော တဒုပာဒာနော စိရံ ဒီဃမဒ္ဓာနံ တိဋ္ဌေယ္ယ။ ဧဝမေဝ ခော, ဘိက္ခဝေ, ဥပာဒာနိယေသု ဓမ္မေသု အသ္သာဒာနုပသ္သိနော ဝိဟရတော တဏ္ဟာ ပဝဍ္ဎတိ။ တဏ္ဟာပစ္စယာ ဥပာဒာနံ။ပေ.။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။
‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, mahārukkho. Tassa yāni ceva mūlāni adhogamāni, yāni ca tiriyaṅgamāni, sabbāni tāni uddhaṃ ojaṃ abhiharanti. Evañhi so, bhikkhave, mahārukkho tadāhāro tadupādāno ciraṃ dīghamaddhānaṃ tiṭṭheyya. Evameva kho, bhikkhave, upādāniyesu dhammesu assādānupassino viharato taṇhā pavaḍḍhati. Taṇhāpaccayā upādānaṃ…pe… evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
‘‘ဥပာဒာနိယေသု , ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မေသု အာဒီနဝာနုပသ္သိနော ဝိဟရတော တဏ္ဟာ နိရုဇ္ဈတိ။ တဏ္ဟာနိရောဓာ ဥပာဒာနနိရောဓော; ဥပာဒာနနိရောဓာ ဘဝနိရောဓော။ပေ.။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ နိရောဓော ဟောတိ။
‘‘Upādāniyesu , bhikkhave, dhammesu ādīnavānupassino viharato taṇhā nirujjhati. Taṇhānirodhā upādānanirodho; upādānanirodhā bhavanirodho…pe… evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hoti.
‘‘သေယ္ယထာပိ, ဘိက္ခဝေ, မဟာရုက္ခော။ အထ ပုရိသော အာဂစ္ဆေယ္ယ ကုဒ္ဒာလပိဋကံ 1 အာဒာယ။ သော တံ ရုက္ခံ မူလေ ဆိန္ဒေယ္ယ, မူလံ ဆိန္ဒိတ္ဝာ ပလိခဏေယ္ယ 2, ပလိခဏိတ္ဝာ မူလာနိ ဥဒ္ဓရေယ္ယ အန္တမသော ဥသီရနာဠိမတ္တာနိပိ။ သော တံ ရုက္ခံ ခဏ္ဍာခဏ္ဍိကံ ဆိန္ဒေယ္ယ, ခဏ္ဍာခဏ္ဍိကံ ဆိန္ဒိတ္ဝာ ဖာလေယ္ယ, ဖာလေတ္ဝာ သကလိကံ သကလိကံ ကရေယ္ယ, သကလိကံ သကလိကံ ကရိတ္ဝာ ဝာတာတပေ ဝိသောသေယ္ယ; ဝာတာတပေ ဝိသောသေတ္ဝာ အဂ္ဂိနာ ဍဟေယ္ယ, အဂ္ဂိနာ ဍဟေတ္ဝာ မသိံ ကရေယ္ယ, မသိံ ကရိတ္ဝာ မဟာဝာတေ ဝာ ဩဖုဏေယ္ယ 3 နဒိယာ ဝာ သီဃသောတာယ ပဝာဟေယ္ယ။ ဧဝဉ္ဟိ သော, ဘိက္ခဝေ, မဟာရုက္ခော ဥစ္ဆိန္နမူလော အသ္သ တာလာဝတ္ထုကတော အနဘာဝံကတော 4 အာယတိံ အနုပ္ပာဒဓမ္မော။ ဧဝမေဝ ခော, ဘိက္ခဝေ, ဥပာဒာနိယေသု ဓမ္မေသု အာဒီနဝာနုပသ္သိနော ဝိဟရတော တဏ္ဟာ နိရုဇ္ဈတိ။ တဏ္ဟာနိရောဓာ ဥပာဒာနနိရောဓော; ဥပာဒာနနိရောဓာ ဘဝနိရောဓော။ပေ.။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ နိရောဓော ဟောတီ’’တိ။ ပဉ္စမံ။
‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, mahārukkho. Atha puriso āgaccheyya kuddālapiṭakaṃ 5 ādāya. So taṃ rukkhaṃ mūle chindeyya, mūlaṃ chinditvā palikhaṇeyya 6, palikhaṇitvā mūlāni uddhareyya antamaso usīranāḷimattānipi. So taṃ rukkhaṃ khaṇḍākhaṇḍikaṃ chindeyya, khaṇḍākhaṇḍikaṃ chinditvā phāleyya, phāletvā sakalikaṃ sakalikaṃ kareyya, sakalikaṃ sakalikaṃ karitvā vātātape visoseyya; vātātape visosetvā agginā ḍaheyya, agginā ḍahetvā masiṃ kareyya, masiṃ karitvā mahāvāte vā ophuṇeyya 7 nadiyā vā sīghasotāya pavāheyya. Evañhi so, bhikkhave, mahārukkho ucchinnamūlo assa tālāvatthukato anabhāvaṃkato 8 āyatiṃ anuppādadhammo. Evameva kho, bhikkhave, upādāniyesu dhammesu ādīnavānupassino viharato taṇhā nirujjhati. Taṇhānirodhā upādānanirodho; upādānanirodhā bhavanirodho…pe… evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hotī’’ti. Pañcamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / သံယုတ္တနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ၅. မဟာရုက္ခသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 5. Mahārukkhasuttavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / သံယုတ္တနိကာယ (ဋီကာ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ၅-၆. မဟာရုက္ခသုတ္တဒ္ဝယဝဏ္ဏနာ • 5-6. Mahārukkhasuttadvayavaṇṇanā
