Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / မဇ္ဈိမနိကာယ • Majjhimanikāya

    ၃. မဟာဝစ္ဆသုတ္တံ

    3. Mahāvacchasuttaṃ

    ၁၉၃. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝာ ရာဇဂဟေ ဝိဟရတိ ဝေဠုဝနေ ကလန္ဒကနိဝာပေ။ အထ ခော ဝစ္ဆဂောတ္တော ပရိဗ္ဗာဇကော ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝတာ သဒ္ဓိံ သမ္မောဒိ။ သမ္မောဒနီယံ ကထံ သာရဏီယံ ဝီတိသာရေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခော ဝစ္ဆဂောတ္တော ပရိဗ္ဗာဇကော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ဒီဃရတ္တာဟံ ဘောတာ ဂောတမေန သဟကထီ။ သာဓု မေ ဘဝံ ဂောတမော သံခိတ္တေန ကုသလာကုသလံ ဒေသေတူ’’တိ။ ‘‘သံခိတ္တေနပိ ခော တေ အဟံ, ဝစ္ဆ, ကုသလာကုသလံ ဒေသေယ္ယံ, ဝိတ္ထာရေနပိ ခော တေ အဟံ, ဝစ္ဆ, ကုသလာကုသလံ ဒေသေယ္ယံ; အပိ စ တေ အဟံ, ဝစ္ဆ, သံခိတ္တေန ကုသလာကုသလံ ဒေသေသ္သာမိ။ တံ သုဏာဟိ, သာဓုကံ မနသိ ကရောဟိ, ဘာသိသ္သာမီ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ, ဘော’’တိ ခော ဝစ္ဆဂောတ္တော ပရိဗ္ဗာဇကော ဘဂဝတော ပစ္စသ္သောသိ။ ဘဂဝာ ဧတဒဝောစ –

    193. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe. Atha kho vacchagotto paribbājako yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho vacchagotto paribbājako bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘dīgharattāhaṃ bhotā gotamena sahakathī. Sādhu me bhavaṃ gotamo saṃkhittena kusalākusalaṃ desetū’’ti. ‘‘Saṃkhittenapi kho te ahaṃ, vaccha, kusalākusalaṃ deseyyaṃ, vitthārenapi kho te ahaṃ, vaccha, kusalākusalaṃ deseyyaṃ; api ca te ahaṃ, vaccha, saṃkhittena kusalākusalaṃ desessāmi. Taṃ suṇāhi, sādhukaṃ manasi karohi, bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bho’’ti kho vacchagotto paribbājako bhagavato paccassosi. Bhagavā etadavoca –

    ၁၉၄. ‘‘လောဘော ခော, ဝစ္ဆ, အကုသလံ, အလောဘော ကုသလံ; ဒောသော ခော, ဝစ္ဆ, အကုသလံ, အဒောသော ကုသလံ; မောဟော ခော, ဝစ္ဆ, အကုသလံ, အမောဟော ကုသလံ။ ဣတိ ခော, ဝစ္ဆ, ဣမေ တယော ဓမ္မာ အကုသလာ, တယော ဓမ္မာ ကုသလာ။

    194. ‘‘Lobho kho, vaccha, akusalaṃ, alobho kusalaṃ; doso kho, vaccha, akusalaṃ, adoso kusalaṃ; moho kho, vaccha, akusalaṃ, amoho kusalaṃ. Iti kho, vaccha, ime tayo dhammā akusalā, tayo dhammā kusalā.

    ‘‘ပာဏာတိပာတော ခော, ဝစ္ဆ, အကုသလံ, ပာဏာတိပာတာ ဝေရမဏီ ကုသလံ; အဒိန္နာဒာနံ ခော, ဝစ္ဆ, အကုသလံ, အဒိန္နာဒာနာ ဝေရမဏီ ကုသလံ; ကာမေသုမိစ္ဆာစာရော ခော, ဝစ္ဆ, အကုသလံ, ကာမေသုမိစ္ဆာစာရာ ဝေရမဏီ ကုသလံ; မုသာဝာဒော ခော, ဝစ္ဆ, အကုသလံ, မုသာဝာဒာ ဝေရမဏီ ကုသလံ; ပိသုဏာ ဝာစာ ခော, ဝစ္ဆ, အကုသလံ , ပိသုဏာယ ဝာစာယ ဝေရမဏီ ကုသလံ; ဖရုသာ ဝာစာ ခော, ဝစ္ဆ, အကုသလံ, ဖရုသာယ ဝာစာယ ဝေရမဏီ ကုသလံ; သမ္ဖပ္ပလာပော ခော, ဝစ္ဆ, အကုသလံ, သမ္ဖပ္ပလာပာ ဝေရမဏီ ကုသလံ; အဘိဇ္ဈာ ခော, ဝစ္ဆ, အကုသလံ, အနဘိဇ္ဈာ ကုသလံ; ဗ္ယာပာဒော ခော, ဝစ္ဆ, အကုသလံ, အဗ္ယာပာဒော ကုသလံ; မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ ခော, ဝစ္ဆ, အကုသလံ သမ္မာဒိဋ္ဌိ ကုသလံ။ ဣတိ ခော, ဝစ္ဆ, ဣမေ ဒသ ဓမ္မာ အကုသလာ, ဒသ ဓမ္မာ ကုသလာ။

    ‘‘Pāṇātipāto kho, vaccha, akusalaṃ, pāṇātipātā veramaṇī kusalaṃ; adinnādānaṃ kho, vaccha, akusalaṃ, adinnādānā veramaṇī kusalaṃ; kāmesumicchācāro kho, vaccha, akusalaṃ, kāmesumicchācārā veramaṇī kusalaṃ; musāvādo kho, vaccha, akusalaṃ, musāvādā veramaṇī kusalaṃ; pisuṇā vācā kho, vaccha, akusalaṃ , pisuṇāya vācāya veramaṇī kusalaṃ; pharusā vācā kho, vaccha, akusalaṃ, pharusāya vācāya veramaṇī kusalaṃ; samphappalāpo kho, vaccha, akusalaṃ, samphappalāpā veramaṇī kusalaṃ; abhijjhā kho, vaccha, akusalaṃ, anabhijjhā kusalaṃ; byāpādo kho, vaccha, akusalaṃ, abyāpādo kusalaṃ; micchādiṭṭhi kho, vaccha, akusalaṃ sammādiṭṭhi kusalaṃ. Iti kho, vaccha, ime dasa dhammā akusalā, dasa dhammā kusalā.

    ‘‘ယတော ခော, ဝစ္ဆ, ဘိက္ခုနော တဏ္ဟာ ပဟီနာ ဟောတိ ဥစ္ဆိန္နမူလာ တာလာဝတ္ထုကတာ အနဘာဝံကတာ အာယတိံ အနုပ္ပာဒဓမ္မာ, သော ဟောတိ ဘိက္ခု အရဟံ ခီဏာသဝော ဝုသိတဝာ ကတကရဏီယော ဩဟိတဘာရော အနုပ္ပတ္တသဒတ္ထော ပရိက္ခီဏဘဝသံယောဇနော သမ္မဒညာ ဝိမုတ္တော’’တိ။

    ‘‘Yato kho, vaccha, bhikkhuno taṇhā pahīnā hoti ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammā, so hoti bhikkhu arahaṃ khīṇāsavo vusitavā katakaraṇīyo ohitabhāro anuppattasadattho parikkhīṇabhavasaṃyojano sammadaññā vimutto’’ti.

    ၁၉၅. ‘‘တိဋ္ဌတု ဘဝံ ဂောတမော။ အတ္ထိ ပန တေ ဘောတော ဂောတမသ္သ ဧကဘိက္ခုပိ သာဝကော ယော အာသဝာနံ ခယာ 1 အနာသဝံ စေတောဝိမုတ္တိံ ပညာဝိမုတ္တိံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတ္ဝာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတီ’’တိ? ‘‘န ခော, ဝစ္ဆ, ဧကံယေဝ သတံ န ဒ္ဝေ သတာနိ န တီဏိ သတာနိ န စတ္တာရိ သတာနိ န ပဉ္စ သတာနိ, အထ ခော ဘိယ္ယောဝ ယေ ဘိက္ခူ မမ သာဝကာ အာသဝာနံ ခယာ အနာသဝံ စေတောဝိမုတ္တိံ ပညာဝိမုတ္တိံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတ္ဝာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရန္တီ’’တိ။

    195. ‘‘Tiṭṭhatu bhavaṃ gotamo. Atthi pana te bhoto gotamassa ekabhikkhupi sāvako yo āsavānaṃ khayā 2 anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharatī’’ti? ‘‘Na kho, vaccha, ekaṃyeva sataṃ na dve satāni na tīṇi satāni na cattāri satāni na pañca satāni, atha kho bhiyyova ye bhikkhū mama sāvakā āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharantī’’ti.

    ‘‘တိဋ္ဌတု ဘဝံ ဂောတမော, တိဋ္ဌန္တု ဘိက္ခူ။ အတ္ထိ ပန ဘောတော ဂောတမသ္သ ဧကာ ဘိက္ခုနီပိ သာဝိကာ ယာ အာသဝာနံ ခယာ အနာသဝံ စေတောဝိမုတ္တိံ ပညာဝိမုတ္တိံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတ္ဝာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတီ’’တိ? ‘‘န ခော, ဝစ္ဆ, ဧကံယေဝ သတံ န ဒ္ဝေ သတာနိ န တီဏိ သတာနိ န စတ္တာရိ သတာနိ န ပဉ္စ သတာနိ, အထ ခော ဘိယ္ယောဝ ယာ ဘိက္ခုနိယော မမ သာဝိကာ အာသဝာနံ ခယာ အနာသဝံ စေတောဝိမုတ္တိံ ပညာဝိမုတ္တိံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတ္ဝာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရန္တီ’’တိ။

    ‘‘Tiṭṭhatu bhavaṃ gotamo, tiṭṭhantu bhikkhū. Atthi pana bhoto gotamassa ekā bhikkhunīpi sāvikā yā āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharatī’’ti? ‘‘Na kho, vaccha, ekaṃyeva sataṃ na dve satāni na tīṇi satāni na cattāri satāni na pañca satāni, atha kho bhiyyova yā bhikkhuniyo mama sāvikā āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharantī’’ti.

    ‘‘တိဋ္ဌတု ဘဝံ ဂောတမော, တိဋ္ဌန္တု ဘိက္ခူ, တိဋ္ဌန္တု ဘိက္ခုနိယော။ အတ္ထိ ပန ဘောတော ဂောတမသ္သ ဧကုပာသကောပိ သာဝကော ဂိဟီ ဩဒာတဝသနော ဗ္ရဟ္မစာရီ ယော ပဉ္စန္နံ ဩရမ္ဘာဂိယာနံ သံယောဇနာနံ ပရိက္ခယာ ဩပပာတိကော တတ္ထ ပရိနိဗ္ဗာယီ အနာဝတ္တိဓမ္မော တသ္မာ လောကာ’’တိ? ‘‘န ခော, ဝစ္ဆ, ဧကံယေဝ သတံ န ဒ္ဝေ သတာနိ န တီဏိ သတာနိ န စတ္တာရိ သတာနိ န ပဉ္စ သတာနိ, အထ ခော ဘိယ္ယောဝ ယေ ဥပာသကာ မမ သာဝကာ ဂိဟီ ဩဒာတဝသနာ ဗ္ရဟ္မစာရိနော ပဉ္စန္နံ ဩရမ္ဘာဂိယာနံ သံယောဇနာနံ ပရိက္ခယာ ဩပပာတိကာ တတ္ထ ပရိနိဗ္ဗာယိနော အနာဝတ္တိဓမ္မာ တသ္မာ လောကာ’’တိ။

    ‘‘Tiṭṭhatu bhavaṃ gotamo, tiṭṭhantu bhikkhū, tiṭṭhantu bhikkhuniyo. Atthi pana bhoto gotamassa ekupāsakopi sāvako gihī odātavasano brahmacārī yo pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā opapātiko tattha parinibbāyī anāvattidhammo tasmā lokā’’ti? ‘‘Na kho, vaccha, ekaṃyeva sataṃ na dve satāni na tīṇi satāni na cattāri satāni na pañca satāni, atha kho bhiyyova ye upāsakā mama sāvakā gihī odātavasanā brahmacārino pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā opapātikā tattha parinibbāyino anāvattidhammā tasmā lokā’’ti.

    ‘‘တိဋ္ဌတု ဘဝံ ဂောတမော, တိဋ္ဌန္တု ဘိက္ခူ, တိဋ္ဌန္တု ဘိက္ခုနိယော, တိဋ္ဌန္တု ဥပာသကာ ဂိဟီ ဩဒာတဝသနာ ဗ္ရဟ္မစာရိနော။ အတ္ထိ ပန ဘောတော ဂောတမသ္သ ဧကုပာသကောပိ သာဝကော ဂိဟီ ဩဒာတဝသနော ကာမဘောဂီ သာသနကရော ဩဝာဒပ္ပဋိကရော ယော တိဏ္ဏဝိစိကိစ္ဆော ဝိဂတကထံကထော ဝေသာရဇ္ဇပ္ပတ္တော အပရပ္ပစ္စယော သတ္ထုသာသနေ ဝိဟရတီ’’တိ? ‘‘န ခော, ဝစ္ဆ, ဧကံယေဝ သတံ န ဒ္ဝေ သတာနိ န တီဏိ သတာနိ န စတ္တာရိ သတာနိ န ပဉ္စ သတာနိ , အထ ခော ဘိယ္ယောဝ ယေ ဥပာသကာ မမ သာဝကာ ဂိဟီ ဩဒာတဝသနာ ကာမဘောဂိနော သာသနကရာ ဩဝာဒပ္ပဋိကရာ တိဏ္ဏဝိစိကိစ္ဆာ ဝိဂတကထံကထာ ဝေသာရဇ္ဇပ္ပတ္တာ အပရပ္ပစ္စယာ သတ္ထုသာသနေ ဝိဟရန္တီ’’တိ။

    ‘‘Tiṭṭhatu bhavaṃ gotamo, tiṭṭhantu bhikkhū, tiṭṭhantu bhikkhuniyo, tiṭṭhantu upāsakā gihī odātavasanā brahmacārino. Atthi pana bhoto gotamassa ekupāsakopi sāvako gihī odātavasano kāmabhogī sāsanakaro ovādappaṭikaro yo tiṇṇavicikiccho vigatakathaṃkatho vesārajjappatto aparappaccayo satthusāsane viharatī’’ti? ‘‘Na kho, vaccha, ekaṃyeva sataṃ na dve satāni na tīṇi satāni na cattāri satāni na pañca satāni , atha kho bhiyyova ye upāsakā mama sāvakā gihī odātavasanā kāmabhogino sāsanakarā ovādappaṭikarā tiṇṇavicikicchā vigatakathaṃkathā vesārajjappattā aparappaccayā satthusāsane viharantī’’ti.

    ‘‘တိဋ္ဌတု ဘဝံ ဂောတမော, တိဋ္ဌန္တု ဘိက္ခူ, တိဋ္ဌန္တု ဘိက္ခုနိယော, တိဋ္ဌန္တု ဥပာသကာ ဂိဟီ ဩဒာတဝသနာ ဗ္ရဟ္မစာရိနော, တိဋ္ဌန္တု ဥပာသကာ ဂိဟီ ဩဒာတဝသနာ ကာမဘောဂိနော။ အတ္ထိ ပန ဘောတော ဂောတမသ္သ ဧကုပာသိကာပိ သာဝိကာ ဂိဟိနီ ဩဒာတဝသနာ ဗ္ရဟ္မစာရိနီ ယာ ပဉ္စန္နံ ဩရမ္ဘာဂိယာနံ သံယောဇနာနံ ပရိက္ခယာ ဩပပာတိကာ တတ္ထ ပရိနိဗ္ဗာယိနီ အနာဝတ္တိဓမ္မာ တသ္မာ လောကာ’’တိ? ‘‘န ခော, ဝစ္ဆ, ဧကံယေဝ သတံ န ဒ္ဝေ သတာနိ န တီဏိ သတာနိ န စတ္တာရိ သတာနိ န ပဉ္စ သတာနိ, အထ ခော ဘိယ္ယောဝ ယာ ဥပာသိကာ မမ သာဝိကာ ဂိဟိနိယော ဩဒာတဝသနာ ဗ္ရဟ္မစာရိနိယော ပဉ္စန္နံ ဩရမ္ဘာဂိယာနံ သံယောဇနာနံ ပရိက္ခယာ ဩပပာတိကာ တတ္ထ ပရိနိဗ္ဗာယိနိယော အနာဝတ္တိဓမ္မာ တသ္မာ လောကာ’’တိ။

    ‘‘Tiṭṭhatu bhavaṃ gotamo, tiṭṭhantu bhikkhū, tiṭṭhantu bhikkhuniyo, tiṭṭhantu upāsakā gihī odātavasanā brahmacārino, tiṭṭhantu upāsakā gihī odātavasanā kāmabhogino. Atthi pana bhoto gotamassa ekupāsikāpi sāvikā gihinī odātavasanā brahmacārinī yā pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā opapātikā tattha parinibbāyinī anāvattidhammā tasmā lokā’’ti? ‘‘Na kho, vaccha, ekaṃyeva sataṃ na dve satāni na tīṇi satāni na cattāri satāni na pañca satāni, atha kho bhiyyova yā upāsikā mama sāvikā gihiniyo odātavasanā brahmacāriniyo pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā opapātikā tattha parinibbāyiniyo anāvattidhammā tasmā lokā’’ti.

    ‘‘တိဋ္ဌတု ဘဝံ ဂောတမော, တိဋ္ဌန္တု ဘိက္ခူ, တိဋ္ဌန္တု ဘိက္ခုနိယော, တိဋ္ဌန္တု ဥပာသကာ ဂိဟီ ဩဒာတဝသနာ ဗ္ရဟ္မစာရိနော, တိဋ္ဌန္တု ဥပာသကာ ဂိဟီ ဩဒာတဝသနာ ကာမဘောဂိနော, တိဋ္ဌန္တု ဥပာသိကာ ဂိဟိနိယော ဩဒာတဝသနာ ဗ္ရဟ္မစာရိနိယော။ အတ္ထိ ပန ဘောတော ဂောတမသ္သ ဧကုပာသိကာပိ သာဝိကာ ဂိဟိနီ ဩဒာတဝသနာ ကာမဘောဂိနီ သာသနကရာ ဩဝာဒပ္ပဋိကရာ ယာ တိဏ္ဏဝိစိကိစ္ဆာ ဝိဂတကထံကထာ ဝေသာရဇ္ဇပ္ပတ္တာ အပရပ္ပစ္စယာ သတ္ထုသာသနေ ဝိဟရတီ’’တိ? ‘‘န ခော, ဝစ္ဆ, ဧကံယေဝ သတံ န ဒ္ဝေ သတာနိ န တီဏိ သတာနိ န စတ္တာရိ သတာနိ န ပဉ္စ သတာနိ, အထ ခော ဘိယ္ယောဝ ယာ ဥပာသိကာ မမ သာဝိကာ ဂိဟိနိယော ဩဒာတဝသနာ ကာမဘောဂိနိယော သာသနကရာ ဩဝာဒပ္ပဋိကရာ တိဏ္ဏဝိစ္ဆိကိစ္ဆာ ဝိဂတကထံကထာ ဝေသာရဇ္ဇပ္ပတ္တာ အပရပ္ပစ္စယာ သတ္ထုသာသနေ ဝိဟရန္တီ’’တိ။

    ‘‘Tiṭṭhatu bhavaṃ gotamo, tiṭṭhantu bhikkhū, tiṭṭhantu bhikkhuniyo, tiṭṭhantu upāsakā gihī odātavasanā brahmacārino, tiṭṭhantu upāsakā gihī odātavasanā kāmabhogino, tiṭṭhantu upāsikā gihiniyo odātavasanā brahmacāriniyo. Atthi pana bhoto gotamassa ekupāsikāpi sāvikā gihinī odātavasanā kāmabhoginī sāsanakarā ovādappaṭikarā yā tiṇṇavicikicchā vigatakathaṃkathā vesārajjappattā aparappaccayā satthusāsane viharatī’’ti? ‘‘Na kho, vaccha, ekaṃyeva sataṃ na dve satāni na tīṇi satāni na cattāri satāni na pañca satāni, atha kho bhiyyova yā upāsikā mama sāvikā gihiniyo odātavasanā kāmabhoginiyo sāsanakarā ovādappaṭikarā tiṇṇavicchikicchā vigatakathaṃkathā vesārajjappattā aparappaccayā satthusāsane viharantī’’ti.

    ၁၉၆. ‘‘သစေ ဟိ, ဘော ဂောတမ, ဣမံ ဓမ္မံ ဘဝံယေဝ ဂောတမော အာရာဓကော အဘဝိသ္သ, နော စ ခော ဘိက္ခူ အာရာဓကာ အဘဝိသ္သံသု ; ဧဝမိဒံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ အပရိပူရံ အဘဝိသ္သ တေနင္ဂေန။ ယသ္မာ စ ခော, ဘော ဂောတမ, ဣမံ ဓမ္မံ ဘဝဉ္စေဝ ဂောတမော အာရာဓကော ဘိက္ခူ စ အာရာဓကာ; ဧဝမိဒံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ ပရိပူရံ တေနင္ဂေန။

    196. ‘‘Sace hi, bho gotama, imaṃ dhammaṃ bhavaṃyeva gotamo ārādhako abhavissa, no ca kho bhikkhū ārādhakā abhavissaṃsu ; evamidaṃ brahmacariyaṃ aparipūraṃ abhavissa tenaṅgena. Yasmā ca kho, bho gotama, imaṃ dhammaṃ bhavañceva gotamo ārādhako bhikkhū ca ārādhakā; evamidaṃ brahmacariyaṃ paripūraṃ tenaṅgena.

    ‘‘သစေ ဟိ, ဘော ဂောတမ, ဣမံ ဓမ္မံ ဘဝဉ္စေဝ ဂောတမော အာရာဓကော အဘဝိသ္သ, ဘိက္ခူ စ အာရာဓကာ အဘဝိသ္သံသု, နော စ ခော ဘိက္ခုနိယော အာရာဓိကာ အဘဝိသ္သံသု; ဧဝမိဒံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ အပရိပူရံ အဘဝိသ္သ တေနင္ဂေန။ ယသ္မာ စ ခော, ဘော ဂောတမ, ဣမံ ဓမ္မံ ဘဝဉ္စေဝ ဂောတမော အာရာဓကော, ဘိက္ခူ စ အာရာဓကာ, ဘိက္ခုနိယော စ အာရာဓိကာ; ဧဝမိဒံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ ပရိပူရံ တေနင္ဂေန။

    ‘‘Sace hi, bho gotama, imaṃ dhammaṃ bhavañceva gotamo ārādhako abhavissa, bhikkhū ca ārādhakā abhavissaṃsu, no ca kho bhikkhuniyo ārādhikā abhavissaṃsu; evamidaṃ brahmacariyaṃ aparipūraṃ abhavissa tenaṅgena. Yasmā ca kho, bho gotama, imaṃ dhammaṃ bhavañceva gotamo ārādhako, bhikkhū ca ārādhakā, bhikkhuniyo ca ārādhikā; evamidaṃ brahmacariyaṃ paripūraṃ tenaṅgena.

    ‘‘သစေ ဟိ, ဘော ဂောတမ, ဣမံ ဓမ္မံ ဘဝဉ္စေဝ ဂောတမော အာရာဓကော အဘဝိသ္သ, ဘိက္ခူ စ အာရာဓကာ အဘဝိသ္သံသု, ဘိက္ခုနိယော စ အာရာဓိကာ အဘဝိသ္သံသု, နော စ ခော ဥပာသကာ ဂိဟီ ဩဒာတဝသနာ ဗ္ရဟ္မစာရိနော အာရာဓကာ အဘဝိသ္သံသု; ဧဝမိဒံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ အပရိပူရံ အဘဝိသ္သ တေနင္ဂေန။ ယသ္မာ စ ခော, ဘော ဂောတမ, ဣမံ ဓမ္မံ ဘဝဉ္စေဝ ဂောတမော အာရာဓကော, ဘိက္ခူ စ အာရာဓကာ, ဘိက္ခုနိယော စ အာရာဓိကာ, ဥပာသကာ စ ဂိဟီ ဩဒာတဝသနာ ဗ္ရဟ္မစာရိနော အာရာဓကာ; ဧဝမိဒံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ ပရိပူရံ တေနင္ဂေန။

    ‘‘Sace hi, bho gotama, imaṃ dhammaṃ bhavañceva gotamo ārādhako abhavissa, bhikkhū ca ārādhakā abhavissaṃsu, bhikkhuniyo ca ārādhikā abhavissaṃsu, no ca kho upāsakā gihī odātavasanā brahmacārino ārādhakā abhavissaṃsu; evamidaṃ brahmacariyaṃ aparipūraṃ abhavissa tenaṅgena. Yasmā ca kho, bho gotama, imaṃ dhammaṃ bhavañceva gotamo ārādhako, bhikkhū ca ārādhakā, bhikkhuniyo ca ārādhikā, upāsakā ca gihī odātavasanā brahmacārino ārādhakā; evamidaṃ brahmacariyaṃ paripūraṃ tenaṅgena.

    ‘‘သစေ ဟိ, ဘော ဂောတမ, ဣမံ ဓမ္မံ ဘဝဉ္စေဝ ဂောတမော အာရာဓကော အဘဝိသ္သ, ဘိက္ခူ စ အာရာဓကာ အဘဝိသ္သံသု, ဘိက္ခုနိယော စ အာရာဓိကာ အဘဝိသ္သံသု, ဥပာသကာ စ ဂိဟီ ဩဒာတဝသနာ ဗ္ရဟ္မစာရိနော အာရာဓကာ အဘဝိသ္သံသု, နော စ ခော ဥပာသကာ ဂိဟီ ဩဒာတဝသနာ ကာမဘောဂိနော အာရာဓကာ အဘဝိသ္သံသု; ဧဝမိဒံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ အပရိပူရံ အဘဝိသ္သ တေနင္ဂေန။ ယသ္မာ စ ခော, ဘော ဂောတမ, ဣမံ ဓမ္မံ ဘဝဉ္စေဝ ဂောတမော အာရာဓကော, ဘိက္ခူ စ အာရာဓကာ, ဘိက္ခုနိယော စ အာရာဓိကာ, ဥပာသကာ စ ဂိဟီ ဩဒာတဝသနာ ဗ္ရဟ္မစာရိနော အာရာဓကာ, ဥပာသကာ စ ဂိဟီ ဩဒာတဝသနာ ကာမဘောဂိနော အာရာဓကာ; ဧဝမိဒံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ ပရိပူရံ တေနင္ဂေန။

    ‘‘Sace hi, bho gotama, imaṃ dhammaṃ bhavañceva gotamo ārādhako abhavissa, bhikkhū ca ārādhakā abhavissaṃsu, bhikkhuniyo ca ārādhikā abhavissaṃsu, upāsakā ca gihī odātavasanā brahmacārino ārādhakā abhavissaṃsu, no ca kho upāsakā gihī odātavasanā kāmabhogino ārādhakā abhavissaṃsu; evamidaṃ brahmacariyaṃ aparipūraṃ abhavissa tenaṅgena. Yasmā ca kho, bho gotama, imaṃ dhammaṃ bhavañceva gotamo ārādhako, bhikkhū ca ārādhakā, bhikkhuniyo ca ārādhikā, upāsakā ca gihī odātavasanā brahmacārino ārādhakā, upāsakā ca gihī odātavasanā kāmabhogino ārādhakā; evamidaṃ brahmacariyaṃ paripūraṃ tenaṅgena.

    ‘‘သစေ ဟိ, ဘော ဂောတမ, ဣမံ ဓမ္မံ ဘဝဉ္စေဝ ဂောတမော အာရာဓကော အဘဝိသ္သ, ဘိက္ခူ စ အာရာဓကာ အဘဝိသ္သံသု, ဘိက္ခုနိယော စ အာရာဓိကာ အဘဝိသ္သံသု, ဥပာသကာ စ ဂိဟီ ဩဒာတဝသနာ ဗ္ရဟ္မစာရိနော အာရာဓကာ အဘဝိသ္သံသု, ဥပာသကာ စ ဂိဟီ ဩဒာတဝသနာ ကာမဘောဂိနော အာရာဓကာ အဘဝိသ္သံသု, နော စ ခော ဥပာသိကာ ဂိဟိနိယော ဩဒာတဝသနာ ဗ္ရဟ္မစာရိနိယော အာရာဓိကာ အဘဝိသ္သံသု; ဧဝမိဒံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ အပရိပူရံ အဘဝိသ္သ တေနင္ဂေန။ ယသ္မာ စ ခော, ဘော ဂောတမ, ဣမံ ဓမ္မံ ဘဝဉ္စေဝ ဂောတမော အာရာဓကော, ဘိက္ခူ စ အာရာဓကာ, ဘိက္ခုနိယော စ အာရာဓိကာ, ဥပာသကာ စ ဂိဟီ ဩဒာတဝသနာ ဗ္ရဟ္မစာရိနော အာရာဓကာ, ဥပာသကာ စ ဂိဟီ ဩဒာတဝသနာ ကာမဘောဂိနော အာရာဓကာ , ဥပာသိကာ စ ဂိဟိနိယော ဩဒာတဝသနာ ဗ္ရဟ္မစာရိနိယော အာရာဓိကာ; ဧဝမိဒံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ ပရိပူရံ တေနင္ဂေန။

    ‘‘Sace hi, bho gotama, imaṃ dhammaṃ bhavañceva gotamo ārādhako abhavissa, bhikkhū ca ārādhakā abhavissaṃsu, bhikkhuniyo ca ārādhikā abhavissaṃsu, upāsakā ca gihī odātavasanā brahmacārino ārādhakā abhavissaṃsu, upāsakā ca gihī odātavasanā kāmabhogino ārādhakā abhavissaṃsu, no ca kho upāsikā gihiniyo odātavasanā brahmacāriniyo ārādhikā abhavissaṃsu; evamidaṃ brahmacariyaṃ aparipūraṃ abhavissa tenaṅgena. Yasmā ca kho, bho gotama, imaṃ dhammaṃ bhavañceva gotamo ārādhako, bhikkhū ca ārādhakā, bhikkhuniyo ca ārādhikā, upāsakā ca gihī odātavasanā brahmacārino ārādhakā, upāsakā ca gihī odātavasanā kāmabhogino ārādhakā , upāsikā ca gihiniyo odātavasanā brahmacāriniyo ārādhikā; evamidaṃ brahmacariyaṃ paripūraṃ tenaṅgena.

    ‘‘သစေ ဟိ, ဘော ဂောတမ, ဣမံ ဓမ္မံ ဘဝဉ္စေဝ ဂောတမော အာရာဓကော အဘဝိသ္သ, ဘိက္ခူ စ အာရာဓကာ အဘဝိသ္သံသု, ဘိက္ခုနိယော စ အာရာဓိကာ အဘဝိသ္သံသု, ဥပာသကာ စ ဂိဟီ ဩဒာတဝသနာ ဗ္ရဟ္မစာရိနော အာရာဓကာ အဘဝိသ္သံသု, ဥပာသကာ စ ဂိဟီ ဩဒာတဝသနာ ကာမဘောဂိနော အာရာဓကာ အဘဝိသ္သံသု, ဥပာသိကာ စ ဂိဟိနိယော ဩဒာတဝသနာ ဗ္ရဟ္မစာရိနိယော အာရာဓိကာ အဘဝိသ္သံသု, နော စ ခော ဥပာသိကာ ဂိဟိနိယော ဩဒာတဝသနာ ကာမဘောဂိနိယော အာရာဓိကာ အဘဝိသ္သံသု; ဧဝမိဒံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ အပရိပူရံ အဘဝိသ္သ တေနင္ဂေန။ ယသ္မာ စ ခော, ဘော ဂောတမ, ဣမံ ဓမ္မံ ဘဝဉ္စေဝ ဂောတမော အာရာဓကော, ဘိက္ခူ စ အာရာဓကာ, ဘိက္ခုနိယော စ အာရာဓိကာ, ဥပာသကာ စ ဂိဟီ ဩဒာတဝသနာ ဗ္ရဟ္မစာရိနော အာရာဓကာ, ဥပာသကာ စ ဂိဟီ ဩဒာတဝသနာ ကာမဘောဂိနော အာရာဓကာ, ဥပာသိကာ စ ဂိဟိနိယော ဩဒာတဝသနာ ဗ္ရဟ္မစာရိနိယော အာရာဓိကာ, ဥပာသိကာ စ ဂိဟိနိယော ဩဒာတဝသနာ ကာမဘောဂိနိယော အာရာဓိကာ; ဧဝမိဒံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ ပရိပူရံ တေနင္ဂေန။

    ‘‘Sace hi, bho gotama, imaṃ dhammaṃ bhavañceva gotamo ārādhako abhavissa, bhikkhū ca ārādhakā abhavissaṃsu, bhikkhuniyo ca ārādhikā abhavissaṃsu, upāsakā ca gihī odātavasanā brahmacārino ārādhakā abhavissaṃsu, upāsakā ca gihī odātavasanā kāmabhogino ārādhakā abhavissaṃsu, upāsikā ca gihiniyo odātavasanā brahmacāriniyo ārādhikā abhavissaṃsu, no ca kho upāsikā gihiniyo odātavasanā kāmabhoginiyo ārādhikā abhavissaṃsu; evamidaṃ brahmacariyaṃ aparipūraṃ abhavissa tenaṅgena. Yasmā ca kho, bho gotama, imaṃ dhammaṃ bhavañceva gotamo ārādhako, bhikkhū ca ārādhakā, bhikkhuniyo ca ārādhikā, upāsakā ca gihī odātavasanā brahmacārino ārādhakā, upāsakā ca gihī odātavasanā kāmabhogino ārādhakā, upāsikā ca gihiniyo odātavasanā brahmacāriniyo ārādhikā, upāsikā ca gihiniyo odātavasanā kāmabhoginiyo ārādhikā; evamidaṃ brahmacariyaṃ paripūraṃ tenaṅgena.

    ၁၉၇. ‘‘သေယ္ယထာပိ, ဘော ဂောတမ, ဂင္ဂာ နဒီ သမုဒ္ဒနိန္နာ သမုဒ္ဒပောဏာ သမုဒ္ဒပဗ္ဘာရာ သမုဒ္ဒံ အာဟစ္စ တိဋ္ဌတိ, ဧဝမေဝာယံ ဘောတော ဂောတမသ္သ ပရိသာ သဂဟဋ္ဌပဗ္ဗဇိတာ နိဗ္ဗာနနိန္နာ နိဗ္ဗာနပောဏာ နိဗ္ဗာနပဗ္ဘာရာ နိဗ္ဗာနံ အာဟစ္စ တိဋ္ဌတိ။ အဘိက္ကန္တံ, ဘော ဂောတမ။ပေ.။ ဧသာဟံ ဘဝန္တံ ဂောတမံ သရဏံ ဂစ္ဆာမိ ဓမ္မဉ္စ ဘိက္ခုသင္ဃဉ္စ။ လဘေယ္ယာဟံ ဘောတော ဂောတမသ္သ သန္တိကေ ပဗ္ဗဇ္ဇံ, လဘေယ္ယံ ဥပသမ္ပဒ’’န္တိ ။ ‘‘ယော ခော, ဝစ္ဆ, အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗော ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ အာကင္ခတိ ပဗ္ဗဇ္ဇံ, အာကင္ခတိ ဥပသမ္ပဒံ, သော စတ္တာရော မာသေ ပရိဝသတိ။ စတုန္နံ မာသာနံ အစ္စယေန အာရဒ္ဓစိတ္တာ ဘိက္ခူ ပဗ္ဗာဇေန္တိ ဥပသမ္ပာဒေန္တိ ဘိက္ခုဘာဝာယ; အပိ စ မေတ္ထ ပုဂ္ဂလဝေမတ္တတာ ဝိဒိတာ’’တိ။ ‘‘သစေ, ဘန္တေ, အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗာ ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ အာကင္ခန္တာ ပဗ္ဗဇ္ဇံ, အာကင္ခန္တာ ဥပသမ္ပဒံ စတ္တာရော မာသေ ပရိဝသန္တိ, စတုန္နံ မာသာနံ အစ္စယေန အာရဒ္ဓစိတ္တာ ဘိက္ခူ ပဗ္ဗာဇေန္တိ ဥပသမ္ပာဒေန္တိ ဘိက္ခုဘာဝာယ; အဟံ စတ္တာရိ ဝသ္သာနိ ပရိဝသိသ္သာမိ။ စတုန္နံ ဝသ္သာနံ အစ္စယေန အာရဒ္ဓစိတ္တာ ဘိက္ခူ ပဗ္ဗာဇေန္တု ဥပသမ္ပာဒေန္တု ဘိက္ခုဘာဝာယာ’’တိ။ အလတ္ထ ခော ဝစ္ဆဂောတ္တော ပရိဗ္ဗာဇကော ဘဂဝတော သန္တိကေ ပဗ္ဗဇ္ဇံ အလတ္ထ ဥပသမ္ပဒံ။

    197. ‘‘Seyyathāpi, bho gotama, gaṅgā nadī samuddaninnā samuddapoṇā samuddapabbhārā samuddaṃ āhacca tiṭṭhati, evamevāyaṃ bhoto gotamassa parisā sagahaṭṭhapabbajitā nibbānaninnā nibbānapoṇā nibbānapabbhārā nibbānaṃ āhacca tiṭṭhati. Abhikkantaṃ, bho gotama…pe… esāhaṃ bhavantaṃ gotamaṃ saraṇaṃ gacchāmi dhammañca bhikkhusaṅghañca. Labheyyāhaṃ bhoto gotamassa santike pabbajjaṃ, labheyyaṃ upasampada’’nti . ‘‘Yo kho, vaccha, aññatitthiyapubbo imasmiṃ dhammavinaye ākaṅkhati pabbajjaṃ, ākaṅkhati upasampadaṃ, so cattāro māse parivasati. Catunnaṃ māsānaṃ accayena āraddhacittā bhikkhū pabbājenti upasampādenti bhikkhubhāvāya; api ca mettha puggalavemattatā viditā’’ti. ‘‘Sace, bhante, aññatitthiyapubbā imasmiṃ dhammavinaye ākaṅkhantā pabbajjaṃ, ākaṅkhantā upasampadaṃ cattāro māse parivasanti, catunnaṃ māsānaṃ accayena āraddhacittā bhikkhū pabbājenti upasampādenti bhikkhubhāvāya; ahaṃ cattāri vassāni parivasissāmi. Catunnaṃ vassānaṃ accayena āraddhacittā bhikkhū pabbājentu upasampādentu bhikkhubhāvāyā’’ti. Alattha kho vacchagotto paribbājako bhagavato santike pabbajjaṃ alattha upasampadaṃ.

    အစိရူပသမ္ပန္နော ခော ပနာယသ္မာ ဝစ္ဆဂောတ္တော အဒ္ဓမာသူပသမ္ပန္နော ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခော အာယသ္မာ ဝစ္ဆဂောတ္တော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ယာဝတကံ, ဘန္တေ, သေခေန ဉာဏေန သေခာယ ဝိဇ္ဇာယ ပတ္တဗ္ဗံ, အနုပ္ပတ္တံ တံ မယာ; ဥတ္တရိ စ မေ 3 ဘဂဝာ ဓမ္မံ ဒေသေတူ’’တိ။ ‘‘တေန ဟိ တ္ဝံ, ဝစ္ဆ, ဒ္ဝေ ဓမ္မေ ဥတ္တရိ ဘာဝေဟိ – သမထဉ္စ ဝိပသ္သနဉ္စ။ ဣမေ ခော တေ, ဝစ္ဆ, ဒ္ဝေ ဓမ္မာ ဥတ္တရိ ဘာဝိတာ – သမထော စ ဝိပသ္သနာ စ – အနေကဓာတုပဋိဝေဓာယ သံဝတ္တိသ္သန္တိ။

    Acirūpasampanno kho panāyasmā vacchagotto addhamāsūpasampanno yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā vacchagotto bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘yāvatakaṃ, bhante, sekhena ñāṇena sekhāya vijjāya pattabbaṃ, anuppattaṃ taṃ mayā; uttari ca me 4 bhagavā dhammaṃ desetū’’ti. ‘‘Tena hi tvaṃ, vaccha, dve dhamme uttari bhāvehi – samathañca vipassanañca. Ime kho te, vaccha, dve dhammā uttari bhāvitā – samatho ca vipassanā ca – anekadhātupaṭivedhāya saṃvattissanti.

    ၁၉၈. ‘‘သော တ္ဝံ, ဝစ္ဆ, ယာဝဒေဝ 5 အာကင္ခိသ္သသိ – ‘အနေကဝိဟိတံ ဣဒ္ဓိဝိဓံ ပစ္စနုဘဝေယ္ယံ – ဧကောပိ ဟုတ္ဝာ ဗဟုဓာ အသ္သံ, ဗဟုဓာပိ ဟုတ္ဝာ ဧကော အသ္သံ; အာဝိဘာဝံ, တိရောဘာဝံ; တိရောကုဋ္ဋံ တိရောပာကာရံ တိရောပဗ္ဗတံ အသဇ္ဇမာနော ဂစ္ဆေယ္ယံ, သေယ္ယထာပိ အာကာသေ; ပထဝိယာပိ ဥမ္မုဇ္ဇနိမုဇ္ဇံ ကရေယ္ယံ, သေယ္ယထာပိ ဥဒကေ; ဥဒကေပိ အဘိဇ္ဇမာနေ ဂစ္ဆေယ္ယံ, သေယ္ယထာပိ ပထဝိယံ; အာကာသေပိ ပလ္လင္ကေန ကမေယ္ယံ, သေယ္ယထာပိ ပက္ခီ သကုဏော; ဣမေပိ စန္ဒိမသူရိယေ ဧဝံမဟိဒ္ဓိကေ ဧဝံမဟာနုဘာဝေ ပာဏိနာ ပရိမသေယ္ယံ, ပရိမဇ္ဇေယ္ယံ; ယာဝဗ္ရဟ္မလောကာပိ ကာယေန ဝသံ ဝတ္တေယ္ယ’န္တိ, တတ္ရ တတ္ရေဝ သက္ခိဘဗ္ဗတံ ပာပုဏိသ္သသိ, သတိ သတိအာယတနေ။

    198. ‘‘So tvaṃ, vaccha, yāvadeva 6 ākaṅkhissasi – ‘anekavihitaṃ iddhividhaṃ paccanubhaveyyaṃ – ekopi hutvā bahudhā assaṃ, bahudhāpi hutvā eko assaṃ; āvibhāvaṃ, tirobhāvaṃ; tirokuṭṭaṃ tiropākāraṃ tiropabbataṃ asajjamāno gaccheyyaṃ, seyyathāpi ākāse; pathaviyāpi ummujjanimujjaṃ kareyyaṃ, seyyathāpi udake; udakepi abhijjamāne gaccheyyaṃ, seyyathāpi pathaviyaṃ; ākāsepi pallaṅkena kameyyaṃ, seyyathāpi pakkhī sakuṇo; imepi candimasūriye evaṃmahiddhike evaṃmahānubhāve pāṇinā parimaseyyaṃ, parimajjeyyaṃ; yāvabrahmalokāpi kāyena vasaṃ vatteyya’nti, tatra tatreva sakkhibhabbataṃ pāpuṇissasi, sati satiāyatane.

    ‘‘သော တ္ဝံ, ဝစ္ဆ, ယာဝဒေဝ အာကင္ခိသ္သသိ – ‘ဒိဗ္ဗာယ သောတဓာတုယာ ဝိသုဒ္ဓာယ အတိက္ကန္တမာနုသိကာယ ဥဘော သဒ္ဒေ သုဏေယ္ယံ – ဒိဗ္ဗေ စ မာနုသေ စ, ယေ ဒူရေ သန္တိကေ စာ’တိ, တတ္ရ တတ္ရေဝ သက္ခိဘဗ္ဗတံ ပာပုဏိသ္သသိ, သတိ သတိအာယတနေ။

    ‘‘So tvaṃ, vaccha, yāvadeva ākaṅkhissasi – ‘dibbāya sotadhātuyā visuddhāya atikkantamānusikāya ubho sadde suṇeyyaṃ – dibbe ca mānuse ca, ye dūre santike cā’ti, tatra tatreva sakkhibhabbataṃ pāpuṇissasi, sati satiāyatane.

    ‘‘သော တ္ဝံ, ဝစ္ဆ, ယာဝဒေဝ အာကင္ခိသ္သသိ – ‘ပရသတ္တာနံ ပရပုဂ္ဂလာနံ စေတသာ စေတော ပရိစ္စ ပဇာနေယ္ယံ – သရာဂံ ဝာ စိတ္တံ သရာဂံ စိတ္တန္တိ ပဇာနေယ္ယံ, ဝီတရာဂံ ဝာ စိတ္တံ ဝီတရာဂံ စိတ္တန္တိ ပဇာနေယ္ယံ; သဒောသံ ဝာ စိတ္တံ သဒောသံ စိတ္တန္တိ ပဇာနေယ္ယံ, ဝီတဒောသံ ဝာ စိတ္တံ ဝီတဒောသံ စိတ္တန္တိ ပဇာနေယ္ယံ; သမောဟံ ဝာ စိတ္တံ သမောဟံ စိတ္တန္တိ ပဇာနေယ္ယံ, ဝီတမောဟံ ဝာ စိတ္တံ ဝီတမောဟံ စိတ္တန္တိ ပဇာနေယ္ယံ; သံခိတ္တံ ဝာ စိတ္တံ သံခိတ္တံ စိတ္တန္တိ ပဇာနေယ္ယံ, ဝိက္ခိတ္တံ ဝာ စိတ္တံ ဝိက္ခိတ္တံ စိတ္တန္တိ ပဇာနေယ္ယံ; မဟဂ္ဂတံ ဝာ စိတ္တံ မဟဂ္ဂတံ စိတ္တန္တိ ပဇာနေယ္ယံ, အမဟဂ္ဂတံ ဝာ စိတ္တံ အမဟဂ္ဂတံ စိတ္တန္တိ ပဇာနေယ္ယံ; သဥတ္တရံ ဝာ စိတ္တံ သဥတ္တရံ စိတ္တန္တိ ပဇာနေယ္ယံ, အနုတ္တရံ ဝာ စိတ္တံ အနုတ္တရံ စိတ္တန္တိ ပဇာနေယ္ယံ; သမာဟိတံ ဝာ စိတ္တံ သမာဟိတံ စိတ္တန္တိ ပဇာနေယ္ယံ, အသမာဟိတံ ဝာ စိတ္တံ အသမာဟိတံ စိတ္တန္တိ ပဇာနေယ္ယံ; ဝိမုတ္တံ ဝာ စိတ္တံ ဝိမုတ္တံ စိတ္တန္တိ ပဇာနေယ္ယံ, အဝိမုတ္တံ ဝာ စိတ္တံ အဝိမုတ္တံ စိတ္တန္တိ ပဇာနေယ္ယ’န္တိ, တတ္ရ တတ္ရေဝ သက္ခိဘဗ္ဗတံ ပာပုဏိသ္သသိ, သတိ သတိအာယတနေ။

    ‘‘So tvaṃ, vaccha, yāvadeva ākaṅkhissasi – ‘parasattānaṃ parapuggalānaṃ cetasā ceto paricca pajāneyyaṃ – sarāgaṃ vā cittaṃ sarāgaṃ cittanti pajāneyyaṃ, vītarāgaṃ vā cittaṃ vītarāgaṃ cittanti pajāneyyaṃ; sadosaṃ vā cittaṃ sadosaṃ cittanti pajāneyyaṃ, vītadosaṃ vā cittaṃ vītadosaṃ cittanti pajāneyyaṃ; samohaṃ vā cittaṃ samohaṃ cittanti pajāneyyaṃ, vītamohaṃ vā cittaṃ vītamohaṃ cittanti pajāneyyaṃ; saṃkhittaṃ vā cittaṃ saṃkhittaṃ cittanti pajāneyyaṃ, vikkhittaṃ vā cittaṃ vikkhittaṃ cittanti pajāneyyaṃ; mahaggataṃ vā cittaṃ mahaggataṃ cittanti pajāneyyaṃ, amahaggataṃ vā cittaṃ amahaggataṃ cittanti pajāneyyaṃ; sauttaraṃ vā cittaṃ sauttaraṃ cittanti pajāneyyaṃ, anuttaraṃ vā cittaṃ anuttaraṃ cittanti pajāneyyaṃ; samāhitaṃ vā cittaṃ samāhitaṃ cittanti pajāneyyaṃ, asamāhitaṃ vā cittaṃ asamāhitaṃ cittanti pajāneyyaṃ; vimuttaṃ vā cittaṃ vimuttaṃ cittanti pajāneyyaṃ, avimuttaṃ vā cittaṃ avimuttaṃ cittanti pajāneyya’nti, tatra tatreva sakkhibhabbataṃ pāpuṇissasi, sati satiāyatane.

    ‘‘သော တ္ဝံ, ဝစ္ဆ, ယာဝဒေဝ အာကင္ခိသ္သသိ – ‘အနေကဝိဟိတံ ပုဗ္ဗေနိဝာသံ အနုသ္သရေယ္ယံ, သေယ္ယထိဒံ – ဧကမ္ပိ ဇာတိံ ဒ္ဝေပိ ဇာတိယော တိသ္သောပိ ဇာတိယော စတသ္သောပိ ဇာတိယော ပဉ္စပိ ဇာတိယော ဒသပိ ဇာတိယော ဝီသမ္ပိ ဇာတိယော တိံသမ္ပိ ဇာတိယော စတ္တာလီသမ္ပိ ဇာတိယော ပညာသမ္ပိ ဇာတိယော ဇာတိသတမ္ပိ ဇာတိသဟသ္သမ္ပိ ဇာတိသတသဟသ္သမ္ပိ; အနေကေပိ သံဝဋ္ဋကပ္ပေ အနေကေပိ ဝိဝဋ္ဋကပ္ပေ အနေကေပိ သံဝဋ္ဋဝိဝဋ္ဋကပ္ပေ – အမုတ္ရာသိံ ဧဝံနာမော ဧဝံဂောတ္တော ဧဝံဝဏ္ဏော ဧဝမာဟာရော ဧဝံသုခဒုက္ခပ္ပဋိသံဝေဒီ ဧဝမာယုပရိယန္တော, သော တတော စုတော အမုတ္ရ ဥဒပာဒိံ; တတ္ရာပာသိံ ဧဝံနာမော ဧဝံဂောတ္တော ဧဝံဝဏ္ဏော ဧဝမာဟာရော ဧဝံသုခဒုက္ခပ္ပဋိသံဝေဒီ ဧဝမာယုပရိယန္တော, သော တတော စုတော ဣဓူပပန္နောတိ; ဣတိ သာကာရံ သဥဒ္ဒေသံ အနေကဝိဟိတံ ပုဗ္ဗေနိဝာသံ အနုသ္သရေယ္ယ’န္တိ, တတ္ရ တတ္ရေဝ သက္ခိဘဗ္ဗတံ ပာပုဏိသ္သသိ, သတိ သတိအာယတနေ။

    ‘‘So tvaṃ, vaccha, yāvadeva ākaṅkhissasi – ‘anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussareyyaṃ, seyyathidaṃ – ekampi jātiṃ dvepi jātiyo tissopi jātiyo catassopi jātiyo pañcapi jātiyo dasapi jātiyo vīsampi jātiyo tiṃsampi jātiyo cattālīsampi jātiyo paññāsampi jātiyo jātisatampi jātisahassampi jātisatasahassampi; anekepi saṃvaṭṭakappe anekepi vivaṭṭakappe anekepi saṃvaṭṭavivaṭṭakappe – amutrāsiṃ evaṃnāmo evaṃgotto evaṃvaṇṇo evamāhāro evaṃsukhadukkhappaṭisaṃvedī evamāyupariyanto, so tato cuto amutra udapādiṃ; tatrāpāsiṃ evaṃnāmo evaṃgotto evaṃvaṇṇo evamāhāro evaṃsukhadukkhappaṭisaṃvedī evamāyupariyanto, so tato cuto idhūpapannoti; iti sākāraṃ sauddesaṃ anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussareyya’nti, tatra tatreva sakkhibhabbataṃ pāpuṇissasi, sati satiāyatane.

    ‘‘သော တ္ဝံ, ဝစ္ဆ, ယာဝဒေဝ အာကင္ခိသ္သသိ – ‘ဒိဗ္ဗေန စက္ခုနာ ဝိသုဒ္ဓေန အတိက္ကန္တမာနုသကေန သတ္တေ ပသ္သေယ္ယံ စဝမာနေ ဥပပဇ္ဇမာနေ ဟီနေ ပဏီတေ သုဝဏ္ဏေ ဒုဗ္ဗဏ္ဏေ သုဂတေ ဒုဂ္ဂတေ ယထာကမ္မူပဂေ သတ္တေ ပဇာနေယ္ယံ – ဣမေ ဝတ ဘောန္တော သတ္တာ ကာယဒုစ္စရိတေန သမန္နာဂတာ ဝစီဒုစ္စရိတေန သမန္နာဂတာ မနောဒုစ္စရိတေန သမန္နာဂတာ အရိယာနံ ဥပဝာဒကာ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကာ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကမ္မသမာဒာနာ, တေ ကာယသ္သ ဘေဒာ ပရံ မရဏာ အပာယံ ဒုဂ္ဂတိံ ဝိနိပာတံ နိရယံ ဥပပန္နာ; ဣမေ ဝာ ပန ဘောန္တော သတ္တာ ကာယသုစရိတေန သမန္နာဂတာ ဝစီသုစရိတေန သမန္နာဂတာ မနောသုစရိတေန သမန္နာဂတာ အရိယာနံ အနုပဝာဒကာ သမ္မာဒိဋ္ဌိကာ သမ္မာဒိဋ္ဌိကမ္မသမာဒာနာ, တေ ကာယသ္သ ဘေဒာ ပရံ မရဏာ သုဂတိံ သဂ္ဂံ လောကံ ဥပပန္နာတိ; ဣတိ ဒိဗ္ဗေန စက္ခုနာ ဝိသုဒ္ဓေန အတိက္ကန္တမာနုသကေန သတ္တေ ပသ္သေယ္ယံ စဝမာနေ ဥပပဇ္ဇမာနေ ဟီနေ ပဏီတေ သုဝဏ္ဏေ ဒုဗ္ဗဏ္ဏေ သုဂတေ ဒုဂ္ဂတေ ယထာကမ္မူပဂေ သတ္တေ ပဇာနေယ္ယ’န္တိ, တတ္ရ တတ္ရေဝ သက္ခိဘဗ္ဗတံ ပာပုဏိသ္သသိ, သတိ သတိအာယတနေ။

    ‘‘So tvaṃ, vaccha, yāvadeva ākaṅkhissasi – ‘dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena satte passeyyaṃ cavamāne upapajjamāne hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe sugate duggate yathākammūpage satte pajāneyyaṃ – ime vata bhonto sattā kāyaduccaritena samannāgatā vacīduccaritena samannāgatā manoduccaritena samannāgatā ariyānaṃ upavādakā micchādiṭṭhikā micchādiṭṭhikammasamādānā, te kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapannā; ime vā pana bhonto sattā kāyasucaritena samannāgatā vacīsucaritena samannāgatā manosucaritena samannāgatā ariyānaṃ anupavādakā sammādiṭṭhikā sammādiṭṭhikammasamādānā, te kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapannāti; iti dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena satte passeyyaṃ cavamāne upapajjamāne hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe sugate duggate yathākammūpage satte pajāneyya’nti, tatra tatreva sakkhibhabbataṃ pāpuṇissasi, sati satiāyatane.

    ‘‘သော တ္ဝံ, ဝစ္ဆ, ယာဝဒေဝ အာကင္ခိသ္သသိ – ‘အာသဝာနံ ခယာ အနာသဝံ စေတောဝိမုတ္တိံ ပညာဝိမုတ္တိံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတ္ဝာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရေယ္ယ’န္တိ, တတ္ရ တတ္ရေဝ သက္ခိဘဗ္ဗတံ ပာပုဏိသ္သသိ, သတိ သတိအာယတနေ’’တိ။

    ‘‘So tvaṃ, vaccha, yāvadeva ākaṅkhissasi – ‘āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja vihareyya’nti, tatra tatreva sakkhibhabbataṃ pāpuṇissasi, sati satiāyatane’’ti.

    ၁၉၉. အထ ခော အာယသ္မာ ဝစ္ဆဂောတ္တော ဘဂဝတော ဘာသိတံ အဘိနန္ဒိတ္ဝာ အနုမောဒိတ္ဝာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ပဒက္ခိဏံ ကတ္ဝာ ပက္ကာမိ။ အထ ခော အာယသ္မာ ဝစ္ဆဂောတ္တော ဧကော ဝူပကဋ္ဌော အပ္ပမတ္တော အာတာပီ ပဟိတတ္တော ဝိဟရန္တော နစိရသ္သေဝ – ယသ္သတ္ထာယ ကုလပုတ္တာ သမ္မဒေဝ အဂာရသ္မာ အနဂာရိယံ ပဗ္ဗဇန္တိ တဒနုတ္တရံ – ဗ္ရဟ္မစရိယပရိယောသာနံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတ္ဝာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟာသိ။ ‘ခီဏာ ဇာတိ, ဝုသိတံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ, ကတံ ကရဏီယံ, နာပရံ ဣတ္ထတ္တာယာ’တိ အဗ္ဘညာသိ။ အညတရော ခော ပနာယသ္မာ ဝစ္ဆဂောတ္တော အရဟတံ အဟောသိ။

    199. Atha kho āyasmā vacchagotto bhagavato bhāsitaṃ abhinanditvā anumoditvā uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi. Atha kho āyasmā vacchagotto eko vūpakaṭṭho appamatto ātāpī pahitatto viharanto nacirasseva – yassatthāya kulaputtā sammadeva agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti tadanuttaraṃ – brahmacariyapariyosānaṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja vihāsi. ‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti abbhaññāsi. Aññataro kho panāyasmā vacchagotto arahataṃ ahosi.

    ၂၀၀. တေန ခော ပန သမယေန သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ ဘဂဝန္တံ ဒသ္သနာယ ဂစ္ဆန္တိ။ အဒ္ဒသာ ခော အာယသ္မာ ဝစ္ဆဂောတ္တော တေ ဘိက္ခူ ဒူရတောဝ အာဂစ္ဆန္တေ။ ဒိသ္ဝာန ယေန တေ ဘိက္ခူ တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ တေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝောစ – ‘‘ဟန္ဒ! ကဟံ ပန တုမ္ဟေ အာယသ္မန္တော ဂစ္ဆထာ’’တိ? ‘‘ဘဂဝန္တံ ခော မယံ, အာဝုသော, ဒသ္သနာယ ဂစ္ဆာမာ’’တိ ။ ‘‘တေနဟာယသ္မန္တော မမ ဝစနေန ဘဂဝတော ပာဒေ သိရသာ ဝန္ဒထ, ဧဝဉ္စ ဝဒေထ – ‘ဝစ္ဆဂောတ္တော, ဘန္တေ, ဘိက္ခု ဘဂဝတော ပာဒေ သိရသာ ဝန္ဒတိ, ဧဝဉ္စ ဝဒေတိ – ပရိစိဏ္ဏော မေ ဘဂဝာ, ပရိစိဏ္ဏော မေ သုဂတော’’’တိ။ ‘‘ဧဝမာဝုသော’’တိ ခော တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မတော ဝစ္ဆဂောတ္တသ္သ ပစ္စသ္သောသုံ။ အထ ခော တေ ဘိက္ခူ ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိံသု; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု။ ဧကမန္တံ နိသိန္နာ ခော တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစုံ – ‘‘အာယသ္မာ, ဘန္တေ, ဝစ္ဆဂောတ္တော ဘဂဝတော ပာဒေ သိရသာ ဝန္ဒတိ, ဧဝဉ္စ ဝဒေတိ – ‘ပရိစိဏ္ဏော မေ ဘဂဝာ, ပရိစိဏ္ဏော မေ သုဂတော’’’တိ။ ‘‘ပုဗ္ဗေဝ မေ, ဘိက္ခဝေ, ဝစ္ဆဂောတ္တော ဘိက္ခု စေတသာ စေတော ပရိစ္စ ဝိဒိတော – ‘တေဝိဇ္ဇော ဝစ္ဆဂောတ္တော ဘိက္ခု မဟိဒ္ဓိကော မဟာနုဘာဝော’တိ။ ဒေဝတာပိ မေ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ – ‘တေဝိဇ္ဇော, ဘန္တေ, ဝစ္ဆဂောတ္တော ဘိက္ခု မဟိဒ္ဓိကော မဟာနုဘာဝော’’’တိ။

    200. Tena kho pana samayena sambahulā bhikkhū bhagavantaṃ dassanāya gacchanti. Addasā kho āyasmā vacchagotto te bhikkhū dūratova āgacchante. Disvāna yena te bhikkhū tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā te bhikkhū etadavoca – ‘‘handa! Kahaṃ pana tumhe āyasmanto gacchathā’’ti? ‘‘Bhagavantaṃ kho mayaṃ, āvuso, dassanāya gacchāmā’’ti . ‘‘Tenahāyasmanto mama vacanena bhagavato pāde sirasā vandatha, evañca vadetha – ‘vacchagotto, bhante, bhikkhu bhagavato pāde sirasā vandati, evañca vadeti – pariciṇṇo me bhagavā, pariciṇṇo me sugato’’’ti. ‘‘Evamāvuso’’ti kho te bhikkhū āyasmato vacchagottassa paccassosuṃ. Atha kho te bhikkhū yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinnā kho te bhikkhū bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘āyasmā, bhante, vacchagotto bhagavato pāde sirasā vandati, evañca vadeti – ‘pariciṇṇo me bhagavā, pariciṇṇo me sugato’’’ti. ‘‘Pubbeva me, bhikkhave, vacchagotto bhikkhu cetasā ceto paricca vidito – ‘tevijjo vacchagotto bhikkhu mahiddhiko mahānubhāvo’ti. Devatāpi me etamatthaṃ ārocesuṃ – ‘tevijjo, bhante, vacchagotto bhikkhu mahiddhiko mahānubhāvo’’’ti.

    ဣဒမဝောစ ဘဂဝာ။ အတ္တမနာ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဘာသိတံ အဘိနန္ဒုန္တိ။

    Idamavoca bhagavā. Attamanā te bhikkhū bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti.

    မဟာဝစ္ဆသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ တတိယံ။

    Mahāvacchasuttaṃ niṭṭhitaṃ tatiyaṃ.







    Footnotes:
    1. သာဝကော အာသဝာနံ ခယာ (သီ. သ္ယာ. ကံ. ပီ.) ဧဝမုပရိပိ
    2. sāvako āsavānaṃ khayā (sī. syā. kaṃ. pī.) evamuparipi
    3. ဥတ္တရိံ မေ (သီ. သ္ယာ. ကံ. ပီ.)
    4. uttariṃ me (sī. syā. kaṃ. pī.)
    5. ယာဝဒေ (ပီ.)
    6. yāvade (pī.)



    Related texts:



    အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဇ္ဈိမနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ၃. မဟာဝစ္ဆသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 3. Mahāvacchasuttavaṇṇanā

    ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / မဇ္ဈိမနိကာယ (ဋီကာ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ၃. မဟာဝစ္ဆသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 3. Mahāvacchasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact