Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ชาตกปาฬิ • Jātakapāḷi

    ๕๔๑. นิมิชาตกํ (๔)

    541. Nimijātakaṃ (4)

    ๔๒๑.

    421.

    ‘‘อเจฺฉรํ วต โลกสฺมิํ, อุปฺปชฺชนฺติ วิจกฺขณา;

    ‘‘Accheraṃ vata lokasmiṃ, uppajjanti vicakkhaṇā;

    ยทา อหุ นิมิราชา, ปณฺฑิโต กุสลตฺถิโกฯ

    Yadā ahu nimirājā, paṇḍito kusalatthiko.

    ๔๒๒.

    422.

    ‘‘ราชา สพฺพวิเทหานํ, อทา ทานํ อรินฺทโม;

    ‘‘Rājā sabbavidehānaṃ, adā dānaṃ arindamo;

    ตสฺส ตํ ททโต ทานํ, สงฺกโปฺป อุทปชฺชถ;

    Tassa taṃ dadato dānaṃ, saṅkappo udapajjatha;

    ทานํ วา พฺรหฺมจริยํ วา, กตมํ สุ มหปฺผลํฯ

    Dānaṃ vā brahmacariyaṃ vā, katamaṃ su mahapphalaṃ.

    ๔๒๓.

    423.

    ตสฺส สงฺกปฺปมญฺญาย, มฆวา เทวกุญฺชโร;

    Tassa saṅkappamaññāya, maghavā devakuñjaro;

    สหสฺสเนโตฺต ปาตุรหุ, วเณฺณน วิหนํ 1 ตมํฯ

    Sahassanetto pāturahu, vaṇṇena vihanaṃ 2 tamaṃ.

    ๔๒๔.

    424.

    สโลมหโฎฺฐ มนุชิโนฺท, วาสวํ อวจา นิมิ;

    Salomahaṭṭho manujindo, vāsavaṃ avacā nimi;

    ‘‘เทวตา นุสิ คนฺธโพฺพ, อทุ สโกฺก ปุรินฺทโทฯ

    ‘‘Devatā nusi gandhabbo, adu sakko purindado.

    ๔๒๕.

    425.

    ‘‘น จ เม ตาทิโส วโณฺณ, ทิโฎฺฐ วา ยทิ วา สุโต;

    ‘‘Na ca me tādiso vaṇṇo, diṭṭho vā yadi vā suto;

    3 อาจิกฺข เม ตฺวํ ภทฺทเนฺต, กถํ ชาเนมุ ตํ มยํ’’ 4

    5 Ācikkha me tvaṃ bhaddante, kathaṃ jānemu taṃ mayaṃ’’ 6.

    ๔๒๖.

    426.

    สโลมหฎฺฐํ ญตฺวาน, วาสโว อวจา นิมิํ;

    Salomahaṭṭhaṃ ñatvāna, vāsavo avacā nimiṃ;

    ‘‘สโกฺกหมสฺมิ เทวิโนฺท, อาคโตสฺมิ ตวนฺติเก;

    ‘‘Sakkohamasmi devindo, āgatosmi tavantike;

    อโลมหโฎฺฐ มนุชินฺท, ปุจฺฉ ปญฺหํ ยมิจฺฉสิ’’ฯ

    Alomahaṭṭho manujinda, puccha pañhaṃ yamicchasi’’.

    ๔๒๗.

    427.

    โส จ เตน กโตกาโส, วาสวํ อวจา นิมิ;

    So ca tena katokāso, vāsavaṃ avacā nimi;

    ‘‘ปุจฺฉามิ ตํ มหาราช 7, สพฺพภูตานมิสฺสร;

    ‘‘Pucchāmi taṃ mahārāja 8, sabbabhūtānamissara;

    ทานํ วา พฺรหฺมจริยํ วา, กตมํ สุ มหปฺผลํ’’ฯ

    Dānaṃ vā brahmacariyaṃ vā, katamaṃ su mahapphalaṃ’’.

    ๔๒๘.

    428.

    โส ปุโฎฺฐ นรเทเวน, วาสโว อวจา นิมิํ;

    So puṭṭho naradevena, vāsavo avacā nimiṃ;

    ‘‘วิปากํ พฺรหฺมจริยสฺส, ชานํ อกฺขาสิชานโตฯ

    ‘‘Vipākaṃ brahmacariyassa, jānaṃ akkhāsijānato.

    ๔๒๙.

    429.

    ‘‘หีเนน พฺรหฺมจริเยน, ขตฺติเย อุปปชฺชติ;

    ‘‘Hīnena brahmacariyena, khattiye upapajjati;

    มชฺฌิเมน จ เทวตฺตํ, อุตฺตเมน วิสุชฺฌติฯ

    Majjhimena ca devattaṃ, uttamena visujjhati.

    ๔๓๐.

    430.

    ‘‘น เหเต สุลภา กายา, ยาจโยเคน เกนจิ;

    ‘‘Na hete sulabhā kāyā, yācayogena kenaci;

    เย กาเย อุปปชฺชนฺติ, อนาคารา ตปสฺสิโนฯ

    Ye kāye upapajjanti, anāgārā tapassino.

    ๔๓๑.

    431.

    ‘‘ทุทีโป 9 สาคโร เสโล, มุชกิโนฺท 10 ภคีรโส;

    ‘‘Dudīpo 11 sāgaro selo, mujakindo 12 bhagīraso;

    อุสินฺทโร 13 กสฺสโป จ 14, อสโก จ ปุถุชฺชโนฯ

    Usindaro 15 kassapo ca 16, asako ca puthujjano.

    ๔๓๒.

    432.

    ‘‘เอเต จเญฺญ จ ราชาโน, ขตฺติยา พฺราหฺมณา พหู;

    ‘‘Ete caññe ca rājāno, khattiyā brāhmaṇā bahū;

    ปุถุยญฺญํ ยชิตฺวาน, เปตตฺตํ 17 นาติวตฺติสุํฯ

    Puthuyaññaṃ yajitvāna, petattaṃ 18 nātivattisuṃ.

    ๔๓๓.

    433.

    ‘‘อถ ยีเม 19 อวตฺติํสุ, อนาคารา ตปสฺสิโน;

    ‘‘Atha yīme 20 avattiṃsu, anāgārā tapassino;

    สตฺติสโย ยามหนุ, โสมยาโม 21 มโนชโวฯ

    Sattisayo yāmahanu, somayāmo 22 manojavo.

    ๔๓๔.

    434.

    ‘‘สมุโทฺท มาโฆ ภรโต จ, อิสิ กาลปุรกฺขโต 23;

    ‘‘Samuddo māgho bharato ca, isi kālapurakkhato 24;

    องฺคีรโส กสฺสโป จ, กิสวโจฺฉ อกตฺติ 25 จฯ

    Aṅgīraso kassapo ca, kisavaccho akatti 26 ca.

    ๔๓๕.

    435.

    ‘‘อุตฺตเรน นที สีทา, คมฺภีรา ทุรติกฺกมา;

    ‘‘Uttarena nadī sīdā, gambhīrā duratikkamā;

    นฬคฺคิวณฺณา โชตนฺติ, สทา กญฺจนปพฺพตาฯ

    Naḷaggivaṇṇā jotanti, sadā kañcanapabbatā.

    ๔๓๖.

    436.

    ‘‘ปรูฬฺหกจฺฉา ตครา, รูฬฺหกจฺฉา วนา นคา;

    ‘‘Parūḷhakacchā tagarā, rūḷhakacchā vanā nagā;

    ตตฺราสุํ ทสสหสฺสา, โปราณา อิสโย ปุเรฯ

    Tatrāsuṃ dasasahassā, porāṇā isayo pure.

    ๔๓๗.

    437.

    ‘‘อหํ เสโฎฺฐสฺมิ ทาเนน, สํยเมน ทเมน จ;

    ‘‘Ahaṃ seṭṭhosmi dānena, saṃyamena damena ca;

    อนุตฺตรํ วตํ กตฺวา, ปกิรจารี สมาหิเตฯ

    Anuttaraṃ vataṃ katvā, pakiracārī samāhite.

    ๔๓๘.

    438.

    ‘‘ชาติมนฺตํ อชจฺจญฺจ, อหํ อุชุคตํ นรํ;

    ‘‘Jātimantaṃ ajaccañca, ahaṃ ujugataṃ naraṃ;

    อติเวลํ นมสฺสิสฺสํ, กมฺมพนฺธู หิ มาณวา 27

    Ativelaṃ namassissaṃ, kammabandhū hi māṇavā 28.

    ๔๓๙.

    439.

    ‘‘สเพฺพ วณฺณา อธมฺมฎฺฐา, ปตนฺติ นิรยํ อโธ;

    ‘‘Sabbe vaṇṇā adhammaṭṭhā, patanti nirayaṃ adho;

    สเพฺพ วณฺณา วิสุชฺฌนฺติ, จริตฺวา ธมฺมมุตฺตมํ’’ฯ

    Sabbe vaṇṇā visujjhanti, caritvā dhammamuttamaṃ’’.

    ๔๔๐.

    440.

    อิทํ วตฺวาน มฆวา, เทวราชา สุชมฺปติ;

    Idaṃ vatvāna maghavā, devarājā sujampati;

    เวเทหมนุสาสิตฺวา, สคฺคกายํ อปกฺกมิฯ

    Vedehamanusāsitvā, saggakāyaṃ apakkami.

    ๔๔๑.

    441.

    ‘‘อิมํ โภโนฺต นิสาเมถ, ยาวเนฺตตฺถ สมาคตา;

    ‘‘Imaṃ bhonto nisāmetha, yāvantettha samāgatā;

    ธมฺมิกานํ มนุสฺสานํ, วณฺณํ อุจฺจาวจํ พหุํฯ

    Dhammikānaṃ manussānaṃ, vaṇṇaṃ uccāvacaṃ bahuṃ.

    ๔๔๒.

    442.

    ‘‘ยถา อยํ นิมิราชา, ปณฺฑิโต กุสลตฺถิโก;

    ‘‘Yathā ayaṃ nimirājā, paṇḍito kusalatthiko;

    ราชา สพฺพวิเทหานํ, อทา ทานํ อรินฺทโมฯ

    Rājā sabbavidehānaṃ, adā dānaṃ arindamo.

    ๔๔๓.

    443.

    ‘‘ตสฺส ตํ ททโต ทานํ, สงฺกโปฺป อุทปชฺชถ;

    ‘‘Tassa taṃ dadato dānaṃ, saṅkappo udapajjatha;

    ทานํ วา พฺรหฺมจริยํ วา, กตมํ สุ มหปฺผลํ’’ฯ

    Dānaṃ vā brahmacariyaṃ vā, katamaṃ su mahapphalaṃ’’.

    ๔๔๔.

    444.

    อพฺภุโต วต โลกสฺมิํ, อุปฺปชฺชิ โลมหํสโน;

    Abbhuto vata lokasmiṃ, uppajji lomahaṃsano;

    ทิโพฺพ รโถ ปาตุรหุ, เวเทหสฺส ยสสฺสิโนฯ

    Dibbo ratho pāturahu, vedehassa yasassino.

    ๔๔๕.

    445.

    เทวปุโตฺต มหิทฺธิโก, มาตลิ เทวสารถิ;

    Devaputto mahiddhiko, mātali devasārathi;

    นิมนฺตยิตฺถ ราชานํ, เวเทหํ มิถิลคฺคหํฯ

    Nimantayittha rājānaṃ, vedehaṃ mithilaggahaṃ.

    ๔๔๖.

    446.

    ‘‘เอหิมํ รถมารุยฺห, ราชเสฎฺฐ ทิสมฺปติ;

    ‘‘Ehimaṃ rathamāruyha, rājaseṭṭha disampati;

    เทวา ทสฺสนกามา เต, ตาวติํสา สอินฺทกา;

    Devā dassanakāmā te, tāvatiṃsā saindakā;

    สรมานา หิ เต เทวา, สุธมฺมายํ สมจฺฉเร’’ฯ

    Saramānā hi te devā, sudhammāyaṃ samacchare’’.

    ๔๔๗.

    447.

    ตโต ราชา ตรมาโน, เวเทโห มิถิลคฺคโห;

    Tato rājā taramāno, vedeho mithilaggaho;

    อาสนา วุฎฺฐหิตฺวาน, ปมุโข รถมารุหิฯ

    Āsanā vuṭṭhahitvāna, pamukho rathamāruhi.

    ๔๔๘.

    448.

    อภิรูฬฺหํ รถํ ทิพฺพํ, มาตลิ เอตทพฺรวิ;

    Abhirūḷhaṃ rathaṃ dibbaṃ, mātali etadabravi;

    ‘‘เกน ตํ เนมิ มเคฺคน, ราชเสฎฺฐ ทิสมฺปติ;

    ‘‘Kena taṃ nemi maggena, rājaseṭṭha disampati;

    เยน วา ปาปกมฺมนฺตา, ปุญฺญกมฺมา จ เย นรา’’ฯ

    Yena vā pāpakammantā, puññakammā ca ye narā’’.

    ๔๔๙.

    449.

    ‘‘อุภเยเนว มํ เนหิ, มาตลิ เทวสารถิ;

    ‘‘Ubhayeneva maṃ nehi, mātali devasārathi;

    เยน วา ปาปกมฺมนฺตา, ปุญฺญกมฺมา จ เย นรา’’ฯ

    Yena vā pāpakammantā, puññakammā ca ye narā’’.

    ๔๕๐.

    450.

    ‘‘เกน ตํ ปฐมํ เนมิ, ราชเสฎฺฐ ทิสมฺปติ;

    ‘‘Kena taṃ paṭhamaṃ nemi, rājaseṭṭha disampati;

    เยน วา ปาปกมฺมนฺตา, ปุญฺญกมฺมา จ เย นรา’’ฯ

    Yena vā pāpakammantā, puññakammā ca ye narā’’.

    ๔๕๑.

    451.

    ‘‘นิรเย 29 ตาว ปสฺสามิ, อาวาเส 30 ปาปกมฺมินํ;

    ‘‘Niraye 31 tāva passāmi, āvāse 32 pāpakamminaṃ;

    ฐานานิ ลุทฺทกมฺมานํ, ทุสฺสีลานญฺจ ยา คติ’’ฯ

    Ṭhānāni luddakammānaṃ, dussīlānañca yā gati’’.

    ๔๕๒.

    452.

    ทเสฺสสิ มาตลิ รโญฺญ, ทุคฺคํ เวตรณิํ นทิํ;

    Dassesi mātali rañño, duggaṃ vetaraṇiṃ nadiṃ;

    กุถิตํ ขารสํยุตฺตํ, ตตฺตํ อคฺคิสิขูปมํ 33

    Kuthitaṃ khārasaṃyuttaṃ, tattaṃ aggisikhūpamaṃ 34.

    ๔๕๓.

    453.

    นิมี หเว มาตลิมชฺฌภาสถ 35, ทิสฺวา ชนํ ปตมานํ วิทุเคฺค;

    Nimī have mātalimajjhabhāsatha 36, disvā janaṃ patamānaṃ vidugge;

    ‘‘ภยญฺหิ มํ วินฺทติ สูต ทิสฺวา, ปุจฺฉามิ ตํ มาตลิ เทวสารถิ;

    ‘‘Bhayañhi maṃ vindati sūta disvā, pucchāmi taṃ mātali devasārathi;

    อิเม นุ มจฺจา กิมกํสุ ปาปํ, เยเม ชนา เวตรณิํ ปตนฺติ’’ฯ

    Ime nu maccā kimakaṃsu pāpaṃ, yeme janā vetaraṇiṃ patanti’’.

    ๔๕๔.

    454.

    ตสฺส ปุโฎฺฐ วิยากาสิ, มาตลิ เทวสารถิ;

    Tassa puṭṭho viyākāsi, mātali devasārathi;

    วิปากํ ปาปกมฺมานํ, ชานํ อกฺขาสิชานโตฯ

    Vipākaṃ pāpakammānaṃ, jānaṃ akkhāsijānato.

    ๔๕๕.

    455.

    ‘‘เย ทุพฺพเล พลวนฺตา ชีวโลเก, หิํสนฺติ โรสนฺติ สุปาปธมฺมา;

    ‘‘Ye dubbale balavantā jīvaloke, hiṃsanti rosanti supāpadhammā;

    เต ลุทฺทกมฺมา ปสเวตฺว ปาปํ, เตเม ชนา เวตรณิํ ปตนฺติ’’ฯ

    Te luddakammā pasavetva pāpaṃ, teme janā vetaraṇiṃ patanti’’.

    ๔๕๖.

    456.

    ‘‘สามา จ โสณา สพลา จ คิชฺฌา, กาโกลสงฺฆา อทนฺติ 37 เภรวา;

    ‘‘Sāmā ca soṇā sabalā ca gijjhā, kākolasaṅghā adanti 38 bheravā;

    ภยญฺหิ มํ วินฺทติ สูต ทิสฺวา, ปุจฺฉามิ ตํ มาตลิ เทวสารถิ;

    Bhayañhi maṃ vindati sūta disvā, pucchāmi taṃ mātali devasārathi;

    อิเม นุ มจฺจา กิมกํสุ ปาปํ, เยเม ชเน กาโกลสงฺฆา อทนฺติ’’ฯ

    Ime nu maccā kimakaṃsu pāpaṃ, yeme jane kākolasaṅghā adanti’’.

    ๔๕๗.

    457.

    ตสฺส ปุโฎฺฐ วิยากาสิ, มาตลิ เทวสารถิ;

    Tassa puṭṭho viyākāsi, mātali devasārathi;

    วิปากํ ปาปกมฺมานํ, ชานํ อกฺขาสิชานโตฯ

    Vipākaṃ pāpakammānaṃ, jānaṃ akkhāsijānato.

    ๔๕๘.

    458.

    ‘‘เย เกจิเม มจฺฉริโน กทริยา, ปริภาสกา สมณพฺราหฺมณานํ;

    ‘‘Ye kecime maccharino kadariyā, paribhāsakā samaṇabrāhmaṇānaṃ;

    หิํสนฺติ โรสนฺติ สุปาปธมฺมา, เต ลุทฺทกมฺมา ปสเวตฺว ปาปํ;

    Hiṃsanti rosanti supāpadhammā, te luddakammā pasavetva pāpaṃ;

    เตเม ชเน กาโกลสงฺฆา อทนฺติ’’ฯ

    Teme jane kākolasaṅghā adanti’’.

    ๔๕๙.

    459.

    ‘‘สโชติภูตา ปถวิํ กมนฺติ, ตเตฺตหิ ขเนฺธหิ จ โปถยนฺติ;

    ‘‘Sajotibhūtā pathaviṃ kamanti, tattehi khandhehi ca pothayanti;

    ภยญฺหิ มํ วินฺทติ สูต ทิสฺวา, ปุจฺฉามิ ตํ มาตลิ เทวสารถิ;

    Bhayañhi maṃ vindati sūta disvā, pucchāmi taṃ mātali devasārathi;

    อิเม นุ มจฺจา กิมกํสุ ปาปํ, เยเม ชนา ขนฺธหตา สยนฺติ’’ฯ

    Ime nu maccā kimakaṃsu pāpaṃ, yeme janā khandhahatā sayanti’’.

    ๔๖๐.

    460.

    ตสฺส ปุโฎฺฐ วิยากาสิ, มาตลิ เทวสารถิ;

    Tassa puṭṭho viyākāsi, mātali devasārathi;

    วิปากํ ปาปกมฺมานํ, ชานํ อกฺขาสิชานโตฯ

    Vipākaṃ pāpakammānaṃ, jānaṃ akkhāsijānato.

    ๔๖๑.

    461.

    ‘‘เย ชีวโลกสฺมิ สุปาปธมฺมิโน, นรญฺจ นาริญฺจ อปาปธมฺมํ;

    ‘‘Ye jīvalokasmi supāpadhammino, narañca nāriñca apāpadhammaṃ;

    หิํสนฺติ โรสนฺติ สุปาปธมฺมา 39, เต ลุทฺทกมฺมา ปสเวตฺว ปาปํ;

    Hiṃsanti rosanti supāpadhammā 40, te luddakammā pasavetva pāpaṃ;

    เตเม ชนา ขนฺธหตา สยนฺติ’’ฯ

    Teme janā khandhahatā sayanti’’.

    ๔๖๒.

    462.

    ‘‘องฺคารกาสุํ อปเร ผุณนฺติ 41, นรา รุทนฺตา ปริทฑฺฒคตฺตา;

    ‘‘Aṅgārakāsuṃ apare phuṇanti 42, narā rudantā paridaḍḍhagattā;

    ภยญฺหิ มํ วิทนฺติ สูต ทิสฺวา, ปุจฺฉามิ ตํ มาตลิ เทวสารถิ;

    Bhayañhi maṃ vidanti sūta disvā, pucchāmi taṃ mātali devasārathi;

    อิเม นุ มจฺจา กิมกํสุ ปาปํ, เยเม ชนา องฺคารกาสุํ ผุณนฺติ’’ฯ

    Ime nu maccā kimakaṃsu pāpaṃ, yeme janā aṅgārakāsuṃ phuṇanti’’.

    ๔๖๓.

    463.

    ตสฺส ปุโฎฺฐ วิยากาสิ, มาตลิ เทวสารถิ;

    Tassa puṭṭho viyākāsi, mātali devasārathi;

    วิปากํ ปาปกมฺมานํ, ชานํ อกฺขาสิชานโตฯ

    Vipākaṃ pāpakammānaṃ, jānaṃ akkhāsijānato.

    ๔๖๔.

    464.

    ‘‘เย เกจิ ปูคาย ธนสฺส 43 เหตุ, สกฺขิํ กริตฺวา อิณํ ชาปยนฺติ;

    ‘‘Ye keci pūgāya dhanassa 44 hetu, sakkhiṃ karitvā iṇaṃ jāpayanti;

    เต ชาปยิตฺวา ชนตํ ชนินฺท, เต ลุทฺทกมฺมา ปสเวตฺว ปาปํ;

    Te jāpayitvā janataṃ janinda, te luddakammā pasavetva pāpaṃ;

    เตเม ชนา องฺคารกาสุํ ผุณนฺติ’’ฯ

    Teme janā aṅgārakāsuṃ phuṇanti’’.

    ๔๖๕.

    465.

    ‘‘สโชติภูตา ชลิตา ปทิตฺตา, ปทิสฺสติ มหตี โลหกุมฺภี;

    ‘‘Sajotibhūtā jalitā padittā, padissati mahatī lohakumbhī;

    ภยญฺหิ มํ วินฺทติ สูต ทิสฺวา, ปุจฺฉามิ ตํ มาตลิ เทวสารถิ;

    Bhayañhi maṃ vindati sūta disvā, pucchāmi taṃ mātali devasārathi;

    อิเม นุ มจฺจา กิมกํสุ ปาปํ, เยเม ชนา อวํสิรา โลหกุมฺภิํ ปตนฺติ’’ฯ

    Ime nu maccā kimakaṃsu pāpaṃ, yeme janā avaṃsirā lohakumbhiṃ patanti’’.

    ๔๖๖.

    466.

    ตสฺส ปุโฎฺฐ วิยากาสิ, มาตลิ เทวสารถิ;

    Tassa puṭṭho viyākāsi, mātali devasārathi;

    วิปากํ ปาปกมฺมานํ, ชานํ อกฺขาสิชานโตฯ

    Vipākaṃ pāpakammānaṃ, jānaṃ akkhāsijānato.

    ๔๖๗.

    467.

    ‘‘เย สีลวนฺตํ 45 สมณํ พฺราหฺมณํ วา, หิํสนฺติ โรสนฺติ สุปาปธมฺมา;

    ‘‘Ye sīlavantaṃ 46 samaṇaṃ brāhmaṇaṃ vā, hiṃsanti rosanti supāpadhammā;

    เต ลุทฺทกมฺมา ปสเวตฺว ปาปํ, เตเม ชนา อวํสิรา โลหกุมฺภิํ ปตนฺติ’’ฯ

    Te luddakammā pasavetva pāpaṃ, teme janā avaṃsirā lohakumbhiṃ patanti’’.

    ๔๖๘.

    468.

    ‘‘ลุญฺจนฺติ คีวํ อถ เวฐยิตฺวา 47, อุโณฺหทกสฺมิํ ปกิเลทยิตฺวา 48;

    ‘‘Luñcanti gīvaṃ atha veṭhayitvā 49, uṇhodakasmiṃ pakiledayitvā 50;

    ภยญฺหิ มํ วินฺทติ สูต ทิสฺวา, ปุจฺฉามิ ตํ มาตลิ เทวสารถิ;

    Bhayañhi maṃ vindati sūta disvā, pucchāmi taṃ mātali devasārathi;

    อิเม นุ มจฺจา กิมกํสุ ปาปํ, เยเม ชนา ลุตฺตสิรา สยนฺติ’’ฯ

    Ime nu maccā kimakaṃsu pāpaṃ, yeme janā luttasirā sayanti’’.

    ๔๖๙.

    469.

    ตสฺส ปุโฎฺฐ วิยากาสิ, มาตลิ เทวสารถิ;

    Tassa puṭṭho viyākāsi, mātali devasārathi;

    วิปากํ ปาปกมฺมานํ, ชานํ อกฺขาสิชานโตฯ

    Vipākaṃ pāpakammānaṃ, jānaṃ akkhāsijānato.

    ๔๗๐.

    470.

    ‘‘เย ชีวโลกสฺมิ สุปาปธมฺมิโน, ปกฺขี คเหตฺวาน วิเหฐยนฺติ เต;

    ‘‘Ye jīvalokasmi supāpadhammino, pakkhī gahetvāna viheṭhayanti te;

    วิเหฐยิตฺวา สกุณํ ชนินฺท, เต ลุทฺทกามา ปสเวตฺว ปาปํ;

    Viheṭhayitvā sakuṇaṃ janinda, te luddakāmā pasavetva pāpaṃ;

    เตเม ชนา ลุตฺตสิรา สยนฺติฯ

    Teme janā luttasirā sayanti.

    ๔๗๑.

    471.

    ‘‘ปหูตโตยา อนิคาธกูลา 51, นที อยํ สนฺทติ สุปฺปติตฺถา;

    ‘‘Pahūtatoyā anigādhakūlā 52, nadī ayaṃ sandati suppatitthā;

    ฆมฺมาภิตตฺตา มนุชา ปิวนฺติ, ปีตญฺจ 53 เตสํ ภุส โหติ ปานิฯ

    Ghammābhitattā manujā pivanti, pītañca 54 tesaṃ bhusa hoti pāni.

    ๔๗๒.

    472.

    ‘‘ภยญฺหิ มํ วินฺทติ สูต ทิสฺวา, ปุจฺฉามิ ตํ มาตลิ เทวสารถิ;

    ‘‘Bhayañhi maṃ vindati sūta disvā, pucchāmi taṃ mātali devasārathi;

    อิเม นุ มจฺจา กิมกํสุ ปาปํ, ปีตญฺจ เตสํ ภุส โหติ ปานิ’’ฯ

    Ime nu maccā kimakaṃsu pāpaṃ, pītañca tesaṃ bhusa hoti pāni’’.

    ๔๗๓.

    473.

    ตสฺส ปุโฎฺฐ วิยากาสิ, มาตลิ เทวสารถิ;

    Tassa puṭṭho viyākāsi, mātali devasārathi;

    วิปากํ ปาปกมฺมานํ, ชานํ อกฺขาสิชานโตฯ

    Vipākaṃ pāpakammānaṃ, jānaṃ akkhāsijānato.

    ๔๗๔.

    474.

    ‘‘เย สุทฺธธญฺญํ ปลาเสน มิสฺสํ, อสุทฺธกมฺมา กยิโน ททนฺติ;

    ‘‘Ye suddhadhaññaṃ palāsena missaṃ, asuddhakammā kayino dadanti;

    ฆมฺมาภิตตฺตาน ปิปาสิตานํ, ปีตญฺจ เตสํ ภุส โหติ ปานิ’’ฯ

    Ghammābhitattāna pipāsitānaṃ, pītañca tesaṃ bhusa hoti pāni’’.

    ๔๗๕.

    475.

    ‘‘อุสูหิ สตฺตีหิ จ โตมเรหิ, ทุภยานิ ปสฺสานิ ตุทนฺติ กนฺทตํ;

    ‘‘Usūhi sattīhi ca tomarehi, dubhayāni passāni tudanti kandataṃ;

    ภยญฺหิ มํ วินฺทติ สูต ทิสฺวา, ปุจฺฉามิ ตํ มาตลิ เทวสารถิ;

    Bhayañhi maṃ vindati sūta disvā, pucchāmi taṃ mātali devasārathi;

    อิเม นุ มจฺจา กิมกํสุ ปาปํ, เยเม ชนา สตฺติหตา สยนฺติ’’ฯ

    Ime nu maccā kimakaṃsu pāpaṃ, yeme janā sattihatā sayanti’’.

    ๔๗๖.

    476.

    ตสฺส ปุโฎฺฐ วิยากาสิ, มาตลิ เทวสารถิ;

    Tassa puṭṭho viyākāsi, mātali devasārathi;

    วิปากํ ปาปกมฺมานํ, ชานํ อกฺขาสิชานโตฯ

    Vipākaṃ pāpakammānaṃ, jānaṃ akkhāsijānato.

    ๔๗๗.

    477.

    ‘‘เย ชีวโลกสฺมิ อสาธุกมฺมิโน, อทินฺนมาทาย กโรนฺติ ชีวิกํ;

    ‘‘Ye jīvalokasmi asādhukammino, adinnamādāya karonti jīvikaṃ;

    ธญฺญํ ธนํ รชตํ ชาตรูปํ, อเชฬกญฺจาปิ ปสุํ มหิํสํ 55;

    Dhaññaṃ dhanaṃ rajataṃ jātarūpaṃ, ajeḷakañcāpi pasuṃ mahiṃsaṃ 56;

    เต ลุทฺทกมฺมา ปสเวตฺว ปาปํ, เตเม ชนา สตฺติหตา สยนฺติ’’ฯ

    Te luddakammā pasavetva pāpaṃ, teme janā sattihatā sayanti’’.

    ๔๗๘.

    478.

    ‘‘คีวาย พทฺธา กิสฺส อิเม ปุเนเก, อเญฺญ วิกนฺตา 57 พิลกตา สยนฺติ 58;

    ‘‘Gīvāya baddhā kissa ime puneke, aññe vikantā 59 bilakatā sayanti 60;

    ภยญฺหิ มํ วินฺทติ สูต ทิสฺวา, ปุจฺฉามิ ตํ มาตลิ เทวสารถิ;

    Bhayañhi maṃ vindati sūta disvā, pucchāmi taṃ mātali devasārathi;

    อิเม นุ มจฺจา กิมกํสุ ปาปํ, เยเม ชนา พิลกตา สยนฺติ’’ฯ

    Ime nu maccā kimakaṃsu pāpaṃ, yeme janā bilakatā sayanti’’.

    ๔๗๙.

    479.

    ตสฺส ปุโฎฺฐ วิยากาสิ, มาตลิ เทวสารถิ;

    Tassa puṭṭho viyākāsi, mātali devasārathi;

    วิปากํ ปาปกมฺมานํ, ชานํ อกฺขาสิชานโตฯ

    Vipākaṃ pāpakammānaṃ, jānaṃ akkhāsijānato.

    ๔๘๐.

    480.

    ‘‘โอรพฺภิกา สูกริกา จ มจฺฉิกา, ปสุํ มหิํสญฺจ อเชฬกญฺจ;

    ‘‘Orabbhikā sūkarikā ca macchikā, pasuṃ mahiṃsañca ajeḷakañca;

    หนฺตฺวาน สูเนสุ ปสารยิํสุ, เต ลุทฺทกมฺมา ปสเวตฺว ปาปํ;

    Hantvāna sūnesu pasārayiṃsu, te luddakammā pasavetva pāpaṃ;

    เตเม ชนา พิลกตา สยนฺติฯ

    Teme janā bilakatā sayanti.

    ๔๘๑.

    481.

    ‘‘รหโท อยํ มุตฺตกรีสปูโร, ทุคฺคนฺธรูโป อสุจิ ปูติ วาติ;

    ‘‘Rahado ayaṃ muttakarīsapūro, duggandharūpo asuci pūti vāti;

    ขุทาปเรตา มนุชา อทนฺติ, ภยญฺหิ มํ วินฺทติ สูต ทิสฺวา;

    Khudāparetā manujā adanti, bhayañhi maṃ vindati sūta disvā;

    ปุจฺฉามิ ตํ มาตลิ เทวสารถิ, อิเม นุ มจฺจา กิมกํสุ ปาปํ;

    Pucchāmi taṃ mātali devasārathi, ime nu maccā kimakaṃsu pāpaṃ;

    เยเม ชนา มุตฺตกรีสภกฺขา’’ฯ

    Yeme janā muttakarīsabhakkhā’’.

    ๔๘๒.

    482.

    ตสฺส ปุโฎฺฐ วิยากาสิ, มาตลิ เทวสารถิ;

    Tassa puṭṭho viyākāsi, mātali devasārathi;

    วิปากํ ปาปกมฺมานํ, ชานํ อกฺขาสิชานโตฯ

    Vipākaṃ pāpakammānaṃ, jānaṃ akkhāsijānato.

    ๔๘๓.

    483.

    ‘‘เย เกจิเม การณิกา วิโรสกา, ปเรสํ หิํสาย สทา นิวิฎฺฐา;

    ‘‘Ye kecime kāraṇikā virosakā, paresaṃ hiṃsāya sadā niviṭṭhā;

    เต ลุทฺทกมฺมา ปสเวตฺว ปาปํ, มิตฺตทฺทุโน มีฬฺหมทนฺติ พาลาฯ

    Te luddakammā pasavetva pāpaṃ, mittadduno mīḷhamadanti bālā.

    ๔๘๔.

    484.

    ‘‘รหโท อยํ โลหิตปุพฺพปูโร, ทุคฺคนฺธรูโป อสุจิ ปูติ วาติ;

    ‘‘Rahado ayaṃ lohitapubbapūro, duggandharūpo asuci pūti vāti;

    ฆมฺมาภิตตฺตา มนุชา ปิวนฺติ, ภยญฺหิ มํ วินฺทติ สูต ทิสฺวา;

    Ghammābhitattā manujā pivanti, bhayañhi maṃ vindati sūta disvā;

    ปุจฺฉามิ ตํ มาตลิ เทวสารถิ, อิเม นุ มจฺจา กิมกํสุ ปาปํ;

    Pucchāmi taṃ mātali devasārathi, ime nu maccā kimakaṃsu pāpaṃ;

    เยเม ชนา โลหิตปุพฺพภกฺขา’’ฯ

    Yeme janā lohitapubbabhakkhā’’.

    ๔๘๕.

    485.

    ตสฺส ปุโฎฺฐ วิยากาสิ, มาตลิ เทวสารถิ;

    Tassa puṭṭho viyākāsi, mātali devasārathi;

    วิปากํ ปาปกมฺมานํ, ชานํ อกฺขาสิชานโตฯ

    Vipākaṃ pāpakammānaṃ, jānaṃ akkhāsijānato.

    ๔๘๖.

    486.

    ‘‘เย มาตรํ วา ปิตรํ วา ชีวโลเก 61, ปาราชิกา อรหเนฺต หนนฺติ;

    ‘‘Ye mātaraṃ vā pitaraṃ vā jīvaloke 62, pārājikā arahante hananti;

    เต ลุทฺทกมฺมา ปสเวตฺว ปาปํ, เตเม ชนา โลหิตปุพฺพภกฺขา’’ฯ

    Te luddakammā pasavetva pāpaṃ, teme janā lohitapubbabhakkhā’’.

    ๔๘๗.

    487.

    ‘‘ชิวฺหญฺจ ปสฺส พฬิเสน วิทฺธํ, วิหตํ ยถา สงฺกุสเตน จมฺมํ;

    ‘‘Jivhañca passa baḷisena viddhaṃ, vihataṃ yathā saṅkusatena cammaṃ;

    ผนฺทนฺติ มจฺฉาว ถลมฺหิ ขิตฺตา, มุญฺจนฺติ เขฬํ รุทมานา กิเมเตฯ

    Phandanti macchāva thalamhi khittā, muñcanti kheḷaṃ rudamānā kimete.

    ๔๘๘.

    488.

    ‘‘ภยญฺหิ มํ วินฺทติ สูต ทิสฺวา, ปุจฺฉามิ ตํ มาตลิ เทวสารถิ;

    ‘‘Bhayañhi maṃ vindati sūta disvā, pucchāmi taṃ mātali devasārathi;

    อิเม นุ มจฺจา กิมกํสุ ปาปํ, เยเม ชนา วงฺกฆสฺตา สยนฺติ’’ฯ

    Ime nu maccā kimakaṃsu pāpaṃ, yeme janā vaṅkaghastā sayanti’’.

    ๔๘๙.

    489.

    ตสฺส ปุโฎฺฐ วิยากาสิ, มาตลิ เทวสารถิ;

    Tassa puṭṭho viyākāsi, mātali devasārathi;

    วิปากํ ปาปกมฺมานํ, ชานํ อกฺขาสิชานโตฯ

    Vipākaṃ pāpakammānaṃ, jānaṃ akkhāsijānato.

    ๔๙๐.

    490.

    ‘‘เย เกจิ สนฺธานคตา 63 มนุสฺสา, อเคฺฆน อคฺฆํ กยํ หาปยนฺติ;

    ‘‘Ye keci sandhānagatā 64 manussā, agghena agghaṃ kayaṃ hāpayanti;

    กุเฎน กุฎํ ธนโลภเหตุ, ฉนฺนํ ยถา วาริจรํ วธายฯ

    Kuṭena kuṭaṃ dhanalobhahetu, channaṃ yathā vāricaraṃ vadhāya.

    ๔๙๑.

    491.

    ‘‘น หิ กูฎการิสฺส ภวนฺติ ตาณา, สเกหิ กเมฺมหิ ปุรกฺขตสฺส;

    ‘‘Na hi kūṭakārissa bhavanti tāṇā, sakehi kammehi purakkhatassa;

    เต ลุทฺทกมฺมา ปสเวตฺว ปาปํ, เตเม ชนา วงฺกฆสฺตา สยนฺติ’’ฯ

    Te luddakammā pasavetva pāpaṃ, teme janā vaṅkaghastā sayanti’’.

    ๔๙๒.

    492.

    ‘‘นารี อิมา สมฺปริภินฺนคตฺตา, ปคฺคยฺห กนฺทนฺติ ภุเช ทุชจฺจา;

    ‘‘Nārī imā samparibhinnagattā, paggayha kandanti bhuje dujaccā;

    สมฺมกฺขิตา 65 โลหิตปุพฺพลิตฺตา, คาโว ยถา อาฆาตเน วิกนฺตา;

    Sammakkhitā 66 lohitapubbalittā, gāvo yathā āghātane vikantā;

    ตา ภูมิภาคสฺมิํ สทา นิขาตา, ขนฺธาติวตฺตนฺติ สโชติภูตาฯ

    Tā bhūmibhāgasmiṃ sadā nikhātā, khandhātivattanti sajotibhūtā.

    ๔๙๓.

    493.

    ‘‘ภยญฺหิ มํ วินฺทติ สูต ทิสฺวา, ปุจฺฉามิ ตํ มาตลิ เทวสารถิ;

    ‘‘Bhayañhi maṃ vindati sūta disvā, pucchāmi taṃ mātali devasārathi;

    อิมา นุ นาริโย กิมกํสุ ปาปํ, ยา ภูมิภาคสฺมิํ สทา นิขาตา;

    Imā nu nāriyo kimakaṃsu pāpaṃ, yā bhūmibhāgasmiṃ sadā nikhātā;

    ขนฺธาติวตฺตนฺติ สโชติภูตา’’ฯ

    Khandhātivattanti sajotibhūtā’’.

    ๔๙๔.

    494.

    ตสฺส ปุโฎฺฐ วิยากาสิ, มาตลิ เทวสารถิ;

    Tassa puṭṭho viyākāsi, mātali devasārathi;

    วิปากํ ปาปกมฺมานํ, ชานํ อกฺขาสิชานโตฯ

    Vipākaṃ pāpakammānaṃ, jānaṃ akkhāsijānato.

    ๔๙๕.

    495.

    ‘‘โกลิตฺถิยาโย 67 อิธ ชีวโลเก, อสุทฺธกมฺมา อสตํ อจารุํ;

    ‘‘Kolitthiyāyo 68 idha jīvaloke, asuddhakammā asataṃ acāruṃ;

    ตา ทิตฺตรูปา 69 ปติ วิปฺปหาย, อญฺญํ อจารุํ รติขิฑฺฑเหตุ;

    Tā dittarūpā 70 pati vippahāya, aññaṃ acāruṃ ratikhiḍḍahetu;

    ตา ชีวโลกสฺมิํ รมาปยิตฺวา, ขนฺธาติวตฺตนฺติ สโชติภูตาฯ

    Tā jīvalokasmiṃ ramāpayitvā, khandhātivattanti sajotibhūtā.

    ๔๙๖.

    496.

    ‘‘ปาเท คเหตฺวา กิสฺส อิเม ปุเนเก, อวํสิรา นรเก ปาตยนฺติ;

    ‘‘Pāde gahetvā kissa ime puneke, avaṃsirā narake pātayanti;

    ภยญฺหิ มํ วินฺทติ สูต ทิสฺวา, ปุจฺฉามิ ตํ มาตลิ เทวสารถิ;

    Bhayañhi maṃ vindati sūta disvā, pucchāmi taṃ mātali devasārathi;

    อิเม นุ มจฺจา กิมกํสุ ปาปํ, เยเม ชนา อวํสิรา นรเก ปาตยนฺติ’’ฯ

    Ime nu maccā kimakaṃsu pāpaṃ, yeme janā avaṃsirā narake pātayanti’’.

    ๔๙๗.

    497.

    ตสฺส ปุโฎฺฐ วิยากาสิ, มาตลิ เทวสารถิ;

    Tassa puṭṭho viyākāsi, mātali devasārathi;

    วิปากํ ปาปกมฺมานํ, ชานํ อกฺขาสิชานโตฯ

    Vipākaṃ pāpakammānaṃ, jānaṃ akkhāsijānato.

    ๔๙๘.

    498.

    ‘‘เย ชีวโลกสฺมิ อสาธุกมฺมิโน, ปรสฺส ทารานิ อติกฺกมนฺติ;

    ‘‘Ye jīvalokasmi asādhukammino, parassa dārāni atikkamanti;

    เต ตาทิสา อุตฺตมภณฺฑเถนา, เตเม ชนา อวํสิรา นรเก ปาตยนฺติฯ

    Te tādisā uttamabhaṇḍathenā, teme janā avaṃsirā narake pātayanti.

    ๔๙๙.

    499.

    ‘‘เต วสฺสปูคานิ พหูนิ ตตฺถ, นิรเยสุ ทุกฺขํ เวทนํ เวทยนฺติ;

    ‘‘Te vassapūgāni bahūni tattha, nirayesu dukkhaṃ vedanaṃ vedayanti;

    น หิ ปาปการิสฺส 71 ภวนฺติ ตาณา, สเกหิ กเมฺมหิ ปุรกฺขตสฺส;

    Na hi pāpakārissa 72 bhavanti tāṇā, sakehi kammehi purakkhatassa;

    เต ลุทฺทกมฺมา ปสเวตฺว ปาปํ, เตเม ชนา อวํสิรา นรเก ปาตยนฺติ’’ฯ

    Te luddakammā pasavetva pāpaṃ, teme janā avaṃsirā narake pātayanti’’.

    ๕๐๐.

    500.

    ‘‘อุจฺจาวจาเม วิวิธา อุปกฺกมา, นิรเยสุ ทิสฺสนฺติ สุโฆรรูปา;

    ‘‘Uccāvacāme vividhā upakkamā, nirayesu dissanti sughorarūpā;

    ภยญฺหิ มํ วินฺทติ สูต ทิสฺวา, ปุจฺฉามิ ตํ มาตลิ เทวสารถิ;

    Bhayañhi maṃ vindati sūta disvā, pucchāmi taṃ mātali devasārathi;

    อิเม นุ มจฺจา กิมกํสุ ปาปํ, เยเม ชนา อธิมตฺตา ทุกฺขา ติพฺพา;

    Ime nu maccā kimakaṃsu pāpaṃ, yeme janā adhimattā dukkhā tibbā;

    ขรา กฎุกา เวทนา เวทยนฺติ’’ฯ

    Kharā kaṭukā vedanā vedayanti’’.

    ๕๐๑.

    501.

    ตสฺส ปุโฎฺฐ วิยากาสิ, มาตลิ เทวสารถิ;

    Tassa puṭṭho viyākāsi, mātali devasārathi;

    วิปากํ ปาปกมฺมานํ, ชานํ อกฺขาสิชานโตฯ

    Vipākaṃ pāpakammānaṃ, jānaṃ akkhāsijānato.

    ๕๐๒.

    502.

    ‘‘เย ชีวโลกสฺมิ สุปาปทิฎฺฐิโน, วิสฺสาสกมฺมานิ กโรนฺติ โมหา;

    ‘‘Ye jīvalokasmi supāpadiṭṭhino, vissāsakammāni karonti mohā;

    ปรญฺจ ทิฎฺฐีสุ สมาทเปนฺติ, เต ปาปทิฎฺฐิํ 73 ปสเวตฺว ปาปํ;

    Parañca diṭṭhīsu samādapenti, te pāpadiṭṭhiṃ 74 pasavetva pāpaṃ;

    เตเม ชนา อธิมตฺตา ทุกฺขา ติพฺพา, ขรา กฎุกา เวทนา เวทยนฺติฯ

    Teme janā adhimattā dukkhā tibbā, kharā kaṭukā vedanā vedayanti.

    ๕๐๓.

    503.

    ‘‘วิทิตา เต มหาราช, อาวาสา ปาปกมฺมินํ;

    ‘‘Viditā te mahārāja, āvāsā pāpakamminaṃ;

    ฐานานิ ลุทฺทกมฺมานํ, ทุสฺสีลานญฺจ ยา คติ;

    Ṭhānāni luddakammānaṃ, dussīlānañca yā gati;

    อุยฺยาหิ ทานิ ราชีสิ, เทวราชสฺส สนฺติเก’’ฯ

    Uyyāhi dāni rājīsi, devarājassa santike’’.

    ๕๐๔.

    504.

    ‘‘ปญฺจถูปํ ทิสฺสติทํ วิมานํ, มาลาปิฬนฺธา สยนสฺส มเชฺฌ;

    ‘‘Pañcathūpaṃ dissatidaṃ vimānaṃ, mālāpiḷandhā sayanassa majjhe;

    ตตฺถจฺฉติ นารี มหานุภาวา, อุจฺจาวจํ อิทฺธิ วิกุพฺพมานาฯ

    Tatthacchati nārī mahānubhāvā, uccāvacaṃ iddhi vikubbamānā.

    ๕๐๕.

    505.

    ‘‘วิตฺตี หิ มํ วินฺทติ สูต ทิสฺวา, ปุจฺฉามิ ตํ มาตลิ เทวสารถิ;

    ‘‘Vittī hi maṃ vindati sūta disvā, pucchāmi taṃ mātali devasārathi;

    อยํ นุ นารี กิมกาสิ สาธุํ, ยา โมทติ สคฺคปตฺตา วิมาเน’’ฯ

    Ayaṃ nu nārī kimakāsi sādhuṃ, yā modati saggapattā vimāne’’.

    ๕๐๖.

    506.

    ตสฺส ปุโฎฺฐ วิยากาสิ, มาตลิ เทวสารถิ;

    Tassa puṭṭho viyākāsi, mātali devasārathi;

    วิปากํ ปุญฺญกมฺมานํ, ชานํ อกฺขาสิชานโตฯ

    Vipākaṃ puññakammānaṃ, jānaṃ akkhāsijānato.

    ๕๐๗.

    507.

    ‘‘ยทิ เต สุตา พีรณี ชีวโลเก, อามายทาสี อหุ พฺราหฺมณสฺส;

    ‘‘Yadi te sutā bīraṇī jīvaloke, āmāyadāsī ahu brāhmaṇassa;

    สา ปตฺตกาเล 75 อติถิํ วิทิตฺวา, มาตาว ปุตฺตํ สกิมาภินนฺที;

    Sā pattakāle 76 atithiṃ viditvā, mātāva puttaṃ sakimābhinandī;

    สํยมา สํวิภาคา จ, สา วิมานสฺมิ โมทติฯ

    Saṃyamā saṃvibhāgā ca, sā vimānasmi modati.

    ๕๐๘.

    508.

    ‘‘ททฺทลฺลมานา อาเภนฺติ 77, วิมานา สตฺต นิมฺมิตา;

    ‘‘Daddallamānā ābhenti 78, vimānā satta nimmitā;

    ตตฺถ ยโกฺข มหิทฺธิโก, สพฺพาภรณภูสิโต;

    Tattha yakkho mahiddhiko, sabbābharaṇabhūsito;

    สมนฺตา อนุปริยาติ, นารีคณปุรกฺขโตฯ

    Samantā anupariyāti, nārīgaṇapurakkhato.

    ๕๐๙.

    509.

    ‘‘วิตฺตี หิ มํ วินฺทติ สูต ทิสฺวา, ปุจฺฉามิ ตํ มาตลิ เทวสารถิ;

    ‘‘Vittī hi maṃ vindati sūta disvā, pucchāmi taṃ mātali devasārathi;

    อยํ นุ มโจฺจ กิมกาสิ สาธุํ, โย โมทติ สคฺคปโตฺต วิมาเน’’ฯ

    Ayaṃ nu macco kimakāsi sādhuṃ, yo modati saggapatto vimāne’’.

    ๕๑๐.

    510.

    ตสฺส ปุโฎฺฐ วิยากาสิ, มาตลิ เทวสารถิ;

    Tassa puṭṭho viyākāsi, mātali devasārathi;

    วิปากํ ปุญฺญกมฺมานํ, ชานํ อกฺขาสิชานโตฯ

    Vipākaṃ puññakammānaṃ, jānaṃ akkhāsijānato.

    ๕๑๑.

    511.

    ‘‘โสณทิโนฺน คหปติ, เอส ทานปตี อหุ;

    ‘‘Soṇadinno gahapati, esa dānapatī ahu;

    เอส ปพฺพชิตุทฺทิสฺส, วิหาเร สตฺต การยิฯ

    Esa pabbajituddissa, vihāre satta kārayi.

    ๕๑๒.

    512.

    ‘‘สกฺกจฺจํ เต อุปฎฺฐาสิ, ภิกฺขโว ตตฺถ วาสิเก;

    ‘‘Sakkaccaṃ te upaṭṭhāsi, bhikkhavo tattha vāsike;

    อจฺฉาทนญฺจ ภตฺตญฺจ, เสนาสนํ ปทีปิยํฯ

    Acchādanañca bhattañca, senāsanaṃ padīpiyaṃ.

    อทาสิ อุชุภูเตสุ, วิปฺปสเนฺนน เจตสาฯ

    Adāsi ujubhūtesu, vippasannena cetasā.

    ๕๑๓.

    513.

    ‘‘จาตุทฺทสิํ ปญฺจทสิํ, ยา จ 79 ปกฺขสฺส อฎฺฐมี 80;

    ‘‘Cātuddasiṃ pañcadasiṃ, yā ca 81 pakkhassa aṭṭhamī 82;

    ปาฎิหาริยปกฺขญฺจ, อฎฺฐงฺคสุสมาหิตํฯ

    Pāṭihāriyapakkhañca, aṭṭhaṅgasusamāhitaṃ.

    ๕๑๔.

    514.

    ‘‘อุโปสถํ อุปวสี, สทา สีเลสุ สํวุโต;

    ‘‘Uposathaṃ upavasī, sadā sīlesu saṃvuto;

    สํยมา สํวิภาคา จ, โส วิมานสฺมิ โมทติฯ

    Saṃyamā saṃvibhāgā ca, so vimānasmi modati.

    ๕๑๕.

    515.

    ‘‘ปภาสติ มิทํ พฺยมฺหํ, ผลิกาสุ สุนิมฺมิตํ;

    ‘‘Pabhāsati midaṃ byamhaṃ, phalikāsu sunimmitaṃ;

    นารีวรคณากิณฺณํ, กูฎาคารวโรจิตํ;

    Nārīvaragaṇākiṇṇaṃ, kūṭāgāravarocitaṃ;

    อุเปตํ อนฺนปาเนหิ, นจฺจคีเตหิ จูภยํฯ

    Upetaṃ annapānehi, naccagītehi cūbhayaṃ.

    ๕๑๖.

    516.

    ‘‘วิตฺตี หิ มํ วินฺทติ สูต ทิสฺวา, ปุจฺฉามิ ตํ มาตลิ เทวสารถิ;

    ‘‘Vittī hi maṃ vindati sūta disvā, pucchāmi taṃ mātali devasārathi;

    อิเม นุ มจฺจา กิมกํสุ สาธุํ, เย โมทเร สคฺคปตฺตา วิมาเน’’ฯ

    Ime nu maccā kimakaṃsu sādhuṃ, ye modare saggapattā vimāne’’.

    ๕๑๗.

    517.

    ตสฺส ปุโฎฺฐ วิยากาสิ, มาตลิ เทวสารถิ;

    Tassa puṭṭho viyākāsi, mātali devasārathi;

    วิปากํ ปุญฺญกมฺมานํ, ชานํ อกฺขาสิชานโตฯ

    Vipākaṃ puññakammānaṃ, jānaṃ akkhāsijānato.

    ๕๑๘.

    518.

    ‘‘ยา กาจิ นาริโย อิธ ชีวโลเก, สีลวนฺติโย อุปาสิกา;

    ‘‘Yā kāci nāriyo idha jīvaloke, sīlavantiyo upāsikā;

    ทาเน รตา นิจฺจํ ปสนฺนจิตฺตา, สเจฺจ ฐิตา อุโปสเถ อปฺปมตฺตา;

    Dāne ratā niccaṃ pasannacittā, sacce ṭhitā uposathe appamattā;

    สํยมา สํวิภาคา จ, ตา วิมานสฺมิ โมทเรฯ

    Saṃyamā saṃvibhāgā ca, tā vimānasmi modare.

    ๕๑๙.

    519.

    ‘‘ปภาสติ มิทํ พฺยมฺหํ, เวฬุริยาสุ นิมฺมิตํ;

    ‘‘Pabhāsati midaṃ byamhaṃ, veḷuriyāsu nimmitaṃ;

    อุเปตํ ภูมิภาเคหิ, วิภตฺตํ ภาคโส มิตํฯ

    Upetaṃ bhūmibhāgehi, vibhattaṃ bhāgaso mitaṃ.

    ๕๒๐.

    520.

    ‘‘อาฬมฺพรา มุทิงฺคา จ, นจฺจคีตา สุวาทิตา;

    ‘‘Āḷambarā mudiṅgā ca, naccagītā suvāditā;

    ทิพฺพา สทฺทา นิจฺฉรนฺติ, สวนียา มโนรมาฯ

    Dibbā saddā niccharanti, savanīyā manoramā.

    ๕๒๑.

    521.

    ‘‘นาหํ เอวํคตํ ชาตุ 83, เอวํสุรุจิรํ ปุเร;

    ‘‘Nāhaṃ evaṃgataṃ jātu 84, evaṃsuruciraṃ pure;

    สทฺทํ สมภิชานามิ, ทิฎฺฐํ วา ยทิ วา สุตํฯ

    Saddaṃ samabhijānāmi, diṭṭhaṃ vā yadi vā sutaṃ.

    ๕๒๒.

    522.

    ‘‘วิตฺตี หิ มํ วินฺทติ สูต ทิสฺวา, ปุจฺฉามิ ตํ มาตลิ เทวสารถิ;

    ‘‘Vittī hi maṃ vindati sūta disvā, pucchāmi taṃ mātali devasārathi;

    อิเม นุ มจฺจา กิมกํสุ สาธุํ, เย โมทเร สคฺคปตฺตา วิมาเน’’ฯ

    Ime nu maccā kimakaṃsu sādhuṃ, ye modare saggapattā vimāne’’.

    ๕๒๓.

    523.

    ตสฺส ปุโฎฺฐ วิยากาสิ, มาตลิ เทวสารถิ;

    Tassa puṭṭho viyākāsi, mātali devasārathi;

    วิปากํ ปุญฺญกมฺมานํ, ชานํ อกฺขาสิชานโตฯ

    Vipākaṃ puññakammānaṃ, jānaṃ akkhāsijānato.

    ๕๒๔.

    524.

    ‘‘เย เกจิ มจฺจา อิธ ชีวโลเก, สีลวนฺตา 85 อุปาสกา;

    ‘‘Ye keci maccā idha jīvaloke, sīlavantā 86 upāsakā;

    อาราเม อุทปาเน จ, ปปา สงฺกมนานิ จ;

    Ārāme udapāne ca, papā saṅkamanāni ca;

    อรหเนฺต สีติภูเต 87, สกฺกจฺจํ ปฎิปาทยุํฯ

    Arahante sītibhūte 88, sakkaccaṃ paṭipādayuṃ.

    ๕๒๕.

    525.

    ‘‘จีวรํ ปิณฺฑปาตญฺจ, ปจฺจยํ สยนาสนํ;

    ‘‘Cīvaraṃ piṇḍapātañca, paccayaṃ sayanāsanaṃ;

    อทํสุ อุชุภูเตสุ, วิปฺปสเนฺนน เจตสาฯ

    Adaṃsu ujubhūtesu, vippasannena cetasā.

    ๕๒๖.

    526.

    ‘‘จาตุทฺทสิํ ปญฺจทสิํ, ยา จ ปกฺขสฺส อฎฺฐมี;

    ‘‘Cātuddasiṃ pañcadasiṃ, yā ca pakkhassa aṭṭhamī;

    ปาฎิหาริยปกฺขญฺจ, อฎฺฐงฺคสุสมาหิตํฯ

    Pāṭihāriyapakkhañca, aṭṭhaṅgasusamāhitaṃ.

    ๕๒๗.

    527.

    ‘‘อุโปสถํ อุปวสุํ, สทา สีเลสุ สํวุตา;

    ‘‘Uposathaṃ upavasuṃ, sadā sīlesu saṃvutā;

    สํยมา สํวิภาคา จ, เต วิมานสฺมิ โมทเรฯ

    Saṃyamā saṃvibhāgā ca, te vimānasmi modare.

    ๕๒๘.

    528.

    ‘‘ปภาสติ มิทํ พฺยมฺหํ, ผลิกาสุ สุนิมฺมิตํ;

    ‘‘Pabhāsati midaṃ byamhaṃ, phalikāsu sunimmitaṃ;

    นารีวรคณากิณฺณํ, กูฎาคารวโรจิตํฯ

    Nārīvaragaṇākiṇṇaṃ, kūṭāgāravarocitaṃ.

    ๕๒๙.

    529.

    ‘‘อุเปตํ อนฺนปาเนหิ, นจฺจคีเตหิ จูภยํ;

    ‘‘Upetaṃ annapānehi, naccagītehi cūbhayaṃ;

    นโชฺช จานุปริยาติ, นานาปุปฺผทุมายุตาฯ

    Najjo cānupariyāti, nānāpupphadumāyutā.

    ๕๓๐.

    530.

    ‘‘วิตฺตี หิ มํ วินฺทติ สูต ทิสฺวา, ปุจฺฉามิ ตํ มาตลิ เทวสารถิ;

    ‘‘Vittī hi maṃ vindati sūta disvā, pucchāmi taṃ mātali devasārathi;

    อยํ นุ มโจฺจ กิมกาสิ สาธุํ, โย โมทตี สคฺคปโตฺต วิมาเน’’ฯ

    Ayaṃ nu macco kimakāsi sādhuṃ, yo modatī saggapatto vimāne’’.

    ๕๓๑.

    531.

    ตสฺส ปุโฎฺฐ วิยากาสิ, มาตลิ เทวสารถิ;

    Tassa puṭṭho viyākāsi, mātali devasārathi;

    วิปากํ ปุญฺญกมฺมานํ, ชานํ อกฺขาสิชานโตฯ

    Vipākaṃ puññakammānaṃ, jānaṃ akkhāsijānato.

    ๕๓๒.

    532.

    ‘‘มิถิลายํ คหปติ, เอส ทานปตี อหุ;

    ‘‘Mithilāyaṃ gahapati, esa dānapatī ahu;

    อาราเม อุทปาเน จ, ปปา สงฺกมนานิ จ;

    Ārāme udapāne ca, papā saṅkamanāni ca;

    อรหเนฺต สีติภูเต, สกฺกจฺจํ ปฎิปาทยิฯ

    Arahante sītibhūte, sakkaccaṃ paṭipādayi.

    ๕๓๓.

    533.

    ‘‘จีวรํ ปิณฺฑปาตญฺจ, ปจฺจยํ สยนาสนํ;

    ‘‘Cīvaraṃ piṇḍapātañca, paccayaṃ sayanāsanaṃ;

    อทาสิ อุชุภูเตสุ, วิปฺปสเนฺนน เจตสาฯ

    Adāsi ujubhūtesu, vippasannena cetasā.

    ๕๓๔.

    534.

    ‘‘จาตุทฺทสิํ ปญฺจทสิํ, ยา จ ปกฺขสฺส อฎฺฐมี;

    ‘‘Cātuddasiṃ pañcadasiṃ, yā ca pakkhassa aṭṭhamī;

    ปาฎิหาริยปกฺขญฺจ, อฎฺฐงฺคสุสมาหิตํฯ

    Pāṭihāriyapakkhañca, aṭṭhaṅgasusamāhitaṃ.

    ๕๓๕.

    535.

    ‘‘อุโปสถํ อุปวสี, สทา สีเลสุ สํวุโต;

    ‘‘Uposathaṃ upavasī, sadā sīlesu saṃvuto;

    สํยมา สํวิภาคา จ, โส วิมานสฺมิ โมทติ’’ฯ

    Saṃyamā saṃvibhāgā ca, so vimānasmi modati’’.

    ๕๓๖.

    536.

    ‘‘ปภาสติ มิทํ พฺยมฺหํ, ผลิกาสุ สุนิมฺมิตํ 89;

    ‘‘Pabhāsati midaṃ byamhaṃ, phalikāsu sunimmitaṃ 90;

    นารีวรคณากิณฺณํ , กูฎาคารวโรจิตํฯ

    Nārīvaragaṇākiṇṇaṃ , kūṭāgāravarocitaṃ.

    ๕๓๗.

    537.

    ‘‘อุเปตํ อนฺนปาเนหิ, นจฺจคีเตหิ จูภยํ;

    ‘‘Upetaṃ annapānehi, naccagītehi cūbhayaṃ;

    นโชฺช จานุปริยาติ, นานาปุปฺผทุมายุตาฯ

    Najjo cānupariyāti, nānāpupphadumāyutā.

    ๕๓๘.

    538.

    ‘‘ราชายตนา กปิตฺถา จ, อมฺพา สาลา จ ชมฺพุโย;

    ‘‘Rājāyatanā kapitthā ca, ambā sālā ca jambuyo;

    ตินฺทุกา จ ปิยาลา จ, ทุมา นิจฺจผลา พหูฯ

    Tindukā ca piyālā ca, dumā niccaphalā bahū.

    ๕๓๙.

    539.

    ‘‘วิตฺตี หิ มํ วินฺทติ สูต ทิสฺวา, ปุจฺฉามิ ตํ มาตลิ เทวสารถิ;

    ‘‘Vittī hi maṃ vindati sūta disvā, pucchāmi taṃ mātali devasārathi;

    อยํ นุ มโจฺจ กิมกาสิ สาธุํ, โย โมทตี สคฺคปโตฺต วิมาเน’’ฯ

    Ayaṃ nu macco kimakāsi sādhuṃ, yo modatī saggapatto vimāne’’.

    ๕๔๐.

    540.

    ‘‘ตสฺส ปุโฎฺฐ วิยากาสิ, มาตลิ เทวสารถิ;

    ‘‘Tassa puṭṭho viyākāsi, mātali devasārathi;

    วิปากํ ปุญฺญกมฺมานํ, ชานํ อกฺขาสิชานโตฯ

    Vipākaṃ puññakammānaṃ, jānaṃ akkhāsijānato.

    ๕๔๑.

    541.

    ‘‘มิถิลายํ คหปติ, เอส ทานปตี อหุ;

    ‘‘Mithilāyaṃ gahapati, esa dānapatī ahu;

    อาราเม อุทปาเน จ, ปปา สงฺกมนานิ จ;

    Ārāme udapāne ca, papā saṅkamanāni ca;

    อรหเนฺต สีติภูเต, สกฺกจฺจํ ปฎิปาทยิฯ

    Arahante sītibhūte, sakkaccaṃ paṭipādayi.

    ๕๔๒.

    542.

    ‘‘จีวรํ ปิณฺฑปาตญฺจ, ปจฺจยํ สยนาสนํ;

    ‘‘Cīvaraṃ piṇḍapātañca, paccayaṃ sayanāsanaṃ;

    อทาสิ อุชุภูเตสุ, วิปฺปสเนฺนน เจตสาฯ

    Adāsi ujubhūtesu, vippasannena cetasā.

    ๕๔๓.

    543.

    ‘‘จาตุทฺทสิํ ปญฺจทสิํ, ยา จ ปกฺขสฺส อฎฺฐมี;

    ‘‘Cātuddasiṃ pañcadasiṃ, yā ca pakkhassa aṭṭhamī;

    ปาฎิหาริยปกฺขญฺจ, อฎฺฐงฺคสุสมาหิตํฯ

    Pāṭihāriyapakkhañca, aṭṭhaṅgasusamāhitaṃ.

    ๕๔๔.

    544.

    ‘‘อุโปสถํ อุปวสี, สทา สีเลสุ สํวุโต;

    ‘‘Uposathaṃ upavasī, sadā sīlesu saṃvuto;

    สํยมา สํวิภาคา จ, โส วิมานสฺมิ โมทติ’’ฯ

    Saṃyamā saṃvibhāgā ca, so vimānasmi modati’’.

    ๕๔๕.

    545.

    ‘‘ปภาสติ มิทํ พฺยมฺหํ, เวฬุริยาสุ นิมฺมิตํ;

    ‘‘Pabhāsati midaṃ byamhaṃ, veḷuriyāsu nimmitaṃ;

    อุเปตํ ภูมิภาเคหิ, วิภตฺตํ ภาคโส มิตํฯ

    Upetaṃ bhūmibhāgehi, vibhattaṃ bhāgaso mitaṃ.

    ๕๔๖.

    546.

    ‘‘อาฬมฺพรา มุทิงฺคา จ, นจฺจคีตา สุวาทิตา;

    ‘‘Āḷambarā mudiṅgā ca, naccagītā suvāditā;

    ทิพฺยา สทฺทา นิจฺฉรนฺติ, สวนียา มโนรมาฯ

    Dibyā saddā niccharanti, savanīyā manoramā.

    ๕๔๗.

    547.

    ‘‘นาหํ เอวํคตํ ชาตุ 91, เอวํสุรุจิยํ ปุเร;

    ‘‘Nāhaṃ evaṃgataṃ jātu 92, evaṃsuruciyaṃ pure;

    สทฺทํ สมภิชานามิ, ทิฎฺฐํ วา ยทิ วา สุตํฯ

    Saddaṃ samabhijānāmi, diṭṭhaṃ vā yadi vā sutaṃ.

    ๕๔๘.

    548.

    ‘‘วิตฺตี หิ มํ วินฺทติ สูต ทิสฺวา, ปุจฺฉามิ ตํ มาตลิ เทวสารถิ;

    ‘‘Vittī hi maṃ vindati sūta disvā, pucchāmi taṃ mātali devasārathi;

    อยํ นุ มโจฺจ กิมกาสิ สาธุํ, โย โมทติ สคฺคปโตฺต วิมาเน’’ฯ

    Ayaṃ nu macco kimakāsi sādhuṃ, yo modati saggapatto vimāne’’.

    ๕๔๙.

    549.

    ตสฺส ปุโฎฺฐ วิยากาสิ, มาตลิ เทวสารถิ;

    Tassa puṭṭho viyākāsi, mātali devasārathi;

    วิปากํ ปุญฺญกมฺมานํ, ชานํ อกฺขาสิชานโตฯ

    Vipākaṃ puññakammānaṃ, jānaṃ akkhāsijānato.

    ๕๕๐.

    550.

    ‘‘พาราณสิยํ คหปติ, เอส ทานปตี อหุ;

    ‘‘Bārāṇasiyaṃ gahapati, esa dānapatī ahu;

    อาราเม อุทปาเน จ, ปปา สงฺกมนานิ จ;

    Ārāme udapāne ca, papā saṅkamanāni ca;

    อรหเนฺต สีติภูเต, สกฺกจฺจํ ปฎิปาทยิฯ

    Arahante sītibhūte, sakkaccaṃ paṭipādayi.

    ๕๕๑.

    551.

    ‘‘จีวรํ ปิณฺฑปาตญฺจ, ปจฺจยํ สยนาสนํ;

    ‘‘Cīvaraṃ piṇḍapātañca, paccayaṃ sayanāsanaṃ;

    อทาสิ อุชุภูเตสุ, วิปฺปสเนฺนน เจตสาฯ

    Adāsi ujubhūtesu, vippasannena cetasā.

    ๕๕๒.

    552.

    ‘‘จาตุทฺทสิํ ปญฺจทสิํ, ยา จ ปกฺขสฺส อฎฺฐมี;

    ‘‘Cātuddasiṃ pañcadasiṃ, yā ca pakkhassa aṭṭhamī;

    ปาฎิหาริยปกฺขญฺจ, อฎฺฐงฺคสุสมาหิตํฯ

    Pāṭihāriyapakkhañca, aṭṭhaṅgasusamāhitaṃ.

    ๕๕๓.

    553.

    ‘‘อุโปสถํ อุปวสี, สทาสีเลสุ สํวุโต;

    ‘‘Uposathaṃ upavasī, sadāsīlesu saṃvuto;

    สํยมา สํวิภาคา จ, โส วิมานสฺมิ โมทติฯ

    Saṃyamā saṃvibhāgā ca, so vimānasmi modati.

    ๕๕๔.

    554.

    ‘‘ยถา อุทยมาทิโจฺจ, โหติ โลหิตโก มหา;

    ‘‘Yathā udayamādicco, hoti lohitako mahā;

    ตถูปมํ อิทํ พฺยมฺหํ, ชาตรูปสฺส นิมฺมิตํฯ

    Tathūpamaṃ idaṃ byamhaṃ, jātarūpassa nimmitaṃ.

    ๕๕๕.

    555.

    ‘‘วิตฺตี หิ มํ วินฺทติ สูต ทิสฺวา, ปุจฺฉามิ ตํ มาตลิ เทวสารถิ;

    ‘‘Vittī hi maṃ vindati sūta disvā, pucchāmi taṃ mātali devasārathi;

    อยํ นุ มโจฺจ กิมกาสิ สาธุํ, โย โมทตี สคฺคปโตฺต วิมาเน’’ฯ

    Ayaṃ nu macco kimakāsi sādhuṃ, yo modatī saggapatto vimāne’’.

    ๕๕๖.

    556.

    ตสฺส ปุโฎฺฐ วิยากาสิ, มาตลิ เทวสารถิ;

    Tassa puṭṭho viyākāsi, mātali devasārathi;

    วิปากํ ปุญฺญกมฺมานํ, ชานํ อกฺขาสิชานโตฯ

    Vipākaṃ puññakammānaṃ, jānaṃ akkhāsijānato.

    ๕๕๗.

    557.

    ‘‘สาวตฺถิยํ คหปติ, เอส ทานปตี อหุ;

    ‘‘Sāvatthiyaṃ gahapati, esa dānapatī ahu;

    อาราเม อุทปาเน จ, ปปา สงฺกมนานิ จ;

    Ārāme udapāne ca, papā saṅkamanāni ca;

    อรหเนฺต สีติภูเต, สกฺกจฺจํ ปฎิปาทยิฯ

    Arahante sītibhūte, sakkaccaṃ paṭipādayi.

    ๕๕๘.

    558.

    ‘‘จีวรํ ปิณฺฑปาตญฺจ, ปจฺจยํ สยนาสนํ;

    ‘‘Cīvaraṃ piṇḍapātañca, paccayaṃ sayanāsanaṃ;

    อทาสิ อุชุภูเตสุ, วิปฺปสเนฺนน เจตสาฯ

    Adāsi ujubhūtesu, vippasannena cetasā.

    ๕๕๙.

    559.

    ‘‘จาตุทฺทสิํ ปญฺจทสิํ, ยา จ ปกฺขสฺส อฎฺฐมี;

    ‘‘Cātuddasiṃ pañcadasiṃ, yā ca pakkhassa aṭṭhamī;

    ปาฎิหาริยปกฺขญฺจ, อฎฺฐงฺคสุสมาหิตํฯ

    Pāṭihāriyapakkhañca, aṭṭhaṅgasusamāhitaṃ.

    ๕๖๐.

    560.

    ‘‘อุโปสถํ อุปวสี, สทา สีเลสุ สํวุโต;

    ‘‘Uposathaṃ upavasī, sadā sīlesu saṃvuto;

    สํยมา สํวิภาคา จ, โส วิมานสฺมิ โมทติฯ

    Saṃyamā saṃvibhāgā ca, so vimānasmi modati.

    ๕๖๑.

    561.

    ‘‘เวหายสา เม พหุกา, ชาตรูปสฺส นิมฺมิตา;

    ‘‘Vehāyasā me bahukā, jātarūpassa nimmitā;

    ททฺทลฺลมานา อาเภนฺติ, วิชฺชุวพฺภฆนนฺตเรฯ

    Daddallamānā ābhenti, vijjuvabbhaghanantare.

    ๕๖๒.

    562.

    ‘‘วิตฺตี หิ มํ วินฺทติ สูต ทิสฺวา, ปุจฺฉามิ ตํ มาตลิ เทวสารถิ;

    ‘‘Vittī hi maṃ vindati sūta disvā, pucchāmi taṃ mātali devasārathi;

    อิเม นุ มจฺจา กิมกํสุ สาธุํ, เย โมทเร สคฺคปตฺตา วิมาเน’’ฯ

    Ime nu maccā kimakaṃsu sādhuṃ, ye modare saggapattā vimāne’’.

    ๕๖๓.

    563.

    ตสฺส ปุโฎฺฐ วิยากาสิ, มาตลิ เทวสารถิ;

    Tassa puṭṭho viyākāsi, mātali devasārathi;

    วิปากํ ปุญฺญกมฺมานํ, ชานํ อกฺขาสิชานโตฯ

    Vipākaṃ puññakammānaṃ, jānaṃ akkhāsijānato.

    ๕๖๔.

    564.

    ‘‘สทฺธาย สุนิวิฎฺฐาย, สทฺธเมฺม สุปฺปเวทิเต;

    ‘‘Saddhāya suniviṭṭhāya, saddhamme suppavedite;

    อกํสุ สตฺถุ วจนํ, สมฺมาสมฺพุทฺธสาสเน 93;

    Akaṃsu satthu vacanaṃ, sammāsambuddhasāsane 94;

    เตสํ เอตานิ ฐานานิ, ยานิ ตฺวํ ราช ปสฺสสิฯ

    Tesaṃ etāni ṭhānāni, yāni tvaṃ rāja passasi.

    ๕๖๕.

    565.

    ‘‘วิทิตา เต มหาราช, อาวาสา ปาปกมฺมินํ;

    ‘‘Viditā te mahārāja, āvāsā pāpakamminaṃ;

    อโถ กลฺยาณกมฺมานํ, ฐานานิ วิทิตานิ เต;

    Atho kalyāṇakammānaṃ, ṭhānāni viditāni te;

    อุยฺยาหิ ทานิ ราชีสิ, เทวราชสฺส สนฺติเก’’ฯ

    Uyyāhi dāni rājīsi, devarājassa santike’’.

    ๕๖๖.

    566.

    ‘‘สหสฺสยุตฺตํ หยวาหิํ, ทิพฺพยานมธิฎฺฐิโต;

    ‘‘Sahassayuttaṃ hayavāhiṃ, dibbayānamadhiṭṭhito;

    ยายมาโน มหาราชา, อทฺทา สีทนฺตเร นเค;

    Yāyamāno mahārājā, addā sīdantare nage;

    ทิสฺวานามนฺตยี สูตํ, ‘‘อิเม เก นาม ปพฺพตา’’ฯ

    Disvānāmantayī sūtaṃ, ‘‘ime ke nāma pabbatā’’.

    ๕๖๗.

    567.

    95 ตสฺส ปุโฎฺฐ วิยากาสิ, มาตลิ เทวสารถิ;

    96 Tassa puṭṭho viyākāsi, mātali devasārathi;

    วิปากํ ปุญฺญกมฺมานํ, ชานํ อกฺขาสิชานโต 97

    Vipākaṃ puññakammānaṃ, jānaṃ akkhāsijānato 98.

    ๕๖๘.

    568.

    ‘‘สุทสฺสโน กรวีโก, อีสธโร 99 ยุคนฺธโร;

    ‘‘Sudassano karavīko, īsadharo 100 yugandharo;

    เนมินฺธโร วินตโก, อสฺสกโณฺณ คิรี พฺรหาฯ

    Nemindharo vinatako, assakaṇṇo girī brahā.

    ๕๖๙.

    569.

    ‘‘เอเต สีทนฺตเร นคา, อนุปุพฺพสมุคฺคตา;

    ‘‘Ete sīdantare nagā, anupubbasamuggatā;

    มหาราชานมาวาสา , ยานิ ตฺวํ ราช ปสฺสสิฯ

    Mahārājānamāvāsā , yāni tvaṃ rāja passasi.

    ๕๗๐.

    570.

    ‘‘อเนกรูปํ รุจิรํ, นานาจิตฺรํ ปกาสติ;

    ‘‘Anekarūpaṃ ruciraṃ, nānācitraṃ pakāsati;

    อากิณฺณํ อินฺทสทิเสหิ, พฺยเคฺฆเหว สุรกฺขิตํ 101

    Ākiṇṇaṃ indasadisehi, byaggheheva surakkhitaṃ 102.

    ๕๗๑.

    571.

    ‘‘วิตฺตี หิ มํ วินฺทติ สูต ทิสฺวา, ปุจฺฉามิ ตํ มาตลิ เทวสารถิ;

    ‘‘Vittī hi maṃ vindati sūta disvā, pucchāmi taṃ mātali devasārathi;

    อิมํ นุ ทฺวารํ กิมภญฺญมาหุ 103, (มโนรม ทิสฺสติ ทูรโตวฯ) 104

    Imaṃ nu dvāraṃ kimabhaññamāhu 105, (manorama dissati dūratova.) 106

    ๕๗๒.

    572.

    ตสฺส ปุโฎฺฐ วิยากาสิ, มาตลิ เทวสารถิ;

    Tassa puṭṭho viyākāsi, mātali devasārathi;

    วิปากํ ปุญฺญกมฺมานํ, ชานํ อกฺขาสิชานโตฯ

    Vipākaṃ puññakammānaṃ, jānaṃ akkhāsijānato.

    ๕๗๓.

    573.

    ‘‘จิตฺรกูโฎติ ยํ อาหุ, เทวราชปเวสนํ;

    ‘‘Citrakūṭoti yaṃ āhu, devarājapavesanaṃ;

    สุทสฺสนสฺส คิริโน, ทฺวารเญฺหตํ ปกาสติฯ

    Sudassanassa girino, dvārañhetaṃ pakāsati.

    ๕๗๔.

    574.

    ‘‘อเนกรูปํ รุจิรํ, นานาจิตฺรํ ปกาสติ;

    ‘‘Anekarūpaṃ ruciraṃ, nānācitraṃ pakāsati;

    อากิณฺณํ อินฺทสทิเสหิ, พฺยเคฺฆเหว สุรกฺขิตํ;

    Ākiṇṇaṃ indasadisehi, byaggheheva surakkhitaṃ;

    ปวิเสเตน ราชีสิ, อรชํ ภูมิมกฺกม’’ฯ

    Pavisetena rājīsi, arajaṃ bhūmimakkama’’.

    ๕๗๕.

    575.

    ‘‘สหสฺสยุตฺตํ หยวาหิํ, ทิพฺพยานมธิฎฺฐิโต;

    ‘‘Sahassayuttaṃ hayavāhiṃ, dibbayānamadhiṭṭhito;

    ยายมาโน มหาราชา, อทฺทา เทวสภํ อิทํฯ

    Yāyamāno mahārājā, addā devasabhaṃ idaṃ.

    ๕๗๖.

    576.

    ‘‘ยถา สรเท อากาเส 107, นีโลภาโส ปทิสฺสติ;

    ‘‘Yathā sarade ākāse 108, nīlobhāso padissati;

    ตถูปมํ อิทํ พฺยมฺหํ, เวฬุริยาสุ นิมฺมิตํฯ

    Tathūpamaṃ idaṃ byamhaṃ, veḷuriyāsu nimmitaṃ.

    ๕๗๗.

    577.

    ‘‘วิตฺตี หิ มํ วินฺทติ สูต ทิสฺวา, ปุจฺฉามิ ตํ มาตลิ เทวสารถิ;

    ‘‘Vittī hi maṃ vindati sūta disvā, pucchāmi taṃ mātali devasārathi;

    อิมํ นุ พฺยมฺหํ กิมภญฺญมาหุ 109, (มโนรม ทิสฺสติ ทูรโตวฯ) 110

    Imaṃ nu byamhaṃ kimabhaññamāhu 111, (manorama dissati dūratova.) 112

    ๕๗๘.

    578.

    ตสฺส ปุโฎฺฐ วิยากาสิ, มาตลิ เทวสารถิ;

    Tassa puṭṭho viyākāsi, mātali devasārathi;

    วิปากํ ปุญฺญกมฺมานํ, ชานํ อกฺขาสิชานโตฯ

    Vipākaṃ puññakammānaṃ, jānaṃ akkhāsijānato.

    ๕๗๙.

    579.

    ‘‘สุธมฺมา อิติ ยํ อาหุ, ปเสฺสสา 113 ทิสฺสเต สภา;

    ‘‘Sudhammā iti yaṃ āhu, passesā 114 dissate sabhā;

    เวฬุริยารุจิรา จิตฺรา, ธารยนฺติ สุนิมฺมิตาฯ

    Veḷuriyārucirā citrā, dhārayanti sunimmitā.

    ๕๘๐.

    580.

    ‘‘อฎฺฐํสา สุกตา ถมฺภา, สเพฺพ เวฬุริยามยา;

    ‘‘Aṭṭhaṃsā sukatā thambhā, sabbe veḷuriyāmayā;

    ยตฺถ เทวา ตาวติํสา, สเพฺพ อินฺทปุโรหิตาฯ

    Yattha devā tāvatiṃsā, sabbe indapurohitā.

    ๕๘๑.

    581.

    ‘‘อตฺถํ เทวมนุสฺสานํ, จินฺตยนฺตา สมจฺฉเร;

    ‘‘Atthaṃ devamanussānaṃ, cintayantā samacchare;

    ปวิเสเตน ราชีสิ, เทวานํ อนุโมทนํ’’ฯ

    Pavisetena rājīsi, devānaṃ anumodanaṃ’’.

    ๕๘๒.

    582.

    ‘‘ตํ เทวา ปฎินนฺทิํสุ, ทิสฺวา ราชานมาคตํ;

    ‘‘Taṃ devā paṭinandiṃsu, disvā rājānamāgataṃ;

    ‘‘สฺวาคตํ เต มหาราช, อโถ เต อทุราคตํ;

    ‘‘Svāgataṃ te mahārāja, atho te adurāgataṃ;

    นิสีท ทานิ ราชีสิ, เทวราชสฺส สนฺติเก’’ฯ

    Nisīda dāni rājīsi, devarājassa santike’’.

    ๕๘๓.

    583.

    ‘‘สโกฺกปิ ปฎินนฺทิตฺถ 115, เวเทหํ มิถิลคฺคหํ;

    ‘‘Sakkopi paṭinandittha 116, vedehaṃ mithilaggahaṃ;

    นิมนฺตยิตฺถ 117 กาเมหิ, อาสเนน จ วาสโวฯ

    Nimantayittha 118 kāmehi, āsanena ca vāsavo.

    ๕๘๔.

    584.

    ‘‘สาธุ โขสิ อนุปฺปโตฺต, อาวาสํ วสวตฺตินํ;

    ‘‘Sādhu khosi anuppatto, āvāsaṃ vasavattinaṃ;

    วส เทเวสุ ราชีสิ, สพฺพกามสมิทฺธิสุ;

    Vasa devesu rājīsi, sabbakāmasamiddhisu;

    ตาวติํเสสุ เทเวสุ, ภุญฺช กาเม อมานุเส’’ฯ

    Tāvatiṃsesu devesu, bhuñja kāme amānuse’’.

    ๕๘๕.

    585.

    ‘‘ยถา ยาจิตกํ ยานํ, ยถา ยาจิตกํ ธนํ;

    ‘‘Yathā yācitakaṃ yānaṃ, yathā yācitakaṃ dhanaṃ;

    เอวํสมฺปทเมเวตํ, ยํ ปรโต ทานปจฺจยาฯ

    Evaṃsampadamevetaṃ, yaṃ parato dānapaccayā.

    ๕๘๖.

    586.

    ‘‘น จาหเมตมิจฺฉามิ, ยํ ปรโต ทานปจฺจยา;

    ‘‘Na cāhametamicchāmi, yaṃ parato dānapaccayā;

    สยํกตานิ ปุญฺญานิ, ตํ เม อาเวณิกํ 119 ธนํฯ

    Sayaṃkatāni puññāni, taṃ me āveṇikaṃ 120 dhanaṃ.

    ๕๘๗.

    587.

    ‘‘โสหํ คนฺตฺวา มนุเสฺสสุ, กาหามิ กุสลํ พหุํ;

    ‘‘Sohaṃ gantvā manussesu, kāhāmi kusalaṃ bahuṃ;

    ทาเนน สมจริยาย, สํยเมน ทเมน จ;

    Dānena samacariyāya, saṃyamena damena ca;

    ยํ กตฺวา สุขิโต โหติ, น จ ปจฺฉานุตปฺปติ’’ฯ

    Yaṃ katvā sukhito hoti, na ca pacchānutappati’’.

    ๕๘๘.

    588.

    ‘‘พหูปกาโร โน ภวํ, มาตลิ เทวสารถิ;

    ‘‘Bahūpakāro no bhavaṃ, mātali devasārathi;

    โย เม กลฺยาณกมฺมานํ, ปาปานํ ปฎิทสฺสยิ’’ 121

    Yo me kalyāṇakammānaṃ, pāpānaṃ paṭidassayi’’ 122.

    ๕๘๙.

    589.

    ‘‘อิทํ วตฺวา นิมิราชา, เวเทโห มิถิลคฺคโห;

    ‘‘Idaṃ vatvā nimirājā, vedeho mithilaggaho;

    ปุถุยญฺญํ ยชิตฺวาน, สํยมํ อชฺฌุปาคมี’’ติฯ

    Puthuyaññaṃ yajitvāna, saṃyamaṃ ajjhupāgamī’’ti.

    นิมิชาตกํ 123 จตุตฺถํฯ

    Nimijātakaṃ 124 catutthaṃ.







    Footnotes:
    1. นิหนํ (สี. ปี.), วิหตํ (สฺยา. ก.)
    2. nihanaṃ (sī. pī.), vihataṃ (syā. ka.)
    3. นตฺถิ สี. ปี. โปตฺถเกสุ
    4. นตฺถิ สี. ปี. โปตฺถเกสุ
    5. natthi sī. pī. potthakesu
    6. natthi sī. pī. potthakesu
    7. มหาพาหุ (สี. ปี.), เทวราช (ก.)
    8. mahābāhu (sī. pī.), devarāja (ka.)
    9. ทุติโป (ก.)
    10. มุจลิโนฺท (สี. สฺยา. ปี.), มุชกิโนฺต (ก.)
    11. dutipo (ka.)
    12. mucalindo (sī. syā. pī.), mujakinto (ka.)
    13. อุสีนโร (สี. ปี.)
    14. อฎฺฐโก จ (สี. ปี.), อตฺถโก จ (สฺยา.)
    15. usīnaro (sī. pī.)
    16. aṭṭhako ca (sī. pī.), atthako ca (syā.)
    17. เปตํ เต (สี. ปี.)
    18. petaṃ te (sī. pī.)
    19. อทฺธา อิเม (สี. ปี.), อทฺธายิเม (สฺยา.)
    20. addhā ime (sī. pī.), addhāyime (syā.)
    21. โสมยาโค (สี. สฺยา. ปี.)
    22. somayāgo (sī. syā. pī.)
    23. กาลิกริกฺขิโย (สี. ปี.)
    24. kālikarikkhiyo (sī. pī.)
    25. อกิตฺติ (สี. ปี.), อกนฺติ (สฺยา.)
    26. akitti (sī. pī.), akanti (syā.)
    27. มาติยา (สี. ปี.)
    28. mātiyā (sī. pī.)
    29. นิริยํ (สฺยา. ก.)
    30. อาวาสํ (สฺยา. ก.)
    31. niriyaṃ (syā. ka.)
    32. āvāsaṃ (syā. ka.)
    33. อคฺคิสโมทกํ (ก.)
    34. aggisamodakaṃ (ka.)
    35. มาตลิมชฺฌภาสิ (สฺยา.)
    36. mātalimajjhabhāsi (syā.)
    37. อเทนฺติ (สี. สฺยา. ปี.) เอวมุปริปิ
    38. adenti (sī. syā. pī.) evamuparipi
    39. สุปาปธมฺมิโน (ก.)
    40. supāpadhammino (ka.)
    41. ถุนนฺติ (สี. สฺยา.), ผุนนฺติ (ปี.)
    42. thunanti (sī. syā.), phunanti (pī.)
    43. ปูคายตนสฺส (สี. ปี.)
    44. pūgāyatanassa (sī. pī.)
    45. สีลวํ (ปี.)
    46. sīlavaṃ (pī.)
    47. อวิเวฐยิตฺวา (ก.)
    48. ปกิเลทยิตฺวา (สี. ปี.)
    49. aviveṭhayitvā (ka.)
    50. pakiledayitvā (sī. pī.)
    51. อนิขาตกูลา (สี. สฺยา. ปี.)
    52. anikhātakūlā (sī. syā. pī.)
    53. ปิวตํ จ (สี. สฺยา. ปี. ก.)
    54. pivataṃ ca (sī. syā. pī. ka.)
    55. มหีสํ (สี. ปี.)
    56. mahīsaṃ (sī. pī.)
    57. วิกตฺตา (สี. ปี.)
    58. ปุเนเก (สี. ปี.)
    59. vikattā (sī. pī.)
    60. puneke (sī. pī.)
    61. ปิตรํ ว ชีวโลเก (สี.), ปิตรํ ว โลเก (ปี.)
    62. pitaraṃ va jīvaloke (sī.), pitaraṃ va loke (pī.)
    63. สนฺถานคตา (สี. ปี.), สณฺฐานคตา (สฺยา.)
    64. santhānagatā (sī. pī.), saṇṭhānagatā (syā.)
    65. สมกฺขิตา (สฺยา.), สมกฺขิกา (ก.)
    66. samakkhitā (syā.), samakkhikā (ka.)
    67. โกลินิยาโย (สี. ปี.)
    68. koliniyāyo (sī. pī.)
    69. ธุตฺตรูปา (ก.)
    70. dhuttarūpā (ka.)
    71. กูฎการิสฺส (ก.)
    72. kūṭakārissa (ka.)
    73. ปาปทิฎฺฐี (สี. สฺยา.), ปาปทิฎฺฐีสุ (ปี.)
    74. pāpadiṭṭhī (sī. syā.), pāpadiṭṭhīsu (pī.)
    75. ปตฺตกาลํ (สี. สฺยา. ปี.)
    76. pattakālaṃ (sī. syā. pī.)
    77. อาภนฺติ (สฺยา. ก.)
    78. ābhanti (syā. ka.)
    79. ยา ว (สี. ปี.)
    80. อฎฺฐมิํ (สี. ปี.)
    81. yā va (sī. pī.)
    82. aṭṭhamiṃ (sī. pī.)
    83. ชาตํ (ก.)
    84. jātaṃ (ka.)
    85. สีลวโนฺต (สี. ปี.)
    86. sīlavanto (sī. pī.)
    87. อรหเนฺตสุ สีติภูเตสุ (ก.)
    88. arahantesu sītibhūtesu (ka.)
    89. เวฬุริยาสุ นิมฺมิตํ (ปี.)
    90. veḷuriyāsu nimmitaṃ (pī.)
    91. ชาตํ (ก.)
    92. jātaṃ (ka.)
    93. สมฺมาสมฺพุทฺธสาวกา (สฺยา.), สมฺมาสมฺพุทฺธสาสนํ (ปี.)
    94. sammāsambuddhasāvakā (syā.), sammāsambuddhasāsanaṃ (pī.)
    95. อยํ คาถา สี. สฺยา. ปี. โปตฺถเกสุ อฎฺฐกถายญฺจ น ทิสฺสติ
    96. ayaṃ gāthā sī. syā. pī. potthakesu aṭṭhakathāyañca na dissati
    97. อยํ คาถา สี. สฺยา. ปี. โปตฺถเกสุ อฎฺฐกถายญฺจ น ทิสฺสติ
    98. ayaṃ gāthā sī. syā. pī. potthakesu aṭṭhakathāyañca na dissati
    99. อิสินฺธโร (สฺยา.), อีสนฺธโร (ก.)
    100. isindharo (syā.), īsandharo (ka.)
    101. ปุรกฺขิตํ (สฺยา. ก.)
    102. purakkhitaṃ (syā. ka.)
    103. กิมภิญฺญมาหุ (สี. ปี.)
    104. ( ) อยํ ปาโฐ สฺยามโปตฺถเกเยว ทิสฺสติ
    105. kimabhiññamāhu (sī. pī.)
    106. ( ) ayaṃ pāṭho syāmapotthakeyeva dissati
    107. อากาโส (สี. สฺยา. ปี.)
    108. ākāso (sī. syā. pī.)
    109. กิมภิญฺญมาหุ (สี. ปี.)
    110. ( ) อยํ ปาโฐ สฺยามโปตฺถเกเยว ทิสฺสติ
    111. kimabhiññamāhu (sī. pī.)
    112. ( ) ayaṃ pāṭho syāmapotthakeyeva dissati
    113. เอเสสา (สฺยา. ก.)
    114. esesā (syā. ka.)
    115. ปฎินนฺทิตฺวา (ก.)
    116. paṭinanditvā (ka.)
    117. นิมนฺตยี จ (สี. ปี.)
    118. nimantayī ca (sī. pī.)
    119. อาเวณิยํ (สี. สฺยา. ปี.), อาเวนิกํ (ก.)
    120. āveṇiyaṃ (sī. syā. pī.), āvenikaṃ (ka.)
    121. ปฎิทํสยิ (ปี.)
    122. paṭidaṃsayi (pī.)
    123. เนมิราชชาตกํ (สฺยา.)
    124. nemirājajātakaṃ (syā.)



    Related texts:



    อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ขุทฺทกนิกาย (อฎฺฐกถา) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ชาตก-อฎฺฐกถา • Jātaka-aṭṭhakathā / [๕๔๑] ๔. นิมิชาตกวณฺณนา • [541] 4. Nimijātakavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact