| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
3. නිස්‌සාරණීයසුත්‌තවණ්‌ණනා
3. Nissāraṇīyasuttavaṇṇanā
13. තතියෙ වඩ්‌ඪිතාති භාවනාපාරිපූරිවසෙන පරිබ්‍රූහිතා. පුනප්‌පුනං කතාති භාවනාය බහුලීකරණෙන අපරාපරං පවත්‌තිතා. යුත්‌තයානසදිසා කතාති යථා යුත්‌තමාජඤ්‌ඤයානං ඡෙකෙන සාරථිනා අධිට්‌ඨිතං යථාරුචි පවත්‌තති, එවං යථාරුචි පවත්‌තිරහං ගහිතා. වත්‌ථුකතාති වා අධිට්‌ඨානට්‌ඨෙන වත්‌ථු විය කතා, සබ්‌බසො උපක්‌කිලෙසවිසොධනෙන ඉද්‌ධිවිසෙසතාය පවත්‌තිට්‌ඨානභාවතො සුවිසොධිතපරිස්‌සයවත්‌ථු විය කතාති වුත්‌තං හොති. අධිට්‌ඨිතාති පටිපක්‌ඛදූරීභාවතො සුභාවිතභාවෙන තංතංඅධිට්‌ඨානයොග්‍යතාය ඨපිතා. සමන්‌තතො චිතාති සබ්‌බභාගෙන භාවනූපචයං ගමිතා. තෙනාහ ‘‘උපචිතා’ති. සුට්‌ඨු සමාරද්‌ධාති ඉද්‌ධිභාවනාසිඛාප්‌පත්‌තියා සම්‌මදෙව සම්‌භාවිතා. අභූතබ්‍යාකරණං බ්‍යාකරොතීති ‘‘මෙත්‌තා හි ඛො මෙ චෙතොවිමුත්‌ති භාවිතා’’තිආදිනා අත්‌තනි අවිජ්‌ජමානගුණාභිබ්‍යාහාරං බ්‍යාහරති. චෙතොවිමුත්‌තිසද්‌දං අපෙක්‌ඛිත්‌වා ‘‘නිස්‌සටා’’ති වුත්‌තං. පුන බ්‍යාපාදො නත්‌ථීති ඉදානි මම බ්‍යාපාදො නාම සබ්‌බසො නත්‌ථීති ඤත්‌වා.
13. Tatiye vaḍḍhitāti bhāvanāpāripūrivasena paribrūhitā. Punappunaṃ katāti bhāvanāya bahulīkaraṇena aparāparaṃ pavattitā. Yuttayānasadisā katāti yathā yuttamājaññayānaṃ chekena sārathinā adhiṭṭhitaṃ yathāruci pavattati, evaṃ yathāruci pavattirahaṃ gahitā. Vatthukatāti vā adhiṭṭhānaṭṭhena vatthu viya katā, sabbaso upakkilesavisodhanena iddhivisesatāya pavattiṭṭhānabhāvato suvisodhitaparissayavatthu viya katāti vuttaṃ hoti. Adhiṭṭhitāti paṭipakkhadūrībhāvato subhāvitabhāvena taṃtaṃadhiṭṭhānayogyatāya ṭhapitā. Samantato citāti sabbabhāgena bhāvanūpacayaṃ gamitā. Tenāha ‘‘upacitā’ti. Suṭṭhu samāraddhāti iddhibhāvanāsikhāppattiyā sammadeva sambhāvitā. Abhūtabyākaraṇaṃ byākarotīti ‘‘mettā hi kho me cetovimutti bhāvitā’’tiādinā attani avijjamānaguṇābhibyāhāraṃ byāharati. Cetovimuttisaddaṃ apekkhitvā ‘‘nissaṭā’’ti vuttaṃ. Puna byāpādo natthīti idāni mama byāpādo nāma sabbaso natthīti ñatvā.
බලවවිපස්‌සනාති භයතුපට්‌ඨානෙ ඤාණං, ආදීනවානුපස්‌සනෙ ඤාණං මුච්‌චිතුකම්‍යතාඤාණං, භඞ්‌ගඤාණන්‌ති චතුන්‌නං ඤාණානං අධිවචනං. යෙසං නිමිත්‌තානං අභාවෙන අරහත්‌තඵලසමාපත්‌තියා අනිමිත්‌තතා, තං දස්‌සෙතුං ‘‘සා හී’’තිආදි වුත්‌තං. තත්‌ථ රාගස්‌ස නිමිත්‌තං, රාගො එව වා නිමිත්‌තං රාගනිමිත්‌තං. ආදි-සද්‌දෙන දොසනිමිත්‌තාදීනං සඞ්‌ගහො දට්‌ඨබ්‌බො. රූපවෙදනාදිසඞ්‌ඛාරනිමිත්‌තං රූපනිමිත්‌තාදි. තෙසංයෙව නිච්‌චාදිවසෙන උපට්‌ඨානං නිච්‌චනිමිත්‌තාදි. තයිදං නිමිත්‌තං යස්‌මා සබ්‌බෙන සබ්‌බං අරහත්‌තඵලෙ නත්‌ථි, තස්‌මා වුත්‌තං ‘‘සා හි…පෙ.… අනිමිත්‌තා’’ති. නිමිත්‌තං අනුස්‌සරති අනුගච්‌ඡති ආරබ්‌භ පවත්‌තති සීලෙනාති නිමිත්‌තානුසාරී. තෙනාහ ‘‘වුත්‌තප්‌පභෙදං නිමිත්‌තං අනුසරණසභාව’’න්‌ති.
Balavavipassanāti bhayatupaṭṭhāne ñāṇaṃ, ādīnavānupassane ñāṇaṃ muccitukamyatāñāṇaṃ, bhaṅgañāṇanti catunnaṃ ñāṇānaṃ adhivacanaṃ. Yesaṃ nimittānaṃ abhāvena arahattaphalasamāpattiyā animittatā, taṃ dassetuṃ ‘‘sā hī’’tiādi vuttaṃ. Tattha rāgassa nimittaṃ, rāgo eva vā nimittaṃ rāganimittaṃ. Ādi-saddena dosanimittādīnaṃ saṅgaho daṭṭhabbo. Rūpavedanādisaṅkhāranimittaṃ rūpanimittādi. Tesaṃyeva niccādivasena upaṭṭhānaṃ niccanimittādi. Tayidaṃ nimittaṃ yasmā sabbena sabbaṃ arahattaphale natthi, tasmā vuttaṃ ‘‘sā hi…pe… animittā’’ti. Nimittaṃ anussarati anugacchati ārabbha pavattati sīlenāti nimittānusārī. Tenāha ‘‘vuttappabhedaṃ nimittaṃ anusaraṇasabhāva’’nti.
අස්‌මිමානොති ‘‘අස්‌මී’’ති පවත්‌තො අත්‌තවිසයො මානො. අයං නාම අහමස්‌මීති රූපලක්‌ඛණො වෙදනාදීසු වා අඤ්‌ඤතරලක්‌ඛණො අයං නාම අත්‌තා අහං අස්‌මීති. අස්‌මිමානො සමුග්‌ඝාතීයති එතෙනාති අස්‌මිමානසමුග්‌ඝාතො, අරහත්‌තමග්‌ගො. පුන අස්‌මිමානො නත්‌ථීති තස්‌ස අනුප්‌පත්‌තිධම්‌මතාපාදනං කිත්‌තෙන්‌තො සමුග්‌ඝාතත්‌තමෙව විභාවෙති.
Asmimānoti ‘‘asmī’’ti pavatto attavisayo māno. Ayaṃ nāma ahamasmīti rūpalakkhaṇo vedanādīsu vā aññataralakkhaṇo ayaṃ nāma attā ahaṃ asmīti. Asmimāno samugghātīyati etenāti asmimānasamugghāto, arahattamaggo. Puna asmimāno natthīti tassa anuppattidhammatāpādanaṃ kittento samugghātattameva vibhāveti.
නිස්‌සාරණීයසුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Nissāraṇīyasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya / 3. නිස්‌සාරණීයසුත්‌තං • 3. Nissāraṇīyasuttaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 3. නිස්‌සාරණීයසුත්‌තවණ්‌ණනා • 3. Nissāraṇīyasuttavaṇṇanā
