Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / कथावत्थुपाळि • Kathāvatthupāḷi

    (४०) ८. नियामोक्‍कन्तिकथा

    (40) 8. Niyāmokkantikathā

    ४०३. बोधिसत्तो कस्सपस्स भगवतो पावचने ओक्‍कन्तनियामो चरितब्रह्मचरियोति 1? आमन्ता। बोधिसत्तो कस्सपस्स भगवतो सावकोति? न हेवं वत्तब्बे…पे॰…।

    403. Bodhisatto kassapassa bhagavato pāvacane okkantaniyāmo caritabrahmacariyoti 2? Āmantā. Bodhisatto kassapassa bhagavato sāvakoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….

    बोधिसत्तो कस्सपस्स भगवतो सावकोति? आमन्ता। सावको हुत्वा बुद्धो होतीति? न हेवं वत्तब्बे…पे॰…।

    Bodhisatto kassapassa bhagavato sāvakoti? Āmantā. Sāvako hutvā buddho hotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….

    सावको हुत्वा बुद्धो होतीति? आमन्ता। अनुस्सवियोति? न हेवं वत्तब्बे…पे॰…।

    Sāvako hutvā buddho hotīti? Āmantā. Anussaviyoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….

    अनुस्सवियोति ? आमन्ता। ननु भगवा सयम्भूति? आमन्ता। हञ्‍चि भगवा सयम्भू, नो च वत रे वत्तब्बे – ‘‘अनुस्सवियो’’ति।

    Anussaviyoti ? Āmantā. Nanu bhagavā sayambhūti? Āmantā. Hañci bhagavā sayambhū, no ca vata re vattabbe – ‘‘anussaviyo’’ti.

    बोधिसत्तो कस्सपस्स भगवतो पावचने ओक्‍कन्तनियामो चरितब्रह्मचरियोति? आमन्ता। भगवता बोधिया मूले तीणेव सामञ्‍ञफलानि अभिसम्बुद्धानीति? न हेवं वत्तब्बे…पे॰…।

    Bodhisatto kassapassa bhagavato pāvacane okkantaniyāmo caritabrahmacariyoti? Āmantā. Bhagavatā bodhiyā mūle tīṇeva sāmaññaphalāni abhisambuddhānīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….

    ननु भगवता बोधिया मूले चत्तारि सामञ्‍ञफलानि अभिसम्बुद्धानीति? आमन्ता। हञ्‍चि भगवता बोधिया मूले चत्तारि सामञ्‍ञफलानि अभिसम्बुद्धानि, नो च वत रे वत्तब्बे – ‘‘बोधिसत्तो कस्सपस्स भगवतो पावचने ओक्‍कन्तनियामो चरितब्रह्मचरियो’’ति।

    Nanu bhagavatā bodhiyā mūle cattāri sāmaññaphalāni abhisambuddhānīti? Āmantā. Hañci bhagavatā bodhiyā mūle cattāri sāmaññaphalāni abhisambuddhāni, no ca vata re vattabbe – ‘‘bodhisatto kassapassa bhagavato pāvacane okkantaniyāmo caritabrahmacariyo’’ti.

    ४०४. बोधिसत्तो कस्सपस्स भगवतो पावचने ओक्‍कन्तनियामो चरितब्रह्मचरियोति? आमन्ता। बोधिसत्तो दुक्‍करकारियं अकासीति? आमन्ता। दस्सनसम्पन्‍नो पुग्गलो दुक्‍करकारियं करेय्याति? न हेवं वत्तब्बे…पे॰…।

    404. Bodhisatto kassapassa bhagavato pāvacane okkantaniyāmo caritabrahmacariyoti? Āmantā. Bodhisatto dukkarakāriyaṃ akāsīti? Āmantā. Dassanasampanno puggalo dukkarakāriyaṃ kareyyāti? Na hevaṃ vattabbe…pe….

    बोधिसत्तो अपरन्तपं 3 अकासि, अञ्‍ञं सत्थारं उद्दिसीति? आमन्ता। दस्सनसम्पन्‍नो पुग्गलो अञ्‍ञं सत्थारं उद्दिसेय्याति? न हेवं वत्तब्बे…पे॰…।

    Bodhisatto aparantapaṃ 4 akāsi, aññaṃ satthāraṃ uddisīti? Āmantā. Dassanasampanno puggalo aññaṃ satthāraṃ uddiseyyāti? Na hevaṃ vattabbe…pe….

    आयस्मा आनन्दो भगवतो पावचने ओक्‍कन्तनियामो चरितब्रह्मचरियो, आयस्मा आनन्दो भगवतो सावकोति? आमन्ता। बोधिसत्तो कस्सपस्स भगवतो पावचने ओक्‍कन्तनियामो चरितब्रह्मचरियो , बोधिसत्तो कस्सपस्स भगवतो सावकोति? न हेवं वत्तब्बे…पे॰…।

    Āyasmā ānando bhagavato pāvacane okkantaniyāmo caritabrahmacariyo, āyasmā ānando bhagavato sāvakoti? Āmantā. Bodhisatto kassapassa bhagavato pāvacane okkantaniyāmo caritabrahmacariyo , bodhisatto kassapassa bhagavato sāvakoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….

    चित्तो गहपति हत्थको आळवको भगवतो पावचने ओक्‍कन्तनियामो चरितब्रह्मचरियो, चित्तो गहपति हत्थको आळवको भगवतो सावकोति? आमन्ता। बोधिसत्तो कस्सपस्स भगवतो पावचने ओक्‍कन्तनियामो चरितब्रह्मचरियो, बोधिसत्तो कस्सपस्स भगवतो सावकोति? न हेवं वत्तब्बे…पे॰…।

    Citto gahapati hatthako āḷavako bhagavato pāvacane okkantaniyāmo caritabrahmacariyo, citto gahapati hatthako āḷavako bhagavato sāvakoti? Āmantā. Bodhisatto kassapassa bhagavato pāvacane okkantaniyāmo caritabrahmacariyo, bodhisatto kassapassa bhagavato sāvakoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….

    बोधिसत्तो कस्सपस्स भगवतो पावचने ओक्‍कन्तनियामो चरितब्रह्मचरियो, न च कस्सपस्स भगवतो सावकोति? आमन्ता। आयस्मा आनन्दो भगवतो पावचने ओक्‍कन्तनियामो चरितब्रह्मचरियो, न च भगवतो सावकोति? न हेवं वत्तब्बे…पे॰…।

    Bodhisatto kassapassa bhagavato pāvacane okkantaniyāmo caritabrahmacariyo, na ca kassapassa bhagavato sāvakoti? Āmantā. Āyasmā ānando bhagavato pāvacane okkantaniyāmo caritabrahmacariyo, na ca bhagavato sāvakoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….

    बोधिसत्तो कस्सपस्स भगवतो पावचने ओक्‍कन्तनियामो चरितब्रह्मचरियो, न च कस्सपस्स भगवतो सावकोति? आमन्ता। चित्तो गहपति हत्थको आळवको भगवतो पावचने ओक्‍कन्तनियामो चरितब्रह्मचरियो, न च भगवतो सावकोति? न हेवं वत्तब्बे…पे॰…।

    Bodhisatto kassapassa bhagavato pāvacane okkantaniyāmo caritabrahmacariyo, na ca kassapassa bhagavato sāvakoti? Āmantā. Citto gahapati hatthako āḷavako bhagavato pāvacane okkantaniyāmo caritabrahmacariyo, na ca bhagavato sāvakoti? Na hevaṃ vattabbe…pe….

    बोधिसत्तो कस्सपस्स भगवतो पावचने ओक्‍कन्तनियामो चरितब्रह्मचरियो, न च कस्सपस्स भगवतो सावकोति? आमन्ता। सावको जातिं वीतिवत्तो असावको होतीति? न हेवं वत्तब्बे…पे॰…।

    Bodhisatto kassapassa bhagavato pāvacane okkantaniyāmo caritabrahmacariyo, na ca kassapassa bhagavato sāvakoti? Āmantā. Sāvako jātiṃ vītivatto asāvako hotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….

    ४०५. न वत्तब्बं – ‘‘बोधिसत्तो कस्सपस्स भगवतो पावचने ओक्‍कन्तनियामो चरितब्रह्मचरियो’’ति? आमन्ता। ननु वुत्तं भगवता – ‘‘कस्सपे अहं, आनन्द, भगवति ब्रह्मचरियं अचरिं आयतिं सम्बोधाया’’ति! अत्थेव सुत्तन्तोति? आमन्ता । तेन हि न वत्तब्बं – ‘‘बोधिसत्तो कस्सपस्स भगवतो पावचने ओक्‍कन्तनियामो चरितब्रह्मचरियो’’ति।

    405. Na vattabbaṃ – ‘‘bodhisatto kassapassa bhagavato pāvacane okkantaniyāmo caritabrahmacariyo’’ti? Āmantā. Nanu vuttaṃ bhagavatā – ‘‘kassape ahaṃ, ānanda, bhagavati brahmacariyaṃ acariṃ āyatiṃ sambodhāyā’’ti! Attheva suttantoti? Āmantā . Tena hi na vattabbaṃ – ‘‘bodhisatto kassapassa bhagavato pāvacane okkantaniyāmo caritabrahmacariyo’’ti.

    बोधिसत्तो कस्सपस्स भगवतो पावचने ओक्‍कन्तनियामो चरितब्रह्मचरियोति? आमन्ता। ननु वुत्तं भगवता –

    Bodhisatto kassapassa bhagavato pāvacane okkantaniyāmo caritabrahmacariyoti? Āmantā. Nanu vuttaṃ bhagavatā –

    ‘‘सब्बाभिभू सब्बविदूहमस्मि,

    ‘‘Sabbābhibhū sabbavidūhamasmi,

    सब्बेसु धम्मेसु अनुपलित्तो।

    Sabbesu dhammesu anupalitto;

    सब्बञ्‍जहो तण्हक्खये विमुत्तो,

    Sabbañjaho taṇhakkhaye vimutto,

    सयं अभिञ्‍ञाय कमुद्दिसेय्यं॥

    Sayaṃ abhiññāya kamuddiseyyaṃ.

    ‘‘न मे आचरियो अत्थि, सदिसो मे न विज्‍जति।

    ‘‘Na me ācariyo atthi, sadiso me na vijjati;

    सदेवकस्मिं लोकस्मिं, नत्थि मे पटिपुग्गलो॥

    Sadevakasmiṃ lokasmiṃ, natthi me paṭipuggalo.

    ‘‘अहञ्हि अरहा लोके, अहं सत्था अनुत्तरो।

    ‘‘Ahañhi arahā loke, ahaṃ satthā anuttaro;

    एकोम्हि सम्मासम्बुद्धो, सीतिभूतोस्मि निब्बुतो॥

    Ekomhi sammāsambuddho, sītibhūtosmi nibbuto.

    ‘‘धम्मचक्‍कं पवत्तेतुं, गच्छामि कासिनं पुरं।

    ‘‘Dhammacakkaṃ pavattetuṃ, gacchāmi kāsinaṃ puraṃ;

    अन्धीभूतस्मिं 5 लोकस्मिं, आहञ्छं 6 अमतदुन्दुभि’’न्ति 7

    Andhībhūtasmiṃ 8 lokasmiṃ, āhañchaṃ 9 amatadundubhi’’nti 10.

    ‘‘यथा खो त्वं, आवुसो, पटिजानासि, अरहसि अनन्तजिनो’’ति?

    ‘‘Yathā kho tvaṃ, āvuso, paṭijānāsi, arahasi anantajino’’ti?

    ‘‘मादिसा वे जिना होन्ति, ये पत्ता आसवक्खयं।

    ‘‘Mādisā ve jinā honti, ye pattā āsavakkhayaṃ;

    जिता मे पापका धम्मा, तस्माहं उपक जिनो’’ति 11

    Jitā me pāpakā dhammā, tasmāhaṃ upaka jino’’ti 12.

    अत्थेव सुत्तन्तोति? आमन्ता। तेन हि न वत्तब्बं – ‘‘बोधिसत्तो कस्सपस्स भगवतो पावचने ओक्‍कन्तनियामो चरितब्रह्मचरियो’’ति।

    Attheva suttantoti? Āmantā. Tena hi na vattabbaṃ – ‘‘bodhisatto kassapassa bhagavato pāvacane okkantaniyāmo caritabrahmacariyo’’ti.

    बोधिसत्तो कस्सपस्स भगवतो पावचने ओक्‍कन्तनियामो चरितब्रह्मचरियोति? आमन्ता। ननु वुत्तं भगवता – ‘‘‘इदं दुक्खं अरियसच्‍च’न्ति मे, भिक्खवे, पुब्बे अननुस्सुतेसु धम्मेसु चक्खुं उदपादि, ञाणं उदपादि, पञ्‍ञा उदपादि, विज्‍जा उदपादि, आलोको उदपादि। ‘तं खो पनिदं दुक्खं अरियसच्‍चं परिञ्‍ञेय्य’न्ति मे, भिक्खवे…पे॰… परिञ्‍ञातन्ति मे, भिक्खवे, पुब्बे अननुस्सुतेसु धम्मेसु चक्खुं उदपादि…पे॰… आलोको उदपादि। ‘इदं दुक्खसमुदयं अरियसच्‍च’न्ति मे, भिक्खवे…पे॰… ‘तं खो पनिदं दुक्खसमुदयं 13 अरियसच्‍चं पहातब्ब’न्ति मे, भिक्खवे…पे॰… पहीनन्ति मे, भिक्खवे…पे॰… ‘इदं दुक्खनिरोधं 14 अरियसच्‍च’न्ति मे, भिक्खवे…पे॰… ‘तं खो पनिदं दुक्खनिरोधं अरियसच्‍चं सच्छिकातब्ब’न्ति मे, भिक्खवे…पे॰… सच्छिकतन्ति मे, भिक्खवे…पे॰… ‘इदं दुक्खनिरोधगामिनी पटिपदा अरियसच्‍च’न्ति मे, भिक्खवे…पे॰… ‘तं खो पनिदं दुक्खनिरोधगामिनी पटिपदा अरियसच्‍चं भावेतब्ब’न्ति मे, भिक्खवे…पे॰… भावितन्ति मे, भिक्खवे, पुब्बे अननुस्सुतेसु धम्मेसु चक्खुं उदपादि, ञाणं उदपादि, पञ्‍ञा उदपादि, विज्‍जा उदपादि, आलोको उदपादी’’ति 15। अत्थेव सुत्तन्तोति? आमन्ता। तेन हि न वत्तब्बं – ‘‘बोधिसत्तो कस्सपस्स भगवतो पावचने ओक्‍कन्तनियामो चरितब्रह्मचरियो’’ति।

    Bodhisatto kassapassa bhagavato pāvacane okkantaniyāmo caritabrahmacariyoti? Āmantā. Nanu vuttaṃ bhagavatā – ‘‘‘idaṃ dukkhaṃ ariyasacca’nti me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi, ñāṇaṃ udapādi, paññā udapādi, vijjā udapādi, āloko udapādi. ‘Taṃ kho panidaṃ dukkhaṃ ariyasaccaṃ pariññeyya’nti me, bhikkhave…pe… pariññātanti me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi…pe… āloko udapādi. ‘Idaṃ dukkhasamudayaṃ ariyasacca’nti me, bhikkhave…pe… ‘taṃ kho panidaṃ dukkhasamudayaṃ 16 ariyasaccaṃ pahātabba’nti me, bhikkhave…pe… pahīnanti me, bhikkhave…pe… ‘idaṃ dukkhanirodhaṃ 17 ariyasacca’nti me, bhikkhave…pe… ‘taṃ kho panidaṃ dukkhanirodhaṃ ariyasaccaṃ sacchikātabba’nti me, bhikkhave…pe… sacchikatanti me, bhikkhave…pe… ‘idaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā ariyasacca’nti me, bhikkhave…pe… ‘taṃ kho panidaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā ariyasaccaṃ bhāvetabba’nti me, bhikkhave…pe… bhāvitanti me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi, ñāṇaṃ udapādi, paññā udapādi, vijjā udapādi, āloko udapādī’’ti 18. Attheva suttantoti? Āmantā. Tena hi na vattabbaṃ – ‘‘bodhisatto kassapassa bhagavato pāvacane okkantaniyāmo caritabrahmacariyo’’ti.

    नियामोक्‍कन्तिकथा निट्ठिता।

    Niyāmokkantikathā niṭṭhitā.







    Footnotes:
    1. म॰ नि॰ २.२८२ घटिकारसुत्तं निस्साय पुच्छति
    2. ma. ni. 2.282 ghaṭikārasuttaṃ nissāya pucchati
    3. अमरं तपं (सं॰ नि॰ १.१३७)
    4. amaraṃ tapaṃ (saṃ. ni. 1.137)
    5. अन्धभूतस्मिं (सी॰ स्या॰ कं॰ पी॰)
    6. आहञ्‍ञिं (क॰)
    7. दुद्रभिन्ति (क॰)
    8. andhabhūtasmiṃ (sī. syā. kaṃ. pī.)
    9. āhaññiṃ (ka.)
    10. dudrabhinti (ka.)
    11. महाव॰ ११; म॰ नि॰ १.२८५; २.३४१
    12. mahāva. 11; ma. ni. 1.285; 2.341
    13. दुक्खसमुदयो (स्या॰ कं॰)
    14. दुक्खनिरोधो (स्या॰ कं॰)
    15. महाव॰ १५; सं॰ नि॰ ५.१०८१; पटि॰ म॰ २.३०
    16. dukkhasamudayo (syā. kaṃ.)
    17. dukkhanirodho (syā. kaṃ.)
    18. mahāva. 15; saṃ. ni. 5.1081; paṭi. ma. 2.30



    Related texts:



    अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / अभिधम्मपिटक (अट्ठकथा) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / पञ्चपकरण-अट्ठकथा • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ८. नियामोक्‍कन्तिकथावण्णना • 8. Niyāmokkantikathāvaṇṇanā

    टीका • Tīkā / अभिधम्मपिटक (टीका) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / पञ्चपकरण-मूलटीका • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ८. नियामोक्‍कन्तिकथावण्णना • 8. Niyāmokkantikathāvaṇṇanā

    टीका • Tīkā / अभिधम्मपिटक (टीका) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / पञ्चपकरण-अनुटीका • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ८. नियामोक्‍कन्तिकथावण्णना • 8. Niyāmokkantikathāvaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact