| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ပဉ္စပကရဏ-မူလဋီကာ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā |
ပစ္စယနိဒ္ဒေသပကိဏ္ဏကဝိနိစ္ဆယကထာဝဏ္ဏနာ
Paccayaniddesapakiṇṇakavinicchayakathāvaṇṇanā
‘‘လောဘဒောသမောဟာ ဝိပာကပစ္စယာပိ န ဟောန္တိ, သေသာနံ သတ္တရသန္နံ ပစ္စယာနံ ဝသေန ပစ္စယာ ဟောန္တီ’’တိအာဒိမပာဌော။ ဧတ္ထ စ လောဘဒောသမောဟာနံ ပစ္စေကံ သတ္တရသဟိ ပစ္စယေဟိ ပစ္စယဘာဝော ဝုတ္တော, သဗ္ဗေ ဟေတူ သဟ အဂ္ဂဟေတ္ဝာ ဧကဓမ္မသ္သ အနေကပစ္စယဘာဝဒသ္သနတ္ထံ အမောဟာဒီနံ ဝိသုံ ဂဟိတတ္တာတိ ဒောသသ္သပိ သတ္တရသဟိ ပစ္စယဘာဝော အာပဇ္ဇတိ, တထာ စ သတိ ဒောသသ္သပိ ဂရုကရဏံ ပာဠိယံ ဝတ္တဗ္ဗံ သိယာ။ ‘‘အကုသလော ပန အာရမ္မဏာဓိပတိ နာမ လောဘသဟဂတစိတ္တုပ္ပာဒော ဝုစ္စတီ’’တိ (ပဋ္ဌာ. အဋ္ဌ. ၁.၄) ဧတ္ထာပိ လောဘဒောသသဟဂတစိတ္တုပ္ပာဒာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ သိယာ, န ပန ဝုတ္တံ, တသ္မာ ဒောသသ္သ အဓိပတိပစ္စယတာပိ နိဝာရေတဗ္ဗာ။ န စ ‘‘သေသာန’’န္တိ ဝစနေန အဓိပတိပစ္စယော နိဝာရိတော, အထ ခော သင္ဂဟိတော ပုရေဇာတာဒီဟိ ယထာဝုတ္တေဟိ သေသတ္တာတိ တန္နိဝာရဏတ္ထံ ဒောသံ လောဘမောဟေဟိ သဟ အဂ္ဂဟေတ္ဝာ ဝိသုဉ္စ အဂ္ဂဟေတ္ဝာ ‘‘ဒောသော အဓိပတိပစ္စယောပိ န ဟောတိ, သေသာနံ ပစ္စယာနံ ဝသေန ပစ္စယော ဟောတီ’’တိ ပဌန္တိ။ ဣမိနာ နယေနာတိ ဧတေန ဖောဋ္ဌဗ္ဗာယတနသ္သ သဟဇာတာဒိပစ္စယဘာဝံ, သဗ္ဗဓမ္မာနံ ယထာယောဂံ ဟေတာဒိပစ္စယဘာဝဉ္စ ဒသ္သေတိ။ န ဟိ ဧတံ ဧကပစ္စယသ္သ အနေကပစ္စယဘာဝဒသ္သနန္တိ ရူပာဒီနံ ပကတူပနိသ္သယဘာဝော စ ဧတေန ဒသ္သိတောတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗော။
‘‘Lobhadosamohāvipākapaccayāpi na honti, sesānaṃ sattarasannaṃ paccayānaṃ vasena paccayā hontī’’tiādimapāṭho. Ettha ca lobhadosamohānaṃ paccekaṃ sattarasahi paccayehi paccayabhāvo vutto, sabbe hetū saha aggahetvā ekadhammassa anekapaccayabhāvadassanatthaṃ amohādīnaṃ visuṃ gahitattāti dosassapi sattarasahi paccayabhāvo āpajjati, tathā ca sati dosassapi garukaraṇaṃ pāḷiyaṃ vattabbaṃ siyā. ‘‘Akusalo pana ārammaṇādhipati nāma lobhasahagatacittuppādo vuccatī’’ti (paṭṭhā. aṭṭha. 1.4) etthāpi lobhadosasahagatacittuppādāti vattabbaṃ siyā, na pana vuttaṃ, tasmā dosassa adhipatipaccayatāpi nivāretabbā. Na ca ‘‘sesāna’’nti vacanena adhipatipaccayo nivārito, atha kho saṅgahito purejātādīhi yathāvuttehi sesattāti tannivāraṇatthaṃ dosaṃ lobhamohehi saha aggahetvā visuñca aggahetvā ‘‘doso adhipatipaccayopi na hoti, sesānaṃ paccayānaṃ vasena paccayo hotī’’ti paṭhanti. Iminā nayenāti etena phoṭṭhabbāyatanassa sahajātādipaccayabhāvaṃ, sabbadhammānaṃ yathāyogaṃ hetādipaccayabhāvañca dasseti. Na hi etaṃ ekapaccayassa anekapaccayabhāvadassananti rūpādīnaṃ pakatūpanissayabhāvo ca etena dassitoti daṭṭhabbo.
စတုန္နံ ခန္ဓာနံ ဘေဒာ စက္ခုဝိညာဏဓာတုအာဒယောတိ ဘေဒံ အနာမသိတ္ဝာ တေ ဧဝ ဂဟေတ္ဝာ အာဟ ‘‘စတူသု ခန္ဓေသူ’’တိ။ မိစ္ဆာဝာစာကမ္မန္တာဇီဝာ တေဟိ စေဝ ကမ္မာဟာရပစ္စယေဟိ စာတိ ဧကူနဝီသတိဓာတိ ဣဒမေဝံ န သက္ကာ ဝတ္တုံ။ န ဟိ မိစ္ဆာဝာစာဒယော မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ ဝိယ မဂ္ဂပစ္စယာ ဟောန္တိ စေတနာယ မဂ္ဂပစ္စယတ္တာဘာဝတော။ ယဒိ စ ဘဝေယ္ယ, ပဉ္ဟာဝာရေ ‘‘ကမ္မပစ္စယာ မဂ္ဂေ တီဏီ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗံ သိယာ, တသ္မာ မိစ္ဆာဝာစာဒီနံ မဂ္ဂပစ္စယဘာဝော န ဝတ္တဗ္ဗော။ ပဋ္ဌာနသံဝဏ္ဏနာ ဟေသာ။ သေသပစ္စယဘာဝော စ စေတနာယ အနေကပစ္စယဘာဝဝစနေန ဝုတ္တောယေဝာတိ န ဣဒံ ပဌိတဗ္ဗန္တိ န ပဌန္တိ။ ‘‘အဟိရိကံ။ပေ.။ မိဒ္ဓံ ဥဒ္ဓစ္စံ ဝိစိကိစ္ဆာ’’တိအာဒိမပာဌော, ဝိစိကိစ္ဆာ ပန အဓိပတိပစ္စယော န ဟောတီတိ တံ တတ္ထ အပဌိတ္ဝာ ‘‘ဝိစိကိစ္ဆာဣသ္သာမစ္ဆရိယကုက္ကုစ္စာနိ တတော အဓိပတိပစ္စယံ အပနေတ္ဝာ’’တိ ဧဝမေတ္ထ ပဌန္တိ။
Catunnaṃ khandhānaṃ bhedā cakkhuviññāṇadhātuādayoti bhedaṃ anāmasitvā te eva gahetvā āha ‘‘catūsu khandhesū’’ti. Micchāvācākammantājīvā tehi ceva kammāhārapaccayehi cāti ekūnavīsatidhāti idamevaṃ na sakkā vattuṃ. Na hi micchāvācādayo micchādiṭṭhi viya maggapaccayā honti cetanāya maggapaccayattābhāvato. Yadi ca bhaveyya, pañhāvāre ‘‘kammapaccayā magge tīṇī’’ti vattabbaṃ siyā, tasmā micchāvācādīnaṃ maggapaccayabhāvo na vattabbo. Paṭṭhānasaṃvaṇṇanā hesā. Sesapaccayabhāvo ca cetanāya anekapaccayabhāvavacanena vuttoyevāti na idaṃ paṭhitabbanti na paṭhanti. ‘‘Ahirikaṃ…pe… middhaṃ uddhaccaṃ vicikicchā’’tiādimapāṭho, vicikicchā pana adhipatipaccayo na hotīti taṃ tattha apaṭhitvā ‘‘vicikicchāissāmacchariyakukkuccāni tato adhipatipaccayaṃ apanetvā’’ti evamettha paṭhanti.
‘‘စတ္တာရိ မဟာဘူတာနိ အာရမ္မဏ။ပေ.။ ပုရေဇာတဝိပ္ပယုတ္တအတ္ထိအဝိဂတဝသေန ဒသဓာ ပစ္စယာ ဟောန္တိ, ပုန တထာ ဟဒယဝတ္ထူ’’တိ ပုရိမပာဌော, မဟာဘူတာနိ ပန ဝိပ္ပယုတ္တပစ္စယာ န ဟောန္တီတိ ‘‘ပုရေဇာတအတ္ထိအဝိဂတဝသေန နဝဓာ ပစ္စယာ ဟောန္တိ, ဝိပ္ပယုတ္တပစ္စယံ ပက္ခိပိတ္ဝာ ဒသဓာ ဝတ္ထု’’န္တိ ပဌန္တိ။ ဧတ္တကမေဝေတ္ထ အပုဗ္ဗန္တိ ဧတသ္မိံ ပုရေဇာတပစ္စယေ သဟဇာတနိသ္သယေဟိ အပုဗ္ဗံ ရူပသဒ္ဒဂန္ဓရသာယတနမတ္တမေဝာတိ အတ္ထော, အာရမ္မဏာနိ ပနေတာနိ အာရမ္မဏပစ္စယဓမ္မာနံ အနေကပစ္စယဘာဝေ ဝုတ္တာနီတိ သဗ္ဗာတိက္ကန္တပစ္စယာပေက္ခာ ဧတေသံ အပုဗ္ဗတာ နတ္ထီတိ။ ဣန္ဒ္ရိယာဒီသု အပုဗ္ဗံ နတ္ထီတိ ရူပဇီဝိတိန္ဒ္ရိယသ္သပိ အရူပဇီဝိတိန္ဒ္ရိယတော အပုဗ္ဗသ္သ ပစ္စယဘာဝသ္သ အဘာဝံ မညမာနေန အပုဗ္ဗတာ န ဝုတ္တာ။ တသ္သ ပန ပုရေဇာတပစ္စယဘာဝတော အပုဗ္ဗတာ။ ကဗဠီကာရာဟာရသ္သ စ ပုရေဇာတေန သဒ္ဓိံ သတ္တဓာ ပစ္စယဘာဝော ယောဇေတဗ္ဗော။
‘‘Cattārimahābhūtāni ārammaṇa…pe… purejātavippayuttaatthiavigatavasena dasadhā paccayā honti, puna tathā hadayavatthū’’ti purimapāṭho, mahābhūtāni pana vippayuttapaccayā na hontīti ‘‘purejātaatthiavigatavasena navadhā paccayā honti, vippayuttapaccayaṃ pakkhipitvā dasadhā vatthu’’nti paṭhanti. Ettakamevettha apubbanti etasmiṃ purejātapaccaye sahajātanissayehi apubbaṃ rūpasaddagandharasāyatanamattamevāti attho, ārammaṇāni panetāni ārammaṇapaccayadhammānaṃ anekapaccayabhāve vuttānīti sabbātikkantapaccayāpekkhā etesaṃ apubbatā natthīti. Indriyādīsu apubbaṃ natthīti rūpajīvitindriyassapi arūpajīvitindriyato apubbassa paccayabhāvassa abhāvaṃ maññamānena apubbatā na vuttā. Tassa pana purejātapaccayabhāvato apubbatā. Kabaḷīkārāhārassa ca purejātena saddhiṃ sattadhā paccayabhāvo yojetabbo.
အာကာရောတိ မူလာဒိအာကာရော။ အတ္ထောတိ တေနာကာရေန ဥပကာရကတာ။ ‘‘ယေနာကာရေနာ’’တိ ဧတသ္သ ဝာ အတ္ထဝစနံ ‘‘ယေနတ္ထေနာ’’တိ။ ဝိပာကဟေတူသုယေဝ လဗ္ဘတီတိ ဧတ္ထ အမောဟဝိပာကဟေတုသ္သ အဓိပတိပစ္စယဘာဝော စ လောကုတ္တရဝိပာကေယေဝ လဗ္ဘတီတိ။ ဧဝံ သဗ္ဗတ္ထ လဗ္ဘမာနာလဗ္ဘမာနံ သလ္လက္ခေတဗ္ဗံ။ ဝိပ္ပယုတ္တံ အပဌိတ္ဝာ ‘‘ဆဟာကာရေဟီ’’တိ ပုရိမပာဌော, တံ ပန ပဌိတ္ဝာ ‘‘သတ္တဟာကာရေဟီ’’တိ ပဌန္တိ။ ဥက္ကဋ္ဌပရိစ္ဆေဒော ဟေတ္ထ ဝုစ္စတိ, န စ ယံ အာရမ္မဏံ နိသ္သယော ဟောတိ, တံ ဝိပ္ပယုတ္တံ န ဟောတီတိ။
Ākāroti mūlādiākāro. Atthoti tenākārena upakārakatā. ‘‘Yenākārenā’’ti etassa vā atthavacanaṃ ‘‘yenatthenā’’ti. Vipākahetūsuyeva labbhatīti ettha amohavipākahetussa adhipatipaccayabhāvo ca lokuttaravipākeyeva labbhatīti. Evaṃ sabbattha labbhamānālabbhamānaṃ sallakkhetabbaṃ. Vippayuttaṃ apaṭhitvā ‘‘chahākārehī’’ti purimapāṭho, taṃ pana paṭhitvā ‘‘sattahākārehī’’ti paṭhanti. Ukkaṭṭhaparicchedo hettha vuccati, na ca yaṃ ārammaṇaṃ nissayo hoti, taṃ vippayuttaṃ na hotīti.
အနန္တရသမနန္တရေသု ယံ ကမ္မပစ္စယော ဟောတိ, တံ န အာသေဝနပစ္စယော။ ယဉ္စ အာသေဝနပစ္စယော ဟောတိ, န တံ ကမ္မပစ္စယောတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ‘‘ပကတူပနိသ္သယော ပကတူပနိသ္သယောဝာ’’တိ ဝုတ္တံ , ကမ္မပစ္စယောပိ ပန သော ဟောတိ, တသ္မာ ‘‘ကမ္မပစ္စယော စာ’’တိ ပဌန္တိ။ အယံ ပနေတ္ထ အတ္ထော – ပကတူပနိသ္သယော ယေဘုယ္ယေန ပကတူပနိသ္သယောဝ ဟောတိ, ကောစိ ပနေတ္ထ ကမ္မပစ္စယော စ ဟောတီတိ။ ‘‘အာရမ္မဏပုရေဇာတေ ပနေတ္ထ ဣန္ဒ္ရိယဝိပ္ပယုတ္တပစ္စယတာ န လဗ္ဘတီ’’တိ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ အာရမ္မဏပုရေဇာတန္တိ ယဒိ ကဉ္စိ အာရမ္မဏဘူတံ ပုရေဇာတံ ဝုတ္တံ, အာရမ္မဏဘူတသ္သ ဝတ္ထုသ္သ ဝိပ္ပယုတ္တပစ္စယတာ လဗ္ဘတီတိ သာ န လဗ္ဘတီတိ န ဝတ္တဗ္ဗာ။ အထ ပန ဝတ္ထုပုရေဇာတတော အညံ ဝတ္ထုဘာဝရဟိတာရမ္မဏမေဝ ‘‘အာရမ္မဏပုရေဇာတ’’န္တိ ဝုတ္တံ, တသ္သ နိသ္သယပစ္စယတာ န လဗ္ဘတီတိ ‘‘နိသ္သယိန္ဒ္ရိယဝိပ္ပယုတ္တပစ္စယတာ န လဗ္ဘတီ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ဣတော ဥတ္တရိပီတိ ပုရေဇာတတော ပရတောပီတိ အတ္ထော, ဣတော ဝာ ဣန္ဒ္ရိယဝိပ္ပယုတ္တတော နိသ္သယိန္ဒ္ရိယဝိပ္ပယုတ္တတော ဝာ ဥတ္တရိ အာရမ္မဏာဓိပတိအာဒိ စ လဗ္ဘမာနာလဗ္ဘမာနံ ဝေဒိတဗ္ဗန္တိ အတ္ထော ဝတ္တဗ္ဗော။ ကမ္မာဒီသု ပန လဗ္ဘမာနာလဗ္ဘမာနံ န ဝက္ခတီတိ ပုရိမောယေဝေတ္ထ အတ္ထော အဓိပ္ပေတော။
Anantarasamanantaresu yaṃ kammapaccayo hoti, taṃ na āsevanapaccayo. Yañca āsevanapaccayo hoti, na taṃ kammapaccayoti daṭṭhabbaṃ. ‘‘Pakatūpanissayo pakatūpanissayovā’’ti vuttaṃ , kammapaccayopi pana so hoti, tasmā ‘‘kammapaccayo cā’’ti paṭhanti. Ayaṃ panettha attho – pakatūpanissayo yebhuyyena pakatūpanissayova hoti, koci panettha kammapaccayo ca hotīti. ‘‘Ārammaṇapurejāte panettha indriyavippayuttapaccayatā na labbhatī’’ti vuttaṃ. Tattha ārammaṇapurejātanti yadi kañci ārammaṇabhūtaṃ purejātaṃ vuttaṃ, ārammaṇabhūtassa vatthussa vippayuttapaccayatā labbhatīti sā na labbhatīti na vattabbā. Atha pana vatthupurejātato aññaṃ vatthubhāvarahitārammaṇameva ‘‘ārammaṇapurejāta’’nti vuttaṃ, tassa nissayapaccayatā na labbhatīti ‘‘nissayindriyavippayuttapaccayatā na labbhatī’’ti vattabbaṃ. Ito uttaripīti purejātato paratopīti attho, ito vā indriyavippayuttato nissayindriyavippayuttato vā uttari ārammaṇādhipatiādi ca labbhamānālabbhamānaṃ veditabbanti attho vattabbo. Kammādīsu pana labbhamānālabbhamānaṃ na vakkhatīti purimoyevettha attho adhippeto.
‘‘ကဗဠီကာရော အာဟာရော အာဟာရပစ္စယောဝာ’’တိ ပုရိမပာဌော, အတ္ထိအဝိဂတပစ္စယောပိ ပန သော ဟောတိ, တေန ‘‘ကဗဠီကာရော အာဟာရော အာဟာရပစ္စယတ္တံ အဝိဇဟန္တောဝ အတ္ထိအဝိဂတာနံ ဝသေန အပရေဟိပိ ဒ္ဝီဟာကာရေဟိ အနေကပစ္စယဘာဝံ ဂစ္ဆတီ’’တိ ပဌန္တိ။
‘‘Kabaḷīkāro āhāro āhārapaccayovā’’ti purimapāṭho, atthiavigatapaccayopi pana so hoti, tena ‘‘kabaḷīkāro āhāro āhārapaccayattaṃ avijahantova atthiavigatānaṃ vasena aparehipi dvīhākārehi anekapaccayabhāvaṃ gacchatī’’ti paṭhanti.
‘‘ယထာနုရူပံ ဈာနပစ္စယေ ဝုတ္တာနံ ဒသန္နံ ဟေတုအဓိပတီနဉ္စာတိ ဣမေသံ ဝသေနာ’’တိ ပုရိမပာဌော, ‘‘ယထာနုရူပံ ဈာနပစ္စယေ ဝုတ္တာနံ မဂ္ဂဝဇ္ဇာနံ နဝန္နံ ဟေတုအဓိပတိဈာနာနဉ္စာတိ ဣမေသံ ဝသေနာ’’တိ ပစ္ဆိမပာဌော, တေသု ဝိစာရေတ္ဝာ ယုတ္တော ဂဟေတဗ္ဗော။
‘‘Yathānurūpaṃ jhānapaccaye vuttānaṃ dasannaṃ hetuadhipatīnañcāti imesaṃ vasenā’’ti purimapāṭho, ‘‘yathānurūpaṃ jhānapaccaye vuttānaṃ maggavajjānaṃ navannaṃ hetuadhipatijhānānañcāti imesaṃ vasenā’’ti pacchimapāṭho, tesu vicāretvā yutto gahetabbo.
သမနန္တရနိရုဒ္ဓတာယ အာရမ္မဏဘာဝေန စ သဒိသော ပစ္စယဘာဝော ပစ္စယသဘာဂတာ, ဝိရုဒ္ဓပစ္စယတာ ပစ္စယဝိသဘာဂတာ။ ‘‘ဣမိနာ ဥပာယေနာ’’တိ ဝစနတော ဟေတုအာဒီနံ သဟဇာတာနံ သဟဇာတဘာဝေန သဘာဂတာ, သဟဇာတာသဟဇာတာနံ ဟေတုအာရမ္မဏာဒီနံ အညမညဝိသဘာဂတာတိ ဧဝမာဒိနာ ဥပာယေန သဘာဂတာ ဝိသဘာဂတာ ယောဇေတဗ္ဗာ။
Samanantaraniruddhatāya ārammaṇabhāvena ca sadiso paccayabhāvo paccayasabhāgatā, viruddhapaccayatā paccayavisabhāgatā. ‘‘Iminā upāyenā’’ti vacanato hetuādīnaṃ sahajātānaṃ sahajātabhāvena sabhāgatā, sahajātāsahajātānaṃ hetuārammaṇādīnaṃ aññamaññavisabhāgatāti evamādinā upāyena sabhāgatā visabhāgatā yojetabbā.
ဇနကာယေဝ, န အဇနကာတိ ဇနကဘာဝပ္ပဓာနာယေဝ ဟုတ္ဝာ ပစ္စယာ ဟောန္တိ, န ဥပတ္ထမ္ဘကဘာဝပ္ပဓာနာတိ အတ္ထော ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ ယေသံ ဟေတုအာဒယော ပစ္စယာ ဟောန္တိ, တေ တေဟိ ဝိနာ နေဝ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ, န စ ပဝတ္တန္တီတိ တေသံ ဥဘယပ္ပဓာနတာ ဝုတ္တာ။ န ဟိ တေ အနန္တရာဒယော ဝိယ ဇနနေနေဝ ပဝတ္တိံ ကရောန္တီတိ။
Janakāyeva, na ajanakāti janakabhāvappadhānāyeva hutvā paccayā honti, na upatthambhakabhāvappadhānāti attho daṭṭhabbo. Yesaṃ hetuādayo paccayā honti, te tehi vinā neva uppajjanti, na ca pavattantīti tesaṃ ubhayappadhānatā vuttā. Na hi te anantarādayo viya jananeneva pavattiṃ karontīti.
သဗ္ဗေသံ ဌာနံ ကာရဏဘာဝော သဗ္ဗဋ္ဌာနံ, တံ ဧတေသံ အတ္ထီတိ သဗ္ဗဋ္ဌာနိကာ။ ဥပနိသ္သယံ ဘိန္ဒန္တေန တယောပိ ဥပနိသ္သယာ ဝတ္တဗ္ဗာ, အဘိန္ဒိတ္ဝာ ဝာ ဥပနိသ္သယဂ္ဂဟဏမေဝ ကာတဗ္ဗံ။ တတ္ထ ဘိန္ဒနံ ပကတူပနိသ္သယသ္သ ရူပာနံ ပစ္စယတ္တာဘာဝဒသ္သနတ္ထံ, အာရမ္မဏာနန္တရူပနိသ္သယာနံ ပန ပုဗ္ဗေ အာရမ္မဏာဓိပတိအနန္တရဂ္ဂဟဏေဟိ ဂဟိတတ္တာ တေသု ဧကဒေသေန အနန္တရူပနိသ္သယေန ဣတရမ္ပိ ဒသ္သေတီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ပုရေဇာတပစ္ဆာဇာတာပိ အသဗ္ဗဋ္ဌာနိကာ အရူပရူပာနညေဝ ယထာက္ကမေန ပစ္စယဘာဝတောတိ ဧတ္ထ ပုရေဇာတပစ္စယော အနန္တရာဒီသု ဧဝ ဝတ္တဗ္ဗော တံသမာနဂတိကတ္တာ, န စ ယုဂဠဘာဝော ပစ္ဆာဇာတေန သဟ ကထနေ ကာရဏံ အသဗ္ဗဋ္ဌာနိကဒသ္သနမတ္တသ္သ အဓိပ္ပေတတ္တာတိ တံ တတ္ထ ပဌိတ္ဝာ ‘‘ပစ္ဆာဇာတောပိ အသဗ္ဗဋ္ဌာနိကော ရူပာနံယေဝ ပစ္စယဘာဝတော’’တိ ပဌန္တိ။
Sabbesaṃ ṭhānaṃ kāraṇabhāvo sabbaṭṭhānaṃ, taṃ etesaṃ atthīti sabbaṭṭhānikā. Upanissayaṃ bhindantena tayopi upanissayā vattabbā, abhinditvā vā upanissayaggahaṇameva kātabbaṃ. Tattha bhindanaṃ pakatūpanissayassa rūpānaṃ paccayattābhāvadassanatthaṃ, ārammaṇānantarūpanissayānaṃ pana pubbe ārammaṇādhipatianantaraggahaṇehi gahitattā tesu ekadesena anantarūpanissayena itarampi dassetīti daṭṭhabbaṃ. Purejātapacchājātāpi asabbaṭṭhānikā arūparūpānaññeva yathākkamena paccayabhāvatoti ettha purejātapaccayo anantarādīsu eva vattabbo taṃsamānagatikattā, na ca yugaḷabhāvo pacchājātena saha kathane kāraṇaṃ asabbaṭṭhānikadassanamattassa adhippetattāti taṃ tattha paṭhitvā ‘‘pacchājātopi asabbaṭṭhāniko rūpānaṃyeva paccayabhāvato’’ti paṭhanti.
ပစ္စယနိဒ္ဒေသပကိဏ္ဏကဝိနိစ္ဆယကထာဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Paccayaniddesapakiṇṇakavinicchayakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
