| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
3. පහානසුත්‌තවණ්‌ණනා
3. Pahānasuttavaṇṇanā
251. සබ්‌බම්‌පි අට්‌ඨසතපභෙදං තණ්‌හං ඡින්‌දි සමුච්‌ඡෙදපහානවසෙන පජහි. තෙනාහ ‘‘සමුච්‌ඡින්‌දී’’ති. යදග්‌ගෙන තණ්‌හා සබ්‌බසො සමුච්‌ඡින්‌නා, තදග්‌ගෙන සබ්‌බානිපි සඤ්‌ඤොජනානීති ආහ ‘‘දසවිධම්‌පී’’තිආදි. සම්‌මාති සුට්‌ඨු. පහානඤ්‌ච නාම උපායෙන ඤායෙන පහානන්‌ති ආහ ‘‘හෙතුනා කාරණෙනා’’ති. දස්‌සනාභිසමයාති අසම්‌මොහපටිවෙධා. අරහත්‌තමග්‌ගො හි උප්‌පජ්‌ජමානොව සභාවපටිච්‌ඡාදකං මොහං විද්‌ධංසෙන්‌තො එව පවත්‌තති, තෙන මානො යාථාවතො දිට්‌ඨො නාම හොති, අයමස්‌ස දස්‌සනාභිසමයො. යථා හි සූරියෙ උට්‌ඨිතෙ අන්‌ධකාරො විද්‌ධංසියමානො විහතො, එවං අරහත්‌තමග්‌ගෙ උප්‌පජ්‌ජමානෙ සො සබ්‌බසො පහීනො එව හොති, න තස්‌මිං සන්‌තානෙ පතිට්‌ඨං ලභති, අයමස්‌ස පහානාභිසමයො. තෙන වුත්‌තං ‘‘අරහත්‌තමග්‌ගො හී’’තිආදි. කිච්‌චවසෙනාති අසම්‌මොහපටිවෙධසඞ්‌ඛාතස්‌ස දස්‌සනකිච්‌චස්‌ස අනිප්‌ඵාදනවසෙන.
251.Sabbampi aṭṭhasatapabhedaṃ taṇhaṃ chindi samucchedapahānavasena pajahi. Tenāha ‘‘samucchindī’’ti. Yadaggena taṇhā sabbaso samucchinnā, tadaggena sabbānipi saññojanānīti āha ‘‘dasavidhampī’’tiādi. Sammāti suṭṭhu. Pahānañca nāma upāyena ñāyena pahānanti āha ‘‘hetunā kāraṇenā’’ti. Dassanābhisamayāti asammohapaṭivedhā. Arahattamaggo hi uppajjamānova sabhāvapaṭicchādakaṃ mohaṃ viddhaṃsento eva pavattati, tena māno yāthāvato diṭṭho nāma hoti, ayamassa dassanābhisamayo. Yathā hi sūriye uṭṭhite andhakāro viddhaṃsiyamāno vihato, evaṃ arahattamagge uppajjamāne so sabbaso pahīno eva hoti, na tasmiṃ santāne patiṭṭhaṃ labhati, ayamassa pahānābhisamayo. Tena vuttaṃ ‘‘arahattamaggo hī’’tiādi. Kiccavasenāti asammohapaṭivedhasaṅkhātassa dassanakiccassa anipphādanavasena.
යෙ ඉමෙ චත්‌තාරො අන්‌තාති සම්‌බන්‌ධො. මරියාදන්‌තොති මරියාදසඞ්‌ඛාතො අන්‌තො. එස නයො සෙසත්‌තයෙපි. තෙසූති චතූසු අන්‌තෙසු. අදුං චතුත්‌ථකොටිසඞ්‌ඛාතං සබ්‌බස්‌සෙව වට්‌ටදුක්‌ඛස්‌ස අන්‌තං පරිච්‌ඡෙදං අරහත්‌තමග්‌ගෙන මානස්‌ස දිට්‌ඨත්‌තා පහීනත්‌තා ච අකාසීති යොජනා. සමුස්‌සයො අත්‌තභාවො.
Ye ime cattāro antāti sambandho. Mariyādantoti mariyādasaṅkhāto anto. Esa nayo sesattayepi. Tesūti catūsu antesu. Aduṃ catutthakoṭisaṅkhātaṃ sabbasseva vaṭṭadukkhassa antaṃ paricchedaṃ arahattamaggena mānassa diṭṭhattā pahīnattā ca akāsīti yojanā. Samussayo attabhāvo.
න රිඤ්‌චතීති න විවෙචෙති න විස්‌සජ්‌ජෙති. තෙනාහ ‘‘සම්‌පජඤ්‌ඤං න ජහතී’’ති, සම්‌පජඤ්‌ඤං න පරිච්‌චජතීති අත්‌ථො. සඞ්‌ඛ්‍යං නොපෙතීති ඉමස්‌ස ‘‘දිට්‌ඨධම්‌මෙ අනාසවො’’ති ඉමස්‌ස වසෙන අත්‌ථං වදන්‌තො ‘‘රත්‌තො දුට්‌ඨො’’ති අවොච සඋපාදිසෙසනිබ්‌බානවසෙන. සඞ්‌ඛ්‍යං නොපෙතීති වා දිට්‌ඨෙ-ධම්‌මෙ අනාසවො ධම්‌මට්‌ඨො වෙදගූ කායස්‌ස භෙදා මනුස්‌සො දෙවොති වා පඤ්‌ඤත්‌තිං න උපෙතීති අනුපාදිසෙසනිබ්‌බානවසෙනපි අත්‌ථො වත්‌තබ්‌බො. එත්‌ථ ච සුඛාදීසු වෙදනාසු යථාක්‌කමං රාගානුසයාදයො කථිතාති ආහ – ‘‘ඉමස්‌මිං සුත්‌තෙ ආරම්‌මණානුසයො කථිතො’’ති. යො හි රාගාදි පච්‌චයසමවායෙ අතිඉට්‌ඨාදීසු උප්‌පජ්‌ජනාරහො මග්‌ගෙන අප්‌පහීනො, සො ‘‘රාගානුසයො’’තිආදිනා වුත්‌තො, අප්‌පහීනත්‌ථො සො මග්‌ගෙන පහාතබ්‌බො, න පරියුට්‌ඨානාභිභවත්‌ථොති.
Na riñcatīti na viveceti na vissajjeti. Tenāha ‘‘sampajaññaṃ na jahatī’’ti, sampajaññaṃ na pariccajatīti attho. Saṅkhyaṃ nopetīti imassa ‘‘diṭṭhadhamme anāsavo’’ti imassa vasena atthaṃ vadanto ‘‘ratto duṭṭho’’ti avoca saupādisesanibbānavasena. Saṅkhyaṃ nopetīti vā diṭṭhe-dhamme anāsavo dhammaṭṭho vedagū kāyassa bhedā manusso devoti vā paññattiṃ na upetīti anupādisesanibbānavasenapi attho vattabbo. Ettha ca sukhādīsu vedanāsu yathākkamaṃ rāgānusayādayo kathitāti āha – ‘‘imasmiṃ sutte ārammaṇānusayo kathito’’ti. Yo hi rāgādi paccayasamavāye atiiṭṭhādīsu uppajjanāraho maggena appahīno, so ‘‘rāgānusayo’’tiādinā vutto, appahīnattho so maggena pahātabbo, na pariyuṭṭhānābhibhavatthoti.
පහානසුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Pahānasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya / 3. පහානසුත්‌තං • 3. Pahānasuttaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 3. පහානසුත්‌තවණ්‌ණනා • 3. Pahānasuttavaṇṇanā
