Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya

    ၈. ပဉ္စင္ဂိကသုတ္တံ

    8. Pañcaṅgikasuttaṃ

    ၂၈. ‘‘အရိယသ္သ , ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စင္ဂိကသ္သ သမ္မာသမာဓိသ္သ ဘာဝနံ ဒေသေသ္သာမိ။ တံ သုဏာထ, သာဓုကံ မနသိ ကရောထ; ဘာသိသ္သာမီ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’တိ ခော တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ပစ္စသ္သောသုံ။ ဘဂဝာ ဧတဒဝောစ –

    28. ‘‘Ariyassa , bhikkhave, pañcaṅgikassa sammāsamādhissa bhāvanaṃ desessāmi. Taṃ suṇātha, sādhukaṃ manasi karotha; bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –

    ‘‘ကတမာ စ, ဘိက္ခဝေ, အရိယသ္သ ပဉ္စင္ဂိကသ္သ သမ္မာသမာဓိသ္သ ဘာဝနာ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ , ဘိက္ခု ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ။ပေ.။ ပဌမံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ သော ဣမမေဝ ကာယံ ဝိဝေကဇေန ပီတိသုခေန အဘိသန္ဒေတိ ပရိသန္ဒေတိ ပရိပူရေတိ ပရိပ္ဖရတိ; နာသ္သ ကိဉ္စိ သဗ္ဗာဝတော ကာယသ္သ ဝိဝေကဇေန ပီတိသုခေန အပ္ဖုဋံ ဟောတိ။ သေယ္ယထာပိ, ဘိက္ခဝေ, ဒက္ခော န္ဟာပကော 1 ဝာ န္ဟာပကန္တေဝာသီ ဝာ ကံသထာလေ န္ဟာနီယစုဏ္ဏာနိ 2 အာကိရိတ္ဝာ ဥဒကေန ပရိပ္ဖောသကံ ပရိပ္ဖောသကံ သန္နေယ္ယ။ သာယံ န္ဟာနီယပိဏ္ဍိ 3 သ္နေဟာနုဂတာ သ္နေဟပရေတာ သန္တရဗာဟိရာ ဖုဋာ သ္နေဟေန, န စ ပဂ္ဃရိနီ။ ဧဝမေဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဣမမေဝ ကာယံ ဝိဝေကဇေန ပီတိသုခေန အဘိသန္ဒေတိ ပရိသန္ဒေတိ ပရိပူရေတိ ပရိပ္ဖရတိ; နာသ္သ ကိဉ္စိ သဗ္ဗာဝတော ကာယသ္သ ဝိဝေကဇေန ပီတိသုခေန အပ္ဖုဋံ ဟောတိ။ အရိယသ္သ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စင္ဂိကသ္သ သမ္မာသမာဓိသ္သ အယံ ပဌမာ ဘာဝနာ။

    ‘‘Katamā ca, bhikkhave, ariyassa pañcaṅgikassa sammāsamādhissa bhāvanā? Idha, bhikkhave , bhikkhu vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. So imameva kāyaṃ vivekajena pītisukhena abhisandeti parisandeti paripūreti parippharati; nāssa kiñci sabbāvato kāyassa vivekajena pītisukhena apphuṭaṃ hoti. Seyyathāpi, bhikkhave, dakkho nhāpako 4 vā nhāpakantevāsī vā kaṃsathāle nhānīyacuṇṇāni 5 ākiritvā udakena paripphosakaṃ paripphosakaṃ sanneyya. Sāyaṃ nhānīyapiṇḍi 6 snehānugatā snehaparetā santarabāhirā phuṭā snehena, na ca paggharinī. Evamevaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu imameva kāyaṃ vivekajena pītisukhena abhisandeti parisandeti paripūreti parippharati; nāssa kiñci sabbāvato kāyassa vivekajena pītisukhena apphuṭaṃ hoti. Ariyassa, bhikkhave, pañcaṅgikassa sammāsamādhissa ayaṃ paṭhamā bhāvanā.

    ‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဝိတက္ကဝိစာရာနံ ဝူပသမာ။ပေ.။ ဒုတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ သော ဣမမေဝ ကာယံ သမာဓိဇေန ပီတိသုခေန အဘိသန္ဒေတိ ပရိသန္ဒေတိ ပရိပူရေတိ ပရိပ္ဖရတိ; နာသ္သ ကိဉ္စိ သဗ္ဗာဝတော ကာယသ္သ သမာဓိဇေန ပီတိသုခေန အပ္ဖုဋံ ဟောတိ။ သေယ္ယထာပိ, ဘိက္ခဝေ, ဥဒကရဟဒော ဂမ္ဘီရော ဥဗ္ဘိဒောဒကော 7။ တသ္သ နေဝသ္သ ပုရတ္ထိမာယ ဒိသာယ ဥဒကသ္သ အာယမုခံ, န ပစ္ဆိမာယ ဒိသာယ ဥဒကသ္သ အာယမုခံ, န ဥတ္တရာယ ဒိသာယ ဥဒကသ္သ အာယမုခံ, န ဒက္ခိဏာယ ဒိသာယ ဥဒကသ္သ အာယမုခံ, ဒေဝော စ ကာလေန ကာလံ သမ္မာ ဓာရံ နာနုပ္ပဝေစ္ဆေယ္ယ 8။ အထ ခော တမ္ဟာဝ ဥဒကရဟဒာ သီတာ ဝာရိဓာရာ ဥဗ္ဘိဇ္ဇိတ္ဝာ တမေဝ ဥဒကရဟဒံ သီတေန ဝာရိနာ အဘိသန္ဒေယ္ယ ပရိသန္ဒေယ္ယ ပရိပူရေယ္ယ ပရိပ္ဖရေယ္ယ; နာသ္သ ကိဉ္စိ သဗ္ဗာဝတော ဥဒကရဟဒသ္သ သီတေန ဝာရိနာ အပ္ဖုဋံ အသ္သ။ ဧဝမေဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဣမမေဝ ကာယံ သမာဓိဇေန ပီတိသုခေန အဘိသန္ဒေတိ ပရိသန္ဒေတိ ပရိပူရေတိ ပရိပ္ဖရတိ; နာသ္သ ကိဉ္စိ သဗ္ဗာဝတော ကာယသ္သ သမာဓိဇေန ပီတိသုခေန အပ္ဖုဋံ ဟောတိ။ အရိယသ္သ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စင္ဂိကသ္သ သမ္မာသမာဓိသ္သ အယံ ဒုတိယာ ဘာဝနာ။

    ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. So imameva kāyaṃ samādhijena pītisukhena abhisandeti parisandeti paripūreti parippharati; nāssa kiñci sabbāvato kāyassa samādhijena pītisukhena apphuṭaṃ hoti. Seyyathāpi, bhikkhave, udakarahado gambhīro ubbhidodako 9. Tassa nevassa puratthimāya disāya udakassa āyamukhaṃ, na pacchimāya disāya udakassa āyamukhaṃ, na uttarāya disāya udakassa āyamukhaṃ, na dakkhiṇāya disāya udakassa āyamukhaṃ, devo ca kālena kālaṃ sammā dhāraṃ nānuppaveccheyya 10. Atha kho tamhāva udakarahadā sītā vāridhārā ubbhijjitvā tameva udakarahadaṃ sītena vārinā abhisandeyya parisandeyya paripūreyya paripphareyya; nāssa kiñci sabbāvato udakarahadassa sītena vārinā apphuṭaṃ assa. Evamevaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu imameva kāyaṃ samādhijena pītisukhena abhisandeti parisandeti paripūreti parippharati; nāssa kiñci sabbāvato kāyassa samādhijena pītisukhena apphuṭaṃ hoti. Ariyassa, bhikkhave, pañcaṅgikassa sammāsamādhissa ayaṃ dutiyā bhāvanā.

    ‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ပီတိယာ စ ဝိရာဂာ။ပေ.။ တတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ သော ဣမမေဝ ကာယံ နိပ္ပီတိကေန သုခေန အဘိသန္ဒေတိ ပရိသန္ဒေတိ ပရိပူရေတိ ပရိပ္ဖရတိ; နာသ္သ ကိဉ္စိ သဗ္ဗာဝတော ကာယသ္သ နိပ္ပီတိကေန သုခေန အပ္ဖုဋံ ဟောတိ။ သေယ္ယထာပိ, ဘိက္ခဝေ, ဥပ္ပလိနိယံ ဝာ ပဒုမိနိယံ ဝာ ပုဏ္ဍရီကိနိယံ ဝာ အပ္ပေကစ္စာနိ ဥပ္ပလာနိ ဝာ ပဒုမာနိ ဝာ ပုဏ္ဍရီကာနိ ဝာ ဥဒကေ ဇာတာနိ ဥဒကေ သံဝဍ္ဎာနိ ဥဒကာနုဂ္ဂတာနိ အန္တော နိမုဂ္ဂပောသီနိ။ တာနိ ယာဝ စဂ္ဂာ ယာဝ စ မူလာ သီတေန ဝာရိနာ အဘိသန္နာနိ ပရိသန္နာနိ ပရိပူရာနိ ပရိပ္ဖုဋာနိ; နာသ္သ ကိဉ္စိ သဗ္ဗာဝတံ ဥပ္ပလာနံ ဝာ ပဒုမာနံ ဝာ ပုဏ္ဍရီကာနံ ဝာ သီတေန ဝာရိနာ အပ္ဖုဋံ အသ္သ။ ဧဝမေဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဣမမေဝ ကာယံ နိပ္ပီတိကေန သုခေန အဘိသန္ဒေတိ ပရိသန္ဒေတိ ပရိပူရေတိ ပရိပ္ဖရတိ; နာသ္သ ကိဉ္စိ သဗ္ဗာဝတော ကာယသ္သ နိပ္ပီတိကေန သုခေန အပ္ဖုဋံ ဟောတိ။ အရိယသ္သ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စင္ဂိကသ္သ သမ္မာသမာဓိသ္သ အယံ တတိယာ ဘာဝနာ။

    ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu pītiyā ca virāgā…pe… tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. So imameva kāyaṃ nippītikena sukhena abhisandeti parisandeti paripūreti parippharati; nāssa kiñci sabbāvato kāyassa nippītikena sukhena apphuṭaṃ hoti. Seyyathāpi, bhikkhave, uppaliniyaṃ vā paduminiyaṃ vā puṇḍarīkiniyaṃ vā appekaccāni uppalāni vā padumāni vā puṇḍarīkāni vā udake jātāni udake saṃvaḍḍhāni udakānuggatāni anto nimuggaposīni. Tāni yāva caggā yāva ca mūlā sītena vārinā abhisannāni parisannāni paripūrāni paripphuṭāni; nāssa kiñci sabbāvataṃ uppalānaṃ vā padumānaṃ vā puṇḍarīkānaṃ vā sītena vārinā apphuṭaṃ assa. Evamevaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu imameva kāyaṃ nippītikena sukhena abhisandeti parisandeti paripūreti parippharati; nāssa kiñci sabbāvato kāyassa nippītikena sukhena apphuṭaṃ hoti. Ariyassa, bhikkhave, pañcaṅgikassa sammāsamādhissa ayaṃ tatiyā bhāvanā.

    ‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု သုခသ္သ စ ပဟာနာ ။ပေ.။ စတုတ္ထံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ သော ဣမမေဝ ကာယံ ပရိသုဒ္ဓေန စေတသာ ပရိယောဒာတေန ဖရိတ္ဝာ နိသိန္နော ဟောတိ; နာသ္သ ကိဉ္စိ သဗ္ဗာဝတော ကာယသ္သ ပရိသုဒ္ဓေန စေတသာ ပရိယောဒာတေန အပ္ဖုဋံ ဟောတိ။ သေယ္ယထာပိ, ဘိက္ခဝေ, ပုရိသော ဩဒာတေန ဝတ္ထေန သသီသံ ပာရုပိတ္ဝာ နိသိန္နော အသ္သ; နာသ္သ ကိဉ္စိ သဗ္ဗာဝတော ကာယသ္သ ဩဒာတေန ဝတ္ထေန အပ္ဖုဋံ အသ္သ။ ဧဝမေဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဣမမေဝ ကာယံ ပရိသုဒ္ဓေန စေတသာ ပရိယောဒာတေန ဖရိတ္ဝာ နိသိန္နော ဟောတိ; နာသ္သ ကိဉ္စိ သဗ္ဗာဝတော ကာယသ္သ ပရိသုဒ္ဓေန စေတသာ ပရိယောဒာတေန အပ္ဖုဋံ ဟောတိ။ အရိယသ္သ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စင္ဂိကသ္သ သမ္မာသမာဓိသ္သ အယံ စတုတ္ထာ ဘာဝနာ။

    ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu sukhassa ca pahānā …pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. So imameva kāyaṃ parisuddhena cetasā pariyodātena pharitvā nisinno hoti; nāssa kiñci sabbāvato kāyassa parisuddhena cetasā pariyodātena apphuṭaṃ hoti. Seyyathāpi, bhikkhave, puriso odātena vatthena sasīsaṃ pārupitvā nisinno assa; nāssa kiñci sabbāvato kāyassa odātena vatthena apphuṭaṃ assa. Evamevaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu imameva kāyaṃ parisuddhena cetasā pariyodātena pharitvā nisinno hoti; nāssa kiñci sabbāvato kāyassa parisuddhena cetasā pariyodātena apphuṭaṃ hoti. Ariyassa, bhikkhave, pañcaṅgikassa sammāsamādhissa ayaṃ catutthā bhāvanā.

    ‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော ပစ္စဝေက္ခဏာနိမိတ္တံ သုဂ္ဂဟိတံ ဟောတိ သုမနသိကတံ သူပဓာရိတံ သုပ္ပဋိဝိဒ္ဓံ ပညာယ။ သေယ္ယထာပိ, ဘိက္ခဝေ, အညောဝ အညံ 11 ပစ္စဝေက္ခေယ္ယ, ဌိတော ဝာ နိသိန္နံ ပစ္စဝေက္ခေယ္ယ, နိသိန္နော ဝာ နိပန္နံ ပစ္စဝေက္ခေယ္ယ။ ဧဝမေဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော ပစ္စဝေက္ခဏာနိမိတ္တံ သုဂ္ဂဟိတံ ဟောတိ သုမနသိကတံ သူပဓာရိတံ သုပ္ပဋိဝိဒ္ဓံ ပညာယ။ အရိယသ္သ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စင္ဂိကသ္သ သမ္မာသမာဓိသ္သ အယံ ပဉ္စမာ 12 ဘာဝနာ။ ဧဝံ ဘာဝိတေ ခော , ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု 13 အရိယေ ပဉ္စင္ဂိကေ သမ္မာသမာဓိမ္ဟိ ဧဝံ ဗဟုလီကတေ ယသ္သ ယသ္သ အဘိညာသစ္ဆိကရဏီယသ္သ ဓမ္မသ္သ စိတ္တံ အဘိနိန္နာမေတိ အဘိညာသစ္ဆိကိရိယာယ, တတ္ရ တတ္ရေဝ သက္ခိဘဗ္ဗတံ ပာပုဏာတိ သတိ သတိ အာယတနေ။

    ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhuno paccavekkhaṇānimittaṃ suggahitaṃ hoti sumanasikataṃ sūpadhāritaṃ suppaṭividdhaṃ paññāya. Seyyathāpi, bhikkhave, aññova aññaṃ 14 paccavekkheyya, ṭhito vā nisinnaṃ paccavekkheyya, nisinno vā nipannaṃ paccavekkheyya. Evamevaṃ kho, bhikkhave, bhikkhuno paccavekkhaṇānimittaṃ suggahitaṃ hoti sumanasikataṃ sūpadhāritaṃ suppaṭividdhaṃ paññāya. Ariyassa, bhikkhave, pañcaṅgikassa sammāsamādhissa ayaṃ pañcamā 15 bhāvanā. Evaṃ bhāvite kho , bhikkhave, bhikkhu 16 ariye pañcaṅgike sammāsamādhimhi evaṃ bahulīkate yassa yassa abhiññāsacchikaraṇīyassa dhammassa cittaṃ abhininnāmeti abhiññāsacchikiriyāya, tatra tatreva sakkhibhabbataṃ pāpuṇāti sati sati āyatane.

    ‘‘သေယ္ယထာပိ, ဘိက္ခဝေ, ဥဒကမဏိကော အာဓာရေ ဌပိတော ပူရော ဥဒကသ္သ သမတိတ္တိကော ကာကပေယ္ယော ။ တမေနံ ဗလဝာ ပုရိသော ယတော ယတော အာဝဇ္ဇေယ္ယ 17, အာဂစ္ဆေယ္ယ ဥဒက’’န္တိ? ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’ ။ ‘‘ဧဝမေဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဧဝံ ဘာဝိတေ အရိယေ ပဉ္စင္ဂိကေ သမ္မာသမာဓိမ္ဟိ ဧဝံ ဗဟုလီကတေ ယသ္သ ယသ္သ အဘိညာသစ္ဆိကရဏီယသ္သ ဓမ္မသ္သ စိတ္တံ အဘိနိန္နာမေတိ အဘိညာသစ္ဆိကိရိယာယ, တတ္ရ တတ္ရေဝ သက္ခိဘဗ္ဗတံ ပာပုဏာတိ သတိ သတိ အာယတနေ။

    ‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, udakamaṇiko ādhāre ṭhapito pūro udakassa samatittiko kākapeyyo . Tamenaṃ balavā puriso yato yato āvajjeyya 18, āgaccheyya udaka’’nti? ‘‘Evaṃ, bhante’’ . ‘‘Evamevaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu evaṃ bhāvite ariye pañcaṅgike sammāsamādhimhi evaṃ bahulīkate yassa yassa abhiññāsacchikaraṇīyassa dhammassa cittaṃ abhininnāmeti abhiññāsacchikiriyāya, tatra tatreva sakkhibhabbataṃ pāpuṇāti sati sati āyatane.

    ‘‘သေယ္ယထာပိ, ဘိက္ခဝေ, သမေ ဘူမိဘာဂေ ပောက္ခရဏီ စတုရံသာ အာလိဗဒ္ဓာ ပူရာ ဥဒကသ္သ သမတိတ္တိကာ ကာကပေယ္ယာ။ တမေနံ ဗလဝာ ပုရိသော ယတော ယတော အာလိံ မုဉ္စေယ္ယ, အာဂစ္ဆေယ္ယ ဥဒက’’န္တိ? ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’။ ‘‘ဧဝမေဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဧဝံ ဘာဝိတေ အရိယေ ပဉ္စင္ဂိကေ သမ္မာသမာဓိမ္ဟိ ဧဝံ ဗဟုလီကတေ ယသ္သ ယသ္သ အဘိညာသစ္ဆိကရဏီယသ္သ ဓမ္မသ္သ။ပေ.။ သတိ သတိ အာယတနေ။

    ‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, same bhūmibhāge pokkharaṇī caturaṃsā ālibaddhā pūrā udakassa samatittikā kākapeyyā. Tamenaṃ balavā puriso yato yato āliṃ muñceyya, āgaccheyya udaka’’nti? ‘‘Evaṃ, bhante’’. ‘‘Evamevaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu evaṃ bhāvite ariye pañcaṅgike sammāsamādhimhi evaṃ bahulīkate yassa yassa abhiññāsacchikaraṇīyassa dhammassa…pe… sati sati āyatane.

    ‘‘သေယ္ယထာပိ, ဘိက္ခဝေ, သုဘူမိယံ စတုမဟာပထေ 19 အာဇညရထော ယုတ္တော အသ္သ ဌိတော ဩဓသ္တပတောဒော ။ တမေနံ ဒက္ခော ယောဂ္ဂာစရိယော အသ္သဒမ္မသာရထိ အဘိရုဟိတ္ဝာ ဝာမေန ဟတ္ထေန ရသ္မိယော ဂဟေတ္ဝာ ဒက္ခိဏေန ဟတ္ထေန ပတောဒံ ဂဟေတ္ဝာ ယေနိစ္ဆကံ ယဒိစ္ဆကံ သာရေယ္ယပိ ပစ္စာသာရေယ္ယပိ။ ဧဝမေဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဧဝံ ဘာဝိတေ အရိယေ ပဉ္စင္ဂိကေ သမ္မာသမာဓိမ္ဟိ ဧဝံ ဗဟုလီကတေ ယသ္သ ယသ္သ အဘိညာသစ္ဆိကရဏီယသ္သ ဓမ္မသ္သ စိတ္တံ အဘိနိန္နာမေတိ အဘိညာသစ္ဆိကိရိယာယ, တတ္ရ တတ္ရေဝ သက္ခိဘဗ္ဗတံ ပာပုဏာတိ သတိ သတိ အာယတနေ။

    ‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, subhūmiyaṃ catumahāpathe 20 ājaññaratho yutto assa ṭhito odhastapatodo . Tamenaṃ dakkho yoggācariyo assadammasārathi abhiruhitvā vāmena hatthena rasmiyo gahetvā dakkhiṇena hatthena patodaṃ gahetvā yenicchakaṃ yadicchakaṃ sāreyyapi paccāsāreyyapi. Evamevaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu evaṃ bhāvite ariye pañcaṅgike sammāsamādhimhi evaṃ bahulīkate yassa yassa abhiññāsacchikaraṇīyassa dhammassa cittaṃ abhininnāmeti abhiññāsacchikiriyāya, tatra tatreva sakkhibhabbataṃ pāpuṇāti sati sati āyatane.

    ‘‘သော သစေ အာကင္ခတိ – ‘အနေကဝိဟိတံ ဣဒ္ဓိဝိဓံ ပစ္စနုဘဝေယ္ယံ – ဧကောပိ ဟုတ္ဝာ ဗဟုဓာ အသ္သံ။ပေ.။ ယာဝ ဗ္ရဟ္မလောကာပိ ကာယေန ဝသံ ဝတ္တေယ္ယ’န္တိ, တတ္ရ တတ္ရေဝ သက္ခိဘဗ္ဗတံ ပာပုဏာတိ သတိ သတိ အာယတနေ။

    ‘‘So sace ākaṅkhati – ‘anekavihitaṃ iddhividhaṃ paccanubhaveyyaṃ – ekopi hutvā bahudhā assaṃ…pe… yāva brahmalokāpi kāyena vasaṃ vatteyya’nti, tatra tatreva sakkhibhabbataṃ pāpuṇāti sati sati āyatane.

    ‘‘သော သစေ အာကင္ခတိ – ‘ဒိဗ္ဗာယ သောတဓာတုယာ ဝိသုဒ္ဓာယ အတိက္ကန္တမာနုသိကာယ ဥဘော သဒ္ဒေ သုဏေယ္ယံ – ဒိဗ္ဗေ စ မာနုသေ စ ယေ ဒူရေ သန္တိကေ စာ’တိ, တတ္ရ တတ္ရေဝ သက္ခိဘဗ္ဗတံ ပာပုဏာတိ သတိ သတိ အာယတနေ။

    ‘‘So sace ākaṅkhati – ‘dibbāya sotadhātuyā visuddhāya atikkantamānusikāya ubho sadde suṇeyyaṃ – dibbe ca mānuse ca ye dūre santike cā’ti, tatra tatreva sakkhibhabbataṃ pāpuṇāti sati sati āyatane.

    ‘‘သော သစေ အကင္ခတိ – ‘ပရသတ္တာနံ ပရပုဂ္ဂလာနံ စေတသာ စေတော ပရိစ္စ ပဇာနေယ္ယံ – သရာဂံ ဝာ စိတ္တံ သရာဂံ စိတ္တန္တိ ပဇာနေယ္ယံ, ဝီတရာဂံ ဝာ စိတ္တံ ဝီတရာဂံ စိတ္တန္တိ ပဇာနေယ္ယံ, သဒောသံ ဝာ စိတ္တံ။ ဝီတဒောသံ ဝာ စိတ္တံ။ သမောဟံ ဝာ စိတ္တံ။ ဝီတမောဟံ ဝာ စိတ္တံ။ သံခိတ္တံ ဝာ စိတ္တံ။ ဝိက္ခိတ္တံ ဝာ စိတ္တံ။ မဟဂ္ဂတံ ဝာ စိတ္တံ။ အမဟဂ္ဂတံ ဝာ စိတ္တံ။ သဥတ္တရံ ဝာ စိတ္တံ။ အနုတ္တရံ ဝာ စိတ္တံ။ သမာဟိတံ ဝာ စိတ္တံ။ အသမာဟိတံ ဝာ စိတ္တံ။ ဝိမုတ္တံ ဝာ စိတ္တံ။ အဝိမုတ္တံ ဝာ စိတ္တံ အဝိမုတ္တံ စိတ္တန္တိ ပဇာနေယ္ယ’န္တိ, တတ္ရ တတ္ရေဝ သက္ခိဘဗ္ဗတံ ပာပုဏာတိ သတိ သတိ အာယတနေ။

    ‘‘So sace akaṅkhati – ‘parasattānaṃ parapuggalānaṃ cetasā ceto paricca pajāneyyaṃ – sarāgaṃ vā cittaṃ sarāgaṃ cittanti pajāneyyaṃ, vītarāgaṃ vā cittaṃ vītarāgaṃ cittanti pajāneyyaṃ, sadosaṃ vā cittaṃ… vītadosaṃ vā cittaṃ… samohaṃ vā cittaṃ… vītamohaṃ vā cittaṃ… saṃkhittaṃ vā cittaṃ… vikkhittaṃ vā cittaṃ… mahaggataṃ vā cittaṃ… amahaggataṃ vā cittaṃ… sauttaraṃ vā cittaṃ… anuttaraṃ vā cittaṃ… samāhitaṃ vā cittaṃ… asamāhitaṃ vā cittaṃ… vimuttaṃ vā cittaṃ… avimuttaṃ vā cittaṃ avimuttaṃ cittanti pajāneyya’nti, tatra tatreva sakkhibhabbataṃ pāpuṇāti sati sati āyatane.

    ‘‘သော သစေ အာကင္ခတိ – ‘အနေကဝိဟိတံ ပုဗ္ဗေနိဝာသံ အနုသ္သရေယ္ယံ, သေယ္ယထိဒံ – ဧကမ္ပိ ဇာတိံ, ဒ္ဝေပိ ဇာတိယော။ပေ.။ ဣတိ သာကာရံ သဥဒ္ဒေသံ အနေကဝိဟိတံ ပုဗ္ဗေနိဝာသံ အနုသ္သရေယ္ယ’န္တိ, တတ္ရ တတ္ရေဝ သက္ခိဘဗ္ဗတံ ပာပုဏာတိ သတိ သတိ အာယတနေ။

    ‘‘So sace ākaṅkhati – ‘anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussareyyaṃ, seyyathidaṃ – ekampi jātiṃ, dvepi jātiyo…pe… iti sākāraṃ sauddesaṃ anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussareyya’nti, tatra tatreva sakkhibhabbataṃ pāpuṇāti sati sati āyatane.

    ‘‘သော သစေ အာကင္ခတိ – ‘ဒိဗ္ဗေန စက္ခုနာ ဝိသုဒ္ဓေန အတိက္ကန္တမာနုသကေန။ပေ.။ ယထာကမ္မူပဂေ သတ္တေ ပဇာနေယ္ယ’န္တိ, တတ္ရ တတ္ရေဝ သက္ခိဘဗ္ဗတံ ပာပုဏာတိ သတိ သတိ အာယတနေ။

    ‘‘So sace ākaṅkhati – ‘dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena…pe… yathākammūpage satte pajāneyya’nti, tatra tatreva sakkhibhabbataṃ pāpuṇāti sati sati āyatane.

    ‘‘သော သစေ အာကင္ခတိ – ‘အာသဝာနံ ခယာ အနာသဝံ စေတောဝိမုတ္တိံ ပညာဝိမုတ္တိံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတ္ဝာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရေယ္ယ’န္တိ, တတ္ရ တတ္ရေဝ သက္ခိဘဗ္ဗတံ ပာပုဏာတိ သတိ သတိ အာယတနေ’’တိ။ အဋ္ဌမံ။

    ‘‘So sace ākaṅkhati – ‘āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja vihareyya’nti, tatra tatreva sakkhibhabbataṃ pāpuṇāti sati sati āyatane’’ti. Aṭṭhamaṃ.







    Footnotes:
    1. နဟာပကော (သီ. ပီ.)
    2. နဟာနီယစုဏ္ဏာနိ (သီ. ပီ.)
    3. သာသ္သ နဟာနီယပိဏ္ဍီ (သီ. သ္ယာ. ကံ.)
    4. nahāpako (sī. pī.)
    5. nahānīyacuṇṇāni (sī. pī.)
    6. sāssa nahānīyapiṇḍī (sī. syā. kaṃ.)
    7. ဥဗ္ဘိတောဒကော (သ္ယာ. ကံ. က.)
    8. ဒေဝော စ န ကာလေန။ အနုပဝေစ္ဆေယ္ယ (ဒီ. နိ. ၁.၂၂၇ အာဒယော; မ. နိ. ၂.၂၅၁ အာဒယော
    9. ubbhitodako (syā. kaṃ. ka.)
    10. devo ca na kālena… anupaveccheyya (dī. ni. 1.227 ādayo; ma. ni. 2.251 ādayo
    11. အညော ဝာ အညံ ဝာ (သီ.), အညော ဝာ အညံ (သ္ယာ. ကံ.), အညော အညံ (?)
    12. ပဉ္စမီ (သီ.)
    13. ဧဝံ ဘာဝိတေ ခော ဘိက္ခဝေ (သီ.)
    14. añño vā aññaṃ vā (sī.), añño vā aññaṃ (syā. kaṃ.), añño aññaṃ (?)
    15. pañcamī (sī.)
    16. evaṃ bhāvite kho bhikkhave (sī.)
    17. အာဝဋ္ဋေယ္ယ (သ္ယာ. ကံ.)
    18. āvaṭṭeyya (syā. kaṃ.)
    19. စာတုမ္မဟာပထေ (သီ. ပီ.), စတုမ္မဟာပထေ (သ္ယာ. ကံ.)
    20. cātummahāpathe (sī. pī.), catummahāpathe (syā. kaṃ.)



    Related texts:



    အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ၈. ပဉ္စင္ဂိကသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 8. Pañcaṅgikasuttavaṇṇanā

    ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ၈-၉. ပဉ္စင္ဂိကသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ • 8-9. Pañcaṅgikasuttādivaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact