Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā

    7. සෙඛියකණ්‌ඩො

    7. Sekhiyakaṇḍo

    1. පරිමණ්‌ඩලවග්‌ගවණ්‌ණනා

    1. Parimaṇḍalavaggavaṇṇanā

    576. ‘‘සික්‌ඛිතසික්‌ඛෙනාති චතූහි මග්‌ගෙහී’’ති වුත්‌තං. යස්‌මා අට්‌ඨඞ්‌ගුලමත්‌තං ඔතාරෙත්‌වා නිවත්‌ථමෙව නිසින්‌නස්‌ස චතුරඞ්‌ගුලමත්‌තං හොති, තස්‌මා උභොපෙතෙ අට්‌ඨකථාවාදා එකපරිච්‌ඡෙදා, ‘‘අඩ්‌ඪතෙය්‍යහත්‌ථ’’න්‌ති සුඛුමං, එකපත්‌තං වා සන්‌ධාය වුත්‌තං. තඤ්‌හි යථාඨානෙන තිට්‌ඨති. දුපට්‌ටං සන්‌ධාය ‘‘ද්‌විහත්‌ථප්‌පමාණම්‌පී’’ති වුත්‌තන්‌ති උපතිස්‌සත්‌ථෙරො. එකපට්‌ටං, ද්‌විපට්‌ටං වා හෙට්‌ඨිමපරිච්‌ඡෙදෙන ‘‘ද්‌විහත්‌ථප්‌පමාණ’’න්‌ති වුත්‌තන්‌ති වෙදිතබ්‌බං. වුත්‌තඤ්‌හි නිස්‌සග්‌ගියඅට්‌ඨකථායං ‘‘තිරියං ද්‌විහත්‌ථොපි වට්‌ටතී’’ති, තඤ්‌ච ඛො අලාභෙ එව ‘‘අලාභෙ තිරියං ද්‌විහත්‌ථප්‌පමාණම්‌පි වට්‌ටතී’’ති වුත්‌තත්‌තා. ඉදං සබ්‌බං අධිට්‌ඨානුපගං සන්‌ධාය වුත්‌තං. විරුද්‌ධං දිස්‌වා සජ්‌ජෙතබ්‌බං. නො චෙ සජ්‌ජෙති, දුක්‌කටං. සචිත්‌තකං පණ්‌ණත්‌තිවිජානනචිත්‌තෙනෙව ‘‘අනාදරියං පටිච්‌චා’’ති වුත්‌තත්‌තා, න වත්‌ථුවිජානනචිත්‌තෙන ‘‘ඉදමෙවං කත’’න්‌ති ජානතොපි ආපත්‌තියා අභාවතො. ඵුස්‌සදෙවත්‌ථෙරවාදොපි එකෙන පරියායෙන යුජ්‌ජති. තථා උපතිස්‌සත්‌ථෙරවාදොපි. පඤ්‌ඤත්‌තෙපි සික්‌ඛාපදෙ අපඤ්‌ඤත්‌තෙපි යං පකතියා වජ්‌ජං, තං ලොකවජ්‌ජං. ඉදං පන පඤ්‌ඤත්‌තෙයෙව වජ්‌ජං, නාපඤ්‌ඤත්‌තෙ, තස්‌මා ඉතරලොකවජ්‌ජෙන අසදිසත්‌තා න ලොකවජ්‌ජං. පණ්‌ණත්‌තිතො පට්‌ඨාය වජ්‌ජතො පණ්‌ණත්‌තිවජ්‌ජං. අනාදරියචිත්‌තෙනෙව ආපජ්‌ජිතබ්‌බත්‌තා සචිත්‌තකං, තස්‌ස චිත්‌තස්‌ස තිවෙදනත්‌තා තිවෙදනං. යස්‌මා අනාදරියචිත්‌තතා නාම කෙවලං අකුසලමෙව, තඤ්‌ච පකතියා වජ්‌ජං, තස්‌මා ඉදං ලොකවජ්‌ජං. සඤ්‌චිච්‌ච වීතික්‌කමනං නාම දොමනස්‌සිකස්‌සෙව හොතීති දුක්‌ඛවෙදනං. ගණ්‌ඨිපදෙ පන ‘‘පාණාතිපාතාදි විය නිවාසනාදිදොසො ලොකගරහිතො න හොතීති පණ්‌ණත්‌තිවජ්‌ජන්‌ති ඵුස්‌සදෙවත්‌ථෙරො’’ති ලිඛිතං.

    576.‘‘Sikkhitasikkhenāti catūhi maggehī’’ti vuttaṃ. Yasmā aṭṭhaṅgulamattaṃ otāretvā nivatthameva nisinnassa caturaṅgulamattaṃ hoti, tasmā ubhopete aṭṭhakathāvādā ekaparicchedā, ‘‘aḍḍhateyyahattha’’nti sukhumaṃ, ekapattaṃ vā sandhāya vuttaṃ. Tañhi yathāṭhānena tiṭṭhati. Dupaṭṭaṃ sandhāya ‘‘dvihatthappamāṇampī’’ti vuttanti upatissatthero. Ekapaṭṭaṃ, dvipaṭṭaṃ vā heṭṭhimaparicchedena ‘‘dvihatthappamāṇa’’nti vuttanti veditabbaṃ. Vuttañhi nissaggiyaaṭṭhakathāyaṃ ‘‘tiriyaṃ dvihatthopi vaṭṭatī’’ti, tañca kho alābhe eva ‘‘alābhe tiriyaṃ dvihatthappamāṇampi vaṭṭatī’’ti vuttattā. Idaṃ sabbaṃ adhiṭṭhānupagaṃ sandhāya vuttaṃ. Viruddhaṃ disvā sajjetabbaṃ. No ce sajjeti, dukkaṭaṃ. Sacittakaṃ paṇṇattivijānanacitteneva ‘‘anādariyaṃ paṭiccā’’ti vuttattā, na vatthuvijānanacittena ‘‘idamevaṃ kata’’nti jānatopi āpattiyā abhāvato. Phussadevattheravādopi ekena pariyāyena yujjati. Tathā upatissattheravādopi. Paññattepi sikkhāpade apaññattepi yaṃ pakatiyā vajjaṃ, taṃ lokavajjaṃ. Idaṃ pana paññatteyeva vajjaṃ, nāpaññatte, tasmā itaralokavajjena asadisattā na lokavajjaṃ. Paṇṇattito paṭṭhāya vajjato paṇṇattivajjaṃ. Anādariyacitteneva āpajjitabbattā sacittakaṃ, tassa cittassa tivedanattā tivedanaṃ. Yasmā anādariyacittatā nāma kevalaṃ akusalameva, tañca pakatiyā vajjaṃ, tasmā idaṃ lokavajjaṃ. Sañcicca vītikkamanaṃ nāma domanassikasseva hotīti dukkhavedanaṃ. Gaṇṭhipade pana ‘‘pāṇātipātādi viya nivāsanādidoso lokagarahito na hotīti paṇṇattivajjanti phussadevatthero’’ti likhitaṃ.

    577. විහාරෙපීති බුද්‌ධුපට්‌ඨානාදිකාලෙ, තස්‌මා ‘‘පාරුපිතබ්‌බ’’න්‌ති උත්‌තරාසඞ්‌ගකිච්‌චවසෙන වුත්‌තං. පඨමදුතියසික්‌ඛාපදෙසු පරිළාහාදිපච්‌චයා කප්‌පති, න අන්‌තරඝරපටිසංයුත්‌තෙසු.

    577.Vihārepīti buddhupaṭṭhānādikāle, tasmā ‘‘pārupitabba’’nti uttarāsaṅgakiccavasena vuttaṃ. Paṭhamadutiyasikkhāpadesu pariḷāhādipaccayā kappati, na antaragharapaṭisaṃyuttesu.

    582. ‘‘එකස්‌මිං පන ඨානෙ ඨත්‌වා’’ති එත්‌ථ ‘‘ගච්‌ඡන්‌තොපි පරිස්‌සයාභාවං ඔලොකෙතුං ලභතියෙව. තථා ගාමෙ පූජ’’න්‌ති ලිඛිතං, තං පන ‘‘එකස්‌මිං ඨානෙ ඨත්‌වා’’ති වුත්‌තත්‌තා තාදිසං අන්‌තරායං සන්‌ධාය වුත්‌තන්‌ති වෙදිතබ්‌බං.

    582.‘‘Ekasmiṃpana ṭhāne ṭhatvā’’ti ettha ‘‘gacchantopi parissayābhāvaṃ oloketuṃ labhatiyeva. Tathā gāme pūja’’nti likhitaṃ, taṃ pana ‘‘ekasmiṃ ṭhāne ṭhatvā’’ti vuttattā tādisaṃ antarāyaṃ sandhāya vuttanti veditabbaṃ.

    පරිමණ්‌ඩලවග්‌ගවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.

    Parimaṇḍalavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / මහාවිභඞ්‌ග • Mahāvibhaṅga / 1. පරිමණ්‌ඩලවග්‌ගො • 1. Parimaṇḍalavaggo

    අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්‌ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / මහාවිභඞ්‌ග-අට්‌ඨකථා • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / 1. පරිමණ්‌ඩලවග්‌ගවණ්‌ණනා • 1. Parimaṇḍalavaggavaṇṇanā

    ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / 1. පරිමණ්‌ඩලවග්‌ගවණ්‌ණනා • 1. Parimaṇḍalavaggavaṇṇanā

    ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / 1. පරිමණ්‌ඩලවග්‌ගවණ්‌ණනා • 1. Parimaṇḍalavaggavaṇṇanā

    ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / පාචිත්‍යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi / 1. පරිමණ්‌ඩලවග්‌ග-අත්‌ථයොජනා • 1. Parimaṇḍalavagga-atthayojanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact