Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ • Saṃyuttanikāya

    ၃. ပဌမအာနန္ဒသုတ္တံ

    3. Paṭhamaānandasuttaṃ

    ၉၈၉. သာဝတ္ထိနိဒာနံ။ အထ ခော အာယသ္မာ အာနန္ဒော ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိ ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခော အာယသ္မာ အာနန္ဒော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘အတ္ထိ နု ခော, ဘန္တေ , ဧကဓမ္မော 1 ဘာဝိတော ဗဟုလီကတော စတ္တာရော ဓမ္မေ ပရိပူရေတိ, စတ္တာရော ဓမ္မာ ဘာဝိတာ ဗဟုလီကတာ သတ္တ ဓမ္မေ ပရိပူရေန္တိ, သတ္တ ဓမ္မာ ဘာဝိတာ ဗဟုလီကတာ ဒ္ဝေ ဓမ္မေ ပရိပူရေန္တီ’’တိ?

    989. Sāvatthinidānaṃ. Atha kho āyasmā ānando yena bhagavā tenupasaṅkami ; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘atthi nu kho, bhante , ekadhammo 2 bhāvito bahulīkato cattāro dhamme paripūreti, cattāro dhammā bhāvitā bahulīkatā satta dhamme paripūrenti, satta dhammā bhāvitā bahulīkatā dve dhamme paripūrentī’’ti?

    ‘‘အတ္ထိ ခော, အာနန္ဒ, ဧကဓမ္မော ဘာဝိတော ဗဟုလီကတော စတ္တာရော ဓမ္မေ ပရိပူရေတိ, စတ္တာရော ဓမ္မာ ဘာဝိတာ ဗဟုလီကတာ သတ္တ ဓမ္မေ ပရိပူရေန္တိ, သတ္တ ဓမ္မာ ဘာဝိတာ ဗဟုလီကတာ ဒ္ဝေ ဓမ္မေ ပရိပူရေန္တီ’’တိ။

    ‘‘Atthi kho, ānanda, ekadhammo bhāvito bahulīkato cattāro dhamme paripūreti, cattāro dhammā bhāvitā bahulīkatā satta dhamme paripūrenti, satta dhammā bhāvitā bahulīkatā dve dhamme paripūrentī’’ti.

    ‘‘ကတမော ပန, ဘန္တေ, ဧကဓမ္မော 3 ဘာဝိတော ဗဟုလီကတော စတ္တာရော ဓမ္မေ ပရိပူရေတိ, စတ္တာရော ဓမ္မာ ဘာဝိတာ ဗဟုလီကတာ သတ္တ ဓမ္မေ ပရိပူရေန္တိ, သတ္တ ဓမ္မာ ဘာဝိတာ ဗဟုလီကတာ ဒ္ဝေ ဓမ္မေ ပရိပူရေန္တီ’’တိ? ‘‘အာနာပာနသ္သတိသမာဓိ ခော, အာနန္ဒ, ဧကဓမ္မော ဘာဝိတော ဗဟုလီကတော စတ္တာရော သတိပဋ္ဌာနေ ပရိပူရေတိ, စတ္တာရော သတိပဋ္ဌာနာ ဘာဝိတာ ဗဟုလီကတာ သတ္တ ဗောဇ္ဈင္ဂေ ပရိပူရေန္တိ, သတ္တ ဗောဇ္ဈင္ဂာ ဘာဝိတာ ဗဟုလီကတာ ဝိဇ္ဇာဝိမုတ္တိံ ပရိပူရေန္တိ’’။

    ‘‘Katamo pana, bhante, ekadhammo 4 bhāvito bahulīkato cattāro dhamme paripūreti, cattāro dhammā bhāvitā bahulīkatā satta dhamme paripūrenti, satta dhammā bhāvitā bahulīkatā dve dhamme paripūrentī’’ti? ‘‘Ānāpānassatisamādhi kho, ānanda, ekadhammo bhāvito bahulīkato cattāro satipaṭṭhāne paripūreti, cattāro satipaṭṭhānā bhāvitā bahulīkatā satta bojjhaṅge paripūrenti, satta bojjhaṅgā bhāvitā bahulīkatā vijjāvimuttiṃ paripūrenti’’.

    ‘‘ကထံ ဘာဝိတော, အာနန္ဒ, အာနာပာနသ္သတိသမာဓိ ကထံ ဗဟုလီကတော စတ္တာရော သတိပဋ္ဌာနေ ပရိပူရေတိ? ဣဓာနန္ဒ, ဘိက္ခု အရညဂတော ဝာ ရုက္ခမူလဂတော ဝာ သုညာဂာရဂတော ဝာ နိသီဒတိ ပလ္လင္ကံ အာဘုဇိတ္ဝာ ဥဇုံ ကာယံ ပဏိဓာယ ပရိမုခံ သတိံ ဥပဋ္ဌပေတ္ဝာ။ သော သတောဝ အသ္သသတိ, သတောဝ ပသ္သသတိ။ ဒီဃံ ဝာ အသ္သသန္တော ‘ဒီဃံ အသ္သသာမီ’တိ ပဇာနာတိ, ဒီဃံ ဝာ ပသ္သသန္တော ‘ဒီဃံ ပသ္သသာမီ’တိ ပဇာနာတိ။ပေ.။ ‘ပဋိနိသ္သဂ္ဂာနုပသ္သီ အသ္သသိသ္သာမီ’တိ သိက္ခတိ, ‘ပဋိနိသ္သဂ္ဂာနုပသ္သီ ပသ္သသိသ္သာမီ’တိ သိက္ခတိ’’။ ‘‘ယသ္မိံ သမယေ, အာနန္ဒ, ဘိက္ခု ဒီဃံ ဝာ အသ္သသန္တော ‘ဒီဃံ အသ္သသာမီ’တိ ပဇာနာတိ, ဒီဃံ ဝာ ပသ္သသန္တော ‘ဒီဃံ ပသ္သသာမီ’တိ ပဇာနာတိ; ရသ္သံ ဝာ။ပေ.။ ‘ပသ္သမ္ဘယံ ကာယသင္ခာရံ အသ္သသိသ္သာမီ’တိ သိက္ခတိ, ‘ပသ္သမ္ဘယံ ကာယသင္ခာရံ ပသ္သသိသ္သာမီ’တိ သိက္ခတိ – ကာယေ ကာယာနုပသ္သီ, အာနန္ဒ, ဘိက္ခု တသ္မိံ သမယေ ဝိဟရတိ အာတာပီ သမ္ပဇာနော သတိမာ, ဝိနေယ္ယ လောကေ အဘိဇ္ဈာဒောမနသ္သံ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? ကာယညတရာဟံ, အာနန္ဒ, ဧတံ ဝဒာမိ, ယဒိဒံ – အသ္သာသပသ္သာသံ ။ တသ္မာတိဟာနန္ဒ, ကာယေ ကာယာနုပသ္သီ ဘိက္ခု တသ္မိံ သမယေ ဝိဟရတိ အာတာပီ သမ္ပဇာနော သတိမာ, ဝိနေယ္ယ လောကေ အဘိဇ္ဈာဒောမနသ္သံ’’။

    ‘‘Kathaṃ bhāvito, ānanda, ānāpānassatisamādhi kathaṃ bahulīkato cattāro satipaṭṭhāne paripūreti? Idhānanda, bhikkhu araññagato vā rukkhamūlagato vā suññāgāragato vā nisīdati pallaṅkaṃ ābhujitvā ujuṃ kāyaṃ paṇidhāya parimukhaṃ satiṃ upaṭṭhapetvā. So satova assasati, satova passasati. Dīghaṃ vā assasanto ‘dīghaṃ assasāmī’ti pajānāti, dīghaṃ vā passasanto ‘dīghaṃ passasāmī’ti pajānāti…pe… ‘paṭinissaggānupassī assasissāmī’ti sikkhati, ‘paṭinissaggānupassī passasissāmī’ti sikkhati’’. ‘‘Yasmiṃ samaye, ānanda, bhikkhu dīghaṃ vā assasanto ‘dīghaṃ assasāmī’ti pajānāti, dīghaṃ vā passasanto ‘dīghaṃ passasāmī’ti pajānāti; rassaṃ vā…pe… ‘passambhayaṃ kāyasaṅkhāraṃ assasissāmī’ti sikkhati, ‘passambhayaṃ kāyasaṅkhāraṃ passasissāmī’ti sikkhati – kāye kāyānupassī, ānanda, bhikkhu tasmiṃ samaye viharati ātāpī sampajāno satimā, vineyya loke abhijjhādomanassaṃ. Taṃ kissa hetu? Kāyaññatarāhaṃ, ānanda, etaṃ vadāmi, yadidaṃ – assāsapassāsaṃ . Tasmātihānanda, kāye kāyānupassī bhikkhu tasmiṃ samaye viharati ātāpī sampajāno satimā, vineyya loke abhijjhādomanassaṃ’’.

    ‘‘ယသ္မိံ သမယေ, အာနန္ဒ, ဘိက္ခု ‘ပီတိပ္ပဋိသံဝေဒီ အသ္သသိသ္သာမီ’တိ သိက္ခတိ ။ပေ.။ သုခပ္ပဋိသံဝေဒီ။ပေ.။ စိတ္တသင္ခာရပ္ပဋိသံဝေဒီ။ပေ.။ ‘ပသ္သမ္ဘယံ စိတ္တသင္ခာရံ အသ္သသိသ္သာမီ’တိ သိက္ခတိ, ‘ပသ္သမ္ဘယံ စိတ္တသင္ခာရံ ပသ္သသိသ္သာမီ’တိ သိက္ခတိ – ဝေဒနာသု ဝေဒနာနုပသ္သီ, အာနန္ဒ, ဘိက္ခု တသ္မိံ သမယေ ဝိဟရတိ အာတာပီ သမ္ပဇာနော သတိမာ, ဝိနေယ္ယ လောကေ အဘိဇ္ဈာဒောမနသ္သံ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? ဝေဒနာညတရာဟံ, အာနန္ဒ, ဧတံ ဝဒာမိ, ယဒိဒံ – အသ္သာသပသ္သာသာနံ သာဓုကံ မနသိကာရံ။ တသ္မာတိဟာနန္ဒ, ဝေဒနာသု ဝေဒနာနုပသ္သီ ဘိက္ခု တသ္မိံ သမယေ ဝိဟရတိ အာတာပီ သမ္ပဇာနော သတိမာ, ဝိနေယ္ယ လောကေ အဘိဇ္ဈာဒောမနသ္သံ။

    ‘‘Yasmiṃ samaye, ānanda, bhikkhu ‘pītippaṭisaṃvedī assasissāmī’ti sikkhati …pe… sukhappaṭisaṃvedī…pe… cittasaṅkhārappaṭisaṃvedī…pe… ‘passambhayaṃ cittasaṅkhāraṃ assasissāmī’ti sikkhati, ‘passambhayaṃ cittasaṅkhāraṃ passasissāmī’ti sikkhati – vedanāsu vedanānupassī, ānanda, bhikkhu tasmiṃ samaye viharati ātāpī sampajāno satimā, vineyya loke abhijjhādomanassaṃ. Taṃ kissa hetu? Vedanāññatarāhaṃ, ānanda, etaṃ vadāmi, yadidaṃ – assāsapassāsānaṃ sādhukaṃ manasikāraṃ. Tasmātihānanda, vedanāsu vedanānupassī bhikkhu tasmiṃ samaye viharati ātāpī sampajāno satimā, vineyya loke abhijjhādomanassaṃ.

    ‘‘ယသ္မိံ သမယေ, အာနန္ဒ, ဘိက္ခု ‘စိတ္တပ္ပဋိသံဝေဒီ အသ္သသိသ္သာမီ’တိ သိက္ခတိ, ‘စိတ္တပ္ပဋိသံဝေဒီ ပသ္သသိသ္သာမီ’တိ သိက္ခတိ; အဘိပ္ပမောဒယံ စိတ္တံ။ပေ.။ သမာဒဟံ စိတ္တံ။ပေ.။ ‘ဝိမောစယံ စိတ္တံ အသ္သသိသ္သာမီ’တိ သိက္ခတိ, ‘ဝိမောစယံ စိတ္တံ ပသ္သသိသ္သာမီ’တိ သိက္ခတိ – စိတ္တေ စိတ္တာနုပသ္သီ, အာနန္ဒ, ဘိက္ခု တသ္မိံ သမယေ ဝိဟရတိ အာတာပီ သမ္ပဇာနော သတိမာ, ဝိနေယ္ယ လောကေ အဘိဇ္ဈာဒောမနသ္သံ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? နာဟံ, အာနန္ဒ, မုဋ္ဌသ္သတိသ္သ အသမ္ပဇာနသ္သ အာနာပာနသ္သတိသမာဓိဘာဝနံ ဝဒာမိ။ တသ္မာတိဟာနန္ဒ, စိတ္တေ စိတ္တာနုပသ္သီ ဘိက္ခု တသ္မိံ သမယေ ဝိဟရတိ အာတာပီ သမ္ပဇာနော သတိမာ, ဝိနေယ္ယ လောကေ အဘိဇ္ဈာဒောမနသ္သံ။

    ‘‘Yasmiṃ samaye, ānanda, bhikkhu ‘cittappaṭisaṃvedī assasissāmī’ti sikkhati, ‘cittappaṭisaṃvedī passasissāmī’ti sikkhati; abhippamodayaṃ cittaṃ…pe… samādahaṃ cittaṃ…pe… ‘vimocayaṃ cittaṃ assasissāmī’ti sikkhati, ‘vimocayaṃ cittaṃ passasissāmī’ti sikkhati – citte cittānupassī, ānanda, bhikkhu tasmiṃ samaye viharati ātāpī sampajāno satimā, vineyya loke abhijjhādomanassaṃ. Taṃ kissa hetu? Nāhaṃ, ānanda, muṭṭhassatissa asampajānassa ānāpānassatisamādhibhāvanaṃ vadāmi. Tasmātihānanda, citte cittānupassī bhikkhu tasmiṃ samaye viharati ātāpī sampajāno satimā, vineyya loke abhijjhādomanassaṃ.

    ‘‘ယသ္မိံ သမယေ, အာနန္ဒ, ဘိက္ခု အနိစ္စာနုပသ္သီ။ပေ.။ ဝိရာဂာနုပသ္သီ။ပေ.။ နိရောဓာနုပသ္သီ။ပေ.။ ‘ပဋိနိသ္သဂ္ဂာနုပသ္သီ အသ္သသိသ္သာမီ’တိ သိက္ခတိ, ‘ပဋိနိသ္သဂ္ဂာနုပသ္သီ ပသ္သသိသ္သာမီ’တိ သိက္ခတိ – ဓမ္မေသု ဓမ္မာနုပသ္သီ, အာနန္ဒ, ဘိက္ခု တသ္မိံ သမယေ ဝိဟရတိ အာတာပီ သမ္ပဇာနော သတိမာ, ဝိနေယ္ယ လောကေ အဘိဇ္ဈာဒောမနသ္သံ။ သော ယံ တံ ဟောတိ အဘိဇ္ဈာဒောမနသ္သာနံ ပဟာနံ တံ ပညာယ ဒိသ္ဝာ သာဓုကံ အဇ္ဈုပေက္ခိတာ ဟောတိ။ တသ္မာတိဟာနန္ဒ, ဓမ္မေသု ဓမ္မာနုပသ္သီ ဘိက္ခု တသ္မိံ သမယေ ဝိဟရတိ အာတာပီ သမ္ပဇာနော သတိမာ, ဝိနေယ္ယ လောကေ အဘိဇ္ဈာဒောမနသ္သံ။

    ‘‘Yasmiṃ samaye, ānanda, bhikkhu aniccānupassī…pe… virāgānupassī…pe… nirodhānupassī…pe… ‘paṭinissaggānupassī assasissāmī’ti sikkhati, ‘paṭinissaggānupassī passasissāmī’ti sikkhati – dhammesu dhammānupassī, ānanda, bhikkhu tasmiṃ samaye viharati ātāpī sampajāno satimā, vineyya loke abhijjhādomanassaṃ. So yaṃ taṃ hoti abhijjhādomanassānaṃ pahānaṃ taṃ paññāya disvā sādhukaṃ ajjhupekkhitā hoti. Tasmātihānanda, dhammesu dhammānupassī bhikkhu tasmiṃ samaye viharati ātāpī sampajāno satimā, vineyya loke abhijjhādomanassaṃ.

    ‘‘ဧဝံ ဘာဝိတော ခော, အာနန္ဒ, အာနာပာနသ္သတိသမာဓိ ဧဝံ ဗဟုလီကတော စတ္တာရော သတိပဋ္ဌာနေ ပရိပူရေတိ။

    ‘‘Evaṃ bhāvito kho, ānanda, ānāpānassatisamādhi evaṃ bahulīkato cattāro satipaṭṭhāne paripūreti.

    ‘‘ကထံ ဘာဝိတာ စာနန္ဒ, စတ္တာရော သတိပဋ္ဌာနာ ကထံ ဗဟုလီကတာ သတ္တ ဗောဇ္ဈင္ဂေ ပရိပူရေန္တိ? ယသ္မိံ သမယေ, အာနန္ဒ, ဘိက္ခု ကာယေ ကာယာနုပသ္သီ ဝိဟရတိ – ဥပဋ္ဌိတာသ္သ 5 တသ္မိံ သမယေ ဘိက္ခုနော 6 သတိ ဟောတိ အသမ္မုဋ္ဌာ။ ယသ္မိံ သမယေ, အာနန္ဒ, ဘိက္ခုနော ဥပဋ္ဌိတာ သတိ ဟောတိ အသမ္မုဋ္ဌာ – သတိသမ္ဗောဇ္ဈင္ဂော တသ္မိံ သမယေ ဘိက္ခုနော အာရဒ္ဓော ဟောတိ, သတိသမ္ဗောဇ္ဈင္ဂံ တသ္မိံ သမယေ ဘိက္ခု ဘာဝေတိ, သတိသမ္ဗောဇ္ဈင္ဂော တသ္မိံ သမယေ ဘိက္ခုနော ဘာဝနာပာရိပူရိံ ဂစ္ဆတိ။

    ‘‘Kathaṃ bhāvitā cānanda, cattāro satipaṭṭhānā kathaṃ bahulīkatā satta bojjhaṅge paripūrenti? Yasmiṃ samaye, ānanda, bhikkhu kāye kāyānupassī viharati – upaṭṭhitāssa 7 tasmiṃ samaye bhikkhuno 8 sati hoti asammuṭṭhā. Yasmiṃ samaye, ānanda, bhikkhuno upaṭṭhitā sati hoti asammuṭṭhā – satisambojjhaṅgo tasmiṃ samaye bhikkhuno āraddho hoti, satisambojjhaṅgaṃ tasmiṃ samaye bhikkhu bhāveti, satisambojjhaṅgo tasmiṃ samaye bhikkhuno bhāvanāpāripūriṃ gacchati.

    ‘‘သော တထာ သတော ဝိဟရန္တော တံ ဓမ္မံ ပညာယ ပဝိစိနတိ ပဝိစရတိ ပရိဝီမံသမာပဇ္ဇတိ။ ယသ္မိံ သမယေ, အာနန္ဒ, ဘိက္ခု တထာ သတော ဝိဟရန္တော တံ ဓမ္မံ ပညာယ ပဝိစိနတိ ပဝိစရတိ ပရိဝီမံသမာပဇ္ဇတိ – ဓမ္မဝိစယသမ္ဗောဇ္ဈင္ဂော တသ္မိံ သမယေ ဘိက္ခုနော အာရဒ္ဓော ဟောတိ, ဓမ္မဝိစယသမ္ဗောဇ္ဈင္ဂံ တသ္မိံ သမယေ ဘိက္ခု ဘာဝေတိ, ဓမ္မဝိစယသမ္ဗောဇ္ဈင္ဂော တသ္မိံ သမယေ ဘိက္ခုနော ဘာဝနာပာရိပူရိံ ဂစ္ဆတိ။

    ‘‘So tathā sato viharanto taṃ dhammaṃ paññāya pavicinati pavicarati parivīmaṃsamāpajjati. Yasmiṃ samaye, ānanda, bhikkhu tathā sato viharanto taṃ dhammaṃ paññāya pavicinati pavicarati parivīmaṃsamāpajjati – dhammavicayasambojjhaṅgo tasmiṃ samaye bhikkhuno āraddho hoti, dhammavicayasambojjhaṅgaṃ tasmiṃ samaye bhikkhu bhāveti, dhammavicayasambojjhaṅgo tasmiṃ samaye bhikkhuno bhāvanāpāripūriṃ gacchati.

    ‘‘တသ္သ တံ ဓမ္မံ ပညာယ ပဝိစိနတော ပဝိစရတော ပရိဝီမံသမာပဇ္ဇတော အာရဒ္ဓံ ဟောတိ ဝီရိယံ အသလ္လီနံ။ ယသ္မိံ သမယေ, အာနန္ဒ, ဘိက္ခုနော တံ ဓမ္မံ ပညာယ ပဝိစိနတော ပဝိစရတော ပရိဝီမံသမာပဇ္ဇတော အာရဒ္ဓံ ဟောတိ ဝီရိယံ အသလ္လီနံ – ဝီရိယသမ္ဗောဇ္ဈင္ဂော တသ္မိံ သမယေ ဘိက္ခုနော အာရဒ္ဓော ဟောတိ, ဝီရိယသမ္ဗောဇ္ဈင္ဂံ တသ္မိံ သမယေ ဘိက္ခု ဘာဝေတိ, ဝီရိယသမ္ဗောဇ္ဈင္ဂော တသ္မိံ သမယေ ဘိက္ခုနော ဘာဝနာပာရိပူရိံ ဂစ္ဆတိ။

    ‘‘Tassa taṃ dhammaṃ paññāya pavicinato pavicarato parivīmaṃsamāpajjato āraddhaṃ hoti vīriyaṃ asallīnaṃ. Yasmiṃ samaye, ānanda, bhikkhuno taṃ dhammaṃ paññāya pavicinato pavicarato parivīmaṃsamāpajjato āraddhaṃ hoti vīriyaṃ asallīnaṃ – vīriyasambojjhaṅgo tasmiṃ samaye bhikkhuno āraddho hoti, vīriyasambojjhaṅgaṃ tasmiṃ samaye bhikkhu bhāveti, vīriyasambojjhaṅgo tasmiṃ samaye bhikkhuno bhāvanāpāripūriṃ gacchati.

    ‘‘အာရဒ္ဓဝီရိယသ္သ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ပီတိ နိရာမိသာ။ ယသ္မိံ သမယေ, အာနန္ဒ, ဘိက္ခုနော အာရဒ္ဓဝီရိယသ္သ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ပီတိ နိရာမိသာ – ပီတိသမ္ဗောဇ္ဈင္ဂော တသ္မိံ သမယေ ဘိက္ခုနော အာရဒ္ဓော ဟောတိ, ပီတိသမ္ဗောဇ္ဈင္ဂံ တသ္မိံ သမယေ ဘိက္ခု ဘာဝေတိ, ပီတိသမ္ဗောဇ္ဈင္ဂော တသ္မိံ သမယေ ဘိက္ခုနော ဘာဝနာပာရိပူရိံ ဂစ္ဆတိ။

    ‘‘Āraddhavīriyassa uppajjati pīti nirāmisā. Yasmiṃ samaye, ānanda, bhikkhuno āraddhavīriyassa uppajjati pīti nirāmisā – pītisambojjhaṅgo tasmiṃ samaye bhikkhuno āraddho hoti, pītisambojjhaṅgaṃ tasmiṃ samaye bhikkhu bhāveti, pītisambojjhaṅgo tasmiṃ samaye bhikkhuno bhāvanāpāripūriṃ gacchati.

    ‘‘ပီတိမနသ္သ ကာယောပိ ပသ္သမ္ဘတိ, စိတ္တမ္ပိ ပသ္သမ္ဘတိ။ ယသ္မိံ သမယေ, အာနန္ဒ, ဘိက္ခုနော ပီတိမနသ္သ ကာယောပိ ပသ္သမ္ဘတိ, စိတ္တမ္ပိ ပသ္သမ္ဘတိ – ပသ္သဒ္ဓိသမ္ဗောဇ္ဈင္ဂော တသ္မိံ သမယေ ဘိက္ခုနော အာရဒ္ဓော ဟောတိ, ပသ္သဒ္ဓိသမ္ဗောဇ္ဈင္ဂံ တသ္မိံ သမယေ ဘိက္ခု ဘာဝေတိ, ပသ္သဒ္ဓိသမ္ဗောဇ္ဈင္ဂော တသ္မိံ သမယေ ဘိက္ခုနော ဘာဝနာပာရိပူရိံ ဂစ္ဆတိ။

    ‘‘Pītimanassa kāyopi passambhati, cittampi passambhati. Yasmiṃ samaye, ānanda, bhikkhuno pītimanassa kāyopi passambhati, cittampi passambhati – passaddhisambojjhaṅgo tasmiṃ samaye bhikkhuno āraddho hoti, passaddhisambojjhaṅgaṃ tasmiṃ samaye bhikkhu bhāveti, passaddhisambojjhaṅgo tasmiṃ samaye bhikkhuno bhāvanāpāripūriṃ gacchati.

    ‘‘ပသ္သဒ္ဓကာယသ္သ သုခိနော စိတ္တံ သမာဓိယတိ။ ယသ္မိံ သမယေ, အာနန္ဒ, ဘိက္ခုနော ပသ္သဒ္ဓကာယသ္သ သုခိနော စိတ္တံ သမာဓိယတိ – သမာဓိသမ္ဗောဇ္ဈင္ဂော တသ္မိံ သမယေ ဘိက္ခုနော အာရဒ္ဓော ဟောတိ, သမာဓိသမ္ဗောဇ္ဈင္ဂံ တသ္မိံ သမယေ ဘိက္ခု ဘာဝေတိ, သမာဓိသမ္ဗောဇ္ဈင္ဂော တသ္မိံ သမယေ ဘိက္ခုနော ဘာဝနာပာရိပူရိံ ဂစ္ဆတိ။

    ‘‘Passaddhakāyassa sukhino cittaṃ samādhiyati. Yasmiṃ samaye, ānanda, bhikkhuno passaddhakāyassa sukhino cittaṃ samādhiyati – samādhisambojjhaṅgo tasmiṃ samaye bhikkhuno āraddho hoti, samādhisambojjhaṅgaṃ tasmiṃ samaye bhikkhu bhāveti, samādhisambojjhaṅgo tasmiṃ samaye bhikkhuno bhāvanāpāripūriṃ gacchati.

    ‘‘သော တထာသမာဟိတံ စိတ္တံ သာဓုကံ အဇ္ဈုပေက္ခိတာ ဟောတိ။ ယသ္မိံ သမယေ, အာနန္ဒ, ဘိက္ခု တထာသမာဟိတံ စိတ္တံ သာဓုကံ အဇ္ဈုပေက္ခိတာ ဟောတိ – ဥပေက္ခာသမ္ဗောဇ္ဈင္ဂော တသ္မိံ သမယေ ဘိက္ခုနော အာရဒ္ဓော ဟောတိ, ဥပေက္ခာသမ္ဗောဇ္ဈင္ဂံ တသ္မိံ သမယေ ဘိက္ခု ဘာဝေတိ , ဥပေက္ခာသမ္ဗောဇ္ဈင္ဂော တသ္မိံ သမယေ ဘိက္ခုနော ဘာဝနာပာရိပူရိံ ဂစ္ဆတိ။

    ‘‘So tathāsamāhitaṃ cittaṃ sādhukaṃ ajjhupekkhitā hoti. Yasmiṃ samaye, ānanda, bhikkhu tathāsamāhitaṃ cittaṃ sādhukaṃ ajjhupekkhitā hoti – upekkhāsambojjhaṅgo tasmiṃ samaye bhikkhuno āraddho hoti, upekkhāsambojjhaṅgaṃ tasmiṃ samaye bhikkhu bhāveti , upekkhāsambojjhaṅgo tasmiṃ samaye bhikkhuno bhāvanāpāripūriṃ gacchati.

    ‘‘ယသ္မိံ သမယေ, အာနန္ဒ, ဘိက္ခု ဝေဒနာသု။ပေ.။ စိတ္တေ။ပေ.။ ဓမ္မေသု ဓမ္မာနုပသ္သီ ဝိဟရတိ – ဥပဋ္ဌိတာသ္သ တသ္မိံ သမယေ ဘိက္ခုနော သတိ ဟောတိ အသမ္မုဋ္ဌာ။ ယသ္မိံ သမယေ, အာနန္ဒ, ဘိက္ခုနော ဥပဋ္ဌိတာ သတိ ဟောတိ အသမ္မုဋ္ဌာ – သတိသမ္ဗောဇ္ဈင္ဂော တသ္မိံ သမယေ ဘိက္ခုနော အာရဒ္ဓော ဟောတိ, သတိသမ္ဗောဇ္ဈင္ဂံ တသ္မိံ သမယေ ဘိက္ခု ဘာဝေတိ, သတိသမ္ဗောဇ္ဈင္ဂော တသ္မိံ သမယေ ဘိက္ခုနော ဘာဝနာပာရိပူရိံ ဂစ္ဆတိ။ (ယထာ ပဌမံ သတိပဋ္ဌာနံ, ဧဝံ ဝိတ္ထာရေတဗ္ဗံ)။

    ‘‘Yasmiṃ samaye, ānanda, bhikkhu vedanāsu…pe… citte…pe… dhammesu dhammānupassī viharati – upaṭṭhitāssa tasmiṃ samaye bhikkhuno sati hoti asammuṭṭhā. Yasmiṃ samaye, ānanda, bhikkhuno upaṭṭhitā sati hoti asammuṭṭhā – satisambojjhaṅgo tasmiṃ samaye bhikkhuno āraddho hoti, satisambojjhaṅgaṃ tasmiṃ samaye bhikkhu bhāveti, satisambojjhaṅgo tasmiṃ samaye bhikkhuno bhāvanāpāripūriṃ gacchati. (Yathā paṭhamaṃ satipaṭṭhānaṃ, evaṃ vitthāretabbaṃ).

    ‘‘သော တထာသမာဟိတံ စိတ္တံ သာဓုကံ အဇ္ဈုပေက္ခိတာ ဟောတိ။ ယသ္မိံ သမယေ, အာနန္ဒ, ဘိက္ခု တထာသမာဟိတံ စိတ္တံ သာဓုကံ အဇ္ဈုပေက္ခိတာ ဟောတိ – ဥပေက္ခာသမ္ဗောဇ္ဈင္ဂော တသ္မိံ သမယေ ဘိက္ခုနော အာရဒ္ဓော ဟောတိ, ဥပေက္ခာသမ္ဗောဇ္ဈင္ဂံ တသ္မိံ သမယေ ဘိက္ခု ဘာဝေတိ, ဥပေက္ခာသမ္ဗောဇ္ဈင္ဂော တသ္မိံ သမယေ ဘိက္ခုနော ဘာဝနာပာရိပူရိံ ဂစ္ဆတိ။ ဧဝံ ဘာဝိတာ ခော, အာနန္ဒ, စတ္တာရော သတိပဋ္ဌာနာ ဧဝံ ဗဟုလီကတာ သတ္တ ဗောဇ္ဈင္ဂေ ပရိပူရေန္တိ။

    ‘‘So tathāsamāhitaṃ cittaṃ sādhukaṃ ajjhupekkhitā hoti. Yasmiṃ samaye, ānanda, bhikkhu tathāsamāhitaṃ cittaṃ sādhukaṃ ajjhupekkhitā hoti – upekkhāsambojjhaṅgo tasmiṃ samaye bhikkhuno āraddho hoti, upekkhāsambojjhaṅgaṃ tasmiṃ samaye bhikkhu bhāveti, upekkhāsambojjhaṅgo tasmiṃ samaye bhikkhuno bhāvanāpāripūriṃ gacchati. Evaṃ bhāvitā kho, ānanda, cattāro satipaṭṭhānā evaṃ bahulīkatā satta bojjhaṅge paripūrenti.

    ‘‘ကထံ ဘာဝိတာ, အာနန္ဒ, သတ္တ ဗောဇ္ဈင္ဂာ ကထံ ဗဟုလီကတာ ဝိဇ္ဇာဝိမုတ္တိံ ပရိပူရေန္တိ? ဣဓာနန္ဒ, ဘိက္ခု သတိသမ္ဗောဇ္ဈင္ဂံ ဘာဝေတိ ဝိဝေကနိသ္သိတံ ဝိရာဂနိသ္သိတံ နိရောဓနိသ္သိတံ ဝောသ္သဂ္ဂပရိဏာမိံ, ဓမ္မဝိစယသမ္ဗောဇ္ဈင္ဂံ ဘာဝေတိ ။ပေ.။ ဥပေက္ခာသမ္ဗောဇ္ဈင္ဂံ ဘာဝေတိ ဝိဝေကနိသ္သိတံ ဝိရာဂနိသ္သိတံ နိရောဓနိသ္သိတံ ဝောသ္သဂ္ဂပရိဏာမိံ။ ဧဝံ ဘာဝိတာ ခော, အာနန္ဒ, သတ္တ ဗောဇ္ဈင္ဂာ ဧဝံ ဗဟုလီကတာ ဝိဇ္ဇာဝိမုတ္တိံ ပရိပူရေန္တီ’’တိ။ တတိယံ။

    ‘‘Kathaṃ bhāvitā, ānanda, satta bojjhaṅgā kathaṃ bahulīkatā vijjāvimuttiṃ paripūrenti? Idhānanda, bhikkhu satisambojjhaṅgaṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ, dhammavicayasambojjhaṅgaṃ bhāveti …pe… upekkhāsambojjhaṅgaṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ. Evaṃ bhāvitā kho, ānanda, satta bojjhaṅgā evaṃ bahulīkatā vijjāvimuttiṃ paripūrentī’’ti. Tatiyaṃ.







    Footnotes:
    1. ဧကော ဓမ္မော (သီ.)
    2. eko dhammo (sī.)
    3. ဧကော ဓမ္မော (သီ.)
    4. eko dhammo (sī.)
    5. ဥပဋ္ဌိတသ္သတိ (ပီ. က.)
    6. တသ္မိံ သမယေ အာနန္ဒ ဘိက္ခုနော (ပီ. က.), တသ္မိံ သမယေ (မ. နိ. ၃.၁၄၉)
    7. upaṭṭhitassati (pī. ka.)
    8. tasmiṃ samaye ānanda bhikkhuno (pī. ka.), tasmiṃ samaye (ma. ni. 3.149)



    Related texts:



    အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / သံယုတ္တနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ၃-၁၀. ပဌမအာနန္ဒသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ • 3-10. Paṭhamaānandasuttādivaṇṇanā

    ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / သံယုတ္တနိကာယ (ဋီကာ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ၃-၁၀. ပဌမအာနန္ဒသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ • 3-10. Paṭhamaānandasuttādivaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact