| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
7. පඨමතථාගතඅච්‌ඡරියසුත්‌තවණ්‌ණනා
7. Paṭhamatathāgataacchariyasuttavaṇṇanā
127. සත්‌තමෙ වත්‌තමානසමීපෙ වත්‌තමානෙ විය වොහරිතබ්‌බන්‌ති ‘‘ඔක්‌කමතී’’ති ආහ ‘‘ඔක්‌කන්‌තො හොතීති අත්‌ථො’’ති. දසසහස්‌සචක්‌කවාළපත්‌ථරණො සමුජ්‌ජලභාවෙන උළාරො. දෙවානුභාවන්‌ති දෙවානං පභානුභාවං. දෙවානඤ්‌හි පභං සො ඔභාසො අධිභවති, න දෙවෙ. තෙනාහ ‘‘දෙවාන’’න්‌තිආදි. රුක්‌ඛගච්‌ඡාදිනා කෙනචි න හඤ්‌ඤතීති අඝා, අසම්‌බාධා. තෙනාහ ‘‘නිච්‌චවිවරා’’ති. අසංවුතාති හෙට්‌ඨා උපරි කෙනචි අපිහිතා. තෙනාහ ‘‘හෙට්‌ඨාපි අප්‌පතිට්‌ඨා’’ති. තත්‌ථ පි-සද්‌දෙන යථා හෙට්‌ඨා උදකස්‌ස පිධායිකා සන්‌ධාරිකා පථවී නත්‌ථි අසංවුතා ලොකන්‌තරිකා, එවං උපරිපි චක්‌කවාළෙසු දෙවවිමානානං අභාවතො අසංවුතා අප්‌පතිට්‌ඨාති දස්‌සෙති. අන්‌ධකාරො එත්‌ථ අත්‌ථීති අන්‌ධකාරා. චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤාණං න ජායති ආලොකස්‌ස අභාවතො, න චක්‌ඛුනො. තථා හි ‘‘තෙනොභාසෙන අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤං සඤ්‌ජානන්‌තී’’ති වුත්‌තං. ජම්‌බුදීපෙ ඨිතමජ්‌ඣන්‌හිකවෙලාය පුබ්‌බවිදෙහවාසීනං අත්‌ථඞ්‌ගමවසෙන උපඩ්‌ඪං සූරියමණ්‌ඩලං පඤ්‌ඤායති, අපරගොයානවාසීනං උග්‌ගමනවසෙන. එවං සෙසදීපෙසුපීති ආහ ‘‘එකප්‌පහාරෙනෙව තීසු දීපෙසු පඤ්‌ඤායන්‌තී’’ති. ඉතො අඤ්‌ඤථා ද්‌වීසු එව දීපෙසු පඤ්‌ඤායන්‌ති. එකෙකාය දිසාය නවනවයොජනසතසහස්‌සානි අන්‌ධකාරවිධමනම්‌පි ඉමිනාව නයෙන දට්‌ඨබ්‌බං. පභාය නප්‌පහොන්‌තීති අත්‌තනො පභාය ඔභාසිතුං නාභිසම්‌භුණන්‌ති. යුගන්‌ධරපබ්‌බතමත්‌ථකසමප්‌පමාණෙ ආකාසෙ විචරණතො ‘‘චක්‌කවාළපබ්‌බතස්‌ස වෙමජ්‌ඣෙන චරන්‌තී’’ති වුත්‌තං.
127. Sattame vattamānasamīpe vattamāne viya voharitabbanti ‘‘okkamatī’’ti āha ‘‘okkanto hotīti attho’’ti. Dasasahassacakkavāḷapattharaṇo samujjalabhāvena uḷāro. Devānubhāvanti devānaṃ pabhānubhāvaṃ. Devānañhi pabhaṃ so obhāso adhibhavati, na deve. Tenāha ‘‘devāna’’ntiādi. Rukkhagacchādinā kenaci na haññatīti aghā, asambādhā. Tenāha ‘‘niccavivarā’’ti. Asaṃvutāti heṭṭhā upari kenaci apihitā. Tenāha ‘‘heṭṭhāpi appatiṭṭhā’’ti. Tattha pi-saddena yathā heṭṭhā udakassa pidhāyikā sandhārikā pathavī natthi asaṃvutā lokantarikā, evaṃ uparipi cakkavāḷesu devavimānānaṃ abhāvato asaṃvutā appatiṭṭhāti dasseti. Andhakāro ettha atthīti andhakārā. Cakkhuviññāṇaṃ na jāyati ālokassa abhāvato, na cakkhuno. Tathā hi ‘‘tenobhāsenaaññamaññaṃ sañjānantī’’ti vuttaṃ. Jambudīpe ṭhitamajjhanhikavelāya pubbavidehavāsīnaṃ atthaṅgamavasena upaḍḍhaṃ sūriyamaṇḍalaṃ paññāyati, aparagoyānavāsīnaṃ uggamanavasena. Evaṃ sesadīpesupīti āha ‘‘ekappahāreneva tīsu dīpesu paññāyantī’’ti. Ito aññathā dvīsu eva dīpesu paññāyanti. Ekekāya disāya navanavayojanasatasahassāni andhakāravidhamanampi imināva nayena daṭṭhabbaṃ. Pabhāya nappahontīti attano pabhāya obhāsituṃ nābhisambhuṇanti. Yugandharapabbatamatthakasamappamāṇe ākāse vicaraṇato ‘‘cakkavāḷapabbatassa vemajjhena carantī’’ti vuttaṃ.
බ්‍යාවටාති ඛාදනත්‌ථං ගණ්‌හිතුං උපක්‌කමන්‌තා. විපරිවත්‌තිත්‌වාති විවට්‌ටිත්‌වා. ඡිජ්‌ජිත්‌වාති මුච්‌ඡාපවත්‌තියා ඨිතට්‌ඨානතො මුච්‌චිත්‌වා, අඞ්‌ගපච්‌චඞ්‌ගඡෙදනවසෙන වා ඡිජ්‌ජිත්‌වා. අච්‌චන්‌තඛාරෙති ආතපසන්‌තපාභාවෙන අතිසීතභාවං සන්‌ධාය අච්‌චන්‌තඛාරතා වුත්‌තා සියා. න හි තං කප්‌පසණ්‌ඨානඋදකං සම්‌පත්‌තිකරමහාමෙඝවුට්‌ඨං පථවිසන්‌ධාරකං කප්‌පවිනාසකඋදකං විය ඛාරං භවිතුමරහති, තථා සති පථවීපි විලීයෙය්‍ය, තෙසං වා පාපකම්‌මඵලෙන පෙතානං පකතිඋදකස්‌ස පුබ්‌බඛෙළභාවාපත්‌ති විය තස්‌ස උදකස්‌ස ඛාරභාවාපත්‌ති හොතීති වුත්‌තං ‘‘අච්‌චන්‌තඛාරෙ උදකෙ’’ති.
Byāvaṭāti khādanatthaṃ gaṇhituṃ upakkamantā. Viparivattitvāti vivaṭṭitvā. Chijjitvāti mucchāpavattiyā ṭhitaṭṭhānato muccitvā, aṅgapaccaṅgachedanavasena vā chijjitvā. Accantakhāreti ātapasantapābhāvena atisītabhāvaṃ sandhāya accantakhāratā vuttā siyā. Na hi taṃ kappasaṇṭhānaudakaṃ sampattikaramahāmeghavuṭṭhaṃ pathavisandhārakaṃ kappavināsakaudakaṃ viya khāraṃ bhavitumarahati, tathā sati pathavīpi vilīyeyya, tesaṃ vā pāpakammaphalena petānaṃ pakatiudakassa pubbakheḷabhāvāpatti viya tassa udakassa khārabhāvāpatti hotīti vuttaṃ ‘‘accantakhāre udake’’ti.
පඨමතථාගතඅච්‌ඡරියසුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Paṭhamatathāgataacchariyasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya / 7. පඨමතථාගතඅච්‌ඡරියසුත්‌තං • 7. Paṭhamatathāgataacchariyasuttaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 7. පඨමතථාගතඅච්‌ඡරියසුත්‌තවණ්‌ණනා • 7. Paṭhamatathāgataacchariyasuttavaṇṇanā
