Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / විමානවත්‌ථු-අට්‌ඨකථා • Vimānavatthu-aṭṭhakathā

    4. පඨමඋපස්‌සයදායකවිමානවණ්‌ණනා

    4. Paṭhamaupassayadāyakavimānavaṇṇanā

    චන්‌දො යථා විගතවලාහකෙ නභෙති උපස්‌සයදායකවිමානං. තස්‌ස කා උප්‌පත්‌ති? භගවා රාජගහෙ විහරති වෙළුවනෙ. තෙන සමයෙන අඤ්‌ඤතරො භික්‌ඛු ගාමකාවාසෙ වස්‌සං වසිත්‌වා වුත්‌ථවස්‌සො පවාරෙත්‌වා භගවන්‌තං වන්‌දිතුං රාජගහං ගච්‌ඡන්‌තො අන්‌තරාමග්‌ගෙ සායං අඤ්‌ඤතරං ගාමං පවිසිත්‌වා වසනට්‌ඨානං පරියෙසන්‌තො අඤ්‌ඤතරං උපාසකං දිස්‌වා පුච්‌ඡි – ‘‘උපාසක, ඉමස්‌මිං ගාමෙ අත්‌ථි කිඤ්‌චි පබ්‌බජිතානං වසනයොග්‌ගට්‌ඨාන’’න්‌ති. උපාසකො පසන්‌නචිත්‌තො ගෙහං ගන්‌ත්‌වා භරියාය සද්‌ධිං මන්‌තෙත්‌වා ථෙරස්‌ස වසනයොග්‌ගං ඨානං පරිච්‌ඡින්‌දිත්‌වා තත්‌ථ ආසනං පඤ්‌ඤාපෙත්‌වා පාදොදකං පාදපීඨං උපට්‌ඨපෙත්‌වා ථෙරං පවෙසෙත්‌වා තස්‌මිං පාදෙ ධොවන්‌තෙ පදීපං උජ්‌ජාලෙත්‌වා මඤ්‌චෙ පච්‌චත්‌ථරණානි පඤ්‌ඤාපෙත්‌වා අදාසි. ස්‌වාතනාය ච නිමන්‌තෙත්‌වා ථෙරස්‌ස දුතියදිවසෙ භොජෙත්‌වා පානකත්‌ථාය ගුළපිණ්‌ඩඤ්‌ච දත්‌වා ථෙරං ගච්‌ඡන්‌තං අනුගන්‌ත්‌වා නිවත්‌ති. සො අපරෙන සමයෙන සහ භරියාය කාලං කත්‌වා තාවතිංසභවනෙ ද්‌වාදසයොජනිකෙ කනකවිමානෙ නිබ්‌බත්‌ති. තං ආයස්‌මා මහාමොග්‌ගල්‌ලානො ද්‌වීහි ගාථාහි පටිපුච්‌ඡි –

    Cando yathā vigatavalāhake nabheti upassayadāyakavimānaṃ. Tassa kā uppatti? Bhagavā rājagahe viharati veḷuvane. Tena samayena aññataro bhikkhu gāmakāvāse vassaṃ vasitvā vutthavasso pavāretvā bhagavantaṃ vandituṃ rājagahaṃ gacchanto antarāmagge sāyaṃ aññataraṃ gāmaṃ pavisitvā vasanaṭṭhānaṃ pariyesanto aññataraṃ upāsakaṃ disvā pucchi – ‘‘upāsaka, imasmiṃ gāme atthi kiñci pabbajitānaṃ vasanayoggaṭṭhāna’’nti. Upāsako pasannacitto gehaṃ gantvā bhariyāya saddhiṃ mantetvā therassa vasanayoggaṃ ṭhānaṃ paricchinditvā tattha āsanaṃ paññāpetvā pādodakaṃ pādapīṭhaṃ upaṭṭhapetvā theraṃ pavesetvā tasmiṃ pāde dhovante padīpaṃ ujjāletvā mañce paccattharaṇāni paññāpetvā adāsi. Svātanāya ca nimantetvā therassa dutiyadivase bhojetvā pānakatthāya guḷapiṇḍañca datvā theraṃ gacchantaṃ anugantvā nivatti. So aparena samayena saha bhariyāya kālaṃ katvā tāvatiṃsabhavane dvādasayojanike kanakavimāne nibbatti. Taṃ āyasmā mahāmoggallāno dvīhi gāthāhi paṭipucchi –

    1069.

    1069.

    ‘‘චන්‌දො යථා විගතවලාහකෙ නභෙ, ඔභාසයං ගච්‌ඡති අන්‌තලික්‌ඛෙ;

    ‘‘Cando yathā vigatavalāhake nabhe, obhāsayaṃ gacchati antalikkhe;

    තථූපමං තුය්‌හමිදං විමානං, ඔභාසයං තිට්‌ඨති අන්‌තලික්‌ඛෙ.

    Tathūpamaṃ tuyhamidaṃ vimānaṃ, obhāsayaṃ tiṭṭhati antalikkhe.

    1070.

    1070.

    ‘‘දෙවිද්‌ධිපත්‌තොසි මහානුභාවො, මනුස්‌සභූතො කිමකාසි පුඤ්‌ඤං;

    ‘‘Deviddhipattosi mahānubhāvo, manussabhūto kimakāsi puññaṃ;

    කෙනාසි එවං ජලිතානුභාවො, වණ්‌ණො ච තෙ සබ්‌බදිසා පභාසතී’’ති.

    Kenāsi evaṃ jalitānubhāvo, vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatī’’ti.

    සො දෙවපුත්‌තො ඉමාහි ගාථාහි බ්‍යාකාසි –

    So devaputto imāhi gāthāhi byākāsi –

    1071.

    1071.

    ‘‘සො දෙවපුත්‌තො අත්‌තමනො…පෙ.… යස්‌ස කම්‌මස්‌සිදං ඵලං’’.

    ‘‘So devaputto attamano…pe… yassa kammassidaṃ phalaṃ’’.

    1072.

    1072.

    ‘‘අහඤ්‌ච භරියා ච මනුස්‌සලොකෙ, උපස්‌සයං අරහතො අදම්‌හ;

    ‘‘Ahañca bhariyā ca manussaloke, upassayaṃ arahato adamha;

    අන්‌නඤ්‌ච පානඤ්‌ච පසන්‌නචිත්‌තා, සක්‌කච්‌ච දානං විපුලං අදම්‌හ.

    Annañca pānañca pasannacittā, sakkacca dānaṃ vipulaṃ adamha.

    1073.

    1073.

    ‘‘තෙන මෙතාදිසො වණ්‌ණො…පෙ.… වණ්‌ණො ච මෙ සබ්‌බදිසා පභාසතී’’ති.

    ‘‘Tena metādiso vaṇṇo…pe… vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatī’’ti.

    තත්‌ථ ගාථාසු යං වත්‌තබ්‌බං, තං හෙට්‌ඨා වුත්‌තනයමෙව;

    Tattha gāthāsu yaṃ vattabbaṃ, taṃ heṭṭhā vuttanayameva;

    පඨමඋපස්‌සයදායකවිමානවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.

    Paṭhamaupassayadāyakavimānavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / ඛුද්‌දකනිකාය • Khuddakanikāya / විමානවත්‌ථුපාළි • Vimānavatthupāḷi / 4. පඨමඋපස්‌සයදායකවිමානවත්‌ථු • 4. Paṭhamaupassayadāyakavimānavatthu


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact