| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ • Saṃyuttanikāya |
၈. ပိဏ္ဍောလ္ယသုတ္တံ
8. Piṇḍolyasuttaṃ
၈၀. ဧကံ သမယံ ဘဂဝာ သက္ကေသု ဝိဟရတိ ကပိလဝတ္ထုသ္မိံ နိဂ္ရောဓာရာမေ။ အထ ခော ဘဂဝာ ကိသ္မိဉ္စိဒေဝ ပကရဏေ ဘိက္ခုသင္ဃံ ပဏာမေတ္ဝာ ပုဗ္ဗဏ္ဟသမယံ နိဝာသေတ္ဝာ ပတ္တစီဝရမာဒာယ ကပိလဝတ္ထုံ ပိဏ္ဍာယ ပာဝိသိ။ ကပိလဝတ္ထုသ္မိံ ပိဏ္ဍာယ စရိတ္ဝာ ပစ္ဆာဘတ္တံ ပိဏ္ဍပာတပဋိက္ကန္တော ယေန မဟာဝနံ တေနုပသင္ကမိ ဒိဝာဝိဟာရာယ ။ မဟာဝနံ အဇ္ဈောဂာဟေတ္ဝာ ဗေလုဝလဋ္ဌိကာယ မူလေ ဒိဝာဝိဟာရံ နိသီဒိ။
80. Ekaṃ samayaṃ bhagavā sakkesu viharati kapilavatthusmiṃ nigrodhārāme. Atha kho bhagavā kismiñcideva pakaraṇe bhikkhusaṅghaṃ paṇāmetvā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya kapilavatthuṃ piṇḍāya pāvisi. Kapilavatthusmiṃ piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto yena mahāvanaṃ tenupasaṅkami divāvihārāya . Mahāvanaṃ ajjhogāhetvā beluvalaṭṭhikāya mūle divāvihāraṃ nisīdi.
အထ ခော ဘဂဝတော ရဟောဂတသ္သ ပဋိသလ္လီနသ္သ ဧဝံ စေတသော ပရိဝိတက္ကော ဥဒပာဒိ – ‘‘မယာ ခော ဘိက္ခုသင္ဃော ပဗာဠ္ဟော။ သန္တေတ္ထ ဘိက္ခူ နဝာ အစိရပဗ္ဗဇိတာ အဓုနာဂတာ ဣမံ ဓမ္မဝိနယံ။ တေသံ မမံ အပသ္သန္တာနံ သိယာ အညထတ္တံ သိယာ ဝိပရိဏာမော။ သေယ္ယထာပိ နာမ ဝစ္ဆသ္သ တရုဏသ္သ မာတရံ အပသ္သန္တသ္သ သိယာ အညထတ္တံ သိယာ ဝိပရိဏာမော, ဧဝမေဝ သန္တေတ္ထ ဘိက္ခူ နဝာ အစိရပဗ္ဗဇိတာ အဓုနာဂတာ ဣမံ ဓမ္မဝိနယံ တေသံ မမံ အပသ္သန္တာနံ သိယာ အညထတ္တံ သိယာ ဝိပရိဏာမော။ သေယ္ယထာပိ နာမ ဗီဇာနံ တရုဏာနံ ဥဒကံ အလဘန္တာနံ သိယာ အညထတ္တံ သိယာ ဝိပရိဏာမော, ဧဝမေဝ သန္တေတ္ထ။ပေ.။ တေသံ မမံ အလဘန္တာနံ ဒသ္သနာယ သိယာ အညထတ္တံ သိယာ ဝိပရိဏာမော။ ယံနူနာဟံ ယထေဝ မယာ ပုဗ္ဗေ ဘိက္ခုသင္ဃော အနုဂ္ဂဟိတော, ဧဝမေဝ ဧတရဟိ အနုဂ္ဂဏ္ဟေယ္ယံ ဘိက္ခုသင္ဃ’’န္တိ။
Atha kho bhagavato rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi – ‘‘mayā kho bhikkhusaṅgho pabāḷho. Santettha bhikkhū navā acirapabbajitā adhunāgatā imaṃ dhammavinayaṃ. Tesaṃ mamaṃ apassantānaṃ siyā aññathattaṃ siyā vipariṇāmo. Seyyathāpi nāma vacchassa taruṇassa mātaraṃ apassantassa siyā aññathattaṃ siyā vipariṇāmo, evameva santettha bhikkhū navā acirapabbajitā adhunāgatā imaṃ dhammavinayaṃ tesaṃ mamaṃ apassantānaṃ siyā aññathattaṃ siyā vipariṇāmo. Seyyathāpi nāma bījānaṃ taruṇānaṃ udakaṃ alabhantānaṃ siyā aññathattaṃ siyā vipariṇāmo, evameva santettha…pe… tesaṃ mamaṃ alabhantānaṃ dassanāya siyā aññathattaṃ siyā vipariṇāmo. Yaṃnūnāhaṃ yatheva mayā pubbe bhikkhusaṅgho anuggahito, evameva etarahi anuggaṇheyyaṃ bhikkhusaṅgha’’nti.
အထ ခော ဗ္ရဟ္မာ သဟမ္ပတိ ဘဂဝတော စေတသာ စေတောပရိဝိတက္ကမညာယ – သေယ္ယထာပိ နာမ ဗလဝာ ပုရိသော သမိဉ္ဇိတံ 1 ဝာ ဗာဟံ ပသာရေယ္ယ ပသာရိတံ ဝာ ဗာဟံ သမိဉ္ဇေယ္ယ ဧဝမေဝ – ဗ္ရဟ္မလောကေ အန္တရဟိတော ဘဂဝတော ပုရတော ပာတုရဟောသိ။ အထ ခော ဗ္ရဟ္မာ သဟမ္ပတိ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင္ဂံ ကရိတ္ဝာ ယေန ဘဂဝာ တေနဉ္ဇလိံ ပဏာမေတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ဧဝမေတံ, ဘဂဝာ; ဧဝမေတံ, သုဂတ ! ဘဂဝတော, ဘန္တေ, ဘိက္ခုသင္ဃော ပဗာဠ္ဟော။ သန္တေတ္ထ ဘိက္ခူ နဝာ အစိရပဗ္ဗဇိတာ အဓုနာဂတာ ဣမံ ဓမ္မဝိနယံ။ တေသံ ဘဂဝန္တံ အပသ္သန္တာနံ သိယာ အညထတ္တံ သိယာ ဝိပရိဏာမော။ သေယ္ယထာပိ နာမ ဝစ္ဆသ္သ တရုဏသ္သ မာတရံ အပသ္သန္တသ္သ သိယာ အညထတ္တံ သိယာ ဝိပရိဏာမော, ဧဝမေဝ သန္တေတ္ထ ဘိက္ခူ နဝာ အစိရပဗ္ဗဇိတာ အဓုနာဂတာ ဣမံ ဓမ္မဝိနယံ တေသံ ဘဂဝန္တံ အပသ္သန္တာနံ သိယာ အညထတ္တံ သိယာ ဝိပရိဏာမော။ သေယ္ယထာပိ နာမ ဗီဇာနံ တရုဏာနံ ဥဒကံ အလဘန္တာနံ သိယာ အညထတ္တံ သိယာ ဝိပရိဏာမော, ဧဝမေဝ သန္တေတ္ထ ဘိက္ခူ နဝာ အစိရပဗ္ဗဇိတာ အဓုနာဂတာ ဣမံ ဓမ္မဝိနယံ, တေသံ ဘဂဝန္တံ အလဘန္တာနံ ဒသ္သနာယ သိယာ အညထတ္တံ သိယာ ဝိပရိဏာမော။ အဘိနန္ဒတု, ဘန္တေ, ဘဂဝာ ဘိက္ခုသင္ဃံ; အဘိဝဒတု, ဘန္တေ, ဘဂဝာ ဘိက္ခုသင္ဃံ။ ယထေဝ ဘဂဝတာ ပုဗ္ဗေ ဘိက္ခုသင္ဃော အနုဂ္ဂဟိတော, ဧဝမေဝ ဧတရဟိ အနုဂ္ဂဏ္ဟာတု ဘိက္ခုသင္ဃ’’န္တိ။
Atha kho brahmā sahampati bhagavato cetasā cetoparivitakkamaññāya – seyyathāpi nāma balavā puriso samiñjitaṃ 2 vā bāhaṃ pasāreyya pasāritaṃ vā bāhaṃ samiñjeyya evameva – brahmaloke antarahito bhagavato purato pāturahosi. Atha kho brahmā sahampati ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā yena bhagavā tenañjaliṃ paṇāmetvā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘evametaṃ, bhagavā; evametaṃ, sugata ! Bhagavato, bhante, bhikkhusaṅgho pabāḷho. Santettha bhikkhū navā acirapabbajitā adhunāgatā imaṃ dhammavinayaṃ. Tesaṃ bhagavantaṃ apassantānaṃ siyā aññathattaṃ siyā vipariṇāmo. Seyyathāpi nāma vacchassa taruṇassa mātaraṃ apassantassa siyā aññathattaṃ siyā vipariṇāmo, evameva santettha bhikkhū navā acirapabbajitā adhunāgatā imaṃ dhammavinayaṃ tesaṃ bhagavantaṃ apassantānaṃ siyā aññathattaṃ siyā vipariṇāmo. Seyyathāpi nāma bījānaṃ taruṇānaṃ udakaṃ alabhantānaṃ siyā aññathattaṃ siyā vipariṇāmo, evameva santettha bhikkhū navā acirapabbajitā adhunāgatā imaṃ dhammavinayaṃ, tesaṃ bhagavantaṃ alabhantānaṃ dassanāya siyā aññathattaṃ siyā vipariṇāmo. Abhinandatu, bhante, bhagavā bhikkhusaṅghaṃ; abhivadatu, bhante, bhagavā bhikkhusaṅghaṃ. Yatheva bhagavatā pubbe bhikkhusaṅgho anuggahito, evameva etarahi anuggaṇhātu bhikkhusaṅgha’’nti.
အဓိဝာသေသိ ဘဂဝာ တုဏ္ဟီဘာဝေန။ အထ ခော ဗ္ရဟ္မာ သဟမ္ပတိ ဘဂဝတော အဓိဝာသနံ ဝိဒိတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ပဒက္ခိဏံ ကတ္ဝာ တတ္ထေဝန္တရဓာယိ။
Adhivāsesi bhagavā tuṇhībhāvena. Atha kho brahmā sahampati bhagavato adhivāsanaṃ viditvā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā tatthevantaradhāyi.
အထ ခော ဘဂဝာ သာယန္ဟသမယံ ပဋိသလ္လာနာ ဝုဋ္ဌိတော ယေန နိဂ္ရောဓာရာမော တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ပညတ္တေ အာသနေ နိသီဒိ။ နိသဇ္ဇ ခော ဘဂဝာ တထာရူပံ ဣဒ္ဓာဘိသင္ခာရံ အဘိသင္ခာသိ 3 ယထာ တေ ဘိက္ခူ (ဧကဒ္ဝီဟိကာယ သာရဇ္ဇမာနရူပာ ယေနာဟံ 4 တေနုပသင္ကမေယ္ယုံ။ တေပိ ဘိက္ခူ ) 5 ဧကဒ္ဝီဟိကာယ သာရဇ္ဇမာနရူပာ ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိံသု; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု။ ဧကမန္တံ နိသိန္နေ ခော တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝာ ဧတဒဝောစ –
Atha kho bhagavā sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito yena nigrodhārāmo tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi. Nisajja kho bhagavā tathārūpaṃ iddhābhisaṅkhāraṃ abhisaṅkhāsi 6 yathā te bhikkhū (ekadvīhikāya sārajjamānarūpā yenāhaṃ 7 tenupasaṅkameyyuṃ. Tepi bhikkhū ) 8 ekadvīhikāya sārajjamānarūpā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinne kho te bhikkhū bhagavā etadavoca –
‘‘အန္တမိဒံ, ဘိက္ခဝေ, ဇီဝိကာနံ ယဒိဒံ ပိဏ္ဍောလ္ယံ။ အဘိသာပောယံ, ဘိက္ခဝေ, လောကသ္မိံ ပိဏ္ဍောလော ဝိစရသိ ပတ္တပာဏီတိ။ တဉ္စ ခော ဧတံ, ဘိက္ခဝေ, ကုလပုတ္တာ ဥပေန္တိ အတ္ထဝသိကာ, အတ္ထဝသံ ပဋိစ္စ; နေဝ ရာဇာဘိနီတာ, န စောရာဘိနီတာ, န ဣဏဋ္ဋာ, န ဘယဋ္ဋာ, န အာဇီဝိကာပကတာ; အပိ စ ခော ဩတိဏ္ဏာမ္ဟ ဇာတိယာ ဇရာယ မရဏေန သောကေဟိ ပရိဒေဝေဟိ ဒုက္ခေဟိ ဒောမနသ္သေဟိ ဥပာယာသေဟိ ဒုက္ခောတိဏ္ဏာ ဒုက္ခပရေတာ အပ္ပေဝ နာမ ဣမသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ အန္တကိရိယာ ပညာယေထာတိ။
‘‘Antamidaṃ, bhikkhave, jīvikānaṃ yadidaṃ piṇḍolyaṃ. Abhisāpoyaṃ, bhikkhave, lokasmiṃ piṇḍolo vicarasi pattapāṇīti. Tañca kho etaṃ, bhikkhave, kulaputtā upenti atthavasikā, atthavasaṃ paṭicca; neva rājābhinītā, na corābhinītā, na iṇaṭṭā, na bhayaṭṭā, na ājīvikāpakatā; api ca kho otiṇṇāmha jātiyā jarāya maraṇena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upāyāsehi dukkhotiṇṇā dukkhaparetā appeva nāma imassa kevalassa dukkhakkhandhassa antakiriyā paññāyethāti.
‘‘ဧဝံ ပဗ္ဗဇိတော စာယံ, ဘိက္ခဝေ, ကုလပုတ္တော။ သော စ ဟောတိ အဘိဇ္ဈာလု ကာမေသု တိဗ္ဗသာရာဂော ဗ္ယာပန္နစိတ္တော ပဒုဋ္ဌမနသင္ကပ္ပော မုဋ္ဌသ္သတိ အသမ္ပဇာနော အသမာဟိတော ဝိဗ္ဘန္တစိတ္တော ပာကတိန္ဒ္ရိယော။ သေယ္ယထာပိ, ဘိက္ခဝေ , ဆဝာလာတံ ဥဘတောပဒိတ္တံ မဇ္ဈေ ဂူထဂတံ, နေဝ ဂာမေ ကဋ္ဌတ္ထံ ဖရတိ, နာရညေ ကဋ္ဌတ္ထံ ဖရတိ။ တထူပမာဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ ပုဂ္ဂလံ ဝဒာမိ ဂိဟိဘောဂာ စ ပရိဟီနော, သာမညတ္ထဉ္စ န ပရိပူရေတိ။
‘‘Evaṃ pabbajito cāyaṃ, bhikkhave, kulaputto. So ca hoti abhijjhālu kāmesu tibbasārāgo byāpannacitto paduṭṭhamanasaṅkappo muṭṭhassati asampajāno asamāhito vibbhantacitto pākatindriyo. Seyyathāpi, bhikkhave , chavālātaṃ ubhatopadittaṃ majjhe gūthagataṃ, neva gāme kaṭṭhatthaṃ pharati, nāraññe kaṭṭhatthaṃ pharati. Tathūpamāhaṃ, bhikkhave, imaṃ puggalaṃ vadāmi gihibhogā ca parihīno, sāmaññatthañca na paripūreti.
‘‘တယောမေ, ဘိက္ခဝေ, အကုသလဝိတက္ကာ – ကာမဝိတက္ကော, ဗ္ယာပာဒဝိတက္ကော, ဝိဟိံသာဝိတက္ကော။ ဣမေ စ ဘိက္ခဝေ, တယော အကုသလဝိတက္ကာ က္ဝ အပရိသေသာ နိရုဇ္ဈန္တိ? စတူသု ဝာ သတိပဋ္ဌာနေသု သုပ္ပတိဋ္ဌိတစိတ္တသ္သ ဝိဟရတော အနိမိတ္တံ ဝာ သမာဓိံ ဘာဝယတော။ ယာဝဉ္စိဒံ, ဘိက္ခဝေ, အလမေဝ အနိမိတ္တော သမာဓိ ဘာဝေတုံ။ အနိမိတ္တော, ဘိက္ခဝေ, သမာဓိ ဘာဝိတော ဗဟုလီကတော မဟပ္ဖလော ဟောတိ မဟာနိသံသော။
‘‘Tayome, bhikkhave, akusalavitakkā – kāmavitakko, byāpādavitakko, vihiṃsāvitakko. Ime ca bhikkhave, tayo akusalavitakkā kva aparisesā nirujjhanti? Catūsu vā satipaṭṭhānesu suppatiṭṭhitacittassa viharato animittaṃ vā samādhiṃ bhāvayato. Yāvañcidaṃ, bhikkhave, alameva animitto samādhi bhāvetuṃ. Animitto, bhikkhave, samādhi bhāvito bahulīkato mahapphalo hoti mahānisaṃso.
‘‘ဒ္ဝေမာ, ဘိက္ခဝေ, ဒိဋ္ဌိယော – ဘဝဒိဋ္ဌိ စ ဝိဘဝဒိဋ္ဌိ စ။ တတ္ရ ခော, ဘိက္ခဝေ, သုတဝာ အရိယသာဝကော ဣတိ ပဋိသဉ္စိက္ခတိ – ‘အတ္ထိ နု ခော တံ ကိဉ္စိ လောကသ္မိံ ယမဟံ ဥပာဒိယမာနော န ဝဇ္ဇဝာ အသ္သ’န္တိ? သော ဧဝံ ပဇာနာတိ – ‘နတ္ထိ နု ခော တံ ကိဉ္စိ လောကသ္မိံ ယမဟံ ဥပာဒိယမာနော န ဝဇ္ဇဝာ အသ္သံ။ အဟဉ္ဟိ ရူပညေဝ ဥပာဒိယမာနော ဥပာဒိယေယ္ယံ ဝေဒနညေဝ။ သညညေဝ။ သင္ခာရေယေဝ ဝိညာဏညေဝ ဥပာဒိယမာနော ဥပာဒိယေယ္ယံ။ တသ္သ မေ အသ္သ 9 ဥပာဒာနပစ္စယာ ဘဝော; ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ; ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ သောကပရိဒေဝဒုက္ခဒောမနသ္သုပာယာသာ သမ္ဘဝေယ္ယုံ။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော အသ္သာ’’’တိ။
‘‘Dvemā, bhikkhave, diṭṭhiyo – bhavadiṭṭhi ca vibhavadiṭṭhi ca. Tatra kho, bhikkhave, sutavā ariyasāvako iti paṭisañcikkhati – ‘atthi nu kho taṃ kiñci lokasmiṃ yamahaṃ upādiyamāno na vajjavā assa’nti? So evaṃ pajānāti – ‘natthi nu kho taṃ kiñci lokasmiṃ yamahaṃ upādiyamāno na vajjavā assaṃ. Ahañhi rūpaññeva upādiyamāno upādiyeyyaṃ vedanaññeva… saññaññeva… saṅkhāreyeva viññāṇaññeva upādiyamāno upādiyeyyaṃ. Tassa me assa 10 upādānapaccayā bhavo; bhavapaccayā jāti; jātipaccayā jarāmaraṇaṃ sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā sambhaveyyuṃ. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo assā’’’ti.
‘‘တံ ကိံ မညထ, ဘိက္ခဝေ, ရူပံ နိစ္စံ ဝာ အနိစ္စံ ဝာ’’တိ? ‘‘အနိစ္စံ, ဘန္တေ’’။ ‘‘ယံ ပနာနိစ္စံ ဒုက္ခံ ဝာ တံ သုခံ ဝာ’’တိ? ‘‘ဒုက္ခံ, ဘန္တေ’’။ ‘‘ယံ ပနာနိစ္စံ ဒုက္ခံ ဝိပရိဏာမဓမ္မံ ကလ္လံ နု တံ သမနုပသ္သိတုံ – ‘ဧတံ မမ, ဧသောဟမသ္မိ, ဧသော မေ အတ္တာ’’’တိ? ‘‘နော ဟေတံ, ဘန္တေ’’။ ‘‘ဝေဒနာ။ သညာ။ သင္ခာရာ။ ဝိညာဏံ။ပေ.။ တသ္မာတိဟ, ဘိက္ခဝေ, ဧဝံ ပသ္သံ။ နာပရံ ဣတ္ထတ္တာယာတိ ပဇာနာတီ’’တိ။ အဋ္ဌမံ။
‘‘Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, rūpaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti? ‘‘Aniccaṃ, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā’’ti? ‘‘Dukkhaṃ, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ – ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Vedanā… saññā… saṅkhārā… viññāṇaṃ…pe… tasmātiha, bhikkhave, evaṃ passaṃ… nāparaṃ itthattāyāti pajānātī’’ti. Aṭṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / သံယုတ္တနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ၈. ပိဏ္ဍောလ္ယသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 8. Piṇḍolyasuttavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / သံယုတ္တနိကာယ (ဋီကာ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ၈. ပိဏ္ဍောလ္ယသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 8. Piṇḍolyasuttavaṇṇanā
