| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
7. රාහුලසුත්‌තවණ්‌ණනා
7. Rāhulasuttavaṇṇanā
177. සත්‌තමෙ පථවීධාතුරෙවෙසාති දුවිධාපෙසා ථද්‌ධට්‌ඨෙන, කක්‌ඛළට්‌ඨෙන, ඵරුසට්‌ඨෙන එකලක්‌ඛණා පථවීධාතු එවාති අජ්‌ඣත්‌තිකං බාහිරාය සද්‌ධිං යොජෙත්‌වා දස්‌සෙති. කස්‌මා? බාහිරාය පථවීධාතුයා අචෙතනාභාවො පාකටො, න අජ්‌ඣත්‌තිකාය, තස්‌මා බාහිරාය සද්‌ධිං එකසදිසා අචෙතනායෙවාති ගණ්‌හන්‌තස්‌ස සුඛපරිග්‌ගාහා හොති, යථා කිං? දන්‌තෙන ගොණෙන සද්‌ධිං යොජිතො අදන්‌තො කතිපාහමෙව විසුකායති විප්‌ඵන්‌දති, අථ න චිරස්‌සෙව දමථං උපෙති, එවං අජ්‌ඣත්‌තිකං බාහිරාය සද්‌ධිං එකසදිසාති ගණ්‌හන්‌තස්‌ස කතිපාහමෙව අචෙතනභාවෙන උපට්‌ඨාති, අථ න චිරෙනෙවස්‌සා අචෙතනභාවො පාකටො හොති ධාතුමත්‌තතාය දස්‌සනතො. නෙතං මම…පෙ.… දට්‌ඨබ්‌බන්‌ති තං උභයම්‌පි ‘‘න එතං මම, න එසොහමස්‌මි, න එසො මෙ අත්‌තා’’ති එවං යථාභූතං සම්‌මප්‌පඤ්‌ඤාය දට්‌ඨබ්‌බං. යථාභූතන්‌ති යථාසභාවං. තඤ්‌හි අනිච්‌චාදිසභාවං, තස්‌මා අනිච්‌චං දුක්‌ඛමනත්‌තාති එවං දට්‌ඨබ්‌බන්‌ති අත්‌ථො. යස්‌මා ‘‘නෙතං මම, නෙසොහමස්‌මි, න මෙසො අත්‌තා’’ති පස්‌සන්‌තො නෙව කත්‌ථචි අත්‌තානං පස්‌සති, න තං පරස්‌ස කිඤ්‌චනභාවෙ උපනෙතබ්‌බං පස්‌සති, න පරස්‌ස අත්‌තානං අත්‌තනො කිඤ්‌චනභාවෙ උපනෙතබ්‌බං පස්‌සති, තස්‌මා වුත්‌තං ‘‘චතුකොටිකසුඤ්‌ඤතා නාම කථිතා’’ති.
177. Sattame pathavīdhāturevesāti duvidhāpesā thaddhaṭṭhena, kakkhaḷaṭṭhena, pharusaṭṭhena ekalakkhaṇā pathavīdhātu evāti ajjhattikaṃ bāhirāya saddhiṃ yojetvā dasseti. Kasmā? Bāhirāya pathavīdhātuyā acetanābhāvo pākaṭo, na ajjhattikāya, tasmā bāhirāya saddhiṃ ekasadisā acetanāyevāti gaṇhantassa sukhapariggāhā hoti, yathā kiṃ? Dantena goṇena saddhiṃ yojito adanto katipāhameva visukāyati vipphandati, atha na cirasseva damathaṃ upeti, evaṃ ajjhattikaṃ bāhirāya saddhiṃ ekasadisāti gaṇhantassa katipāhameva acetanabhāvena upaṭṭhāti, atha na cirenevassā acetanabhāvo pākaṭo hoti dhātumattatāya dassanato. Netaṃ mama…pe… daṭṭhabbanti taṃ ubhayampi ‘‘na etaṃ mama, na esohamasmi, na eso me attā’’ti evaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya daṭṭhabbaṃ. Yathābhūtanti yathāsabhāvaṃ. Tañhi aniccādisabhāvaṃ, tasmā aniccaṃ dukkhamanattāti evaṃ daṭṭhabbanti attho. Yasmā ‘‘netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā’’ti passanto neva katthaci attānaṃ passati, na taṃ parassa kiñcanabhāve upanetabbaṃ passati, na parassa attānaṃ attano kiñcanabhāve upanetabbaṃ passati, tasmā vuttaṃ ‘‘catukoṭikasuññatā nāma kathitā’’ti.
රාහුලසුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Rāhulasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya / 7. රාහුලසුත්‌තං • 7. Rāhulasuttaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 7. රාහුලසුත්‌තවණ්‌ණනා • 7. Rāhulasuttavaṇṇanā
