Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ • Saṃyuttanikāya

    ၈. ရာဟုလောဝာဒသုတ္တံ

    8. Rāhulovādasuttaṃ

    ၁၂၁. ဧကံ သမယံ ဘဂဝာ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကသ္သ အာရာမေ။ အထ ခော ဘဂဝတော ရဟောဂတသ္သ ပဋိသလ္လီနသ္သ ဧဝံ စေတသော ပရိဝိတက္ကော ဥဒပာဒိ – ‘‘ပရိပက္ကာ ခော ရာဟုလသ္သ ဝိမုတ္တိပရိပာစနိယာ ဓမ္မာ; ယံနူနာဟံ ရာဟုလံ ဥတ္တရိံ အာသဝာနံ ခယေ ဝိနေယ္ယ’’န္တိ။ အထ ခော ဘဂဝာ ပုဗ္ဗဏ္ဟသမယံ နိဝာသေတ္ဝာ ပတ္တစီဝရမာဒာယ သာဝတ္ထိယံ ပိဏ္ဍာယ စရိတ္ဝာ ပစ္ဆာဘတ္တံ ပိဏ္ဍပာတပဋိက္ကန္တော အာယသ္မန္တံ ရာဟုလံ အာမန္တေသိ – ‘‘ဂဏ္ဟာဟိ, ရာဟုလ, နိသီဒနံ။ ယေန အန္ဓဝနံ တေနုပသင္ကမိသ္သာမ ဒိဝာဝိဟာရာယာ’’တိ ။ ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’တိ ခော အာယသ္မာ ရာဟုလော ဘဂဝတော ပဋိသ္သုတ္ဝာ နိသီဒနံ အာဒာယ ဘဂဝန္တံ ပိဋ္ဌိတော ပိဋ္ဌိတော အနုဗန္ဓိ။

    121. Ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Atha kho bhagavato rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi – ‘‘paripakkā kho rāhulassa vimuttiparipācaniyā dhammā; yaṃnūnāhaṃ rāhulaṃ uttariṃ āsavānaṃ khaye vineyya’’nti. Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya sāvatthiyaṃ piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto āyasmantaṃ rāhulaṃ āmantesi – ‘‘gaṇhāhi, rāhula, nisīdanaṃ. Yena andhavanaṃ tenupasaṅkamissāma divāvihārāyā’’ti . ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho āyasmā rāhulo bhagavato paṭissutvā nisīdanaṃ ādāya bhagavantaṃ piṭṭhito piṭṭhito anubandhi.

    တေန ခော ပန သမယေန အနေကာနိ ဒေဝတာသဟသ္သာနိ ဘဂဝန္တံ အနုဗန္ဓာနိ ဟောန္တိ – ‘‘အဇ္ဇ ဘဂဝာ အာယသ္မန္တံ ရာဟုလံ ဥတ္တရိံ အာသဝာနံ ခယေ ဝိနေသ္သတီ’’တိ။ အထ ခော ဘဂဝာ အန္ဓဝနံ အဇ္ဈောဂာဟေတ္ဝာ အညတရသ္မိံ ရုက္ခမူလေ ပညတ္တေ အာသနေ နိသီဒိ။ အာယသ္မာပိ ခော ရာဟုလော ဘဂဝန္တံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နံ ခော အာယသ္မန္တံ ရာဟုလံ ဘဂဝာ ဧတဒဝောစ –

    Tena kho pana samayena anekāni devatāsahassāni bhagavantaṃ anubandhāni honti – ‘‘ajja bhagavā āyasmantaṃ rāhulaṃ uttariṃ āsavānaṃ khaye vinessatī’’ti. Atha kho bhagavā andhavanaṃ ajjhogāhetvā aññatarasmiṃ rukkhamūle paññatte āsane nisīdi. Āyasmāpi kho rāhulo bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho āyasmantaṃ rāhulaṃ bhagavā etadavoca –

    ‘‘တံ ကိံ မညသိ, ရာဟုလ, စက္ခု နိစ္စံ ဝာ အနိစ္စံ ဝာ’’တိ?

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, rāhula, cakkhu niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti?

    ‘‘အနိစ္စံ, ဘန္တေ’’။

    ‘‘Aniccaṃ, bhante’’.

    ‘‘ယံ ပနာနိစ္စံ ဒုက္ခံ ဝာ တံ သုခံ ဝာ’’တိ?

    ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā’’ti?

    ‘‘ဒုက္ခံ, ဘန္တေ’’။

    ‘‘Dukkhaṃ, bhante’’.

    ‘‘ယံ ပနာနိစ္စံ ဒုက္ခံ ဝိပရိဏာမဓမ္မံ, ကလ္လံ နု တံ သမနုပသ္သိတုံ – ‘ဧတံ မမ, ဧသောဟမသ္မိ, ဧသော မေ အတ္တာ’’’တိ?

    ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ – ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’’’ti?

    ‘‘နော ဟေတံ, ဘန္တေ’’။ ( ) 1

    ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ( ) 2

    ‘‘ရူပာ နိစ္စာ ဝာ အနိစ္စာ ဝာ’’တိ?

    ‘‘Rūpā niccā vā aniccā vā’’ti?

    ‘‘အနိစ္စာ, ဘန္တေ’’။ပေ.။။

    ‘‘Aniccā, bhante’’…pe….

    ‘‘စက္ခုဝိညာဏံ နိစ္စံ ဝာ အနိစ္စံ ဝာ’’တိ?

    ‘‘Cakkhuviññāṇaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti?

    ‘‘အနိစ္စံ, ဘန္တေ’’။ပေ.။။

    ‘‘Aniccaṃ, bhante’’…pe….

    ‘‘စက္ခုသမ္ဖသ္သော နိစ္စော ဝာ အနိစ္စော ဝာ’’တိ?

    ‘‘Cakkhusamphasso nicco vā anicco vā’’ti?

    ‘‘အနိစ္စော, ဘန္တေ’’။ပေ.။။

    ‘‘Anicco, bhante’’…pe….

    ‘‘ယမ္ပိဒံ စက္ခုသမ္ဖသ္သပစ္စယာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဝေဒနာဂတံ, သညာဂတံ, သင္ခာရဂတံ, ဝိညာဏဂတံ, တမ္ပိ နိစ္စံ ဝာ အနိစ္စံ ဝာ’’တိ?

    ‘‘Yampidaṃ cakkhusamphassapaccayā uppajjati vedanāgataṃ, saññāgataṃ, saṅkhāragataṃ, viññāṇagataṃ, tampi niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti?

    ‘‘အနိစ္စံ, ဘန္တေ’’။

    ‘‘Aniccaṃ, bhante’’.

    ‘‘ယံ ပနာနိစ္စံ ဒုက္ခံ ဝာ တံ သုခံ ဝာ’’တိ?

    ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā’’ti?

    ‘‘ဒုက္ခံ, ဘန္တေ’’။

    ‘‘Dukkhaṃ, bhante’’.

    ‘‘ယံ ပနာနိစ္စံ ဒုက္ခံ ဝိပရိဏာမဓမ္မံ, ကလ္လံ နု တံ သမနုပသ္သိတုံ – ‘ဧတံ မမ, ဧသောဟမသ္မိ , ဧသော မေ အတ္တာ’’’တိ?

    ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ – ‘etaṃ mama, esohamasmi , eso me attā’’’ti?

    ‘‘နော ဟေတံ, ဘန္တေ’’။ပေ.။။

    ‘‘No hetaṃ, bhante’’…pe….

    ‘‘ဇိဝ္ဟာ နိစ္စာ ဝာ အနိစ္စာ ဝာ’’တိ?

    ‘‘Jivhā niccā vā aniccā vā’’ti?

    ‘‘အနိစ္စာ, ဘန္တေ’’။ပေ.။။

    ‘‘Aniccā, bhante’’…pe….

    ‘‘ဇိဝ္ဟာဝိညာဏံ နိစ္စံ ဝာ အနိစ္စံ ဝာ’’တိ?

    ‘‘Jivhāviññāṇaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti?

    ‘‘အနိစ္စံ, ဘန္တေ’’။ပေ.။။

    ‘‘Aniccaṃ, bhante’’…pe….

    ‘‘ဇိဝ္ဟာသမ္ဖသ္သော နိစ္စော ဝာ အနိစ္စော ဝာ’’တိ?

    ‘‘Jivhāsamphasso nicco vā anicco vā’’ti?

    ‘‘အနိစ္စော, ဘန္တေ’’။ပေ.။။

    ‘‘Anicco, bhante’’…pe….

    ‘‘ယမ္ပိဒံ ဇိဝ္ဟာသမ္ဖသ္သပစ္စယာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဝေဒနာဂတံ, သညာဂတံ, သင္ခာရဂတံ, ဝိညာဏဂတံ, တမ္ပိ နိစ္စံ ဝာ အနိစ္စံ ဝာ’’တိ?

    ‘‘Yampidaṃ jivhāsamphassapaccayā uppajjati vedanāgataṃ, saññāgataṃ, saṅkhāragataṃ, viññāṇagataṃ, tampi niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti?

    ‘‘အနိစ္စံ, ဘန္တေ’’။

    ‘‘Aniccaṃ, bhante’’.

    ‘‘ယံ ပနာနိစ္စံ ဒုက္ခံ ဝာ တံ သုခံ ဝာ’’တိ?

    ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā’’ti?

    ‘‘ဒုက္ခံ, ဘန္တေ’’။

    ‘‘Dukkhaṃ, bhante’’.

    ‘‘ယံ ပနာနိစ္စံ ဒုက္ခံ ဝိပရိဏာမဓမ္မံ, ကလ္လံ နု တံ သမနုပသ္သိတုံ – ‘ဧတံ မမ, ဧသောဟမသ္မိ, ဧသော မေ အတ္တာ’’’တိ?

    ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ – ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’’’ti?

    ‘‘နော ဟေတံ, ဘန္တေ’’။ပေ.။။

    ‘‘No hetaṃ, bhante’’…pe….

    ‘‘မနော နိစ္စော ဝာ အနိစ္စော ဝာ’’တိ?

    ‘‘Mano nicco vā anicco vā’’ti?

    ‘‘အနိစ္စော, ဘန္တေ’’။

    ‘‘Anicco, bhante’’.

    ‘‘ယံ ပနာနိစ္စံ ဒုက္ခံ ဝာ တံ သုခံ ဝာတိ?

    ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vāti?

    ‘‘ဒုက္ခံ, ဘန္တေ’’။

    ‘‘Dukkhaṃ, bhante’’.

    ‘‘ယံ ပနာနိစ္စံ ဒုက္ခံ ဝိပရိဏာမဓမ္မံ, ကလ္လံ နု တံ သမနုပသ္သိတုံ ‘ဧတံ မမ, ဧသောဟမသ္မိ, ဧသော မေ အတ္တာ’’’တိ?

    ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’’’ti?

    ‘‘နော ဟေတံ, ဘန္တေ’’။

    ‘‘No hetaṃ, bhante’’.

    ‘‘ဓမ္မာ နိစ္စာ ဝာ အနိစ္စာ ဝာ’’တိ?

    ‘‘Dhammā niccā vā aniccā vā’’ti?

    ‘‘အနိစ္စာ, ဘန္တေ’’။ပေ.။။

    ‘‘Aniccā, bhante’’…pe….

    ‘‘မနောဝိညာဏံ နိစ္စံ ဝာ အနိစ္စံ ဝာ’’တိ?

    ‘‘Manoviññāṇaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti?

    ‘‘အနိစ္စံ, ဘန္တေ’’။ပေ.။။

    ‘‘Aniccaṃ, bhante’’…pe….

    ‘‘မနောသမ္ဖသ္သော နိစ္စော ဝာ အနိစ္စော ဝာ’’တိ?

    ‘‘Manosamphasso nicco vā anicco vā’’ti?

    ‘‘အနိစ္စော, ဘန္တေ’’။ပေ.။။

    ‘‘Anicco, bhante’’…pe….

    ‘‘ယမ္ပိဒံ မနောသမ္ဖသ္သပစ္စယာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဝေဒနာဂတံ, သညာဂတံ, သင္ခာရဂတံ, ဝိညာဏဂတံ, တမ္ပိ နိစ္စံ ဝာ အနိစ္စံ ဝာ’’တိ?

    ‘‘Yampidaṃ manosamphassapaccayā uppajjati vedanāgataṃ, saññāgataṃ, saṅkhāragataṃ, viññāṇagataṃ, tampi niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti?

    ‘‘အနိစ္စံ, ဘန္တေ’’။

    ‘‘Aniccaṃ, bhante’’.

    ‘‘ယံ ပနာနိစ္စံ ဒုက္ခံ ဝာ တံ သုခံ ဝာ’’တိ?

    ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā’’ti?

    ‘‘ဒုက္ခံ, ဘန္တေ’’။

    ‘‘Dukkhaṃ, bhante’’.

    ‘‘ယံ ပနာနိစ္စံ ဒုက္ခံ ဝိပရိဏာမဓမ္မံ, ကလ္လံ နု တံ သမနုပသ္သိတုံ – ‘ဧတံ မမ, ဧသောဟမသ္မိ, ဧသော မေ အတ္တာ’’’တိ?

    ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ – ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’’’ti?

    ‘‘နော ဟေတံ, ဘန္တေ’’။

    ‘‘No hetaṃ, bhante’’.

    ‘‘ဧဝံ ပသ္သံ, ရာဟုလ, သုတဝာ အရိယသာဝကော စက္ခုသ္မိမ္ပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, ရူပေသုပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, စက္ခုဝိညာဏေပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, စက္ခုသမ္ဖသ္သေပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, ယမ္ပိဒံ စက္ခုသမ္ဖသ္သပစ္စယာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဝေဒနာဂတံ သညာဂတံ သင္ခာရဂတံ ဝိညာဏဂတံ တသ္မိမ္ပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ။ပေ.။ ဇိဝ္ဟာယပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, ရသေသုပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, ဇိဝ္ဟာဝိညာဏေပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, ဇိဝ္ဟာသမ္ဖသ္သေပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, ယမ္ပိဒံ ဇိဝ္ဟာသမ္ဖသ္သပစ္စယာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဝေဒနာဂတံ သညာဂတံ သင္ခာရဂတံ ဝိညာဏဂတံ တသ္မိမ္ပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ။ပေ.။။

    ‘‘Evaṃ passaṃ, rāhula, sutavā ariyasāvako cakkhusmimpi nibbindati, rūpesupi nibbindati, cakkhuviññāṇepi nibbindati, cakkhusamphassepi nibbindati, yampidaṃ cakkhusamphassapaccayā uppajjati vedanāgataṃ saññāgataṃ saṅkhāragataṃ viññāṇagataṃ tasmimpi nibbindati…pe… jivhāyapi nibbindati, rasesupi nibbindati, jivhāviññāṇepi nibbindati, jivhāsamphassepi nibbindati, yampidaṃ jivhāsamphassapaccayā uppajjati vedanāgataṃ saññāgataṃ saṅkhāragataṃ viññāṇagataṃ tasmimpi nibbindati…pe….

    ‘‘မနသ္မိမ္ပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, ဓမ္မေသုပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, မနောဝိညာဏေပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, မနောသမ္ဖသ္သေပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, ယမ္ပိဒံ မနောသမ္ဖသ္သပစ္စယာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဝေဒနာဂတံ သညာဂတံ သင္ခာရဂတံ ဝိညာဏဂတံ တသ္မိမ္ပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ။ နိဗ္ဗိန္ဒံ ဝိရဇ္ဇတိ; ဝိရာဂာ ဝိမုစ္စတိ; ဝိမုတ္တသ္မိံ ဝိမုတ္တမိတိ ဉာဏံ ဟောတိ။ ‘ခီဏာ ဇာတိ, ဝုသိတံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ, ကတံ ကရဏီယံ, နာပရံ ဣတ္ထတ္တာယာ’တိ ပဇာနာတီ’’တိ။

    ‘‘Manasmimpi nibbindati, dhammesupi nibbindati, manoviññāṇepi nibbindati, manosamphassepi nibbindati, yampidaṃ manosamphassapaccayā uppajjati vedanāgataṃ saññāgataṃ saṅkhāragataṃ viññāṇagataṃ tasmimpi nibbindati. Nibbindaṃ virajjati; virāgā vimuccati; vimuttasmiṃ vimuttamiti ñāṇaṃ hoti. ‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti pajānātī’’ti.

    ဣဒမဝောစ ဘဂဝာ။ အတ္တမနော အာယသ္မာ ရာဟုလော ဘဂဝတော ဘာသိတံ အဘိနန္ဒိ။ ဣမသ္မိဉ္စ ပန ဝေယ္ယာကရဏသ္မိံ ဘညမာနေ အာယသ္မတော ရာဟုလသ္သ အနုပာဒာယ အာသဝေဟိ စိတ္တံ ဝိမုစ္စိ။ အနေကာနဉ္စ ဒေဝတာသဟသ္သာနံ ဝိရဇံ ဝီတမလံ ဓမ္မစက္ခုံ ဥဒပာဒိ – ‘‘ယံ ကိဉ္စိ သမုဒယဓမ္မံ, သဗ္ဗံ တံ နိရောဓဓမ္မ’’န္တိ။ အဋ္ဌမံ။

    Idamavoca bhagavā. Attamano āyasmā rāhulo bhagavato bhāsitaṃ abhinandi. Imasmiñca pana veyyākaraṇasmiṃ bhaññamāne āyasmato rāhulassa anupādāya āsavehi cittaṃ vimucci. Anekānañca devatāsahassānaṃ virajaṃ vītamalaṃ dhammacakkhuṃ udapādi – ‘‘yaṃ kiñci samudayadhammaṃ, sabbaṃ taṃ nirodhadhamma’’nti. Aṭṭhamaṃ.







    Footnotes:
    1. (တံ ကိံ မညသိ) ဧဝမိတရေသုပိ (မ. နိ. ၃.၄၁၆-၄၁၇)
    2. (taṃ kiṃ maññasi) evamitaresupi (ma. ni. 3.416-417)



    Related texts:



    အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / သံယုတ္တနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ၈. ရာဟုလောဝာဒသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 8. Rāhulovādasuttavaṇṇanā

    ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / သံယုတ္တနိကာယ (ဋီကာ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ၈. ရာဟုလောဝာဒသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 8. Rāhulovādasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact