| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ • Saṃyuttanikāya |
၆. ရောဟိတသ္သသုတ္တံ
6. Rohitassasuttaṃ
၁၀၇. သာဝတ္ထိနိဒာနံ။ ဧကမန္တံ ဌိတော ခော ရောဟိတသ္သော ဒေဝပုတ္တော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ယတ္ထ နု ခော, ဘန္တေ, န ဇာယတိ န ဇီယတိ န မီယတိ 1 န စဝတိ န ဥပပဇ္ဇတိ, သက္ကာ နု ခော သော, ဘန္တေ, ဂမနေန လောကသ္သ အန္တော ဉာတုံ ဝာ ဒဋ္ဌုံ ဝာ ပာပုဏိတုံ ဝာ’’တိ? ‘‘ယတ္ထ ခော, အာဝုသော, န ဇာယတိ န ဇီယတိ န မီယတိ န စဝတိ န ဥပပဇ္ဇတိ, နာဟံ တံ ဂမနေန လောကသ္သ အန္တံ ဉာတေယ္ယံ ဒဋ္ဌေယ္ယံ ပတ္တေယ္ယန္တိ ဝဒာမီ’’တိ။
107. Sāvatthinidānaṃ. Ekamantaṃ ṭhito kho rohitasso devaputto bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘yattha nu kho, bhante, na jāyati na jīyati na mīyati 2 na cavati na upapajjati, sakkā nu kho so, bhante, gamanena lokassa anto ñātuṃ vā daṭṭhuṃ vā pāpuṇituṃ vā’’ti? ‘‘Yattha kho, āvuso, na jāyati na jīyati na mīyati na cavati na upapajjati, nāhaṃ taṃ gamanena lokassa antaṃ ñāteyyaṃ daṭṭheyyaṃ patteyyanti vadāmī’’ti.
‘‘အစ္ဆရိယံ, ဘန္တေ, အဗ္ဘုတံ, ဘန္တေ! ယာဝသုဘာသိတမိဒံ, ဘန္တေ, ဘဂဝတာ – ‘ယတ္ထ ခော, အာဝုသော, န ဇာယတိ န ဇီယတိ န မီယတိ န စဝတိ န ဥပပဇ္ဇတိ, နာဟံ တံ ဂမနေန လောကသ္သ အန္တံ ဉာတေယ္ယံ ဒဋ္ဌေယ္ယံ ပတ္တေယ္ယန္တိ ဝဒာမီ’တိ။
‘‘Acchariyaṃ, bhante, abbhutaṃ, bhante! Yāvasubhāsitamidaṃ, bhante, bhagavatā – ‘yattha kho, āvuso, na jāyati na jīyati na mīyati na cavati na upapajjati, nāhaṃ taṃ gamanena lokassa antaṃ ñāteyyaṃ daṭṭheyyaṃ patteyyanti vadāmī’ti.
‘‘ဘူတပုဗ္ဗာဟံ, ဘန္တေ, ရောဟိတသ္သော နာမ ဣသိ အဟောသိံ ဘောဇပုတ္တော ဣဒ္ဓိမာ ဝေဟာသင္ဂမော။ တသ္သ မယ္ဟံ, ဘန္တေ, ဧဝရူပော ဇဝော အဟောသိ; သေယ္ယထာပိ နာမ ဒဠ္ဟဓမ္မာ 3 ဓနုဂ္ဂဟော သုသိက္ခိတော ကတဟတ္ထော ကတယောဂ္ဂော ကတူပာသနော လဟုကေန အသနေန အပ္ပကသိရေနေဝ တိရိယံ တာလစ္ဆာယံ အတိပာတေယ္ယ။ တသ္သ မယ္ဟံ, ဘန္တေ, ဧဝရူပော ပဒဝီတိဟာရော အဟောသိ; သေယ္ယထာပိ နာမ ပုရတ္ထိမာ သမုဒ္ဒာ ပစ္ဆိမော သမုဒ္ဒော။ တသ္သ မယ္ဟံ, ဘန္တေ, ဧဝရူပံ ဣစ္ဆာဂတံ ဥပ္ပဇ္ဇိ – ‘အဟံ ဂမနေန လောကသ္သ အန္တံ ပာပုဏိသ္သာမီ’တိ။ သော ခ္ဝာဟံ, ဘန္တေ, ဧဝရူပေန ဇဝေန သမန္နာဂတော ဧဝရူပေန စ ပဒဝီတိဟာရေန အညတ္ရေဝ အသိတ-ပီတ-ခာယိတ-သာယိတာ အညတ္ရ ဥစ္စာရ-ပသ္သာဝကမ္မာ အညတ္ရ နိဒ္ဒာကိလမထပဋိဝိနောဒနာ ဝသ္သသတာယုကော ဝသ္သသတဇီဝီ ဝသ္သသတံ ဂန္တ္ဝာ အပ္ပတ္ဝာဝ လောကသ္သ အန္တံ အန္တရာဝ ကာလင္ကတော။
‘‘Bhūtapubbāhaṃ, bhante, rohitasso nāma isi ahosiṃ bhojaputto iddhimā vehāsaṅgamo. Tassa mayhaṃ, bhante, evarūpo javo ahosi; seyyathāpi nāma daḷhadhammā 4 dhanuggaho susikkhito katahattho katayoggo katūpāsano lahukena asanena appakasireneva tiriyaṃ tālacchāyaṃ atipāteyya. Tassa mayhaṃ, bhante, evarūpo padavītihāro ahosi; seyyathāpi nāma puratthimā samuddā pacchimo samuddo. Tassa mayhaṃ, bhante, evarūpaṃ icchāgataṃ uppajji – ‘ahaṃ gamanena lokassa antaṃ pāpuṇissāmī’ti. So khvāhaṃ, bhante, evarūpena javena samannāgato evarūpena ca padavītihārena aññatreva asita-pīta-khāyita-sāyitā aññatra uccāra-passāvakammā aññatra niddākilamathapaṭivinodanā vassasatāyuko vassasatajīvī vassasataṃ gantvā appatvāva lokassa antaṃ antarāva kālaṅkato.
‘‘အစ္ဆရိယံ, ဘန္တေ, အဗ္ဘုတံ, ဘန္တေ! ယာဝသုဘာသိတမိဒံ, ဘန္တေ, ဘဂဝတာ – ‘ယတ္ထ ခော, အာဝုသော, န ဇာယတိ န ဇီယတိ န မီယတိ န စဝတိ န ဥပပဇ္ဇတိ, နာဟံ တံ ဂမနေန လောကသ္သ အန္တံ ဉာတေယ္ယံ ဒဋ္ဌေယ္ယံ ပတ္တေယ္ယန္တိ ဝဒာမီ’’’တိ။
‘‘Acchariyaṃ, bhante, abbhutaṃ, bhante! Yāvasubhāsitamidaṃ, bhante, bhagavatā – ‘yattha kho, āvuso, na jāyati na jīyati na mīyati na cavati na upapajjati, nāhaṃ taṃ gamanena lokassa antaṃ ñāteyyaṃ daṭṭheyyaṃ patteyyanti vadāmī’’’ti.
‘‘န ခော ပနာဟံ, အာဝုသော, အပ္ပတ္ဝာ လောကသ္သ အန္တံ ဒုက္ခသ္သ အန္တကိရိယံ ဝဒာမိ။ အပိ စ ခ္ဝာဟံ, အာဝုသော, ဣမသ္မိံယေဝ ဗ္ယာမမတ္တေ ကဠေဝရေ သသညိမ္ဟိ သမနကေ လောကဉ္စ ပညပေမိ လောကသမုဒယဉ္စ လောကနိရောဓဉ္စ လောကနိရောဓဂာမိနိဉ္စ ပဋိပဒန္တိ။
‘‘Na kho panāhaṃ, āvuso, appatvā lokassa antaṃ dukkhassa antakiriyaṃ vadāmi. Api ca khvāhaṃ, āvuso, imasmiṃyeva byāmamatte kaḷevare sasaññimhi samanake lokañca paññapemi lokasamudayañca lokanirodhañca lokanirodhagāminiñca paṭipadanti.
‘‘ဂမနေန န ပတ္တဗ္ဗော၊ လောကသ္သန္တော ကုဒာစနံ။
‘‘Gamanena na pattabbo, lokassanto kudācanaṃ;
န စ အပ္ပတ္ဝာ လောကန္တံ၊ ဒုက္ခာ အတ္ထိ ပမောစနံ။
Na ca appatvā lokantaṃ, dukkhā atthi pamocanaṃ.
‘‘တသ္မာ ဟဝေ လောကဝိဒူ သုမေဓော၊
‘‘Tasmā have lokavidū sumedho,
လောကန္တဂူ ဝုသိတဗ္ရဟ္မစရိယော။
Lokantagū vusitabrahmacariyo;
လောကသ္သ အန္တံ သမိတာဝိ ဉတ္ဝာ၊
Lokassa antaṃ samitāvi ñatvā,
နာသီသတိ လောကမိမံ ပရဉ္စာ’’တိ။
Nāsīsati lokamimaṃ parañcā’’ti.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / သံယုတ္တနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ၆. ရောဟိတသ္သသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 6. Rohitassasuttavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / သံယုတ္တနိကာယ (ဋီကာ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ၆. ရောဟိတသ္သသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 6. Rohitassasuttavaṇṇanā
