Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / ඉතිවුත්‌තක-අට්‌ඨකථා • Itivuttaka-aṭṭhakathā

    7. සබ්‌බපරිඤ්‌ඤාසුත්‌තවණ්‌ණනා

    7. Sabbapariññāsuttavaṇṇanā

    7. සත්‌තමෙ සබ්‌බන්‌ති අනවසෙසං. අනවසෙසවාචකො හි අයං සබ්‌බ-සද්‌දො. සො යෙන යෙන සම්‌බන්‌ධං ගච්‌ඡති, තස්‌ස තස්‌ස අනවසෙසතං දීපෙති; යථා ‘‘සබ්‌බං රූපං, සබ්‌බා වෙදනා, සබ්‌බසක්‌කායපරියාපන්‌නෙසු ධම්‌මෙසූ’’ති. සො පනායං සබ්‌බ-සද්‌දො සප්‌පදෙසනිප්‌පදෙසවිසයතාය දුවිධො. තථා හෙස සබ්‌බසබ්‌බං, පදෙසසබ්‌බං, ආයතනසබ්‌බං, සක්‌කායසබ්‌බන්‌ති චතූසු විසයෙසු දිට්‌ඨප්‌පයොගො. තත්‌ථ ‘‘සබ්‌බෙ ධම්‌මා සබ්‌බාකාරෙන බුද්‌ධස්‌ස භගවතො ඤාණමුඛෙ ආපාථමාගච්‌ඡන්‌තී’’තිආදීසු (චූළනි. මොඝරාජමාණවපුච්‌ඡානිද්‌දෙස 85) සබ්‌බසබ්‌බස්‌මිං ආගතො. ‘‘සබ්‌බෙසං වො, සාරිපුත්‌තා, සුභාසිතං පරියායෙනා’’තිආදීසු (ම. නි. 1.345) පදෙසසබ්‌බස්‌මිං. ‘‘සබ්‌බං වො, භික්‌ඛවෙ, දෙසෙස්‌සාමි, චක්‌ඛුඤ්‌චෙව රූපඤ්‌ච…පෙ.…. මනඤ්‌චෙව ධම්‌මෙ චා’’ති (සං. නි. 4.23-25) එත්‌ථ ආයතනසබ්‌බස්‌මිං. ‘‘සබ්‌බධම්‌මමූලපරියායං වො, භික්‌ඛවෙ, දෙසෙස්‌සාමී’’තිආදීසු (ම. නි. 1.1) සක්‌කායසබ්‌බස්‌මිං. තත්‌ථ සබ්‌බසබ්‌බස්‌මිං ආගතො නිප්‌පදෙසවිසයො, ඉතරෙසු තීසුපි ආගතො සප්‌පදෙසවිසයො . ඉධ පන සක්‌කායසබ්‌බස්‌මිං වෙදිතබ්‌බො. විපස්‌සනාය ආරම්‌මණභූතා තෙභූමකධම්‌මා හි ඉධ ‘‘සබ්‌බ’’න්‌ති අනවසෙසතො ගහිතා.

    7. Sattame sabbanti anavasesaṃ. Anavasesavācako hi ayaṃ sabba-saddo. So yena yena sambandhaṃ gacchati, tassa tassa anavasesataṃ dīpeti; yathā ‘‘sabbaṃ rūpaṃ, sabbā vedanā, sabbasakkāyapariyāpannesu dhammesū’’ti. So panāyaṃ sabba-saddo sappadesanippadesavisayatāya duvidho. Tathā hesa sabbasabbaṃ, padesasabbaṃ, āyatanasabbaṃ, sakkāyasabbanti catūsu visayesu diṭṭhappayogo. Tattha ‘‘sabbe dhammā sabbākārena buddhassa bhagavato ñāṇamukhe āpāthamāgacchantī’’tiādīsu (cūḷani. mogharājamāṇavapucchāniddesa 85) sabbasabbasmiṃ āgato. ‘‘Sabbesaṃ vo, sāriputtā, subhāsitaṃ pariyāyenā’’tiādīsu (ma. ni. 1.345) padesasabbasmiṃ. ‘‘Sabbaṃ vo, bhikkhave, desessāmi, cakkhuñceva rūpañca…pe…. Manañceva dhamme cā’’ti (saṃ. ni. 4.23-25) ettha āyatanasabbasmiṃ. ‘‘Sabbadhammamūlapariyāyaṃ vo, bhikkhave, desessāmī’’tiādīsu (ma. ni. 1.1) sakkāyasabbasmiṃ. Tattha sabbasabbasmiṃ āgato nippadesavisayo, itaresu tīsupi āgato sappadesavisayo . Idha pana sakkāyasabbasmiṃ veditabbo. Vipassanāya ārammaṇabhūtā tebhūmakadhammā hi idha ‘‘sabba’’nti anavasesato gahitā.

    අනභිජානන්‌ති ‘‘ඉමෙ ධම්‌මා කුසලා, ඉමෙ අකුසලා, ඉමෙ සාවජ්‌ජා, ඉමෙ අනවජ්‌ජා’’තිආදිනා ‘‘ඉමෙ පඤ්‌චක්‌ඛන්‌ධා, ඉමානි ද්‌වාදසායතනානි, ඉමා අට්‌ඨාරස ධාතුයො, ඉදං දුක්‌ඛං අරියසච්‌චං, අයං දුක්‌ඛසමුදයො අරියසච්‌ච’’න්‌ති ච ආදිනා සබ්‌බෙ අභිඤ්‌ඤෙය්‍යෙ ධම්‌මෙ අවිපරීතසභාවතො අනභිජානන්‌තො අභිවිසිට්‌ඨෙන ඤාණෙන න ජානන්‌තො. අපරිජානන්‌ති න පරිජානන්‌තො. යො හි සබ්‌බං තෙභූමකධම්‌මජාතං පරිජානාති, සො තීහි පරිඤ්‌ඤාහි පරිජානාති – ඤාතපරිඤ්‌ඤාය, තීරණපරිඤ්‌ඤාය, පහානපරිඤ්‌ඤාය. තත්‌ථ කතමා ඤාතපරිඤ්‌ඤා? සබ්‌බං තෙභූමකං නාමරූපං – ‘‘ඉදං රූපං, එත්‌තකං රූපං, න ඉතො භිය්‍යො. ඉදං නාමං, එත්‌තකං නාමං, න ඉතො භිය්‍යො’’ති භූතප්‌පසාදාදිප්‌පභෙදං රූපං, ඵස්‌සාදිප්‌පභෙදං නාමඤ්‌ච, ලක්‌ඛණරසපච්‌චුපට්‌ඨානපදට්‌ඨානතො වවත්‌ථපෙති. තස්‌ස අවිජ්‌ජාදිකඤ්‌ච පච්‌චයං පරිග්‌ගණ්‌හාති. අයං ඤාතපරිඤ්‌ඤා. කතමා තීරණපරිඤ්‌ඤා? එවං ඤාතං කත්‌වා තං සබ්‌බං තීරෙති අනිච්‌චතො දුක්‌ඛතො රොගතොති ද්‌වාචත්‌තාලීසාය ආකාරෙහි. අයං තීරණපරිඤ්‌ඤා. කතමා පහානපරිඤ්‌ඤා? එවං තීරයිත්‌වා අග්‌ගමග්‌ගෙන සබ්‌බස්‌මිං ඡන්‌දරාගං පජහති. අයං පහානපරිඤ්‌ඤා.

    Anabhijānanti ‘‘ime dhammā kusalā, ime akusalā, ime sāvajjā, ime anavajjā’’tiādinā ‘‘ime pañcakkhandhā, imāni dvādasāyatanāni, imā aṭṭhārasa dhātuyo, idaṃ dukkhaṃ ariyasaccaṃ, ayaṃ dukkhasamudayo ariyasacca’’nti ca ādinā sabbe abhiññeyye dhamme aviparītasabhāvato anabhijānanto abhivisiṭṭhena ñāṇena na jānanto. Aparijānanti na parijānanto. Yo hi sabbaṃ tebhūmakadhammajātaṃ parijānāti, so tīhi pariññāhi parijānāti – ñātapariññāya, tīraṇapariññāya, pahānapariññāya. Tattha katamā ñātapariññā? Sabbaṃ tebhūmakaṃ nāmarūpaṃ – ‘‘idaṃ rūpaṃ, ettakaṃ rūpaṃ, na ito bhiyyo. Idaṃ nāmaṃ, ettakaṃ nāmaṃ, na ito bhiyyo’’ti bhūtappasādādippabhedaṃ rūpaṃ, phassādippabhedaṃ nāmañca, lakkhaṇarasapaccupaṭṭhānapadaṭṭhānato vavatthapeti. Tassa avijjādikañca paccayaṃ pariggaṇhāti. Ayaṃ ñātapariññā. Katamā tīraṇapariññā? Evaṃ ñātaṃ katvā taṃ sabbaṃ tīreti aniccato dukkhato rogatoti dvācattālīsāya ākārehi. Ayaṃ tīraṇapariññā. Katamā pahānapariññā? Evaṃ tīrayitvā aggamaggena sabbasmiṃ chandarāgaṃ pajahati. Ayaṃ pahānapariññā.

    දිට්‌ඨිවිසුද්‌ධිකඞ්‌ඛාවිතරණවිසුද්‌ධියොපි ඤාතපරිඤ්‌ඤා. මග්‌ගාමග්‌ගපටිපදාඤාණදස්‌සනවිසුද්‌ධියො කලාපසම්‌මසනාදිඅනුලොමපරියොසානා වා පඤ්‌ඤා තීරණපරිඤ්‌ඤා. අරියමග්‌ගෙන පජහනං පහානපරිඤ්‌ඤා. යො සබ්‌බං පරිජානාති, සො ඉමාහි තීහි පරිඤ්‌ඤාහි පරිජානාති. ඉධ පන විරාගප්‌පහානානං පටික්‌ඛෙපවසෙන විසුං ගහිතත්‌තා ඤාතපරිඤ්‌ඤාය තීරණපරිඤ්‌ඤාය ච වසෙන පරිජානනා වෙදිතබ්‌බා. යො පනෙවං න පරිජානාති, තං සන්‌ධාය වුත්‌තං ‘‘අපරිජාන’’න්‌ති.

    Diṭṭhivisuddhikaṅkhāvitaraṇavisuddhiyopi ñātapariññā. Maggāmaggapaṭipadāñāṇadassanavisuddhiyo kalāpasammasanādianulomapariyosānā vā paññā tīraṇapariññā. Ariyamaggena pajahanaṃ pahānapariññā. Yo sabbaṃ parijānāti, so imāhi tīhi pariññāhi parijānāti. Idha pana virāgappahānānaṃ paṭikkhepavasena visuṃ gahitattā ñātapariññāya tīraṇapariññāya ca vasena parijānanā veditabbā. Yo panevaṃ na parijānāti, taṃ sandhāya vuttaṃ ‘‘aparijāna’’nti.

    තත්‌ථ චිත්‌තං අවිරාජයන්‌ති තස්‌මිං අභිඤ්‌ඤෙය්‍යවිසෙසෙ පරිඤ්‌ඤෙය්‍යෙ අත්‌තනො චිත්‌තසන්‌තානං න විරාජයං, න විරජ්‌ජන්‌තො; යථා තත්‌ථ රාගො න හොති, එවං විරාගානුපස්‌සනං න උප්‌පාදෙන්‌තොති අත්‌ථො. අප්‌පජහන්‌ති විපස්‌සනාපඤ්‌ඤාසහිතාය මග්‌ගපඤ්‌ඤාය තත්‌ථ පහාතබ්‌බයුත්‌තකං කිලෙසවට්‌ටං අනවසෙසතො න පජහන්‌තො. යථා චෙතං, එවං අභිජානනාදයොපි මිස්‌සකමග්‌ගවසෙන වෙදිතබ්‌බා. පුබ්‌බභාගෙ හි නානාචිත්‌තවසෙන ඤාතතීරණපහානපරිඤ්‌ඤාහි කමෙන අභිජානනාදීනි සම්‌පාදෙත්‌වා මග්‌ගකාලෙ එකක්‌ඛණෙනෙව කිච්‌චවසෙන තං සබ්‌බං නිප්‌ඵාදෙන්‌තං එකමෙව ඤාණං පවත්‌තතීති. අභබ්‌බො දුක්‌ඛක්‌ඛයායාති නිබ්‌බානාය සකලස්‌ස වට්‌ටදුක්‌ඛස්‌ස ඛෙපනාය න භබ්‌බො, නාලං න සමත්‌ථොති අත්‌ථො.

    Tattha cittaṃ avirājayanti tasmiṃ abhiññeyyavisese pariññeyye attano cittasantānaṃ na virājayaṃ, na virajjanto; yathā tattha rāgo na hoti, evaṃ virāgānupassanaṃ na uppādentoti attho. Appajahanti vipassanāpaññāsahitāya maggapaññāya tattha pahātabbayuttakaṃ kilesavaṭṭaṃ anavasesato na pajahanto. Yathā cetaṃ, evaṃ abhijānanādayopi missakamaggavasena veditabbā. Pubbabhāge hi nānācittavasena ñātatīraṇapahānapariññāhi kamena abhijānanādīni sampādetvā maggakāle ekakkhaṇeneva kiccavasena taṃ sabbaṃ nipphādentaṃ ekameva ñāṇaṃ pavattatīti. Abhabbo dukkhakkhayāyāti nibbānāya sakalassa vaṭṭadukkhassa khepanāya na bhabbo, nālaṃ na samatthoti attho.

    සබ්‌බඤ්‌ච ඛොති එත්‌ථ -සද්‌දො බ්‍යතිරෙකෙ, ඛො-සද්‌දො අවධාරණෙ. තදුභයෙන අභිජානනාදිතො ලද්‌ධබ්‌බං විසෙසං දුක්‌ඛක්‌ඛයස්‌ස ච එකන්‌තකාරණං දීපෙති. අභිජානනාදීසු යං වත්‌තබ්‌බං, තං වුත්‌තමෙව. තත්‌ථ පන පටික්‌ඛෙපවසෙන වුත්‌තං, ඉධ විධානවසෙන වෙදිතබ්‌බං. අයමෙව විසෙසො. අපිච අභිජානන්‌ති උපාදානක්‌ඛන්‌ධපඤ්‌චකසඞ්‌ඛාතං සක්‌කායසබ්‌බං සරූපතො පච්‌චයතො ච ඤාණස්‌ස අභිමුඛීකරණවසෙන අභිජානන්‌තො හුත්‌වා අභාවාකාරාදිපරිග්‌ගහෙන තං අනිච්‌චාදිලක්‌ඛණෙහි පරිච්‌ඡිජ්‌ජමානවසෙන පරිජානන්‌තො. විරාජයන්‌ති සම්‌මදෙවස්‌ස අනිච්‌චතාදිඅවබොධෙන උප්‌පන්‌නභයාදීනවනිබ්‌බිදාදිඤාණානුභාවෙන අත්‌තනො චිත්‌තං විරත්‌තං කරොන්‌තො තත්‌ථ අණුමත්‌තම්‌පි රාගං අනුප්‌පාදෙන්‌තො. පජහන්‌ති වුට්‌ඨානගාමිනිවිපස්‌සනාසහිතාය මග්‌ගපඤ්‌ඤාය සමුදයපක්‌ඛියං කිලෙසවට්‌ටං පජහන්‌තො සමුච්‌ඡින්‌දන්‌තො. භබ්‌බො දුක්‌ඛක්‌ඛයායාති එවං කිලෙසමලප්‌පහානෙනෙව සබ්‌බස්‌ස කම්‌මවට්‌ටස්‌ස පරික්‌ඛීණත්‌තා අනවසෙසවිපාකවට්‌ටඛෙපනාය සකලසංසාරවට්‌ටදුක්‌ඛපරික්‌ඛයභූතාය වා අනුපාදිසෙසාය නිබ්‌බානධාතුයා භබ්‌බො එකන්‌තෙනෙතං පාපුණිතුන්‌ති එවමෙත්‌ථ අත්‌ථො දට්‌ඨබ්‌බො.

    Sabbañca khoti ettha ca-saddo byatireke, kho-saddo avadhāraṇe. Tadubhayena abhijānanādito laddhabbaṃ visesaṃ dukkhakkhayassa ca ekantakāraṇaṃ dīpeti. Abhijānanādīsu yaṃ vattabbaṃ, taṃ vuttameva. Tattha pana paṭikkhepavasena vuttaṃ, idha vidhānavasena veditabbaṃ. Ayameva viseso. Apica abhijānanti upādānakkhandhapañcakasaṅkhātaṃ sakkāyasabbaṃ sarūpato paccayato ca ñāṇassa abhimukhīkaraṇavasena abhijānanto hutvā abhāvākārādipariggahena taṃ aniccādilakkhaṇehi paricchijjamānavasena parijānanto. Virājayanti sammadevassa aniccatādiavabodhena uppannabhayādīnavanibbidādiñāṇānubhāvena attano cittaṃ virattaṃ karonto tattha aṇumattampi rāgaṃ anuppādento. Pajahanti vuṭṭhānagāminivipassanāsahitāya maggapaññāya samudayapakkhiyaṃ kilesavaṭṭaṃ pajahanto samucchindanto. Bhabbo dukkhakkhayāyāti evaṃ kilesamalappahāneneva sabbassa kammavaṭṭassa parikkhīṇattā anavasesavipākavaṭṭakhepanāya sakalasaṃsāravaṭṭadukkhaparikkhayabhūtāya vā anupādisesāya nibbānadhātuyā bhabbo ekantenetaṃ pāpuṇitunti evamettha attho daṭṭhabbo.

    යො සබ්‌බං සබ්‌බතො ඤත්‌වාති යො යුත්‌තයොගො ආරද්‌ධවිපස්‌සකො සබ්‌බං තෙභූමකධම්‌මජාතං සබ්‌බතො සබ්‌බභාගෙන කුසලාදික්‌ඛන්‌ධාදිවිභාගතො දුක්‌ඛාදිපීළනාදිවිභාගතො ච. අථ වා සබ්‌බතොති සබ්‌බස්‌මා කක්‌ඛළඵුසනාදිලක්‌ඛණාදිතො අනිච්‌චාදිතො චාති සබ්‌බාකාරතො ජානිත්‌වා විපස්‌සනාපුබ්‌බඞ්‌ගමෙන මග්‌ගඤාණෙන පටිවිජ්‌ඣිත්‌වා, විපස්‌සනාඤාණෙනෙව වා ජානනහෙතු. සබ්‌බත්‌ථෙසු න රජ්‌ජතීති සබ්‌බෙසු අතීතාදිවසෙන අනෙකභෙදභින්‌නෙසු සක්‌කායධම්‌මෙසු න රජ්‌ජති, අරියමග්‌ගාධිගමෙන රාගං න ජනෙති. ඉමිනාස්‌ස තණ්‌හාගාහස්‌ස අභාවං දස්‌සෙන්‌තො තං නිමිත්‌තත්‌තා දිට්‌ඨමානග්‌ගාහානං ‘‘එතං මම එසොහමස්‌මි, එසො මෙ අත්‌තා’’ති ඉමස්‌ස මිච්‌ඡාගාහත්‌තයස්‌සපි අභාවං දස්‌සෙති. ස වෙති එත්‌ථ -ඉති නිපාතමත්‌තං. වෙ-ති බ්‍යත්‌තං, එකංසෙනාති වා එතස්‌මිං අත්‌ථෙ නිපාතො. සබ්‌බපරිඤ්‌ඤාති සබ්‌බපරිජානනතො, යථාවුත්‌තස්‌ස සබ්‌බස්‌ස අභිසමයවසෙන පරිජානනතො. සොති යථාවුත්‌තො යොගාවචරො, අරියො එව වා. සබ්‌බදුක්‌ඛමුපච්‌චගාති සබ්‌බං වට්‌ටදුක්‌ඛං අච්‌චගා අතික්‌කමි, සමතික්‌කමීති අත්‌ථො.

    Yo sabbaṃ sabbato ñatvāti yo yuttayogo āraddhavipassako sabbaṃ tebhūmakadhammajātaṃ sabbato sabbabhāgena kusalādikkhandhādivibhāgato dukkhādipīḷanādivibhāgato ca. Atha vā sabbatoti sabbasmā kakkhaḷaphusanādilakkhaṇādito aniccādito cāti sabbākārato jānitvā vipassanāpubbaṅgamena maggañāṇena paṭivijjhitvā, vipassanāñāṇeneva vā jānanahetu. Sabbatthesu na rajjatīti sabbesu atītādivasena anekabhedabhinnesu sakkāyadhammesu na rajjati, ariyamaggādhigamena rāgaṃ na janeti. Imināssa taṇhāgāhassa abhāvaṃ dassento taṃ nimittattā diṭṭhamānaggāhānaṃ ‘‘etaṃ mama esohamasmi, eso me attā’’ti imassa micchāgāhattayassapi abhāvaṃ dasseti. Sa veti ettha sa-iti nipātamattaṃ. Ve-ti byattaṃ, ekaṃsenāti vā etasmiṃ atthe nipāto. Sabbapariññāti sabbaparijānanato, yathāvuttassa sabbassa abhisamayavasena parijānanato. Soti yathāvutto yogāvacaro, ariyo eva vā. Sabbadukkhamupaccagāti sabbaṃ vaṭṭadukkhaṃ accagā atikkami, samatikkamīti attho.

    සත්‌තමසුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.

    Sattamasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / ඛුද්‌දකනිකාය • Khuddakanikāya / ඉතිවුත්‌තකපාළි • Itivuttakapāḷi / 7. සබ්‌බපරිඤ්‌ඤාසුත්‌තං • 7. Sabbapariññāsuttaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact