| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ဒ္ဝေမာတိကာပာဠိ • Dvemātikāpāḷi |
၈. သဟဓမ္မိကဝဂ္ဂော
8. Sahadhammikavaggo
၁. သဟဓမ္မိကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
1. Sahadhammikasikkhāpadavaṇṇanā
သဟဓမ္မိကဝဂ္ဂသ္သ ပဌမေ သဟဓမ္မိကံ ဝုစ္စမာနောတိ ဣမသ္သတ္ထော ဒုဗ္ဗစသိက္ခာပဒေ ဝုတ္တော။ ဧတသ္မိံ သိက္ခာပဒေတိ ဧတသ္မိံ သိက္ခာပဒေ ယံ ဝုတ္တံ, တံ န တာဝ သိက္ခိသ္သာမီတိ အတ္ထော။ ပာစိတ္တိယန္တိ ဧတ္ထ ပန အနာဒရိယဘယာ လေသေန ဧဝံ ဝဒန္တသ္သ ဝာစာယ ဝာစာယ ပာစိတ္တိယံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ သိက္ခမာနေနာတိ ဩဝာဒံ သိရသာ သမ္ပဋိစ္ဆိတ္ဝာ သိက္ခိတုကာမေနေဝ ဟုတ္ဝာ။ အညာတဗ္ဗန္တိ အာဇာနိတဗ္ဗံ။ ပရိပုစ္ဆိတဗ္ဗန္တိ ‘‘ဣမသ္သ ကော အတ္ထော’’တိ ပရိပုစ္ဆိတဗ္ဗံ။ ပရိပဉ္ဟိတဗ္ဗန္တိ စိန္တေတဗ္ဗံ တုလယိတဗ္ဗံ။
Sahadhammikavaggassa paṭhame sahadhammikaṃ vuccamānoti imassattho dubbacasikkhāpade vutto. Etasmiṃ sikkhāpadeti etasmiṃ sikkhāpade yaṃ vuttaṃ, taṃ na tāva sikkhissāmīti attho. Pācittiyanti ettha pana anādariyabhayā lesena evaṃ vadantassa vācāya vācāya pācittiyaṃ veditabbaṃ. Sikkhamānenāti ovādaṃ sirasā sampaṭicchitvā sikkhitukāmeneva hutvā. Aññātabbanti ājānitabbaṃ. Paripucchitabbanti ‘‘imassa ko attho’’ti paripucchitabbaṃ. Paripañhitabbanti cintetabbaṃ tulayitabbaṃ.
ကောသမ္ဗိယံ ဆန္နတ္ထေရံ အာရဗ္ဘ ဧဝံ ဘဏနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ, သာဓာရဏပညတ္တိ, အနာဏတ္တိကံ , တိကပာစိတ္တိယံ, အနုပသမ္ပန္နေ တိကဒုက္ကဋံ, ဥဘောဟိပိ ‘‘ဣဒံ န သလ္လေခာယာ’’တိအာဒိနာ (ပာစိ. ၄၃၆) နယေနေဝ အပ္ပညတ္တေန ဝုစ္စမာနသ္သာပိ ဧဝံ ဝဒတော ဒုက္ကဋမေဝ။ ‘‘ဇာနိသ္သာမိ သိက္ခိသ္သာမီ’’တိ ဘဏန္တသ္သ, ဥမ္မတ္တကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ ဥပသမ္ပန္နသ္သ ပညတ္တေန ဝစနံ, အသိက္ခိတုကာမတာယ ဧဝံ ဝစနန္တိ ဣမာနေတ္ထ ဒ္ဝေ အင္ဂာနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ အဒိန္နာဒာနသဒိသာနိ, ဣဒံ ပန ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
Kosambiyaṃ channattheraṃ ārabbha evaṃ bhaṇanavatthusmiṃ paññattaṃ, sādhāraṇapaññatti, anāṇattikaṃ , tikapācittiyaṃ, anupasampanne tikadukkaṭaṃ, ubhohipi ‘‘idaṃ na sallekhāyā’’tiādinā (pāci. 436) nayeneva appaññattena vuccamānassāpi evaṃ vadato dukkaṭameva. ‘‘Jānissāmi sikkhissāmī’’ti bhaṇantassa, ummattakādīnañca anāpatti. Upasampannassa paññattena vacanaṃ, asikkhitukāmatāya evaṃ vacananti imānettha dve aṅgāni. Samuṭṭhānādīni adinnādānasadisāni, idaṃ pana dukkhavedananti.
သဟဓမ္မိကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Sahadhammikasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
၂. ဝိလေခနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
2. Vilekhanasikkhāpadavaṇṇanā
ဒုတိယေ ဥဒ္ဒိသ္သမာနေတိ အာစရိယေန အန္တေဝာသိကသ္သ ဝုစ္စမာနေ ဝာ သဇ္ဈာယဝသေန ပရိဝတ္တိယမာနေ ဝာ။ ခုဒ္ဒာနုခုဒ္ဒကေဟီတိ ခုဒ္ဒကေဟိ စ အနုခုဒ္ဒကေဟိ စ။ ယာဝဒေဝာတိ တေသံ သံဝတ္တနမရိယာဒပရိစ္ဆေဒဝစနံ။ ဣဒံ ဝုတ္တံ ဟောတိ – ဧတာနိ ဟိ ယေ ဥဒ္ဒိသန္တိ ဝာ ဥဒ္ဒိသာပေန္တိ ဝာ သဇ္ဈာယန္တိ ဝာ, တေသံ တာဝ သံဝတ္တန္တိ, ယာဝ ‘‘ကပ္ပတိ နု ခော, န ကပ္ပတိ နု ခော’’တိ ကုက္ကုစ္စဝိပ္ပဋိသာရော, ဝိဟေသာ, ဝိစိကိစ္ဆာ မနောဝိလေခာ စ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိယေဝ။ အထ ဝာ ယာဝဒေဝာတိ အတိသယဝဝတ္ထာပနံ။ တသ္သ ‘သံဝတ္တန္တီ’တိဣမိနာ သမ္ဗန္ဓော, ကုက္ကုစ္စာယ ဝိဟေသာယ ဝိလေခာယ အတိဝိယ သံဝတ္တန္တိယေဝာတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ သိက္ခာပဒဝိဝဏ္ဏကေတိ ဧဝံ သိက္ခာပဒာနံ ဝိဝဏ္ဏကေ ဂရဟဏေ ပာစိတ္တိယံ ဟောတီတိ အတ္ထော။
Dutiye uddissamāneti ācariyena antevāsikassa vuccamāne vā sajjhāyavasena parivattiyamāne vā. Khuddānukhuddakehīti khuddakehi ca anukhuddakehi ca. Yāvadevāti tesaṃ saṃvattanamariyādaparicchedavacanaṃ. Idaṃ vuttaṃ hoti – etāni hi ye uddisanti vā uddisāpenti vā sajjhāyanti vā, tesaṃ tāva saṃvattanti, yāva ‘‘kappati nu kho, na kappati nu kho’’ti kukkuccavippaṭisāro, vihesā, vicikicchā manovilekhā ca uppajjantiyeva. Atha vā yāvadevāti atisayavavatthāpanaṃ. Tassa ‘saṃvattantī’tiiminā sambandho, kukkuccāya vihesāya vilekhāya ativiya saṃvattantiyevāti vuttaṃ hoti. Sikkhāpadavivaṇṇaketi evaṃ sikkhāpadānaṃ vivaṇṇake garahaṇe pācittiyaṃ hotīti attho.
သာဝတ္ထိယံ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ အာရဗ္ဘ ဝိနယဝိဝဏ္ဏနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ, သာဓာရဏပညတ္တိ, အနာဏတ္တိကံ, တိကပာစိတ္တိယံ, အနုပသမ္ပန္နသ္သ ဝိဝဏ္ဏနေ တိကဒုက္ကဋံ, ဥဘိန္နမ္ပိ အညဓမ္မဝိဝဏ္ဏနေ ဒုက္ကဋမေဝ။ န ဝိဝဏ္ဏေတုကာမသ္သ, ‘‘ဣင္ဃ တာဝ သုတ္တန္တေ ဝာ ဂာထာယော ဝာ အဘိဓမ္မံ ဝာ ပရိယာပုဏသ္သု, ပစ္ဆာပိ ဝိနယံ ပရိယာပုဏိသ္သသီ’’တိ ဘဏတော, ဥမ္မတ္တကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ ဂရဟိတုကာမတာ စ, ဥပသမ္ပန္နသ္သ သန္တိကေ သိက္ခာပဒဝိဝဏ္ဏနဉ္စာတိ ဣမာနေတ္ထ ဒ္ဝေ အင္ဂာနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ အဒိန္နာဒာနသဒိသာနိ, ဣဒံ ပန ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
Sāvatthiyaṃ chabbaggiye ārabbha vinayavivaṇṇanavatthusmiṃ paññattaṃ, sādhāraṇapaññatti, anāṇattikaṃ, tikapācittiyaṃ, anupasampannassa vivaṇṇane tikadukkaṭaṃ, ubhinnampi aññadhammavivaṇṇane dukkaṭameva. Na vivaṇṇetukāmassa, ‘‘iṅgha tāva suttante vā gāthāyo vā abhidhammaṃ vā pariyāpuṇassu, pacchāpi vinayaṃ pariyāpuṇissasī’’ti bhaṇato, ummattakādīnañca anāpatti. Garahitukāmatā ca, upasampannassa santike sikkhāpadavivaṇṇanañcāti imānettha dve aṅgāni. Samuṭṭhānādīni adinnādānasadisāni, idaṃ pana dukkhavedananti.
ဝိလေခနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Vilekhanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
၃. မောဟနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
3. Mohanasikkhāpadavaṇṇanā
တတိယေ အန္ဝဍ္ဎမာသန္တိ အနုပဋိပာဋိယာ အဒ္ဓမာသေ အဒ္ဓမာသေ။ ဥဒ္ဒိသ္သမာနေတိ ဥပောသထဝသေန ဥဒ္ဒိသိယမာနေ။ ယဉ္စ တတ္ထ အာပတ္တိံ အာပန္နောတိ ယံ သော အနာစာရံ အာစရိတ္ဝာ အညာဏကေန အာပန္နဘာဝံ ဇာနာပေတုကာမော ဧဝမာဟ, တသ္မိံ အနာစာရေ ယံ အာပတ္တိံ အာပန္နော။ တဉ္စ ယထာဓမ္မော ကာရေတဗ္ဗောတိ အညာဏကေန အာပန္နတ္တာ မောက္ခော နတ္ထိ, ယထာ ပန ဓမ္မော စ ဝိနယော စ ဌိတော, တထာ တံ အာပတ္တိံ ကာရေတဗ္ဗော, ဒေသနာဂာမိနိယာ ဒေသာပေတဗ္ဗော, ဝုဋ္ဌာနဂာမိနိယာ ဝုဋ္ဌာပေတဗ္ဗောတိ အတ္ထော။ ဥတ္တရိ စသ္သ မောဟော အာရောပေတဗ္ဗောတိ ယထာဓမ္မကရဏတော စ ဥတ္တရိ ‘‘တသ္သ တေ, အာဝုသော’’တိအာဒိဝစနေဟိ နိန္ဒိတ္ဝာ တသ္သ ပုဂ္ဂလသ္သ ဉတ္တိဒုတိယကမ္မေန မောဟော အာရောပေတဗ္ဗော။ ဣဒံ တသ္မိံ မောဟနကေ ပာစိတ္တိယန္တိ ယော ဧဝံ အာရောပိတေ မောဟေ ပုန မောဟေတိ, တသ္မိံ မောဟနကေ ပုဂ္ဂလေ ဣဒံ ပာစိတ္တိယံ ဝေဒိတဗ္ဗံ, န အနာရောပိတေ မောဟေတိ အတ္ထော။
Tatiye anvaḍḍhamāsanti anupaṭipāṭiyā addhamāse addhamāse. Uddissamāneti uposathavasena uddisiyamāne. Yañca tattha āpattiṃ āpannoti yaṃ so anācāraṃ ācaritvā aññāṇakena āpannabhāvaṃ jānāpetukāmo evamāha, tasmiṃ anācāre yaṃ āpattiṃ āpanno. Tañca yathādhammo kāretabboti aññāṇakena āpannattā mokkho natthi, yathā pana dhammo ca vinayo ca ṭhito, tathā taṃ āpattiṃ kāretabbo, desanāgāminiyā desāpetabbo, vuṭṭhānagāminiyā vuṭṭhāpetabboti attho. Uttari cassa moho āropetabboti yathādhammakaraṇato ca uttari ‘‘tassa te, āvuso’’tiādivacanehi ninditvā tassa puggalassa ñattidutiyakammena moho āropetabbo. Idaṃ tasmiṃ mohanake pācittiyanti yo evaṃ āropite mohe puna moheti, tasmiṃ mohanake puggale idaṃ pācittiyaṃ veditabbaṃ, na anāropite moheti attho.
သာဝတ္ထိယံ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ အာရဗ္ဘ မောဟနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ, သာဓာရဏပညတ္တိ, အနာဏတ္တိကံ, တိကပာစိတ္တိယံ, အဓမ္မကမ္မေ တိကဒုက္ကဋံ, အနာရောပိတေ မောဟေ ဒုက္ကဋမေဝ။ ယေန န ဝိတ္ထာရေန သုတံ, ဦနကဒ္ဝတ္တိက္ခတ္တုံ ဝာ ဝိတ္ထာရေန သုတံ, ယေ စ န မောဟေတုကာမာ တေသံ, ဥမ္မတ္တကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ မောဟာရောပနံ, မောဟေတုကာမတာ, ဝုတ္တနယေန သုတဘာဝော, မောဟနန္တိ ဣမာနေတ္ထ စတ္တာရိ အင္ဂာနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ အဒိန္နာဒာနသဒိသာနိ, ဣဒံ ပန ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
Sāvatthiyaṃ chabbaggiye ārabbha mohanavatthusmiṃ paññattaṃ, sādhāraṇapaññatti, anāṇattikaṃ, tikapācittiyaṃ, adhammakamme tikadukkaṭaṃ, anāropite mohe dukkaṭameva. Yena na vitthārena sutaṃ, ūnakadvattikkhattuṃ vā vitthārena sutaṃ, ye ca na mohetukāmā tesaṃ, ummattakādīnañca anāpatti. Mohāropanaṃ, mohetukāmatā, vuttanayena sutabhāvo, mohananti imānettha cattāri aṅgāni. Samuṭṭhānādīni adinnādānasadisāni, idaṃ pana dukkhavedananti.
မောဟနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Mohanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
၄. ပဟာရသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
4. Pahārasikkhāpadavaṇṇanā
စတုတ္ထေ ပဟာရံ ဒဒေယ္ယာတိ ဧတ္ထ ပဟရိတုကာမတာယ ပဟာရေ ဒိန္နေ သစေပိ မရတိ, ပာစိတ္တိယမေဝ။
Catutthe pahāraṃ dadeyyāti ettha paharitukāmatāya pahāre dinne sacepi marati, pācittiyameva.
သာဝတ္ထိယံ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ အာရဗ္ဘ ပဟာရဒာနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ, သာဓာရဏပညတ္တိ, အနာဏတ္တိကံ, တိကပာစိတ္တိယံ, အနုပသမ္ပန္နေ တိကဒုက္ကဋံ, ဝိရူပကရဏာဓိပ္ပာယေန ပန ဥပသမ္ပန္နသ္သပိ ကဏ္ဏာဒိစ္ဆေဒနေ ဒုက္ကဋမေဝ။ ကေနစိ ဝိဟေဌိယမာနသ္သ ပန မောက္ခာဓိပ္ပာယသ္သ, ဥမ္မတ္တကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ ကုပိတတာ, န မောက္ခာဓိပ္ပာယတာ, ဥပသမ္ပန္နသ္သ ပဟာရဒာနန္တိ ဣမာနေတ္ထ တီဏိ အင္ဂာနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ ပဌမပာရာဇိကသဒိသာနိ, ဣဒံ ပန ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
Sāvatthiyaṃ chabbaggiye ārabbha pahāradānavatthusmiṃ paññattaṃ, sādhāraṇapaññatti, anāṇattikaṃ, tikapācittiyaṃ, anupasampanne tikadukkaṭaṃ, virūpakaraṇādhippāyena pana upasampannassapi kaṇṇādicchedane dukkaṭameva. Kenaci viheṭhiyamānassa pana mokkhādhippāyassa, ummattakādīnañca anāpatti. Kupitatā, na mokkhādhippāyatā, upasampannassa pahāradānanti imānettha tīṇi aṅgāni. Samuṭṭhānādīni paṭhamapārājikasadisāni, idaṃ pana dukkhavedananti.
ပဟာရသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Pahārasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
၅. တလသတ္တိကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
5. Talasattikasikkhāpadavaṇṇanā
ပဉ္စမေ တလသတ္တိကံ ဥဂ္ဂိရေယ္ယာတိ ပဟာရဒာနာကာရံ ဒသ္သေန္တော ကာယံ ဝာ ကာယပ္ပဋိဗဒ္ဓံ ဝာ ဥစ္စာရေယ္ယ။ ဧတ္ထ စ ဥဂ္ဂိရဏပစ္စယာ ပာစိတ္တိယံ။ သစေ ပန ဥဂ္ဂိရိတ္ဝာ ဝိရဒ္ဓော ပဟာရံ ဒေတိ, န ပဟရိတုကာမတာယ ဒိန္နတ္တာ ဒုက္ကဋမေဝ, တေန ပဟာရေန ဟတ္ထာဒီသု ယံကိဉ္စိ ဘိဇ္ဇတိ, ဒုက္ကဋမေဝ။ သေသမေတ္ထ သဗ္ဗံ ပုရိမသိက္ခာပဒေ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗန္တိ။
Pañcame talasattikaṃ uggireyyāti pahāradānākāraṃ dassento kāyaṃ vā kāyappaṭibaddhaṃ vā uccāreyya. Ettha ca uggiraṇapaccayā pācittiyaṃ. Sace pana uggiritvā viraddho pahāraṃ deti, na paharitukāmatāya dinnattā dukkaṭameva, tena pahārena hatthādīsu yaṃkiñci bhijjati, dukkaṭameva. Sesamettha sabbaṃ purimasikkhāpade vuttanayeneva veditabbanti.
တလသတ္တိကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Talasattikasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
၆. အမူလကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
6. Amūlakasikkhāpadavaṇṇanā
ဆဋ္ဌေ အမူလကေနာတိ ဒိဋ္ဌာဒိမူလဝိရဟိတေန။ အနုဒ္ဓံသေယ္ယာတိ စောဒေယ္ယ ဝာ စောဒာပေယ္ယ ဝာ။ ပာစိတ္တိယန္တိ သစေ စုဒိတကော တင္ခဏညေဝ ‘‘စောဒေတိ မ’’န္တိ ဇာနာတိ, စောဒကသ္သ ပာစိတ္တိယံ။
Chaṭṭhe amūlakenāti diṭṭhādimūlavirahitena. Anuddhaṃseyyāti codeyya vā codāpeyya vā. Pācittiyanti sace cuditako taṅkhaṇaññeva ‘‘codeti ma’’nti jānāti, codakassa pācittiyaṃ.
သာဝတ္ထိယံ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ အာရဗ္ဘ အမူလကေန သင္ဃာဒိသေသေန အနုဒ္ဓံသနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ, သာဓာရဏပညတ္တိ, သာဏတ္တိကံ, တိကပာစိတ္တိယံ, အာစာရဝိပတ္တိယာ ဝာ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယာ ဝာ အနုဒ္ဓံသနေ ဒုက္ကဋံ, အနုပသမ္ပန္နေ တိကဒုက္ကဋံ။ တထာသညိသ္သ, ဥမ္မတ္တကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ ဥပသမ္ပန္နတာ, သင္ဃာဒိသေသသ္သ အမူလကတာ, အနုဒ္ဓံသနာ, တင္ခဏဝိဇာနနာတိ ဣမာနေတ္ထ စတ္တာရိ အင္ဂာနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ အဒိန္နာဒာနသဒိသာနိ, ဣဒံ ပန ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
Sāvatthiyaṃ chabbaggiye ārabbha amūlakena saṅghādisesena anuddhaṃsanavatthusmiṃ paññattaṃ, sādhāraṇapaññatti, sāṇattikaṃ, tikapācittiyaṃ, ācāravipattiyā vā diṭṭhivipattiyā vā anuddhaṃsane dukkaṭaṃ, anupasampanne tikadukkaṭaṃ. Tathāsaññissa, ummattakādīnañca anāpatti. Upasampannatā, saṅghādisesassa amūlakatā, anuddhaṃsanā, taṅkhaṇavijānanāti imānettha cattāri aṅgāni. Samuṭṭhānādīni adinnādānasadisāni, idaṃ pana dukkhavedananti.
အမူလကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Amūlakasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
၇. သဉ္စိစ္စသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
7. Sañciccasikkhāpadavaṇṇanā
သတ္တမေ ကုက္ကုစ္စံ ဥပဒဟေယ္ယာတိ ‘‘ဦနဝီသတိဝသ္သော တ္ဝံ မညေ’’တိအာဒီနိ (ပာစိ. ၄၆၆) ဘဏန္တော ဥပ္ပာဒေယ္ယ။ ဧဝံ အညသ္မိံ ဥပ္ပာဒနပစ္စယေ အသတိ သဉ္စိစ္စ ဥပ္ပာဒေန္တသ္သ ဝာစာယ ဝာစာယ ပာစိတ္တိယံ။
Sattame kukkuccaṃ upadaheyyāti ‘‘ūnavīsativasso tvaṃ maññe’’tiādīni (pāci. 466) bhaṇanto uppādeyya. Evaṃ aññasmiṃ uppādanapaccaye asati sañcicca uppādentassa vācāya vācāya pācittiyaṃ.
သာဝတ္ထိယံ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ အာရဗ္ဘ ကုက္ကုစ္စဥပ္ပာဒနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ, သာဓာရဏပညတ္တိ, အနာဏတ္တိကံ, တိကပာစိတ္တိယံ, အနုပသမ္ပန္နေ တိကဒုက္ကဋံ။ နဥပ္ပာဒေတုကာမသ္သ, ကေဝလံ ဟိတေသိတာယ တထာ ဝဒန္တသ္သ, ဥမ္မတ္တကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ ဥပသမ္ပန္နတာ, အဖာသုကာမတာ , ကုက္ကုစ္စုပ္ပာဒနန္တိ ဣမာနေတ္ထ တီဏိ အင္ဂာနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ အနန္တရသဒိသာနေဝာတိ။
Sāvatthiyaṃ chabbaggiye ārabbha kukkuccauppādanavatthusmiṃ paññattaṃ, sādhāraṇapaññatti, anāṇattikaṃ, tikapācittiyaṃ, anupasampanne tikadukkaṭaṃ. Nauppādetukāmassa, kevalaṃ hitesitāya tathā vadantassa, ummattakādīnañca anāpatti. Upasampannatā, aphāsukāmatā , kukkuccuppādananti imānettha tīṇi aṅgāni. Samuṭṭhānādīni anantarasadisānevāti.
သဉ္စိစ္စသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Sañciccasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
၈. ဥပသ္သုတိသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
8. Upassutisikkhāpadavaṇṇanā
အဋ္ဌမေ ဝိဝာဒာပန္နာနန္တိ ဘဏ္ဍနကလဟေဟိ ဝိဝဍ္ဎိတံ ဝိဝာဒာဓိကရဏံ အာပန္နာနံ။ ဥပသ္သုတိန္တိ သုတိသမီပံ, ယတ္ထ ဌတ္ဝာ သက္ကာ ဟောတိ တေသံ ဝစနံ သောတုံ, တတ္ထ တိဋ္ဌေယ္ယာတိ အတ္ထော။ ‘‘တတ္ထ သောသ္သာမီ’’တိ စောဒေတုကာမတာယ ဂစ္ဆတော ပဒေ ပဒေ ဒုက္ကဋံ, တုရိတဂမနေပိ ဩဟီယမာနေပိ ဧသေဝ နယော။ ယတ္ထ ပန ဌိတော သုဏာတိ, တတ္ထ ဌိတသ္သ ပာစိတ္တိယံ, အတ္တနော ဌိတောကာသံ အာဂန္တ္ဝာ တေသု မန္တယမာနေသုပိ ဥက္ကာသိတ္ဝာ, ‘‘အဟံ ဧတ္ထာ’’တိ ဝာ ဝတ္ဝာ ဇာနာပေတဗ္ဗံ, ဧဝံ အကရောန္တသ္သာပိ သဝနေ ပာစိတ္တိယမေဝ။
Aṭṭhame vivādāpannānanti bhaṇḍanakalahehi vivaḍḍhitaṃ vivādādhikaraṇaṃ āpannānaṃ. Upassutinti sutisamīpaṃ, yattha ṭhatvā sakkā hoti tesaṃ vacanaṃ sotuṃ, tattha tiṭṭheyyāti attho. ‘‘Tattha sossāmī’’ti codetukāmatāya gacchato pade pade dukkaṭaṃ, turitagamanepi ohīyamānepi eseva nayo. Yattha pana ṭhito suṇāti, tattha ṭhitassa pācittiyaṃ, attano ṭhitokāsaṃ āgantvā tesu mantayamānesupi ukkāsitvā, ‘‘ahaṃ etthā’’ti vā vatvā jānāpetabbaṃ, evaṃ akarontassāpi savane pācittiyameva.
သာဝတ္ထိယံ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ အာရဗ္ဘ ဥပသ္သုတိဋ္ဌာနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ, သာဓာရဏပညတ္တိ, အနာဏတ္တိကံ, တိကပာစိတ္တိယံ, အနုပသမ္ပန္နေ တိကဒုက္ကဋံ, ‘‘ဣမေသံ သုတ္ဝာ ဩရမိသ္သာမိ ဝိရမိသ္သာမိ ဝူပသမိသ္သာမိ အတ္တာနံ ပရိမောစေသ္သာမီ’’တိ (ပာစိ. ၄၇၃) ဂစ္ဆတော, ဥမ္မတ္တကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ ဥပသမ္ပန္နတာ, စောဒနာဓိပ္ပာယော, သဝနန္တိ ဣမာနေတ္ထ တီဏိ အင္ဂာနိ။ ထေယ္ယသတ္ထသမုဋ္ဌာနံ ဣဒံ ပန သိယာ ကိရိယံ, သိယာ အကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ, ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
Sāvatthiyaṃ chabbaggiye ārabbha upassutiṭṭhānavatthusmiṃ paññattaṃ, sādhāraṇapaññatti, anāṇattikaṃ, tikapācittiyaṃ, anupasampanne tikadukkaṭaṃ, ‘‘imesaṃ sutvā oramissāmi viramissāmi vūpasamissāmi attānaṃ parimocessāmī’’ti (pāci. 473) gacchato, ummattakādīnañca anāpatti. Upasampannatā, codanādhippāyo, savananti imānettha tīṇi aṅgāni. Theyyasatthasamuṭṭhānaṃ idaṃ pana siyā kiriyaṃ, siyā akiriyaṃ, saññāvimokkhaṃ, sacittakaṃ, lokavajjaṃ, kāyakammaṃ, vacīkammaṃ, akusalacittaṃ, dukkhavedananti.
ဥပသ္သုတိသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Upassutisikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
၉. ကမ္မပ္ပဋိဗာဟနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
9. Kammappaṭibāhanasikkhāpadavaṇṇanā
နဝမေ ဓမ္မိကာနံ ကမ္မာနန္တိ ဓမ္မေန ဝိနယေန သတ္ထုသာသနေန ကတာနံ အပလောကနကမ္မံ ဉတ္တိကမ္မံ ဉတ္တိဒုတိယကမ္မံ ဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မန္တိ ဣမေသံ စတုန္နံ ကမ္မာနံ။ တတ္ရာယံ သင္ခေပတော ကမ္မဝိနိစ္ဆယော – တတ္ရ အပလောကနကမ္မံ နာမ သမဂ္ဂသ္သ သင္ဃသ္သ အနုမတိယာ တံ တံ ဝတ္ထုံ ကိတ္တေတ္ဝာ ‘‘ရုစ္စတိ သင္ဃသ္သာ’’တိ တိက္ခတ္တုံ သာဝေတ္ဝာ ကတ္တဗ္ဗံ ကမ္မံ ဝုစ္စတိ။ သမဂ္ဂသ္သေဝ ပန သင္ဃသ္သ အနုမတိယာ ဧကာယ ဉတ္တိယာ ကတ္တဗ္ဗံ ကမ္မံ ဉတ္တိကမ္မံ နာမ။ ဧကာယ ဉတ္တိယာ စေဝ အနုသ္သာဝနာယ စ ကတ္တဗ္ဗံ ကမ္မံ ဉတ္တိဒုတိယကမ္မံ နာမ။ ဧကာယ ပန ဉတ္တိယာ တီဟိ စ အနုသ္သာဝနာဟိ ကတ္တဗ္ဗံ ကမ္မံ ဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မံ နာမ။
Navame dhammikānaṃ kammānanti dhammena vinayena satthusāsanena katānaṃ apalokanakammaṃ ñattikammaṃ ñattidutiyakammaṃ ñatticatutthakammanti imesaṃ catunnaṃ kammānaṃ. Tatrāyaṃ saṅkhepato kammavinicchayo – tatra apalokanakammaṃ nāma samaggassa saṅghassa anumatiyā taṃ taṃ vatthuṃ kittetvā ‘‘ruccati saṅghassā’’ti tikkhattuṃ sāvetvā kattabbaṃ kammaṃ vuccati. Samaggasseva pana saṅghassa anumatiyā ekāya ñattiyā kattabbaṃ kammaṃ ñattikammaṃ nāma. Ekāya ñattiyā ceva anussāvanāya ca kattabbaṃ kammaṃ ñattidutiyakammaṃ nāma. Ekāya pana ñattiyā tīhi ca anussāvanāhi kattabbaṃ kammaṃ ñatticatutthakammaṃ nāma.
တေသု အပလောကနကမ္မံ (ပရိ. ၄၉၆; ပရိ. အဋ္ဌ. ၄၉၅-၄၉၆) ပဉ္စ ဌာနာနိ ဂစ္ဆတိ ဩသာရဏံ နိသ္သာရဏံ ဘဏ္ဍုကမ္မံ ဗ္ရဟ္မဒဏ္ဍံ ကမ္မလက္ခဏန္တိ။ တတ္ထ ကဏ္ဋကသာမဏေရသ္သ နာသနာ ဝိယ နိသ္သာရဏာ, တာဒိသံယေဝ သမ္မာဝတ္တန္တံ ဒိသ္ဝာ ပဝေသနာ ‘ဩသာရဏာ’တိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ပဗ္ဗဇ္ဇာပေက္ခသ္သ ကေသစ္ဆေဒနာပုစ္ဆနံ ဘဏ္ဍုကမ္မံ (မဟာဝ. ၉၈) နာမ။ မုခရသ္သ ဘိက္ခုနော ဘိက္ခူ ဒုရုတ္တဝစနေဟိ ဃဋ္ဋေန္တသ္သ ‘‘ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု မုခရော ဘိက္ခူ ဒုရုတ္တဝစနေဟိ ဃဋ္ဋေန္တော ဝိဟရတိ, သော ဘိက္ခု ယံ ဣစ္ဆေယ္ယ, တံ ဝဒေယ္ယ, ဘိက္ခူဟိ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု နေဝ ဝတ္တဗ္ဗော, န ဩဝာဒာနုသာသနိံ ကတ္တဗ္ဗော, န ဩဝဒိတဗ္ဗော’’တိ ‘‘သင္ဃံ, ဘန္တေ , ပုစ္ဆာမိ ‘ဣတ္ထန္နာမသ္သ ဘိက္ခုနော ဗ္ရဟ္မဒဏ္ဍသ္သ ဒာနံ ရုစ္စတိ သင္ဃသ္သာ’တိ, ဒုတိယမ္ပိ ပုစ္ဆာမိ, တတိယမ္ပိ ပုစ္ဆာမိ ‘ဣတ္ထန္နာမသ္သ, ဘန္တေ, ဘိက္ခုနော ဗ္ရဟ္မဒဏ္ဍသ္သ ဒာနံ ရုစ္စတိ သင္ဃသ္သာ’’’တိ ဧဝံ ကတ္တဗ္ဗံ ကမ္မံ ဗ္ရဟ္မဒဏ္ဍံ (စူဠဝ. ၄၄၅) နာမ။ ယံ ပန ဘဂဝတာ ဘိက္ခုနီနံ ဦရုံ ဝိဝရိတ္ဝာ ဒသ္သနာဒိဝတ္ထူသု ‘‘အဝန္ဒိယော သော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဘိက္ခုနိသင္ဃေန ကာတဗ္ဗော’’တိ (စူဠဝ. ၄၁၁) ဧဝံ အဝန္ဒိယကမ္မံ အနုညာတံ, ယံ ဘိက္ခုနီဟိ ‘‘အယ္ယေ, အသုကော နာမ အယ္ယော ဘိက္ခုနီနံ အပ္ပသာဒနီယံ ဒသ္သေတိ, ဧတသ္သ အယ္ယသ္သ အဝန္ဒိယကရဏံ ‘ရုစ္စတိ ဘိက္ခုနိသင္ဃသ္သာ’’’တိ ဧဝံ ဥပသ္သယေ နိသိန္နာဟေဝ ဘိက္ခုနီဟိ ကတ္တဗ္ဗံ, ဧဝရူပံ ကမ္မံ ယသ္မာ တသ္သ ကမ္မံယေဝ လက္ခဏံ န ဩသာရဏာဒီနိ, တသ္မာ ကမ္မလက္ခဏန္တိ ဝုစ္စတိ။ ဣဒဉ္စ ကမ္မလက္ခဏံ နာမ ဘိက္ခုနိမူလကံ ပညတ္တံ, အပိစ ဘိက္ခူနမ္ပိ လဗ္ဘတိ, တသ္မာ ဘိက္ခူဟိပိ အစ္ဆိန္နစီဝရကာဒီနံ စီဝရာဒီနိ ဝာ ဒေန္တေဟိ, ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗာနိ အပနေတဗ္ဗာနိပိ ဝတ္ထူနိ ပရိဘုဉ္ဇန္တေဟိ ဝာ, အပနေန္တေဟိ ဝာ, တထာရူပံ ဝာ ဓမ္မိကံ ကတိကံ ကရောန္တေဟိ တိက္ခတ္တုံ သာဝေတ္ဝာ အပလောကနကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ, သဗ္ဗဉ္ဟေတံ ကမ္မလက္ခဏမေဝ ပဝိသတိ, ဣတိ အပလောကနကမ္မံ ပဉ္စ ဌာနာနိ ဂစ္ဆတိ။
Tesu apalokanakammaṃ (pari. 496; pari. aṭṭha. 495-496) pañca ṭhānāni gacchati osāraṇaṃ nissāraṇaṃ bhaṇḍukammaṃ brahmadaṇḍaṃ kammalakkhaṇanti. Tattha kaṇṭakasāmaṇerassa nāsanā viya nissāraṇā, tādisaṃyeva sammāvattantaṃ disvā pavesanā ‘osāraṇā’ti veditabbā. Pabbajjāpekkhassa kesacchedanāpucchanaṃ bhaṇḍukammaṃ (mahāva. 98) nāma. Mukharassa bhikkhuno bhikkhū duruttavacanehi ghaṭṭentassa ‘‘itthannāmo bhikkhu mukharo bhikkhū duruttavacanehi ghaṭṭento viharati, so bhikkhu yaṃ iccheyya, taṃ vadeyya, bhikkhūhi itthannāmo bhikkhu neva vattabbo, na ovādānusāsaniṃ kattabbo, na ovaditabbo’’ti ‘‘saṅghaṃ, bhante , pucchāmi ‘itthannāmassa bhikkhuno brahmadaṇḍassa dānaṃ ruccati saṅghassā’ti, dutiyampi pucchāmi, tatiyampi pucchāmi ‘itthannāmassa, bhante, bhikkhuno brahmadaṇḍassa dānaṃ ruccati saṅghassā’’’ti evaṃ kattabbaṃ kammaṃ brahmadaṇḍaṃ (cūḷava. 445) nāma. Yaṃ pana bhagavatā bhikkhunīnaṃ ūruṃ vivaritvā dassanādivatthūsu ‘‘avandiyo so, bhikkhave, bhikkhu bhikkhunisaṅghena kātabbo’’ti (cūḷava. 411) evaṃ avandiyakammaṃ anuññātaṃ, yaṃ bhikkhunīhi ‘‘ayye, asuko nāma ayyo bhikkhunīnaṃ appasādanīyaṃ dasseti, etassa ayyassa avandiyakaraṇaṃ ‘ruccati bhikkhunisaṅghassā’’’ti evaṃ upassaye nisinnāheva bhikkhunīhi kattabbaṃ, evarūpaṃ kammaṃ yasmā tassa kammaṃyeva lakkhaṇaṃ na osāraṇādīni, tasmā kammalakkhaṇanti vuccati. Idañca kammalakkhaṇaṃ nāma bhikkhunimūlakaṃ paññattaṃ, apica bhikkhūnampi labbhati, tasmā bhikkhūhipi acchinnacīvarakādīnaṃ cīvarādīni vā dentehi, paribhuñjitabbāni apanetabbānipi vatthūni paribhuñjantehi vā, apanentehi vā, tathārūpaṃ vā dhammikaṃ katikaṃ karontehi tikkhattuṃ sāvetvā apalokanakammaṃ kātabbaṃ, sabbañhetaṃ kammalakkhaṇameva pavisati, iti apalokanakammaṃ pañca ṭhānāni gacchati.
ဉတ္တိကမ္မံ ပန နဝ ဌာနာနိ ဂစ္ဆတိ ဩသာရဏံ နိသ္သာရဏံ ဥပောသထံ ပဝာရဏံ သမ္မုတိံ ဒာနံ ပဋိဂ္ဂဟံ ပစ္စုက္ကဍ္ဎနံ ကမ္မလက္ခဏန္တိ။ တတ္ထ ‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သင္ဃော, ဣတ္ထန္နာမော ဣတ္ထန္နာမသ္သ အာယသ္မတော ဥပသမ္ပဒာပေက္ခော, အနုသိဋ္ဌော သော မယာ, ယဒိ သင္ဃသ္သ ပတ္တကလ္လံ, ဣတ္ထန္နာမော အာဂစ္ဆေယ္ယ , ‘အာဂစ္ဆာဟီ’တိ ဝတ္တဗ္ဗော’’တိ (မဟာဝ. ၁၂၆) ဧဝံ ဥပသမ္ပဒာပေက္ခသ္သ ဩသာရဏာ ဩသာရဏာ နာမ။ ‘‘သုဏန္တု မေ အာယသ္မန္တာ, အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု ဓမ္မကထိကော, ဣမသ္သ နေဝ သုတ္တံ အာဂစ္ဆတိ, နော သုတ္တဝိဘင္ဂော, သော အတ္ထံ အသလ္လက္ခေတ္ဝာ ဗ္ယဉ္ဇနစ္ဆာယာယ အတ္ထံ ပဋိဗာဟတိ, ယဒာယသ္မန္တာနံ ပတ္တကလ္လံ, ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုံ ဝုဋ္ဌာပေတ္ဝာ အဝသေသာ ဣမံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေယ္ယာမာ’’တိ ဧဝံ ဥဗ္ဘာဟိကဝိနိစ္ဆယေ (စူဠဝ. ၂၃၃) ဓမ္မကထိကသ္သ ဘိက္ခုနော နိသ္သာရဏာ နိသ္သာရဏာ နာမ။ ‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သင္ဃော, အဇ္ဇုပောသထော။ပေ.။ ဥပောသထံ ကရေယ္ယာ’’တိ ဧဝံ ဥပောသထကမ္မဝသေန ဌပိတာ ဉတ္တိ ဥပောသထော နာမ။ ‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သင္ဃော, အဇ္ဇ ပဝာရဏာ ပန္နရသီ, ယဒိ သင္ဃသ္သ ပတ္တကလ္လံ, သင္ဃော ပဝာရေယ္ယာ’’တိ (မဟာဝ. ၂၁၀) ဧဝံ ပဝာရဏာကမ္မဝသေန ဌပိတာ ဉတ္တိ ပဝာရဏာ နာမ။ ‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သင္ဃော, ဣတ္ထန္နာမော ဣတ္ထန္နာမသ္သ ဥပသမ္ပဒာပေက္ခော, ယဒိ သင္ဃသ္သ ပတ္တကလ္လံ, အဟံ ဣတ္ထန္နာမံ အနုသာသေယ္ယ’’န္တိ, ‘‘ယဒိ သင္ဃသ္သ ပတ္တကလ္လံ, ဣတ္ထန္နာမော ဣတ္ထန္နာမံ အနုသာသေယ္ယာ’’တိ (မဟာဝ. ၁၂၆) ဧဝံ အတ္တာနံ ဝာ ပရံ ဝာ သမ္မန္နိတုံ ဌပိတာ ဉတ္တိ သမ္မုတိ နာမ။ ‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သင္ဃော, ဣမံ စီဝရံ ဣတ္ထန္နာမသ္သ ဘိက္ခုနော နိသ္သဂ္ဂိယံ သင္ဃသ္သ နိသ္သဋ္ဌံ, ယဒိ သင္ဃသ္သ ပတ္တကလ္လံ, သင္ဃော ဣမံ စီဝရံ ဣတ္ထန္နာမသ္သ ဘိက္ခုနော ဒဒေယ္ယာ’’တိ (ပာရာ. ၄၆၄) ဧဝံ နိသ္သဋ္ဌစီဝရပတ္တာဒီနံ ဒာနံ ဒာနံ နာမ။ ‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သင္ဃော, အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု အာပတ္တိံ သရတိ ဝိဝရတိ ဥတ္တာနိံ ကရောတိ ဒေသေတိ, ယဒိ သင္ဃသ္သ ပတ္တကလ္လံ, အဟံ ဣတ္ထန္နာမသ္သ ဘိက္ခုနော အာပတ္တိံ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟေယ္ယ’’န္တိ, တေန ဝတ္တဗ္ဗော ‘ပသ္သသီ’တိ, ‘အာမ, ပသ္သာမီ’တိ, ‘‘အာယတိံ သံဝရေယ္ယာသီ’’တိ (စူဠဝ. ၂၃၉) ဧဝံ အာပတ္တိပ္ပဋိဂ္ဂဟော ပဋိဂ္ဂဟော နာမ။ ‘‘သုဏန္တု မေ အာယသ္မန္တာ အာဝာသိကာ, ယဒာယသ္မန္တာနံ ပတ္တကလ္လံ, ဣဒာနိ ဥပောသထံ ကရေယ္ယာမ, ပာတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသေယ္ယာမ, အာဂမေ ကာလေ ပဝာရေယ္ယာမာ’’တိ (မဟာဝ. ၂၄၀) ဧဝံ ကတပ္ပဝာရဏပ္ပစ္စုက္ကဍ္ဎနာ ပစ္စုက္ကဍ္ဎနာ နာမ။ တိဏဝတ္တာရကသမထေ (စူဠဝ. ၂၁၂) သဗ္ဗသင္ဂာဟိကဉတ္တိ, ဧကေကသ္မိံ ပက္ခေ ဧကေကာ ဉတ္တိ စာတိ တိသ္သောပိ ဉတ္တိယော ကမ္မလက္ခဏံ နာမ။ ဣတိ ဉတ္တိကမ္မံ နဝ ဌာနာနိ ဂစ္ဆတိ။
Ñattikammaṃ pana nava ṭhānāni gacchati osāraṇaṃ nissāraṇaṃ uposathaṃ pavāraṇaṃ sammutiṃ dānaṃ paṭiggahaṃ paccukkaḍḍhanaṃ kammalakkhaṇanti. Tattha ‘‘suṇātu me, bhante, saṅgho, itthannāmo itthannāmassa āyasmato upasampadāpekkho, anusiṭṭho so mayā, yadi saṅghassa pattakallaṃ, itthannāmo āgaccheyya , ‘āgacchāhī’ti vattabbo’’ti (mahāva. 126) evaṃ upasampadāpekkhassa osāraṇā osāraṇā nāma. ‘‘Suṇantu me āyasmantā, ayaṃ itthannāmo bhikkhu dhammakathiko, imassa neva suttaṃ āgacchati, no suttavibhaṅgo, so atthaṃ asallakkhetvā byañjanacchāyāya atthaṃ paṭibāhati, yadāyasmantānaṃ pattakallaṃ, itthannāmaṃ bhikkhuṃ vuṭṭhāpetvā avasesā imaṃ adhikaraṇaṃ vūpasameyyāmā’’ti evaṃ ubbhāhikavinicchaye (cūḷava. 233) dhammakathikassa bhikkhuno nissāraṇā nissāraṇā nāma. ‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho, ajjuposatho…pe… uposathaṃ kareyyā’’ti evaṃ uposathakammavasena ṭhapitā ñatti uposatho nāma. ‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho, ajja pavāraṇā pannarasī, yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho pavāreyyā’’ti (mahāva. 210) evaṃ pavāraṇākammavasena ṭhapitā ñatti pavāraṇā nāma. ‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho, itthannāmo itthannāmassa upasampadāpekkho, yadi saṅghassa pattakallaṃ, ahaṃ itthannāmaṃ anusāseyya’’nti, ‘‘yadi saṅghassa pattakallaṃ, itthannāmo itthannāmaṃ anusāseyyā’’ti (mahāva. 126) evaṃ attānaṃ vā paraṃ vā sammannituṃ ṭhapitā ñatti sammuti nāma. ‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho, imaṃ cīvaraṃ itthannāmassa bhikkhuno nissaggiyaṃ saṅghassa nissaṭṭhaṃ, yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho imaṃ cīvaraṃ itthannāmassa bhikkhuno dadeyyā’’ti (pārā. 464) evaṃ nissaṭṭhacīvarapattādīnaṃ dānaṃ dānaṃ nāma. ‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho, ayaṃ itthannāmo bhikkhu āpattiṃ sarati vivarati uttāniṃ karoti deseti, yadi saṅghassa pattakallaṃ, ahaṃ itthannāmassa bhikkhuno āpattiṃ paṭiggaṇheyya’’nti, tena vattabbo ‘passasī’ti, ‘āma, passāmī’ti, ‘‘āyatiṃ saṃvareyyāsī’’ti (cūḷava. 239) evaṃ āpattippaṭiggaho paṭiggaho nāma. ‘‘Suṇantu me āyasmantā āvāsikā, yadāyasmantānaṃ pattakallaṃ, idāni uposathaṃ kareyyāma, pātimokkhaṃ uddiseyyāma, āgame kāle pavāreyyāmā’’ti (mahāva. 240) evaṃ katappavāraṇappaccukkaḍḍhanā paccukkaḍḍhanā nāma. Tiṇavattārakasamathe (cūḷava. 212) sabbasaṅgāhikañatti, ekekasmiṃ pakkhe ekekā ñatti cāti tissopi ñattiyo kammalakkhaṇaṃ nāma. Iti ñattikammaṃ nava ṭhānāni gacchati.
ဉတ္တိဒုတိယကမ္မံ သတ္တ ဌာနာနိ ဂစ္ဆတိ ဩသာရဏံ နိသ္သာရဏံ သမ္မုတိံ ဒာနံ ဥဒ္ဓာရံ ဒေသနံ ကမ္မလက္ခဏန္တိ။ တတ္ထ ဘိက္ခူနံ အလာဘာယ ပရိသက္ကနာဒိကေဟိ အဋ္ဌဟိ အင္ဂေဟိ သမန္နာဂတသ္သ ဥပာသကသ္သ သင္ဃေန အသမ္ဘောဂကရဏတ္ထံ ပတ္တနိက္ကုဇ္ဇနဝသေန နိသ္သာရဏာ နိသ္သာရဏာ နာမ။ တသ္သေဝ သမ္မာဝတ္တန္တသ္သ ပတ္တုက္ကုဇ္ဇနဝသေန ဩသာရဏာ စ ဝေဒိတဗ္ဗာ, သာ ခုဒ္ဒကက္ခန္ဓကေ ဝဍ္ဎလိစ္ဆဝိဝတ္ထုသ္မိံ (စူဠဝ. ၂၆၅-၂၆၆) ဝုတ္တာ။ သီမာသမ္မုတိ တိစီဝရေန အဝိပ္ပဝာသသမ္မုတိသန္ထတသမ္မုတိဘတ္တုဒ္ဒေသကသေနာသနဂ္ဂာဟာပကဘဏ္ဍာဂာရိကစီဝရပ္ပဋိဂ္ဂာဟကယာဂုဘာဇကဖလဘာဇကခဇ္ဇဘာဇကအပ္ပမတ္တကဝိသ္သဇ္ဇကသာဋိယဂ္ဂာဟပကပတ္တဂ္ဂာဟာပကအာရာမိကပေသကသာမဏေရပေသကသမ္မုတီတိ ဧတာသံ သမ္မုတီနံ ဝသေန သမ္မုတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ကထိနစီဝရမတကစီဝရဒာနဝသေန ဒာနံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ကထိနုဒ္ဓာရဝသေန ဥဒ္ဓာရော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ကုဋိဝတ္ထုဝိဟာရဝတ္ထုဒေသနာဝသေန ဒေသနာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ယာ ပန တိဏဝတ္ထာရကသမထေ (စူဠဝ. ၂၁၂ အာဒယော) ဧကသ္မိံ ပက္ခေ ဧကာ, ဧကသ္မိံ ပက္ခေ ဧကာတိ ဒ္ဝေ ဉတ္တိဒုတိယကမ္မဝာစာ ဝုတ္တာ, ယာ စ မောဟာရောပနာဒီသု ကမ္မဝာစာ (ပာစိ. ၄၄၆) ဝုတ္တာ, တာသံ ဝသေန ကမ္မလက္ခဏံ ဝေဒိတဗ္ဗံ, ဣတိ ဉတ္တိဒုတိယကမ္မံ သတ္တ ဌာနာနိ ဂစ္ဆတိ။
Ñattidutiyakammaṃ satta ṭhānāni gacchati osāraṇaṃ nissāraṇaṃ sammutiṃ dānaṃ uddhāraṃ desanaṃ kammalakkhaṇanti. Tattha bhikkhūnaṃ alābhāya parisakkanādikehi aṭṭhahi aṅgehi samannāgatassa upāsakassa saṅghena asambhogakaraṇatthaṃ pattanikkujjanavasena nissāraṇā nissāraṇā nāma. Tasseva sammāvattantassa pattukkujjanavasena osāraṇā ca veditabbā, sā khuddakakkhandhake vaḍḍhalicchavivatthusmiṃ (cūḷava. 265-266) vuttā. Sīmāsammuti ticīvarena avippavāsasammutisanthatasammutibhattuddesakasenāsanaggāhāpakabhaṇḍāgārikacīvarappaṭiggāhakayāgubhājakaphalabhājakakhajjabhājakaappamattakavissajjakasāṭiyaggāhapakapattaggāhāpakaārāmikapesakasāmaṇerapesakasammutīti etāsaṃ sammutīnaṃ vasena sammuti veditabbā. Kathinacīvaramatakacīvaradānavasena dānaṃ veditabbaṃ. Kathinuddhāravasena uddhāro veditabbo. Kuṭivatthuvihāravatthudesanāvasena desanā veditabbā. Yā pana tiṇavatthārakasamathe (cūḷava. 212 ādayo) ekasmiṃ pakkhe ekā, ekasmiṃ pakkhe ekāti dve ñattidutiyakammavācā vuttā, yā ca mohāropanādīsu kammavācā (pāci. 446) vuttā, tāsaṃ vasena kammalakkhaṇaṃ veditabbaṃ, iti ñattidutiyakammaṃ satta ṭhānāni gacchati.
ဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မမ္ပိ သတ္တေဝ ဌာနာနိ ဂစ္ဆတိ ဩသာရဏံ နိသ္သာရဏံ သမ္မုတိံ ဒာနံ နိဂ္ဂဟံ သမနုဘာသနံ ကမ္မလက္ခဏန္တိ။ တတ္ထ တဇ္ဇနီယကမ္မာဒီနံ (စူဠဝ. ၁ အာဒယော) သတ္တန္နံ ကမ္မာနံ ဝသေန နိသ္သာရဏာ, တေသံယေဝ ကမ္မာနံ ပဋိပ္ပသ္သမ္ဘနဝသေန ဩသာရဏာ စ ဝေဒိတဗ္ဗာ, ဘိက္ခုနောဝာဒကသမ္မုတိဝသေန (ပာစိ. ၁၄၆-၁၄၇) သမ္မုတိ, ပရိဝာသဒာန(စဦဠဝ. ၁၀၂) မာနတ္တဒာနဝသေန (စူဠဝ. ၁၀၅) ဒာနံ, မူလာယပဋိကသ္သနဝသေန (စူဠဝ. ၁၁၀) နိဂ္ဂဟော, ဥက္ခိတ္တာနုဝတ္တိကာ , အဋ္ဌ ယာဝတတိယကာ, အရိဋ္ဌော (ပာစိ. ၄၁၇), စဏ္ဍကာဠီ (ပာစိ. ၇၀၉) စာတိ ဣမေ တေ ယာဝတတိယကာတိ ဣမာသံ ဧကာဒသန္နံ သမနုဘာသနာနံ ဝသေန သမနုဘာသနာ, ဥပသမ္ပဒာကမ္မအဗ္ဘာနကမ္မဝသေန ကမ္မလက္ခဏံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဣတိ ဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မံ သတ္တ ဌာနာနိ ဂစ္ဆတိ။
Ñatticatutthakammampi satteva ṭhānāni gacchati osāraṇaṃ nissāraṇaṃ sammutiṃ dānaṃ niggahaṃ samanubhāsanaṃ kammalakkhaṇanti. Tattha tajjanīyakammādīnaṃ (cūḷava. 1 ādayo) sattannaṃ kammānaṃ vasena nissāraṇā, tesaṃyeva kammānaṃ paṭippassambhanavasena osāraṇā ca veditabbā, bhikkhunovādakasammutivasena (pāci. 146-147) sammuti, parivāsadāna(caūḷava. 102) mānattadānavasena (cūḷava. 105) dānaṃ, mūlāyapaṭikassanavasena (cūḷava. 110) niggaho, ukkhittānuvattikā , aṭṭha yāvatatiyakā, ariṭṭho (pāci. 417), caṇḍakāḷī (pāci. 709) cāti ime te yāvatatiyakāti imāsaṃ ekādasannaṃ samanubhāsanānaṃ vasena samanubhāsanā, upasampadākammaabbhānakammavasena kammalakkhaṇaṃ veditabbaṃ. Iti ñatticatutthakammaṃ satta ṭhānāni gacchati.
ဣမေသု ပန စတူသု ကမ္မေသု အပလောကနကမ္မံ အပလောကေတ္ဝာဝ ကာတဗ္ဗံ, ဉတ္တိကမ္မာဒိဝသေန န ကာတဗ္ဗံ။ ဉတ္တိကမ္မမ္ပိ ဧကံ ဉတ္တိံ ဌပေတ္ဝာဝ ကာတဗ္ဗံ, အပလောကနကမ္မာဒိဝသေန န ကာတဗ္ဗံ။ ဉတ္တိဒုတိယကမ္မံ ပန အပလောကေတ္ဝာ ကာတဗ္ဗမ္ပိ အတ္ထိ အကာတဗ္ဗမ္ပိ, တတ္ထ သီမာသမ္မုတိ သီမာသမူဟနနံ (မဟာဝ. ၁၃၉-၁၄၀, ၁၄၄ အာဒယော) ကထိနစီဝရဒာနံ ကထိနုဒ္ဓာရော ကုဋိဝတ္ထုဒေသနာ ဝိဟာရဝတ္ထုဒေသနာတိ ဣမာနိ ဆ ကမ္မာနိ ဂရုကာနိ အပလောကေတ္ဝာ ကာတုံ န ဝဋ္ဋန္တိ, ဉတ္တိဒုတိယကမ္မဝာစံ သာဝေတ္ဝာဝ ကာတဗ္ဗာနိ။ အဝသေသာ တေရသ သမ္မုတိယော သေနာသနဂ္ဂာဟာပကမတကစီဝရဒာနသမ္မုတိယော စာတိ ဧတာနိ လဟုကမ္မာနိ အပလောကေတ္ဝာပိ ကာတုံ ဝဋ္ဋန္တိ, ဉတ္တိကမ္မာဒိဝသေန ပန န ကာတဗ္ဗာနေဝ။ ဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မမ္ပိ သကလက္ခဏေနေဝ ကာတဗ္ဗံ, န သေသကမ္မဝသေန။ ဧဝံ အတ္တနော အတ္တနော လက္ခဏေနေဝ ဝတ္ထုဉတ္တိအနုသ္သာဝနာသီမာပရိသာသမ္ပတ္တိယာ ကတာနိ ဧတာနိ ကမ္မာနိ ဓမ္မေန ဝိနယေန သတ္ထုသာသနေန ကတတ္တာ ဓမ္မော ဧတေသု အတ္ထီတိ ဓမ္မိကာနိ နာမ ဟောန္တိ, ဣတိ ဧတေသံ ဓမ္မိကာနံ ကမ္မာနံ ဆန္ဒံ ဒတ္ဝာ ပစ္ဆာ ခီယနဓမ္မံ အာပဇ္ဇန္တသ္သ ဝာစာယ ဝာစာယ ပာစိတ္တိယံ။
Imesu pana catūsu kammesu apalokanakammaṃ apaloketvāva kātabbaṃ, ñattikammādivasena na kātabbaṃ. Ñattikammampi ekaṃ ñattiṃ ṭhapetvāva kātabbaṃ, apalokanakammādivasena na kātabbaṃ. Ñattidutiyakammaṃ pana apaloketvā kātabbampi atthi akātabbampi, tattha sīmāsammuti sīmāsamūhananaṃ (mahāva. 139-140, 144 ādayo) kathinacīvaradānaṃ kathinuddhāro kuṭivatthudesanā vihāravatthudesanāti imāni cha kammāni garukāni apaloketvā kātuṃ na vaṭṭanti, ñattidutiyakammavācaṃ sāvetvāva kātabbāni. Avasesā terasa sammutiyo senāsanaggāhāpakamatakacīvaradānasammutiyo cāti etāni lahukammāni apaloketvāpi kātuṃ vaṭṭanti, ñattikammādivasena pana na kātabbāneva. Ñatticatutthakammampi sakalakkhaṇeneva kātabbaṃ, na sesakammavasena. Evaṃ attano attano lakkhaṇeneva vatthuñattianussāvanāsīmāparisāsampattiyā katāni etāni kammāni dhammena vinayena satthusāsanena katattā dhammo etesu atthīti dhammikāni nāma honti, iti etesaṃ dhammikānaṃ kammānaṃ chandaṃ datvā pacchā khīyanadhammaṃ āpajjantassa vācāya vācāya pācittiyaṃ.
သာဝတ္ထိယံ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ အာရဗ္ဘ ခီယနဓမ္မာပဇ္ဇနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ, သာဓာရဏပညတ္တိ, အနာဏတ္တိကံ, ဓမ္မကမ္မေ ဝေမတိကသ္သ, အဓမ္မကမ္မေ ဓမ္မကမ္မသညိနော, ဝေမတိကသ္သ စ ဒုက္ကဋံ။ အဓမ္မကမ္မသညိသ္သ , ‘‘အဓမ္မေန ဝာ ဝဂ္ဂေန ဝာ နကမ္မာရဟသ္သ ဝာ ကမ္မံ ကရောန္တီ’’တိ ဉတ္ဝာ ခီယန္တသ္သ, ဥမ္မတ္တကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ ဓမ္မကမ္မတာ, ဓမ္မကမ္မသညိတာ, ဆန္ဒံ ဒတ္ဝာ ခီယနန္တိ ဣမာနေတ္ထ တီဏိ အင္ဂာနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ အဒိန္နာဒာနသဒိသာနေဝ, ဣဒံ ပန ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
Sāvatthiyaṃ chabbaggiye ārabbha khīyanadhammāpajjanavatthusmiṃ paññattaṃ, sādhāraṇapaññatti, anāṇattikaṃ, dhammakamme vematikassa, adhammakamme dhammakammasaññino, vematikassa ca dukkaṭaṃ. Adhammakammasaññissa , ‘‘adhammena vā vaggena vā nakammārahassa vā kammaṃ karontī’’ti ñatvā khīyantassa, ummattakādīnañca anāpatti. Dhammakammatā, dhammakammasaññitā, chandaṃ datvā khīyananti imānettha tīṇi aṅgāni. Samuṭṭhānādīni adinnādānasadisāneva, idaṃ pana dukkhavedananti.
ကမ္မပ္ပဋိဗာဟနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Kammappaṭibāhanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
၁၀. ဆန္ဒံအဒတ္ဝာဂမနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
10. Chandaṃadatvāgamanasikkhāpadavaṇṇanā
ဒသမေ ဝိနိစ္ဆယကထာယာတိ ယာဝ အာရောစိတံ ဝတ္ထု အဝိနိစ္ဆိကံ, ဉတ္တိံ ဝာ ဌပေတ္ဝာ ကမ္မဝာစာ အနိဋ္ဌာပိတာ, တာဝ ဝိနိစ္ဆယကထာ ဝတ္တမာနာ နာမ ဟောတိ။ ယော ဘိက္ခု ဧတသ္မိံ အန္တရေ ကမ္မံ ကောပေတုကာမတာယ ပရိသာယ ဟတ္ထပာသံ ဝိဇဟတိ, တသ္သ ဝိဇဟနေ ဒုက္ကဋံ, ဝိဇဟိတေ ပာစိတ္တိယံ။
Dasame vinicchayakathāyāti yāva ārocitaṃ vatthu avinicchikaṃ, ñattiṃ vā ṭhapetvā kammavācā aniṭṭhāpitā, tāva vinicchayakathā vattamānā nāma hoti. Yo bhikkhu etasmiṃ antare kammaṃ kopetukāmatāya parisāya hatthapāsaṃ vijahati, tassa vijahane dukkaṭaṃ, vijahite pācittiyaṃ.
သာဝတ္ထိယံ အညတရံ ဘိက္ခုံ အာရဗ္ဘ ဆန္ဒံ အဒတ္ဝာ ပက္ကမနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ, သာဓာရဏပညတ္တိ, အနာဏတ္တိကံ, ဓမ္မကမ္မေ ဝေမတိကသ္သ, အဓမ္မကမ္မေ ဓမ္မကမ္မသညိနော, ဝေမတိကသ္သ စ ဒုက္ကဋံ။ အဓမ္မကမ္မသညိသ္သ ပန, ယော စ ‘‘သင္ဃသ္သ ဘဏ္ဍနာဒီနိ ဝာ ဘဝိသ္သန္တိ, အဓမ္မေန ဝာ ဝဂ္ဂေန ဝာ နကမ္မာရဟသ္သ ဝာ ကမ္မံ ကရိသ္သန္တီ’’တိ (ပာစိ. ၄၈၃) ဉတ္ဝာ, ဂိလာနော ဝာ ဟုတ္ဝာ, ဂိလာနသ္သ ဝာ ကရဏီယေန, ဥစ္စာရာဒီဟိ ဝာ ပီဠိတော, န စ ကမ္မံ ကောပေတုကာမော ‘‘ပုန ပစ္စာဂမိသ္သာမီ’’တိ ဂစ္ဆတိ, တသ္သ, ဥမ္မတ္တကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ ဝိနိစ္ဆယကထာယ ဝတ္တမာနတာ, ဓမ္မကမ္မတာ, ဓမ္မကမ္မသညိတာ, သမာနသီမာယံ ဌိတတာ, သမာနသံဝာသကတာ, ကောပေတုကာမတာယ ဟတ္ထပာသဝိဇဟနန္တိ ဣမာနေတ္ထ ဆ အင္ဂာနိ။ သမနုဘာသနသမုဋ္ဌာနံ, ကိရိယာကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ, ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
Sāvatthiyaṃ aññataraṃ bhikkhuṃ ārabbha chandaṃ adatvā pakkamanavatthusmiṃ paññattaṃ, sādhāraṇapaññatti, anāṇattikaṃ, dhammakamme vematikassa, adhammakamme dhammakammasaññino, vematikassa ca dukkaṭaṃ. Adhammakammasaññissa pana, yo ca ‘‘saṅghassa bhaṇḍanādīni vā bhavissanti, adhammena vā vaggena vā nakammārahassa vā kammaṃ karissantī’’ti (pāci. 483) ñatvā, gilāno vā hutvā, gilānassa vā karaṇīyena, uccārādīhi vā pīḷito, na ca kammaṃ kopetukāmo ‘‘puna paccāgamissāmī’’ti gacchati, tassa, ummattakādīnañca anāpatti. Vinicchayakathāya vattamānatā, dhammakammatā, dhammakammasaññitā, samānasīmāyaṃ ṭhitatā, samānasaṃvāsakatā, kopetukāmatāya hatthapāsavijahananti imānettha cha aṅgāni. Samanubhāsanasamuṭṭhānaṃ, kiriyākiriyaṃ, saññāvimokkhaṃ, sacittakaṃ, lokavajjaṃ, kāyakammaṃ, vacīkammaṃ, akusalacittaṃ, dukkhavedananti.
ဆန္ဒံအဒတ္ဝာဂမနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Chandaṃadatvāgamanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
၁၁. ဒုဗ္ဗလသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
11. Dubbalasikkhāpadavaṇṇanā
ဧကာဒသမေ သမဂ္ဂေန သင္ဃေနာတိ သမာနသံဝာသကေန သမာနသီမာယံ ဌိတေန သင္ဃေန သဒ္ဓိံ စီဝရံ ဒတ္ဝာ။ ယထာသန္ထုတန္တိ ယော ယော မိတ္တသန္ဒိဋ္ဌသမ္ဘတ္တဝသေန သန္ထုတော, တသ္သ တသ္သာတိ အတ္ထော။ ပာစိတ္တိယန္တိ ဧဝံ သင္ဃေန သဒ္ဓိံ သယမေဝ သေနာသနပညာပနာဒိဝသေန သမ္မတသ္သ ဘိက္ခုနော စီဝရံ ဒတ္ဝာ ပစ္ဆာ ခီယန္တသ္သ ဝာစာယ ဝာစာယ ပာစိတ္တိယံ။
Ekādasame samaggena saṅghenāti samānasaṃvāsakena samānasīmāyaṃ ṭhitena saṅghena saddhiṃ cīvaraṃ datvā. Yathāsanthutanti yo yo mittasandiṭṭhasambhattavasena santhuto, tassa tassāti attho. Pācittiyanti evaṃ saṅghena saddhiṃ sayameva senāsanapaññāpanādivasena sammatassa bhikkhuno cīvaraṃ datvā pacchā khīyantassa vācāya vācāya pācittiyaṃ.
ရာဇဂဟေ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ အာရဗ္ဘ စီဝရံ ဒတ္ဝာ ပစ္ဆာ ခီယနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ, သာဓာရဏပညတ္တိ, အနာဏတ္တိကံ, ဓမ္မကမ္မေ တိကပာစိတ္တိယံ, စီဝရံ ဌပေတ္ဝာ အညံ ဝိသ္သဇ္ဇိယဝေဘင္ဂိယံ ပရိက္ခာရံ ဒတ္ဝာ ပစ္ဆာခီယန္တသ္သ ဒုက္ကဋံ, ဝိသ္သဇ္ဇိယဝေဘင္ဂိယော နာမ ဌပေတ္ဝာ ပဉ္စ ဂရုဘဏ္ဍာနိ အဝသေသော။ ရာသိဝသေန ဟိ ပဉ္စ ဂရုဘဏ္ဍာနိ ဝုတ္တာနိ, တတ္ထ အာရာမော အာရာမဝတ္ထူတိ ဧကံ, ဝိဟာရော ဝိဟာရဝတ္ထူတိ ဒုတိယံ, မဉ္စော ပီဌံ ဘိသိ ဗိမ္ဗောဟနန္တိ တတိယံ, လောဟကုမ္ဘီ လောဟဘာဏကံ လောဟဝာရကော လောဟကဋာဟံ ဝာသိ ပရသု ကုဌာရီ ကုဒာလော နိခာဒနန္တိ စတုတ္ထံ, ဝလ္လိ ဝေဠု မုဉ္ဇံ ပဗ္ဗဇံ တိဏံ မတ္တိကာ ဒာရုဘဏ္ဍံ မတ္တိကာဘဏ္ဍန္တိ ပဉ္စမံ။ ဧတာနိ ဟိ ပဉ္စ သင္ဃသန္တကာနိ နေဝ သင္ဃသ္သ, န ဂဏပုဂ္ဂလာနံ ဝိသ္သဇ္ဇေတုံ ဝာ ဝိဘဇိတုံ ဝာ ဝဋ္ဋန္တိ, ဝိသ္သဇ္ဇိတဝိဘတ္တာနိပိ သင္ဃိကာနေဝ ဟောန္တိ။ ထာဝရေန ပန ထာဝရံ, ဣတရေန စ အကပ္ပိယေန မဟဂ္ဃကပ္ပိယေန ဝာ ဣတရံ သင္ဃသ္သ ဥပကာရံ သလ္လက္ခေတ္ဝာ ကပ္ပိယပရိဝတ္တနေန ပရိဝတ္တေတုံ ဝဋ္ဋတိ, ဝရသေနာသနာဒီနံ သံရက္ခဏတ္ထံ လာမကာနိ ဝိသ္သဇ္ဇေတုံ ဝိသ္သဇ္ဇေတ္ဝာ ပရိဘုဉ္ဇိတုဉ္စ ဝဋ္ဋတိ။ ဧတ္ထ စ ပုရိမေသု တီသု ရာသီသု အဂရုဘဏ္ဍံ နာမ ကိဉ္စိ နတ္ထိ, စတုတ္ထေ လောဟကုမ္ဘီ အရဉ္ဇရသဏ္ဌာနံ လောဟဘာဏကံ လောဟကဋာဟန္တိ ဣမာနိ တီဏိ အန္တမသော ပသတမတ္တဥဒကဂ္ဂဏ္ဟနကာနိပိ ဂရုဘဏ္ဍာနိ။ လောဟဝာရကော ပန ကာဠလောဟတမ္ဗလောဟကံသလောဟဝဋ္ဋလောဟာနံ ယေန ကေနစိ ကတော သီဟဠဒီပေ ပာဒဂ္ဂဏ္ဟနကော ဘာဇေတဗ္ဗော, ပာဒော စ နာမ မဂဓနာဠိယာ ပဉ္စနာဠိမတ္တံ ဂဏ္ဟာတိ, တတော အတိရေကံ ဂရုဘဏ္ဍံ, ဣမာနိ တာဝ ပာဠိယံ အာဂတာနိ လောဟဘာဇနာနိ။
Rājagahe chabbaggiye ārabbha cīvaraṃ datvā pacchā khīyanavatthusmiṃ paññattaṃ, sādhāraṇapaññatti, anāṇattikaṃ, dhammakamme tikapācittiyaṃ, cīvaraṃ ṭhapetvā aññaṃ vissajjiyavebhaṅgiyaṃ parikkhāraṃ datvā pacchākhīyantassa dukkaṭaṃ, vissajjiyavebhaṅgiyo nāma ṭhapetvā pañca garubhaṇḍāni avaseso. Rāsivasena hi pañca garubhaṇḍāni vuttāni, tattha ārāmo ārāmavatthūti ekaṃ, vihāro vihāravatthūti dutiyaṃ, mañco pīṭhaṃ bhisi bimbohananti tatiyaṃ, lohakumbhī lohabhāṇakaṃ lohavārako lohakaṭāhaṃ vāsi parasu kuṭhārī kudālo nikhādananti catutthaṃ, valli veḷu muñjaṃ pabbajaṃ tiṇaṃ mattikā dārubhaṇḍaṃ mattikābhaṇḍanti pañcamaṃ. Etāni hi pañca saṅghasantakāni neva saṅghassa, na gaṇapuggalānaṃ vissajjetuṃ vā vibhajituṃ vā vaṭṭanti, vissajjitavibhattānipi saṅghikāneva honti. Thāvarena pana thāvaraṃ, itarena ca akappiyena mahagghakappiyena vā itaraṃ saṅghassa upakāraṃ sallakkhetvā kappiyaparivattanena parivattetuṃ vaṭṭati, varasenāsanādīnaṃ saṃrakkhaṇatthaṃ lāmakāni vissajjetuṃ vissajjetvā paribhuñjituñca vaṭṭati. Ettha ca purimesu tīsu rāsīsu agarubhaṇḍaṃ nāma kiñci natthi, catutthe lohakumbhī arañjarasaṇṭhānaṃ lohabhāṇakaṃ lohakaṭāhanti imāni tīṇi antamaso pasatamattaudakaggaṇhanakānipi garubhaṇḍāni. Lohavārako pana kāḷalohatambalohakaṃsalohavaṭṭalohānaṃ yena kenaci kato sīhaḷadīpe pādaggaṇhanako bhājetabbo, pādo ca nāma magadhanāḷiyā pañcanāḷimattaṃ gaṇhāti, tato atirekaṃ garubhaṇḍaṃ, imāni tāva pāḷiyaṃ āgatāni lohabhājanāni.
ပာဠိယံ ပန အနာဂတာနိပိ ဘိင္ဂာရပဋိဂ္ဂဟဥဠုင္ကဒဗ္ဗိကဋစ္ဆုပာတိ တဋ္ဋကသရကသမုဂ္ဂအင္ဂာရကပလ္လဓူမကဋစ္ဆုအာဒီနိ ခုဒ္ဒကာနိပိ ဂရုဘဏ္ဍာနေဝ, အယပတ္တော အယထာလကံ တမ္ဗလောဟထာလကန္တိ ဣမာနိ ပန ဘာဇနီယာနိ, ကံသလောဟဝဋ္ဋလောဟဘာဇနဝိကတိ သင္ဃိကပရိဘောဂေန ဝာ ဂိဟိဝိကဋာ ဝာ ဝဋ္ဋတိ, ပုဂ္ဂလိကပရိဘောဂေန န ဝဋ္ဋတိ။ ဌပေတ္ဝာ ပန တံ ဘာဇနဝိကတိံ အညသ္မိမ္ပိ ကပ္ပိယလောဟဘဏ္ဍေ အဉ္ဇနီ အဉ္ဇနိသလာကာ နတ္ထုဒာနံ ကဏ္ဏမလဟရဏီ သူစိ ခုဒ္ဒကော ပိပ္ဖလိကော ခုဒ္ဒကံ အာရကဏ္ဋကံ ကုဉ္စိကာ တာဠံ ကတ္တရယဋ္ဌိ ဝေဓကော ဘိန္ဒိဝာလကော ယထာတထာဃနကတလောဟံဝိပ္ပကတလောဟဘဏ္ဍဉ္စ သဗ္ဗံ ဘာဇနီယံ။ ဓူမနေတ္တဖာလဒီပရုက္ခဒီပကပလ္လိကဩလမ္ဗကဒီပဣတ္ထိပုရိသတိရစ္ဆာနရူပကာနိ ပန အညာနိ ဝာ ဘိတ္တိစ္ဆဒနကဝာဋာဒီသု ဥပနေတဗ္ဗာနိ, အန္တမသော လောဟခိလကံ ဥပာဒာယ သဗ္ဗာနိပိ လောဟဘဏ္ဍာနိ ဂရုဘဏ္ဍာနိယေဝ, အတ္တနာ လဒ္ဓာနိ ပရိဟရိတ္ဝာပိ ပုဂ္ဂလိကပရိဘောဂေန န ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗာနိ, သင္ဃိကပရိဘောဂေန ဝာ ဂိဟိဝိကဋာနိ ဝာ ဝဋ္ဋန္တိ, တိပုဘဏ္ဍေပိ ဧသေဝ နယော။ ခီရပာသာဏမယာနိ တဋ္ဋကသရကာဒီနိ ဂရုဘဏ္ဍာနိယေဝ။
Pāḷiyaṃ pana anāgatānipi bhiṅgārapaṭiggahauḷuṅkadabbikaṭacchupāti taṭṭakasarakasamuggaaṅgārakapalladhūmakaṭacchuādīni khuddakānipi garubhaṇḍāneva, ayapatto ayathālakaṃ tambalohathālakanti imāni pana bhājanīyāni, kaṃsalohavaṭṭalohabhājanavikati saṅghikaparibhogena vā gihivikaṭā vā vaṭṭati, puggalikaparibhogena na vaṭṭati. Ṭhapetvā pana taṃ bhājanavikatiṃ aññasmimpi kappiyalohabhaṇḍe añjanī añjanisalākā natthudānaṃ kaṇṇamalaharaṇī sūci khuddako pipphaliko khuddakaṃ ārakaṇṭakaṃ kuñcikā tāḷaṃ kattarayaṭṭhi vedhako bhindivālako yathātathāghanakatalohaṃvippakatalohabhaṇḍañca sabbaṃ bhājanīyaṃ. Dhūmanettaphāladīparukkhadīpakapallikaolambakadīpaitthipurisatiracchānarūpakāni pana aññāni vā bhitticchadanakavāṭādīsu upanetabbāni, antamaso lohakhilakaṃ upādāya sabbānipi lohabhaṇḍāni garubhaṇḍāniyeva, attanā laddhāni pariharitvāpi puggalikaparibhogena na paribhuñjitabbāni, saṅghikaparibhogena vā gihivikaṭāni vā vaṭṭanti, tipubhaṇḍepi eseva nayo. Khīrapāsāṇamayāni taṭṭakasarakādīni garubhaṇḍāniyeva.
ဃဋကော ပန တေလဘာဇနံ ဝာ ပာဒဂ္ဂဏ္ဟနကတော အတိရေကမေဝ ဂရုဘဏ္ဍံ, သုဝဏ္ဏရဇတအာရကူဋဇာတိဖလိကဘာဇနာနိ ဂိဟိဝိကဋာနိပိ န ဝဋ္ဋန္တိ။ သေနာသနပရိဘောဂေ ပန အာမာသမ္ပိ အနာမာသမ္ပိ သဗ္ဗံ ဝဋ္ဋတိ။
Ghaṭako pana telabhājanaṃ vā pādaggaṇhanakato atirekameva garubhaṇḍaṃ, suvaṇṇarajataārakūṭajātiphalikabhājanāni gihivikaṭānipi na vaṭṭanti. Senāsanaparibhoge pana āmāsampi anāmāsampi sabbaṃ vaṭṭati.
ဝာသိယာဒီသု ပန ယာယ ဝာသိယာ ဒန္တကဋ္ဌစ္ဆေဒနဥစ္ဆုတစ္ဆနမတ္တတော အညံ မဟာကမ္မံ ကာတုံ န သက္ကာ, အယံ ဘာဇနီယာ။ သေသာ ယေန ကေနစိ အာကာရေန ကတာ ဂရုဘဏ္ဍံ, ပရသု ပန အန္တမသော ဝေဇ္ဇာနံ သိရာဝေဓကောပိ ဂရုဘဏ္ဍမေဝ, တထာ ကုဌာရီ။ ယာ ပန အာဝုဓသင္ခေပေန ကတာ, အယံ အနာမာသာ, ကုဒာလော ဒဏ္ဍဗန္ဓနိခာဒနံ ဝာ အဂရုဘဏ္ဍံ နာမ နတ္ထိ။ သမ္မုဉ္ဇနိဒဏ္ဍခဏနကံ ပန အဒဏ္ဍကံ ဖလမတ္တကမေဝ, ယံ သက္ကာ သိပာဋိကာယ ပက္ခိပိတ္ဝာ ပရိဟရိတုံ, တံ ဘာဇနီယံ။ သိခရမ္ပိ နိခာဒနေနေဝ သင္ဂဟိတံ, ယေဟိ မနုသ္သေဟိ ဝိဟာရေ ဝာသိအာဒီနိ ဒိန္နာနိ ဟောန္တိ, တေ စေ ဃရေ ဒဍ္ဎေ ဝာ ဝိလုတ္တေ ဝာ ‘‘ဒေထ နော, ဘန္တေ, ဥပက္ခရေ, ပုန အာဟရိသ္သာမာ’’တိ ဝဒန္တိ, ဒာတဗ္ဗာ။ သစေ ဟရန္တိ, န ဝာရေတဗ္ဗာ, အနာဟရန္တာပိ န စောဒေတဗ္ဗာ။
Vāsiyādīsu pana yāya vāsiyā dantakaṭṭhacchedanaucchutacchanamattato aññaṃ mahākammaṃ kātuṃ na sakkā, ayaṃ bhājanīyā. Sesā yena kenaci ākārena katā garubhaṇḍaṃ, parasu pana antamaso vejjānaṃ sirāvedhakopi garubhaṇḍameva, tathā kuṭhārī. Yā pana āvudhasaṅkhepena katā, ayaṃ anāmāsā, kudālo daṇḍabandhanikhādanaṃ vā agarubhaṇḍaṃ nāma natthi. Sammuñjanidaṇḍakhaṇanakaṃ pana adaṇḍakaṃ phalamattakameva, yaṃ sakkā sipāṭikāya pakkhipitvā pariharituṃ, taṃ bhājanīyaṃ. Sikharampi nikhādaneneva saṅgahitaṃ, yehi manussehi vihāre vāsiādīni dinnāni honti, te ce ghare daḍḍhe vā vilutte vā ‘‘detha no, bhante, upakkhare, puna āharissāmā’’ti vadanti, dātabbā. Sace haranti, na vāretabbā, anāharantāpi na codetabbā.
ကမ္မာရတဋ္ဋကာရစုန္ဒကာရနဠကာရမဏိကာရပတ္တဗန္ဓကာနံ အဓိကရဏိမုဋ္ဌိသဏ္ဍာသတုလာဒီနိ သဗ္ဗာနိ လောဟမယာနိ ဥပကရဏာနိ သင္ဃေ ဒိန္နကာလတော ပဋ္ဌာယ ဂရုဘဏ္ဍာနိ။ တိပုကောဋ္ဋကသုဝဏ္ဏကာရစမ္မကာရဥပကရဏေသုပိ ဧသေဝ နယော။ အယံ ပန ဝိသေသော, တိပုကောဋ္ဋကဥပကရဏေသု တိပုစ္ဆေဒနကသတ္ထကံ, သုဝဏ္ဏကာရဥပကရဏေသု သုဝဏ္ဏစ္ဆေဒနကသတ္ထကံ, စမ္မကာရဥပကရဏေသု ကတပရိကမ္မစမ္မစ္ဆေဒနခုဒ္ဒကသတ္ထန္တိ ဣမာနိ ဘာဇနီယာနိ။ န္ဟာပိတတုန္နကာရဥပကရဏေသုပိ ဌပေတ္ဝာ မဟာကတ္တရိံ မဟာသဏ္ဍာသံ မဟာပိပ္ဖလိကဉ္စ သဗ္ဗံ ဝဋ္ဋတိ, ဣတရာနိ ဂရုဘဏ္ဍာနိ။
Kammārataṭṭakāracundakāranaḷakāramaṇikārapattabandhakānaṃ adhikaraṇimuṭṭhisaṇḍāsatulādīni sabbāni lohamayāni upakaraṇāni saṅghe dinnakālato paṭṭhāya garubhaṇḍāni. Tipukoṭṭakasuvaṇṇakāracammakāraupakaraṇesupi eseva nayo. Ayaṃ pana viseso, tipukoṭṭakaupakaraṇesu tipucchedanakasatthakaṃ, suvaṇṇakāraupakaraṇesu suvaṇṇacchedanakasatthakaṃ, cammakāraupakaraṇesu kataparikammacammacchedanakhuddakasatthanti imāni bhājanīyāni. Nhāpitatunnakāraupakaraṇesupi ṭhapetvā mahākattariṃ mahāsaṇḍāsaṃ mahāpipphalikañca sabbaṃ vaṭṭati, itarāni garubhaṇḍāni.
ဝလ္လိအာဒီသု ဝေတ္တဝလ္လိအာဒိကာ ယာ ကာစိ အဍ္ဎဗာဟုပ္ပမာဏာ ဝလ္လိ သင္ဃသ္သ ဒိန္နာ ဝာ တတ္ထဇာတကာ ဝာ ရက္ခိတဂောပိတာဝ ဂရုဘဏ္ဍံ, သာ သင္ဃကမ္မေ စ စေတိယကမ္မေ စ ကတေ သစေ အတိရေကာ ဟောတိ, ပုဂ္ဂလိကကမ္မေပိ ဥပနေတုံ ဝဋ္ဋတိ, သုတ္တမကစိဝာကနာဠိကေရဟီရစမ္မမယာ ရဇ္ဇုကာ ဝာ ယောတ္တာနိ ဝာ ဝာကေ စ နာဠိကေရဟီရေ စ ဝဋ္ဋေတ္ဝာ ကတာ ဧကဝဋ္ဋာ ဝာ ဒ္ဝိဝဋ္ဋာ ဝာ သင္ဃသ္သ သန္တကာ ဂရုဘဏ္ဍံ။ သုတ္တံ ပန အဝဋ္ဋေတ္ဝာ ဒိန္နံ မကစိဝာကနာဠိကေရဟီရာ စ ဘာဇနီယာ ။ ယေဟိ ပနေတာနိ ရဇ္ဇုကာဒီနိ ဒိန္နာနိ ဟောန္တိ, တေ အတ္တနော ကရဏီယေန ဟရန္တာ န ဝာရေတဗ္ဗာ။
Valliādīsu vettavalliādikā yā kāci aḍḍhabāhuppamāṇā valli saṅghassa dinnā vā tatthajātakā vā rakkhitagopitāva garubhaṇḍaṃ, sā saṅghakamme ca cetiyakamme ca kate sace atirekā hoti, puggalikakammepi upanetuṃ vaṭṭati, suttamakacivākanāḷikerahīracammamayā rajjukā vā yottāni vā vāke ca nāḷikerahīre ca vaṭṭetvā katā ekavaṭṭā vā dvivaṭṭā vā saṅghassa santakā garubhaṇḍaṃ. Suttaṃ pana avaṭṭetvā dinnaṃ makacivākanāḷikerahīrā ca bhājanīyā . Yehi panetāni rajjukādīni dinnāni honti, te attano karaṇīyena harantā na vāretabbā.
ယော ကောစိ အဋ္ဌင္ဂုလသူစိဒဏ္ဍကမတ္တောပိ ဝေဠု သင္ဃသ္သ ဒိန္နော ဝာ တတ္ထဇာတကော ဝာ ရက္ခိတဂောပိတော ဂရုဘဏ္ဍံ, သောပိ သင္ဃသ္သ ကမ္မေ စ စေတိယကမ္မေ စ ကတေ အတိရေကော ပုဂ္ဂလိကကမ္မေ ဒာတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ပာဒဂ္ဂဏ္ဟနကတေလနာဠိ ပန ကတ္တရယဋ္ဌိ ဥပာဟနဒဏ္ဍကော ဆတ္တဒဏ္ဍော ဆတ္တသလာကာတိ ဣဒမေတ္ထ ဘာဇနီယဘဏ္ဍံ, ဒဍ္ဎဂေဟမနုသ္သာ ဂဏ္ဟိတ္ဝာ ဂစ္ဆန္တာ န ဝာရေတဗ္ဗာ။
Yo koci aṭṭhaṅgulasūcidaṇḍakamattopi veḷu saṅghassa dinno vā tatthajātako vā rakkhitagopito garubhaṇḍaṃ, sopi saṅghassa kamme ca cetiyakamme ca kate atireko puggalikakamme dātuṃ vaṭṭati. Pādaggaṇhanakatelanāḷi pana kattarayaṭṭhi upāhanadaṇḍako chattadaṇḍo chattasalākāti idamettha bhājanīyabhaṇḍaṃ, daḍḍhagehamanussā gaṇhitvā gacchantā na vāretabbā.
မုဉ္ဇဉ္စ ပဗ္ဗဇဉ္စ အဝသေသဉ္စ ဆဒနတိဏံ မုဋ္ဌိပ္ပမာဏမ္ပိ ဆဒနတိဏသင္ခေပဂတေသု တာလပဏ္ဏာဒီသု ယံကိဉ္စိ ဧကပဏ္ဏမ္ပိ သင္ဃသ္သ ဒိန္နံ ဝာ တတ္ထဇာတကံ ဝာ ဗဟိအာရာမေ သင္ဃိကေ တိဏဝတ္ထုသ္မိံ ဇာတကံ ဝာ ရက္ခိတဂောပိတံ ဂရုဘဏ္ဍံ, တမ္ပိ သင္ဃကမ္မေ စ စေတိယကမ္မေ စ ကတေ အတိရေကံ ပုဂ္ဂလိကကမ္မေ ဒာတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ဒဍ္ဎဂေဟမနုသ္သာ ဂဟေတ္ဝာ ဂစ္ဆန္တာ န ဝာရေတဗ္ဗာ, အဋ္ဌင္ဂုလပ္ပမာဏောပိ ရိတ္တကပောတ္ထကော ဂရုဘဏ္ဍမေဝ။
Muñjañca pabbajañca avasesañca chadanatiṇaṃ muṭṭhippamāṇampi chadanatiṇasaṅkhepagatesu tālapaṇṇādīsu yaṃkiñci ekapaṇṇampi saṅghassa dinnaṃ vā tatthajātakaṃ vā bahiārāme saṅghike tiṇavatthusmiṃ jātakaṃ vā rakkhitagopitaṃ garubhaṇḍaṃ, tampi saṅghakamme ca cetiyakamme ca kate atirekaṃ puggalikakamme dātuṃ vaṭṭati. Daḍḍhagehamanussā gahetvā gacchantā na vāretabbā, aṭṭhaṅgulappamāṇopi rittakapotthako garubhaṇḍameva.
မတ္တိကာ ပကတိမတ္တိကာ ဝာ ဟောတု ပဉ္စဝဏ္ဏာ ဝာ သုဓာ ဝာ သဇ္ဇုရသကင္ဂုဋ္ဌသိလေသာဒီသု ဝာ ယံကိဉ္စိ ဒုလ္လဘဋ္ဌာနေ အာနေတ္ဝာ ဝာ ဒိန္နံ တတ္ထဇာတကံ ဝာ ရက္ခိတဂောပိတံ တာလပက္ကမတ္တံ ဂရုဘဏ္ဍံ ဟောတိ, တမ္ပိ သင္ဃကမ္မေ စ စေတိယကမ္မေ စ ကတေ အတိရေကံ ပုဂ္ဂလိကကမ္မေ ဒာတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ဟိင္ဂုဟိင္ဂုလကဟရိတာလမနောသိလဉ္ဇနာဒီနိ ပန ဘာဇနီယာနိ။
Mattikā pakatimattikā vā hotu pañcavaṇṇā vā sudhā vā sajjurasakaṅguṭṭhasilesādīsu vā yaṃkiñci dullabhaṭṭhāne ānetvā vā dinnaṃ tatthajātakaṃ vā rakkhitagopitaṃ tālapakkamattaṃ garubhaṇḍaṃ hoti, tampi saṅghakamme ca cetiyakamme ca kate atirekaṃ puggalikakamme dātuṃ vaṭṭati. Hiṅguhiṅgulakaharitālamanosilañjanādīni pana bhājanīyāni.
ဒာရုဘဏ္ဍေ ယော ကောစိ ဝေဠုမ္ဟိ ဝုတ္တပ္ပမာဏော ဒာရုဘဏ္ဍကော သင္ဃသ္သ ဒိန္နော ဝာ တတ္ထဇာတကော ဝာ ရက္ခိတဂောပိတော ဂရုဘဏ္ဍံ, အပိ စ သဗ္ဗာပိ ဒာရုဝေဠုစမ္မပာသာဏာဒိဝိကတိ ဒာရုဘဏ္ဍေန သင္ဂဟိတာ, တတ္ထ မဉ္စပီဌေဟိ အသင္ဂဟိတာနိ အာသန္ဒိကာဒီနိ အန္တမသော စောဠေန ဝာ ပလာလေဟိ ဝာ ပဏ္ဏေဟိ ဝာ ကတပီဌံ ဥပာဒာယ သဗ္ဗာနိ အာသနာနိ။
Dārubhaṇḍe yo koci veḷumhi vuttappamāṇo dārubhaṇḍako saṅghassa dinno vā tatthajātako vā rakkhitagopito garubhaṇḍaṃ, api ca sabbāpi dāruveḷucammapāsāṇādivikati dārubhaṇḍena saṅgahitā, tattha mañcapīṭhehi asaṅgahitāni āsandikādīni antamaso coḷena vā palālehi vā paṇṇehi vā katapīṭhaṃ upādāya sabbāni āsanāni.
ဝင္ကဖလကံ ဒီဃဖလကံ စီဝရဓောဝနဖလကံ ဃဋ္ဋနဖလကံ ဃဋ္ဋနမုဂ္ဂရော ဒန္တကဋ္ဌစ္ဆေဒနဂဏ္ဌိကာ ဒဏ္ဍမုဂ္ဂရော နာဝာ အမ္ဗဏံ ရဇနဒောဏိ ဥဒကပဋိစ္ဆကော ဒာရုမယော ဝာ ဒန္တမယော ဝာ ဝေဠုမယော ဝာ သပာဒကောပိ အပာဒကောပိ သမုဂ္ဂော မဉ္ဇူသာ ပာဒဂ္ဂဏ္ဟနကတော အတိရေကပ္ပမာဏော ကရဏ္ဍော ဥဒကဒောဏိ ဥဒကကဋာဟံ ဥဠုင္ကော ကဋစ္ဆုပာနီယသရာဝံ ပာနီယသင္ခောတိ ဧတေသု ယံကိဉ္စိ သင္ဃေ ဒိန္နံ ဂရုဘဏ္ဍံ။ သင္ခထာလကံ ပန ဘာဇနီယံ, တထာ ဒာရုမယော ဥဒကတုမ္ဗော။
Vaṅkaphalakaṃ dīghaphalakaṃ cīvaradhovanaphalakaṃ ghaṭṭanaphalakaṃ ghaṭṭanamuggaro dantakaṭṭhacchedanagaṇṭhikā daṇḍamuggaro nāvā ambaṇaṃ rajanadoṇi udakapaṭicchako dārumayo vā dantamayo vā veḷumayo vā sapādakopi apādakopi samuggo mañjūsā pādaggaṇhanakato atirekappamāṇo karaṇḍo udakadoṇi udakakaṭāhaṃ uḷuṅko kaṭacchupānīyasarāvaṃ pānīyasaṅkhoti etesu yaṃkiñci saṅghe dinnaṃ garubhaṇḍaṃ. Saṅkhathālakaṃ pana bhājanīyaṃ, tathā dārumayo udakatumbo.
ပာဒကထလိကမဏ္ဍလံ ဒာရုမယံ ဝာ ဟောတု စောဠပဏ္ဏာဒိမယံ ဝာ သဗ္ဗံ ဂရုဘဏ္ဍံ။ အာဓာရကော ပတ္တပိဓာနံ တာလဝဏ္ဋံ ဗီဇနီ စင္ကောဋကံ ပစ္ဆိ ယဋ္ဌိသမ္မုဉ္ဇနီ မုဋ္ဌိသမ္မုဉ္ဇနီတိ ဧတေသုပိ ယံကိဉ္စိ ခုဒ္ဒကံ ဝာ မဟန္တံ ဝာ ဒာရုဝေဠုပဏ္ဏစမ္မာဒီသု ယေန ကေနစိ ကတံ ဂရုဘဏ္ဍမေဝ။
Pādakathalikamaṇḍalaṃ dārumayaṃ vā hotu coḷapaṇṇādimayaṃ vā sabbaṃ garubhaṇḍaṃ. Ādhārako pattapidhānaṃ tālavaṇṭaṃ bījanī caṅkoṭakaṃ pacchi yaṭṭhisammuñjanī muṭṭhisammuñjanīti etesupi yaṃkiñci khuddakaṃ vā mahantaṃ vā dāruveḷupaṇṇacammādīsu yena kenaci kataṃ garubhaṇḍameva.
ထမ္ဘတုလာသောပာနဖလကာဒီသု ယံကိဉ္စိ ဒာရုမယံ ဝာ ပာသာဏမယံ ဝာ ဂေဟသမ္ဘာရူပဂံ ယော ကောစိ ကဋသာရကော ယံကိဉ္စိ ဘူမတ္ထရဏံ ယံကိဉ္စိ အကပ္ပိယစမ္မံ, သဗ္ဗံ သင္ဃိကံ ဂရုဘဏ္ဍံ, ဘူမတ္ထရဏံ ကာတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ဧဠကစမ္မံ ပန ပစ္စတ္ထရဏဂတိကံ ဟောတိ, တမ္ပိ ဂရုဘဏ္ဍမေဝ, ကပ္ပိယစမ္မာနိ ဘာဇနီယာနိ, ကုရုန္ဒိယံ ပန သဗ္ဗံ မဉ္စပ္ပမာဏံ စမ္မံ ဂရုဘဏ္ဍန္တိ ဝုတ္တံ။
Thambhatulāsopānaphalakādīsu yaṃkiñci dārumayaṃ vā pāsāṇamayaṃ vā gehasambhārūpagaṃ yo koci kaṭasārako yaṃkiñci bhūmattharaṇaṃ yaṃkiñci akappiyacammaṃ, sabbaṃ saṅghikaṃ garubhaṇḍaṃ, bhūmattharaṇaṃ kātuṃ vaṭṭati. Eḷakacammaṃ pana paccattharaṇagatikaṃ hoti, tampi garubhaṇḍameva, kappiyacammāni bhājanīyāni, kurundiyaṃ pana sabbaṃ mañcappamāṇaṃ cammaṃ garubhaṇḍanti vuttaṃ.
ဥဒုက္ခလံ မုသလံ သုပ္ပံ နိသဒံ နိသဒပောတော ပာသာဏဒောဏိ ပာသာဏကဋာဟံ သဗ္ဗံ ကသိဘဏ္ဍမ္ပိ ဂရုဘဏ္ဍံ, သဗ္ဗံ စက္ကယုတ္တယာနံ ဂရုဘဏ္ဍမေဝ။ မဉ္စပီဌာနံ ပာဒာ စ အဋနိယော စ ဝာသိပရသုအာဒီနံ ဒဏ္ဍာ စာတိ ဧတေသု ယံကိဉ္စိ အနိဋ္ဌိတံ ဘာဇနီယံ, တစ္ဆိတမဋ္ဌံ ပန ဂရုဘဏ္ဍံ ဟောတိ, အနုညာတဝာသိယာ ဒဏ္ဍော ဆတ္တံ မုဋ္ဌိပဏ္ဏံ ကတ္တရယဋ္ဌိ ဥပာဟနာ အရဏိသဟိတံ ဓမ္မကရဏော ပာဒဂ္ဂဏ္ဟနကတော အနတိရိတ္တံ အာမလကတုမ္ဗံ အာမလကဃဋော လာဗုကတုမ္ဗံ လာဗုကဃဋော ဝိသာဏတုမ္ဗန္တိ သဗ္ဗမေတံ ဘာဇနီယံ, တတော ပရံ ဂရုဘဏ္ဍံ။
Udukkhalaṃ musalaṃ suppaṃ nisadaṃ nisadapoto pāsāṇadoṇi pāsāṇakaṭāhaṃ sabbaṃ kasibhaṇḍampi garubhaṇḍaṃ, sabbaṃ cakkayuttayānaṃ garubhaṇḍameva. Mañcapīṭhānaṃ pādā ca aṭaniyo ca vāsiparasuādīnaṃ daṇḍā cāti etesu yaṃkiñci aniṭṭhitaṃ bhājanīyaṃ, tacchitamaṭṭhaṃ pana garubhaṇḍaṃ hoti, anuññātavāsiyā daṇḍo chattaṃ muṭṭhipaṇṇaṃ kattarayaṭṭhi upāhanā araṇisahitaṃ dhammakaraṇo pādaggaṇhanakato anatirittaṃ āmalakatumbaṃ āmalakaghaṭo lābukatumbaṃ lābukaghaṭo visāṇatumbanti sabbametaṃ bhājanīyaṃ, tato paraṃ garubhaṇḍaṃ.
ဟတ္ထိဒန္တော ဝာ ယံကိဉ္စိ ဝိသာဏံ ဝာ အတစ္ဆိတံ ယထာဂတမေဝ ဘာဇနီယံ, တေဟိ ကတမဉ္စပီဌပာဒာဒီသု ပုရိမသဒိသောဝ ဝိနိစ္ဆယော။ တစ္ဆိတနိဋ္ဌိတောပိ ဟိင္ဂုကရဏ္ဍကော အဉ္ဇနိကရဏ္ဍကော ဂဏ္ဌိကာ ဝိဓော အဉ္ဇနီ အဉ္ဇနိသလာကာ ဥဒကပုဉ္ဆနီတိ ဣဒံ သဗ္ဗံ ဘာဇနီယမေဝ။
Hatthidanto vā yaṃkiñci visāṇaṃ vā atacchitaṃ yathāgatameva bhājanīyaṃ, tehi katamañcapīṭhapādādīsu purimasadisova vinicchayo. Tacchitaniṭṭhitopi hiṅgukaraṇḍako añjanikaraṇḍako gaṇṭhikā vidho añjanī añjanisalākā udakapuñchanīti idaṃ sabbaṃ bhājanīyameva.
မတ္တိကာဘဏ္ဍေ သဗ္ဗံ မနုသ္သာနံ ဥပဘောဂပရိဘောဂံ ဃဋပိဌရာဒိကုလာလဘာဇနံ, ပတ္တကဋာဟံ အင္ဂာရကဋာဟံ ဓူမဒာနကံ ဒီပရုက္ခကော ဒီပကပလ္လိကာ စယနိဋ္ဌကာ ဆဒနိဋ္ဌကာ ထုပိကာတိ သဗ္ဗံ ဂရုဘဏ္ဍံ, ဧတေသု ပန ဝုတ္တနယေသု ဂရုဘဏ္ဍေသု ယံကိဉ္စိ ဝေဠုအာဒိံ အတ္တနော အတ္ထာယ ဂဏ္ဟန္တေန သမကံ ဝာ အတိရေကံ ဝာ ဖာတိကမ္မံ ကတ္ဝာ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ပာဒဂ္ဂဏ္ဟနကတော အနတိရိတ္တပ္ပမာဏော ပန ဃဋကော ပတ္တော ထာလကံ ကဉ္စနကော ကုဏ္ဍိကာတိ ဣဒမေတ္ထ ဘာဇနီယံ, ယထာ စ မတ္တိကာဘဏ္ဍေ ဧဝံ လောဟဘဏ္ဍေပိ ကုဏ္ဍိကာ ဘာဇနီယကောဋ္ဌာသမေဝ ဘဇတိ။ ဣတိ ယံ ဘာဇနီယံ ဝိသ္သဇ္ဇနီယမ္ပိ တံ ဧဝံ ဝိသ္သဇ္ဇိယဝေဘင္ဂိယသင္ခာတံ အညံ ပရိက္ခာရံ ဒတ္ဝာ ခီယန္တသ္သ ဒုက္ကဋံ, ဣတရံ ပန ဒာတုမေဝ န ဝဋ္ဋတိ။ ဣသ္သရဝတာယ ဒေန္တော ထုလ္လစ္စယံ အာပဇ္ဇတိ, ထေယ္ယစိတ္တေန ဂဏ္ဟန္တော ဘဏ္ဍံ အဂ္ဃာပေတ္ဝာ ကာရေတဗ္ဗော။ ယထာ စ အညံ ပရိက္ခာရံ ဒတ္ဝာ ခီယန္တသ္သ ဒုက္ကဋံ, တထာ သင္ဃေန အသမ္မတသ္သ စီဝရံ ဝာ အညံ ဝာ ပရိက္ခာရံ ဒတ္ဝာ ခီယန္တသ္သ ဒုက္ကဋမေဝ, အနုပသမ္ပန္နေ သဗ္ဗတ္ထ တိကဒုက္ကဋံ။ ပကတိယာ ပန ဆန္ဒာဒိဝသေန (ပာစိ. ၄၈၈) ကရောန္တံ ဒိသ္ဝာ ‘‘ကော အတ္ထော တသ္သ ဒိန္နေန, လဒ္ဓာပိ ဝိနိပာတေသ္သတိ, န သမ္မာ ဥပနေသ္သတီ’’တိ ခီယန္တသ္သ, ဥမ္မတ္တကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ ဥပသမ္ပန္နတာ, ဓမ္မေန လဒ္ဓသမ္မုတိတာ, သင္ဃေန သဒ္ဓိံ ဝိကပ္ပနုပဂစီဝရဒာနံ, ပစ္ဆာ ခီယိတုကာမတာယ ခီယနာတိ ဣမာနေတ္ထ စတ္တာရိ အင္ဂာနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ အဒိန္နာဒာနသဒိသာနိ, ဣဒံ ပန ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
Mattikābhaṇḍe sabbaṃ manussānaṃ upabhogaparibhogaṃ ghaṭapiṭharādikulālabhājanaṃ, pattakaṭāhaṃ aṅgārakaṭāhaṃ dhūmadānakaṃ dīparukkhako dīpakapallikā cayaniṭṭhakā chadaniṭṭhakā thupikāti sabbaṃ garubhaṇḍaṃ, etesu pana vuttanayesu garubhaṇḍesu yaṃkiñci veḷuādiṃ attano atthāya gaṇhantena samakaṃ vā atirekaṃ vā phātikammaṃ katvā gahetabbaṃ. Pādaggaṇhanakato anatirittappamāṇo pana ghaṭako patto thālakaṃ kañcanako kuṇḍikāti idamettha bhājanīyaṃ, yathā ca mattikābhaṇḍe evaṃ lohabhaṇḍepi kuṇḍikā bhājanīyakoṭṭhāsameva bhajati. Iti yaṃ bhājanīyaṃ vissajjanīyampi taṃ evaṃ vissajjiyavebhaṅgiyasaṅkhātaṃ aññaṃ parikkhāraṃ datvā khīyantassa dukkaṭaṃ, itaraṃ pana dātumeva na vaṭṭati. Issaravatāya dento thullaccayaṃ āpajjati, theyyacittena gaṇhanto bhaṇḍaṃ agghāpetvā kāretabbo. Yathā ca aññaṃ parikkhāraṃ datvā khīyantassa dukkaṭaṃ, tathā saṅghena asammatassa cīvaraṃ vā aññaṃ vā parikkhāraṃ datvā khīyantassa dukkaṭameva, anupasampanne sabbattha tikadukkaṭaṃ. Pakatiyā pana chandādivasena (pāci. 488) karontaṃ disvā ‘‘ko attho tassa dinnena, laddhāpi vinipātessati, na sammā upanessatī’’ti khīyantassa, ummattakādīnañca anāpatti. Upasampannatā, dhammena laddhasammutitā, saṅghena saddhiṃ vikappanupagacīvaradānaṃ, pacchā khīyitukāmatāya khīyanāti imānettha cattāri aṅgāni. Samuṭṭhānādīni adinnādānasadisāni, idaṃ pana dukkhavedananti.
ဒုဗ္ဗလသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Dubbalasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
၁၂. ပရိဏာမနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
12. Pariṇāmanasikkhāpadavaṇṇanā
ဒ္ဝာဒသမေ သဗ္ဗံ တိံသကကဏ္ဍေ ပရိဏာမနသိက္ခာပဒေ ဝုတ္တနယမေဝ။ အယမေဝ ဟိ ဝိသေသော, တတ္ထ အတ္တနော ပရိဏာမိတတ္တာ နိသ္သဂ္ဂိယံ ပာစိတ္တိယံ, ဣဓ ပုဂ္ဂလသ္သ ပရိဏာမိတတ္တာ သုဒ္ဓိကပာစိတ္တိယန္တိ။
Dvādasame sabbaṃ tiṃsakakaṇḍe pariṇāmanasikkhāpade vuttanayameva. Ayameva hi viseso, tattha attano pariṇāmitattā nissaggiyaṃ pācittiyaṃ, idha puggalassa pariṇāmitattā suddhikapācittiyanti.
ပရိဏာမနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Pariṇāmanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
သဟဓမ္မိကဝဂ္ဂော အဋ္ဌမော။
Sahadhammikavaggo aṭṭhamo.
