| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ • Saṃyuttanikāya |
၃. သာကေတသုတ္တံ
3. Sāketasuttaṃ
၅၁၃. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝာ သာကေတေ ဝိဟရတိ အဉ္ဇနဝနေ မိဂဒာယေ။ တတ္ရ ခော ဘဂဝာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အတ္ထိ နု ခော, ဘိက္ခဝေ , ပရိယာယော ယံ ပရိယာယံ အာဂမ္မ ယာနိ ပဉ္စိန္ဒ္ရိယာနိ တာနိ ပဉ္စ ဗလာနိ ဟောန္တိ, ယာနိ ပဉ္စ ဗလာနိ တာနိ ပဉ္စိန္ဒ္ရိယာနိ ဟောန္တီ’’တိ?
513. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sākete viharati añjanavane migadāye. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘atthi nu kho, bhikkhave , pariyāyo yaṃ pariyāyaṃ āgamma yāni pañcindriyāni tāni pañca balāni honti, yāni pañca balāni tāni pañcindriyāni hontī’’ti?
‘‘ဘဂဝံမူလကာ နော, ဘန္တေ, ဓမ္မာ ဘဂဝံနေတ္တိကာ ဘဂဝံပဋိသရဏာ။ သာဓု ဝတ, ဘန္တေ, ဘဂဝန္တံယေဝ ပဋိဘာတု ဧတသ္သ ဘာသိတသ္သ အတ္ထော။ ဘဂဝတော သုတ္ဝာ ဘိက္ခူ ဓာရေသ္သန္တီ’’တိ။ ‘‘အတ္ထိ, ဘိက္ခဝေ, ပရိယာယော ယံ ပရိယာယံ အာဂမ္မ ယာနိ ပဉ္စိန္ဒ္ရိယာနိ တာနိ ပဉ္စ ဗလာနိ ဟောန္တိ, ယာနိ ပဉ္စ ဗလာနိ တာနိ ပဉ္စိန္ဒ္ရိယာနိ ဟောန္တိ’’။
‘‘Bhagavaṃmūlakā no, bhante, dhammā bhagavaṃnettikā bhagavaṃpaṭisaraṇā. Sādhu vata, bhante, bhagavantaṃyeva paṭibhātu etassa bhāsitassa attho. Bhagavato sutvā bhikkhū dhāressantī’’ti. ‘‘Atthi, bhikkhave, pariyāyo yaṃ pariyāyaṃ āgamma yāni pañcindriyāni tāni pañca balāni honti, yāni pañca balāni tāni pañcindriyāni honti’’.
‘‘ကတမော စ, ဘိက္ခဝေ, ပရိယာယော ယံ ပရိယာယံ အာဂမ္မ ယာနိ ပဉ္စိန္ဒ္ရိယာနိ တာနိ ပဉ္စ ဗလာနိ ဟောန္တိ, ယာနိ ပဉ္စ ဗလာနိ တာနိ ပဉ္စိန္ဒ္ရိယာနိ ဟောန္တိ? ယံ, ဘိက္ခဝေ, သဒ္ဓိန္ဒ္ရိယံ တံ သဒ္ဓာဗလံ, ယံ သဒ္ဓာဗလံ တံ သဒ္ဓိန္ဒ္ရိယံ; ယံ ဝီရိယိန္ဒ္ရိယံ တံ ဝီရိယဗလံ, ယံ ဝီရိယဗလံ တံ ဝီရိယိန္ဒ္ရိယံ; ယံ သတိန္ဒ္ရိယံ တံ သတိဗလံ, ယံ သတိဗလံ တံ သတိန္ဒ္ရိယံ; ယံ သမာဓိန္ဒ္ရိယံ တံ သမာဓိဗလံ, ယံ သမာဓိဗလံ တံ သမာဓိန္ဒ္ရိယံ; ယံ ပညိန္ဒ္ရိယံ တံ ပညာဗလံ, ယံ ပညာဗလံ တံ ပညိန္ဒ္ရိယံ။ သေယ္ယထာပိ, ဘိက္ခဝေ, နဒီ ပာစီနနိန္နာ ပာစီနပောဏာ ပာစီနပဗ္ဘာရာ, တသ္သ မဇ္ဈေ ဒီပော။ အတ္ထိ, ဘိက္ခဝေ, ပရိယာယော ယံ ပရိယာယံ အာဂမ္မ တသ္သာ နဒိယာ ဧကော သောတော တ္ဝေဝ သင္ခ္ယံ ဂစ္ဆတိ 1။ အတ္ထိ ပန, ဘိက္ခဝေ, ပရိယာယော ယံ ပရိယာယံ အာဂမ္မ တသ္သာ နဒိယာ ဒ္ဝေ သောတာနိ တ္ဝေဝ သင္ခ္ယံ ဂစ္ဆန္တိ။
‘‘Katamo ca, bhikkhave, pariyāyo yaṃ pariyāyaṃ āgamma yāni pañcindriyāni tāni pañca balāni honti, yāni pañca balāni tāni pañcindriyāni honti? Yaṃ, bhikkhave, saddhindriyaṃ taṃ saddhābalaṃ, yaṃ saddhābalaṃ taṃ saddhindriyaṃ; yaṃ vīriyindriyaṃ taṃ vīriyabalaṃ, yaṃ vīriyabalaṃ taṃ vīriyindriyaṃ; yaṃ satindriyaṃ taṃ satibalaṃ, yaṃ satibalaṃ taṃ satindriyaṃ; yaṃ samādhindriyaṃ taṃ samādhibalaṃ, yaṃ samādhibalaṃ taṃ samādhindriyaṃ; yaṃ paññindriyaṃ taṃ paññābalaṃ, yaṃ paññābalaṃ taṃ paññindriyaṃ. Seyyathāpi, bhikkhave, nadī pācīnaninnā pācīnapoṇā pācīnapabbhārā, tassa majjhe dīpo. Atthi, bhikkhave, pariyāyo yaṃ pariyāyaṃ āgamma tassā nadiyā eko soto tveva saṅkhyaṃ gacchati 2. Atthi pana, bhikkhave, pariyāyo yaṃ pariyāyaṃ āgamma tassā nadiyā dve sotāni tveva saṅkhyaṃ gacchanti.
‘‘ကတမော စ, ဘိက္ခဝေ, ပရိယာယော ယံ ပရိယာယံ အာဂမ္မ တသ္သာ နဒိယာ ဧကော သောတော တ္ဝေဝ သင္ခ္ယံ ဂစ္ဆတိ? ယဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, တသ္သ ဒီပသ္သ ပုရိမန္တေ 3 ဥဒကံ, ယဉ္စ ပစ္ဆိမန္တေ ဥဒကံ – အယံ ခော, ဘိက္ခဝေ, ပရိယာယော ယံ ပရိယာယံ အာဂမ္မ တသ္သာ နဒိယာ ဧကော သောတော တ္ဝေဝ သင္ခ္ယံ ဂစ္ဆတိ။
‘‘Katamo ca, bhikkhave, pariyāyo yaṃ pariyāyaṃ āgamma tassā nadiyā eko soto tveva saṅkhyaṃ gacchati? Yañca, bhikkhave, tassa dīpassa purimante 4 udakaṃ, yañca pacchimante udakaṃ – ayaṃ kho, bhikkhave, pariyāyo yaṃ pariyāyaṃ āgamma tassā nadiyā eko soto tveva saṅkhyaṃ gacchati.
‘‘ကတမော စ, ဘိက္ခဝေ, ပရိယာယော ယံ ပရိယာယံ အာဂမ္မ တသ္သာ နဒိယာ ဒ္ဝေ သောတာနိ တ္ဝေဝ သင္ခ္ယံ ဂစ္ဆန္တိ? ယဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, တသ္သ ဒီပသ္သ ဥတ္တရန္တေ ဥဒကံ, ယဉ္စ ဒက္ခိဏန္တေ ဥဒကံ – အယံ ခော, ဘိက္ခဝေ, ပရိယာယော ယံ ပရိယာယံ အာဂမ္မ တသ္သာ နဒိယာ ဒ္ဝေ သောတာနိ တ္ဝေဝ သင္ခ္ယံ ဂစ္ဆန္တိ။ ဧဝမေဝ ခော, ဘိက္ခဝေ, ယံ သဒ္ဓိန္ဒ္ရိယံ တံ သဒ္ဓာဗလံ, ယံ သဒ္ဓာဗလံ တံ သဒ္ဓိန္ဒ္ရိယံ; ယံ ဝီရိယိန္ဒ္ရိယံ တံ ဝီရိယဗလံ, ယံ ဝီရိယဗလံ တံ ဝီရိယိန္ဒ္ရိယံ; ယံ သတိန္ဒ္ရိယံ တံ သတိဗလံ , ယံ သတိဗလံ တံ သတိန္ဒ္ရိယံ; ယံ သမာဓိန္ဒ္ရိယံ တံ သမာဓိဗလံ, ယံ သမာဓိဗလံ တံ သမာဓိန္ဒ္ရိယံ; ယံ ပညိန္ဒ္ရိယံ တံ ပညာဗလံ, ယံ ပညာဗလံ တံ ပညိန္ဒ္ရိယံ။ ပဉ္စန္နံ, ဘိက္ခဝေ, ဣန္ဒ္ရိယာနံ ဘာဝိတတ္တာ ဗဟုလီကတတ္တာ ဘိက္ခု အာသဝာနံ ခယာ အနာသဝံ စေတောဝိမုတ္တိံ ပညာဝိမုတ္တိံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတ္ဝာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတီ’’တိ။ တတိယံ။
‘‘Katamo ca, bhikkhave, pariyāyo yaṃ pariyāyaṃ āgamma tassā nadiyā dve sotāni tveva saṅkhyaṃ gacchanti? Yañca, bhikkhave, tassa dīpassa uttarante udakaṃ, yañca dakkhiṇante udakaṃ – ayaṃ kho, bhikkhave, pariyāyo yaṃ pariyāyaṃ āgamma tassā nadiyā dve sotāni tveva saṅkhyaṃ gacchanti. Evameva kho, bhikkhave, yaṃ saddhindriyaṃ taṃ saddhābalaṃ, yaṃ saddhābalaṃ taṃ saddhindriyaṃ; yaṃ vīriyindriyaṃ taṃ vīriyabalaṃ, yaṃ vīriyabalaṃ taṃ vīriyindriyaṃ; yaṃ satindriyaṃ taṃ satibalaṃ , yaṃ satibalaṃ taṃ satindriyaṃ; yaṃ samādhindriyaṃ taṃ samādhibalaṃ, yaṃ samādhibalaṃ taṃ samādhindriyaṃ; yaṃ paññindriyaṃ taṃ paññābalaṃ, yaṃ paññābalaṃ taṃ paññindriyaṃ. Pañcannaṃ, bhikkhave, indriyānaṃ bhāvitattā bahulīkatattā bhikkhu āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharatī’’ti. Tatiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / သံယုတ္တနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ၃. သာကေတသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 3. Sāketasuttavaṇṇanā
