| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
2-55. සමාධිමූලකඨිතිසුත්‌තාදිවණ්‌ණනා
2-55. Samādhimūlakaṭhitisuttādivaṇṇanā
663-716. දුතියාදිසුත්‌තෙසු ඨිතිකුසලොති එත්‌ථ අන්‌තොගධහෙතුඅත්‌ථො ඨිති-සද්‌දො, තස්‌මිඤ්‌ච පන කුසලොති අත්‌ථොති ආහ – ‘‘ඣානං ඨපෙතුං අකුසලො’’ති. සත්‌තට්‌ඨඅච්‌ඡරාමත්‌තන්‌ති සත්‌තට්‌ඨඅච්‌ඡරාමත්‌තං ඛණං ඣානං ඨපෙතුං න සක්‌කොති අධිට්‌ඨානවසීභාවස්‌ස අනිප්‌ඵාදිතත්‌තා. යථාපරිච්‌ඡෙදෙන කාලෙන වුට්‌ඨාතුං න සක්‌කොති වුට්‌ඨානවසීභාවස්‌ස අනිප්‌ඵාදිතත්‌තා. කල්‌ලං ජාතං අස්‌සාති කල්‌ලිතං, තස්‌මිං කල්‌ලිතෙ කල්‌ලිතභාවෙන කසිණාරම්‌මණෙසු ‘‘ඉදං නාම අසුකස්‌සා’’ති විසයවසෙන සමාපජ්‌ජිතුං අසක්‌කොන්‌තො න සමාධිස්‌මිං ආරම්‌මණකුසලො. න සමාධිස්‌මිං ගොචරකුසලොති සමාධිස්‌මිං නිප්‌ඵාදිතබ්‌බෙ තස්‌ස ගොචරෙ කම්‌මට්‌ඨානසඤ්‌ඤිතෙ පවත්‌තිට්‌ඨානෙ භික්‌ඛාචාරගොචරෙ ච සතිසම්‌පජඤ්‌ඤවිරහිතො අකුසලො. කෙචි පන ‘‘කම්‌මට්‌ඨානගොචරො පඨමජ්‌ඣානාදිකං, ‘එවං සමාපජ්‌ජිතබ්‌බං, එවං බහුලීකාතබ්‌බ’න්‌ති අජානන්‌තො තත්‌ථ අකුසලො නාමා’’ති වදන්‌ති. කම්‌මට්‌ඨානං අභිනීහරිතුන්‌ති කම්‌මට්‌ඨානං විසෙසභාගියතාය අභිනීහරිතුං අකුසලො. සක්‌කච්‌චකාරීති චිත්‌තීකාරී. සාතච්‌චකාරීති නියතකාරී. සමාධිස්‌ස උපකාරකධම්‌මාති අප්‌පනාකොසල්‌ලා. සමාපත්‌තිආදීහීති ආදි-සද්‌දෙන සක්‌කච්‌චකාරිපදාදීනංයෙව සඞ්‌ගහො දට්‌ඨබ්‌බො චතුක්‌කානං වුත්‌තත්‌තා. තෙනාහ ‘‘යොජෙත්‌වා චතුක්‌කා වුත්‌තා’’ති. ලොකියජ්‌ඣානවසෙනෙව කථිතං ‘‘සමාධිකුසලො’’තිආදිනා නයෙන දෙසනාය පවත්‌තත්‌තා. න හි ලොකුත්‌තරධම්‌මෙසු අකොසල්‌ලං නාම ලබ්‌භති. යදි අකොසල්‌ලං, න කුසලසද්‌දෙන විසෙසිතබ්‌බතා සියාති.
663-716. Dutiyādisuttesu ṭhitikusaloti ettha antogadhahetuattho ṭhiti-saddo, tasmiñca pana kusaloti atthoti āha – ‘‘jhānaṃ ṭhapetuṃ akusalo’’ti. Sattaṭṭhaaccharāmattanti sattaṭṭhaaccharāmattaṃ khaṇaṃ jhānaṃ ṭhapetuṃ na sakkoti adhiṭṭhānavasībhāvassa anipphāditattā. Yathāparicchedena kālena vuṭṭhātuṃ na sakkoti vuṭṭhānavasībhāvassa anipphāditattā. Kallaṃ jātaṃ assāti kallitaṃ, tasmiṃ kallite kallitabhāvena kasiṇārammaṇesu ‘‘idaṃ nāma asukassā’’ti visayavasena samāpajjituṃ asakkonto na samādhismiṃ ārammaṇakusalo. Na samādhismiṃ gocarakusaloti samādhismiṃ nipphāditabbe tassa gocare kammaṭṭhānasaññite pavattiṭṭhāne bhikkhācāragocare ca satisampajaññavirahito akusalo. Keci pana ‘‘kammaṭṭhānagocaro paṭhamajjhānādikaṃ, ‘evaṃ samāpajjitabbaṃ, evaṃ bahulīkātabba’nti ajānanto tattha akusalo nāmā’’ti vadanti. Kammaṭṭhānaṃ abhinīharitunti kammaṭṭhānaṃ visesabhāgiyatāya abhinīharituṃ akusalo. Sakkaccakārīti cittīkārī. Sātaccakārīti niyatakārī. Samādhissa upakārakadhammāti appanākosallā. Samāpattiādīhīti ādi-saddena sakkaccakāripadādīnaṃyeva saṅgaho daṭṭhabbo catukkānaṃ vuttattā. Tenāha ‘‘yojetvā catukkā vuttā’’ti. Lokiyajjhānavaseneva kathitaṃ ‘‘samādhikusalo’’tiādinā nayena desanāya pavattattā. Na hi lokuttaradhammesu akosallaṃ nāma labbhati. Yadi akosallaṃ, na kusalasaddena visesitabbatā siyāti.
සමාධිමූලකඨිතිසුත්‌තාදිවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Samādhimūlakaṭhitisuttādivaṇṇanā niṭṭhitā.
ඣානසංයුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Jhānasaṃyuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
නිට්‌ඨිතා ච සාරත්‌ථප්‌පකාසිනියා
Niṭṭhitā ca sāratthappakāsiniyā
සංයුත්‌තනිකාය-අට්‌ඨකථාය ඛන්‌ධවග්‌ගවණ්‌ණනා.
Saṃyuttanikāya-aṭṭhakathāya khandhavaggavaṇṇanā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya
2. සමාධිමූලකඨිතිසුත්‌තං • 2. Samādhimūlakaṭhitisuttaṃ
3. සමාධිමූලකවුට්‌ඨානසුත්‌තං • 3. Samādhimūlakavuṭṭhānasuttaṃ
4. සමාධිමූලකකල්‌ලිතසුත්‌තං • 4. Samādhimūlakakallitasuttaṃ
5. සමාධිමූලකආරම්‌මණසුත්‌තං • 5. Samādhimūlakaārammaṇasuttaṃ
6. සමාධිමූලකගොචරසුත්‌තං • 6. Samādhimūlakagocarasuttaṃ
7. සමාධිමූලකඅභිනීහාරසුත්‌තං • 7. Samādhimūlakaabhinīhārasuttaṃ
8. සමාධිමූලකසක්‌කච්‌චකාරීසුත්‌තං • 8. Samādhimūlakasakkaccakārīsuttaṃ
9. සමාධිමූලකසාතච්‌චකාරීසුත්‌තං • 9. Samādhimūlakasātaccakārīsuttaṃ
10. සමාධිමූලකසප්‌පායකාරීසුත්‌තං • 10. Samādhimūlakasappāyakārīsuttaṃ
11. සමාපත්‌තිමූලකඨිතිසුත්‌තං • 11. Samāpattimūlakaṭhitisuttaṃ
12. සමාපත්‌තිමූලකවුට්‌ඨානසුත්‌තං • 12. Samāpattimūlakavuṭṭhānasuttaṃ
13. සමාපත්‌තිමූලකකල්‌ලිතසුත්‌තං • 13. Samāpattimūlakakallitasuttaṃ
14. සමාපත්‌තිමූලකආරම්‌මණසුත්‌තං • 14. Samāpattimūlakaārammaṇasuttaṃ
15. සමාපත්‌තිමූලකගොචරසුත්‌තං • 15. Samāpattimūlakagocarasuttaṃ
16. සමාපත්‌තිමූලකඅභිනීහාරසුත්‌තං • 16. Samāpattimūlakaabhinīhārasuttaṃ
17. සමාපත්‌තිමූලකසක්‌කච්‌චසුත්‌තං • 17. Samāpattimūlakasakkaccasuttaṃ
18. සමාපත්‌තිමූලකසාතච්‌චසුත්‌තං • 18. Samāpattimūlakasātaccasuttaṃ
19. සමාපත්‌තිමූලකසප්‌පායකාරීසුත්‌තං • 19. Samāpattimūlakasappāyakārīsuttaṃ
20-27. ඨිතිමූලකවුට්‌ඨානසුත්‌තාදිඅට්‌ඨකං • 20-27. Ṭhitimūlakavuṭṭhānasuttādiaṭṭhakaṃ
28-34. වුට්‌ඨානමූලකකල්‌ලිතසුත්‌තාදිසත්‌තකං • 28-34. Vuṭṭhānamūlakakallitasuttādisattakaṃ
35-40. කල්‌ලිතමූලකආරම්‌මණසුත්‌තාදිඡක්‌කං • 35-40. Kallitamūlakaārammaṇasuttādichakkaṃ
41-45. ආරම්‌මණමූලකගොචරසුත්‌තාදිපඤ්‌චකං • 41-45. Ārammaṇamūlakagocarasuttādipañcakaṃ
46-49. ගොචරමූලකඅභිනීහාරසුත්‌තාදිචතුක්‌කං • 46-49. Gocaramūlakaabhinīhārasuttādicatukkaṃ
50-52. අභිනීහාරමූලකසක්‌කච්‌චසුත්‌තාදිතිකං • 50-52. Abhinīhāramūlakasakkaccasuttāditikaṃ
53-54. සක්‌කච්‌චමූලකසාතච්‌චකාරීසුත්‌තාදිදුකං • 53-54. Sakkaccamūlakasātaccakārīsuttādidukaṃ
55. සාතච්‌චමූලකසප්‌පායකාරීසුත්‌තං • 55. Sātaccamūlakasappāyakārīsuttaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 2-55. සමාධිමූලකඨිතිසුත්‌තාදිවණ්‌ණනා • 2-55. Samādhimūlakaṭhitisuttādivaṇṇanā
